TÜRKİYE EĞİTİM HARCAMALARI ARAŞTIRMASI 2002

TÜİK TÜRKİYE EĞİTİM HARCAMALARI ARAŞTIRMASI 2002 T.C. BAŞBAKANLIK TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU

TÜRKİYE EĞİTİM HARCAMALARI ARAŞTIRMASI, 2002 İstatistiki veri ve bilgi istekleri için Bilgi Dağıtım Grubu Tel: + (312) 418 50 27-410 02 13 Fax: + (312) 417 04 32-425 68 41 Yayın istekleri için Döner Sermaye İşletmesi Tel : + (312) 425 34 23-410 05 96-410 02 85 Fax: + (312) 417 58 86 Yayın içeriğine yönelik sorularınız için Eğitim İstatistikleri Takımı Tel: + (312) 410 06 16-410 06 26 İnternet http://www.tuik.gov.tr E-posta bilgi@tuik.gov.tr Yayın No 3014 ISSN ISBN 1306-8172 975-19-3867-8 T.C Başbakanlık Türkiye istatistik Kurumu Necatibey Cad. No: 114 06100 ANKARA / TÜRKİYE Bu yayının 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu na göre her hakkı Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı na aittir. Gerçek veya tüzel kişiler tarafından izinsiz çoğaltılamaz ve dağıtılamaz. Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, Ankara Temmuz 2006 MTB: 2006-0665 - 100 Adet Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, Ankara Temmuz 2006 Döner Sermaye İşletmesi MTB: 2006-0708 - 35 Adet II

Önsöz Ülkelerin geli imi ve bu geli me sürecinde nüfusun kalk nmada itici güce dönü mesi, insan kayna n n e itim yoluyla de erlendirilmesi ve geli tirilmesine ba l d r. Planl kalk nmada e itim; yarat c ve milli bilinçle donanm bireylerin yeti tirilmesi için vazgeçilmez bir unsurdur. E itim sürecinin, bireysel ve toplumsal geli medeki önemi dikkate al nd nda, planl kalk nman n, do ru veriler üzerine kurulacak, sa l kl bir e itim planlamas na ihtiyaç duydu u bilinen bir gerçektir. E itim sektörü ile ilgili göstergelerin ölçülmesi ve üretilmesi, e itim sektörü planlamas nda karar al c lara yönlendirici rol oynayacakt r. ÖNSÖZ Ülkemizde e itim harcamalar konusunda büyük bir veri eksikli inin olmas nedeniyle e itim harcamalar n n ayr nt l hesaplanmas na karar verilmi, Türkiye statistik Kurumu taraf ndan Devlet Planlama Te kilat i birli i ile 2003 y l nda ilk kez referans y l 2002 olmak üzere Türkiye E itim Harcamalar Ara t rmas gerçekle tirilmi tir. Türkiye E itim Harcamalar Ara t rmas, ülkemizde 2002 y l nda e itim amaçl yap lan tüm harcamalar ölçen ilk çal ma olma özelli ini ta maktad r. Bu ara t rma ile ülkemizin toplam e itim harcamas, ö renci ba na dü en e itim harcamas, e itim harcamalar n n GSY H içindeki pay gibi bilgiler tespit edilmi tir. Türkiye E itim Harcamalar Ara t rmas sonuçlar n içeren yay n 3 bölümden olu maktad r. Birinci bölümde; Türkiye E itim Harcamalar Ara t rmas n n metodolojik aç klamalar, ikinci bölümde; Ara t rman n ulusal sonuçlar na ili kin tablolar, üçüncü bölümde ise ara t rma kapsam nda yer alan 7 ayr alt ara t rman n sonuçlar na yer verilmi tir. Yay n n karar al c lara, ara t rmac lara ve tüm kullan c lara yararl olaca inanc ile bilgileri veren e itim-ö retim kurumlar, üniversiteler, bakanl k ve kurumlar, özel kre ler, hanehalklar na, ara t rma boyunca de erli katk lar n ve desteklerini esirgemeyen ba ta yöneticileri olmak üzere Devlet Planlama Te kilat Müste arl na ve çal mada eme i geçen Türkiye statistik Kurumu personeline te ekkür ederim. Doç. Dr. Ömer DEM R Türkiye Doç. Dr. statistik Ömer DEMİR Kurumu Başkan Ba kan President III

İÇİNDEKİLER Önsöz çindekiler Aç klama I. BÖLÜM : E itim Harcamalar 2002 Türkiye Sonuçlar GRAF K 1 E itim seviyelerine göre ö renci ba na dü en harcama ($) 15 2 Finansman kaynaklar na göre Türkiye e itim harcamalar n n da l m (%) 16 TABLO 1.1 2002 mali y l nda finansman kaynaklar na göre merkezi devletten hizmet sunucular için kullan lan miktar 2 1.2 2002 mali y l nda finansman kaynaklar na göre özel kaynaklardan, yerel idarelerden ve uluslar aras kaynaklardan hizmet sunucular için kullan lan miktar 4 1.3 2002 mali y l nda finansman kaynaklar na göre merkezi devletten hizmet sunucular için kullan lan oransal da l m 6 1.4 2002 mali y l nda finansman kaynaklar na göre özel kaynaklardan, yerel idarelerden ve uluslar aras kaynaklardan hizmet sunucular için kullan lan oransal da l m 8 1.5 2002 mali y l nda hizmet sunucular için kullan lan miktar n merkezi devlet kaynaklar na göre oransal da l m 10 1.6 2002 mali y l nda hizmet sunucular için kullan lan miktarlar n özel kaynaklar, yerel idareler ve uluslararas kaynaklara göre oransal da l m 12 1.7 2002 Y l E itim Seviyelerine Göre Ö renci Ba na Dü en E itim Harcamalar 14 1.8 2002 Y l E itim Seviyelerine Göre Ö renci Ba na Dü en E itim Harcamalar 14 1.9 2002 Türkiye e itim harcamalar n n hizmet sunucular na göre miktar ve da l m 15 1,10 2002 Türkiye E itim Harcamalar n n Finansman Kaynaklar na Göre Miktar ve Da l m 16 1.11 E itim Harcamalar n n GSY H'daki pay n n Türkiye ile OECD ülkeleri ve di er ülkeler aras ndaki kar la t rmas 17 III IV VIII II. BÖLÜM : Milli E itim Bakanl E itim Harcamalar Ara t rmas 2002 sonuçlar GRAF K 3 Milli E itim Bakanl n n 2002 mali y l e itim harcamalar n n harcama gruplar na göre da l m (%) 19 TABLO 2.1 Milli E itim Bakanl n n 2002 mali y l nda yapt harcamalar n e itim seviyeleri ve harcama gruplar na göre miktar ve da l m 19 2.2 Milli E itim Bakanl n n 2002 mali y l nda personeli için düzenledi i hizmetiçi e itime kat lan personel say s ve yap lan harcama miktar 19 III. BÖLÜM : Yüksekö retim Kurulu E itim Harcamalar Ara t rmas 2002 Sonuçlar GRAF K 4 Yüksekö retim Kurulu nun 2002 mali y l itibar yla harcama da l m (%) 21 5 2002 mali y l nda Yüksekö retim Kurulu nun bünyesinde bulunan kre e devam eden çocuklar n ya grubu ve cinsiyete göre da l m (%) 22 TABLO 3.1 Yüksekö retim Kurulu nun 2002 mali y l nda yapt harcamalar n harcama gruplar itibar yla miktar ve oransal da l m 21 3.2 Yüksekö retim Kurulu nun 2002 mali y l nda e itim harcamalar nda kullan lmak üzere elde etti i nakdi gelirlerin kaynaklar na göre miktar 21 3.3 2002 mali y l nda Yüksekö retim Kurulu nun bünyesinde bulunan kre e devam eden çocuklar n ya gruplar ve cinsiyete göre say s ve da l m 22 IV

