ANADOLU CAM SANAYİİ A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL TARİHİ İTİBARİYLE SONA EREN ARA DÖNEME AİT KONSOLİDE MALİ TABLOLAR
İçindekiler Sayfa KONSOLİDE BİLANÇOLAR 1-2 KONSOLİDE GELİR TABLOLARI 3 KONSOLİDE ÖZSERMAYE DEĞİŞİM TABLOLARI 4 KONSOLİDE NAKİT AKIM TABLOLARI 5 KONSOLİDE NOT 1 GRUBUN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU 6-7 NOT 2 MALİ TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR 8-10 NOT 3 UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ / MUHASEBE POLİTİKALARI 10-17 NOT 4 HAZIR DEĞERLER 18 NOT 5 MENKUL KIYMETLER 18 NOT 6 FİNANSAL BORÇLAR 19 NOT 7 TİCARİ ALACAK VE BORÇLAR 20 NOT 8 FİNANSAL KİRALAMA ALACAKLARI VE BORÇLARI 20 NOT 9 İLİŞKİLİ TARAFLARDAN ALACAKLAR VE BORÇLAR 21-24 NOT 10 DİĞER ALACAKLAR VE DİĞER FİNANSAL YÜKÜMLÜLÜKLER 24 NOT 11 CANLI VARLIKLAR 24 NOT 12 STOKLAR 25 NOT 13 DEVAM EDEN İNŞAAT SÖZLEŞMELERİ ALACAKLARI VE HAKEDİŞ BEDELLERİ 25 NOT 14 ERTELENEN VERGİ VARLIKLARI VE YÜKÜMLÜKLERİ 25-26 NOT 15 DİĞER CARİ/CARİ OLMAYAN VARLIKLAR VE KISA/UZUN VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER 26 NOT 16 FİNANSAL VARLIKLAR 26-27 NOT 17 ŞEREFİYE 27 NOT 18 YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKULLER 27 NOT 19 MADDİ VARLIKLAR 28-29 NOT 20 MADDİ OLMAYAN VARLIKLAR 30 NOT 21 ALINAN AVANSLAR 31 NOT 22 EMEKLİLİK PLANLARI 31 NOT 23 BORÇ KARŞILIKLARI 31-32 NOT 24 ANA ORTAKLIK DIŞI PAYLAR/ANA ORTAKLIK DIŞI KAR ZARAR 32 NOT 25 SERMAYE/KARŞILIKLI İŞTİRAK SERMAYE DÜZELTMESİ 33 NOT 26,27, 28 SERMAYE YEDEKLERİ, KAR YEDEKLERİ, GEÇMİŞ YIL KARLARI/ ZARARLARI 33-34 NOT 29 YABANCI PARA POZİSYONU 35 NOT 30 DEVLET TEŞVİK VE YARDIMLARI 35-36 NOT 31 KARŞILIKLAR ŞARTA BAĞLI VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER 36 NOT 32 İŞLETME BİRLEŞMELERİ 36 NOT 33 BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA 37-38 NOT 34 BİLANÇO TARİHİNDEN SONRAKİ OLAYLAR 39 NOT 35 DURDURULAN FAALİYETLER 39 NOT 36 ESAS FAALİYET GELİRLERİ 39-40 NOT 37 FAALİYET GİDERLERİ 40 NOT 38 DİĞER FAALİYETLERDEN GELİR/GİDER VE KAR/ ZARARLAR 41 NOT 39 FİNANSMAN GELİRLERİ / (GİDERLERİ) (NET) 41 NOT 40 NET PARASAL POZİSYON KAR/ZARARI 41 NOT 41 VERGİLER 42-44 NOT 42 HİSSE BAŞINA KAZANÇ 44 NOT 43 NAKİT AKIM TABLOSU 44 NOT 44 DİĞER HUSUSLAR 44 NOT 45 FİNANSAL ARAÇLARLA İLGİLİ EK BİLGİLER 44-48
30 EYLÜL VE 31 ARALIK TARİHLERİ İTİBARİYLE KONSOLİDE BİLANÇOLAR (Birim - Aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Lirası ( YTL ) olarak ifade edilmiştir.) VARLIKLAR Dipnot Referansları 31 Aralık Cari / Dönen Varlıklar Hazır Değerler 4 65.450.053 68.780.065 Menkul Kıymetler (net) 5 36.442 52.842 Ticari Alacaklar (net) 7 133.394.823 74.261.814 Finansal Kiralama Alacakları (net) 8 - - İlişkili Taraflardan Alacaklar (net) 9 37.634.435 19.018.067 Diğer Alacaklar (net) 10 35.908.485 36.180.470 Canlı Varlıklar (net) 11 - - Stoklar (net) 12 122.131.880 124.425.343 Devam Eden İnşaat Sözleşmelerinden Alacaklar (net) 13 - - Ertelenen Vergi Varlıkları 14 - - Diğer Cari/Dönen Varlıklar 15 3.504.558 286.984 Toplam cari / dönen varlıklar 398.060.676 323.005.585 Cari Olmayan / Duran Varlıklar Ticari Alacaklar (net) 7 1.349 11.734 Finansal Kiralama Alacakları (net) 8 - - İlişkili Taraflardan Alacaklar (net) 9 - - Diğer Alacaklar 10 - - Finansal Varlıklar (net) 16 117.634.636 118.236.407 Pozitif/Negatif Şerefiye (net) 17 13.181.689 13.181.689 Yatırım Amaçlı Gayri Menkuller (net) 18 - - Maddi Varlıklar (net) 19 822.272.626 760.036.354 Maddi Olmayan Varlıklar (net) 20 858.593 816.222 Ertelenen Vergi Varlıkları 14 9.276.154 13.139.389 Diğer Cari Olmayan/Duran Varlıklar 15 - - Toplam cari olmayan/ duran varlıklar 963.225.047 905.421.795 TOPLAM VARLIKLAR 1.361.285.723 1.228.427.380 Ekteki dipnotlar bu mali tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. 1
30 EYLÜL VE 31 ARALIK TARİHLERİ İTİBARİYLE KONSOLİDE BİLANÇOLAR (Birim - Aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Lirası ( YTL ) olarak ifade edilmiştir.) Ekteki dipnotlar bu mali tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. 2 Dipnot Referansları 31 Aralık YÜKÜMLÜLÜKLER Kısa Vadeli Yükümlülükler Finansal Borçlar (net) 6 112.724.161 111.909.790 Uzun Vadeli Finansal Borçların Kısa Vadeli Kısımları (net) 6 81.340.551 66.179.458 Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar (net) 8 - - Diğer Finansal Yükümlülükler (net) 10 11.624.453 11.638.840 Ticari Borçlar (net) 7 59.726.671 31.376.464 İlişkili Taraflara Borçlar (net) 9 54.858.550 44.580.066 Alınan Avanslar 21 2.094.726 1.022.139 Devam Eden İnşaat Sözleşmeleri Hakediş Bedelleri (net) 13 - Borç Karşılıkları 23 7.488.222 674.264 Ertelenen Vergi Yükümlülüğü 14 - - Diğer Yükümlülükler (net) 15 2.495.107 6.392.273 Toplam Kısa Vadeli Yükümlülükler 332.352.441 273.773.294 Uzun Vadeli Yükümlülükler Finansal Borçlar (net) 6 208.696.851 204.283.035 Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar (net) 8 - - Diğer Finansal Yükümlülükler (net) 10 - - Ticari Borçlar (net) 7 6.093.722 - İlişkili Taraflara Borçlar (net) 9 - - Alınan Avanslar 21 - - Borç Karşılıkları 23 20.617.644 19.748.369 Ertelenen Vergi Yükümlülüğü 14 29.794.605 30.702.257 Diğer Yükümlülükler (net) 15 - - Toplam Uzun Vadeli Yükümlülükler 265.202.822 254.733.661 Toplam Yükümlülükler 597.555.263 528.506.955 Ana Ortaklık Dışı Paylar 24 97.182.493 66.778.345 ÖZSERMAYE 666.547.967 633.142.080 Sermaye 25 151.431.691 151.431.691 Karşılıklı İştirak Sermaye Düzeltmesi (-) 25 - - Sermaye Yedekleri 26 344.820.225 344.775.869 Hisse Senetleri İhraç Primleri 35 35 Hisse Senedi İptal Karları - - Yeniden Değerleme Fonu - - Finansal Varlıklar Değer Artış Fonu 47.055.868 47.011.512 Öz Sermaye Enflasyon Düzeltmesi Farkları 297.764.322 297.764.322 Kar Yedekleri 27 55.413.105 63.858.215 Yasal Yedekler 16.848.567 13.541.041 Statü Yedekleri 1.259.266 1.259.266 Olağanüstü Yedekler 44.797.265 45.017.611 Özel Yedekler - - Sermayeye Eklenecek İştirak Hisseleri ve Gayrimenkul Satış Kazançları - - Yabancı Para Çevrim Farkları (7.491.993) 4.040.297 Net Dönem Karı/Zararı 66.895.349 37.025.898 Geçmiş Yıllar Karları/Zararları 28 47.987.597 36.050.407 Toplam Özsermaye ve Yükümlülükler 1.361.285.723 1.228.427.380
