DİREKT BASIM ASPİRİN TABLET Aspirin Mısır Nişastası Talk 500 mg 150 mg 15 mg MADDE FONKSİYONLARI Aspirin Mısır Nişastası Talk : Etken Madde : Dağıtıcı : Kaydırıcı HESAPLAMALAR Tablet formülasyonlarının hazırlanmasında basım için 100g ; toz kontrolleri için 50 g toz gerekmektedir. Bu yüzden hesaplamalar 150g üzerinden yapılır. Formülasyondaki Toz Ağırlığı: 500 mg + 150 mg + 15 mg = 665 mg Çalışılacak ağırlık: 100 g + 50 g = 150 g 665 mg preperatta 500 mg Aspirin 150 g preperatta x g Aspirin x = 132,74 g Aspirin 665 mg preperatta 150 mg Mısır Nişastası 150 g preperatta x g Mısır Nişastası x = 13,27 g Mısır Nişastası 665 mg preperatta 15 mg Talk 150 g preperatta x g Talk x = 3,28 g Talk HAZIRLANIŞ Yöntem olarak direkt basım seçilmiştir. Formülsyondaki etken madde ve yardımcı maddeler üzerinde maddeler serbest akış gösterdiklerinden herhangi bir akış düzeltme işlemi yapılmayacaktır. Bu sebeplerden ötürü toz karışımı hazırlandıktan sonra direkt olarak basım işlemine geçilebilir. Formülasyona giren maddeler tek tek tartılır. Tartılan aspirin 3 eşit porsiyona bölünür. Tartılan mısır nişastası alınıp bir porsiyon aspirin eklenmesiyle progresif olarak karıştırılır. Sırasıyla ikinci ve üçüncü porsiyon Aspirin de her seferinde karıştırılarak eklenir. Elde ettiğimiz Aspirin ve Mısır Nişastası karışımı da 3 eşit porsiyona bölünerek tartılmış olan talk üzerine birer birer porsiyonlar halinde progresif karıştırılarak eklenir. Elde edilen 150 g lık toz karışımının 50 g ı ayrılarak bu kısım üzerinden toz kontrollerine geçilir. Geri kalan 100 g lık toz ise basım için kullanılır. 1
PARASETAMOL TABLET Parasetamol Avicel ph 102 Mısır Nişastası Magnezyum Stearat 325 mg 180 mg 74 mg 11 mg MADDE FONKSİYONLARI Parasetamol : Etken Madde Avicel ph 102 : Seyreltici doldurucu Mısır Nişastası : Dağıtıcı Magnezyum Stearat : Kaydırıcı HESAPLAMALAR Tablet formülasyonlarının hazırlanmasında basım için 100g ; toz kontrolleri için 50 g toz gerekmektedir. Bu yüzden hesaplamalar 150g üzerinden yapılır. Formülasyondaki Toz Ağırlığı: 325 mg + 180 mg + 74 mg + 11 mg = 590 mg Çalışılacak ağırlık: 100 g + 50 g = 150 g 590 mg preperatta 325 mg Parasetamol 150 g preperatta x g Parasetamol x = 82,627 g Parasetamol 590 mg preperatta 180 mg Avicel ph 102 150 g preperatta x g Avicel ph 102 x = 45,763 g Avicel ph 102 590 mg preperatta 74 mg Mısır Nişastası 150 g preperatta x g Mısır Nişastası x = 18,814 g Mısır Nişastası 590 mg preperatta 11 mg Magnezyum Stearat 150 g preperatta x g Magnezyum Stearat x = 27,797 g Magnezyum Stearat HAZIRLANIŞ Yöntem olarak direkt basım seçilmiştir. Formülsyondaki etken madde ve yardımcı maddeler üzerinde maddeler serbest akış gösterdiklerinden herhangi bir akış düzeltme işlemi 2
