HABER BÜLTENĐ 3 Mart 2006 Haber Özetleri Irak Irak'ta giderek artan şiddet olaylarına karşı önlem arayışında olan hükümet, Cuma günü başkentte özel araçların akşam saatlerine kadar trafiğe çıkmasını yasakladı. Yasağın nedeni şiddet olaylarında son haftalarda yaşanan tırmanış. Şiiler için en kutsal mekânlardan olan Askeriye Camii'ne düzenlenen saldırıdan bu yana, Bağdat başta olmak üzere ülkenin çeşitli kesimlerde yapılan saldırılarda 500 civarında kişi öldü. Dün Tikrit, Bağdat ve Musul'da düzenlenen saldırıların bilânçosu en az otuz ölü oldu. Cuma namazından çıkan kalabalıklar sık sık bomba yüklü araçlarla intihar saldırılarına hedef oluyor. Ayrıca namaz sonrası kalabalık eylemler düzenlenmesi için de en uygun zaman olarak görülüyor. Bu nedenle hükümet, geçen Cuma günü olduğu gibi bugün de yerel saatle 16.00'ya kadar araçların başkentte trafiğe çıkmasını yasakladı. Yasağa uymayanların araçlarına el konacağı duyuruldu. (www.iraq-ina.com) (VOANEWS) Irak ta Sünni ve Kürt politikacılar Başbakan Đbrahim Caferi nin görevinden istifa etmesini istiyor. Sünni ve Kürtler Başbakanın siyasi uzlaşmayı engellediğini ileri sürerken Şiiler, El Caferi nin bir dönem daha görevde kalmasını destekleyeceklerini bildirdi. Kürt Cumhurbaşkanı Celal Talabani el Caferi'nin hafta başında Ankara ya gitmesini eleştirmiş ziyaretin izinsiz yapıldığını ileri sürmüştü. Bu arada Başbakan el Caferi mezhep ve etnik çatışmalara çözüm bulmak için önde gelen siyasi liderlerle bugün yapmayı planladığı toplantıyı açıklama yapmadan iptal eti. Öte yandan bugün Bağdat ta Cuma namazından sonra çıkması muhtemel şiddet eylemlerine karşı bütün gün kentte motorlu araç yasağı kondu. Irak ta dünkü mezhep çatışmalarında en az 16 kişi öldü onlarca kişi yaralandı. Irak Uzlaşma Cephesi Başkanı Adnan El-Duleymi ise yaptığı açıklamada, Irak Uzlaşma Cephesi, Kürt Listesi ve Irak Ulusal Listesi nin aldıkları ortak kararda, Đbrahim Caferi nin Başbakanlığa aday gösterilmesini istemediklerini açıkladı. (www.iraqidewan.net) (VOANEWS) 1
Irak Başbakanı Đbrahim Caferi'nin, ana siyasi parti liderleriyle görüştüğü ve ulusal birlik hükümeti için koalisyon görüşmelerine devam etmeye karar verildiği bildirildi. Đktidardaki Şii Đttifak'ın sözcüsü Cevad El Maliki, düzenlediği basın toplantısında, liderlerin diyalogun devamı konusunda fikir birliğine vardıklarını söyledi. Toplantıya katılanlar arasında, geçen hafta mezhep çatışmalarını protesto amacıyla hükümet kurma görüşmelerini boykot edeceğini söyleyen Sünni lideri Adnan El Duleymi de yer aldı. Caferi'nin bugünkü toplantıyı önce iptal ettiği açıklandı. Toplantı, daha sonra geç saatlerde düzenlendi. Toplantıya ABD nin Irak Büyükelçisi Zalmay Halilzad ın da katılacağı bildirildi. (www.iraqidewan.net) Birleşik Irak Đttifakı Başkanı Abdülaziz El-Hekim yaptığı açıklamada, Đttifaklarının Başbakan adaylarının Đbrahim El-Caferi olduğunu ve bunu değiştirmeyeceklerini söyledi. (www.iraq-ina.com) Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani, Şii Lider Mukteda El-Sadr ile bir telefon görüşmesi yaptı. Đkilinin bu görüşmede, Irak ın siyasi durumunu konuştukları bildirildi. (www.iraqidewan.net) Irak Uzlaşma Cephesi sözcüsü Zafir El-Ani