YAPININ TANIMI VE SINIFLANDIRILMASI İnsanlar ihtiyaçlarına bağlı olarak çevreyi değiştirerek daha rahat yaşayabilmeleri için yeni bir çevre meydana getiriler. Bunlar yapıyı oluşturur. İnsanların ihtiyaçlarını karşılamak üzere çeşitli yapı malzemeleriyle inşa ettikleri tesislere yapı denir. Belirli ihtiyaçları karşılamak üzere çeşitli malzemeler ile yapım metotlarına uygun bir şekilde inşa edilen tesislere yapı denir. Bu tanıma göre yapı yer üstünde ve yer altındaki bütün tesisleri kapsar. Yapı işleri; Bina Set, baraj Karayolu Demiryolu Tünel Metro Köprü Çelik yapı İskele Liman Kanalizasyon Kuyu, kanal
Yapının Özellikleri 1-Planlanan amaca uygun olmalı: Yapılacak yapının hangi amaç için inşa edilmesi düşünülüyorsa, o amaç doğrultusunda gerekli araştırmalar yapılıp, ihtiyaçlar belirlenerek ona göre planlama yapılması gerekir. Örneğin hastane 2-İç ve dış etkilere dayanabilecek sağlamlıkta olmalı Yapının statik ve hareketli yükler hesaba katılarak zeminin taşıyabileceği yük iyi tespit edilmelidir. Binanın deprem ve iklim bölgesi gibi hususları dikkate alınmalıdır. Isı, ses, su ve yangın yalıtımları yapılmalı.
3-Gereçlerin yapının özelliklerine ve tekniklerine uygun olmalı (fonksiyonel olmalı) Yapılacak bina için nasıl bir malzeme ve yapım sistemi kullanılmasının tespitidir. Bu nedenle yapının üretimde kullanılacak gereçler yapının kullanış amacına ve tipine uygun olmalıdır. 4-Estetik (güzel görünümlü) olmalı Yapı yapılış amacı ve bölgenin iklim şartları göz önüne alınarak, o bölgenin mimari yapısına uygun olarak yapılmalıdır. Görünümü, ihtiyacı paralelinde planlanmalı ve bölgenin mimari yapısı ile paralellik arz etmelidir.
5-Ekonomik olmalı Yapıda kullanılacak malzemelerin sağlam olmasına dikkat edilmeli, en ekonomik şekilde teminine gidilmeli gereksiz ve TSE belgesiz kalitesiz malzemeler kullanılmamalıdır. 6-Emniyetli (sağlam) olmalı Yapı emniyetli olmalı ondan faydalananları dış etkilerden koruyabilmelidir. Bölgenin iklim şartları coğrafi konumu gibi vb. özellikleri dikkate alınarak bu etkilere dayanabilecek sağlamlıkta olmalıdır. (deprem)
Yapının Sınıflandırılması 1-Yapının hizmet alanlarına göre sınıflandırılması; Meskenler-konutlar Ticaret binaları (iş hanı) Konaklama binaları (otel) Kültür binaları (sergi sarayı) Sağlık binaları (sağlık ocağı) Dini binalar (cami, mescit) Sosyal binalar (sinema, tiyatro) Endüstri binaları (fabrika) Ulaştırma yapıları (hava alnı) Spor yapıları (spor salonları) Su yapıları (baraj) Anıtlar ve tarihi yapılar 2-Taşıyıcı elemanlarına göre sınıflandırma Yığma (masif) yapılar Çelik iskeletli yapılar Ahşap iskeletli yapılar Betonarme (karkas) iskeletli Prefabrike (endüstrileşmiş yapılar)
3-Sürekliliğine göre sınıflandırma Geçici yapılar (şantiye binası, kulübe, baraka) Daimi yapılar (ihtiyaçlara cevap vermek için yapılan yapılardır) 4-Bulundukları yere göre sınıflandırma Alt yapılar (yol, su, kanalizasyon, köprü) Üst yapılar (zemin seviyesinin üstünde yapılan yapılardır) 5-Mülkiyetlerine göre sınıflandırma Resmi yapılar Vakıf yapıları 6-İnşa evrelerine göre sınıflandırma Kaba yapı İnce yapı
Yapı düzenine ait tanımlar; Taban alanı: yapının parsele oturacak bölümünün yatay iz düşümüne kaplayacağı alandır. Bahçede yapılacak olan eklenti ve müştemilat taban alanının içinde sayılır. Taban alanı katsayısı: taban alanının imar parsellerine oranıdır. Bu oran %40 ı geçemez. Bodrum kat: zemin katın altındaki katlardır. Zemin kat: normal katların altında bulunan kattır. Asma kat: iç yüksekliği en az 5.5m olan zemin katta düzenlenen ve ait olduğu bağımsız bölümü tamamlayan ve bu bölümle bağlantılı olan kattır. Normal kat: bodrum, zemin ve çatı katların arasında kalan kat veya katlardır. Çatı katı: normal katların üzerinde olan kattır. Müştemilat: apartmanın iç kısmında binanın ortak kullanımına açık, kapıcı dairesine, garaj vb. hizmetleri için tahsis edilmiş bölümdür.