30 EYLÜL VE TARİHLERİNDE SONA EREN ARA DÖNEMLERE AİT KONSOLİDE GELİR TABLOLARI (Birim - Aksi belirtilmedikçe YTL olarak ifade edilmiştir.) Dipnot Referansları 1 Ocak- 1 Temmuz- 1 Ocak- 1 Temmuz- GELİR TABLOSU (YTL) ESAS FAALİYET GELİRLERİ Satış Gelirleri (net) 36 685.746.248 262.960.577 506.394.905 202.222.357 Satışların Maliyeti (-) 36 (479.034.925) (171.641.465) (376.966.236) (148.479.516) Esas Faaliyetlerden Diğer Gelirler / faiz+temettü+kira (net ) - - 13.352 - BRÜT ESAS FAALİYET KARI/ZARARI 206.711.323 91.319.112 129.442.021 53.742.841 Faaliyet Giderleri (-) 37 (84.950.332) (38.674.197) (77.181.325) (30.842.525) NET ESAS FAALİYET KARI/ZARARI 121.760.991 52.644.915 52.260.696 22.900.316 Diğer Faaliyetlerden Gelir ve Karlar 38 26.842.057 12.221.337 45.151.790 13.525.326 Diğer Faaliyetlerden Gider ve Zararlar (-) 38 (24.425.590) (9.734.769) (47.452.478) (13.468.121) Finansman Giderleri (-) 39 (19.044.198) (13.236.522) (16.429.974) (1.990.993) FAALİYET KARI/ZARARI 105.133.260 41.894.961 33.530.034 20.966.528 Net Parasal Pozisyon Kar/Zararı 40 ANA ORTAKLIK DIŞI KAR/ZARAR 24 (18.597.150) (8.270.252) (3.375.008) (3.710.637) VERGİ ÖNCESİ KAR/ZARAR 86.536.110 33.624.709 30.155.026 17.255.891 Vergiler 41 (19.640.761) (5.882.316) 10.398.922 (4.779.585) NET DÖNEM KARI/ZARARI 66.895.349 27.742.393 40.553.948 12.476.306 HİSSE BAŞINA KAZANÇ 42 0,442 0,183 0,268 0.082 Ekteki dipnotlar bu mali tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. 3
30 EYLÜL VE TARİHLERİNDE SONA EREN ARA DÖNEMLERE AİT KONSOLİDE ÖZSERMAYE DEĞİŞİM TABLOLARI (Birim - Aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Lirası ( YTL ) olarak ifade edilmiştir.) Sermaye Hisse Senedi İhraç Primleri Finansal Duran Varlıklar Değer Artış Fonu Öz Sermaye Enflasyon Düzeltmesi Farkları Yasal Yedekler Statü Yedekleri Yabancı Para Çevrim Farkları Olağanüstü yedekler ve Geçmiş Yıllar Karları Net Dönem Karı 1 Ocak itibariyle bakiye 151.431.691 35 29.711.417 297.764.322 9.581.837 549.568 6.286.620 108.661.991-603.987.481 Yedeklere transferler - - - - 3.959.203 709.698 - (4.668.901) - - Dağıtılan temettü - - - - - - - (28.045.538) - (28.045.538) Satılmaya hazır finansal varlıklardaki değişim - - 15.757.273 - - - - - - 15.757.273 Yabancı para çevrim farkları - - - - - - 4.644.755 - - 4.644.755 Net dönem karı - - - - - - - - 40.553.948 40.553.948 itibariyle bakiye 151.431.691 35 45.468.690 297.764.322 13.541.040 1.259.266 10.931.375 75.947.552 40.553.948 636.897.919 1 Ocak itibariyle bakiye 151.431.691 35 47.011.512 297.764.322 13.541.041 1.259.266 4.040.297 81.068.017 37.025.898 633.142.079 Yedeklere transferler - - - - 3.307.526 - - 11.716.845 (15.024.371) - Dağıtılan temettü - - - - - - - - (22.001.527) (22.001.527) Satılmaya hazır finansal varlıklardaki - - 44.356 - - - - - (44.356) değişim Yabancı para çevrim farkları - - - - - - (11.532.290) - - (11.532.290) Net dönem karı - - - - - - - 66.895.349 66.895.349 itibariyle bakiye 151.431.691 35 47.055.868 297.764.322 16.848.567 1.259.266 (7.491.993) 92.784.862 66.895.349 666.547.967 Toplam 4
30 EYLÜL VE TARİHLERİNDE SONA EREN ARA DÖNEMLERE AİT KONSOLİDE NAKİT AKIM TABLOLARI (Birim - Aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Lirası ( YTL ) olarak ifade edilmiştir.) 5 1 Ocak - 1 Ocak - İŞLETME FAALİYETLERİNDEN KAYNAKLANAN NAKİT AKIMLARI Dipnot Referansları Net dönem karı 66.895.349 40.553.948 Net dönem karını işletme faaliyetlerinden elde edilen nakit akımına getirmek için yapılan düzeltmeler - Maddi varlıkların amortismanı 19 74.138.389 67.685.864 - Maddi olmayan varlıkların itfa payları 20 189.374 162.482 - Mali borçlara ilişkin kur farkı ve faiz tahakkuku 6.576.153 6.361.570 - Kıdem tazminatı karşılığı gideri 23 2.691.800 6.042.542 - Şüpheli ticari alacak karşılığındaki değişim 7 700.122 (195.615) - Stok değer düşüklüğü karşılığındaki değişim 12 (3.148.042) 120.613 - İştiraklerden alınan temettü gelirleri 38 (2.415.407) (1.149.729) - Özsermaye yöntemi ile muhasebeleştirilen iştiraklerden kaynaklanan (gelirler) / giderler 38 (2.449.085) 1.158.382 - Borç karşılıkları 23 5.199.998 - - Ana ortaklık dışı kar 24 18.597.150 - - Sabit kıymet satış zararları 38 2.905.076 - - Vergi tahakkuku 41 19.640.761 (10.398.922) İşletme sermayesindeki değişim öncesi faaliyetlerden elde edilen nakit akımı 189.521.638 110.341.135 - İşletme sermayesindeki değişimler Ticari alacaklar (78.277.433) (28.477.308) Stoklar 5.776.687 (20.815.606) Diğer alacaklar ve dönen varlıklar (12.783.597) (16.062.797) Ticari borçlar 43.058.340 18.817.469 Diğer borçlar ve gider tahakkukları (8.027.835) 9.728.091 Faaliyetlerden elde edilen nakit 139.267.800 73.530.982 - Ödenen vergi 23 (16.104.960) (10.693.524) - Ödenen kıdem tazminatı 23 (1.822.525) (5.910.413) İşletme faaliyetlerinden elde edilen nakit 121.340.315 56.927.045 YATIRIM FAALİYETLERİNDEN KAYNAKLANAN NAKİT AKIMLARI - Alım satım amaçlı finansal varlıklardaki değişim (net) 16.400 46.831 - Satılmaya hazır finansal varlıklardaki değişim 2.264.152 (17.528.948) - Maddi varlık alımları 19 (179.807.409) (196.241.957) - Maddi olmayan varlık alımları 20 (272.494) (1.998.737) Satılan maddi ve maddi olmayan duran varlıklardan elde edilen - nakit 7.803.913 33.994.464 - Yabancı para çevrim farkı değişimi 22.800.821 4.644.755 - Temettü gelirleri 38 2.415.407 1.149.729 - Diğer yatırım faaliyetlerinde gerçekleşen değişim 8.631 Yatırım faaliyetlerinde kullanılan nakit (144.779.210) (175.925.232) FİNANSAL FAALİYETLERİNDEN KAYNAKLANAN NAKİT AKIMLARI - Yeni alınan mali borçlar 148.267.406 212.251.212 - Geri ödenen mali borçlar (134.454.279) (83.671.121) - Ana ortaklık dışı paylardaki değişim (net) 11.806.998 31.018.789 - Ödenen temettüler (22.001.527) (28.045.538) Finansal faaliyetlerden sağlanan nakit 3.618.598 131.553.342 HAZIR DEĞERLERDEKİ NET DEĞİŞİM (19.820.297) 12.555.155 DÖNEM BAŞI HAZIR DEĞERLER 4 62.761.354 74.834.352
30 EYLÜL VE TARİHLERİNDE SONA EREN ARA DÖNEMLERE AİT KONSOLİDE NAKİT AKIM TABLOLARI (Birim - Aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Lirası ( YTL ) olarak ifade edilmiştir.) DÖNEM SONU HAZIR DEĞERLER 4 42.941.057 87.389.507 6
