İNŞAAT TEKNOLOJİSİ UYGULAMALARI I MERDİVEN

Transkript

1 İNŞAAT TEKNOLOJİSİ UYGULAMALAR MERDİVEN

2 TANM Farklı iki yükseklik arasındaki bağlantıyı sağlayan, düzenli kademelerden meydana gelen sirkülasyon aracına merdiven adı verilir. Merdiven düşey sirkülasyonu sürekli ve emniyetli temin ettiği için inşası yaygındır. Ayrıca, yürüyen merdiven ve asansör gibi hareketli sirkülasyon araçlarından daha ucuzdur. Merdivenler eğimlerine, plan şekillerine, konstrüksiyonlarına, yapıldıkları malzemelere ve basamak kaplamalarına göre çeşitlere ayrılabilir. Ancak bunların her biri tek başına merdiveni tanımlamaya yetmez. Yüzeysel bir tanımlamadan sonra detaylı olarak incelemek daha iyi değerlendirme sağlar.

3 MERDİVEN ELEMANLAR Merdivenin Elemanları Merdiveni Meydana Getiren Elemanlar: 1- Merdiven meyli 2- Basamak 3- Rıht 4- Merdiven kolu 5- Merdiven kolu genişliği 6- Limonluk 7- Sahanlık 8- Korkuluk ve küpeşte 9- Baş yüksekliği 10- Çıkış hattı 11- Merdiven kovası 12- Süpürgelik

4 MERDİVEN ELEMANLAR

5 MERDİVEN ELEMANLAR Basamak Merdivenin her adımda ayak basılan kademesine basamak adı verilir. Basamaklar düşey yönde birbirine bağlanabilir veya aralıklı yapılabilir. Basamağın enine kesitine basamak profili ön kenarındaki çıkıntıya profil denir. Basamağın plan görünüşü dikdörtgen veya yamuk şekillerinde olur.

6 MERDİVEN ELEMANLAR Rıht Birbirini takip eden iki basamağın üst yüzeyleri arasındaki düşey mesafeye rıht denir. Rıht yükseklikleri, bir merdivende hep aynı olmalıdır. Şayet rıht yükseklikleri farklılık gösterirse, iniş ve çıkışta emniyeti aksatır. Rıht yükseklikleri basamak genişliklerine bağlı olarak, orantılı bir şekilde, merdiven eğimine uygun olarak, seçilmelidir. Normal sirkülasyon merdivenlerinde basamak genişlikleri belli olduğundan, rıht yükseklikleri de buna göre hesap edilir arasındaki merdivenlerde rıht yükseklikleri en az 12 cm, en çok 22 cm olmak üzere hesaplanarak alınır.

7 MERDİVEN ELEMANLAR Rıht yükseklikleri, merdivenin bulunduğu yere ve eğimine göre aşağıda verilen değerlerde hesaplanmıştır: Bahçe merdivenleri cm (20 o 25 o ) Anıt ve dini bina merdivenleri 15 cm Sinema ve tiyatro merdivenleri 16 cm Okul ve resmi bina merdivenleri 17 cm 25 o 36 o Apartman ve ev merdivenleri 18 cm Sosyal mesken merdivenleri 19 cm Çatı katı ve bodrum merdivenleri cm (36 o 45 o )

8 MERDİVEN ELEMANLAR Rıht ve Basamak Bağıntısı Merdivenin rahat, kullanışlı ve emniyetli olabilmesi için, rıht ve basamak oranlarının belirli ölçüler içerisinde olması gereklidir. Merdiven eğimi olduğundan rıht ve basamak için değişik değerler alınabilir. Ancak iniş ve çıkış emniyetini sağlamak için bu değerlerden en kullanışlı olanını almak gerekir. Bunun için kullanılan, basamak genişliği B, rıht yüksekliği R olduğuna göre; B+2R=63~65 cm formülü vardır.

9 MERDİVEN ELEMANLAR

10 MERDİVEN ELEMANLAR

11 MERDİVEN ELEMANLAR Sahanlık İki merdiven kolu arasında, genişliği basamak genişliğinden daha fazla olarak düzenlenen platformlara sahanlık denir. Sahanlık genişliği en az merdiven kolu genişliğinde olmalıdır. Ayrıca sahanlık genişliği 1 m den daha az alınamaz. Sahanlık, çıkışlarda zorlanmayı önler ve ara dinlenme temin eder. Katlardaki sahanlıkların genişliği daha fazla alınmalıdır.

12 MERDİVEN HESAPLAR Merdiven Hesapları Merdivenlerin rahat, kullanışlı, emniyetli olmaları ve plan ölçülerine uymaları için, kısımlarının hesaplanması gerekmektedir. Hesap-lamalarda, rıht ve basamak bağıntıları, merdivenin kullanım yerine göre rıht yüksekliği, adım uzunluğu ve sirkülasyon yoğunluğuna göre, merdiven kol genişliği dikkate alınır.

13 MERDİVEN HESAPLAR Rıht ve Basamak Sayısının Bulunması Rıht yükseklikleri yapıların fonksiyonlarına göre standart hale getirilmiştir. Basamak sayıları ve genişlikleri de rıhta bağlı olarak hesaplanır. Bunun için şu formüller kullanılır: 2R+B= 63 cm R= Rıht B= Basamak h n H h hn= rıht sayısı H= Kat yüksekliği h=rıht yüksekliği b n =h n -1 b n = Basamak sayısı B= 63-2R B= Basamak genişliği

14 MERDİVEN HESAPLAR Örnek problem: Kat yüksekliği 306 cm, rıht yüksekliği 17 cm olan bir merdivende, rıht sayısını, basamak sayısını, basamak genişliğini bulunuz. Çözüm: Rıht sayısı h n adet Basamak sayısı Basamak genişliği bn= 18-1= 17 adet B= 63-2x17=29 cm bulunur.

15 MERDİVEN HESAPLAR Örnek problem: Kat yüksekliği 280 cm, rıht yüksekliği 17 cm olan bir düz kollu merdivende rıht sayısını, basamak sayısını ve basamak genişliğini bulunuz. Çözüm: Rıht sayısı h n , 47 h n=16 adet Rıht yüksekliği h ,5cm bn=16-1=15 adet B=63-(2x17,5)=28 cm.

16 MERDİVEN KALB Betonarme merdivenleri oluşturmak için yapılan ve betonarmeyi taşıyan kalıplara betonarme merdiven kalıbı denir.

17 MERDİVEN KALB Betonarme Merdiven Kalıbı Yapım Kuralları Projede belirlenen ölçülere göre rıht ve basamak sayıları dengelenir. Dönel merdiven yapılacaksa açınımları çizilir. Taşıyıcı kiriş ve dikmeler sabitlenir. Alt ızgaralar sabitlenir. Yan serenler sabitlenir. Alt kalıp döşeme tahtaları sabitlenir. Taşıyıcı kolonlar birbirlerine çapraz bağlantılarla bağlanır. Kalıbın kolay sökülebilir olmasına dikkat edilir. Sahanlıklı merdivenlerde sahanlıkta biten rıht tam sahanlıkla tabliye betonunun kestiği yerden başlatılmamalıdır. Biraz geriden başlatılması gerekmektedir. Çünkü o nokta en zayıf noktadır.

18 MERDİVEN KALB

19 MERDİVEN KALB

20 MERDİVEN KALB