Stj. Av. Zeynep Işın GÜNEŞ, Stj. Av. Hakan BİLGEHAN, Stj. Av. H. Burak KARAKUŞ, Stj. Av. Oğuzhan SAPAN 62 Hukuk Gündemi 2013/1 ERDAL
İLE RÖPORTAJ BEŞİKÇİOĞLU 2013/1 Hukuk Gündemi 63
Biliyoruz ki çok yoğun çalışıyorsunuz ve bu kısıtlı zamanınızda bize de yer ayırdığınız için teşekkür ederiz. Biz de öncelikle kendimizi tanıtalım, Ankara Barosundan stajyer avukatlarız, Staj Kuruluna bağlı Yayın Alt Kurulunda çalışıyoruz ve Hukuk Gündemi dergisini çıkarıyoruz. Bugün için size bir de hediyemiz var, Behzat Ç. den bir sahneyi hatırlatan ironik bir hediye aslında Hediyeyle geldik diyorsunuz yani tabak hem de Anladım, tabak iyi ama röportajı diyorsunuz yani. (gülüşmeler) Eyvallah, çok teşekkür ederim, çok naziksiniz O zaman sorular kazık gibi görünüyor. Ankara gri ve ruhsuz bir şehir olarak bilinir. Siz bir Ankaralı olarak Ankara yı ve Ankara daki sanat faaliyetlerini nasıl değerlendiriyorsunuz? Ankara gri bir şehir tabii de o griye her renk çok yakışıyor yahu baktığında O yüzden de Ankara nın sanat konusunda içinde her rengi barındıran bir kültür başkenti olması gerekiyor bana soracak olursanız, böyle bakıyorum ve bunun için de uğraşıyorum. Size Behzat Ç. ile ilgili fazla soru sormayacağız. Bıktığınızı tahmin ediyoruz artık Ç. nin ne anlama geldiğini sormayacaksanız sorabilirsiniz tabi ki Behzat Ç. Ankara da çekilmiş büyük yapımlı bir dizi. Siz bu dizinin Ankara ve Türk televizyonculuğu adına neleri başardığını düşünüyorsunuz? Dizi sektöründe gerçeklik duygusunu tekrar sorgulattığına inanıyorum ben, bu konuda önemli bir yeri vardı Behzat Ç. nin Aslında insanın yaptığı iş hakkında konuşması kadar zor bir şey yok, bunu başkasının değerlendirmesi gerekiyor, bu sebeple ben şu yüzden yaptım diyemiyorum ki bunu Yani hoşuma gitti, söylediği laflar hoşuma gitti, karakter hoşuma gitti, ben sevdim, ekibim sevdi, sevdiğimiz için de halk sevdi. Biz olabildiğince gerçek duyguları anlatmaya, yalansız davranmaya çalıştık ve bu durumda da ortaya böyle bir iş çıktı. Aslında Behzat Ç. sadece benden ibaret değil, bu dünyayı gören başka bir göz de var o işte yönetmenin gözü, bu dünyaya hizmet eden başka arkadaşlar da var bu da oyuncu kadrosu ve her gelen arkadaş bu konuda oldukça samimi davrandığı için bu noktaya gelindi. Türk dizilerinde ender rastlanan bir duygu birliği vardı ve o iş burada oldu ve böyle bir iş ortaya çıktı, başarısı 64 Hukuk Gündemi 2013/1
da burada zaten. İşte biz yaptığımız işten zevk aldık başka da bir şey denemez ama gerçeklik duygusunu sorgulattığı, yeniden gündeme taşıdığı da bir gerçek. Şu sıralar da StüdyoCer in sanat yönetmenliğini yapıyorsunuz. Aynı zamanda Hayvan Çiftliği nde yönetmen, dizide başrol oyuncusu, Bir Delinin Hatıra Defteri nde hem oyuncu, hem yönetmen yardımcısısınız, ailenizde bir eş, bir babasınız, belki de sayamadığımız başka çalışmalar ve unvanlarınız var. Bu çalışmalar ve hayatınız hakkında neler söylemek istersiniz? Çalışın işte çalışın ben demişim diyeceğimi bu kadar