IV. BÖLÜM : Bakanl k ve Kurumlar E itim Harcamalar Ara t rmas 2002 Sonuçlar GRAF K 6 Kendisine ba l e itim-ö retim kurumu bulunan bakanl k ve kurumlar n 2002 mali y l nda yapt e itim harcamalar n n harcama gruplar na göre oransal da l m (%) 24 7 Kendisine ba l e itim-ö retim kurumu bulunmayan bakanl k ve kurumlar n 2002 mali y l nda yapm olduklar e itim harcamalar n n harcama gruplar na göre da l m (%) 25 8 Bakanl k ve kurumlar taraf ndan 2002 mali y l nda düzenlenen hizmetiçi e itimden yararlanan personelin e itimin düzenlendi i yere göre oransal da l m (%) 26 İçindekiler TABLO 4.1 Bakanl k ve kurumlardan kendisine ba l e itim-ö retim kurumu bulunan ve bulunmayanlar n say s ve da l m 24 4.2 Bakanl k ve kurumlardan kendisine ba l e itim-ö retim kurumu bulunanlar n 2002 mali y l nda yapt e itim harcamalar n n harcama gruplar itibar yla miktar ve da l m. 24 4.3 Bakanl k ve kurumlardan kendisine ba l e itim-ö retim kurumu bulunmayanlar n 2002 mali y l nda e itim-ö retim kurumlar na veya ö rencilere yapm olduklar e itim amaçl harcamalar n harcama gruplar itibar yla miktar ve da l m 25 4.4 Bakanl k ve kurumlar taraf ndan personel için 2002 mali y l nda düzenlenen hizmetiçi e itimden yararlanan personel say s, harcama miktar ve da l m 26 4.5 Bakanl k ve kurumlar n bünyesinde bulunan kre lere 2002 mali y l nda devam eden çocuklar n ya gruplar ve cinsiyete göre say s ve da l m 26 V. BÖLÜM : Üniversiteler E itim Harcamalar Ara t rmas 2002 Sonuçlar GRAF K 9 Üniversitelerin 2002 mali y l harcamalar n n harcama gruplar na ve üniversitenin statüsüne göre da l m (%) 28 TABLO 5.1 Üniversitelerin 2002 mali y l harcamalar n n statülerine ve harcama gruplar na göre miktar ve da l m 28 5.2 Üniversitelerin 2002 mali y l nda tahakkuk edilen ve henüz ödenmemi borç miktar 28 5.3 Üniversitelerin 2002 mali y l nda statülerine göre elde ettikleri nakdi gelir miktar ve da l m 29 5.4 Üniversitelerin statülerine göre 2002 mali y l nda personeli için düzenledi i hizmetiçi e itime kat lan personel say s 29 5.5 2002 mali y l nda Üniversitelerin statülerine göre personeli için düzenledi i hizmetiçi e itime yapt harcama miktar ve da l m 29 5.6 Üniversitelerin 2002 mali y l nda bünyesinde bulunan kre lere devam eden çocuklar n ya gruplar na ve cinsiyete göre say lar ve da l m 30 5.7 2002 mali y l nda Üniversitelerin statülerine göre bünyesinde bulunan kre ler için yapt toplam harcama miktar 30 VI. BÖLÜM : E itim-ö retim Kurumlar E itim Harcamalar Ara t rmas 2002/ 03 Sonuçlar TABLO 6.1 2002/ 03 ö retim y l nda e itim-ö retim kurumlar n n statistiki Bölge Birimleri S n flamas na, statü, e itim seviyesine göre yapt ders araç ve gereçlerin harcama miktar toplam harcama miktar 32 6.2 2002/ 03 ö retim y l nda e itim-ö retim kurumlar n n statistiki Bölge Birimleri S n flamas na, statü, e itim seviyesine göre yapt bilgisayar al m, yaz l m, donan m vb. harcama miktar 35 6. 3 2002/ 03 ö retim y l nda e itim-ö retim kurumlar n n statistiki Bölge Birimleri S n flamas na, statü, e itim seviyesine göre yapt fen, sosyal, dil laboratuar harcama miktar 38 6. 4 2002/ 03 ö retim y l nda e itim-ö retim kurumlar n n statistiki Bölge Birimleri S n flamas na, statü, e itim seviyesine göre yapt k rtasiye harcama miktar 41 6. 5 2002/ 03 ö retim y l nda e itim-ö retim kurumlar n n statistiki Bölge Birimleri S n flamas na, statü, e itim seviyesine göre yapt temizlik harcama miktar 44 6. 6 2002/ 03 ö retim y l nda e itim-ö retim kurumlar n n statistiki Bölge Birimleri S n flamas na, statü, e itim seviyesine göre yapt okul binas n n bak m onar m harcama miktar 47 6.7 2002/ 03 ö retim y l nda e itim-ö retim kurumlar n n statistiki Bölge Birimleri S n flamas na, statü, e itim seviyesine göre yapt spor faaliyetleri, malzemeleri harcama miktar 50 V

İçindekiler 6.8 2002/ 03 ö retim y l nda e itim-ö retim kurumlar n n statistiki Bölge Birimleri S n flamas na, statü, e itim seviyesine göre yapt brüt ö retmen maa lar harcama miktar 53 6.9 2002/ 03 ö retim y l nda e itim-ö retim kurumlar n n statistiki Bölge Birimleri S n flamas na, statü, e itim seviyesine göre yapt ö retmen d ndaki personelin brüt maa lar harcama miktar 56 6.10 2002/ 03 ö retim y l nda e itim-ö retim kurumlar n n statistiki Bölge Birimleri S n flamas na, statü, e itim seviyesine göre yapt ö retmen ve di er personelin sa l k harcama miktar 59 6.11 2002/ 03 ö retim y l nda e itim-ö retim kurumlar n n statistiki Bölge Birimleri S n flamas na, statü, e itim seviyesine göre yapt ö retmen ve di er personelin vergi iade harcama miktar 62 6.12 2002/ 03 ö retim y l nda e itim-ö retim kurumlar n n statistiki Bölge Birimleri S n flamas na, statü, e itim seviyesine göre yapt ö retmen ve di er personelin emeklilik katk s harcama miktar 65 6.13 2002/ 03 ö retim y l nda e itim-ö retim kurumlar n n statistiki Bölge Birimleri S n flamas na, statü, e itim seviyesine göre yapt kültürel harcama miktar 68 6.14 2002/ 03 ö retim y l nda e itim-ö retim kurumlar n n statistiki Bölge Birimleri S n flamas na, statü, e itim seviyesine göre yapt yak t, su, elektrik harcama miktar 71 6.15 2002/ 03 ö retim y l nda e itim-ö retim kurumlar n n statistiki Bölge Birimleri S n flamas na, statü, e itim seviyesine göre ileti im harcama miktar 74 6.16 2002/ 03 ö retim y l nda e itim-ö retim kurumlar n n statistiki Bölge Birimleri S n flamas na, statü, e itim seviyesine göre yapt kira harcama miktar 77 6.17 2002/ 03 ö retim y l nda e itim-ö retim kurumlar n n statistiki Bölge Birimleri S n flamas na, statü, e itim seviyesine göre di er harcama miktar 80 6.18 2002/ 03 ö retim y l nda e itim-ö retim kurumlar nda statistiki Bölge Birimleri S n flamas na, statü ve e itim seviyesine göre bulunan destek kurulu lar n n say s 83 6.19 2002/ 03 ö retim y l nda e itim-ö retim kurumlar nda statistiki Bölge Birimleri S n flamas na, statü ve e itim seviyesine göre toplam nakdi gelir miktar 86 6.20 2002/ 03 ö retim y l nda e itim-ö retim kurumlar nda statistiki Bölge Birimleri S n flamas na, statü ve e itim seviyesi ve ayni yard m yapan kaynaklara göre k l k- k yafet yard m miktar 90 6.21 2002/ 03 ö retim y l nda e itim-ö retim kurumlar nda statistiki Bölge Birimleri S n flamas na, statü ve e itim seviyesi ve ayni yard m yapan kaynaklara göre e itim araç-gereç yard m miktar 95 6.22 2002/ 03 ö retim y l nda e itim-ö retim kurumlar nda statistiki Bölge Birimleri S n flamas na, statü ve e itim seviyesi ve ayni yard m yapan kaynaklara göre di er yard m miktar 100 6.23 2002 mali y l nda e itim-ö retim kurumlar nda statistiki Bölge Birimleri S n flamas na, statü ve e itim seviyesine göre tahakkuk edilen anapara, faiz ve toplam borç miktar 105 VII. BÖLÜM : Özel Kre ler E itim Harcamalar Ara t rmas 2002 Sonuçlar GRAF K 10 2002 mali y l nda özel kre lere devam eden çocuklar n cinsiyete ve ya grubuna göre say s 111 11 2002 mali y l nda özel kre lerin yapt harcamalar n harcama gruplar na göre da l m (%) 112 12 Özel kre lerin 2002 mali y l için tahakkuk edilen henüz ödenmemi borçlar n n anapara ve faize göre oransal da l m (% 113 TABLO 7.1 2002 mali y l nda özel kre lere devam eden çocuklar n cinsiyete ve ya gruplar na göre say s ve da l m 111 7.2 2002 mali y l nda özel kre lerin yapt e itim harcamalar n n harcama gruplar na göre miktar ve da l m 112 7.3 2002 mali y l nda özel kre lerin elde etti i nakdi gelirlerin kayna na göre miktar ve da l m 113 7.4 Özel kre lerin 2002 mali y l nda tahakkuk edilen, henüz ödenmemi anapara, faiz ve toplam borç miktar 113 VI

