DERLEME / REVIEW Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi / DÜ Sağlık Bil Enst Derg Journal of Duzce University Health Sciences Institute / J DU Health Sci Inst ISSN: 2146-443X sbedergi@duzce.edu.tr 2016; 6(1): 46-50 Dünya da Ebelik Eğitimi Selda YÖRÜK 1 ÖZ Ebeler, insanlık tarihi kadar eski ve bağımsız bir mesleğin üyesidirler. Türkiye de ebelik usta-çırak ilişkisi ile başlamış, eğitimle birlikte gelişmesi sırası ile ebelik kursları, ebe okulları, lise, önlisans eğitim ile devam etmiş ve günümüzde lisans düzeyinde eğitim ile sürdürülmektedir. Özellikle nitelikli ebelik hizmeti olan gelişmiş ülkelerde lisans düzeyinde ve yeterliliğe dayalı eğitim modeli uygulanmaktadır. Gelişmekte olan ülkelerde ise yeterli ebelik hizmeti olmadığı gibi, ebeliğin güçlendirilmesi için ebelik eğitiminin nicel ve nitel olarak kalitesinin artırılması gerekmektedir. Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA), Uluslararası Ebeler Konfederasyonu (ICM) ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) son yıllarda ebelik hizmetinin kalitesine vurgu yaparak, ebeliğin güçlendirilmesi için ebelik eğitimi ile ilgili olması gereken en az standartları belirlemişlerdir. Bu standartlar ülkelerin gelişmişlik düzeyi, sağlık sistemi ve kaynakları göz önünde bulundurularak yapılmıştır. Dünyada ebelik eğitiminin anlatıldığı bu çalışma; ülkeler ve bölgeler arasında karşılaştırma yapmamız için bize fikir verecek aynı zamanda ülkelerin ebelik uygulamaları ve ebelik hizmetinin niteliği ile ilgili bir referans noktası oluşturacaktır. Ayrıca eğitim kavramı üzerinden ebelik eğitimine bakışımız ebelik eğitim programını daha geniş bir çerçeveden yorumlamaya katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: Ebelik; ebelik eğitimi; lisans eğitimi. Education of Midwifery in World ABSTRACT Midwives who are professional members an older and independent as old as humanity. The development started with midwifery education with a master-apprentice relationship, with a long and challenging course today in the form of educational process is carried out with in high school and university level education. In particular, qualified midwifery services at the undergraduate level in developed countries and competency-based training model is applied. In developing countries, as there is not enough midwifery services, improving the quality of midwifery training in quantitative and qualitative need for strengthening midwifery. United Nations Population Fund (UNFPA), the International Confederation of Midwives (ICM) and the World Health Organization (WHO) which emphasis on the quality of midwifery services has set minimum standards for midwifery education should be related to the strengthening midwifery in recent years.these standards development level of countries, health systems and resources are made considering. In this study, as described in midwifery education in the world; us to analyze the differences between countries and regions, to compare the midwifery education will give us an idea will also serve as a reference point regarding the nature of the country of midwifery practice and midwifery services. In addition, we favor the midwifery education through training concept 'midwifery education program' is expected to contribute to a broader framework of interpretation. Keywords: Midwifery; Midwifery education; Undergraduate education. 