REFERANS BASINÇ TESTĠ Testi yapılacak alevsızdırmaz muhafaza içine tüm aksesuar ve iç malzemeleri yerleģtirilir, Cıvatalar belirtilen tork değerinden daha fazla değerde sıkılmak sureti ile flanģ yüzeylerinden ve diğer bağlantı yerlerinden alev sızmaması garanti edilerek cihaz içerisindeki net hacimde üretilebilen en büyük basınç değeri belirlenmiģ olur.
PATLATMA VE SUNĠ ARALIKLI PATLATMA TESTLERĠ Muhafaza içi boģtur Muhafaza cıvataları genelde 1/3 oranında azaltılmıģ olarak sıkılmak sureti ile kapatılır, yani bu Ģekilde olası bir insan hatasının olabileceği göz önüne alınmıģtır
1.TEST HAZIRLIKLARI TESTĠ YAPILACAK ALEVSIZDIRMAZ MUHAFAZANIN DELĠKLERĠNĠN DELĠNMESĠ Testi yapılacak alevsızdırmaz muhafazanın gaz giriģ deliği delinir. Ġki deliğin aynı doğrultuda olmasına dikkat ederek gaz çıkıģ deliği delinir Basınç ölçme probunun alevsızdırmaz muhafaza üzerine yerleģtirilecek deliği gaz giriģ ve çıkıģ delikleri doğrultusuna dik olacak Ģekilde delinir. (Deliklerin delinmesi ALSz Test Yetkilisinin yetkisinde olup delikleri uygun gördüğü Ģekilde deldirebilir.)
Kapak-gövde cıvataları ve glendlerin gövdeye diģli bağlantılarının sıkma tork momenti, cihazın dizaynında belirtilen değerdir. Testi yapılacak cihaz kazan içine yerleģtirilerek gaz tüpüne bağlantıları yapılır. Basınç ölçme probu yerine monte edilir, buji bağlantısının ve ateģleme tertibatının çalıģtığı kontrol edilir.
Patlatma kazanı kapatılır. Kapatılma iģlemi kazanın kendine özgü kalın diģli kolu vasıtası ile yapılır. DiĢli kol önce kazan kapağındaki üst iki diģe tutturularak düģey istikamette aģağıya doğru çekilir, daha sonra kol çıkarılarak bir kademe (kazan kapağındaki aralık kadar) sonraki diğer diģlere tutturulmak sureti ile tekrar düģey istikamette aģağıya doğru çekilir. Böylece kazan içerisinde rahatlıkla vakum yapılabilecek ya da kazan kapağının dıģarıya herhangi bir patlama etkisini iletmemesi güvenceye alınacak Ģekilde kazan sıkıca kapatılmıģ olur.
Kompresörün çalıģtırılması: Kompresör kapatılmıģ olan patlama kazanının içindeki havayı alarak vakum yapmak üzere çalıģtırılır. Bu nedenle kompresörün kazana bağlantı borularının ara kısmında olan vana (Yani 10 no lu vana kapatılarak) ile kompresörün oda havasından değil, kazanın içinden hava alarak (yani kazan içerisinde vakum yaparak) dolması sağlanır. Elektrik bağlantısı yapılarak kompresör çalıģtırılır Kompresör maximum 18 20 kg/cm 2 değerine ayarlanmıģtır. Bu basınç değerine kadar kompresörün dolması beklenir. Bu basınç değerine kadar dolan kompresör kendi ayarı nedeni ile daha fazla dolmadan dolum iģlemini keser.
TEST DÜZENEĞĠ Vakum Manometresi 9 Buji AteĢleme Kilit Kolu Basınç Ölçüm Sistemi MSA Gaz Analizörü 8 7 3 6 Bina dıģına çıkan tahliye hortumu Tahliye (Blöf) Hidrojen Tüpü Yedek Vana T 2 Test Edilecek Cihaz Kompresör Kompresörden Basınçlı Hava ÇıkıĢı 1 Kompresöre Hava GiriĢi 5 4 Kazan Ġçi Filtreli Vana 10 Oda Havası
5 kg/cm 2. nin üstünde biraz fazla olabilecek kompresördeki basınçlı hava daha sonra kazan içindeki yanmıģ gazın ve atık havanın süpürülmesi için yapılan cebri havalandırmada kullanılır.