VIII. BÖLÜM : Hanehalk E itim Harcamalar Ara t rmas 2002/ 03 Ö retim Y l Sonuçlar GRAF K 13 2002/ 03 ö retim y l nda yurt d nda e itim gören hanehalk fertleri için yap lan harcamalar n bölge ve e itim süresine göre da l m (%) 117 14 2002/ 03 ö retim y l nda ö rencilere verilen burs ve kredi miktar n n e itim seviyesi ve burs/kredi kayna na göre oransal da l m (%) 122 15 2002/ 03 ö retim y l nda ö rencilere verilen burs/kredi miktar n n bölge ve burs/kredi kayna na göre da l m (%) 123 16 2002/ 03 ö retim y l nda ö rencilere verilen te vik ve/veya maddi yard m miktar n n statistiki bölge birimleri s n flamas na göre da l m 124 17 2002 y l nda statistiki Bölge Birimleri S n flamas göre harcamalar n da l m 125 18 2002 y l nda statistiki Bölge Birimleri S n flamas göre yayg n e itim kurslar için yap lan harcamalar n da l m 133 19 2002/ 03 ö retim y l nda e itim seviyelerine göre haneler taraf ndan yap lan harcamalar n harcama gruplar na göre da l m 146 20 2002/ 03 ö retim y l nda haneler taraf ndan ö rencilere yap lan harcamalar n statü ve harcama gruplar na göre da l m 147 21 18-24 ya grubunda olan ve e itim sisteminden erken ayr lan fertlerin ayr lma nedenlerine göre da l m 148 22 18-24 ya grubunda olan ve e itim sisteminden erken ayr lan fertlerin statistiki Bölge Birimleri S n flamas na ve ayr lma nedenlerine göre da l m 149 İçindekiler TABLO 8.1 2002/ 03 ö retim y l nda yurtd nda e itim gören hanehalk fertlerinin statistiki Bölge Birimleri S n flamas na, e itim seviyesi ve e itim süresine göre say s ve toplam harcama miktar 115 8.2 2002/ 03 ö retim y l nda hanelerde burs ve/veya kredi alan ö rencilerin statistiki Bölge Birimleri S n flamas na, burs ve/veya kredi kayna ve e itim seviyesine göre say s ve al nan burs ve/veya kredi miktar 118 8.3 2002/ 03 ö retim y l nda hanelerde te vik alan ö rencilerin statistiki Bölge Birimleri S n flamas na, te vik ve/veya maddi yard m kayna na göre say s ve al nan te vik ve/veya maddi yard m miktar 124 8.4 2002/ 03 ö retim y l nda statistiki Bölge Birimleri S n flamas na göre e itim amaçl olarak hanede bulunan akraba/yak nlar n say s ve ö rencinin kendi ailesi taraf ndan gönderilen nakdi miktar 125 8.5 2002/ 03 ö retim y l nda statistiki Bölge Birimleri S n flamas na göre hanedeki ö rencilere yap lan ayni yard mlar n türü, kayna ve miktar 126 8.6 2002/ 03 ö retim y l nda hanede e itime devam eden fertlerden staj yapan ö rencilerin statistiki Bölge Birimleri S n flamas na, e itim seviyesi, cinsiyet ve staj yap lan sektöre göre say s ve elde etti i toplam gelir miktar 127 8.7 2002 y l nda statistiki Bölge Birimleri S n flamas na ve kurs türüne göre yayg n e itim kurslar na kat lan ki i say s, kurslara yap lan harcama miktar ve ortalama kurs süresi 129 8.8 2002/ 03 ö retim y l nda haneler taraf ndan ö renciler için yap lan harcamalar n statistiki Bölge Birimleri S n flamas na, e itim seviyesi, harcama gruplar ve statüye göre miktar 134 8.9 2002/ 03 ö retim y l nda 18-24 ya grubunda olan ve en son bitirdi i e itim seviyesi orta ve dengi meslek olan ö rencilerin statistiki Bölge Birimleri S n flamas na ve e itim sisteminden ayr lma nedenine göre say s 148 Ekler : Milli E itim Bakanl Soru Ka d, Yüksekö retim Kurulu Soru Ka d, Üniversiteler Soru Ka d, Bakanl k ve Kurumlar Soru Ka d, Özel Kre ler Soru Ka d, E itim-ö retim Kurumlar Soru Ka d, Hanehalk Soru Ka d, VII

AÇIKLAMALAR E itim, ülkeler için önemli bir stratejik de erdir. Ekonomik birli i ve Kalk nma Te kilat (OECD) tan mlar na göre e itim, ülkeler için h zl ve ekonomik geli meye yol açan, ki isel ve sosyal geli meye katk da bulunan, sosyal adaletsizli i dü üren önemli bir yat r md r. E itim yat r mlar n n ki isel ya da sosyal faydaya dönü ümünde ise e itim harcamalar önemli bir yer tutmaktad r. Bugüne kadar Milli E itim Bakanl (MEB) taraf ndan hesaplanan Türkiye E itim harcamas n n kapsam n, Yüksekö retim Kurulu (YÖK), MEB ve resmi üniversitelerin genel bütçeleri olu turmakta olup, e itim harcamalar n n içerisinde önemli bir paya sahip olan, bakanl k ve kurumlar, yerel idareler, hanehalklar, vak f, dernek, hay r kurumlar, özel irket, ah s, firmalar ile kar amac gütmeyen organizasyonlar n e itim harcamalar ise derlenmemekte ve Türkiye e itim harcamas göstergeleri, Birle mi Milletler E itim Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO), OECD ve Avrupa Birli i statistik Ofisi (EUROSTAT) nin ortak kulland klar UOE veri taban modüllerinde belirtilen bilgilerin tamam n kar lamamakta idi. Dolay s yla, Türkiye de e itim seviyelerine göre ö renci ba na dü en e itim harcamalar kapsam eksikli i nedeniyle dü ük bir seviyede görülmekte idi. Ülkemizde e itim harcamalar n n ayr nt l hesaplanmas na, gerek ulusal gerekse uluslararas bazda ihtiyaç duyulmu, yap lan ara t rma ve de erlendirmeler sonucu, Türkiye statistik Kurumu (TÜ K) ve Devlet Planlama Te kilat (DPT) i birli i ile Türkiye E itim Harcamalar Ara t rmas gerçekle tirilmi tir. AMAÇ Bu ara t rma ile toplam e itim harcamas, e itim seviyelerine göre ö renci ba na dü en e itim harcamalar, e itim harcamalar n n GSY H içindeki oran, hanehalk, vak f, dernek, hay r kurumlar, özel irket, ah s, firmalar, kar amac gütmeyen organizasyonlar n, bakanl k ve kurumlar n e itime yapt klar katk n n hesaplanmas, AB uyum çal malar kapsam nda ulusal plan gere i e itim konusunda kar la t r labilir veri üretilmesi, UOE veri taban na uyum sa lanmas amaçlanm t r. Ayr ca, E itim harcamalar n n ulusal hesaplarda kullan labilmesi için, e itim seviyeleri (okulöncesi, ilkö retim, ortaö retim ve yüksekö retim) ve resmi-özel ayr m nda ölçülmesi de amaçlanm t r. KAPSAM Türkiye E itim Harcamalar Ara t rmas, 7 ayr alt ara t rma ile gerçekle tirilmi olup bu ara t rmalar ; Milli E itim Bakanl, Yüksekö retim Kurulu, Üniversiteler, Bakanl k ve Kurumlar, Özel Kre ler, E itim-ö retim Kurumlar, Hanehalk, eklindedir. Co rafi Kapsam: Co rafi kapsam tüm Türkiye dir. VIII