1.EĞİTİM Eğitim, insanın bugünkü ve gelecekteki yaşamına bir müdahaledir. İnsanın ve toplumun yararı ve yarını düşünülerek uyumun ve üretkenliğin artırılmasına yönelik düşünce ve davranış değişikliğini yaratma çabasıdır (1). Eğitim genel anlamda öğrencinin davranışlarında değişiklik oluşturan bir süreçtir (2). Diğer bir deyişle, eğitimden geçen kişinin davranışlarında değişme olması beklenmektedir. Eğitim sürecine giren kişilerde bu değişmenin istenilen yönde olması beklenir (3). Bu süreç içinde öğrenci, eğitici, planlamacı veya yöneticilerin kasıtlı bir davranış değişikliği oluşturma amacı etrafında bir araya geldikleri görülmektedir (4). Bu amaçtan yola çıkıldığında eğitim kavramının farklı tanımları yapılmıştır. Ertürk; bireyin davranışında kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak istendik değişme meydana getirme süreci olarak tanımlamıştır (5). Demirel; bireyde kendi yaşantısı ve kasıtlı kültürlenme yoluyla 1 Balıkesir Üniversitesi Balıkesir Sağlık Yüksekokulu Ebelik Bölümü 10145 Balıkesir Correspondence: Selda YÖRÜK, e-posta: seldayoruk@gmail.com Geliş Tarihi / Received: 22.01.2015 Kabul Tarihi / Accepted: 12.06.2015 Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2016; 6 (1): 46-50 46
istenilen davranış değişikliğini meydana getirme sürecidir (3). Sönmez; fiziksel uyarımlar sonucu, beyinde istendik biyokimyasal değişiklikler oluşturma süreci şeklinde tanımlamıştır (6). Eğitim kavramının farklı tanımlarında iki önemli nokta vurgulanmaktadır. Bunlardan birincisi eğitimin bir davranış değişikliğini amaçlaması, diğeri ise eğitimin kasıtlı bir süreç olmasıdır. Eğitimde amaç eğitim öncesi ve sonrasında ölçülebilir, gözle görülebilir bir değişimin oluşması ve bu değişim sürecinin bir yaşam biçimi haline dönüşmesidir. Yani eğitim ile farklı sosyal ve kültürel alt yapılardan gelmiş bireyler bir amaç doğrultusunda davranış değişikliği yaşamakta ve bu değişim bireyin bundan sonraki yaşantısına yol gösterici ve geliştirici nitelik taşımaktadır. Eğitimin bir değişim süreci olması yanında kasıtlı bir süreç olması da önemlidir. Kasıtlı olması, eğitimde gerçekleşmesi istenen değişimin bir plan çerçevesinde olması anlamına gelmektedir (4). Kasıtlı davranışları, öğrencilere kazandırabilmek için plan çerçevesinde öncelikle eğitimin hedeflerinin belirlenmesi, öğrenme, öğretme ortamının düzenlenmesi ve kasıtlı davranışların ya da değişikliğin oluşturulması son olarak da değerlendirilmenin yapılması gerekmektedir. Değişim süreci ancak planlı olduğu sürece eğitim ile amaçlanan değişim gerçekleştirilebilir (7). 2.EBELİK EĞİTİMİ İnsanlık tarihindeki gelişime paralel olarak, ebelik eğitimi sürekli değişim ve gelişim göstermiştir. 