Karşınızda yeni Direksiyon: servodan bu yana en büyük yenilik Tüm önemli parçalar korundu YILIN ÇAMUR GÜREŞİ ŞAMPİYONU Mükemmel hareket kabiliyeti Karanlıktaki gün ışığı
Onu, hıncınızı alır gibi sürün Bu iddialı sözler, 1960 lardaki bir Volvo kampanyasıyla ünlü oldu. Ama hiç bugünkü kadar doğru olmamıştı. Yeni Volvo FMX, dünyadaki en zorlu çalışma koşulları için yaratıldı ve hiçbir şey şansa bırakılmadı. Bir kayaya veya bir dala çarpabilir, ama önemli parçaları hiçbir şey olmamışçasına sağlam kalır. Yol tutuşa gelince; yeni Volvo FMX, yolu bir kamyondan çok modern bir SUV gibi kavrıyor. Devrim niteliğindeki direksiyon sistemi omuzlarınızdaki ağır yükü alarak işinizi daha hızlı ve kolay yapmanızı sağlayacak. Bu yüzden, lütfen yeni Volvo FMX i hıncınızı alır gibi sürmekten çekinmeyin. Ama hoyratça kullanılmasına sevgi ile cevap verirse sakın şaşırmayın. 3
EN ÇARPICI ON HABER İçindekiler Yeni direksiyon simidi, yorgun kollara derman olacak pek çok farklı tutuş alternatifi sunuyor. Araca değer katmayan her şeyi ortadan kaldırdık Servodan bu yana en büyük yenilik olan Volvo Dinamik Direksiyon un yoldaki çukurlardan kaynaklanan etkileri Ne kadar sağlam? Onarım için durmasına gerek kalmadan şantiyedeki binbir güçlüğün üstesinden gele Manevra yapacak yeterli alan yoksa, çare Tridem de. Tümü doğru konumlandırılmış ön aksları ile Tridem, Aşağı sarkan tek eleman, tekerlekler Havalı süspansiyonun yerden yükseklik mesafesini etkilediği dönemler geride kaldı. Volvo FMX, inşaat Tasarım Direksiyon Sağlamlık Tridem Yerden Yükseklik Sağlamlığa önem vermeyen bir tasarım, tasarım değildir. Volvo nun yeni sağlam inşaat kamyonu, bu felsefenin ışığında tasarlandı. Dış tasarım ekibinin başkanı Asok George ile tanışın ve kamyonu neden kot pantolona benzettiğini öğrenin. Sayfa 6 nasıl süzdüğünü ve sürüşün yükünü yorgun omuzlardan nasıl aldığını, sistemi geliştiren ekipte yer alan iki mühendisten öğrenin. Sayfa 10 FMX in karşılaştığı zorluklar arttıkça, ondan daha da memnun kalacaksınız 1 2 3 4 5 bilecek kadar sağlam mı? manevra süresinin kısalmasını bile sağlar. Artık yeni Yekpare çeki demiri ile 32 tonluk yükü çekebilecek havalı süspansiyonu ve kadar güçlü mü? Somut gerçekleri bu yazıda öğrenin. mesafesi ile hem asfalt hem arttırılan yerden yükseklik Sayfa 14 de stabilize yollar için ideal. Sayfa 18 Hans Bergqvist kamyonları için tasarlanmış ilk havalı süspansiyonla donatıldı. Böylece aracın önemli parçaları korunurken yerden yükseklik mesafesi çok daha iyi oluyor. Sayfa 20 Normal bir 8 4 ile karşılaştırıldığında, Tridem konsepti Volvo FMX in dönme dairesini %25 oranında daraltıyor. YENİ VOLVO FMX
Her şeyin temiz ve düzenli tutulmasına yardımcı olacak basınçlı bir hava tabancası bile var. Değiştirilebilir muhafazalardan birini veya her ikisini birden kullanarak yeni güçlü farlarınızı koruyun. Daha iyi saklama bölmeleri ve hareket serbestliği için daha fazla alan sunan yeniden tasarlanmış kabinin Havalının rahatlığı ile makaslının yerden yükseklik mesafesi Bosse Franzon ve Peter Frleta, zemini bozuk bir yolda yeni havalı süspansiyonun bir Volvo FMX Jonas Odermalm Yeni 8 6 çamur güreşçisi ile tanışın ve AWD nin FMX dışındaki araçlarda neden yakıt israfına yol açtığını Hem sürücü hem de firma için en iyi seçim Bu konudaki her şeyi öğrenin: artık 4 4, 6 6 ve 8 6 araçlar Volvo nun otomatikleştirilmiş I Shift Hanna Degerman ve Stig Elofsson, FMX sürücülerine en iyi aydınlatma performansını sağlamak için güçlerini Çalışma ortamı Havalı Süspansiyon Hareket kabiliyeti I Shift Farlar yeni sürücü koltuğunda arkanıza yaslanın ve yeni direksiyon simidine entegre edilmiş kontroller parmaklarınızın ucundayken manzaranın tadını çıkarın. Sayfa 22 ve sürücüsü için ne ifade ettiğini anlatıyorlar. Sayfa 26 keşfedin. Volvo nun kolayca