yaptığı açıklamada, Irak Uzlaşma Cephesi Başkanı Adnan El-Duleymi nin dün suikaste uğradığını duyurdu. Duleymi nin yara almadan kurtulduğu olayda; bir korumanın öldüğü, 5 korumanın da yaralandığı bildirildi. (EL-ŞARK EL-AVSAT GAZETESĐ) Kerkük Polis Teşkilatı nın Operasyonlar Müdürü Albay Hatim Halaf Matrud (Arap) kimliği belirsiz kişiler tarafından dün Kerkük te öldürüldü. (EL-ZAMAN GAZETESĐ) Iraklı radikal Şii lider Mukteda El Sadr'ın Ankara'ya yapacağı ziyaretin ertelendiği belirtildi. Türkiye'ye geleceği Başbakan Erdoğan tarafından kamuoyuna açıklanan Sadr, Arap ülkelerine yaptığı turu, Irak'ta Sünnilerle Şiiler arasında artan çatışmalar üzerine yarıda keserek Bağdat'a dönmüştü. Irak Başbakanı Caferi'nin ziyaretinin hemen ardından Sadr'ın da Türkiye'ye gelerek Erdoğan ve Gül'le görüşmesi öngörülüyordu. Ancak Dışişleri kaynakları, daha önce de ne zaman geleceği belirsiz olan Şii liderin gezisinin bir süre ertelendiğini bildirdi. Edinilen bilgiye göre, Caferi'nin ardından, bu kez Sünni Arap liderleri, Irak Đslam Partisi lideri Tarık El Haşimi ve Irak Uzlaşı Cephesi Başkanı Salih Mutlak Ankara'da görüşmelerde bulunacak. (AA) Irak polisi, Bağdat yakınlarındaki bir tuğla fabrikasında 25 ceset bulunduğunu doğruladı. Polis ve Đçişleri Bakanlığı kaynakları, 50'den fazla Sünni direnişçinin, Bağdat yakınlarındaki küçük bir kasaba olan Nahravan'da akşam karanlığında saldırı düzenlediğini ve çok sayıda Şii işçinin öldürüldüğünü 2
söylediler. Belediye meclisi üyesi Ala Abdülsahab Lami, Reuters'a telefonla yaptığı açıklamada, silahlı kişilerin dün gün batarken bir elektrik santralini basarak dört kişiyi, daha sonra da yakındaki tuğla fabrikasında 21 kişiyi öldürdüğünü söylemişti. Lami, ''Bu bir mezhep saldırısıdır'' şeklinde konuşmuştu. (AA) Kerkük Đl Meclisi üyesi Ali Mehdi nin açıklamasına göre; - Mecliste komisyon başkanı görevleri yeniden adlandırıldı, yeni dağıtıma göre toplam 11 adet başkanlığın 3 ü Türkmenlere, biri Araplara ve 3 başkan yardımcılığı yine Türkmenlere verildi. - Şehri Kürtleştirmek için bütün güçler birleşti. Şehirde yasak yapıların sayısı 10.000 ni aştı. Şehirde olup biten bütün gayri resmi olaylara meclis üyeleri değişik yollarla tepkilerini gösterdiler. - 28/02/2006 tarihindeki meclis toplantısında Kürt grubu, yazılı bir öneri sunarak bütün göçmenlere arazi dağıtımından başlayarak her türlü maddi desteğin verilmesini talep ettiler. Türkmen ve Arap üyelerin itirazına rağmen konunun oylamaya sunulacağı izlenimi alınmıştır. (www.bizturkmeniz.com) Irak Đçişleri Bakanlığı, El-Nahravan kentinde Sünni oldukları tahmin edilen 50 kişilik bir grubun Şiilere saldırdığını; olay neticesinde 25 den fazla Şii nin öldüğünü bildirdi. (IRAK HABER AJANSI) Orta Doğu Üst düzey Hamas yetkililerinden oluşan bir heyet bugün Moskova'da Rus yetkililerle bir araya geliyor. Hamas heyeti geçen ay da Ankara ve Tahran'ı ziyaret etmişti. Filistin Parlamento seçiminde kazandığı zafer ardından Đsrail, Amerika ve Avrupa ülkelerinden yoğun baskı gören Hamas'ın, Rusya ile kalıcı bir diyalog geliştirmek istediği bildiriliyor. Hamas Siyasi Büro Başkanı Halid Meşal başkanlığındaki heyetin bugün başlayan Moskova ziyaretinde, mevcut ikili ilişkilerin