YÖNTEM 1. ARA TIRMANIN YÖNTEM Açıklamalar Ara t rma türü Yöntem Örnek hacmi 1 Milli E itim Bakanl Posta yolu - 2 Yüksekö retim Kurulu Posta yolu - 3 Üniversiteler Posta yolu - 4 Bakanl k ve kurumlar Posta yolu - 5 Özel Kre ler Posta yolu - 6 E itim Ö retim Kurumlar Yüzyüze 3824 7 Hanehalk Yüzyüze 29674 2. VER DE ERLEND RME YÖNTEM 1. Ayni mal ve hizmet yard mlar n n nakit e dönü türülmesi Türkiye E itim Harcamalar Ara t rmas kapsam nda yap lan alt ara t rmalarda derlenen ayni mal ve hizmet yard mlar parasal de erin bilinemeyece i ve tutars zl klar olaca varsay m ile miktar olarak derlenmi tir. Miktar olarak derlenen ayni mal ve hizmetler, Kurumumuzda di er çal malarda derlenen mal ve hizmetlerin birim fiyatlar ile de erlendirilmi ve parasal de ere dönü ümü sa lanm t r. 2. Ö renci geçimi için yap lan harcamalar n ayr t r lmas Hanehalk E itim Harcamalar anketinde; ö rencilere verilen harçl klar, ö renci geçimi için yap lan harcamalar grubu içerisinde kapsanmaktad r. Alan uygulamas sonucunda harçl klara, toplam ö renci geçimi için yap lan harcaman n toplu olarak gelmesi üzerine harçl klar yeniden de erlendirilmi ve toplam harçl k ö renci geçimi için yap lan harcamalar grubundaki di er mal ve hizmetlere paylar oran nda da t lm t r. 3. Hanehalk ve E itim-ö retim kurumlar harcamalar n n, 2002-2003 ö retim y l ndan, 2002 mali y l na dönü türülmesi Türkiye E itim Harcamalar Ara t rmas kapsam nda uygulanan, Hanehalk ve E itim-ö retim Kurumlar E itim Harcamalar Ara t rmalar nda bilgiler, 2002-2003 ö retim y l için derlenmi tir. Türkiye e itim harcamas n n 2002 mali y l olarak hesaplanabilmesi için, hanehalk ve e itim-ö retim kurumlar n n yapm oldu u e itim harcamalar mali y la dönü türülmü tür. Ö retim y l na ait harcamalar n mali y la dönü türülmesi amac yla yap lan tahmin çal mas nda, Türkiye statistik Kurumu taraf ndan üretilen, 2002 Hanehalk Tüketim Harcamalar sonuçlar ve 1994=100 temel y ll Tüketici Fiyat ndeksleri kullan lm t r. Türkiye E itim Harcamalar Ara t rmas kapsam nda uygulanan, Hanehalk ve E itim-ö retim Kurumlar E itim Harcamalar Ara t rmalar nda harcamalar, 2002-2003 ö retim y l için 10 ayl k toplam olarak al nm, ayl k harcama toplamlar elde edilememi tir. E itim-ö retim Kurumlar ve Hanehalk E itim Harcamalar Ara t rmas ndan elde edilen toplam harcamay aya dönü türebilmek için, elde edilen harcamalar e itim seviyeleri ve harcama gruplar na göre 2002 HHT harcamalar ayl k da l mlar kullan larak, ö retim y l na ait ayl k e itim harcamalar hesaplanm t r. 1994=100 temel y ll Tüketici Fiyat ndeksleri genel indeks, mal ve hizmet gruplar indeks art oran kullan larak, 2002 ve 2003 ayl k e itim harcamalar hesaplanarak 2002 mali y l için Türkiye e itim harcamalar elde edilmi tir. IX

Açıklamalar 3. ÖRNEKLEME YÖNTEM 1. Hanehalk E itim Harcamalar Ara t rmas Co rafi kapsam: Türkiye Cumhuriyeti s n rlar içinde bulunan tüm yerle im yerleri kapsama dahil edilmi tir. Bu yerle im yerleri, Devlet Planlama Te kilat taraf ndan belirlenen ve Kurumun hanehalklar na yönelik ara t rmalar nda kullan lmakta olan kent-k r tan m dikkate al narak iki tabakaya ayr lm t r. Buna göre; Kentsel Yerler: Nüfusu 20.001 ve daha fazla olan yerle im yerleri, K rsal Yerler: Nüfusu 20.000 ve daha az olan yerle im yerleri olarak tan mlanm t r. Nüfusu 200 den az olan yerle im yerleri yeterli örnek haneye rastlanmayaca dü ünülerek kapsam d nda b rak lm t r. Kapsanan kitle: Türkiye Cumhuriyeti s n rlar içinde ya ayan hanehalklar d r. Ancak ara t rmada toplam nüfusun yakla k %2.6 s n olu turan ve kurumsal nüfus olarak tan mlanan; ya l lar evi, huzur evleri, hapishane, askeri k la, hastane, otel, çocuk yuvalar nda bulunan nüfus ise pratik nedenlerden kapsam d tutulmu tur. Örnekleme çerçevesi: Örnekleme çerçevesi iki kaynaktan elde edilmi tir. Buna göre; Belediye te kilat olan yerle im yerleri için; 2000 y l nda yap lan numaralama çal mas nda olu turulan ve 2002 y l nda güncellenen Form Nüfus 1 cetvelleri. Belediye te kilat olmayan yerle im yerleri (köyler) için; 2000 Genel Nüfus Say m sonuçlar, kullan lm t r. Birinci a ama örnekleme birimi olan bloklar n seçiminde, Form Nüfus1'den olu turulan bloklar çerçeve olarak kullan lm t r (ortalama 100 hane ihtiva edecek ekilde). Örne e ç kan bloklar n Form Nüfus1'leri ise nihai örnekleme birimi olan konutlar n çerçevesini olu turmu tur. Örnekleme birimi: Nihai örnekleme birimi konutlard r. Gözlem birimi: Hanehalklar d r. Örnek konutlarda ya ayan tüm hanehalklar kapsama al nm t r. Tahmin boyutu: Ara t rma Türkiye toplam, Türkiye K r-kent, statistiki Bölge Birimleri S n flamas Düzey 1 (12 bölge) s n flamas Toplam, statistiki Bölge Birimleri Düzey 1 (12 bölge) s n flamas K r-kent tahmini verebilecek ekilde tasarlanm t r. Örnekleme yöntemi: Tabakal iki a amal sistematik küme örneklemesi yöntemi kullan lm t r. Tabakalama a amalar (D sal tabakalama kriterleri): Bölge Tabakalamas : Türkiye Cumhuriyeti s n rlar içinde yer alan yerle im yerleri Avrupa Birli i s n flama kriterleri göz önüne al narak 12 statistiki Bölgeye ayr lm t r. K r, Kent Tabakalamas : Her bir yerle im yeri kent ve k r olmak üzere nüfus büyüklü ü dikkate al narak K r veya Kent olarak tabakalara ayr lm t r. K r çinde Nüfus Grubu Tabakas : Her bir yerle im yeri, k r yap s alt nda yerle im yerlerinin say s n n homojen olarak da l m n garanti edebilmek amac ile, nüfuslar dikkate al narak 4 nüfus grubuna bölünmü tür. Bu nüfus gruplar a a da verildi i ekilde her istatistiki bölge birimleri s n flamas için ayn d r: Nüfus Büyüklü ü 201 500 501 2 000 2 001 5 000 5 001 20 000 Nüfus Grubu B C 2 3 X

Kent içinde Nüfus Grubu Tabakas : Her bir yerle im yeri, kent yap s alt nda, nüfus büyüklükleri göz önüne al narak 4 nüfus grubuna bölünmü tür. statistiki Bölge Birimleri S n flamas Düzey 2 (26 bölge) baz nda kullan lan bu nüfus gruplar a a da verildi i ekildedir: Açıklamalar Nüfus Büyüklü ü 20 001 50 000 50 001 200 000 200 001 + 200 001 + (Alt kademe belediyesi veya merkez ilçesi olan iller ) Nüfus Grubu 4 5 6 7 Örneklem Seçim A amalar : Birinci a ama örneklem birimi olarak 1347 blok sistematik örneklem seçim yöntemi kullan larak örne e seçilmi tir. Bu bloklar n 782 tanesi kent, 565 tanesi ise k rd r. kinci a ama örneklem birimi ise örne e ç kan her bloktan 25 konuttur. kame Prensibi: Örne e ç kan konutlarda ya ayan hanehalklar n n anketi kabul etmemesi, evde bulunamamas, ba ka bir yere ta nmas, verilen adresin bulunamamas, dil sorunu olmas, sa l k sorunu olmas, hanehalk n n kabul edilebilir (çok ya l, i itme, görme engelli vb olmas ) birim olmamas gibi durumlarda anket yap lamamaktad r. Bu tür durumlarda ikame hane al nm t r. Geni letme Katsay lar : Örnekleme sonucu elde edilen veri setinden genele ula abilmek için 1.a ama ve 2. a ama seçim olas l klar kullan larak geni letme katsay lar hesaplanm t r. Cevaps zl k düzeltmesinden sonra d sal da l m kontrolleri yap lm t r. Yap lan kontroller uygulama tarihine projekte edilen Türkiye Toplam, Türkiye K r-kent, statistiki Bölge Birimleri Düzey1, Toplam, K r-kent, ya -grubu ve cinsiyet nüfuslar baz ndad r. statistiki Bölge Birimleri Düzey 1 (12 Bölge) Yerle im yeri Hane Say s Blok Say s TOPLAM 33 675 1 347 Kent 19 550 565 K r 14 125 782 TR1 stanbul Kent 3 250 130 K r 975 39 TR2 Bat Marmara Kent 1 975 79 K r 1 250 50 TR3 Ege Kent 1 925 77 K r 1 400 56 TR4 Do u Marmara Kent 1 575 63 K r 1 150 46 TR5 Bat Anadolu Kent 1 825 73 K r 1 075 43 TR6 Akdeniz Kent 2 025 81 K r 1 400 56 TR7 Orta Anadolu Kent 1 125 45 K r 1 150 46 TR8 Bat Karadeniz Kent 1 125 45 K r 1 200 48 TR9 Do u Karadeniz Kent 1 025 41 K r 1 125 45 TRA Kuzeydo u Anadolu Kent 1 025 41 K r 1 050 42 TRB Ortado u Anadolu Kent 1 100 44 K r 1 125 45 TRC Güneydo u Anadolu Kent 1 575 63 K r 1 225 49 XI