yapılmayacaktır. Bu sebeplerden ötürü toz karışımı hazırlandıktan sonra direkt olarak basım işlemine geçilebilir. Formülasyona giren maddeler tek tek tartılır. Tartılan Avicel ph 102; 3 eşit porsiyona bölünür. Tartılan mısır nişastası alınıp bir porsiyon Avicel ph 102 eklenmesiyle progresif olarak karıştırılır. Sırasıyla ikinci ve üçüncü porsiyon Avicel ph 102 de her seferinde karıştırılarak eklenir. Elde ettiğimiz Avicel ph 102 ve Mısır nişastası karışımının üzerine önceden tarttığımız ve 3 eşit porsiyon halinde ayırdığımız Parasetamol porsiyonlar halinde ve her seferinde progresif olarak karıştırılmak suretiyle eklenir. Elde ettiğimiz Avicel ph 102, Mısır Nişastası ve Parasetamol karışımı da 3 eşit porsiyona bölünerek tartılmış olan Magnezyum Stearat üzerine birer birer porsiyonlar halinde progresif karıştırılarak eklenir. Elde edilen 150 g lık toz karışımının 50 g ı ayrılarak bu kısım üzerinden toz kontrollerine geçilir. Geri kalan 100 g lık toz ise basım için kullanılır. 3
TOZ KONTROLLERİ AKIŞKANLIK KONTROLLERİ 1- Yığın açısı tayini ve Akış süresi tayini (EP 1997): Amaç: Verilen tozun belirlenen koşullarda dikey olarak akış yeteneğinin saptanması. Yöntem: Kuru ve alt ucu uygun bir şekilde kapatılmış olan huniye, 50 g test örneği sıkıştırmadan yerleştirilir. Huninin alt ucu açılarak örnek huniden akıtılır. Akan tozun oluşturduğu yığının eğim açısı hesaplanır. Bu işlem üç kez tekrarlanarak bulunan sonuçlar not edilir. Tozun akış yeteneği elde edilen açı değerine göre belirlenir. Buna göre; α < 30 0 Serbest akış α < 40 0 Zor akış α < 50 0 Akış yok Bulgular: 1 2 3 h r α t α ort =, Sonuç ve Yorum: 4
2- Görünür hacim, Vuruş hacmi, Görünür Dansite ve Vuruş Dansitesi Tayini (EP 1997) Basılabilirlik indisi (USP 2000) Amaç: Belirlenen koşullarda vuruş öncesi ve sonrası görünür hacimlerini, tozun sıkıştırılabilirliğini, tozun vuruş öncesi ve sonrası dansitelerini saptamak ve bunun üzerinden tozun basılabilirliği hakkında fikir edinmek. Yöntem: 50 g toz numunesi volumetreye aktarılır. Öncelikle 10 vuruş yaptırılarak yüzey düzlüğü sağlanıp görünür hacim ölçülür(v 10 ) daha sonra 90 vuruş daha yaptırılarak Vuruş hacmi tespit edilir ( V 100 ). V 10 - V 100 sıkıştırılabilirlik değeri 50 g toz için 10 ml veya daha az olmalıdır. Basılabilirlik indisi için bulunan değerler ise şöyle yorumlanır; % BASILABİLİRLİK AKIŞ ÖZELLİĞİ 15 Mükemmel 12-16 İyi 18-21 Uygun 23-35 Zayıf 33-38 Çok Zayıf >40 Çok Çok Zayıf Veriler: V 10 = ml görünür hacim V 100 = ml vuruş hacmi V 10 -V 100 = Sonuç ve Yorum: Görünür dansite : 50g/V 10 = = g/ml Vuruş dansitesi : 50g/ V 100 = g/ml Basılabilirlik İndisi (I) : (1- V 100 / V 10 )x100 I= 5