yanı sıra ilişkilerin geleceğinin de ele alınacağı belirtiliyor. Üç günlük ziyaret sırasında Meşal, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey lavrov ile bir araya gelecek. Filistin Yönetimi'nin Moskova Temsilciliği'nden yapılan açıklamada, Filistin Yönetimi Lideri Mahmud Abbas'ın da yakında Moskova'ya gidebileceği kaydedildi. (BBC) ABD'nin Yakındoğu Đşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı David Welch, bir önceki yönetim döneminde Filistin'e verilen ve parlamento seçimlerini Hamas ın kazanmasının ardından geri istenen 50 milyon dolarlık yardımın 30 milyon dolarının Filistin yönetimi tarafından iade edildiğini, kalan 20 milyon doların da Hamas görevi devralmadan geri alınmasının beklendiğini kaydetti. ABD, terör örgütü olarak tanıdığı Hamas'ın göreve gelmesinin ardından, daha önce Filistin yönetimine verdiği 50 milyon dolarlık yardımı geri istemişti. Amerikalı yetkililer, bu paranın büyük bölümünün kullanılmadan bankada durduğunun tespit edildiğini kaydetmişti. ABD Temsilciler Meclisi Uluslararası Đlişkiler Komitesi'ndeki Filistin oturumunda konuşan Welch, Amerikan vergilerinden tek bir doların bile Hamas'ın eline geçmeyeceğini 3
söyledi. ABD Dışişleri Bakanlığı'nın bir yetkilisi, 50 milyon doların ''insani yardım'' amacıyla yine Filistin'e vermesinin sağlanacağını, ancak bunun için de ABD Kongresi'nin onayının gerektiğini kaydetti. (AA) Đran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, Malezya'ya yaptığı 3 günlük ziyaretinin son gününde başkent Kuala Lumpur'da yaptığı bir konuşmada, Müslüman dünyasının bir ''farkındalık dalgası'' içine girdiğini, bu dalganın dev bir güce dönüşeceğini ve varolan tüm siyasi formülleri yutacağını söyledi. ''Hâkimiyet ve zorbalık çok uzun sürmeyecek. Zorbalar ve Siyonistler dikkatli olun, düşeceksiniz,'' diye konuşan Ahmedinejad, Müslüman dünyasının karşı karşıya bulunduğu sorunların çoğunu, ''zorba güçlerin egemenlik eğilimlerine'' bağladı. Ahmedinejad, ''Uluslar artık, zorbalığa ve tacize daha fazla katlanmayacak'' dedi. Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nu (UEAK) siyasi davranmakla suçlayan Ahmedinejad, UAEK yönetim kurulu üyelerinin büyük çoğunluğunun Batılı olduğuna dikkat çekti. (AA) Hamas'ın liderlerinden ve Hamas'ın Ürdün Nehri'nin batı kıyısındaki silahlı birliklerinin komutanı Hader El Bani, Đsrail ile ancak aracılar vasıtasıyla görüşebileceklerini söyledi. El Bani, Rus Noviye Đzvestiya gazetesine yaptığı açıklamada, ''Bugün Ortadoğu'da yeni bir dönem başlamıştır. Başlayan Hamas dönemini tüm dünyanın bunu kabul etmesi gerekiyor'' dedi. ''Rusya ile görüşmeler, Filistin'i uluslararası ambargodan kurtaracak mı'' sorusuna, El Bani şu karşılığı verdi: ''Sizin hangi ambargodan bahsettiğinizi bilmiyorum. Biz her zaman sadece Müslüman ülkelerin değil, kendi özgürlüğü için mücadele eden tüm halkların desteğini gördük. Asıl ambargo, özgürlüğümüze doğru giden yolu ABD ve Đsrail'in kapatmaya çalışmasıdır. Liderlerimizi Moskova'ya çağıran Rus yönetimini ise ayrıca takdir ediyorum.'' El Bani, bir başka soru üzerine, en fazla yardımı bugün Đran'dan aldıklarını belirterek, ''Bunun dışında Arap ülkeleri ve başka birçok ülke de bizi