30 EYLÜL TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE (Birim - Aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Lirası ( YTL ) olarak ifade edilmiştir.) 1. Grup un Organizasyonu ve Faaliyet Konusu Anadolu Cam Sanayii A.Ş. ve bağlı ortaklıkları ( Grup ), Anadolu Cam Sanayii A.Ş. ( Şirket ), toplam 7 bağlı ortaklık, 2 müşterek yönetime tabi işletme ve 2 iştirakten oluşmaktadır. Şirket, 1969 yılında kurulmuş ve 1973 yılında üretime başlamıştır. 1976 yılında T.İş Bankası A.Ş. ile bu bankanın sermaye ve yönetim etkinliği altında olan Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. Topluluğu na katılmıştır. Şirket in faaliyet konusu cam ambalaj üretim ve satışıdır. Üretim faaliyetleri Mersin ve Topkapı-İstanbul fabrikalarında gerçekleştirilmektedir. Şirket in tüm pazarlama ve satış faaliyetleri kendi bünyesindeki Satış ve Yönetim Merkezi bölümü tarafından yürütülmektedir. Yurtdışı satışları ise dış ticaret sermaye şirketi olan Şişecam Dış Ticaret A.Ş. tarafından yapılmaktadır. Şirket in hisseleri İstanbul Menkul Kıymetler Borsası nda ( İMKB ) 1986 yılından beri işlem görmektedir. Şirket aşağıda belirtilen bağlı ortaklıklarını konsolidasyon ilke ve esaslarına göre, iş ortaklığını oransal konsolidasyon yöntemine göre ve iştiraklerini özkaynak metoduna göre ilişikteki mali tablolara dahil etmiştir. Konsolidasyona dahil edilen şirketler: Bağlı Ortaklıklar: Şirket Ünvanı Faaliyet konusu Kayıtlı olduğu ülke Anadolu Cam Yenişehir San. A.Ş. Cam ambalaj üretimi ve satışı Türkiye OOO Ruscam Cam ambalaj üretimi ve satışı Rusya OOO Ruscam-UFA Cam ambalaj üretimi ve satışı Rusya OAO Ruscam- Pokrovsky Cam ambalaj üretimi ve satışı Rusya JSC Mina Cam ambalaj üretimi ve satışı Gürcistan Anadolu Cam Investment BV Finansman ve yatırım şirketi Hollanda Balsand BV Finansman ve yatırım şirketi Hollanda 31 Aralık Doğrudan sahiplik oranı Dolaylı sahiplik oranı Doğrudan sahiplik oranı Dolaylı sahiplik oranı Şirket Ünvanı % % % % Anadolu Cam Yenişehir San. A.Ş. 84,89 84,89 84,89 84,89 OOO Ruscam 99,74 51,72 99,74 51,72 OOO Ruscam-UFA 100,00 51,00 100,00 51,00 OAO Ruscam- Pokrovsky 99,99 50,99 99,99 50,99 JSC Mina 80,64 80,64 80,64 80,64 Anadolu Cam Investment BV 51,85 51,85 51,85 51,85 Balsand BV 51,00 51,00 51,00 51,00 6
30 EYLÜL TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE (Birim - Aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Lirası ( YTL ) olarak ifade edilmiştir.) 1. Grubun Organizasyonu Ve Faaliyet Konusu (Devamı) Müşterek yönetime tabi işletmeler: Şirket Ünvanı Faaliyet konusu Kayıtlı olduğu ülke Omco İstanbul Kalıp San. ve Tic. A.Ş. Kalıp üretimi ve satışı Türkiye OOO Balkum Kum işleme ve satışı Rusya 31 Aralık Dolaylı Doğrudan sahiplik sahiplik oranı oranı Doğrudan sahiplik oranı Dolaylı sahiplik Oranı Şirket Ünvanı % % % % Omco İstanbul Kalıp San. ve Tic. A.Ş. 49,95 49,95 49,95 49,95 OOO Balkum 50,00 25,50 50,00 25,50 İştirakler: Şirket Ünvanı Faaliyet konusu Kayıtlı olduğu ülke Camiş Elektrik Üretim A.Ş. Elektrik üretimi ve satışı Türkiye OAO FormMat Kum çıkarma ve satışı Rusya 31 Aralık Dolaylı Doğrudan sahiplik sahiplik Oranı oranı Doğrudan sahiplik oranı Dolaylı sahiplik oranı Şirket Ünvanı % % % % Camiş Elektrik Üretim A.Ş. 26,09 26,09 26,09 26,09 OAO FormMat 48,46 24,71 48,46 24,71 Şirketin merkez adresi ve ortaklık yapısı: İş Kuleleri Kule 3, 4.Levent-Beşiktaş/İstanbul merkez adresinde faaliyet gösteren Şirket in ortaklık yapısı aşağıdaki gibidir. 31 Aralık Pay Oranı Pay Tutarı Pay Oranı Pay Tutarı Ortaklar % YTL % YTL T.Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 70,32 106.483.520 70,32 106.483.520 Halka açık kısım 20,16 30.533.914 20,16 30.533.914 Diğer 9,52 14.414.257 9,52 14.414.257 Toplam 100,00 151.431.691 100,00 151.431.691 Kategorileri itibariyle cari dönem içerisinde çalışan ortalama personel sayısı: Kategorileri itibariyle personel 31 Aralık Aylık ücretli personel 473 487 Saat ücretli personel 1.084 1.116 Toplam 1.557 1.603 7
30 EYLÜL TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE (Birim - Aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Lirası ( YTL ) olarak ifade edilmiştir.) 2. Mali Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar Uygulanan muhasebe standartları: Şirket ve Türkiye de kayıtlı bağlı ortaklıkları defterlerini ve kanuni mali tablolarını Türk Ticaret Kanunu ve vergi mevzuatınca belirlenen muhasebe ilkelerine uygun olarak tutmakta ve hazırlamaktadırlar. Yabancı ülkelerde kurulmuş olan bağlı ortaklıkların defterleri ise kayıtlı bulundukları ülkenin yasal mevzuatına uygun olarak hazırlanmıştır. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), Seri:XI, No:25 sayılı "Sermaye Piyasalarında Muhasebe Standartları" tebliğinde kapsamlı bir muhasebe ilkeleri seti yayınlamıştır. 23 Aralık 2004 tarihinde yayımlanan Sermaye Piyasasında Muhasebe Standartları Hakkında Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri: XI, No: 27) ile Seri XI No: 25 sayılı Sermaye Piyasasında Muhasebe Standartları Hakkında Tebliğ e eklenen Ek Madde 1 de mali tablo ve rapor ile dipnot formatları dahil Kurulca yayımlanan muhasebe standartları açıklamaları saklı olmak üzere, işletmelerin Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarını uygulamaları, Seri XI No: 25 sayılı Tebliğde öngörülen düzenleme ve ilan yükümlülüklerinin yerine getirilmesi hükmünde olduğu açıklanmış ve böylece, alternatif olarak Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (IASB) ve Uluslararası Muhasebe Standartları Komitesi (IASC) tarafından çıkarılmış olan muhasebe standartlarının uygulanmasının da, SPK muhasebe standartlarına uyulmuş sayılacağı belirtilmiştir. Buna istinaden Grup, 31 Aralık 2003 tarihinde sona eren hesap döneminden başlayarak mali tablolarını SPK'nın izin verdiği yukarıda bahse konu edilen alternatif uygulama çerçevesinde UFRS ye uygun olarak hazırlamayı ve kamuya açıklamayı benimsemiştir. Mali tablo ve dipnot formatları ise SPK nın 20 Aralık 2004 tarihli duyurusu ile uygulanması zorunlu kılınan formatlara uygun olarak sunulmuştur. Yüksek enflasyon dönemlerinde mali tabloların düzeltilmesi: SPK nın 17 Mart 2005 tarih ve 11/367 sayılı kararı uyarınca, Türkiye'de faaliyette bulunan ve SPK Muhasebe Standartları'na (UFRS uygulamasını benimseyenler dahil) uygun olarak mali tablo hazırlayan şirketler için, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere enflasyon muhasebesi uygulamasına son verilmiştir. Buna istinaden, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren IASB tarafından yayımlanmış 29 No lu Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Standardı ( UMS 29 ) uygulanmamıştır. tarihi itibariyle Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından açıklanan dolar kuru 1 ABD Doları = 1,2048 YTL, 1 Euro = 1,7086 YTL dir (31 Aralık tarihi itibariyle 1 ABD Doları = 1,4056 YTL, 1 Euro = 1,8515 YTL dir). Konsolidasyon esasları: Konsolide mali tablolar Not 1 de açıklandığı gibi Grup ve Grup tarafından idare edilen şirketlerin finansal tablolarını kapsamaktadır. Grup un doğrudan veya dolaylı olarak %50 sinden fazlasına iştirak ettiği veya oy hakkına sahip olması nedeniyle işlemleri üzerinde kontrol yetkisine sahip olduğu bağlı ortaklıklar tam olarak konsolide edilmektedir. Grup, bağlı ortaklık konumundaki şirketin finansal ve operasyonel politikalarını yürütme gücüne sahip olması nedeniyle, bağlı ortaklığın faaliyet sonuçlarından pay alır. Grup ve konsolide edilen bağlı ortaklıkları arasında gerçekleşen önemli işlemler ve bakiyeler konsolidasyon sırasında yok edilir. %100 üne sahip olunmayan konsolide bağlı ortaklıkların, özkaynakları ve net kar/zararındaki üçüncü şahıslara ait paylar konsolide mali tablolarda ana ortaklık dışı pay olarak gösterilmektedir. 8