Patlatma kazanına hidrojen tüpünden bir miktar gaz doldurulması: Testi yapılacak olan cihaz kazan içine yerleģtirildikten sonra gaz hortumları (gaz giriģ) ve hava hortumları (gaz çıkıģ) ile bağlantıları sağlanır. Buji bağlantısı yapılır. Patlatma testi için gerekli gaz oranı, hava-hidrojen % 50 olacak Ģekilde referans basınç testi için ise % 35 olacak Ģekilde gaz boģaltma ve doldurma iģlemlerine arka arkaya devam edilir
Bu amaçla: Vakum yapılması ve patlatma kazanına gaz doldurulması: 5+2+6+7+8+10 no lu vanalar kapatılıp 4+1+3+9 no lu vanalar açık tutulur. (ġekil 1) Kompresörün basınç göstergesindeki değer yaklaģık 5 kg/cm2 civarında (genellikle 5 kg/cm2 değerine gelmeden vakum iģlemi tamamlanmıģ olmaktadır) iken kazan içerisinde 150 mm SS 200 mm SS değerinde vakum yapılmıģ olur.
ġekil 1 ALEVSIZDIRMAZLIK TESTĠ PATLATMA TESTĠ ÖNCESĠNDE KAZAN ve CĠHAZ ĠÇERĠSĠNDE VAKUM YAPILMASI Vakum Manometresi 9 Buji AteĢleme Kilit Kolu Basınç Ölçüm Sistemi MSA Gaz Analizörü 8 7 3 6 Tahliye (Blöf) Bina dıģına çıkan tahliye hortumu Hidrojen Tüpü Yedek Vana T 2 Test Edilecek Cihaz Kompresör Kompresörden Basınçlı Hava ÇıkıĢı Kompresöre Hava GiriĢi 5 4 1 Filtreli Vana Oda Havası 10 Kazan Ġçi
Bu değer kazan içine doldurulacak gazın oranına göre ayarlanabilir Örneğin kazan içerisine; % 28 H2 doldurulacak ise vakum değeri 100 mm SS % 35 H2 doldurulacak ise vakum değeri 150 mm SS % 50 H2 doldurulacak ise vakum değeri 200 mm SS olabilir.
Vakum istenilen seviyeye geldiğinde (yani 100 150 mmss değeri civarında bir vakum elde edildiğinde) 10 no lu oda ortamı vanası (yani filtreli vana) açılarak kompresörün oda havası ile dolmaya devam etmesi sağlanır. Çünkü kompresörün basınçlı havası test sonrası süpürme iģleminde gerekli olacaktır
4+1+2+7+3+8 no lu vanalar kapatılırken 6+9 no lu vana açılıp kazana gaz verilir.(ġekil 2) Vakum değeri sıfırlanıncaya (Vakum manometresi 0 değeri gösterinceye kadar) kadar gaz verme iģlemine devam edilir
ġekil 2 ALEVSIZDIRMAZLIK TESTĠ KAZANA GAZ VERĠLMESĠ Vakum Manometresi 9 Buji AteĢleme Kilit Kolu Basınç Ölçüm Sistemi MSA Gaz Analizörü 8 7 3 6 Tahliye (Blöf) Bina dıģına çıkan tahliye hortumu Hidrojen Tüpü Yedek Vana T 2 Test Edilecek Cihaz Kompresör Kompresörden Basınçlı Hava ÇıkıĢı 5 4 1 Kompresöre Hava GiriĢi Filtreli Vana 10 Kazan Ġçi Oda Havası
8 +9 no lu vanalar açılarak ölçüm yapılır (ġekil3) Ölçüm iģlemi biter bitmez 9 no lu vana kapatılır. Eğer kazan içerisindeki gaz miktarı istenen değerden fazla ise kazan içerisine kompresörden biraz hava verilir (ġekil 4) 6+3 no lu vanalar açılarak cihaz içerisine bir miktar gaz verilir (ġekil 5) Burada vakum manometresi değeri bir anlam taģımaz.