kontrol edilebilen tahrikli ön aksa sahip araçları ile zorlu durumlarda üstün hareket kabiliyetine sahip olun. Sayfa 28 6 7 8 910 şanzımanı ile kullanılabiliyor. Böylece konfordan ve yakıt verimliliğinden ödün vermeden dik ve engebeli arazilerin üstesinden gelebileceksiniz. Sayfa 32 birleştiriyor. Halojen veya BiXenon, üretkenliğin karanlık çöktükten sonra da devam etmesini sağlayacak güçlü bir gelişme. Sayfa 34 Stig Elofsson Malin Gabre Bu broşürde gösterilen ya da bahsi geçen ekipmanlardan bazıları sadece opsiyonel donanım veya aksesuar olarak sunuluyor olabilir ve yerel kanunlar doğrultusunda ülkeden ülkeye farklılık gösterebilir. Volvo bayiniz size daha ayrıntılı bilgi vermekten memnun olacaktır. Baskı işleminden kaynaklanan kısıtlamalar nedeniyle renklerde farklılık olabilir. Önceden bildirmeksizin ürünlerin teknik özelliklerinde değişiklik yapma hakkımız saklıdır. Çakıllı yol bir mayın tarlasına dönüştüğünde, önemli parçaların korunduğu yeni bir havalı süspansiyon türünü kullanmanın zamanı gelmiş demektir. 2013-tr0327 Printed in Sweden EN ÇARPICI ON HABER
Kullandıkça gözünüze daha hoş görünecek Tıpkı bir kot pantolon gibi ASOK GEORGE, DIŞ TASARIMCI
1 Tasarım
1. Tasarım Yeni Volvo FMX çok daha sağlam görünüyor, çünkü gerçekten iyice sağlamlaştı. Tasarımın oldukça dürüst olduğunu söyleyebiliriz, çünkü kamyonu olduğu gibi görmenizi sağlıyor: çok sağlam ve dayanıklı bir makine. Asok George, Volvo Kamyon da dış tasarım sorumlusu olarak görev yapıyor. Volvo markasını görsel olarak ifade etme konusunda doğal bir yeteneğe sahip. Volvo FMX, sağlamlığı ve dayanıklılığı belirgin bir Volvo üslubu ile ifade eden bir inşaat kamyonu. Bir taş ocağına veya madene yakışacak bir karaktere sahip. Ancak tasarımı da bir havaalanında veya kalabalık bir kent merkezinde yadırganmayacak kadar zarif. Markasının ruhuna uygun olmasını sağlayan da bu hoş görünümlü sağlamlık zaten. BİR KAMYON NASIL DÜRÜST OLABİLİR Kİ? Tanıdık FMX öğelerinin hepsi korundu; sadece geliştirilip iyileştirildi. Daha kolay değiştirilebilmeleri için açıkta bırakılan bağlantı elamanlarına sahip olan köşe tamponları gibi, koruma barı da artık daha sağlam ve daha geniş. Ortadaki çeki demiri artık plastik panellerle kaplanmıyor. Yeni farlar ise, hasar görme riskinin daha düşük olacağı daha yüksek bir konuma yerleştirildi. Araca değer katmayan her şeyi kaldırdık SAKLAMA, GELİŞTİR Açıkta bırakılan bağlantı elemanlarının tasarımı geliştirildi. Bu, işlevselliğe değer katma felsefesinin bir sonucu. Dayanıklı köşe tamponlarından veya gövde panellerinden birinin değiştirilmesi gerektiğinde, bu işlem artık çok daha kolay ve hızlı yapılabilecek. Daha büyük bir iron mark ve kalıba dökülmüş bir çapraz bar ise, diğer tasarım iyileştirmeleri arasında. Peki tüm bunlar kamyonun çalışma performansını nasıl etkileyecek? ÇALIŞMAK İÇİN DOĞMUŞ Volvo FMX i profesyoneller kullanıyor. Günlük işlerinde daha başarılı olmalarını sağlayan her ayrıntıyı takdir ediyorlar. Bu tasarımın sağlamlığı, can sıkıcı gecikmeleri azaltarak sürücülerin daha fazla iş yapabilmesine olanak sağlayacak. Şüphesiz araç arazide çalışırken kirlenip yıpranacak. Ama bence, bu sadece kamyonun cazibesini arttıracak. Tıpkı bir kot pantolon gibi, siz kullandıkça o daha hoş görünecek. Asok George DAHA DA YUKARI Kamyon, çıplak gözle gördüğünüzde üzerinizde güçlü bir izlenim bırakıyor. Kabinin ön alt bölümü aslında 40 milimetre daha yüksek ve ön koruma plakası kabinin yerden yükseklik mesafesini daha da vurguluyor. Yeni farlar, Volvo ailesinin diğer üyeleri gibi, Volvo nun imzası niteliğindeki V şekline sahip, ancak bir istisna olarak, bu farların biçimi daha kompakt (bkz. konuyla ilgili metin, sayfa 34). SON SÖZLER Vedalaşmak üzere döndüğümüzde, Asok George son bir yorumda bulunuyor. İlk FMX ile, inşaat segmenti için bir tasarım ikonu yaratmış olduk. Sadece üç yıl sonra bugün ise, çıtayı daha da yükseltiyoruz. Oyunun kurallarını bir kez daha değiştiriyoruz. EN ÇARPICI ON HABER TASARIM 9