30 EYLÜL TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE (Birim - Aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Lirası ( YTL ) olarak ifade edilmiştir.) 2. Mali Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar (Devamı) Konsolidasyon esasları (devamı): Müşterek yönetime tabi işletmeler, Grup un konsolide mali tablolarında oransal konsolidasyon yöntemi kullanılarak gösterilmektedir. Oransal konsolidasyon yöntemine göre muhasebeleştirilen müşterek yönetime tabi işletmede müşterek kontrolün sona erdiği tarihten itibaren bu yöntemlerin uygulanmasına son verilir. Oransal konsolidasyon yöntemi esas itibarıyla tam konsolidasyon yöntemi kapsamında yapılan işlemlerle aynıdır. Ancak, müşterek yönetim konsolidasyonu ile ilgili işlemlere başlanmadan önce, ilgili müşterek yönetime tabi iştiraklere ait bilanço ve gelir tablosuna ait büyüklükler Grup un doğrudan ve/veya bağlı ortaklıkları vasıtasıyla sahip olduğu müşterek yönetime tabi işletmedeki pay kadar dikkate alınarak, Grup ana ortaklığın mali tablolarındaki benzer kalemlerle birlikte toplanır. Bu işlemler sonucunda oluşturulan konsolide mali tablolarda ana ortaklık dışı öz sermaye ve ana ortaklık dışı kâr-zarar tutarları bulunmaz. Müşterek yönetime tabi işletme ile Grup arasındaki işlemlerin mali tablolara alınmasında işlemin özü esas alınır. Bu çerçevede, müşterek yönetime tabi iştiraklere satılan veya devredilen ve söz konusu işletmede cari olmayan bir varlıkla ilgili karın, sadece diğer müteşebbislere isabet eden kısmı dikkate alınır. Finansal ve operasyonel politikalarıyla ilgili kararlarında Grup un önemli ölçüde etki edebildiği tüzel kişilikler, iştirak olarak adlandırılırlar ve özkaynak yöntemiyle muhasebeleştirilirler. Özkaynak yönteminde iştirak net varlık tutarıyla konsolide bilançoda gösterilir ve faaliyeti sonucunda ortaya çıkan Grup payı konsolide gelir tablosuna dahil edilir. İştiraklerin net aktif değerindeki düşüşün geçici olmaması durumunda iştirak değeri, konsolide mali tablolarda azaltılmış değeriyle gösterilir. UMS 21 Kur Değişiminin Etkileri ne göre konsolidasyonda Grup un yabancı ülkelerdeki iştiraklerinin aktif ve pasifleri bilanço günündeki parite ile Yeni Türk Lirası na çevrilir. Gelir ve gider kalemleri ise dönemde gerçekleşen ortalama kur ile Yeni Türk Lirası na çevrilir. Kapanış ve ortalama kur kullanımı sonucu ortaya çıkan kur farkları özsermaye içerisinde yabancı para çevrim farkları hesabında takip edilmektedir. Oluşan çevrim farkları faaliyetin sona erdiği döneme gelir ya da gider yazılır. Bir şirketin Grup tarafından satın alımı gerçekleştiğinde ilgili bağlı ortaklığın aktif ve pasifleri, alım günü itibariyle gerçeğe uygun değerleriyle ölçülür. Ana ortaklık dışı pay, aktif ve pasiflerin gerçeğe yakın değerlerinin azınlık payı oranında hesaplanmasıyla elde edilir. Dönem içinde alınan veya satılan iştiraklerin, alımın gerçekleştiği tarihten başlayan veya satışın gerçekleştiği tarihe kadar olan faaliyet sonuçları konsolide gelir tablosuna dahil edilir. Gerekli görülen durumlarda bağlı ortaklıkların mali tablolarına diğer grup içi şirketlerinin uyguladığı muhasebe prensiplerine uygun hale getirebilmek için düzeltmeler yapılır. Karşılaştırmalı bilgiler ve önceki dönem tarihli mali tabloların düzeltilmesi: Mali tablolardaki sayısal veriler önceki dönemle karşılaştırmalı olarak sunulmuştur. Mali tabloların kalemlerinin gösterimi veya sınıflandırılması değiştiğinde karşılaştırılabilirliği sağlamak amacıyla, önceki dönem mali tabloları da buna uygun olarak yeniden sınıflandırılır ve bu hususlara ilişkin olarak açıklama yapılır. Netleştirme/Mahsup: Finansal varlıklar ve yükümlülükler, yasal olarak netleştirme hakkı var olduğu takdirde ve net olarak ödenmesi ve/veya tahsili düşünüldüğünde veya varlığın elde edilmesi ile yükümlülüğün yerine getirilmesi aynı zamanda gerçekleştirilecek olduğunda bilançoda net değerleri ile gösterilirler. 9
30 EYLÜL TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE (Birim - Aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Lirası ( YTL ) olarak ifade edilmiştir.) 2. Mali Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar (Devamı) Yeni ve güncelleştirilmiş standartlarının uygulaması Grup cari dönemde, Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu ( UMSK ) ve Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarını Yorumlama Komitesi ( UFRYK ) tarafından yayınlanmış yeni ve revize edilmiş UFRS ve yorumlarından kendi faaliyet konusu ile ilgili olanlarını SPK tarafından 20 Aralık 2004 tarihinde yapılan duyuru ile uygulanması zorunlu kılınan formatlarla çelişen hususlar haricinde, uygulamıştır. Ekli mali tabloların onaylanma tarihi itibariyle aşağıdaki standartlar ve yorumlar yayınlanmış ancak yürürlüğe girmemiştir. UFRYK 11 Grup Hisse Senetleri ve Geri Alınan Hisse Senedi Sözleşmeleri UFRYK 12 Hizmet İmtiyaz Anlaşmaları UFRYK 13 Müşteri Bağlılığını Sağlama UFRYK 14 Tanımlanmış Fayda Planlarındaki Limit, Asgari Kaynak Gereksinimleri ve Bunların Karşılıklı Etkileşimi UFRS 8 Faaliyet Bölümleri UMS 23 Borçlanma Maliyetleri (revize) 1 Mart tarihinde ya da bu tarihten sonra başlayan yıllık dönemler için geçerlidir. 1 Ocak 2008 tarihinde ya da bu tarihten sonra başlayan yıllık dönemler için geçerlidir. 1 Temmuz 2008 tarihinde ya da bu tarihten sonra başlayan yıllık dönemler için geçerlidir. 1 Ocak 2008 tarihinde ya da bu tarihten sonra başlayan yıllık dönemler için geçerlidir. 1 Ocak 2009 tarihinde ya da bu tarihten sonra başlayan yıllık dönemler için geçerlidir. 1 Ocak 2009 tarihinde ya da bu tarihten sonra başlayan yıllık dönemler için geçerlidir. Grup yönetimi, sonraki dönemlerde yürürlüğe girecek standart ve yorumların gelecek dönemlerde uygulanmasının Grup mali tablolarına önemli etkisi olmayacağını düşünmektedir. 3. Uygulanan Değerleme İlkeleri /Muhasebe Politikaları Ekteki konsolide mali tabloların hazırlanmasında kullanılan değerleme ilkeleri ve önemli muhasebe politikaları aşağıdaki gibidir: a. Hasılat Gelirler, alınan veya alınacak olan bedelin gerçeğe uygun değeri ile ölçülür ve tahmini müşteri iadeleri, iskontolar ve benzer diğer karşılıklar kadar indirilir. Mal satışına ilişkin hasılat, aşağıdaki tüm koşullar yerine geldiğinde finansal tablolara yansıtılır. (a) İşletmenin mallarının sahipliği ile ilgili önemli risk ve getirileri alıcıya devretmiş olması; (b) İşletmenin satılan mallar üzerinde etkin bir kontrolü veya sahipliğin genel olarak gerektirdiği şekilde bir yönetim etkinliğini sürdürmemesi; (c) Hasılat tutarının güvenilir biçimde ölçülebilmesi (d) İşleme ilişkin ekonomik yararların işletmece elde edilmesinin muhtemel olması; (e) İşleme ilişkin yüklenilen veya yüklenilecek olan maliyetlerin güvenilir biçimde ölçülebilmesi. Temettü ve faiz geliri Faiz geliri, kalan anapara bakiyesi ve ilgili finansal varlıktan beklenen ömrü boyunca elde edilecek tahmini nakit girişlerini söz konusu varlığın net defter değerine getiren efektif faiz oranına göre ilgili dönemde tahakkuk ettirilir. Hisse senedi yatırımlarından elde edilen temettü geliri, hissedarların temettü alma hakkı doğduğu zaman kayda alınır. 10
30 EYLÜL TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE (Birim - Aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Lirası ( YTL ) olarak ifade edilmiştir.) 3. Uygulanan Değerleme İlkeleri /Muhasebe Politikaları (Devamı) b. Stoklar Stoklar ağırlıklı ortalama maliyet yöntemine göre maliyetin ya da net gerçekleşebilir değerin (piyasa değerinden satış giderlerinin düşülmesi yoluyla hesaplanan değer) düşük olanı ile değerlenmektedir. Stokların maliyeti tüm satın alma maliyetlerini, dönüştürme maliyetlerini ve stokların mevcut durumuna ve konumuna getirilmesi için katlanılan diğer maliyetleri içerir. c. Maddi varlıklar 1 Ocak 2005 tarihinden önce satın alınan maddi varlıklar 31 Aralık 2004 tarihi itibariyle enflasyona göre düzeltilmiş maliyet değerlerinden birikmiş amortisman ve kalıcı değer kayıpları düşülerek yansıtılmıştır. İzleyen dönemlerden itibaren alınan kalemler ise satın alım maliyet değerlerinden birikmiş amortisman ve kalıcı değer kayıpları düşülerek yansıtılmıştır. Maddi varlıkların, tahmin edilen faydalı ömürleri aşağıdaki gibidir: Binalar Yeraltı ve yerüstü düzenleri Makine ve cihazlar Taşıtlar Döşeme ve demirbaşlar Özel maliyetler ve diğer maddi duran varlıklar Kalıplar Faydalı ömür 14-50 yıl 8-50 yıl 5-15 yıl 4-7 yıl 4-15 yıl 5 yıl 3 yıl Maddi varlıkların satışlarından elde edilen kar ve zararlar, ilgili gelir ve gider hesaplarına dahil edilmiştir. Varlıkların kayıtlı değeri, tahmini ikame değerinden daha yüksek olduğu takdirde, karşılık ayrılmak suretiyle ikame değerine indirgenmektedir. Maddi varlıkların tamir, bakım ve onarımı için harcanan tutarlar gider kaydedilmektedir. Sözü geçen varlıkların büyütülmesi veya geliştirilmesiyle ilgili olarak bütün giderler ve tamiratın finansmanı için alınan kredilerin dönem faiz giderleri aktifleştirilir ve yukarıda açıklanmış olan amortisman esaslarına bağlı olarak amortismana tabi tutulurlar. d. Maddi olmayan varlıklar Maddi olmayan varlıklar, elde etme maliyetinden birikmiş itfa paylarının düşülmesi suretiyle gösterilmektedir. Maddi olmayan varlıklar doğrusal amortisman metoduyla faydalı ömür esasına uygun bir şekilde amortismana tabi tutulmuştur. Maddi olmayan varlıkların faydalı ömürleri dikkate alınarak belirlenen amortisman oranları aşağıdadır: Haklar e. Varlıklarda değer düşüklüğü Faydalı ömür 3-5 yıl Grup, ertelenen vergi alacağı ve şerefiye dışında kalan her varlık için her bir bilanço tarihinde, söz konusu varlığa ilişkin değer kaybının olduğuna dair herhangi bir gösterge olup olmadığını değerlendirir. Eğer böyle bir gösterge mevcutsa, o varlığın geri kazanılabilir tutarı tahmin edilir. Kullanıma uygun olmayan maddi olmayan duran varlıklarda ise geri kazanılabilir tutar her bir bilanço tarihinde tahmin edilir. Eğer söz konusu varlığın veya o varlığa ait nakit üreten herhangi bir biriminin kayıtlı değeri, kullanım veya satış yoluyla geri kazanılacak tutarından yüksekse değer düşüklüğü meydana gelmiştir. Değer düşüklüğü kayıpları gelir tablosunda muhasebeleştirilir. Bir varlıkta oluşan değer düşüklüğü kaybı, o varlığın geri kazanılabilir tutarındaki müteakip artışın, değer düşüklüğünün kayıtlara alınmalarını izleyen dönemlerde ortaya çıkan bir olayla ilişkilendirilebilmesi durumunda daha önce değer düşüklüğü ayrılan tutarı geçmeyecek şekilde geri çevrilir. 11
30 EYLÜL TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE (Birim - Aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Lirası ( YTL ) olarak ifade edilmiştir.) 3. Uygulanan Değerleme İlkeleri /Muhasebe Politikaları (Devamı) f. Borçlanma maliyetleri Kullanıma ve satışa hazır hale getirilmesi önemli ölçüde zaman isteyen özellikli varlıklar söz konusu olduğunda, satın alınması, yapımı veya üretimi ile doğrudan ilişki kurulabilen borçlanma maliyetleri, ilgili özellikli varlık kullanıma veya satışa hazır hale getirilene kadar maliyetine dahil edilmekte, diğer tüm borçlanma maliyetleri katlanılan dönem içerisinde gider olarak mali tablolara alınmaktadır. g. Finansal araçlar Finansal varlık ve borçlar, Grup un bu finansal araçlara hukuki olarak taraf olması durumunda Grup un bilançosunda yer alır. Finansal varlıklar Finansal yatırımlar, gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan ve gerçeğe uygun değerinden kayıtlara alınan finansal varlıklar haricinde kayıtlara gerçeğe uygun piyasa değerinden alım işlemiyle doğrudan ilişkili harcamalar düşüldükten sonra alınır. Yatırımlar, yatırım araçlarının ilgili piyasa tarafından belirlenen süreye uygun olarak teslimatı koşulunu taşıyan bir kontrata bağlı olan ticari işlem tarihinde kayıtlara alınır veya kayıtlardan çıkarılır. Diğer finansal varlıklar gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar, vadesine kadar elde tutulacak yatırımlar, satılmaya hazır finansal varlıklar ve kredi ve alacaklar olarak sınıflandırılır. Sınıflandırma, finansal varlıkların niteliğine ve amacına bağlı olarak yapılır ve ilk muhasebeleştirme sırasında belirlenir. Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar Grup un finansal varlığı elde etmesinin başlıca amacının yakın bir tarihte varlığı elden çıkarma olması, finansal varlığın Grup un hep birlikte yönettiği ve kısa vadede oluşan karların hemen realize edildiği tanımlanmış bir finansal araç portföyünün bir parçasını oluşturması ve finansal riske karşı etkili bir koruma aracı olarak belirlenmeyen tüm türev ürünlerinde söz konusu finansal varlıklar gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar olarak sınıflandırılır. Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıkların, gerçeğe uygun değerleriyle değerlenmesi sonucu oluşan kazanç ya da kayıp, kar/zararda muhasebeleştirilir. Kar / zarar içinde muhasebeleştirilen net kazanç ya da kayıplar, söz konusu finansal varlıktan elde edilen faiz ve/veya temettü tutarını da kapsar. Gerçeğe uygun değer 45. Notta belirtildiği şekilde belirlenir. Etkin faiz yöntemi Finansal varlığın itfa edilmiş maliyet ile değerlenmesi ve ilgili faiz gelirinin ilişkili olduğu döneme dağıtılması yöntemidir. Etkin faiz oranı; finansal aracın beklenen ömrü boyunca veya uygun olması durumunda daha kısa bir zaman dilimi süresince gelecekte tahsil edilecek tahmini nakdi, tam olarak ilgili finansal varlığın net bugünkü değerine indirgeyen orandır. Vadesine kadar elde tutulacak ve satılmaya hazır borçlanma araçları ve kredi ve alacaklar olarak sınıflandırılan finansal varlıklar ile ilgili gelirler etkin faiz yöntemine göre hesaplanmaktadır. 12