1900 lü yıllara kadar gözlem ve deneyime dayalı usta-çırak ilişkisi ile yürüyen geleneksel ebelik, zamanla ayrı bir bilim alanı olarak değerlendirilen ve kanıta dayalı, belirli disiplin kurallarını içeren ebelik eğitim programları çerçevesinde geliştirilmiş ve günümüzde uygulanmaktadır (8,9). Dünya Sağlık Örgütü ne (DSÖ) göre ebe ebelik eğitimi sonunda gerekli nitelikleri kazanmış ve yasal olarak lisanslı olan kişidir (10). Bu tanımda yer alan ebelik eğitiminin çağdaş sağlık hizmeti ihtiyaçlarını karşılayabilecek bilgi, beceri ve tutumlara sahip, ülke gerçekleri ve evrensel nitelikleri kapsadığı düşünülmektedir. Ebelik eğitimi ile özellikle kadın, bebek ve çocuk sağlığının korunması ve geliştirilmesine yönelik bilgi ve beceri kazandırılmaktadır. Yürütülen ebelik programlarının amacı istenilen niteliklere sahip ebe yetiştirilmesidir. Ebelik eğitimi, ebelik lisansı için gerekli nitelikleri ve yeterlilikleri yerine getirerek bireyleri hazırlama sürecidir (11). DSÖ'nün ebelik eğitim programı; profesyonel ebelik eğitiminde tüm eğitim programının teori ve uygulamalar ile bağlantılı, içerik, süreç ve sonuçlara uygun olmasıdır (12). ICM ebelik eğitiminin niteliği ile ilgili uluslararası standartları belirlemiş, ebelik programları için 2 farklı eğitim programı önerisinde bulunmaktadır. Bunlardan birincisi eğitime başlama yaşının en az on sekiz, üniversite düzeyinde 3 ya da 4 yıl olması ya da hemşirelik eğitimi sonrası en az on sekiz ay eğitim verilmesi olarak belirtmiştir. Ebelik eğitiminde yeterli düzeyde mesleksel beceri düzeyinin kazandırılması gerekmektedir. Bu amaçla eğitimin en az %40 teori, %50 uygulama olması, kanıta dayalı yaklaşımların uygulanması, yetişkin öğrenme ilkelerine ve yeterliğe dayalı eğitim verilmesi gerektiği belirtilmektedir (13). 2.1.Türkiye de Ebelik Eğitimi Türkiye de ebelik eğitimi sağlık hizmetlerinin örgütlenmesinde yaşanan gelişmeler, toplumun sağlık sorunlarının çözümü için planlanan politikalar çerçevesinde şekillenmiştir. Ebeliğin kurs olarak başladığı eğitim sürecinden, ilkokul ve ortaokula dayalı köy ebe okulları daha sonra lise ve ön lisans eğitimler ile ebelik eğitimi devam etmiştir. Günümüzde 12 yıl temel eğitim sonrası 4 yıllık ebelik lisans programı düzeyinde verilmektedir (9) (Tablo 1.). 2.2 Dünya da Ebelik Eğitimi Dünya da ebelik eğitimi ve hizmetleri de benzer şekilde ülkelerin tarihi, kültürel, siyasi gelişiminden etkilenmiştir (14). Ebelik hem geleneksel hem de gelişen bir meslek olarak eğitimde çeşitli seçenekleri barındırmaktadır. Küresel olarak ebelik eğitiminde çok farklı uygulamalar vardır. Bu mesleği yapabilmek için en uygun eğitim modeli Tablo 1. Türkiye de ebelik eğitiminin kronolojisi Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2016; 6 (1): 46-50 47
Tablo 2. Çeşitli ülkelerden ebelik eğitim örnekleri ile ilgili bir fikir birliği olmadığı gibi tek tip eğitim sistemi de yoktur (15). Ülkeler arasında ebelik eğitimi arasında büyük farklılıklar vardır. Bazı ülkeler hala lise düzeyinde eğitim verilirken, birçok ülkede ise ebelik eğitimi en az üniversite düzeyindedir. Üniversite düzeyinde eğitim ebeliğe göre hemşirelik eğitiminde daha yaygındır ve süresi 2-5 yıl arasında değişmektedir. Bazı ülkelerde yükseköğrenim kurumlarında hemşirelik ve ebelik ayrı birer meslek olarak kabul edilip her biri için ayrı programları vardır. Uygulanan eğitim modellerini şu şekilde sınıflayabiliriz; Birinci eğitim modelinde ebelik, hemşirelik programlarına entegre edilmiştir. Ebe-hemşire ortak eğitim programında hemşirelik eğitimi verilmekte, bu bölümden mezun olanlar ebelik ya da