yılda Eğer yaptığınız işten zevk alıyorsanız bunu sonuna kadar sömürün kendinizde, benim diyeceğim bu, tabii bu ülkede karşılığını alabiliyorsanız eğer Benim için de öyle, yaptığım işi çok seviyorum, sahne üzerinde olmayı çok seviyorum, seyirciyle canlı olarak buluşmayı çok seviyorum ki bunun başka hiçbir sanatta karşılığı yoktur alınan lezzet bakımından. Sinemayı seviyorum, hikâye anlatmayı seviyorum, anlatılan hikâyenin mutlaka için bulunmayı istemek gibi bir açgözlülüğüm var Çünkü biz artık kitap okumuyoruz. Okumadığımız için anlatılan hikâyelerin önemi ve değeri daha da artıyor. Bu hikâyeleri anlatabilmek içinde artık daha gerçekçi daha içten yol ve yordamların bulunması gerekiyor. Bu konu bakımından da işte StüdyoCer deki araştırmalarımız, genç arkadaşları yetiştirme -eğitme demiyorum bakın- tarafımız ortaya çıkıyor. Hepsi birbirine bağlanan bir sorumluluk olduğu için de hepsiyle aynı anda ilgilenebiliyor insan tabii ki. Allah aşkına, bir avukat kaç davaya bakıyor, kaç kişiyle ilgileniyor, bu da onun gibi bir şey yani Ben kendimi övmeyi sevmem arkadaşlar. CerModern in de ilginç bir hikayesi var. Cumhuriyetin ilk yıllarında Cer bir vagon bakım atölyesiymiş. Daha sonra restore edilip 2010 yılında her türlü sanat faaliyetleri için uygun bir merkez haline getirilmiş. StüdyoCer deki oyunlarda, Behzat Ç. kadrosundan tanıdık yüzler de var. Hayvan Çiftliği, Mojo, Mezarsız Ölüler gibi oyunlar da oynanıyor. Siz StüdyoCer çalışmaları hakkında neler söylemek istersiniz? Böyle devam edecek Bir kere kuruluşu zaten demire dayalı bir mekân olduğu için buranın, bu şekilde bu repertuarda ve yine klasik metinlerin modern bir şekilde yorumlanarak sunulmasında bir arayış merkezi olacak StüdyoCer. Zaten biz tiyatro yapıyoruz diye iddia etmiyoruz, biz tiyatro sanatı üzerinde bir takım denemeler yapıyoruz, bir takım farklı anlatım biçimleri arıyoruz ve burası da aslında deneysel bir stüdyo, bu yüzden de adı StüdyoCer. Tabii ki bu ruhun oluşmasında binanın baştaki ruhu bizi oldukça etkilemiştir, repertuardan da anlaşılacağı üzere. Daha önce valiyi oynadınız, öğretmeni oynadınız, daha birçok rolde bulundunuz Geçmişte oynadığınız roller hakkında anlatmak istediğiniz bir anekdot var mı, kendinizi en çok hangi rolde beğendiniz? Hepsinde, ayırmam mümkün değil Valiyi oynadığım zaman ettiğim laflar beni çok etkiliyordu. Onları söylemek büyük bir keyifti Vali dizisi bittiğinde bir sinema filmi yapmıştık, sinema filminde yarattığınız bir karakteri öldürdüğünüzde bir oyuncu olarak insan ister istemez çok üzülüyor. Filmi izledim, bitti, vali öldü Oynuyorum işte ben oynamışım yani çok saçma değil mi insanın duygulanması ama çok duygulandım ben, onu da çok sevdim, daha sonra Es-Es teki hocayı da çok sevmiştim ama bu sizin elinizde olan bir şey değil yani kalemin ucunda sizin replikleriniz, eğer o kalem ticari bir kaygıyla oynamaya başladıysa sizin sözcüklerinizin de bir kıymeti kalmıyor maalesef O zaman o işi yapmanın bir anlamı