Sayfa 1 15.04. İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Gözden Geçirme Notları Yılı Şubat Ayı Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Kredi Borcu İstatistikleri TCMB tarafından 15/04/ tarihinde açıklanan, yılı Şubat ayı Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Kredi Borcu verilerine göre; yılı Şubat ayı sonu itibariyle özel sektörün yurt dışından sağladığı kredi borcunun 119.141 milyon doları uzun vadeli, 20.034 milyon doları kısa vadeli borçlardan oluşmuştur. yılı Şubat ayı sonu itibariyle özel sektörün yurt dışından sağladığı uzun vadeli kredi borcu, bir önceki aya göre %0,5 oranında artarak 118.502 milyon dolardan, 119.141 milyon dolara yükselmiştir (Bkz, Tablo 1). Özel sektörün uzun vadeli kredi borcunun %30,0 oranındaki bölümü finansal kesime, %70,0 oranındaki kesimi de finansal olmayan sektöre aittir. yılı Şubat ayı sonu itibariyle özel sektörün uzun vadeli kredi borcunun %56,3 ü hizmet, %42,9 u sanayi ve %0,7 si de tarım sektörü tarafından sağlanmıştır (Bkz, Tablo 2). Özel sektörün kısa vadeli kredi borcu Ocak ayına göre % 0,5 oranında artarak 20.034 milyon dolara yükselmiştir (Bkz, Tablo 4). Özel sektörün kullandığı uzun vadeli kredi borcunun %19,3 ü Birleşik Krallık 1 ülkelerinden, kısa vadeli kredi borcunun da %32,6 sı da İngiltere den sağlanmıştır. Böylece özel sektörün Şubat ayı sonu itibariyle uzun ve kısa vadeli toplam kredi borcu bir önceki aya göre %0,5 oranında artarak 139.175 milyon dolar düzeyinde gerçekleşmiştir. 1 Birleşik Krallık ülkeleri: İngiltere, Galler, İskoçya ve Kuzey İrlanda.
Sayfa 2 15.04. İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ I- Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Uzun Vadeli Kredi Borcu Özel sektörün yurt dışından sağladığı uzun vadeli kredi borcu yılı Şubat ayı sonunda, 119.141 milyon dolar olmuştur. Bu borcun 83.437 milyon doları (toplam uzun vadeli kredi borcu içindeki payı %70,0) finansal olmayan sektöre, 35.704 milyon doları (toplam uzun vadeli kredi borcu içindeki payı %30,0) ise finansal kesime aittir. yılı Şubat ayı sonunda, Ocak ayı sonuna göre finansal kesimin borcu 565 milyon dolar, finansal olmayan kesimin borcu ise 75 milyon dolar artış göstermiştir. yılı Şubat ayı sonunda, finansal kesime ait özel sektör borcunun 29.592 milyon doları bankalardan, 6.112 milyon doları ise bankacılık dışı finansal kuruluşlardan sağlanmıştır (Bkz, Tablo 1). Tablo 1.Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Uzun Vadeli Kredi Borcu Borçluya göre Dağılım 2006 2007 2008 2009 2010 Ocak Şubat Toplam 82.129 121.474 140.034 127.430 116.431 118.502 119.141 I- Finansal 28.493 41.861 41.092 35.409 34.196 35.139 35.704 i- Bankalar 22.063 30.921 30.025 27.952 28.277 29.129 29.592 - Krediler 22.063 30.921 30.025 27.952 27.277 28.129 28.092 - Tahvil 0 0 0 0 1.000 1.000 1.500 ii- Bankacılık Dışı Finansal Kuruluşlar 6.429 10.939 11.067 7.457 5.919 6.011 6.112 - Krediler 6.346 10.690 10.581 7.326 5.795 5.906 6.008 - Yabancı Sermaye Sayılan Krediler 83 250 486 131 125 104 105 II- Finansal Olmayan 53.636 79.613 98.942 92.021 82.234 83.362 83.437 - Krediler 51.721 76.333 94.006 86.109 76.227 77.349 77.436 - Yabancı Sermaye Sayılan Krediler 1.547 2.864 4.338 5.390 5.216 5.214 5.247 - Ticari Krediler 369 416 597 522 592 600 553 yılı Şubat ayı sonunda finansal olmayan kesime ait özel sektör borcunun ise; 77.436 milyon doları kredilerden, 5.247 milyon doları yabancı sermaye sayılan kredilerden, 553 milyon doları ticari kredilerden ve 200 milyon doları da tahvillerden oluşmaktadır. Kredi borcunun alacaklılara göre dağılımına bakıldığında; %8,3 ü olan 9.847 milyon dolarlık kısmını resmi alacaklılar, %90,3 ü olan 107.594 milyon dolarlık kısmını özel alacaklılar oluşturmaktadır.
