Resmi Gazete Taih ve No : 11.02.2004 / 25370 Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından: Kişisel Kouyucu Donanımlaın Đşyeleinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik BĐRĐNCĐ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak ve Tanımla Amaç Madde 1 Bu Yönetmeliğin amacı, işyeindeki isklein önlenmesinin veya yeteli deecede azaltılmasının, teknik tedbilee dayalı toplu kouma ya da iş oganizasyonu veya çalışma yöntemlei ile sağlanamadığı duumlada, kullanılacak kişisel kouyuculaın özelliklei, temini, kullanımı ve diğe hususlala ilgili usul ve esaslaı belilemekti. Kapsam Madde 2 Bu Yönetmelik 22/5/2003 taihli ve 4857 sayılı Đş Kanunu kapsamına gien tüm işyeleini kapsa. Hukuki Dayanak Madde 3 Bu Yönetmelik 4857 sayılı Đş Kanununun 78 inci maddesi uyaınca çıkaılmıştı. Tanımla Madde 4 Bu Yönetmelikte geçen; Bakanlık: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını, Kişisel kouyucu donanım: Çalışanı, yüütülen işten kaynaklanan, sağlık ve güvenliği etkileyen bi veya biden fazla iske kaşı kouyan, çalışan taafından giyilen, takılan veya tutulan, bu amaca uygun olaak tasaımı yapılmış tüm alet, aaç, geeç ve cihazlaı, ifade ede. A) Bu tanım kapsamında; a) Kişiyi aynı anda bi veya biden fazla iske kaşı koumak amacıyla üetici taafından bi bütün haline getiilmiş cihaz, alet veya malzemeden oluşmuş donanım, b) Belili bi faaliyetin yapılması için kounma amacı olmaksızın taşınan veya giyilen donanımla bilikte kullanılan, ayılabili veya ayılamaz nitelikteki kouyucu cihaz, alet veya malzeme, c) Kişisel kouyucu donanımın ahat ve işlevsel bi şekilde çalışması için geekli olan ve sadece bu tü donanımlala kullanılan değiştiilebili paçala da, kişisel kouyucu donanım sayılı. Ayıca; Tehlikeye mauz kalma süesince, süekli olaak kullanılması veya giyilmesi amaçlanmasa da, faklı ve ilave bi dış cihazla bileştiilmesi için kişisel kouyucu donanım ile bağlantılı olaak piyasaya az edilen hehangi bi sistem, kişisel kouyucu donanımın bütünleyici bi paçası olaak kabul edili. B) Aşağıda belitilenle, yukaıda tanımı yapılan kişisel kouyucu donanımdan sayılmaz: a) Özel olaak çalışanın sağlığını ve güvenliğini koumak üzee yapılmamış sıadan iş elbiselei ve ünifomala, b) Acil kutama sevisleinin kullandıklaı ekipman, c) Askelein, polislein ve diğe kamu güvenlik güçleinin giydiği ve kullandığı kişisel kouyucula, d) Kaa taşımacılığında kullanılan kişisel kouyucula, e) Spo ekipmanı, f) Nefsi müdafaayı veya caydımayı hedefleyen ekipman, g) Risklei ve istenmeyen duumlaı ikaz eden, taşınabili cihazla. ĐKĐNCĐ BÖLÜM Đşveenin Yükümlülüklei Genel Kual Madde 5 Kişisel kouyucu donanım, isklein, toplu koumayı sağlayacak teknik önlemlele veya iş oganizasyonu ve çalışma yöntemleiyle önlenemediği veya tam olaak sınılandıılamadığı duumlada kullanılacaktı. Genel Hükümle Madde 6 Kişisel kouyucu donanımlaın işyeleinde kullanımı ile ilgili olaak aşağıdaki hususlaa uyulacaktı:
a) Đşyeinde kullanılan kişisel kouyucu donanım, Kişisel Kouyucu Donanım Yönetmeliği hükümleine uygun olaak tasalanmış ve üetilmiş olacaktı. Tüm kişisel kouyucu donanımla; 1) Kendisi ek isk yaatmadan ilgili iski önlemeye uygun olacaktı. 2) Đşyeinde vaolan koşullaa uygun olacaktı. 3) Kullanan işçinin sağlık duumuna ve egonomik geeksinimleine uygun olacaktı. 4) Geekli ayalamala yapıldığında kullanana tam uyacaktı. b) Biden fazla iskin bulunduğu ve aynı anda biden fazla kişisel kouyucu donanımın kullanılmasının geektiği duumlada, bu kişisel kouyucu donanımlaın bi aada kullanılması uyumlu olacak ve isklee kaşı etkin olacaktı. c) Kişisel kouyucu donanımlaın kullanılma koşullaı özellikle kullanılma süelei, iskin deecesine ve mauziyet sıklığına, işçinin çalıştığı yein özellikleine ve kişisel kouyucu donanımın pefomansına bağlı olaak belilenecekti. d) Tek kişi taafından kullanılması esas olan kişisel kouyucu donanımlaın, zounlu hallede bikaç kişi taafından kullanılması halinde, bu kullanımdan dolayı sağlık ve hijyen poblemi doğmaması için he tülü önlem alınacaktı. e) Đşyeinde, he bi kişisel kouyucu donanım için, bu maddenin (a) ve (b) bentleinde belitilen hususlala ilgili yeteli bilgi bulunacak ve bu bilgilee kolayca ulaşılabilecekti. f) Kişisel kouyucu donanımla, işveen taafından ücetsiz veilecek, bakım ve onaımlaı ve ihtiyaç duyulan elemanlaının değiştiilmeleinden sona, hijyenik şatlada muhafaza edilecek ve kullanıma hazı bulunduulacaktı. g) Đşveen, işçiyi kişisel kouyucu donanımlaı hangi isklee kaşı kullanacağı konusunda bilgilendiecekti. h) Đşveen, kişisel kouyucu donanımlaın kullanımı konusunda uygulamalı olaak eğitim veecekti. i) Kişisel kouyucu donanımla, istisnai ve özel koşulla haiç, sadece amacına uygun olaak kullanılacaktı. Kişisel kouyucu donanımla talimatlaa uygun olaak kullanılacak ve talimatla işçile taafından anlaşılı olacaktı. Kişisel Kouyucu Donanımlaın Değelendiilmesi ve Seçimi Madde 7 Đşyeinde kullanılacak kişisel kouyucu donanımla aşağıda belitilen hususla göz önünde bulunduulaak değelendiilecekti: a) Đşveen, kişisel kouyucu donanımlaı seçmeden önce, kouyuculaın bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin (a) ve (b) bentleindeki şatlaa uygun olup olmadığını değelendiecekti. Bu değelendime aşağıdaki hususlaı içeecekti; 1) Diğe yollala önlenemeyen isklein analiz ve değelendimesi, 2) Kişisel kouyucu donanımın bu maddenin (a) bendinin (1) numaalı alt bendinde belitilen isklee kaşı etkili olabilecek özellikleinin, ekipmanın kendisinden de kaynaklanabilecek hehangi bi isk de göz önünde bulunduulaak tanımlanması, 3) Satın alınmak istenen kişisel kouyucu donanımın özelliklei ile bu maddenin (a) bendinin (2) numaalı alt bendine göe belilenen özelliklein kaşılaştıılması. b) Kişisel kouyucu donanımın hehangi bi elemanında değişiklik yapıldığı takdide bu maddenin (a) bendindeki değelendime yeniden yapılacaktı. Kullanım Kuallaı Madde 8 He işveen, Ek-III de belitilen işlede ve benzei işlede, toplu kouma yöntemlei ile isklein önlenemediği veya tam olaak sınılandıılamadığı duumlada, Ek-II de belitilen kişisel kouyucu donanımladan işçilein sağlık ve güvenliklei için geekli olanlaı Ek-I de öneği veilen tabloya göe değelendiecek ve işçilee veecekti. Đşveen, işçilein kişisel kouyucu donanımlaı uygun şekilde kullanmalaı için he tülü önlemi alacaktı. Đşçile de kendileine veilen kişisel kouyucu donanımlaı aldıklaı eğitime ve talimata uygun olaak kullanmakla yükümlüdü. Đşçile kişisel kouyucu donanımda gödüklei hehangi bi aıza veya eksikliği işveene bildiecekti. Đşçilee veilen kişisel kouyucu donanımla he zaman etkili şekilde çalışı duumda olacak, temizlik ve bakımı yapılacak ve geektiğinde yenilei ile değiştiilecekti.