2 Direksiyon Volvo Dinamik Direksiyon: Servodan bu yana yapılan en büyük yenilik
FMX in karşılaştığı zorluklar arttıkça, performansından daha da memnun kalacaksınız 2. Direksiyon Volvo Dinamik Direksiyon, servonun icadından bu yana bu alanda yapılan en büyük yenilik. Yeni Volvo FMX deki donanım, yolda da arazide de en kötü yüzeylerin üstesinden gelir ve sürücünün daha az yorulmasını sağlar. 12 YENİ VOLVO FMX
Volvo Dinamik Direksiyon, yükü sürücünün omuzlarından alıyor. Kıdemli şasi mühendisi Jan-Inge Svensson, İnşaatta ihtiyaç duyulan tam olarak bu: sürücünün çukurlardan etkilenmemesini sağlayacak akıllı bir teknoloji, diyor. Aslında en büyük sorun, küçük çukurlardır TEK PARMAKLA YÖNLENDİRME Ağır yüklü bir kamyonun sık sık dönüş yapması düşük hızlarda bir kabusa dönüşebiliyor. Volvo Dinamik Direksiyon, düşük hızlarda size çok yardımcı olacak. Geliştirme mühendisi Kristoffer Tagesson, Sürücülerin üst bedenlerinden daha fazla güç alabilmek için öne doğru eğildiklerini sıklıkla görüyorsunuzdur. Fakat bu yenilik, tam yüklü bir kamyonu tek bir parmakla yönlendirmeyi mümkün kılıyor. Ayrıca her an sağlanan tam kuvvet sayesinde, direk siyon yoldan kaynaklanan sorunlar ne boyutta olursa olsun, her zaman aynı şekilde döner. Bu da sürüşü çok daha öngörülebilir kılar. ÇUKURLARDAN ETKİLENMEZ VE DAHA VERİMLİ ÇALIŞIR Bir binek araçtaki servo ile karşılaştırıldığında, Volvo Dinamik Direksiyon daha teknolojik bir dizi özelliğe sahip. Örneğin, Jan-Inge Svensson un da dediği gibi, yoldan kaynaklanan olumsuz etkileri süzebiliyor. Yoldaki çukurlar genellikle direksiyon simidinin sarsılmasına neden olur, ancak bu sistem olumsuz etkinin direksiyona ulaşmasını engeller. Aslında en büyük sorun, örneğin çakıllı bir yolda giderken hızınızı düşürmenize neden olan küçük çukurlardır. Bu yüzden direksiyon, üretkenliğinizi azaltma veya arttırma gücüne sahiptir. YORGUNLUK ACI VERİR Asfalt üzerinde veya bir şantiyede buzlanma olduğunda, sürücüler sarsıntıları tüm vücutlarında hissedebilirler. Olumsuz etkileri süzerek, sürüşün verdiği yorgunluğu azaltabiliyoruz. Ve daha az yorulan bir sürücü, işini daha iyi ve verimli bir şekilde yapar, diyor Jan-Inge Svensson. GERİ MANEVRADA ELLERİNİZİ KULLANMAYIN Kristoffer Tagesson, Ön aksına dokuz veya on ton yük binmiş ve tekerlekleri tam olarak dönmüş bir kamyon için geri manevra oldukça zor bir iştir. Volvo Dinamik Direksiyon ile kamyonu geri vitese alıp direksiyonu hiç zorlanmadan kullanabilirsiniz. Sonra direksiyonu bırakır ve kamyon düz konuma gelene kadar yavaş yavaş eski haline dönüşünü izlersiniz, diyor. Direksiyonu geri döndürme özelliği olduğundan, direksiyon nötr pozisyona geri döndüğünde yardım sona erer. Bu sayede direksiyonu çevirmek için çaba göstermeye gerek kalmaz ve kritik durumlarda daha dengeli bir sürüş sağlanır. GERÇEK ZAMANLI HASSASİYET Volvo Dinamik Direksiyon, hidrolik direksiyon ile elektrik motorunu birleştirerek düşük hızlarda sürüşe harcanması gereken çabayı yüzde 85 e kadar karşılıyor. Motor, sürüşün her dakikasında mükemmel düzeyde yardım sağlamak üzere saniyede 2.000 kez elektronik olarak düzenleniyor. Jan-Inge Svensson, Bu, size hassasiyeti hakkında bir fikir verecektir, diyor. Bu teknoloji, gelecekte işlevselliğini genişletmek için daha geniş bir alan sunan torka dayalı bir platforma üzerine kurulu. Bu teknolojinin direksiyon üzerindeki etkisinin, I Shift in şanzımanlar üzerindeki etkisine denk olacağına inanıyorum. Yaygın olarak tercih edilen bir seçenek olacak. HIZ ARTTIKÇA UFAK SORUNLAR ÖNEM KAZANIR Yeni direksiyon, bozuk yollarda fren yapıldığında sıklıkla ortaya