yok. O öğretmen karakteri de başlarda beni çok etkilemişti ama gelişemedi maalesef Akabinde Behzat Ç. arada benim bir Abdullah Şamil karakterim vardı Çeçen bir milis, o da beni çok etkilemişti. Sanırım sevdiğim, arzu ettiğim, oynamaktan keyif aldığım karakterleri tercih ediyorum. Moşe vardı Kurtlar Vadisi filminde bazı kesimlerce sorgulanan bir roldü? Moşe yi birinin oynaması gerekiyordu bu hikâyeyi anlatmak için, eğer o karakter 2013/1 Hukuk Gündemi 65
olmasaydı o hikâye anlatılamazdı. Türkiye de televizyonlar ve televizyonculuk çok eleştiriliyor. Siz ülkemizdeki televizyonculuğu nasıl değerlendiriyorsunuz? Diziler çok uzun tabii, yani bir sahneyi oynuyorsunuz ama 90 sayfa bazen 120 sayfa çekiyorsunuz Her sahnenin kendi içinde bir hazırlık süreci var ve böyle olunca siz yetiştirmek için sinemayı sinema yapan teknik özeliklerin birçoğundan taviz vermek zorunda kalıyorsunuz. Zaman zaman baktığınızda yakın planlarla geçen, güzel çocukların güzel oğlanların, yazarın söylediği metni dinleyen bir seyirci haline geliyoruz biz, böyle olduğu için zaman zaman çok sıkıcı oluyor tabii ki. Sürelerin kısalması demek çekim sürelerinin kısalması demek değil, sadece o süre içerisinde o işin daha kaliteli bir şekilde yapılması anlamına geliyor bu. Bizim derdimiz de bu zaten, çalışma süremiz kısalsın demiyoruz, biz diyoruz ki, biz bu işi daha kaliteli bir hale büründürebiliriz, hakkıyla yapabiliriz diyoruz ama maalesef imkân olmadığı için biz bir haftada o iki saatlik diziyi taşımak zorundayız, bir fabrika gibi, teslimat yapmak zorundayız Bu yüzden sürelerin kısalması ama teknik manada daha güçlü bir hale gelmesi gerekiyor. Özetlersek dizi sektörümüz fena yani Anlayın. Televizyonun tiyatroya etkisi nedir? Sizin televizyon çalışmalarınız sizin oyunlarınıza nasıl etki etti? Şimdi herkes şöyle bir şey söylüyor: Bir Delinin Hatıra Defteri Behzat Ç den sonra patladı. Bir Delinin Hatıra Defteri ni ben zaten Vali zamanından beri oynuyorum. O zamanlardan beri ilgi gören bir işti. Ama tabii ki bunun üzerine sahne üzerinde Behzat Ç. ve Behzat Ç yi görme arzusu bu işi başka bir boyuta taşıdı. Tabi ki Behzat Ç nin ilgi oranının artması konusunda yaptığı işler yadsınamaz. Ama biz Diyarbakır dayken de sahne üzerinde çok iyi işler yaptık, takip edilen oyunculardık ki o zaman biz tiyatroya başladığımızda Yetkin bizimle beraberdi, Erkan Petekkaya bizimle beraberdi, daha birçok iyi oyuncular vardı. Tabi ki dizi sektörü seyirciyi eve hapseden ve evin içerisinde en ucuz şekilde eğlenmesini sağlayan sektör. Sizi aslında dışarı çıkartan bir eylem, bir oyuncunun dizi yapması onu sahne üzerinde merak ettiriyor. Bu sebeple biz seyirciyi o koltuğundan alıp tiyatroya taşıyabiliyoruz. Eğer güçlü bir oyuncuysa, bu sebeple evet büyük bir artısı var. Tıpkı zamanındaki o gazinoda çıkan şarkıcılar gibi yani. Devlet tiyatrolarının özelleştirilmesi hakkında görüşleriniz nelerdir? Söyleyecek çok şey var da sakin olmaya çalışıyoruz Devlet