30 EYLÜL TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE (Birim - Aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Lirası ( YTL ) olarak ifade edilmiştir.) 3. Uygulanan Değerleme İlkeleri /Muhasebe Politikaları (Devamı) g. Finansal araçlar (devamı) Finansal varlıklar (devamı) Vadesine kadar elde tutulan yatırımlar Grup un vadesine kadar elde tutma olanağı ve niyeti olduğu sabit veya belirlenebilir bir ödeme planına sahip, sabit vadeli police ve tahviller, vadesine kadar elde tutulacak yatırımlar olarak sınıflandırılır. Vadesine kadar elde tutulacak yatırımlar etkin faiz yöntemine göre itfa edilmiş maliyet bedelinden değer düşüklüğü tutarı düşülerek kayıtlara alınır. Satılmaya hazır finansal varlıklar Grup tarafından elde tutulan bazı hisse senedi ve borçlanma araçları satılmaya hazır finansal varlıklar olarak sınıflandırılır ve bu tür varlıklar gerçeğe uygun değerleriyle değerlenir. Değer düşüklüğü giderleri, etkin faiz yöntemine göre hesaplanan faiz gelir ve döviz cinsinden varlıkların döviz kuruyla değerlenmelerinden doğan kayıp ve kazançlar haricinde gerçeğe uygun değerdeki değişikliklerden kaynaklanan kazanç ve kayıplar, doğrudan özsermaye içerisinde yatırımlar yeniden değerlendirme fonunda muhasebeleştirilir. Yatırımın elden çıkartılması ya da değer düşüklüğüne uğraması durumunda, önceden yatırımların yeniden değerlendirme fonunda muhasebeleştirilen toplam kazanç ya da kayıpları dönem içi kar / zarar hesaplarına dahil edilir. Satılmaya hazır özkaynak araçlarıyla ilişkilendirilen temettüler, Grup ilgili ödemeleri almaya hak kazandığı zaman kar / zarar içinde muhasebeleştirilir. Yabancı para cinsinden olan satılmaya hazır parasal varlıkların gerçeğe uygun değeri, ilgili yabancı para cinsinden rayiç değerinin raporlama tarihinde geçerli olan çevrim kuru kullanarak raporlanan para cinsine çevrilmesiyle bulunur. Varlığın, çevrim kurundan kaynaklanan gerçeğe uygun değerindeki değişiklikler kar/zarar içinde, diğer değişiklikler ise özkaynak altında muhasebeleştirilir. Krediler ve alacaklar Ticari ve diğer alacaklar, ilk kayıt tarihinde gerçeğe uygun değerleri ile muhasebeleştirilmektedirler. İlk kayıt tarihinden sonraki raporlama dönemlerinde, etkin faiz yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş maliyeti üzerinden gösterilmişlerdir. Finansal varlıklarda değer düşüklüğü Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar dışındaki finansal varlıklar, her bilanço tarihinde bir finansal varlık veya finansal varlık grubunun değer düşüklüğüne uğradığına ilişkin göstergelerin bulunup, bulunmadığına dair değerlendirmeye tabi tutulur. Finansal varlığın ilk muhasebeleştirilmesinden sonra bir veya birden daha fazla olayın meydana gelmesi ve söz konusu olayın ilgili finansal varlığın veya varlık grubunun güvenilir bir biçimde tahmin edilebilen gelecekteki tahmini nakit akımları üzerindeki olumsuz etkisi sonucunda ilgili finansal varlığın değer düşüklüğüne uğradığına ilişkin tarafsız bir göstergenin bulunması durumunda değer düşüklüğü zararı oluşur. Kredi ve alacaklar için değer düşüklüğü tutarı gelecekte beklenen tahmini nakit akımlarının finansal varlığın etkin faiz oranı üzerinden iskonto edilerek hesaplanan bugünkü değeri ile defter değeri arasındaki farktır. 13
30 EYLÜL TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE (Birim - Aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Lirası ( YTL ) olarak ifade edilmiştir.) 3. Uygulanan Değerleme İlkeleri /Muhasebe Politikaları (Devamı) g. Finansal araçlar (devamı) Finansal varlıklar (devamı) Finansal varlıklarda değer düşüklüğü (devamı) Bir karşılık hesabının kullanılması yoluyla defter değerinin azaltıldığı ticari alacaklar haricinde, bütün finansal varlıklarda, değer düşüklüğü doğrudan ilgili finansal varlığın kayıtlı değerinden düşülür. Ticari alacağın tahsil edilememesi durumunda bu tutar karşılık hesabından düşülerek silinir. Karşılık hesabındaki değişimler, kar veya zarar içinde muhasebeleştirilir. Satılmaya hazır özkaynak araçları haricinde, değer düşüklüğü zararı sonraki dönemde azalırsa, ve azalış değer düşüklüğü zararının muhasebeleştirilmesi sonrasında meydana gelen bir olayla ilişkilendirilebiliniyorsa, önceden muhasebeleştirilen değer düşüklüğü zararı, değer düşüklüğünün iptal edileceği tarihte yatırımın değer düşüklüğü hiçbir zaman muhasabeleştirilmemiş olması durumunda ulaşacağı itfa edilmiş maliyet tutarını aşmayacak şekilde kar / zararda iptal edilir. Değer düşüklüğü sonrası satılmaya hazır özkaynak araçlarının gerçeğe uygun değerinde sonradan meydana gelen artış, doğrudan özkaynaklarda muhasebeleştirilir. Nakit ve nakit benzerleri Nakit ve nakit benzeri kalemler, nakit para, vadesiz mevduat ve satın alım tarihinden itibaren vadeleri 3 ay veya 3 aydan daha az olan, hemen nakde çevrilebilecek olan ve önemli tutarda değer değişikliği riskini taşımayan yüksek likiditeye sahip diğer kısa vadeli yatırımlardır. Bu varlıkların defter değeri gerçeğe uygun değerlerine yakındır. Finansal yükümlülükler Grup un finansal yükümlülükleri ve özsermaye araçları, sözleşmeye bağlı düzenlemelere ve finansal bir yükümlülüğün ve özkaynağa dayalı bir aracın tanımlanma esasına göre sınıflandırılır. Grup un tüm borçları düşüldükten sonra kalan varlıklarındaki hakkı temsil eden sözleşme özkaynağa dayalı finansal araçtır. Belirli finansal yükümlülükler ve özkaynağa dayalı finansal araçlar için uygulanan muhasebe politikaları aşağıda belirtilmiştir. Finansal yükümlülükler ya gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal yükümlülükler olarak ya da diğer finansal yükümlülükler olarak sınıflandırılır. Diğer finansal yükümlülükler Diğer finansal yükümlülükler başlangıçta işlem maliyetlerinden arındırılmış gerçeğe uygun değerleriyle muhasebeleştirilir. Diğer finansal yükümlülükler sonraki dönemlerde etkin faiz oranı üzerinden hesaplanan faiz gideri ile birlikte etkin faiz yöntemi kullanılarak itfa edilmiş maliyet bedelinden muhasebeleştirilir. Etkin faiz yöntemi, finansal yükümlülüğün itfa edilmiş maliyetlerinin hesaplanması ve ilgili faiz giderinin ilişkili olduğu döneme dağıtılması yöntemidir. Etkin faiz oranı; finansal aracın beklenen ömrü boyunca veya uygun olması durumunda daha kısa bir zaman dilimi süresince gelecekte yapılacak tahmini nakit ödemelerini tam olarak ilgili finansal yükümlülüğün net bugünkü değerine indirgeyen orandır. 14