hemşirelik yapmaktadırlar. İkinci eğitim modelinde, ebelik eğitimi hemşirelik eğitimi tamamlandıktan sonra başlamaktadır. Bir diğer model ise hemşirelik eğitiminden hemen sonra ya da belirli bir süre klinik hemşiresi olarak çalıştıktan sonra ebeliğe geçiş olabilmektedir. Ebeliğin ayrı bir bilim dalı olarak adlandırıldığı ülkelerde; ülkemiz ile benzer olarak hemşirelik eğitiminden ayrı doğrudan giriş ile ebelik eğitimi verilmektedir (16). Dünya ülkeleri arasında ebelik eğitimi temel olarak incelendiğinde farklılıklar çok daha açık olarak görülecektir (17,18). Münih Deklarasyonu nda temel eğitimin geliştirilmesi ve yükseköğretime erişimin sağlanması ile ebelik ve hemşireliğin güçlendirilmesi gerekli yasal ve düzenleyici çerçevenin oluşturulması için yetkililere çağrıda bulunulmuştur (19). Buna bağlı olarak ebelik eğitiminde Avrupa Birliğine (AB) üye ülkeler arasında düzenlemeler yapılmıştır. Avrupa Birliğine üye ülkelerde; ebelik eğitimi için belirtilen Avrupa Birliği mevzuatına uyma zorunluluğu vardır. AB üyesi ülkelerde, ebelik eğitimine başlama ve almaları gereken en az eğitim şartlarını, müfredat, ders süreleri, mezuniyet kriterleri gibi konuların açıkça düzenlendiği ve tüm Topluluk ülkelerinde aynı şekilde uygulama zorunluluğu getirilmiştir. Avrupa Birliğine üye ülkelerde ebelik eğitimi için iki farklı seçenek vardır. Birincisi 10 yıllık temel eğitimi tamamladıktan sonra ebelikle ilgili uygulamalı ve teorik eğitimi kapsayan en az 3 yıl (4600 saat) tam zamanlı eğitimi tamamlamış olmaları gerekmektedir. Bir diğer seçenek ise genel hemşire unvanı alındıktan sonra on sekiz ay (3000 saat) ya da 2 yıl (3600 saat) tam zamanlı eğitim alınmasıdır (20). İngiltere, Galler, İskoçya, Kuzey İrlanda da mezuniyet öncesi ebelik eğitimi standartları Hemşirelik ve Ebelik Konseyi (NMC) tarafından belirlenmektedir. Ebelik eğitimindeki standartları Uluslararası Ebelik Tanımı ve Avrupa Birliği Mesleki Yeterliliklerin Tanınması Direktifi 2005/36/EC Madde 40 a göre belirlenmiştir. NMC göre Eylül 2008 den beri ebelik eğitimi en az lisans düzeyinde olması olarak düzenlenmiştir. Ebelik eğitim programı üç yıldan az olmamalı (156 hafta tam zamanlı), her yıl toplam 45 hafta programlanmış olmalıdır. Yarı zamanlı okuyan öğrenciler için yedi yıldan fazla olmaması gerekmektedir. NMC birinci düzey hemşire olarak kayıtlı olanlar için ebelik eğitiminin süresi 18 aydır (78 haftaya eşdeğer) (21). İspanya da 3 yıl hemşirelik eğitiminden sonra 2 yıl kadındoğum hemşiresi diploması ile ebelik uygulaması yapılmaktadır. Fransa, Almanya, Belçika, Danimarka, Hollanda, İsviçre de eğitim süresi 3 ya da 4 yıl olan ebelik lisans programları ile uygulanmaktadır. Doğu Avrupa ve Eski Sovyet Ülkelerinde ise lise düzeyinde eğitimler devam etmektedir (17,18,22,23). Kanada da 7 üniversitede 1993 yılında başlayan 4 yıllık ebelik lisans programı vardır (24,25). Amerika da ebelik ve ebe-hemşirelik olarak 2 farklı uygulama vardır. Doğrudan giriş ile 3-4 yıllık ebelik lisans programından mezun olanlar ebe unvanı alırlar. Ebeler; hastane dışında, serbest ya da özel kliniklerde uzman olarak çalışmaktadırlar. Ebe-hemşireler ise hemşirelik lisans eğitiminden sonra ebelik eğitimi almaktadırlar. Amerika da ebelerin büyük