destekliyor. Katolik Venezüella bile bizi destekliyor'' dedi. (AA) Kafkasya ve Orta Asya Kırgızistan Devlet Başkanı Kurmanbek Bakiyev, kendisine bağlı Milli Güvenlik Komitesi (MGK) başkan yardımcılığına kardeşi Canış Bakiyev'i atadı. Devlet Başkanlığı Basın Merkezi'nden yapılan açıklamaya göre Canış Bakiyev'in MGK Başkan Yardımcısı olarak atanmasına ilişkin karar, Devlet Başkanı Bakiyev tarafından imzalandı. Canış Bakiyev, bu göreve getirilmeden önce Đçişleri Bakanlığı'nda daire başkanı olarak görev yapıyordu. (AA) Kırgızistan'ın yeni Meclis Başkanı Murat Sultanov, meclisin uzlaşı içinde çalışacağını ve Devlet Başkanı ile Başbakan arasındaki iyi niyet protokolünün uygulanmasından yana olduğunu söyledi. Devlet Başkanlığı Basın Merkezi'nin açıklamasına göre, Sultanov, Meclis Başkanı seçildikten sonra Devlet Başkanı Kurmanbek Bakiyev tarafından kabul edildi. Bakiyev kabulde, Sultanov'u kutladı ve meclisin ''kuzey-güney diye ayrım yapmayan bir ismi seçtiğini'' belirtti. Bakiyev ayrıca, milletvekillerinin seçiminin, meclisin, halkın güvenini kazanmasına imkân vereceğini ifade ederek, mecliste olumlu adımlar atılacağından ümitli olduğunu söyledi. (AA) 4
Gürcistan Dışişleri Bakanı Gela Bejuaşvili, ''AB'ye üyelik sürecinde güçlü destek verdiğimiz Türkiye'den biz de NATO üyeliğinde destek bekliyoruz'' dedi. Bejuaşvili, A.A muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'yi stratejik ortak olarak gördüklerini, iki ülke arasındaki ilişkilerin her alanda gelişmekte olduğunu kaydetti. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in 14 Mart'ta Gürcistan'a yapacağı ziyareti çok önemsediklerini belirten Bejuaşvili, ziyaret çerçevesinde ortak bildirge imzalanabileceğini söyledi. Bejuaşvili, Türkiye, Gürcistan ve Azerbaycan arasında enerji alanındaki işbirliğinin büyük önem taşıdığını, ortak projelerin hayata geçirildiğini ifade etti. Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) petrol boru hattı projesinin güvenliğinin sağlanması için her türlü çalışmanın yapıldığını anlatan Bejuaşvili, amaçlarının, Azerbaycan ve Türkiye ile birlikte güvenlik tehlikesini en aza indirmek olduğunu bildirdi. (AA) 13.02.06-02.03.06 tarihleri arasında Alma Ata bölgesinde bulunan Kazbat askeri taburunda Đngiliz askerleri tarafından barış gücü bölüklerini hazırlama kursu düzenlendi. Bu kursa katılan Kazak askerleri Irak ta görev yapmaktadırlar. Bu kurs, Kazakistan-Đngiltere arasında yapılan askeri işbirliği anlaşması çerçevesinde gerçekleştirilmektedir. (www.interfax.ru) Ukrayna hükümeti, BM tarafından terör örgütü olarak tanımlanan Özbekistan Đslam Hareketi ne mensup olduğu varsayılan10 Özbek mülteciyi sınır dışı ederek ülkelerine geri gönderdi. Ukrayna da Özbek Siyasi Mülteciler Derneği başkanına göre bu şahıslar, hiçbir örgüt üyesi değil, sadece Andican olaylarına şahit oldukları için Đslam Karimov un gazabına uğrayan mazlumlardır. ABD Dışişleri Bakanlığı, Ukrayna nın mültecileri zorla sınır dışı etmesini kınadı. Kırgızistan da iki Özbek vatandaşının siyasi mülteci statüsü alma başvurusu Kırgızistan Göçmenler Komitesi tarafından reddedildi. (www.fergana.ru) 03.03.06 tarihinde AGĐT Genel Sekreteri Mark Perren de Brishambo nun Bişkek