tiyatrolarının markası her ne olursa olsun Anadolu da bir markadır ve oraya tiyatroyu götüren bir kurumdur. Hangi devlet işletmesi gelirse gelsin bunun muhafaza edilmesi gerektiğine yürekten inanan bir adamım ben. Devlet Tiyatrolarında özelleştirme gibi bir durum söz konusu olamaz; çünkü elinde sahip olduğu hiçbir malzemesi olmayan sadece ana sermayesinin oyuncuları olduğu bir kurumdan bahsediyoruz. Yani Devlet Tiyatrolarında özelleştirme o kurumda çalışan insanları pazarlamak demek. Yani bu da ne kadar mantıklı onu bilmiyorum. O yüzden de çok fazla konuşmak istemiyorum. Ama özelleştirmek yerine Devlet Tiyatrolarının Anadolu da mutlak suretle desteklenmesi taraftarıyım. Bunu bizzat oraları o bölgeyi gören o bölgenin halkıyla vakit geçirmiş, askerliğini o bölgede yapmış, iki duyguyu da farklı açılardan yaşamış bir insan olarak söylüyorum. Devlet Tiyatroları nın özelleştirilmesi bir fantezi. Yani kendi içinde düzenlemeler yapılmalı mıdır mutlak suretle yapılmalıdır ama orayı teşvik edici düzenlemeler yapılmalıdır. Ankara Barosu da kadın hakları konusunda duyarlı bir baro olarak Gelincik Merkezi ile hukuki yardıma ihtiyacı olan kadınlara hukuki yardım sağlıyor. Siz de izinsiz fotoğrafınızı çeken bir gazeteci hakkında açtığınız tazminat davasını kazandıktan sonra, kazandığınız tazminatı kadın sığınma evine bağışladınız. Kadın hakları ve kadınların durumu hakkında bize neler söylemek istersiniz? Bu çok fazla konuşulacak bir şey değil tabii ki yani. Çankaya Belediyesi nin açmış olduğu bir kadın sığınma evine gidip, arkadaşlarla 66 Hukuk Gündemi 2013/1
sohbet ettiğimiz zaman herkesin yarası kendi içinde çok derin. O yüzden bu konuların gizli kapaklı yaşanması taraftarıyım. Reklamdan uzak bir tavrının olması gerekiyor bu tarz işlerin. O yüzden biz gerekeni yaptık zaten. Gittik o arkadaşlarla konuştuk. O gün zaten tazminat davasını kazandığımızın haberi gelmişti. Bunun üzerine biz ne yapabiliriz dedik. Zaten bunu ben bağışlamayı düşünüyordum. Kadın evlerine bağışladık. Bir sanatçı olarak hepimizin duyarlılığı belli. Sadece kadın hakları ve kadın konusunda değil. Sanatçı dediğiniz zaman onun duyarlılık tarafından bitaraf olma durumu asla söz konusu değildir. O dünyayı algılayan, dünyayı yorumlamaya çalışan bir insandır benim gözümde. Ben o mertebede miyim? Hayır o mertebede değilim. Umarım öldüğümüzde birileri o öyleymiş der. Bizim çabamız yaşam boyu aradığımız bir takım duygular. Dünyayı doğru algılayabilme durumumuz. Bu kadın evleri de, çocuk yuvaları, ıslah evleri de öyle. Bizim için aynı değerde olan durumlar. Ne kadın, ne erkek, ne çocuk. Her ne şekilde olursa olsun şiddete maruz kalmamalıdır. Şiddete maruz kaldığı zaman bunun bir şekilde çözülmesi şarttır. Onları öyle kendi başınıza yalnızlığa terk edemezsiniz. Onu bir sorgulamak gerekir. En azından nedenini sormak gerekir. Ondan sonra gereken işlemler başlatılır, siz daha iyi bilirsiniz yani. (gülüşmeler) Bir de ben gidemiyorum. Bu tür yerlere gittiğimiz