3- Nem Tayini: Amaç: Toz numunesinin içerdiği nem miktarının tayin edilmesi. Tablet basımı için kullanılacak tozlarda nem miktarının belirli değerler arasında olması istenir. Tozlar veya granüllerin nem oranının yüksek olması; akışkanlığın azalmasına neden olur. Akışkanlık yeteneğindeki bu azalma; tozun tablet haline getirilmesinde sorunlara neden olabileceği gibi tozlardaki olası yüksek nem oranı da basılan tabletlerin stabilitesi üzerinde olumsuzluklar doğuracaktır. Yöntem: 10g toz tartılarak nem tayin terazisine konur. Terazi sıfırlanarak IR lambası toz örneğinin erime derecesinin altında bir sıcaklıkta çalıştırılır. 1inci, 2nci, 3üncü, 4üncü ve 5inci dakikalarda ağırlık değişimi tabloya not edilir. Ağırlık azalması devam ediyorsa sabit ağırlığa gelene dek ölçümlere devam edilir. Ağırlıktaki azalma kaybedilen nem olarak kabul edilir ve zamana karşı % nem içeriği grafiğe geçirilir. Veriler: t (dakika) Toz Ağırlığı (g) 0 1 2 3 4 5 % nem miktarı 4,00 Nem Tayini Grafiği 3,50 3,00 % nem miktarı 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00 t (dakika) 0 1 2 3 4 5 6 6
TABLETLER ÜZERİNDE YAPILAN KONTROLLER 1- Çap ve Kalınlık Tayini: Amaç: Basılan tabletlerin çap ve kalınlıklarının saptanması. Çap ve kalınlık, tabletin ağırlığı, uygulanan kompresyon kuvveti, tabletin porozitesi ve yoğunluğu ile ilişkilidir. Saptanan kalınlıkların oluşturduğu dağılımın varyasyon katsayısının (VK), kaynaklarda belirtilen sınırların üstünde çıkmaması gereklidir. VK: Standart sapmanın ortalamaya bölünmesiyle elde edilen değerdir. Bulunan verilerin ortalamadan % de kaçlık bir sapma sergilediğini gösterir. Saptanan kalınlık değerlerindeki farklılıkların kabul edilebilir sınırlar dışında olması kullanılan toz karışımının mühreye homojen bir şekilde dolmadığını ve tozun akışkanlığının basım tekniğine uygun olmadığını gösterir. Sınırlar dışındaki çap ve kalınlık sapması ağırlık ve içerik tekdüzeliği bakımından da olumsuz sonuçların habercisidir. Ağırlık ve içerik bakımından değişken tabletler arasında biyoyararlanım farklılıkları gözlenmesi kaçınılmazdır. Basılan tabletler arasındaki kalınlık sapmalarının yüksekliği; tablet üzerine basım sırasında uygulanan kompresyon kuvvetinde de değişikliklere neden olur. Bu ise tabletlerin sertliğini ve aşınmaya dayanıklılığını azaltacağından sertlik tayini ve firiyabilite testleri sonuçlarının da uygunsuzluğu hakkında ipuçları erir. Bilindiği gibi tablet sertliği ve firiyabilitesi oral alınan tabletler için biyoyararlanım açısından önemli kriterlerdir. Sertliği ve firiyabilitesi farklı olan tabletlerin dezentegrasyon ve dissolüsyonlarında farklılıklar görülecektir. Bu farklılıklar tabletlerin biyoyararlanımlarında da değişkenliklere neden olur. Yöntem: Kompas kullanılarak basılan tabletlerin çap ve kalınlıkları ölçülür. % 5 ya da daha küçük sapmalar kabuledilebilir, % 5 ten büyük sapmalar ise formülasyon ve ambalajlama sorunlarına işaret eder. Tb. No Çap (cm) Kalınlık (cm) 1 1,20 0,27 Çap ort : X 1,20 2 1,20 0,27 Çap SS : 2,34056E-16 3 1,20 0,27 Çap %VK (100 x SS / X): 1,95046E-14 4 1,20 0,27 5 1,20 0,27 Kalınlık ort : X 0,2710 6 1,20 0,27 Kalınlık SS : 0,003162278 7 1,20 0,27 Kalınlık %VK (100 x SS / X): 1,166892126 8 1,20 0,27 9 1,20 0,28 10 1,20 0,27 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Bulgular ve Yorum: Aspirin tabletler üzerinde yapılan çap ve kalınlık ve bunlara bağlı SS, VK hesaplamaları sonucu ne çap ne de kalınlıkta %5 ten büyük bir sapma gözlenmiştir. Aspirin tablet formülasyonu çap ve kalınlık değişkenlikleri bakımından uygundur. 7