çıkan tekerlekler arasındaki sürtünme farkını da dengeliyor. Ayrıca, aracın yolun eğimine bağlı olarak sağa ya da sola kaymasını önlemeye yardımcı olur. Her iki özellik de daha iyi bir yön dengesinin yanı sıra tam sürüş gücü sağlamaya yardımcı olur. Kristoffer Tagesson, FMX in karşılaştığı zorluklar arttıkça, performansından daha da memnun kalacaksınız. Volvo Dinamik Direksiyon, birkaç aks olduğunda bile normal bir yolda normal bir kamyon kullandığınız hissini yaratır, diyor. YIPRANMA KAYNAKLI YARALANMALAR AZALACAK Günümüzde genç sürücülerde bile boyun ve omuz problemleri görülmeye başladı. Bu, inşaat segmentinde çalışanlar için de geçerli. Jan-Inge Svensson, Bu bakımdan, Volvo Dinamik Direksiyon yalnızca konfor sağlamakla kalmı Jan-Inge Svensson yor. Sürücülerde yıpranma nedeniyle meydana gelen yaralanmaların azaltılmasını ve üretkenliğin artmasını sağlıyor. Sürücü açısından bakıldığında ise, bu yenilik omuz problemleriyle uğraşmadan ilerleyebilecekleri daha uzun bir aktif kariyer anlamına gelir. Bugün işinin ehli sürücü bulmak hayli zor, dolayısıyla hastalık izninin azalması ve üretkenliğin artması hiç olmadığı kadar önemli. İki mühendisin yüzünde memnuniyet ifadesi açıkça görülüyor. Evet diyor Kristoffer Tagesson. Sonuç beklediğimizden de iyi oldu. EN ÇARPICI ON HABER DİREKSİYON 13
Endişelenmeyin Çeki demiri 20 tondan fazlasını çekebiliyor
3 Sağlamlık
3. Sağlamlık Yeni Volvo FMX, inşaat sektörünün zorlu koşulları için yaratıldı. Çeki demiriyle 32 tona kadar yük çekebilecek kadar güçlü. Kamyon bir taş yığınına, hatta bir beton duvara bile çarpsa, hiçbir şey olmamış gibi çalışmaya devam edebilmelidir. Tasarımda sağlamlık ve bakıma elverişliliğe odaklandık Yeni ön kısmın tasarımcısı sakin bir mizaca ve kıvrak bir zekaya sahip ve muhtemelen bir buz hokeyi pistinde hiç de göze batmaz. Hans Bergqvist yapılan işlemleri anlatıyor: Tasarımda sağlamlık ve bakıma elverişliliğe odaklandık. Pek çok çelik parça eklenmesine rağmen ağırlıktaki artış minimum düzeyde, belki beş ya da altı kiloda tutuldu. Ancak sağlamlık kat kat arttırıldı. Hans Bergqvist KUTU GİBİ GÖRÜNMESİ BOŞUNA DEĞİL Yeni çeki demiri, yeni koruma barı ve yeni tampon muhafazası, ön koruma plakasına büyük bağlama braketleri ile tutturulmuştur. Bunun sonucunda, kutu görünümlü bir yapı ortaya çıkıyor. Şasinin bir uzantısı olan ön kısım, inanılmaz ölçüde güçleniyor. Böylece, düşük hızda gerçekleşen bir çarpışmanın enerjisini dev bir yay gibi sönümlüyor. Ayrıca, öz frekansı ve beraberinde getirdiği kabin sarsıntısını neredeyse tamamen ortadan kaldırıyor, diyor Hans Bergqvist. ŞEKLİNİ KORUYOR Yapının sağlamlığını ölçmeyi amaçlayan testlerden birinde, aracın ön kısmını delip geçmek için çelik bir direk aracılığıyla 3 tona varan bir basınç uygulanıyor. Kutu şeklindeki yapı, adeta bir yay gibi neredeyse tamamen eski haline dönüyor. Bir diğer testte ise, ağır bir beton blok kullanılıyor. Kamyon yaklaşık 5 km/s hızla bu bloğa çarpıyor ve bu çarpmadan müthiş bir enerji açığa çıkıyor. Çelik ön kısım hafifçe esnese de büyük ölçüde eski haline dönüyor. Kamyonun ön kısmının öz gücü ve tampondaki polipropilenin lastiksi yapısı birleşince ortaya mükemmel bir dayanıklılık çıkıyor. 16 YENİ VOLVO FMX
Çeki demiri, ön cama erişmek için üzerine çıkabileceğiniz kadar sağlam. Sağlam ön kısım, şiddetli bir sarsılma gibi düşük hızlarda ortaya çıkabilecek etkileri süzer. DAHA FAZLA ÇELİK DAHA UZUN İŞLETİM SÜRESİ Hans Bergqvist, Kamyonun köşeleri darbeye oldukça açık, bu yüzden tampon köşeleri 3 milimetre kalınlığında yüksek nitelikli çelikten üretildi, diyor. Tamponun üzerinde çok daha yüksek bir Enerjiyi dev bir yay gibi sönümler konuma yerleştirilerek yeni farların hasar görme riski azaltıldı (bkz. konuyla ilgili metin, sayfa 34). Gövde panelleri, herhangi bir yüzeysel hasarı sınırlı tutmak amacıyla, birbirinin üstüne binmeyecek şekilde ayrı monte edildi. Ön bölüme herhangi bir ciddi hasar vermeyi başarabilirseniz, muhtemelen açıkça görülebilen ve kolayca ulaşılabilen vidalar sayesinde parçayı kendiniz de değiştirebilirsiniz. Bu özelliğin müşterilerin gözdesi olacağından eminiz; ne de olsa onları koruyor ve işletim süresini arttırıyor. 