30 EYLÜL TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE (Birim - Aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Lirası ( YTL ) olarak ifade edilmiştir.) 3. Uygulanan Değerleme İlkeleri /Muhasebe Politikaları (Devamı) h. İşletme birleşmeleri ve şerefiye Konsolide mali tablolarda, iktisap edilen Grup un net varlıklarının makul değerindeki payı ile satın alma fiyatı arasındaki farkı gösteren pozitif şerefiye ve negatif şerefiye, 31 Mart 2004 tarihinden önce gerçekleşen satın almalara ilişkin ise aktifleştirilmiş ve doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak faydalı ömrü üzerinden 31 Aralık 2004 tarihine kadar pozitif şerefiye itfa payı gider, negatif şerefiye itfa payı gelir yazılmak suretiyle gelir tablosu ile ilişkilendirilmiştir. UFRS 3 İşletme Birleşmeleri çerçevesinde 31 Mart 2004 tarihinden sonra gerçekleşen satın almalardan kaynaklanan pozitif şerefiye için amortisman muhasebesi uygulanmamakta, hesaplanan pozitif şerefiye gözden geçirilerek varsa değer düşüklüğü ayrılmaktadır. Şerefiyenin değer düşüklüğüne uğrayıp, uğramadığının belirlenmesi, şerefiyenin tahsis edildiği nakit üreten birimlerin kullanım değerinin tahminini gerektirir. Kullanım değerinin hesaplanması, işletmenin nakit üreten birimden kaynaklanması beklenen gelecekteki nakit akımlarının ölçülmesi ile bugünkü değerin hesaplanması için uygun bir iskonto oranını gerektirir. Yine aynı tarihten sonra gerçekleşen satın almalara ilişkin iktisap edilen tanımlanabilir varlık ve borçların makul değerinde Grup un payının iktisap maliyetini aşması, diğer bir ifadeyle negatif şerefiye oluşması söz konusu ise bu tutar oluştuğu dönemde gelir olarak kaydedilmektedir. i. Kur değişiminin etkileri UMS 21 Döviz Kurlarındaki Değişikliklerin Etkileri ne göre konsolidasyonda Grup un yabancı ülkelerdeki iştiraklerinin aktif ve pasifleri bilanço günündeki parite ile Yeni Türk Lirası na çevrilir. Gelir ve gider kalemleri ise dönemde gerçekleşen ortalama kur ile Yeni Türk Lirası na çevrilir. Kapanış ve ortalama kur kullanımı sonucu ortaya çıkan kur farkları özsermaye içerisinde yabancı para çevrim farkları hesabında takip edilmektedir. Oluşan çevrim farkları faaliyetin sona erdiği döneme gelir ya da gider yazılır. Grup un yasal kayıtlarında, yabancı para cinsinden (YTL dışındaki para birimleri) muhasebeleştirilen işlemler işlem tarihindeki kurlar kullanılarak Yeni Türk Lirası na çevrilmektedir. Bilançoda yer alan dövize bağlı varlık ve borçlar bilanço tarihinde geçerli olan kurlar kullanılarak Yeni Türk Lirası na çevrilmişlerdir. Bu çevrimden ve dövizli işlemlerin tahsil/tediyelerinden kaynaklanan kambiyo karları/zararları gelir tablosunda yer almaktadır. j. Hisse başına kazanç Cari döneme ait hisse başına kazanç hesaplaması, net dönem karından veya zararından adi hisse senedi sahiplerine isabet eden kısmın, dönem içindeki ağırlıklı ortalama adi hisse senedi sayısına bölünmesiyle hesaplanır. Dönem içinde ortakların elinde bulunan ağırlıklı ortalama adi hisse senedi sayısı, dönem başındaki adi hisse senedi sayısı ve dönem içinde ihraç edilen hisse senedi sayısının bir zaman-ağırlıklı faktörü ile çarpılarak toplanması sonucu bulunan hisse senedi sayısıdır. (bkz.dipnot 42) k. Bilanço tarihinden sonraki olaylar Bilanço tarihi ile bilançonun yayımı için yetkilendirme tarihi arasında, Grup lehine veya aleyhine ortaya çıkan olayları ifade etmektedir. Bilanço tarihi itibariyle söz konusu olayların var olduğuna ilişkin yeni deliller olması veya ilgili olayların bilanço tarihinden sonra ortaya çıkması durumunda, söz konusu hususlara ilişkin olarak mali tablo dipnotlarında açıklama yapılır. l. Karşılıklar, şarta bağlı yükümlülükler ve şarta bağlı varlıklar Grup un geçmiş olaylardan kaynaklanan mevcut bir yükümlülüğünün bulunması, bu yükümlülüğün yerine getirilmesi için ekonomik fayda içeren kaynakların işletmeden çıkmasının muhtemel olması ve söz konusu yükümlülük tutarının güvenilir bir biçimde tahmin edilebiliyor olması durumunda ilgili yükümlülük karşılık olarak mali tablolara alınır. Şarta bağlı yükümlülükler,ekonomik fayda içeren kaynakların işletmeden çıkma ihtimalinin muhtemel hale gelip gelmediğinin tespiti amacıyla sürekli olarak değerlendirmeye tabi tutulur. Şarta bağlı yükümlülük olarak işleme tabi tutulan kalemler için gelecekte ekonomik fayda içeren kaynakların işletmeden çıkma ihtimalinin muhtemel hale gelmesi durumunda, bu şarta bağlı yükümlülük, güvenilir tahminin yapılamadığı durumlar hariç, olasılıktaki değişikliğin olduğu dönemin mali tablolarında karşılık olarak mali tablolara alınır. 15
30 EYLÜL TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE (Birim - Aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Lirası ( YTL ) olarak ifade edilmiştir.) 3. Uygulanan Değerleme İlkeleri /Muhasebe Politikaları (Devamı) l. Karşılıklar, şarta bağlı yükümlülükler ve şarta bağlı varlıklar (devamı) Grup şarta bağlı yükümlülüklerin muhtemel hale geldiği ancak ekonomik fayda içeren kaynakların tutarı hakkında güvenilir tahminin yapılamaması durumunda ilgili yükümlülüğü dipnotlarında göstermektedir. Geçmiş olaylardan kaynaklanan ve mevcudiyeti işletmenin tam anlamıyla kontrolünde bulunmayan bir veya daha fazla kesin olmayan olayın gerçekleşip gerçekleşmemesi ile teyit edilecek olan varlık, şarta bağlı varlık olarak değerlendirilir. Ekonomik fayda içeren kaynakların işletmeye girme ihtimalinin yüksek bulunması durumunda şarta bağlı varlıklar mali tablo dipnotlarında açıklanır. m. Muhasebe politikaları, muhasebe tahminlerinde değişiklik ve hatalar Mali tabloların hazırlanmasında ve sunulmasında, kullanılan ilkeler, esaslar, varsayımlar ve kurallar, SPK muhasebe standartları ve SPK nın Seri:XI, No:25 sayılı tebliğinde atıfta bulunulan Uluslararası Finasal Raporlama Standartları (UFRS) na uygun olarak belirlenmekte ve tutarlı bir şekilde uygulanmaktadır. Gerekli olması veya Grup un mali durumu, performansı veya nakit akımları üzerindeki işlemlerin ve olayların etkilerinin mali tablolarda