8
2- Sertlik Tayini (EP-1997): Amaç: Belirli koşullar altında tabletlerin kırılmaya karşı direncinin, tabletleri kırmak için gerekli kuvvetin ve partiküller arası kohezyonun (birbirine yapışma) ölçülmesi amacıyla yapılır. Tabletlerin sertlikleri: Toza üst zımba tarafından uygulanan basınçla, Tablet basım hızıyla, Kullanılan kaydırıcının cinsi ve miktarıyla yakından ilgilidir. Uygulanan basınç arttıkça tablet sertliği de artar. Gereğinden fazla kaydırıcı kullanıldığında kaydırıcının partiküller arasına girmesinden dolayı partiküller arası kohezyon azalacak ve sonuçta tablet sertliği de azalacaktır. Ayrıca kaydırıcıların ilavesinden sonra karıştırma süresi de önemlidir. Karıştırma süresinin uzun tutulması, partiküllerin iç yüzeyinin de kaydırıcıyla kaplaması sonucu sertlikte azalmaya neden olur. Tabletlerin sertliği tabletlerin mekanik dirençlerinin göstergesidir. Mekanik direnç için bir diğer önemli parametre ise tabletlerin ağırlıklarıyla ilişkisi olmayan gerilme direncidir. Tablet sertliği; tabletlerin depolanma, taşınma, kaplanma ve kullanılmadan önce aşınmaya-kırılmaya karşı dirençleri ile ilgilidir. Düşük sertlikli tabletlerde aşınmaya, ufalanmaya yada kırılmaya daha fazla maruz kalır. Bu gibi durumlar ise etken madde kaybına neden olur. Ayrıca tablet sertliği ile tabletin dağılabilirliği arasında yakın ilişki vardır. Fazla sert olan tabletler dezentegrasyon ve dissolüsyonlarına uğrayamayacaktır ve bu tabletlerin biyoyararlanımlarını düşürecek ya da istenen biyolojik cevabın ortaya çıkma süresini uzatır. Tüm bu parametreler göz önünde bulundurulduğunda, tabletlerin sertliklerinin mide ortamında hızla dezentegre olacak kadar düşük ancak, üretiminden hastanın kullanımına dek, ambalajlama, taşıma ve saklama esnasında tablet bütünlüğünü koruyacak kadar yüksek olması hedeflenir. Bulgular: Heberlein sertlik ölçme cihazı kullanılır. 10 tablet çalışılır. Sonuçlar kilopound veya Strog-Cobb cinsinden ölçülerek Newton cinsinden verilir. Tb. No Sertlik Sertlik (kn) 1 pound 0,4535924 kg (klbf) (KiloNewton) 1 pound 4,44822 N (Kilopound) 1 klbf 4,44822 kn 1 3,30 14,68 Ortlama Tb. Sertliği: 13,48 2 2,80 12,46 Standart Sapma: 1,729792725 3 3,10 13,79 % VK: 12,83409292 4 2,20 9,79 Tb çapı (cm): 1,20 Tb.Klnlk (cm): 0,2710 5 3,20 14,23 Gerilme drnc: σ =2.F/π.D.t 6 3,10 13,79 σ = 26,3985 7 3,00 13,34 σ = Gerilme Direnci 8 3,60 16,01 F= Sertlik 9 3,30 14,68 D= Tb çapı (cm) 10 2,70 12,01 t= Tb. Kalınlık (cm) Sonuçlar ve Yorum: Sertlik değerleri %13 e varan farklılıklar göstermiştir. Bu durum ürünler arası tekdüzelik prensibine aykırıdır. Bu halde tabletlerin dağılım profilleri farklılık göstererek etkinin ortaya çıkma süresi tabletler arasında değişebilir. Durumun olası nedeni toz karışımının homojen olmaması, kaydırıcı dağılımının farklılıklar göstermesi olabilir. 9