32 TONU RAHATÇA İTİN VE ÇEKİN Çeki demiri, yekpare dökme demirden yapıldı. Akslara çok yüklendiyseniz ve tekerlekler patinaj yapıyorsa, bir ekskavatör veya başka bir Volvo FMX, aracınızı vakit kaybetmeden kurtarabilir. Çeki demirinin açıkta bırakılmış olması, ön bölüme ulaşmak için onu bir merdiven olarak kullanızı sağlar. Neresine basarsanız basın, sağlamlığını hissedeceksiniz; hiçbir parçada kırılma veya çatlama olmaz, diyor Hans Bergqvist. İhtiyaç duyulduğunda çeki pimine daha kolay ulaşılmasını sağlamak üzere açılır bir kol bulunuyor. EN ÇARPICI ON HABER SAĞLAMLIK 17
Tridem in dönme dairesi, klasik şasi konfigürasyonuna sahip 8 4 eşdeğerinden %25 daha dardır.
Olağanüstü manevra kabiliyeti için hiçbir yöntem, iki veya üç dümenlenebilir aksın stratejik biçimde konumlandırılması kadar etkili olamaz. Tridem konsepti, artık inşaat kamyonları için geliştirilen yeni havalı süspansiyon ile kullanılabiliyor. 4 Tridem Daha az direksiyon hareketi Daha fazla tasarruf Dar dönüş daireleri, sadece dar alanlarda kolaylık sağlamakla kalmıyor. Stratejik planlamacı Peter Frleta, zamanın nasıl genellikle en çok tasarruf edilen öğe olduğunu açıklıyor: Durmak zorunda kalmanıza, dönmenize, geri gitmenize ve yeniden dönmenize neden olan durum, bazen keskin bir viraj değil, sadece keskin bir dönüş olabilir. Ama bir Tridem, bu durumu bir sorun olmaktan çıkarıyor. Bu, küçük bir yerleşim alanına bile girerek bir bahçeye yük boşaltabileceğiniz anlamına geliyor. Bu sayede dönüşler, zamandan kazandırırken firma için üretkenliği de arttırıyor. HAVALI SÜSPANSİYON İLE TRİDEM Ürün planlamacısı Bosse Franzon odaya girerken, Peter Frleta, Hem kara yolunda hem de çakıllı yolda yürütülen inşaat işleri için Tridem i öneriyoruz. Yeni havalı süspansiyon ve arttırılan yerden yükseklik mesafesi, yeni FMX i çok yönlü yapıyor. Ayrıca yükün hemen altındaki üç aksın üzerinde yer alan güçlü denge çubukları, mükemmel bir yük boşaltma dengesi sağlıyor, diyor. Aracınız yüksüzse, yakıt tasarrufu sağlamak için avara aksı yükseltin. Bu, çekiş tekerleklerinin çekiş gücünü de arttırır. Arttırılan yerden yükseklik mesafesi ile yükseltilmiş bir avara aksın bir araya gelmesi ise, dik yokuşları zorlanmadan çıkabilmenizi sağlıyor. YOLDA VE ARAZİDE Peter Frleta, Tridem in çok kaygan arazilerin üstesinden gelmesi için, genellikle tek bir akslar arası diferansiyel kilidi yeterlidir, diyor ve devam ediyor: Ve aracı kara yolunda da kullanmak zorundaysanız, bir taşla iki kuş vurdunuz demektir. Çünkü karmakarışık bir şantiyede rahat, yolda ise yakıttan tasarruf edecek şekilde manevra yapabilirsiniz. HEM TASARRUF SAĞLIYOR HEM DE SÜRÜCÜYÜ KORUYOR İnşaat işleri, kamyonun işin en az yarısı boyunca yüksüz seyretmesini gerektirdiğinden, akslardan birini yükseltme fırsatı yakıttan yapılacak büyük bir tasarrufun kapılarını açabilir. Boş bir kamyonla bir şantiyede sarsıla sarsıla ilerlemenin vereceği rahatsızlık da düşünüldüğünde, havalı süspansiyon sürücüyü yorulmaktan ve yıpranmaktan büyük oranda koruyabilir. Bosse Franzon Üstün yük boşaltma dengesi SON SÖZ Bosse Franzon, Tridem konseptinin İskandinavya dan alındığını ve İsveç in yeni bir inşaat projesine genellikle yolu düzelterek başlayan ülkelerden biri olduğunu söylüyor. Tridem in en iyi yönü, farklı zemin ve durumlarda bile yüksek verimlilikle kullanılabilmesi; en dar virajlarda bile. Bu noktada, Peter Frleta yumruğunu kaldırarak son sözü söylüyor: İnşaat işleri için daha fazla aks. EN ÇARPICI ON HABER TRİDEM 19