Açıklamalar Tahmin ve Notasyonlar i: Örnek blok indisi j: Konut indisi h: Tabaka indisi N (blok) n (blok) M i (konut) m i (konut) N h :h. tabakadaki örnek blok say s n h :h. tabakadaki blok say s M hi : h. tabakadaki i. örnek bloktaki konut say s m hi :h. tabakadaki i. örnek bloktaki örnek konut say s Yˆ h : h. tabakadaki herhangi bir karakteristi in tahmini Yˆ h = N n h h nh i 1 Yˆ. mi y Yˆ hi = M hi yˆ hi = M hi m hi j 1 hij hi. Yˆ h = N n Ŷ = h h h nh Y ˆ h hi hi = i 1 Yˆ. h N n h nh M m mhi i 1 hi j 1 y hij 2 2 nh nh V ( Yˆ N h n h ) = h Yˆ hi Y ˆ 2 h N h 2 m hi S h2i 1 M hi 1. nh N h i 1 n 1 nh i 1 M hi mhi m 2 1 hi S h2i = yhij yi m h y hi = j 1 Yˆ h = Yˆ N 1 mhi j 1 h h y m. hij hi. 2.. 2. E itim-ö retim Kurumlar E itim Harcamalar Ara t rmas Co rafi kapsam: Türkiye Cumhuriyeti s n rlar içindeki bütün yerle im yerleri kapsama dahil edilmi tir. Kapsanan kitle: Türkiye Cumhuriyeti s n rlar içindeki bütün ilk ve orta dereceli e itim ve ö retim kurumlar bu ara t rmada kapsanm t r. Örneklem çerçevesi: Örnekleme çerçevesi olarak kullan lan okul bilgileri Milli E itim Bakanl ndan temin edilmi tir. Örnekleme birimi: Nihai örnekleme birimi okullard r. XII

Tahmin Boyutu: Ara t rma Türkiye, statistiki Bölge Birimleri S n flamas Düzey 1 e (12 bölge), E itim seviyeleri, resmi-özel ve köy- ehir ayr m nda tahmin verebilecek ekilde tasarlanm t r. Açıklamalar Örnekleme Yöntemi: Tabakal örnekleme yöntemi kullan lm t r. Tabaka a amalar : 1.Bölge Tabakalamas : Türkiye Cumhuriyeti s n rlar içinde yer alan yerle im yerleri Avrupa Birli i s n flama kriterleri göz önüne al narak 12 istatistiki bölgeye (Düzey 1) ayr lm t r. 2.Okul Türleri: Okullar verdikleri e itime göre 5 tabakaya ayr lm t r. Bu tabakalar; Okul Öncesi lkö retim Ortaö retim (genel) Ortaö retim (meslek) Özel e itim kurumlar d r. 3.Resmi-Özel okullar: Okullar devlet okulu veya özel okul olmas na göre 2 tabakaya ayr lm t r. 4.Köy- ehir okullar : Okullar ba l olduklar yerle im biriminin belediye s n rlar içinde olup olmamas na göre köy ve ehir okullar olarak 2 tabakaya ayr lm t r. Örnek Seçimi: stenen düzeyde tahminlere ula mak için çerçevedeki okullar resmi-özel ve ehir-köy okullar ayr m nda, statistiki Bölge S n flamas esas olmak üzere okulöncesi, ilkö retim, genel ortaö retim, mesleki teknik ortaö retim ve özel e itim okullar ayr m nda 240 tabakaya (Tablo-1) ayr larak tüm gözlerdeki okul say lar incelenmi tir. Amaç her gözde tahmin vermek oldu undan buna imkan sa layacak örnek hacmi hesaplanarak örnek da l m Compromise Allocation yöntemi ile yap lm t r. Sistematik örnek çekimi ile örnek okullar belirlenmi tir. kame Prensibi: Örne e ç kan okullar n anket uygulama dönemine ba l olarak kapal olmas ya da baz özel okullar n tamamen kapanmas durumunda ikame okullar kullan lm t r. Geni letme katsay lar : Örnekleme çal malar sonras nda yap lan alan uygulamas sonucu elde edilen verilerden tahminlere ula abilmek amac yla, seçim olas l klar kullan larak geni letme katsay lar hesaplanm t r. Tahmin ve Notasyonlar i :okul indisi h : tabaka indisi N : Toplam okul say s N h : h. tabakadaki toplam okul say s n : toplam örnek okul say s n h :h. tabakadaki örnek okul say s P h : h. tabakadaki bir okulun seçim olas l P h : n h / N h. Yˆ : h. tabakadaki herhangi bir karakteristi in (Y) tahmini h Yˆ h = i yhi Ph. v Yˆ ) : h.tabakadaki herhangi bir karakteristi in varyans ( h ˆ N h ( N h nh ) 2 v ( Y h ) = ( yi y). nh i Tabaka ayr m nda gerçekle tirilen bu tahminlerden Türkiye toplam na tabakal örneklemin genel kurallar kullan larak ula lm t r. Yˆ Y ˆ h : Herhangi bir karakteristi in toplam tahmini h v ( Yˆ) v( Yˆ h ) : Herhangi bir karakteristi in toplam tahmin tahmine ili kin varyans h XIII

Açıklamalar Tabakalara göre okul say lar ve örnek da l mlar A. ehir B. Köy C. Örnek hacmi Resmi Özel Okul Türleri A C B C A C B C Genel toplam 13 527 1 415 22 339 1 934 1 276 457 664 335 Okul öncesi TR-Türkiye 382 175 34 34 285 102 265 100 TR1 - stanbul 28 15 7 7 88 16 121 17 TR2 - Bat Marmara 15 15 2 2 4 4 8 8 TR3 - Ege 41 15 1 1 79 16 68 16 TR4 - Do u Marmara 41 15 8 8 38 15 23 15 TR5 - Bat Anadolu 28 15 2 2 37 15 16 15 TR6 - Akdeniz 55 15 1 1 18 15 15 15 TR7 - Orta Anadolu 28 15 5 5 3 3 TR8 - Bat Karadeniz 38 15 4 4 3 3 2 2 TR9 - Do u Karadeniz 26 15 1 1 3 3 1 1 TRA - Kuzeydo u Anadolu 10 10 4 4 3 3 TRB - Ortado u Anadolu 26 15 2 2 5 5 2 2 TRC - Güneydo u Anadolu 46 15 2 2 5 5 3 3 lkö retim TR-Türkiye 9 147 671 21 602 1 538 534 171 205 105 Ortaö retim TR1 - stanbul 1 031 74 134 18 169 19 79 16 TR2 - Bat Marmara 412 33 694 51 16 15 4 4 TR3 - Ege 1 195 85 1 838 130 69 16 34 15 TR4 - Do u Marmara 788 57 967 70 47 15 18 15 TR5 - Bat Anadolu 883 64 975 70 74 16 21 15 TR6 - Akdeniz 1 092 78 2 468 174 57 16 24 15 TR7 - Orta Anadolu 746 55 1 718 122 22 15 1 1 TR8 - Bat Karadeniz 770 56 2 627 185 21 15 6 6 TR9 - Do u Karadeniz 437 34 1 478 105 10 10 11 11 TRA - Kuzeydo u Anadolu 321 27 2 150 152 6 6 3 3 TRB - Ortado u Anadolu 598 45 2 486 175 13 13 1 1 TRC - Güneydo u Anadolu 874 63 4 067 286 30 15 3 3 Genel ortaö retim TR-Türkiye 1 852 224 361 179 421 149 171 107 TR1 stanbul 201 21 15 15 153 18 60 16 TR2 - Bat Marmara 96 16 24 15 14 14 3 3 TR3 Ege 250 23 59 16 49 15 23 15 TR4 - Do u Marmara 153 18 29 15 33 15 17 15 TR5 - Bat Anadolu 177 19 41 15 61 16 22 15 TR6 Akdeniz 250 23 56 16 49 15 18 15 TR7 - Orta Anadolu 132 18 52 15 15 15 4 4 TR8 - Bat Karadeniz 171 19 20 15 9 9 6 6 TR9 - Do u Karadeniz 93 16 15 15 7 7 6 6 TRA - Kuzeydo u Anadolu 71 16 15 15 2 2 7 7 TRB - Ortado u Anadolu 108 17 23 15 8 8 2 2 TRC - Güneydo u Anadolu 150 18 12 12 21 15 3 3 XIV