3- Kaplanmamış tabletlerin friyabilitesi (kırılganlığı) (Ufalanmaya, aşınmaya dayanıklılık testi) (USP XXIII ; EP-2001) Amaç: Belirlenen koşullar altında kaplanmamış tabletlerin mekanik zorlamayla kırılganlıklarının tespiti amacıyla yapılır. Bu testin tabletlerin mekanik direnci ile yakın ilişkisi vardır ve beraber düşünülmelidir. Yöntem: Testte 0,65g ve daha hafif tabletler için 20 tablet; 0,65 g dan daha ağır tabletler için 10 tablet kullanılır. Üzerindeki tozlar temizlenerek tabletler tartılır. Bu tabletler friyabilitöre yerleştirilerek cihaz çalıştırılır. 100 devir dönmesi sonucunda friyabilatör kapatılarak tabletler çıkarılır.çıkarılan tabletler üzerindeki tozlar temizlendikten sonra ikinci kez tartımları yapılır. Bu iki tartım sonuçları formülde yerine konularak (B) değeri hesaplanır. Hesaplanan değerin % 1 ya da daha düşük olması gerekmektedir. Friyabilatör B = 100(1-W/W 0 ) W 0 : İlk tartım sonucu W : Son tartım sonucu Bulgular: W 0 = 11,298 g W = 11,209 g B = 100 x [1-(11,209/11,298)] B = % 0,7876 Sonuç: Aşınma testi sonucunda ağırlık azalması sınır değer olan % 1 in altında bulunmuştur. Bundan yola çıkarak tabletlerin ufalanma ve aşınmaya karşı dayanıklı olduğu söylenebilir. 10
4- Ağırlık Değişkenliği (USP XXIV) (TF 1974) Amaç: Rastgele seçilen 20 tabletin ağırlıkları arasındaki değişkenliğin ölçülmesidir. Sapmaların tabloda verilen değerler dışında olması istenmez. Ağırlık sapmasının öngörülmüş sınırlar dışında olması tozun akışkanlığının sorunlu olduğunu düşündürür. Ağırlık sapmasının sınırlar dışında olması aynı zamanda tabletlerin kalınlıklarının farklılığı, dolayısıyla sertliklerinin ve sertlikle ilişkili olan dezentegrasyon de dissolüsyona uğramalarının farklılığını ve en önemlisi içerik tekdüzeliğinin olmamasını da akla getirmelidir. Bu farklılıklar evrensel ilaç tanımındaki tekdüzelik ilkesiyle uyuşmamaktadır ve biyoyararlanım ile etki potansiyelinin değişkenlik göstermesine neden olur. Yöntem: 20 tablet tartılır ve ortalama ağırlıkları hesaplanır. (20 tablet temin edilemediğinde 10 tabletle de alınabilir). Tabletler teker teker tartılır; 2 tabletten daha fazlasının ağırlıklarındaki sapma, aşağıdaki cetvelde bildirilen en az (A) yüzde oranından veya hiçbir tablette en çok (B) yüzde oranında fazla olmamalıdır. Tb. No Bulgular: Ağırlık (mg) CETVEL Ortalama Ağırlık Yüzde Sapma A B 80 mg veya daha az ± 10 ± 15 80 mg ila 250 mg ± 7,5 ± 12,5 250 mg dan daha fazla ± 5 ± 10 Ort. Ağırlık (m ort ) 566,063 1 566 2 566 3 567 A= m ort x 5/100 28,303 B= m ort x 10/100 56,606 4 573 m ort + A 594,366 m ort + B 622,669 5 560 m ort - A 537,759 m ort - B 509,456 6 559 7 557 Sonuç ve Yorum: Ölçümü yapılan tabletlerin tamamı "250 mg'dan ağır 8 565 tabletler için farmakopenin belirttiği sınır" olan yüzde 5'lik sapmadan daha fazla sapma göstermemiştir. 9 566 Tabletler ağırlık tektüzeliği bakımından USP XXIV ve TF 1974'e 10 566 uygundur. 11 572 12 567 13 568 14 564 15 565 16 576 17 18 19 11