Sayfa 3 15.04. İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ yılı Şubat ayı sonunda sektörler itibariyle özel sektörün yurtdışından sağladığı kredi borcu incelendiğinde; hizmetler sektörü %56,3 oranındaki payı ile ilk sırayı alırken, ikinci sırayı %42,9 oranı sanayi sektörü almış ve bunu %0,7 lik pay ile tarım sektörü son sırada izlemiştir (Bkz, Tablo 2). Tablo 2.Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Kredi Borcunun Sektörel Dağılımı Sektörler 2006 2007 2008 2009 2010 Ocak Şubat TARIM SEKTÖRÜ 218 243 382 433 604 616 613 A. Tarım, Avcılık ve Ormancılık 210 235 372 424 600 612 609 B. Balıkçılık 8 8 9 9 4 4 4 SINAİ SEKTÖRLER 25.296 32.444 41.811 38.951 35.013 35.825 35.827 C. Madencilik ve Taşocakçılığı 2.653 2.847 3.889 3.687 3.191 3.252 3.238 D. İmalat 18.754 25.131 30.182 26.628 22.832 23.103 23.188 Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı 2.976 3.831 6.301 5.640 4.653 4.667 4.744 Tekstil ve Tekstil Ürünleri İmalatı 2.574 3.267 3.337 2.820 2.914 2.980 3.001 Deri ve Deri Ürünleri İmalatı 46 58 75 60 82 87 92 Ağaç Ürünleri İmalatı 496 590 577 270 235 247 242 Kağıt Hamuru, Kağıt ve Kağıt Ürünleri İmalatı; Basım ve Yayım 673 1.131 1.107 843 760 742 750 Kok Kömürü, Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri ve Nükleer Yakıt İmalatı 248 232 194 348 460 487 456 Kimyasal Madde ve Ürünler ile Suni Elyaf İmalatı 1.478 1.848 2.145 1.897 1.595 1.605 1.634 Plastik ve Kauçuk Ürünleri İmalatı 577 878 1.074 911 915 938 939 Metalik Olmayan Diğer Mineral Ürünlerin İmalatı 1.142 1.744 2.019 1.907 1.531 1.531 1.526 Ana Metal ve Fabrikasyon Metal Ürünleri İmalatı 4.424 5.698 6.291 5.779 3.925 3.912 3.926 Makina ve Teçhizat İmalatı 548 1.394 1.549 1.034 786 807 811 Elektrikli ve Optik Donanım İmalatı 1.529 1.646 2.098 2.011 2.171 2.239 2.235 Ulaşım Araçları İmalatı 1.865 2.484 3.045 2.831 2.585 2.642 2.616 Başka Yerde Sınıflandırılmamış İmalatlar 178 330 371 277 219 221 217 E. Elektrik, Gaz, Buhar ve Sıcak Su Üretimi ve Dağıtımı 3.889 4.466 7.740 8.636 8.990 9.470 9.401 HİZMETLER SEKTÖRÜ 28.122 46.926 56.749 52.637 46.617 46.921 46.997 F. İnşaat 3.196 6.638 8.228 8.016 7.133 7.249 7.338 G. Toptan ve Perakende Ticaret; Motorlu Taşıt, motosiklet, kişisel ve ev eşyalarının onarımı 5.237 7.908 9.274 6.350 5.060 5.158 5.177 H. Oteller ve Lokantalar 1.825 2.748 3.067 2.888 2.400 2.439 2.353 I. Ulaştırma, Depolama ve Haberleşme 5.436 14.531 14.478 13.739 13.075 13.220 13.135 J. Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri 5 6 6 3 15 15 15 K. Gayrimenkul, Kiralama ve İş Faaliyetleri 9.332 11.949 18.277 18.542 15.866 15.683 15.848 L. Kamu Yönetimi ve Savunma, Zorunlu Sosyal Güvenlik 1.024 595 116 115 110 110 110 M. Eğitim 148 183 130 106 88 87 86 N. Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler 519 884 1.053 914 868 880 894 O. Diğer Sosyal, Toplumsal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri 1.395 1.482 2.120 1.964 2.002 2.080 2.039 P. Ev içi Personel çalıştıran hanehalkları ve hanehalkları tarafından kendi kullanımlarına yönelik olarak ayrım yapılmamış üretim faaliyetleri 4 3 0 0 1 1 1 Q. Uluslararası Örgütler ve Temsilcilikleri 0 0 0 0 0 0 0 TOPLAM (Finansal Olmayan) 53.636 79.613 98.942 92.021 82.234 83.362 83.437
Sayfa 4 15.04. İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ yılı Şubat ayı sonunda özel sektörün yurt dışından sağladığı uzun vadeli kredi borcunun alacaklı ülkelere dağılımında; en büyük alacaklı ülke 23.010 milyon dolar ile Birleşik Krallık olurken, bunu 14.970 milyon dolar ile ABD, 12.869 milyon dolar ile Bahreyn, 12.010 milyon dolar ile de Hollanda izlemiştir (Bkz, Grafik 1). 25,0 20,0 19,3 16,0 15,0 12,6 10,0 5,0 10,8 10,1 9,8 8,8 6,1 3,7 2,8 0,0 Grafik 1. yılı Şubat ayında Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Kredi Borcunun Ülkelere göre Oransal Dağılımı II- Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Kısa Vadeli Kredi Borcu Şubat ayı sonunda özel sektörün yurt dışından sağladığı kısa vadeli 2.482 milyon dolar kredi borcu kapsamında; bankacılık dışı finansal kuruluşların 1.192 milyon dolar olan borcunun; 1.185 milyon doları krediler, 7 milyon doları yabancı sermaye sayılan kredilerden oluşmaktadır. Finansal olmayan özel sektörün 1.290 milyon dolar olan borcunun; 1.187 milyon doları krediler, 103 milyon doları da yabancı sermaye sayılan kredilerden oluşmuştur (Bkz, Tablo 3).