i ziyaret etmesi beklenmektedir. AGĐT Genel Sekreterinin iki günlük ziyareti sırasında Kırgızistan Cumhurbaşkanı Kurmanbek Bakiyev ve Dışişleri Bakanı Alikbek Cekşenkulov ile bir araya gelecektir. Ayrıca Mark Perren de Brishambo nun Bişkek teki AGĐT Akademisini ziyaret ederek buradaki çalışmaları yerinde inceleyecektir. (www.regnum.ru) Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev in eski Güvenlik Müdürü Amangeldi Şabdarbayev, Milli Güvenlik Komitesi Başkanı görevine atandı. N.Nazarbayev tarafından gösterilen adayı senato onayladı. (www.fergana.ru) Azerbaycan ın Baş Savcısı Zakir Garalov, BM özel raportörü Esma Cihangir ile görüşme sırasında ülkede vahabizm ve terörizm fikirlerini yayma faaliyetleri yürüten bazı uluslararası örgüt girişimlerinin engellendiğini belirtti. (www.interfax.ru) ABD Azerbaycan Büyükelçisi Rino Harnish, ABD tarafından Azerbaycan sahil güvenliğine ve Azerbaycan Deniz Kuvvetlerine sürekli olarak teknik yardım yapıldığını belirterek, kullanılmaz durumda olan birkaç Azerbaycan gemisinin tamirinin yürütüldüğünü ifade etti. (www.regnum.ru) 5
Gürcistan Ekonomik Gelişme Bakanlığı, Gürcistan Uluslararası Petrol ve Doğal Gaz Şirketleri ile Gruzneft petrol şirketinin birleşme kararı aldığını duyurdu. Tek çatı altında birleşen şirketler, doğal kaynak yataklarını tespit etme ve çıkartma, boru hatlarını inşa etme ve ihracat-ithalat faaliyetlerini yürütecekler. (www.interfax.ru) 01.03.06 tarihinde Azerbaycan Cumhurbaşkanı Đlham Aliyev, Karabağ ın Akdere ilinde yer alan askeri bölüğü ziyaret etti. Büyük bir kısmı Ermeni işgali altında bulunan topraklara gelen Đlham Aliyev Ermenilere, dünya kamuoyuna ve özellikle AGĐT in Minsk Grubu Başkanlarına Dağlık Karabağ ın ve etrafındaki illerin Azerbaycan a ait olduğunu ve bölge istikrarsızlığının ancak Ermenilerin bu topraklardan çekilip gitmesiyle sona ereceğini hatırlattı. (www.interfax.ru) Avrupa Birliği Đran'ın nükleer programı konusunda olası BM yaptırımı önlemek için Avrupa Birliği'nden talep ettiği görüşme bugün yapılacak. Avrupa Birliği'nin üç üyesi Fransa, Đngiltere ve Almanya'nın katılacağı toplantı Viyana'da gerçekleştirilecek. Viyana'daki görüşmeye üst düzey temsilcilerini gönderen Avrupa Birliği ülkeleri, masaya yeni bir öneri götürmeyeceklerini söylüyor. Avrupalı müzakereciler, sağlanacak ilerlemenin Đran'ın uranyum zenginleştirme çalışmalarını durdurması ve Birleşmiş Milletler denetçileriyle işbirliğine bağlı olacağını savunuyor. Geçen yıl Avrupa Birliği adına bu konuda yaptıkları görüşmelere 'ilerleme olmadığı' gerekçesiyle nokta koyan Almanya, Fransa ve Đngiltere, Đranlı yetkililerle bir araya geleceklerini doğruladı. Đngiliz dışişlerinden bir yetkili, üç ülkenin müzakerelerin son bulduğu inancının değişmediğini ancak Đranlı yetkilileri dinleyeceklerini söyledi. (BBC) (AA) Diğer Haberler BM'nin siyasi işlerden sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Đbrahim Gamberi ve ABD Dışişleri Bakanlığı'nın Avrupa işlerinden sorumlu üst düzeyde yetkilisi Matt Bryza, Washington'da Kıbrıs konusunu görüştü. Toplantıya ilişkin bilgi veren ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Adam Ereli, ''Đyi bir görüşme oldu. Kıbrıs konusu