20 12
5- Tabletlerde Dezentegrasyon (Dağılma) Testi (TF 1974) (USP 1995) Amaç: Tabletlerin deney koşullarındaki sıvı ortama yerleştirilmelerinin ardından dezentegrasyona uğrama sürelerinin tespiti ve bu değerlerin farmakopeye uygunluğunun tespiti. Tabletler için dezentegrasyon (dağılma); içeriğin çözünmesinden önce tabletin parçalanarak partiküllerin yüzey alanlarının artması için gerekli bir biyolojik prosestir. Testte ölçümü amaçlanan durum tabletlerin ortamda çözülmesi değil deney düzeneğinin üzerinde kalan kısmının yumuşak ve katı kitle içermeyecek hale gelmesidir. Dezentegrasyonda istenen şey, tabletin, basılmadan önceki toz karışımı haline geri gelmesidir. Bu aşamadan sonra çözünme gerçekleşse de çözünme olayı bu testin konusu değildir. Tabletin dağılabilirliği, tabletin sertliği, içerdiği maddelerin özellikleri, miktarları, cinleri gibi parametrelerle ilişkilidir. Çok sert tabletlerde toz partiküllerinin kohezyonu fazla olacağından dağılma olayı zordur ve geç gerçekleşir. Bunun yanında formülasyonda kullanılan dağıtıcının dağıtıcılık kapasitesi ve yeteneği ile birlikte oranı da tabletin dağılmasına etki eden bir diğer faktördür. Dağıtıcılar, sulu ortamda suyu absorblama sonucu şişerek ya da, mide ortamında hidroklorik asit ile karbondioksit gazı çıkararak tabletin dağılmasını sağlayan maddelerdir. Suyu absorblayarak şişen dağıtıcılara örnek olarak Nişasta, Metil Selüloz, verilebilirken; Mide ortamında HCl ile CO 2 ürünlü reaksiyona giren dağıtıcılara örnek olarak kalsiyum karbonat, sodyum bikarbonat gösterilebilir. Formülasyonun hazırlanması aşamasında dağıtıcının ilave edileceği sıra doğru seçilmelidir. Dağıtıcı fonksiyonlu madde, kaydırıcılardan önce eklenmeli, dış faza kaydırıcı gelmelidir. Bunun olamadığı durumlarda, yarısı iç faza, diğer yarısı da dış faza ilave edilebilir. Kaydırıcılar hidrofobik maddeler olduklarından oranları dağılım üzerinde etkilidirler. Yüksek oranda kaydırıcı ihtiva eden tabletlerde dağıtıcı fonksiyonlu maddelerin suyla ya da HCl ile teması gecikeceğinden veya zorlanacağından dağılma süresi uzayacaktır. Yöntem: Tabletler için dağılma testi, üzeri kaplanmamış tabletlere tatbik edilir. Ağızda emilecek veya eritilecek tabletlere, bu test tatbik edilmez. Ön deneme. İçinde 37º ± 2º lik 50 ml distile su bulunan ve 37º lik su banyosunda tutulan, 100 ml lik bir erlenmeyere bir tablet konulur. Tablet, kabın kenarlarına çarpmayacak ve ancak suda yer değiştirecek şekilde, erlenmeyer dakikada iki defa çalkalanır. Başka bir kayıt yoksa tablet, onbeş dakikada dağılmalıdır. Alet. 1 L lik bir beher ve içinde dakikada 28 ila 32 defa inip çıkabilen, inip çıkma mesafesi 5 ila 6 cm olan bir sepet. Sepet, altı adet 7,75 ± 0,25 cm boyunda, üst kısmı açık olan boru ihtiva eder. Cam boruların iç çapı 21,5 mm, cam kalınlığı 2 mm dir. 13