Sayfa 5 15.04. İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Tablo 3. Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Kısa Vadeli Kredi Borcu Borçlu ve Alacaklıya göre Dağılım 2006 2007 2008 2009 2010 Ocak Şubat Borçluya göre Dağılım 10.762 8.586 10.646 6.642 19.164 19.944 20.034 I- Bankacılık Dışı Finansal Kuruluşlar 709 462 220 301 1.031 1.274 1.192 - Krediler 709 462 220 293 1.023 1.267 1.185 - Yabancı Sermaye Sayılan Krediler 0 0 0 8 8 7 7 II- Finansal Olmayan 1.225 977 1.461 682 1.161 1.599 1.290 - Krediler 1.224 977 1.382 647 1.060 1.469 1.187 - Yabancı Sermaye Sayılan Krediler 1 0 79 35 101 129 103 Alacaklıya göre Dağılım 10.762 8.586 10.646 6.642 19.164 22.597 20.034 I- Resmi Alacaklılar 0 0 0 19 505 566 675 II- Özel Alacaklılar 1.934 1.439 1.681 965 18.660 22.031 19.359 i- Yabancı Ticari Bankalar 1.074 682 941 518 17.571 20.776 18.203 ii- Yerleşik Bankaların Yurtdışı Şube ve İştirakleri 619 533 475 289 836 975 891 iii- Bankacılık Dışı Finansal Kuruluşlar 134 122 159 38 72 69 78 iv- Finansal Olmayan 106 103 105 119 181 211 186 III-Tahvil Alacaklıları 0 0 0 0 0 0 0 Not: Ticari krediler dahil değildir. 2010 yılı Şubat ayı sonunda özel sektörün yurt dışından sağladığı kısa vadeli kredi borcunun alacaklı ülkelere göre dağılımında; en büyük alacaklı ülke 6.527 milyon dolar ile İngiltere olmuş, bunu 2.067 milyon dolar ile Lüksemburg, 1.676 milyon dolar ile Hollanda, 1.420 milyon dolar ile de Fransa izlemiştir (Bkz, Grafik 2). 35,0 32,6 30,0 25,0 23,1 20,0 15,0 10,0 10,3 8,4 7,1 6,7 6,6 5,0 5,1 4,7 4,4 0,0 Grafik 2. Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Kredi Borcunun Alacaklı Ülkelere göre Oransal Dağılımı
Sayfa 6 15.04. İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Mart- Nıisan- Mayıs- Hazıran- Temmuz- Agustos- Eylül- Ekim- Kasım- Aralık- Ocak-2012 Şubat-2012 TOPLAM III- Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Kalan Vadesi 1 Yıl veya Daha Kısa Olan Kredi Borcunun Vade Dağılımı yılı Şubat ayı sonu itibariyle, bankalar hariç özel sektörün yurt dışından sağladığı kalan vadesi 1 yıl veya daha kısa olan kredi borcu toplam 50.807 milyon dolar olmuştur. Uzun vadeye sahip ve kalan vadesi 1 yıl veya daha kısa olan toplam 30.773 milyon dolarlık özel sektör borcunun %28,5 i olan 8.756 milyon doları bankacılık dışı finansal kuruluşlara ait iken, %71,5 i olan 22.017 milyon dolarlık kısmı ise finansal olmayan kuruluşlara aittir. Diğer taraftan, ticari kredilerin dahil olmadığı 20.034 milyon dolarlık kısa vadeli borcun %93,6 sı olan 18.744 milyon dolarlık kısmı bankacılık dışı finansal kuruluşlara ait iken, %6,4 ü olan 1.290 milyon dolarlık kısmı ise finansal olmayan kuruluşlara aittir (Bkz, Grafik 3). 60.000 50.000 50.807 40.000 30.000 20.000 10.000 7.189 5.130 5.462 3.948 2.757 3.386 3.930 4.603 2.150 6.539 2.976 2.736 0 Grafik 3. Kalan Vadesi 1 Yıla Kadar Olan Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Kredi Borcunun Aylara göre Toplam Vade Dağılımı Bu konuyla ilgili bir sonraki haber bülteninin yayımlama tarihini adresinde YAYINLAR başlığı altında, Takvimden görebilirsiniz.