ele alındı. Biz, Kıbrıs sorununun Annan Planı'na dayalı biçimde çözülmesine ve tarafların çözüm sürecine yürekten çabayla yeniden başlamasına verdiğimiz desteği dile getirdik'' dedi. Kıbrıs meselesinin çözümü çabasında önderliğin BM'ye ait olduğunu kaydeden Ereli, ''BM'nin ve Genel Sekreter'in özel temsilcisinin Ada'daki iki toplumla çalışmasını bekliyoruz. Herkes tarafından kabul edilebilir ve bir referandumdan geçecek bir şey çıkarabilirler. Böyle bir çabayı desteklemeyi sürdüreceğiz ve bunun ilerlemesine yönelik ne destek gerekiyorsa vereceğiz'' diye konuştu. (AA) Karadağ Parlamentosu, oybirliğiyle 21 Mayıs'ta Sırbistan'dan bağımsızlık konusunda referandum yapılmasını kararlaştırıldı. Parlamentonun kararı, bağımsızlık yanlısı hükümetle, buna karşı çıkan muhalefet arasında varılan 6
uzlaşmayı izliyor. Uzlaşma, Avrupa Birliği'nin arabulucuğuyla sağlanmıştı. 1990'ların başındaki savaştan önce Yugoslavya Federasyonu altı cumhuriyetten oluşuyordu. Şimdi bu federasyondan geriye sadece Sırbistan- Karadağ Birliği kaldı. Karadağ Başbakanı Milo Cukanoviç, büyük ortakları Sırbistan'ın önlerini kapadığını söylüyor. Başbakan, Karadağ'ı Sırbistan'ın sorunlarından kurtarmak istediğini belirtiyor. (VOANEWS) Hindistan'ı ziyaret eden Amerika Birleşik Devletleri Başkanı George Bush, bugün kısa bir ziyaret için güneydeki Hayderabad kentine geçti. Dün Hindistan ile nükleer teknolojide işbirliğini öngören bir anlaşma imzalayan Bush'un Hayderabad'a yapacağı ziyarette ise iki ülke arasında gelişen ekonomik ilişkiler öne çıkacak. Hayderabad Hindistan'ın ileri teknoloji alanındaki başlıca merkezlerinden. Yüz kadar Amerikan şirketi ile çok sayıda uluslararası şirketin burada üretim merkezleri var. Örneğin yazılım devi Microsoft'un ABD dışındaki en önemli yazılım geliştirme merkezi bu kentte bulunuyor. Bush'un başkent dışına yapacağı tek ziyaret için bu kenti seçmesi, dikkatleri iki ülke arasındaki büyük ticaret potansiyeline yöneltme çabası olarak görülebilir. (BBC) (VOANEWS) Dünya Basını Başyazısına ''Bush, nükleer kurallarla kumar oynuyor'' başlığını atan Financial Times, ABD Başkanı George Bush'u, Hindistan'la dün imzalanan sivil nükleer işbirliği anlaşması konusunda Amerikan Kongresi'ni ikna etmek için zorlu bir mücadelenin beklediğini yazıyor. ''Anlaşmaya muhalefet, 'Hindistan'ı özel bir konu olarak değerlendirmekle' Washington'un, Kuzey Kore ve Đran'ın nükleer programlarına karşı uluslararası desteği pekiştirmekte zorlanacaktır görüşüne dayanıyor'' diyen Financial Times, şöyle devam ediyor: ''Bu görüşe katılmamak zor. Anlaşma Hindistan'ın bir yandan nükleer silah programını sürdürürken, diğer yandan da Amerika Birleşik Devletleri'nin nükleer yakıtı ve teknolojisinden yararlanmasını sağlayacak.'' ''Bu, 1970'te imzalanan nükleer silahların yayılmasını önleme anlaşmasının temelindeki mantığı da zayıflatmakta. Anlaşma ayrıca, Amerika Birleşik Devletleri'ni çifte standart suçlamalarıyla karşı karşıya bırakıyor.'' Almanya'da yayımlanan Sueddeutsche Zeitung da, Hindistan'la Amerika'nın imzaladığı anlaşmanın var olan uluslararası anlaşmalara aykırı olduğu görüşünde. ''Hindistan'ı yeni jeopolitik yıldız, dünya ekonomisinin ve stratejistlerin