Tüm önemli parçalar korundu Yeni Volvo FMX, yerden yükseklik mesafesinde çıtayı yükseltiyor. Yoldaki dallar ve sıçrayan taşlar artık eskisi gibi bir tehdit oluşturmuyor. Havalı süspansiyona sahip yeni kamyonu test edenler, kamyonun Rusya daki ormanlardan Güney Afrika daki madenlere ve karşınıza çıkabilecek tüm şantiyelere kadar her yerde vazgeçilmez olacağını söylüyor. YERDEN 300 MİLİMETRE YÜKSEK Önceden, havalı süspansiyonlar, inşaat işlerinde kullanım alanlarını kısıtlayacak kadar düşük yerden yükseklik mesafeleri ile tanınıyordu. Ancak yeni havalı arka süspansiyon, bu kanıyı kökten değiştirecek (bkz. konuyla ilgili metin, sayfa 26). Yeni tasarımda yay elemanları ve hava körüğü gibi hassas parçalar, darbeye maruz kalma risklerinin daha az olduğu tahrikli aksların üzerinde bir konuma yerleştirildi. Ürün planlamacısı Bosse Franzon, Bunun sonucu ise en az 300 milimet- 20 YENİ VOLVO FMX
5 Yerden Yükseklik Mesafesi relik bir yerden yükseklik mesafesi ve artık kaya ve taşların menzilinin dışında kalan bir süspansiyon. Disk frenleri, artık emniyet kafesleri ile korunmalarına rağmen yerden 340 milimetre yüksekte. Şu anda aşağıya sarkan tek eleman, tekerlekler, diyor. GÖRÜNÜŞÜNE ALDANMAYIN Jonas Odermalm, yeni şasiden sorumlu olan kişilerden biri. Yerden yükseklik mesafesi açısından, gözle görünenden başka unsurların da söz konusu olduğuna dikkat çekiyor: Bazen bir kamyonun ön tarafı yüksek görünmekle birlikte, motor bileşenleri tamponun hemen ardında Aşağı sarkan tek eleman, tekerlekler açıkta bırakılmış olabilir. Bazıları, bu bileşenleri korumak için plastikle kaplasa da bu önlem hiçbir işe yaramaz. Öte yandan Volvo FMX, radyatörü ve diğer önemli parçaları korumak için tasarlanmış çok güçlü bir koruma plakasına sahip. ŞASİ ALTI Yepyeni tahrikli ön aks, yerden yükseklik mesafesinde de önemli bir rol oynuyor. Yaklaşma açısını arttırmak üzere 100 milimetre ileri yerleştirildi (bkz. konuyla ilgili metin, sayfa 26). Ve en alçak parçası olan paralel çubuk, artık ön aks muhafazasının arkasında güvende. Bosse Franzon: Elbette tüm şasi bileşenlerimiz aksların arasında yer alıyor, ama hepsi de bir Volvo da daima diğer kamyonlarda olduğundan daha yüksek bir konumda. Kamyonun arkasından yan tarafına bakarsanız, şasi altının aerodinamik bir biçime sahip olduğunu görebilirsiniz. Bu yapı, bozuk yollarda zemine saplanıp kalmayı engelliyor. DALLAR VE TAŞLAR Ön bölümün alt tarafını koruyan karter muhafazası yeni değil, fakat kamyon sektörüne özel bir donanım. Jonas Odermalm, Bu, yumruğunuz kadar bir nesnenin uygulayacağı dört buçuk tonluk basınca dayanmak üzere tasarlanmış gerçek bir koruma plakası, diyor. Tampondan aksa doğru düz bir yüzey oluşturarak radyatörü ve motor bileşenlerini dallardan ve taşlardan korur. Bosse Franzon, yüzünde bir gülümsemeyle söze karışıyor: Ayrıca, bir kum tepesine çarpıp geri gitseniz bile İsveç malı bir peynir dilimleyici gibi dolmayacaktır. EN ÇARPICI ON HABER Yerden Yükseklik Mesafesi 21
Dikkat dağıtmayan yeni tasarım
6 Çalışma ortamı Yeni gösterge paneli sürücünün dikkatini dağıtmayacak şekilde tasarlandı
6. Çalışma ortamı Müşteri seminerlerinde, sürücüler ve operatörler verimliliğin çok daha büyük bir rol oynadığını belirttiler. Yeni direksiyon simidi, ön konsol ve gösterge paneli, üzerinde konuşulan başlıca konular. Aksi takdirde sürücülük kariyeriniz uzun sürmez Kabinin içiyle ilgili ilk izlenim, konforlu ve işlevsel bir alan olduğu. Geliştirilen saklama bölmeleri herkesin gündemindeyken, bazıları da üzerinde ufak değişiklikler yapılan sürücü koltuğu hakkında konuşuyor. KALICI OLMASI AMAÇLANDI Louise Karlsson ve Malin Gabre, ürün planlamacısı olarak görev yapıyor. Yeni kabinin iç tasarımı hakkındaki