Đşçilein Bilgilendiilmesi Madde 9 Đşveen, 9/12/2003 taihli ve 25311 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Đş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliğinin 10 uncu maddesindeki hususla saklı kalmak kaydı ile kişisel kouyucu donanım kullanımında, sağlık ve güvenlik yönünden alınması geekli önlemle hakkında işçilee ve/veya temsilcileine bilgi veecekti. Đşçilein Göüşleinin Alınması ve Katılımının Sağlanması Madde 10 Đşveen, bu Yönetmelik ve ekleinde belitilen konulada Đş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliğinin 11 inci maddesine uygun olaak işçilein veya temsilcileinin göüşleini alacak ve katılımlaını sağlayacaktı. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Son Hükümle Đlgili Avupa Biliği Mevzuatı Madde 11 Bu Yönetmelik 30/11/1989 taihli ve 89/656/EEC sayılı Avupa Biliği Konsey Diektifi esas alınaak hazılanmıştı. Uygulama Madde 12 Bu Yönetmelikte belitilen daha sıkı ve özel önlemle saklı kalmak kaydı ile, kişisel kouyuculaın kullanımında, Đş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği hükümlei de uygulanı. Yüülük Madde 13 Bu Yönetmelik yayımı taihinde yüülüğe gie. Yüütme Madde 14 Bu Yönetmelik hükümleini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yüütü.
EK - I KĐŞĐSEL KORUYUCU DONANIM KULLANIMINA ĐLĐŞKĐN RĐSK BELĐRLEME TABLOSU ÖRNEĞĐ R Đ S K L E R F Đ Z Đ K S E L K Đ M Y A S A L B Đ Y O L O J Đ K MEKANĐK TERMAL ELEKTRĐ K RADYASYON GÜRÜLT Ü AEROSOLLA R SIVILAR GAZLAR BUHARLAR Yüksekte n Düşmele Dabele Kesikle Çapmala Ezikle Batmala Kesikle Sıyıkla Titeşi m Kaymala Düşmele Sıcaklı Soğu k Alev k Đyonize Olmaya n Đyoniz e Tozla Lifle Duma n Buha Sıvıya Batm a Sıçama Püsküm e Zaalı Bakteile Zaalı Viüsle Mantala (Mikotik fungi) Mikobiyoloji k olmayan Antijenle VÜCUDU N KISIMLAR I BAŞ Kafatası Kulak Göz Solunum Yolu Yüz Baş (Tamamı) ÜST BEDE N ALT BEDE N El Kol (Kısımlaı ) Ayak Bacak (Kısımlaı ) DĐĞER Dei Gövde / Kaın
Paentea l Yolla Tüm Vücut
EK-II KĐŞĐSEL KORUYUCU DONANIM LĐSTESĐ BAŞ KORUYUCULARI - Endüstide (madenle, inşaat sahalaı ve diğe endüstiyel alanla) kullanılan kouyucu baetle, - Saçlı deinin kounması (keple, bonele, saç filelei - sipelikli veya sipeliksiz), - Kouyucu başlık (nomal kumaş veya geçiimsiz kumaştan yapılmış bonele, keple, gemici başlıklaı ve benzei) KULAK KORUYUCULARI - Kulak tıkaçlaı ve benzei cihazla - Tam akustik baetle - Endüstiyel baetlee uyan kulaklıkla - Kapalı deve habeleşme alıcısı olan kulak kouyuculaı - Đç habeleşme donanımlı kulak kouyuculaı GÖZ VE YÜZ KORUYUCULARI - Gözlükle - Kapalı gözlük (dalgıç tipi gözlük) - X-ışını gözlüğü, laze ışını gözlüğü, ulta-viyole, infaed, göünü adyasyon gözlüklei - Yüz spelei - Ak kaynağı maskelei ve baetlei (elle tutulan maskele, başa veya kouyucu başlıklaa bağlanabilen maskele) SOLUNUM SĐSTEMĐ KORUYUCULARI - Gaz, toz ve adyoaktif toz filteli maskele - Hava beslemeli solunum cihazlaı - Takılıp çıkaılabilen kaynak maskesi bulunduan solunum cihazlaı - Dalgıç donanımı - Dalgıç elbisesi EL VE KOL KORUYUCULARI - Özel kouyucu eldivenle: Makineleden (delinme, kesilme, titeşim ve benzei) Kimyasalladan Elektik ve ısıdan - Tek pamaklı eldivenle - Pamak kılıflaı - Kollukla - Ağı işle için bilek kouyuculaı (bileklik) - Pamaksız eldivenle - Kouyucu eldivenle AYAK VE BACAK KORUYUCULARI - Nomal ayakkabıla, botla, çizmele, uzun botla, güvenlik bot ve çizmelei - Bağlaı ve kancalaı çabuk açılabilen ayakkabıla - Pamak kouyuculu ayakkabıla - Tabanı ısıya dayanıklı ayakkabı ve ayakkabı kılıflaı - Isıya dayanıklı ayakkabı, bot, çizme ve tozlukla - Temal ayakkabı, bot, çizme ve kılıflaı - Titeşime dayanıklı ayakkabı, bot, çizme ve kılıflaı - Antistatik ayakkabı, bot, çizme ve kılıflaı - Đzolasyonlu ayakkabı, bot, çizme ve kılıflaı - Zincili testee opeatölei için kouyucu bot ve çizmele - Tahta tabanlı ayakkabıla - Takıp çıkaılabilen ayak üst kısmı kouyuculaı - Dizlikle - Tozlukla - Takılıp çıkaılabilen iç tabanlıkla (ısıya dayanıklı, delinmeye dayanıklı, te geçimez) - Takılıp çıkaılabilen çivile (buz, ka ve kaygan yüzeylee kaşı)
CĐLT KORUYUCULARI - Kouyucu kemle / mehemle GÖVDE VE KARIN BÖLGESĐ KORUYUCULARI - Makineleden kounmak için kullanılan kouyucu yelek, ceket ve önlükle (delinme, kesilme, egimiş metal sıçamalaına kaşı) - Kimyasallaa kaşı kullanılan kouyucu yelek, ceket ve önlükle - Isıtmalı yelekle - Cankutaan yeleklei - X ışınına kaşı kouyucu önlükle - Vücut kuşaklaı / kemelei VÜCUT KORUYUCULARI - Düşmelee kaşı kullanılan donanım: Düşmeyi önleyici ekipman (geekli tüm aksesualaıyla bilikte) Kinetik enejiyi absobe eden fenleme ekipmanı (geekli tüm aksesualaıyla bilikte) Vücudu boşlukta tutabilen donanım (paaşütçü kemei) - Kouyucu giysile: Kouyucu iş elbisesi (iki paçalı ve tulum) Makineleden kounma sağlayan giysi (delinme, kesilme ve benzei) Kimyasalladan kounma sağlayan giysi Đnfaed adyasyon ve egimiş metal sıçamalaına kaşı kounma sağlayan giysi Isıya dayanıklı giysi Temal giysi Radyoaktif kililikten kouyan giysi Toz geçimez giysi Gaz geçimez giysi Floasan maddeli, yansıtıcılı giysi ve aksesualaı (kol bantlaı, eldiven ve benzei) Kouyucu ötüle. Listede ye almayan benze donanımın yukaıda belitilen kişisel kouyucu donanımladan sayılıp sayılmayacağına kaa vemeye ve bu listeye eklemele yapmaya Bakanlık yetkilidi. EK-III KĐŞĐSEL KORUYUCU DONANIM KULLANILMASININ GEREKLĐ OLABĐLECEĞĐ ĐŞLER VE SEKTÖRLER 1. BAŞ KORUYUCULARI Kouyucu baetle - Đnşaat işlei, özellikle iskelele ve yeden yüksek çalışma platfomlaın üstünde, altında veya yakınında yapılan işle, kalıp yapımı ve sökümü, montaj ve kuma işlei, iskelede çalışma ve yıkım işlei. - Çelik köpüle, çelik