çoğunluğunu ebe-hemşireler oluşturmaktadır (26). Güney Amerika ülkelerinde ICM eğitim standartları ve yeterliliğe dayalı eğitim programı vardır (27). Güney Amerika ülkelerinde profesyonel ebelik eğitimi üçe ayrılabilir. Arjantin, Şili, Ekvator, Peru, Paraguay, Uruguay ın yer aldığı birinci grup ülkelerde ebelik okulları ebeliğin liderleri tarafından kurulmuştur. Bu ülkelerde ebelik başlangıçtan itibaren üniversite düzeyinde eğitim vermektedir. Şu an 5 yıllık lisans eğitimi ile bağımsız ebelik yapabilirler, sağlık hizmetlerinde çalışabilirler. Brezilyada hemşireler ebelikte yüksek lisans programı ile yetişmektedirler. Diğer Güney Amerika ülkelerinde ise nitelikli ebelik eğitimi yoktur. Karayipler de hemşirelik eğitimi sonrası on sekiz ay ya da doğrudan üniversite eğitimi ile 6-18 aylık eğitim programlarından oluşmaktadır (17). Avustralya da ebelik lisans programı ya da hemşireler için Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2016; 6 (1): 46-50 48
bir yıl lisansüstü eğitim programı vardır (28). Yeni Zelanda da ebelik eğitimi 3 yıllık lisans programı şeklindedir (29). Japonya da ebelik eğitiminde farklı seçenekler sunulmaktadır. Mezuniyet sonrası kurs düzeyinde, üç yıllık hemşirelik lisans programı, dört yıllık ebelik lisans programı, iki yıllık eğitim veren önlisans programları, profesyonel yüksek lisans programları sonrası Ulusal ebelik sınavında başarılı olanlar ebe unvanı almaktadır (30). Güneydoğu Asya ülkelerinde ebelik eğitiminin süresi ve kalitesi değişmektedir. Ebelikle ilgili yasal düzenlemeler ve eğitimcileri yetersizdir (31). Asya kıtasında birçok ülkede ise ebelik, hemşirelik programına entegre edilmiş, çok az ülkede ayrı eğitim programları vardır. Kamboçya, Endonezya, İran, Malezya, Filipinler, Sri Lanka, Vietnam gibi Güney Doğu Asya ülkelerinde farklı eğitim süreleri ile birlikte hemşirelikten ayrı kadro ve programlar vardır. Tayland, Kuzey Kore gibi diğer Asya ülkelerinde ise ebelik hizmetini ebe-hemşireler ve yardımcı ebe hemşireler sunmaktadır. Bangladeş ve Nepal de doğrudan ebelik kursları ya da ebe-hemşire ortak eğitim programı, Afganistan da toplum ebeliği eğitim programları vardır. Hindistan da 4 yıllık ebe-hemşire ortak eğitim programları yürütülmektedir (17,32). Çin de 4-5 yıl süren lisans programları vardır (33). Sahra Altı Afrika ülkelerinde anne, yenidoğan ve çocuk ölüm hızları çok yüksektir. Bu nedenle Afrika ülkelerinde ebeler sağlık hizmetlerinin bel kemiğidir. Afrika da ebelerin yalnızca sayısında değil aynı zamanda kalitesinde de sıkıntılar vardır. Ebelik programları teknik okul, lisans ve lisansüstü düzeyinde olabilir. Etiyopya ve Gana da devlet ve özel üniversitelerin 4 yıllık ebelik lisans programları vardır. Ayrıca hemşirelik eğitimi sonrası ebelik programları uygulanmaktadır (34). Afrika da birçok ülkede toplum ebesi, köy ebesi ve yardımcı ebe olarak tanımlanan Ebelik Alt Eğitim Programları yaygın olarak uygulanmaktadır. Orta Doğu ve Kuzey Afrika ülkelerinde ebelik yerine hemşirelik eğitimi verilmektedir (17,35). Bolivya, Kolombiya, Küba, Dominik Cumhuriyeti, El Salvador, Guatemala, Honduras ve Venezuela resmi olarak tanımlanmış ebelik programı olmayan ülkelerdir (17). Bazı ülkelerin eğitim programı