Sepetin alt ve üst kısmında 9 cm çapında, 6 mm kalınlığında ve her birinde, yukarıda tarif edilen cam borunun yerleştirilmesi için yuva bulunan, pleksiglastan yapılmış iki tabla oturtulmuştur. Bu tablalar paslanmaz çelik çubuklar ve vidalar yardımıyle birbirine bağlanmıştır. Sepetin alt kısmında delikleri 2 mm olan paslanmaz çelikten bir elek teli bulunur. 6 adet 9,5 ±0,15 mm kalınlığında ve 20,7 ± 0,15 mm çapında, pleksiglastan yapılmış disk. Disklerde 2 mm çapında 5 delik ve disklerin çevresinde v şeklinde dört tane çentik bulunur; çentiklerin alt ucu 1,6 mm, üst kısmı 9,5 mm, derinliği 2,55 mm dir. Metod: Beher içine, suhuneti 37 º ± 2º ye getirilmiş su konulur, bir termostat yardımıyla suhunet ayarlanır. Her cam borunun içine birer tablet yerleştirilir ve alet 15 dakika çalıştırılır; monografisinde başka bir kayıt yoksa bu müddetin sonunda tabletlerin hepsi dağılmalı ve eleğin altına geçmelidir. Tabletlerden 1 veya 2 tanesi dağılmazsa 12 tablet ile test tekrarlanmalı ve 18 tabletten en az 16 sı dağılmalıdır. İnjeksiyonluk solusyonlar için kullanılan tabletler tamamen erimeli ve berrak bir solusyon vermelidir. Bulgular: Alete yerleştirilen tabletlerin tamamı aletin çalıştırılmasından sonra 10 saniye içinde dağılmışlardır. Sonuç ve Yorum: Tabletler farmakopelerde belirtilen mühlet içersinde çözünmüşlerdir, bundan yola çıkarak yutulduktan kısa bir süre sonra dağılarak hızla etki göstereceğine dair bir fikir edinebiliriz. Tabletlerimiz dağılma bakımından farmakopelerde belirtilen standartlara uygundurlar. Zira tabletlerin saniyelerle ölçülecek bir süre içinde dağılmış olması ek problemleri akla getirmektedir. Bunlardan kanaatimce en önemlisi tabletin yutulması esnasında alınan su ile fazlaca hızlı bir şekilde dağılarak, henüz dağılması gereken yer olan mide ye gelmeden önce toz karışımı haline gelmesidir. Kimyasal maddeler genellikle acı bileşikler olduklarından hastanın henüz ağzındayken dağılan bu tabletler hasta uyuncunu zorlaştırabileceği gibi, tam olarak yutulamayan etken madde nedeniyle etki kaybı gözlenebilir. Bu denli hızlı bir dağılma formülasyondaki dağıtıcının etkinlik ve miktarının fazlalığından dolayı olabilir. Dağıtıcı miktarının düzenlenmesi ya da tabletteki tozların suyla temasını biraz daha geciktirmek için hidrofobik özellikli bileşen olan kaydırıcının artırılmasıyla dağılma makul bir süreye uzatılabilecektir. Ancak farmakopelerde dağılma için bir alt değer bulunmadığından formülasyona müdahele söz konusu değildir, bununla beraber aşırı hızla dağılan tabletler için sakıncaların gözetilmesi ve belirlenmesi eczacı olarak önem arzeden bir durumdur. Serkan Türkmen 20225682 Sabah A3 Grubu 14