Tabakalara göre okul say lar ve örnek da l mlar A. ehir B. Köy C. Örnek hacmi Resmi Özel Okul Türleri A C B C A C B C Açıklamalar Mesleki ortaö retim TR-Türkiye 2 035 234 337 178 21 20 19 19 TR1 stanbul 158 19 24 15 16 15 13 13 TR2 - Bat Marmara 122 17 33 15 0 0 0 0 TR3 Ege 304 26 51 15 1 1 2 2 TR4 - Do u Marmara 204 21 30 15 0 0 0 0 TR5 - Bat Anadolu 196 20 21 15 2 2 2 2 TR6 Akdeniz 217 21 57 16 1 1 1 1 TR7 - Orta Anadolu 193 20 22 15 0 0 0 0 TR8 - Bat Karadeniz 221 22 26 15 0 0 0 0 TR9 - Do u Karadeniz 138 18 20 15 0 0 0 0 TRA - Kuzeydo u Anadolu 59 16 23 15 0 0 0 0 TRB - Ortado u Anadolu 90 16 12 12 0 0 0 0 TRC - Güneydo u Anadolu 133 18 18 15 1 1 1 1 Özel e itim TR-Türkiye 111 111 5 5 15 15 4 4 TR1 stanbul 12 12 1 1 2 2 0 2 TR2 - Bat Marmara 6 6 1 1 0 0 0 0 TR3 Ege 15 15 0 0 0 0 0 0 TR4 - Do u Marmara 12 12 1 1 0 0 1 0 TR5 - Bat Anadolu 11 11 0 0 6 6 1 6 TR6 Akdeniz 11 11 2 2 2 2 1 2 TR7 - Orta Anadolu 12 12 0 0 4 4 1 4 TR8 - Bat Karadeniz 12 12 0 0 0 0 0 0 TR9 - Do u Karadeniz 8 8 0 0 0 0 0 0 TRA - Kuzeydo u Anadolu 3 3 0 0 0 0 0 0 TRB - Ortado u Anadolu 5 5 0 0 0 0 0 0 TRC - Güneydo u Anadolu 4 4 0 0 1 1 0 1 ADRES ÇERÇEVES 2002 Türkiye E itim Harcamalar Ara t rmas alan uygulamas nda, her bir alt ara t rma için farkl adres çerçeveleri kullan lm olup, a a da belirtilmi tir. Üniversiteler E itim Harcamalar Ara t rmas : Yüksekö retim Kurulu ndan al nan ve 2002 y l nda faal olan resmi ve vak f üniversiteleri listesi. Milli E itim Bakanl, Yüksekö retim Kurulu ile Bakanl k ve Kurumlar E itim Harcamalar Ara t rmas : Bakanl k ve kurumlar n listesi, Ba bakanl k ve 2002 y l TBMM bütçe görü melerinde yer alan bakanl k ve kurumlar n listesidir. Özel Kre ler E itim Harcamalar Ara t rmas : Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu nun Türkiye deki özel kre lere ili kin adres listesidir. XV

Açıklamalar E itim-ö retim Kurumlar E itim Harcamalar Ara t rmas : Milli E itim Bakanl n n 2002-2003 ö retim y l okulöncesi, ilkö retim ve ortaö retim kurumlar na ili kin adres çerçevesinden al nm t r. Hanehalk E itim Harcamalar Ara t rmas : Belediye te kilat olan yerle im yerleri için 2000 y l nda yap lan numaralama çal mas nda olu turulan Form Nüfus-1 cetvelleri, belediye te kilat olmayan yerle im yerleri (köyler) için ise 2000 Genel Nüfus Say m sonuçlar adres çerçevesi olarak kullan lm t r. ALAN UYGULAMASI Ara t rma kapsam ndaki 7 alt ara t rman n alan uygulamalar n gerçekle tirmek için haz rlanan soru formlar n n ön testi Nisan 2003 tarihinde, Ankara ilinde yap lm, ön test sonuçlar do rultusunda tüm soru formlar nda yeniden düzenleme yap lm t r. 2002 Türkiye E itim Harcamalar Ara t rmas n n alan uygulamas Haziran 2003 tarihinde ba lam t r. 1. Posta yolu ile yap lan alan uygulamalar MEB, YÖK, Üniversiteler, Bakanl k ve Kurumlar ile Özel Kre ler E itim Harcamalar alt ara t rmalar na ili kin soru formlar Haziran 2003 tarihinde ilgili adreslere posta ile gönderilmi tir. Bir ay süre verilerek, bu sürenin sonunda Kuruma iadesi sa lanm t r. 2. Yüz yüze görü me ile yap lan alan uygulamalar E itim-ö retim Kurumlar E itim Harcamalar Ara t rmas, alan uygulamas 9 Haziran 2003 tarihinde ba lat lm ve Türkiye genelinde 3 864 e itim-ö retim kurumu okul müdürleri veya yetkilileriyle görü me yap lm t r. Hanehalk E itim Harcamalar Ara t rmas, alan uygulamas 21 Temmuz 2003 tarihinde ba lat lm, Türkiye genelinde 29 674 haneye anket uygulanm t r. Alan uygulamas nda, merkez ve bölge te kilat ndan toplam 350 TÜ K personeli görev alm t r. SORU FORMLARI LE ELDE ED LEN DE KENLER 1. MEB E itim Harcamalar Ara t rmas soru formu de i kenleri; Cari, yat r m, transfer, uluslararas ve yabanc kaynaklardan yap lan e itim harcamalar, Yurtd e itim hizmetleri ve d ili kiler için yap lan harcamalar toplam, 2002 y l nda tahakkuk eden ve henüz ödenmemi ana para ve faiz borç miktar, Bakanl n çal an personeli için hizmetiçi e itim yapt ise yurtiçi ve yurtd ayr m nda Cinsiyetlerine göre personel say s ve yap lan toplam harcama, Bakanl n bünyesinde kre var ise ya gruplar na ve cinsiyete göre çocuk say s. 2. YÖK E itim Harcamalar Ara t rmas soru formu de i kenleri; Yüksekö retim Kurulu nun e itim amaçl cari, yat r m, transfer, ara t rma projeleri için yap lan harcamalar, Uluslararas ve yabanc kaynaklardan gönderilen maddi miktar n harcamas, 2002 y l nda tahakkuk edilen ve henüz borç anapara ve faiz borç miktar, Yüksekö retim Kurulu nun personeli için yapt yurtiçi ve yurtd e itimlerin, cinsiyetlerine göre personel say s ve toplam harcamas, Yüksekö retim Kurulu nun bünyesinde kre var ise, ya gruplar na ve cinsiyete göre çocuk say s. 3. Üniversiteler E itim Harcamalar Ara t rmas soru formu de i kenleri; Üniversitelerin cari, yat r m, transfer, uluslararas ve yabanc kaynaklar ile ara t rma projeleri için yap lan e itim amaçl harcamalar toplam, XVI