örnekleri Tablo 2 de gösterilmiştir. SONUÇ Ebelik eğitimi ülkelerin eğitim sistemi, sağlık sistemi ve gelişmişlik düzeyine göre farklılıklar göstermektedir. Ebelik eğitiminin güçlendirilmesi ve eğitimde standartların geliştirilmesi için son yıllarda ulusal ve uluslararası kuruluşlar ve eğitim kurumları tarafından daha fazla çaba gösterildiği görülmektedir. Çağdaş ebelik eğitim programı, ulusal ve uluslararası standartlar ve toplumun sağlık hizmeti gereksinimi göz önünde bulundurularak gelişmeye devam edecektir. Ebelik eğitiminin gelişimi uzun ve zorlu bir süreçten sonra oldukça yavaş olmuştur. Ancak atılan adımlar gelişim adına umut vericidir. KAYNAKLAR 1. Barutçugil İ. Eğitim becerilerinin geliştirilmesi eğiticinin eğitimi. İstanbul: Kariyer Yayınları; 2002. 2. Ulusoy A. Gelişim ve öğrenme.4.baskı. Ankara: Anı Yayıncılık; 2005. 3. Demirel Ö. Öğretimde planlama ve değerlendirme öğretme sanatı. 10. Baskı. Ankara: Pegema Yayıncılık; 2006. 4. Türk Tabipleri Birliği Ulusal Yeterlik Kurulu. Tıpta uzmanlık eğitiminde rehber el kitabı. Ankara: Türk Tabipleri Birliği Yayınları; 2006. 5. Ertürk S. Eğitimde program geliştirme. 6. Baskı. Ankara: Meteksan Yayınları; 1991. 6. Sönmez V. Program geliştirmede öğretmen elkitabı. 14. baskı. Ankara: Anı Yayıncılık; 2008. 7. Bilen M. Plandan uygulamaya öğretim. 2. Baskı. Ankara: Sistem Ofset; 1990. 8. Fahy K. An Australian history of the subordination of midwifery. Women Birth. 2007; 20(1): 25-9. 9. Yörük S. Türkiye de Ebelik Eğitiminin Gelişimi. Tıp Etiği ve Hukuku Dergisi. 2012; 20(1): 38-42 10. who.int [Internet]. World Health Organization. [Cited: 30.12.2014]. Available from: URL: http://www.who.int/topics/midwifery/en/ 11. internationalmidwives.org [Internet]. The International Confederation of Midwives. [Updated: 2011; Cited: 30.12.2014]. Available from: URL:www. internationalmidwives.org/assets/uploads/documents/g lobal%20standards%20comptencies%20tools/english /GENERAL%20GLOSSARY%20OF%20TERMS%20 ENG%20_revised_db_12-oct-11.pdf 12. who.int [Internet]. World Health Organization. [Cited: 30.12.2014]. Available from: URL: http://www.euro.who.int/ data/assets/pdf_file/0019/1 02268/e81557.pdf 13. internationalmidwives.org [Internet]. The International Confederation of Midwives. [Cited: 24.12.2014]. Available from: URL: http://www.internationalmidwives.org/assets/uploads/d ocuments/coredocuments/icm%20standards%20gui delines_ammended2013.pdf 14. Taşkın L. Hemşirelik uygulamalarında kalite. Hemşirelik-ebelik eğitimi ve uygulamalarında kalite sempozyumu kitabı. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Matbaası; 1998. 15. Fealy GM, Carney M, Drennan J, Treacy M, Burke J, O'Connell D, et al. Models of initial training and pathways to registration: a selective review of policy in professional regulation. Journal of Nursing Management. 2009; 17(6): 730-8. doi: 10.1111/j.1365-2834.2009.01031.x. 16. Fullerton JT, Johnson PG, Thompson JB, Vivio D. Quality considerations in midwifery pre-service education: Exemplars from Africa Midwifery. 2011; 27(3): 308-15. doi:10.1016/j.midw.2010.10.011 17. who.int [Internet]. World Health Organization. New York: The State Of The World s Midwifery 2011 Delivering Health, Saving Lives. 2010. [Cited: 20.12.2014]. Available from: URL:http://http://www.who.int/pmnch/media/membern ews/2011/2011_sowmr_en.pdf 18. World Health Organization. Global standards for the initial education of professional nurses and midwives. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2016; 6 (1): 46-50 49