zaman arkadaşlar da haber alıyorlar. Bir anda orada kendi reklamını yapan bir adam gibi görünüyorum. Ve bu tür yerlere de mümkün olabildiğince gizli gitmeye çalışıyorum. Basının durumu hakkında neler söylemek istersiniz? Eğer benim özel hayatıma girecek kadar saldırgan davranıyorlarsa tabii ki o kadar özgürlüğü ben onlara vermiyorum. Onlar nereden alıyor? Biz o soruyu zaten sorduk orda. Basın biraz nasıl diyeyim size, mutedil dalgalı. (gülüşmeler) Bir Ankara takımı olarak, Gençlerbirliği ni destekliyorsunuz. Bu tutkunuz hakkında neler söylemek istersiniz? Baktığınız zaman hiçbir takımda olmayan bir ruh var Gençlerbirliği nde. Bana arkadaşlar soruyor. Hangi takımı tutuyorsun diyor, Gençlerbirliği diyoruz. E niye diğer büyük takımları tutmuyorsun diyorlar. Diyorum onlar taraf tutuyorlar, biz takım tutuyoruz. Aradaki fark bu. Sosyal medya Behzat Ç nin televizyon serüveninde dizinin arkasında oldu. Siz sosyal medyanın 2013/1 Hukuk Gündemi 67
bilfiil içinde bulunan, sosyal medyayı takip eden biri misiniz? Sizce sosyal medya hayatımızda olumlu-olumsuz neleri değiştirdi? Zaman zaman. İnanılmaz özgür bir alan şu anda benim için internet. Ağzına geleni herkes istediği şekilde söylüyor. O konuda sanırım söylemler üzerinde bireylerin biraz da kendilerini eğitmesi gerekiyor. Herkesin takip ettiği dinlediği bir ortamda ağzınızdan çıkan lafın daha düzgün olması gerekiyor ki sizi ciddiye alabilelim biz orada okuduğumuz zaman. Tabi internette ciddiye alınacak adamlar var, ciddiye alınmayacak adamlar var. Bizler bu dergiyi stajyer avukatlar olarak çıkarıyoruz. Stajyer avukatlar mesleğin başında olan insanlar. Peki siz alanında başarılı biri olarak, kendi alanınızda veya herhangi bir alanda mesleğinin başındaki kişilere neler tavsiye edersiniz? Mesleğin başındaki biri olarak vallahi hiçbir şey tavsiye etmiyorum. Ben her oyuna yeni başlıyorum. Her maceraya yeni başlıyorum. Başıma yeni gelecek olayları daha önceden kestiremiyorum ki ben. Her gün yeni bir şeyle karşılaşıyorum. Demek ki ben o zaman hep başındayım yani. Zaten hep başında olayım ya (gülüşmeler) Yeni çekilecek filminiz hakkında neler söylemek istersiniz? Ankara Yanıyor işte adı üstünde. İyi film olacak, ilkinden çok daha iyi bir film olacak. İlk filmde bir eski kitap, bir birbirine giren hikâyeler orada bir zihin karışıklığı oldu hepimizde. Ama bu ikinci filmde çok iyi bir Behzat Ç. filmi geleceğine inanıyorum. Biz biraz müşkülpesent adamlarız. Çok çabuk beğenmeyiz yani yaptığımız işi. Ama bu çıkan yeni senaryo da keyifli, Ankara Yanıyor yani. (gülüşmeler) Bize kendinize sorulmasını istediğiniz bir soruyu cevaplar mısınız? Kendime ne sorayım ya. (gülüşmeler) Ben zaten kendime sorduğum soruları cevaplamaya çalışıyorum. Mesela diyorum ki ben niye bu işleri yapıyorum diye ama bunun cevabını bir türlü veremiyorum. Belki de o çalışmam bu cevapları aramak için geçirdiğim bir süreçtir belki de Teşekkür ediyoruz. Ben teşekkür ederim. 68 Hukuk Gündemi 2013/1