sohbetimizi gün ışığının her tarafa yayıldığı bir odada yapmamız duruma çok uygun gözüküyor. Bir zamanlar ilk Volvo ların üretildiği binanın içindeyiz. Malin Gabre, Her şeyden önce, sürücülerin işlerini iyi yapabilmeleri için görüşlerinin de oturma pozisyonlarının da rahat olması gerekiyor, diye başlıyor ve sözü meslektaşı alıyor. Görüş ve erişilebilirlik üzerine çalışmaya ağırlık vermemizin nedeni, her zaman kullanılan kontrollerin, hem uzun boylu hem de kısa boylu sürücüler için kolay erişilebilecek konumda olmasını sağlamak. Volvo FMX kabininin şasi üzerindeki alçak konumu, kamyona giriş çıkışı oldukça kolaylaştırıyor. İHTİYACINIZ OLANI GÖRÜN Daha az kullanılan kumandalar daha uzağa yerleştirilirken, gösterge paneli, sürücünün önemli bilgileri bir bakışta görmesini sağlayacak bir konumda. Önceden açılır pencere türünde olan İkincil Bilgi Ekranı, artık yeni gösterge paneline entegre edildi. Louise Karlsson, sade ve temiz bir tasarım yapılmasının nedenini açıklıyor: Sürücünün dışarıda neler olup bittiğine odaklanabilmesi için, kabinin içinde her şeyin yolunda olması önemli. Yeni kamyonu kullanan sürücüler, görüşün eskisinden de iyi olduğunu onaylıyorlar. SIK KULLANILANLARI EN İYİ ŞEKİLDE YERLEŞTİRİN Louise Karlsson Teknik gelişmelerin pek çoğu, piyasaya yeni çıkan Volvo FH dan alındı. Sürücünün hangi fonksiyonların direksiyon simidine yakın olacağını istediği şekilde seçmesine olanak tanıyan esnek anahtarlar bunun bir örneği. Malin Gabre, Öngöremediğimiz özel bir çalışma yönteminiz varsa, anahtarları kendinize göre ayarlama şansınız var, diyor. HER ŞEY DİREKSİYONDA TOPLANDI Kollarda bulunan birkaç fonksiyon, buradan direksiyon simidine yerleştirilen kontrollere aktarıldı ve burada fonksiyonlarına göre ve parmaklarla kolay bulunabilecek şekilde sınıflandırıldı. Louise Karlsson a göre yeni tasarım, yorgun kollara oldukça iyi gelecek: Yeni direksiyon simidi pek çok kavrama alternatifi sunuyor, böylece sürücü kendisine en rahat gelen tutuş pozisyonunu kullanabilecek. Sürüşün tüm gerginliğini alan Volvo Dinamik Direksiyon ile ergonomi, sürücü açısından oldukça gelişti. 24 YENİ VOLVO FMX
Kabin içinde her şeyin yolunda olmalı ÇALIŞMAYA DAHA UYGUN BİR ORTAM Kabinin bir çalışma ortamı olarak tasarlanması üzerine uzun uzadıya düşündük. Sürücüler, zamanlarının çoğunu kabinde geçiriyor ve eşyalarının hepsini burada saklıyor. Bu yüzden, sürücü koltuğunun arkasında belgelerin konulabileceği yeni bir saklama alanı ve kapının yan tarafında da daha iyi bir bölme mevcut. Bu bölme oldukça geniş ama kabine girip çıkarken hareketlerinizi kısıtlamıyor, diyor Malin Gabre. Yeni kabin hayatı kolaylaştıran sayısız özelliğe sahip. Panelde yer alan ve içinde bir kalem tutucusu, telefon bölmesi ve arka tarafta bir USB girişi bulunan daha büyük kaymaz saklama konsolu buna örnek olarak verilebilir. Malin Gabre, Sürücünün susama ihtimaline karşı kabine 2 litrelik bir plastik şişeyi alabilecek bir katlanır şişe tutucu bile yerleştirdik, diyor. KUMA VE MOLOZLARA ELVEDA Yeni özelliklerden biri de, basınçlı hava ile çalışan bir hava tabancası. Louise Karlsson, neden kullanışlı olduğunu açıklıyor: Bu, genellikle son derece tozlu olan bir ortamda kontrol düğmelerinizi ve ön konsolunuzu temizlemenin pratik bir yolu. Kapı girişinde eşik ya da pervaz olmadığından, kiri dışarı atmak için hava tutmanız yeterli. Kardeşi FM e kıyasla, iç mekânda daha koyu renkler kullanılmış. Yani tozu ve lekeyi daha az gösteriyor. İç kısım, Raven olarak adlandırılan koyu mavi renkte. Tasarım son derece temiz. Hava tabancası da bunu koruyor. EN ÇARPICI ON HABER ÇALIŞMA ORTAMI 25
Önünüzdeki yol böyle görünse de, çekinmeden gaza basın