Belediye, il özel idaresi, vak f, dernek ve di er kamu kurum kurulu lar n n ve uluslararas yabanc kaynaklar n yapm olduklar e itim amaçl nakdi ve ayni yard m miktarlar toplam, Üniversitenin çal an personeli için yap lan hizmetiçi e itimin yurtiçi ve yurtd ayr m nda cinsiyetlerine göre personel say s ve yap lan harcama, 2002 y l nda tahakkuk edilen, henüz ödenmemi ana para ve faiz borç miktar, Üniversitenin bünyesinde kre var ise ya gruplar na ve cinsiyete göre çocuk say s ile yap lan harcama, Açıklamalar 4. Özel Kre ler E itim Harcamalar Ara t rmas soru formu de i kenleri; Ya gruplar na ve cinsiyetlerine göre çocuk say s, 2002 y l e itim amaçl harcamalar toplam, 2002 y l belediye, il özel idaresi, vak f, dernek ve kurum, kurulu lar, uluslararas, yabanc kaynaklar n yapm olduklar e itim amaçl nakdi ve ayni yard m miktarlar toplam, 2002 y l itibar ile tahakkuk edilen, henüz ödenmemi ana para ve faiz borç miktar. 5. Bakanl k ve Kurumlar E itim Harcamalar Ara t rmas soru formu de i kenleri; Bakanl k ve kurumlar n bünyesinde e itim-ö retim kurumu var ise, e itim seviyelerine göre cari, yat r m, transfer, uluslararas ve yabanc kaynaklar için yap lan e itim harcamalar toplam, Bakanl k ve kurumlar n bünyesinde e itim-ö retim kurumu yok ise, herhangi bir e itim seviyesinde, e itim kurumuna yapt e itim harcamalar toplam, Bakanl k-kurumlar n çal an personeli için yapt hizmet içi e itimler, yurtiçi ve yurtd ayr m nda cinsiyetlerine göre personel say s ve yap lan toplam harcama, Bakanl k-kurumun bünyesinde kre olup olmad, var ise ya gruplar na ve cinsiyete göre çocuk say s toplam. 6. E itim- ö retim Kurumlar E itim Harcamalar Ara t rmas soru formu de i kenleri; E itim- ö retim kurumlar n n, e itim seviyeleri itibar yla ö renci say s, E itim amaçl toplam harcamalar, Belediye, il özel idare, vak f, dernek, ah s, sivil toplum örgütleri, kurum ve kurulu lar n, uluslararas kaynaklar n, e itim- ö retim kurumlar na e itim amaçl nakdi ve ayni yard mlar, E itim-ö retim kurumlar na hanehalklar n n yapm olduklar nakdi ödemeler, E itim- ö retim kurumlar n n 2002 y l nda tahakkuk edilen ve ödenmemi anapara ve faiz borç miktar, E itim-ö retim kurumlar n n bünyelerinde bulunan destek kurulu lar n n (okul aile birli i, koruma derne i, vakf ) say s. 7. Hanehalk E itim Harcamalar Ara t rmas soru formu de i kenleri; Hanehalk soru formu 2 bölümden olu maktad r. Bölümlere göre soru formunda yer alan de i kenler a a da belirtilmi tir. I. Bölüm (Ki isel Nitelikler) Hane bireylerinin temel özellikleri (cinsiyet, ya, hanehalk reisine yak nl k, e itim seviyesi) 18-24 ya aras olup, e itim sisteminden ayr lanlar n ayr lma nedenleri, 12+ Ya taki hane bireylerinin i teki durumu (esas meslek, geçen hafta yapt i ve i teki durumu) II. Bölüm (Hanehalk E itim Harcamalar ) Yurt d nda e itim gören fert say s, e itim süresi ve e itim için harcanan para miktar E itim seviyelerine göre ö renci say s, XVII

Açıklamalar E itim seviyelerine göre burs ve/veya kredi alan ö renci say s, al nan burs ve /veya kredinin kayna ve miktar, Hanede te vik alan ö renci say s, al nan te vikin kayna ve miktar, Hanede akraba yak nlar ndan e itim amaçl olarak bulunanlar n ö renci say s ve bu ö rencinin kendi ailesinden gelen para miktar, Hanehalk n n e itim kurumlar na yapt harcamalar, Hanehalk n n dershane ve özel dersler için yapt harcamalar, Hanehalk n n servis için yapt harcamalar, Hanehalk n n s nav ücreti olarak yapt harcamalar, Hanehalk n n e itim araç gereçleri için harcad miktar, Hanehalk n n, ö rencinin geçimi (yemek, yurt, kira, servis hariç ula m) için yapt harcama miktar, Hanehalk n n ö rencilerin e itimi için ald k l k k yafetlere yapt harcama miktar, Hanehalk n n üniversitelerde yaz okulu için harcad miktar, Haneye yap lan ayni yard m miktar ve yard m n kayna, Hanede staj yapan fertlerin cinsiyetlerine göre say s, staj yap lan sektör ve elde edilen toplam gelir, Hanehalk üyelerinin kat ld resmi ve özel yayg n e itim kurslar, kat lan fert say s, toplam harcama miktar ve kurs süresi, Hanehalk n n 2002 y l ndaki geliri, TANIM VE KAVRAMLAR Okulöncesi: ste e ba l olarak zorunlu ilkö retim ça na gelmemi 3-5 ya grubundaki çocuklar n e itimini kapsar. Milli E itim Bakanl ve di er bakanl klara ba l resmi ve özel anas n f ve anaokullar, özel kre ler ve resmi kurumlar bünyesindeki kre ler kapsanmaktad r. lkö retim: 6-13 ya grubundaki çocuklar n e itimini kapsar. Resmi ve özel e itim veren ilkö retim okullar ile aç k ilkö retimi kapsar. Aç k ilkö retim: 12.09.1997 tarih ve 1651 say l onay ile Film Radyo Televizyonla E itim Ba kanl na ba l olarak kuruldu. Amaç, çe itli nedenlerle ilkö retimlerini tamamlayamayan ve zorunlu ilkö retim ya s n r n a arak e itim-ö retim sisteminin d nda kalan yeti kinlere uzaktan e itim ilke ve teknikleriyle her yerde, her durumda e itim-ö retim olana vermek, bu yolla toplumun e itim ve kültür düzeyini yükseltmek, bireyleri bir üst ö renime haz rlamakt r. Ortaö retim: lkö retime dayal en az üç y ll k genel, mesleki-teknik ö retim kurumlar n n tümünü kapsar. Resmi ve özel ortaö retim e itimi veren okullar ile aç k liseleri kapsar. Aç kortaö retim: Çe itli olanaks zl klar nedeniyle, yüz yüze e itim yapan örgün e itim kurumlar na devam edemeyen, örgün e itim ça n geçiren ve liseye devam ederken aç kö retim lisesine geçmek isteyen ö rencilere hizmet vermek amac yla 1992-1993 e itimö retim y l nda kurulmu tur. Yüksekö retim: Ortaö retime dayal en az iki y ll k yüksekö retim veren resmi ve özel (vak f üniversiteleri) e itim kurumlar n n tümünü kapsar. Yüksekö retim ön lisans, lisans (4-5-6 y ll k fakülteler, aç kö retim fakültelerini kapsar), yüksek lisans ve doktora olmak üzere dört bölüm olarak kapsanm t r. Ön lisans: 2-3 y ll k meslek yüksekokullar n kapsar. Lisans: 4 y ll k yüksekokullar ile 4-5-6 y ll k fakülteleri kapsar. Yüksek lisans: Yüksekö retimde lisansa dayal, lisans sonras seviyedir. Doktora: Yüksekö retimde yüksek lisansa dayal, yüksek lisans sonras seviyedir. XVIII