ġekil 3 ALEVSIZDIRMAZLIK TESTİ KAZANDAKİ GAZ ORANININ ÖLÇÜLMESİ Vakum Manometresi 9 Buji AteĢleme Kilit Kolu Basınç Ölçüm Sistemi MSA Gaz Analizörü 8 7 6 3 Tahliye (Blöf) Bina dıģına çıkan tahliye hortumu Hidrojen Tüpü Yedek Vana T 2 Test Edilecek Cihaz Kompresör Kompresörden Basınçlı Hava ÇıkıĢı 5 4 1 Filtreli Vana Kompresöre Hava GiriĢi 10 Kazan Ġçi Oda Havası
6 no lu vana kapatılıp 8+3 no lu vana açılarak cihaz içindeki gaz oranı ölçülür (ġekil 6) Eğer gaz oranı istenilen değerden yüksek ise 5+1+3+7 no lu vanalar açılarak cihaz içerisine kompresörden hava verilir (ġekil 7) Gaz oranı istenilen değerden düģük ise 6+3 no lu vana açılarak gaz tüpünden cihaz içerisine bir miktar daha gaz verilir (ġekil 5)
ġekil 4 ALEVSIZDIRMAZLIK TESTĠ KAZAN ĠÇERĠSĠNE HAVA VERĠLMESĠ 8 Vakum Manometresi 9 Buji AteĢleme Kilit Kolu Basınç Ölçüm Sistemi MSA Gaz Analizörü 7 3 6 Tahliye (Blöf) Bina dıģına çıkan tahliye hortumu Hidrojen Tüpü Yedek Vana T 2 Test Edilecek Cihaz Kompresöre Hava GiriĢi Kompresör Filtreli Vana Kompresörden Basınçlı Hava ÇıkıĢı 5 10 4 1 Oda Havası Kazan Ġçi
ġekil 5 ALEVSIZDIRMAZLIK TESTĠ TEST EDĠLEN CĠHAZ ĠÇERĠSĠNE HAVA VERĠLMESĠ Vakum Manometresi 9 Buji AteĢleme Kilit Kolu Basınç Ölçüm Sistemi 8 MSA Gaz Analizörü 7 3 6 Tahliye (Blöf) Bina dıģına çıkan tahliye hortumu Hidrojen Tüpü Yedek Vana T 2 Test Edilecek Cihaz Kompresör 5 1 Kompresöre Hava GiriĢi Kompresörden Basınçlı Hava ÇıkıĢı 4 Filtreli Vana 10 Oda Havası Kazan Ġçi
Yapılmakta olan test için gereken gaz oranına (Referans basınç testi için %35 gaz patlatma veya suni aralık testleri için % 50 gaz oranı değerlerine) ulaģıldığında 9+3+2+1+6+8+7+4+5 yani TÜM VANALAR KAPATILIR, buji ile ateģleme yapılmak sureti ile test edilen cihaz içerisindeki gaz patlatılır (ġekil 8)
ġekil 6 ALEVSIZDIRMAZLIK TESTĠ TEST EDĠLECEK CĠHAZ ĠÇĠNDEKĠ PATLAYICI KARIġIMIN BUJĠ ĠLE ATEġLENMESĠ MSA Gaz Analizörü 8 7 Vakum Manometresi 9 3 Buji AteĢleme Kilit Kolu Basınç Ölçüm Sistemi 6 Tahliye (Blöf) Bina dıģına çıkan tahliye hortumu Hidrojen Tüpü Yedek Vana T 2 Test Edilecek Cihaz Kompresör Kompresörden Basınçlı Hava ÇıkıĢı Kompresöre Hava GiriĢi 5 4 1 Filtreli Vana 10 Oda Havası Kazan Ġçi
Testin baģarılı sayılması için cihaz içindeki patlatmanın cihaz dıģında ancak kazan içindeki patlayıcı gaz oranında patlamaya yol açmaması gerekir. Eğer bu patlama meydana gelirse patlama sesi kazan dıģından yüksek bir ses olarak algılanır. Ayrıca patlama kazanının yan tarafındaki kilit kolu açıldığında kazan içerisinin oksijenin yanmadan dolayı tüketilmesi nedeni ile vakum yapması; dıģarıdan hava emmesi ile anlamıģ oluruz. Bu durumda patlatma test sonucu baģarısızdır. Aksi takdirde test sonucu baģarılı addedilir.
Referans basınç testinde her bir patlatma iģlemi üç kez tekrarlanır. Test sonucu her üç testten sonra değerlendirilir Her bir patlatma iģlemi; patlatma testinde ve suni aralık testinde 5 kez tekrarlanır. Test sonucunun baģarılı sayılabilmesi için yapılan beģ adet testin hiçbirinde de kazan içinde patlama olmaması (yani iç patlamanın dıģ patlayıcı ortama sızmaması) gerekir.
Kazanın içerisindeki ve cihazın içerisindeki yanmıģ gaz 5+1+3+9+2 no lu vanalar açılarak tahliye edilir (ġekil 9) Daha sonra kazanın kapağı açılarak cihaz kazan içerisinden çıkarılır.
ġekil 7 ALEVSIZDIRMAZLIK TESTĠ KAZAN VEYA TEST EDĠLMĠġ CĠHAZ ĠÇĠNDEKĠ YANMIġ GAZIN DIġARI ATILMASI Vakum Manometresi 9 Buji AteĢleme Kilit Kolu Basınç Ölçüm Sistemi MSA Gaz Analizörü 8 7 3 6 Tahliye (Blöf) Bina dıģına çıkan tahliye hortumu Hidrojen Tüpü Yedek Vana T 2 Test Edilecek Cihaz Kompresör Kompresöre Hava GiriĢi Kompresörden Basınçlı Hava ÇıkıĢı 5 4 1 Filtreli Vana 10 Kazan Ġçi Oda Havası