7 Havalı Süspansiyon Bugüne kadar, yerden yüksekliğinin düşük olması nedeniyle, havalı süspansiyonun sunduğu konfordan esasen araçlarını düzgün yollarda kullanan sürücüler faydalanabiliyordu. Ancak Volvo Kamyon un bazı mühendisleri yeni havalı süspansiyonlarını tepetaklak çevirmeye karar verdi ve makaslı süspansiyonun yerden yükseklik mesafesi ile havalı süspansiyonun konforunu ve verimliliğini bir araya getirdi. Bir inşaat ortamında, yay elemanlarının ve hava körüğünün aksın altından sarkmasına çok az tolerans gösterilebilir. Bunlar değerli yerden yükseklik mesafesinin azalmasına neden olur. Ürün planlamacısı Bosse Franzon, Bu yüzden onları hasar görme risklerinin en az olduğu yere, çekiş aksının üzerine yerleştirdik. Bunun sonucu ise, en az 300 milimetrelik bir yerden yükseklik mesafesi ve artık kaya ve taşların menzilinin dışında kalan bir süspansiyon, diyor. Artık kaya ve taşların menzilinde değil HOŞGÖRÜLÜ AMA SAĞLAM Gelişmiş denge çubukları da yeni havalı süspansiyonda önemli bir rol oynuyor. Yukarı döndürülen ve aksların tam ortasına yerleştirilen denge çubukları, artık devrilme dengesini arttırmak üzere yoldan ve şasiden gelen kuvveti şasinin en sağlam parçasına yönlendiriyor. Stratejik planlamacı Peter Frleta, Havalı süspansiyon, akslar arasındaki yük dengesini optimize ederek yük boşaltma dengesinin en üst düzeye çıkarılmasını sağlayan akıllı bir kontrol sistemidir. Havalı süspansiyona sahip tüm damperli kamyonların çamura saplanmaya meyilli olduğunu düşünenler şaşırmaya hazır olsun, diyor. ÇAKIL TAŞIRKEN RAHAT OLMAK MÜMKÜN MÜ? Delik deşik taş ocağı yollarında sürüşün yarattığı sarsıntıları bilen biri olarak, Peter Frleta havalı süspansiyonun en gerekli olduğu yerin burası olduğunu düşünüyor: Titreşimler, şasiden geçerek kabine ve sürücüye ulaşıyor. Sarsıntıdan parçalara ayrılacakmışsınız gibi hissediyorsunuz. Yeni havalı süspansiyonu deneyen sürücülerin testin bitmesini istemediklerine hiç şüphe yok; hiçbiri geleneksel bir kamyon sürmenin yorgunluğunu yeniden yaşamak istemiyor. Titreşimden kaynaklanan hasarın daha az olması kamyonun da daha iyi durumda olmasını ve sonuçta işletim süresinin uzamasını sağlıyor. Tüm bunların ötesinde, daha yüksek hız üretkenliğin artması demek. Peter Frleta, Hızda 5 ila 10 km/s arasında bir artış gözlemledik; bu da konforun bir sonucu, diye ekliyor. Peter Frleta DAHA KISA ÇIKINTI Yeni süspansiyon tasarımı, arka aksın arkasında boşaltmaya engel olacak hiçbir donanıma yer vermiyor. Bunun avantajlarından biri, bir asfalt makinesine direkt olarak yük boşaltabilme kolaylığı. Bosse Franzon, Uzantıyı daha da kısaltmak için, boşaltma aksını arka tekerleğe çok yakın bir konuma yerleştirebilirsiniz. Bunun pek çok avantajı var, fakat en belirgin özelliği, inşaat için tasarlanmış bir havalı süspansiyon olması, diyor. SERİNİN TAMAMINDA MEVCUT Yeni havalı süspansiyon 4 2, 6 4 ve 8 4 aks konfigürasyonları ile kullanılabilir. Havalı süspansiyonla birlikte kullanılabilen seçeneklere, üç akslı bogide 36 ton brüt ağırlık, ön tarafta da 10 ton ekstra ağırlık olmak üzere toplam 46 tonluk bir yük taşıma kapasitesi sunmak üzere tasarlanan Tridem konsepti de dahil. Diğer tüm havalı süspansiyon bileşenleri gibi hava körüğü de yükseltilerek yoldan çekildi. EN İYİLERİN EN İYİSİ İnşaata uygun daha da yükseltilmiş şasisi ile Volvo FMX, disk veya kampanalı frenlerle kombine havalı arka süspansiyon ile özelleştirilebilir. Bosse Franzon a göre bu özellik, Tridem konfigürasyonları ile birleşerek inanılmaz manevra kabiliyetinin temelini oluşturuyor. Disk fren kullanabilme seçeneği, Volvo Dinamik Direksiyon donanımını da kullanabilme olanağı sağlıyor. Böylece en iyi süspansiyon, en iyi frenler ve en iyi direksiyon ile FMX yepyeni bir karaktere bürünüyor. Peter Frleta I Shift i hatırlatıyor. O zaman ben de kendi aracımda en iyi şanzımanın olmasını istiyorum. EN ÇARPICI ON HABER HAVALI SÜSPANSİYON 27