Yayg n e itim: Yayg n e itim, Milli E itimin genel amaçlar na ve temel ilkelerine uygun olarak, örgün e itim sistemine hiç girilmemi olan veya herhangi bir kademesinde bulunan ya da bu kademede ç km yurtta lara örgün e itimin yan nda veya d nda fertlerin ilgi, istek ve yetenek leri do rultusunda ekonomik, toplumsal ve kültürel geli meleri sa lay c nitelikte çe itli süre ve kademelerde ya am boyu e itim, ö retim, rehberlik ve uygulama etkinliklerinin tümüdür. Açıklamalar Özel e itim: Ülkemizde görme, i itme, ortopedik, zihinsel engelliler ile uzun süre hasta çocuklar olmak üzere tüm engel grubundaki çocuklardan durumu uygun olan çocuklara verilen resmi-özel e itim hizmetlerini kapsar. Özel dershaneler: Milli E itim Bakanl n n izni ile özel kurum veya ah slar taraf ndan aç lan kurslard r. Haz rlama dershanelerinde aç k ö retim, anadolu liseleri, fen liseleri ve üniversitelere haz rlama e itiminin yan s ra ara s n flar için yeti tirme e itimi de yap lmaktad r. Yaz okullar : Üniversitede okuyanlara yönelik yaz okulu uygulamas ve ilkö retim, ortaö retim seviyesindeki çocuklar için sosyal-kültürel faaliyetlerini kapsayan yaz okullar d r. Hizmetiçi e itim: Kamu kurum-kurulu lar nda çal an personele görevleri ile ilgili bilgi ve becerilerini artt rmak amac yla kurum içinde ve kurum d nda yapt r lan e itime denir. Kurum ve kurulu lardan resmi izinli olarak yurtd na e itim amaçl giden personelin e itim harcamas kapsam d d r. Finansman Kaynaklar : Devlet taraf ndan e itim amaçl kullan lmak üzere kurulu lara verilen katk pay, yerel idareler taraf ndan e itim kurumlar na ve hanehalk na giden pay, özel-tüzel ki i ve kurumlar n, hanehalk n n e itim kurumlar na katk pay ve uluslararas yabanc kaynaklardan e itim kurumlar na gelen katk pay d r. (Merkezi devlet, Yerel idareler, Özel kaynaklar ve uluslararas kaynaklar olmak üzere s n fland r lm t r.) Fonksiyonlar: E itim amaçl hizmet veren kurumlar (MEB, YÖK, Üniversiteler), di er kurumkurulu lar, belediyeler, l özel idareleri, vak f, ah s, dernek, sivil toplum örgütleri ve hanehalk d r. Hizmet sunucular : E itim seviyesine göre resmi-özel ay r m nda de erlendirilen e itim birimleridir. (Okulöncesi, lkö retim, Genel lise, vb.) E itim borcu: E itim hizmet ücretleri veya fon kaynaklar taraf ndan e itim amac yla ödünç al nan ama borç verene henüz geri ödenmemi olan toplam tutard r. Hanehalk : Aralar nda akrabal k ba bulunsun yada bulunmas n ayn konutta veya konutlarda, ayn konutun bir bölümünde ya ayan, ayn kaptan yemek yiyen, kazanç ve masraflar n ay rmayan, hanehalk hizmet ve yönetimine kat lan bir veya birden fazla ki iden olu an topluluktur. Ayni yard m: Herhangi bir e itim seviyesindeki ö renciye herhangi bir kaynaktan yap lan mal yard mlar d r. Nakdi yard m: Herhangi bir e itim seviyesindeki ö renciye herhangi bir kaynaktan yap lan para yard mlar d r. Merkezi Devlet: Tek bir kurumsal birimi ve ço u ülkelerde di er kurumsal birimleri olu turan bölümler olan merkez daireleri ve bakanl klardan olu ur. Bakanl klar, devletin tüm bütçe yap s içinde önemli harcama miktarlar ndan sorumlu olabilir, fakat ayr kurumsal birim de ildir. Merkezi devlet alt sektörü, merkezi devleti olu turan kurumsal birim veya birimlerden ve merkezi devletin kontrol ve finanse etti i kar amac olmayan kurulu lardan olu ur. (D E, 1993 Ulusal Hesaplar Sistemi den al nm t r.) Merkezi Devlet Harcamalar : 2002 mali y l kesin hesaplar na göre merkezi devlet taraf ndan e itim amaçl yap lan harcamalar kapsanmaktad r. XIX

Açıklamalar Personel Harcamalar : Ö retmenlerin brüt maa lar, ek ders ücretleri, ö retmen d ndaki e itim kurumlar nda çal an di er personelin brüt maa lar, e itim kurumlar nda çal an e itim personelinin (ö retmen ve di er personel) kendisi ve bakmakla yükümlü oldu u ki iler için yap lan sa l k harcamalar, e itim personelinin (ö retmen ve di er personel) vergi iade miktar, e itim kurumlar ndaki e itim personelinin (ö retmen ve di er personel) devlet veya i veren taraf ndan emeklileri için yat r lan katk pay n kapsamaktad r. E itim personelin (ö retmen ve di er personelin) yolluk harcamalar : Ö retmen ve di er personelinin yurtiçi ve yurtd görevlendirmeleri sonucunda ortaya ç kan gider miktar n kapsar. Hizmet al m için yap lan harcamalar: Mü avir firma veya ki ilere ödemeler, ula t rma ve haberle me giderleri, ta ma giderleri, tarifeye ba l ödemeler, kira, di er hizmet al mlar vb. harcamalar kapsar. Tüketim mallar ve malzeme al m için yap lan harcamalar: K rtasiye, bask ve yay n giderleri, yakacak al mlar, akaryak t ve ya giderleri, elektrik-su ve do al gaz giderleri, yiyecek al mlar vb. harcamalar kapsar. Demirba al m için yap lan harcamalar: Büro malzeme al mlar, büro makine al mlar vb. harcamalar kapsar. Di er cari harcamalar: Yukar daki s n flama d nda 2002 y ll nda e itim amaçl yap lan cari harcamalard r. Makine, teçhizat ve ta t al m harcamalar : Ta t al mlar, makine teçhizat al mlar ve büyük tamiratlar vb. harcamalar kapsar. Yap, tesis, büyük onar m harcamalar : E itim-ö retim kurumlar n n yap, tesis, büyük onar m vb. harcamalar n kapsar. Di er yat r m harcamalar : Yukar daki s n flama d nda 2002 y l nda e itim amaçl yap lan yat r m harcamalar n kapsar. E itim kurumlar n desteklemek için yap lan harcamalar: Ö rencilerin bar nma, sa l k, yemek ve di er gereksinimleri için yap lan harcamalard r. Di er transfer harcamalar : Yukar daki s n flama d nda 2002 y ll nda e itim amaçl yap lan di er transfer harcamad r. Uluslararas ve yabanc kaynaklar n harcamalar : Uluslararas -yabanc kaynaklardan devlet taraf ndan kurum kurulu lara giden pay ve e itim kurumlar na direk yap lan nakdi (maddi) ve ayni (mal) yard mlar kapsar. Merkez devlete bütçelendirilen harcamalar: Uluslararas ve yabanc kaynaklar n merkez devlete gönderdi i yard mlar n bütçelendirilen bölümünü kapsar. Yerel idarelerin harcamalar : Yerel idarelerin (Belediye ve il özel idaresi) e itim kurumlar na ve ö rencisi olan hanehalklar na yapm olduklar e itim amaçl nakdi ve ayni yard mlar n kapsar. Özel kaynaklar n harcamalar : Özel-tüzel ki i ve kurumlar n (Vak f, ah s, dernek, irket, sivil toplum örgütleri) ve hanehalk n n e itim amaçl yapt harcamalar kapsar. XX

Hanehalk e itim harcamalar : Hanehalk taraf ndan, e itim kurumlar na ödenen ücretler, e itim kurumlar d nda yap lan ödemeler, ö rencinin geçim masraflar için yap lan harcamalar, e itim için yap lan tüm harcamalar kapsar. Açıklamalar Ö rencilerin geçim harcamalar için desteklenmi hanehalk harcamalar : Hanehalk taraf ndan ö rencinin geçim masraflar için yapt harcamalar içerir. Bu harcamalar bar nma, yemek, giyim, ula m, sa l k, e lence, harçl k vb. giderleri kar lamak için hanehalk n n cebinden ç kan harcamalar kapsar. AR-GE harcamalar : Üniversiteler bünyesinde, e itim amaçl ara t rma geli tirme projeleri kapsam nda çal an personele ve çal ma kapsam nda kullan lan malzemelere yap lan ve projenin toplam bütçesinden kar lanan harcamalar toplam n kapsamaktad r. Dernek, birlik ve kurulu lara yap lan ödemeler: Kurumun bütçesinden dernek, birlik vb. kurulu lara e itim amaçl yap lan harcamalar kapsar. Hanehalk n n e itim kurumlar na yapt direkt ödemeler: Okul ücreti, harç ücreti, okulda hafta sonu kurs ücreti, karne paras, okul koruma derne i veya okul aile birli ine katk pay vb. harcamalar kapsar. Hanehalk n n e itim kurumlar d nda yapt ödemeler: E itim kurumlar nda kullan lmak üzere al nan e itim araç-gereçleri (k rtasiye, kitap, kalem, defter vb.) e itim için ö renciye al nan k l k-k yafet (okul formas, önlük, spor ayakkab s, e ofman vb.) için yap lan harcamalar kapsar. E itim kurumlar na yap lan nakdi ve ayni yard mlar: Uluslararas ve yabanc kaynaklar n e itim kurumlar na yapt nakdi (maddi) ve ayni (mal) yard mlar kapsar. Merkezi devlete bütçelendirilmeyen (hibe yolu ile), kredi olmayan yard mlar: Uluslararas ve yabanc kaynaklar n merkez devlete gönderdi i yard mlar n bütçelendirilmeyen, hibe olan bölümünü kapsar. KULLANILAN SINIFLAMALAR Uluslararas e itim s n flamas olan ISCED-97 kullan lm t r. statistiki Bölge Birimleri S n flamas ( BBS) XXI