daha uygun ve güvenilir bir sunumu sonucunu doğuracak nitelikte ise muhasebe politikalarında değişiklik yapılır. Muhasebe politikalarında yapılan değişiklik önceki dönemleri etkilemesi durumunda, söz konusu politika hep kullanımdaymış gibi mali tablolarda geriye dönük olarak da uygulanır. Yapılan politika değişikliğinin uygulanması, gelecek dönemlere de yansıması durumunda, ilgili politika değişikliğinin etkileri, değişikliğin yapıldığı dönemlerde mali tablolara alınır. Muhasebe tahminleri, güvenilir bilgilere ve makul tahmin yöntemlerine dayanılarak yapılır. Ancak, tahminin yapıldığı koşullarda değişiklik olması, yeni bir bilgi edinilmesi veya ilave gelişmelerin ortaya çıkması sonucunda tahminler gözden geçirilir. Muhasebe tahmindeki değişikliğin etkisi, yalnızca bir döneme ilişkinse, değişikliğin yapıldığı cari dönemde, gelecek dönemlerle de ilişkinse, hem değişikliğin yapıldığı dönemde hem de gelecek dönemlerde, ileriye yönelik olarak, dönem karı veya zararının belirlenmesinde dikkate alınacak şekilde mali tablolara yansıtılır. Muhasebe politikalarının yanlış uygulanması, bilgilerin yanlış yorumlanması, dikkatten kaçması ve matematiksel hataların olması durumunda, hata tutarı geriye dönük olarak dikkate alınır. Hatanın fark edildiği dönemde kar veya zararın belirlenmesinde dikkate alınmaz. Hatanın niteliği, önceki dönemlerdeki düzeltmelerin toplam tutarı, karşılaştırmalı bilgi verilen her dönemdeki düzeltme tutarları konularında açıklama yapılır. n. Kiralama işlemleri Finansal kiralamayla elde edilen varlıklar, alım tarihindeki gerçeğe uygun değerleriyle Grup a ait bir varlık olarak görülür. Kiralayana karşı yükümlülük, bilançoda finansal kiralama yükümlülüğü olarak gösterilir. Toplam finansal kiralama taahhüdü ile varlığın gerçeğe uygun değeri arasındaki farkın oluşturduğu finansal giderler, her muhasebe dönemine düşen yükümlülüğün sabit faiz oranı ile dağıtılması suretiyle kiralama süresi boyunca oluştuğu döneme ait gelir tablosuna kaydedilir. o. İlişkili taraflar Ekteki mali tablolarda Anadolu Cam Sanayii A.Ş. nin hissedarları, konsolide olan ve olmayan Grup şirketleri, bunların yöneticileri ve ilişkili oldukları bilinen diğer gruplar, ilişkili şirketler olarak tanımlanmışlardır. p. Finansal bilgilerin bölümlere göre raporlanması Yönetim muhasebesi açısından Grup üç coğrafi bölüme ayrılmıştır: Türkiye, Gürcistan-Rusya ve Diğer (Hollanda da kurulu bağlı ortaklıklar) bölümleri. Bu ayırımlar, Grup un bölümlere göre finansal raporlamasında temel oluşturur. 16
30 EYLÜL TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE (Birim - Aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Lirası ( YTL ) olarak ifade edilmiştir.) 3. Uygulanan Değerleme İlkeleri /Muhasebe Politikaları (Devamı) r. Kurum kazancı üzerinden hesaplanan vergiler Türk Vergi Kanunu ana şirket ve bağlı ortaklıklarının konsolide bir vergi beyannamesi doldurmasına izin vermemektedir. Dolayısıyla, ekteki konsolide mali tablolarda yansıtılan vergi karşılıkları konsolide edilen şirketleri ayrı tüzel kişilik bazında dikkate alarak hesaplanmıştır. Mali tablolarda yer alan vergiler cari yıl vergisi ile ertelenmiş vergilerdeki değişimi içermektedir. Grup, UMS 12 ye ( Vergilendirme yeniden düzenlenmiş) uygun olacak şekilde, dönem sonuçları üzerinden cari ve ertelenmiş vergileri hesaplamaktadır. Hazırlanan mali tablolarda, Grup un dönem sonuçlarına dayanılarak tahmin edilen Kurumlar Vergisi yükümlülüğü için karşılık ayrılmaktadır. Kurumlar vergisi yükümlülüğü dönem sonucunun kanunen kabul edilmeyen giderler ve indirimler dikkate alınarak düzeltilmesinden sonra bulunan matrah üzerinden hesaplanmaktadır. Ertelenmiş vergi alacağı ve yükümlülüğü, bazı gelir ve gider kalemlerinin muhasebe ve vergisel açılardan farklı değerlendirilmeleri sonucunda ortaya çıkan zamanlama farklılıklarını baz alarak, yükümlülük metoduna göre hesaplanmaktadır. Ertelenmiş vergi yükümlülüğü, oluşan vergilendirilebilir tüm zamanlama farklılıkları için hesaplanmakta olup, ertelenmiş vergi alacağı ise sadece ortaya çıkacak bu alacağın itfa edilebileceği, vergilendirilebilir bir karın gelecekte oluşması beklendiğinde kayıtlara alınmaktadır. Ertelenmiş vergi, varlıkların oluştuğu veya yükümlülüklerin yerine getirildiği dönemde geçerli olan vergi oranları üzerinden hesaplanır ve gelir tablosuna gider veya gelir olarak kaydedilir. Ödenecek kurumlar vergisi tutarları, peşin ödenen kurumlar vergisi tutarlarıyla, ilişkili olduğundan netleştirilmektedir. Ertelenmiş vergi alacağı ve yükümlülüğü de aynı şekilde netleştirilmektedir. s. Çalışanlara sağlanan faydalar/kıdem tazminatı Grup çalışanlarına ücrete ilave olarak ikramiye, yakacak, izin, bayram, eğitimi teşvik, yemek, evlenme, doğum, bireysel emeklilik ve ölüm yardımı gibi sosyal haklar sağlanmaktadır. Ayrıca, Türkiye de mevcut kanunlar ve toplu iş sözleşmelerine göre kıdem tazminatı, emeklilik veya işten çıkarılma durumunda ödenmektedir. Kıdem tazminatı karşılığı bilanço tarihi itibarıyla buna hak kazanan bütün çalışanların işine son verilmesi varsayımı ile ödenmesi gerekecek olan yükümlülüğün toplam tutarıdır. t. Nakit akım tablosu Grup, net varlıklarındaki değişimleri, finansal yapısını ve nakit akımlarının tutar ve zamanlamasında değişen şartlara göre yönlendirme yeteneği hakkında mali tablo kullanıcılarına bilgi vermek üzere, diğer mali tabloların ayrılmaz bir parçası olarak nakit akım tablosu düzenlemektedir. Döneme ilişkin nakit akımlar esas, yatırım ve finansman faaliyetlerine dayalı bir biçimde raporlanmaktadır. 17
30 EYLÜL TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE (Birim - Aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Lirası ( YTL ) olarak ifade edilmiştir.) 4. Hazır Değerler 31 Aralık Kasa 16.266 19.872 Vadesiz mevduatlar 20.721.795 9.271.508 Vadeli mevduatlar (*) 44.711.992 59.488.685 65.450.053 68.780.065 (*) Vadeli mevduatların 20.202.386 YTL lik ve 2.306.610 YTL lik kısmı sırasıyla Anadolu Cam Investment B.V. ve Anadolu Cam Sanayii A.Ş. tarafından Balsand B.V. nin Türkiye İş Bankası A.Ş. den kullandığı kredilerin teminatı olması suretiyle blokedir ve cari dönem nakit akım tablosunda hazır değerler toplamından düşülerek gösterilmiştir.(31 Aralık : 6.018.711 YTL) Vadeli Mevduatlar Para cinsi Faiz oranı (%) Vade 31 Aralık EUR 1,65% - 4,30% Ekim Mart 2008 37.312.115 50.366.622 YTL 17,25% Ekim 813.153 1.576.954 USD 1,80% - 5,50% Ekim Şubat 2008 6.586.724 7.545.109 44.711.992 59.488.685 5. Menkul Kıymetler Alım satım amacıyla elde tutulan finansal varlıklar 31 Aralık Yatırım fonları 36.442 52.842 18