Geneva: Nursing & Midwifery Human Resources for Health; 2009. 19. World Health Organization. Munich Declaration: Nurses and Midwives: a Force for Health. Copenhagen: Publications WHO Regional Office for Europe; 2009. 20. Fleming V. Hollmes A. Basic nursing and midwifery education programmes in Europe. Copenhagen: Publications WHO Regional Office for Europe; 2005. 21. The Nursing and Midwifery Council. Standards for preregistration midwifery education. London: NMC Guidance; 2009 22. Macdonald M, Schreiber R, Davis L. Exploring new roles for advanced nursing practice. Ottawa: Canadian Nurses Association; 2005. 23. nhscareers.nhs.uk [Internet]. The National Health Service. [Cited: 12.12.2014]. Available from: URL:http://www.nhscareers.nhs.uk/explore-bycareer/midwifery/ 24. cmrc-ccosf.ca [Internet]. The Canadian Midwifery Regulators Consortium. [Cited: 15.12.2014]. Available from: URL:http://cmrc-ccosf.ca/node/2. 25. canadianmidwives.org [Internet]. Canadian Association of Midwives. [Cited: 20.12.2014]. Available from: URL:http://www.canadianmidwives.org/ 26. midwife.org [Internet]. American College of Nurse- Midwives [Cited: 15.12.2014]. Available from: URL:http://www.midwife.org 27. familycareintl.org [Internet]. Family Care International. [Cited: 03.12.2014]. Available from: URL:http://www.familycareintl.org/UserFiles/File/Stre ngthening%20midwifery%20in%20latin%20america %20and%20the%20Caribbean_Prague_June2014.pdf 28. nswmidwives.com.au [Internet]. The Australian College of Midwives. [Cited: 15.12.2014]. Available from: URL: www.nswmidwives.com.au 29. midwiferycouncil.health.nz.[internet] Midwifery Council of New Zealand. [Cited: 15.12.2014] Available from: URL:http://www.midwiferycouncil.health.nz. 30. nurse.org [Internet] Japanese Nursing Association. [Cited: 21.03.2011.] Available from: URL:http://www.nurse.or.jp/jna/english/midwifery/pdf/ mij2011.pdf] 31. internationalmidwives.org [Internet]. The International Confederation of Midwives. [Cited: 24.12.2014]. Available from: URL:www.internationalmidwives.org/ news/?nid=81 32. who.int [Internet]. World Health Organization. [Cited: 09.12.2014]. Available from: URL: http://apps.searo.who.int/pds_docs/b4435.pdf?ua=1 33. Cheung NF, Zhang L, Mander R, Xu X. Proposed continuing professional education programme for midwives in China: New mothers' and midwives' views. Nurse Educ Today. 2011; 31(5): 434-8. 34. Fullerton JT, Johnson PG, Thompson JB, Vivio D. Quality considerations in midwifery pre-service education: exemplars from Africa. Midwifery. 2011; 27(3): 308-15. doi: 10.1016/j.midw.2010.10.011. 35. who.int [Internet]. World Health Organization. [Cited: 21.03.2011]. Available from: URL: http://www.afro.who.int/fr/downloads/doc_download/3 228-guidelines-for evaluating-basic-nursing-andmidwifery-education-and-training-programmes.html] Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2016; 6 (1): 46-50 50