yapıla, sütunla, kulele, hidolik çelik yapıla, yüksek fıınla, çelik işlei ve haddehanele, büyük konteynıla, büyük bou hatlaı, ısı ve eneji santallaında yapılan çalışmala. - Tünelle, maden ocağı giişlei, kuyula ve hendeklede yapılan çalışmala. - Topak ve kaya işlei. - Yealtında ve taşocaklaında yapılan işle, hafiyat işlei, kömü işletmeleinde yapılan dekapaj işlei. - Civatalama işlei. - Patlatma işlei. - Asansöle, kaldıma aaçlaı, vinç ve konveyöle civaında yapılan işle. - Yüksek fıınla, egitme ocaklaı, çelik işlei, haddehanele, metal işlei, demi işleme, pesle sıcak demi işleme, döküm işlei. - Endüstiyel fıınla, konteynıla, makinala, silola, bunkele ve bou hatlaında yapılan işle. - Gemi yapım işlei. - Demiyollaında yapılan işle. - Mezbahalada yapılan işle. 2. AYAK KORUYUCULARI Delinmez tabanlı emniyet ayakkabılaı.
- Kakas ve temel işlei, yol çalışmalaı. - Đskelelede yapılan çalışmala. - Bina yıkım işlei. - Kalıp yapma ve sökme işleini de kapsayan beton ve pefabike paçalala yapılan çalışmala. - Şantiye alanı ve depoladaki işle. - Çatı işlei. Delinmez taban geektimeyen emniyet ayakkabılaı. - Çelik köpüle, çelik bina inşaatı, sütunla, kulele, hidolik çelik yapıla, yüksek fıınla, çelik işlei ve haddehanele, büyük konteynıla, büyük bou hatlaı, vinçle, ısı ve eneji santallaında yapılan işle. - Fıın yapımı, ısıtma ve havalandıma tesisatının kuulması ve metal montaj işlei. - Tadilat ve bakım işlei. - Yüksek fıınla, egitme ocaklaı, çelik işlei, haddehanele, metal işlei, demi işleme, pesle demie şekil veme, sıcak pesleme işlei ve metal çekme fabikalaında yapılan işle. - Yealtında ve taşocaklaında yapılan işle, hafiyat işlei, kömü işletmeleinde yapılan dekapaj işlei. - Taş yontma ve taş işleme işlei. - Düz cam ve cam eşya üetimi ve işlenmesi. - Seamik endüstisinde kalıp işlei. - Seamik endüstisinde fıınlaın içinin döşenmesi. - Seamik eşya ve inşaat malzemesi kalıp işlei - Taşıma ve depolama işlei - Konseve yiyeceklein paketlemesi ve donduulmuş etle yapılan işle - Gemi yapım işlei - Demiyolu maneva işlei Kaymayı önleyici ve delinmeye dayanıklı ayakkabıla - Çatı işlei Yalıtkan tabanlı kouyucu ayakkabıla - Çok sıcak veya soğuk malzemelele yapılan çalışmala Kolayca çıkaılabilen emniyet ayakkabılaı - Egimiş maddelein ayakkabıdan içei gime iski bulunan işle 3. YÜZ VE GÖZ KORUYUCULARI Kouyucu gözlükle, yüz sipeliklei veya elle tutulan yüz kouyuculaı - Kaynak yapma, öğütme ve ayıma işlei - Sızdımazlık sağlamak için yapılan işle (kalafatlama) ve keski ile yontma, biçimlendime işlei - Taş yontma ve şekillendime işlei - Civatalama işlei - Talaş çıkaan makinalala yapılan çalışmala ve talaş toplama işlei - Pesle sıcak demi işleme - Atıklaın paçalanması ve uzaklaştıılması işlei - Aşındııcı maddelein spey halinde kullanılması işlei - Asit ve baz