sevgilisi'' olarak niteleyen gazete, Washington'un Hindistan'a yönelik yaklaşımının, Çin'in yükselişini kuşatarak, dünyada Amerika'nın etkinliğini korumayı amaçladığına dikkat çekiyor. ''Ama'' diyor Sueddeutsche Zeitung, ''Başkalarının uymasını talep ettiği kuralları taktik amaçlarla ihlal ederek Washington, kendini meşruiyetten mahrum kılıyor,'' görüşünü savunuyor. Beyaz Saray yönetiminin, yaklaşımını ''çifte standart'' olarak değerlendiren bir başka gazete, Đspanya'da yayımlanan El Pais de, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nun anlaşmanın aslında nükleer silahların yayılmasını önlemede yardımcı olacağı yaklaşımını sorguluyor: ''Bu görüşe, bırakın nükleer silahlara sahip olmayı uman 7
ülkeleri; nükleer silah üretmemeyi tercih etmiş olan ülkelerin katılması pek mümkün değil. Nükleer silah isteyen ülkeler de, Hindistan örneğini teşvik edici bir gelişme olarak görecektir.'' Fransa'da yayımlanan Liberation ise, ''tarihi'' olarak nitelediği anlaşmayla Bush'un ''bir taşla iki kuş vurduğu'' görüşünde. ''Bush öncelikle ''nükleer dünyada herkese aynı kuralların uygulanmadığını'' gösterdi'' diyen Liberation'a göre, Hindistan'a sunulana benzer bir işbirliği, kendi ifadesiyle ''tehditkâr Đran'a ve ''tavrı belirsiz Pakistan'a'' önerilmemeli. Gazete, elde edilen ikinci kazanımı da, Bush'un Hindistan'ın ''büyük ülkeler arasına katılımını da desteklemesi'' olarak yorumluyor ve şöyle devam ediyor: ''Hindistan, bireysel özgürlüklere, hukuka dayalı bir devlet yapısına ve bunlara ek olarak da Đngilizce bilen kalabalık bir orta sınıfa sahip.'' Bush, Asya'da işbirliği anlaşma olanakları ararken, Rusya lideri Vladimir Putin de son üç günü Orta Avrupa ülkelerinde geçirdi. Macaristan'ın ardından dün Prag'da temaslarda bulunan Putin'in ziyaretini yorumlayan Çek Cumhuriyeti'nde yayımlanan Mlada Fronta Dnes, Rusya liderinin Sovyetler Birliği'nin, 1968'de Çekoslovakya yı işgali nedeniyle ülkesinin ahlaki sorumluluk hissettiği açıklamasına dikkat çekiyor. Gazete, ''Bu açıklama önemli, zira hala çok sayıda Rus, tankların Prag'ı korumak için sevk edildiğini düşünüyor. Birbirimizi sevmek zorunda değiliz, ama anlaşmaya varmamızın mümkün olduğu konusunda uzlaşabiliriz'' görüşünde. Đngiliz siyasetinin en büyük üçüncü siyasi partisi, Liberal Demokratlar, Charles Kennedy'nin istifasıyla boşalan genel başkanlık görevine, partinin dış politika sözcüsü Menzies Campbell'i seçti. Independent, başyazısında, dış politika konularında özellikle Irak savaşı ve Guantanamo'daki cezaevine muhalefet konusunda olumlu ve tutarlı bir tutum izlediğine işaret ettiği, 64 yaşındaki Campbell'in zorlu bir görev üstlendiğini vurguluyor. ''Liderlik yeteneklerini geliştirmesi gerekiyor. Görevlendirme ve takım çalışma konusunda pek hünerli değil. Ayrıca dış politikadaki hâkimiyetine karşın iç politikada ikna edici değildi seçim kampanyası boyunca.'' 'Liberal demokratlar, bireysel haklar, uluslararası hukuk, Avrupa, çevre ve iktidarın paylaşılması konularında ayırt edici politikalarının semeresini toplayabilmelidir. Sir Menzies, parti üyelerini zorlu görevin üstesinden gelebileceğine ikna ederek ilk testi geçti. Şimdi ise, ülkenin tamamını ikna etmek zorunda.'' 8