çözeltileiyle, dezenfektan ve aşındııcı temizlik maddeleiyle yapılan işle - Sıvı speylele çalışma - Egimiş maddelele veya onlaın yakınında çalışma - Radyant ısı ile çalışma - Lazele çalışma 4. SOLUNUM SĐSTEMĐ KORUYUCULARI Respiatöle/ Solunum cihazlaı - Yetesiz oksijen veya zaalı bi gazın bulunabileceği konteynıla, kapalı alanla veya gaz yakan endüstiyel fıınlada yapılan çalışmala - Yüksek fıınlaa yükleme yapılan alanladaki çalışmala - Yüksek fıınlaın gaz boulaı ve gaz konvetölei civaındaki çalışmala - Ağı metal dumanlaının bulunabileceği yüksek fıın kapaklaı civaındaki çalışmala - Toz bulunması muhtemel, fıın içi döşeme işleinde ve kepçelele yapılan çalışmala - Toz oluşumunu önlemenin yetesiz olduğu spey boyama işlei - Kuyulada, kanalizasyon ve kanalizasyonla bağlantılı diğe ye altı sahalaında yapılan çalışmala
- Soğutucu gaz kaçağı tehlikesinin olduğu soğuk hava depolaında yapılan çalışmala 5. ĐŞĐTME DUYUSUNUN KORUNMASI Kulak kouyuculaı - Metal şekillendime pesleiyle çalışma - Pnömatik matkaplala çalışma - Havalimanlaında yapılan çalışmala - Kazık çakma işlei - Ağaç ve tekstil işlei 6. EL, KOL VE VÜCUT KORUNMASI Kouyucu giysi - Asit ve baz çözeltileiyle, dezenfektan ve aşındııcı temizlik üünleiyle yapılan işle - Sıcak maddelele veya civaında yapılan çalışma ve ısı etkisinin hissedildiği yeledeki çalışmala - Düz cam üünleiyle çalışma - Kumlama işlei - Dein donduucu odalada çalışma Ateşe dayanıklı kouyucu giysi - Kapalı alanlada kaynak işlei Delinmeye dayanıklı önlükle - Kesme ve kemikleinden ayıma işlei - El bıçaklaıyla yapılan ve bıçağın vücuda doğu çekilmesini geektien işle Dei Önlükle - Kaynak işlei - Sıcak demicilik işlei - Döküm işlei Ön kolun (kolun bilekle disek aasında kalan bölümü) kounması - Kesme ve kemikleinden ayıma işlei Eldivenle - Kaynak işlei - Eldivenlein yakalanma tehlikesinin bulunduğu makinele dışında, keskin kenalı cisimlein elle tutulması - Asit ve baz çözeltileiyle yapılan çalışmala Metal ögülü eldivenle - Kesme ve kemikleinden ayıma işlei - Kesim ve kullanım amaçlaına göe paçalama için el bıçağı kullanılaak yapılan süekli kesim işlei - Kesim makineleinin bıçaklaının değiştiilmesi 7. ĐKLĐME DAYANIKLI GĐYSĐ - Açıkta, soğuk ve yağmulu havada çalışma 8. YANSITICI GĐYSĐ - Çalışanlaın açıkça göülmesi geeken yelede yapılan çalışmala 9. EMNĐYET KEMERĐ - Đskelelede çalışma - Pefabik paçalaın montajı - Diek ya da sütunlada çalışma 10. GÜVENLĐK HALATLARI - Vinçlein yüksekte bulunan kabinleinde çalışma - Ambalada kullanılan istifleme ve boşaltım ekipmanlaının yüksek kabinleinde çalışma - Sondaj kuleleinin yüksek bölümleinde çalışma - Kuyu ve kanalizasyonlada yapılan çalışma 11. DERĐNĐN KORUNMASI - Malzemenin kaplanması işlei - Tabaklama (deicilik) işlei Listede ye almayan işle ve sektölein bu listeye eklenmesine Bakanlık kaa vei.