3. SERMAYE PİYASASI KANUNU İLE GETİRİLEN DÜZEN 3.1. Sermaye Piyasası Kanunu'nun Getirdiği Yenilikler Sermaye piyasası ve menkul kıymetler konusunun esas yasal kaynağı olan Sermaye Piyasası Kanunu'nun amacı, tasarrufların menkul kıymetlere yatırılarak, halkın iktisadi kalkınmaya etkin ve yaygın bir şekilde katılmasını sağlamaktır (md.1). Kanun, sermaye piyasasına şu yeni kavram ve düzenlemeleri getirmiş bulunmaktadır: a) Sermaye piyasası araçları b) Sermaye piyasası araçlarının halka arzı ve satışı c) Sermaye piyasası araçları halka arz olunan anonim şirketler ve bunların denetimi d) Hisse senetleri halka arz olunan anonim şirketler (Halka açık anonim şirketler) e) Kayıtlı sermaye sistemi f ) Tahvil ve diğer borçlanma senedi ihracı g) Kâr dağıtımı esasları h) Kamunun Aydınlatılmasında Özel Durumlar ı ) Sermaye Piyasası Kurulu i ) Sermaye piyasası faaliyetleri ve sermaye piyasası kurumları j ) Denetim, ceza ve müeyyideler Sermaye Piyasası Kurulu'nca yayımlanmış ve yayımlanacak tebliğler aşağıdaki gruplara göre Seri VIII No.1 sayılı Sermaye Piyasası Kurulu Tebliğinde belirlenmiştir: Seri I : Hisse senetleri Seri II : Borçlanma Araçları (Tahviller ve Bonolar) Seri III : Sair menkul kıymetler Seri IV : Menkul kıymetleri halka arz olunan anonim şirketlere ilişkin hususlar Seri V : Aracı kurumlar Seri VI : Yatırım ortaklıkları Seri VII : Yatırım fonları Seri VIII : Çeşitli konular (Yeniden değerleme, resmi ilanların yayımlanması, Kurul kaydında bulunan anonim şirketler, tebliğlere ek tebliğler) Seri IX : Menkul kıymetler borsaları Seri X : Bağımsız dış denetleme Seri XI : Muhasebe standartları Seri XII : Açıklama tebliğleri 11
3.2. Sermaye Piyasası Kanunu Kapsamına Girenler a) Sermaye piyasası araçları, bu araçların ihracı, halka arzı ve satışı, b) Sermaye piyasası araçlarını ihraç veya halka arz edenler, c) Borsalar ve teşkilâtlanmış diğer piyasalar, d) Sermaye piyasası faaliyetleri, e) Sermaye piyasası kurumları, f) Sermaye Piyasası Kurulu Sermaye Piyasası Kanunu hükümlerine tâbîdir; ancak halka açık olmayan anonim şirketlerin halka arzedilmeyen hisse senedi ihraçları bu kanun kapsamı dışındadır. 3.3. Sermaye Piyasası Araçlarının, İhracı, Halka Arzı, Satışı ve Satış Yöntemleri Sermaye Piyasası Araçları: Sermaye piyasası araçları, menkul kıymetler ve diğer sermaye piyasası araçlarıdır (SPK md.3). Sermaye Piyasası Araçları Menkul Kıymetler Diğer Sermaye Piyasası Araçları a) Menkul Kıymetler: Ortaklık veya alacaklılık sağlayan, belli bir meblağı temsil eden, yatırım aracı olarak kullanılan, dönemsel gelir getiren, misli nitelikte, seri hâlinde çıkarılan, ibareleri aynı olan ve şartları Kurulca belirlenen kıymetli evraktır. Menkul kıymetler olarak; hisse senetleri, hisse senedi türevleri, geçici ilmühaberler, yeni pay alma kuponları, tahviller, tahvil türevleri, tahvil faiz kuponları, hazine bonoları, katılma intifa senetleri, kâr ve zarar ortaklığı belgeleri, banka bonoları, banka garantili bonolar, finansman bonoları, varlığa dayalı menkul kıymetler, gelir ortaklığı senetleri, tertip hâlinde çıkarılan ve 2 yıl veya daha uzun süreli ipotekli borç ve irat senetleri, içtüzüğünde kurucu dışındaki aracı kuruluşlarca serbestçe alım satımı öngörülen A tipi yatırım fonu katılma belgelerini sayabiliriz. b) Diğer Sermaye Piyasası Araçları: Menkul kıymetler dışında kalan ve şartları Kurulca belirlenen evraktır. Nukut ile çek, poliçe, bono ile mevduat sertifikaları bundan müstesnadır. İhraç: Sermaye piyasası araçlarının ihraççılar tarafından çıkarılıp halka arz edilerek veya halka arz edilmeksizin satışıdır (SPK Md.3). İhraççılar; anonim şirketler, mevzuata göre özelleştirme kapsamına alınanlar dahil kamu iktisadi teşebbüsleri, mahalli idareler ile bunlarla ilgili özel mevzuatları uyarınca faaliyet gösteren kuruluş, idare ve işletmelerdir. Halka Arz: Sermaye piyasası araçlarının satın alınması için; - Her türlü yoldan halka çağrıda bulunulmasını; - Halkın bir anonim şirkete katılmaya veya kurucu olmaya davet edilmesini; - Hisse senetlerinin borsalar veya diğer teşkilatlanmış piyasalarda devamlı işlem görmesini; - Sermaye Piyasası Kanunu na göre halka açık anonim şirketlerin sermaye artırımları dolayısıyla paylarının veya hisse senetlerinin satışını ifade eder (SPK, Md.3). Halka çağrı deyimi ise, çok sayıda ve belirli olmayan kişilere yapılan çağrıyı ifade eder. Sermaye piyasası araçlarından hisse senetleri ve tahvillerin halka arz prosedürü izleyen bölümlerde açıklanmıştır. 12
3.4. Hisse Senetlerinin Halka Arzı Temel olarak hisse senetlerinin halka arzı aşağıdaki süreç dâhilinde yapılır. Halka arz edilecek hisse senetlerinin Kurul kaydına alınması İzahnamenin Ticaret Siciline tescili ve Ticaret Sicil Gazetesinde ilânı, sirkülerin yayımlanması Yeni pay alma hakkının kullandırılması (yeni pay alma hakkının kısıtlanmadığı durumlarda) Hisse senetlerinin satışı Hisse senetlerinin satın alan kişilere teslim edilmesi Satış sonu işlemleri Bir anonim şirket, paylarını halka arz ederek halka açılır. Anonim şirketin paylarını halka arz etmesi için öncelikle payların Kurul kaydına alınması gerekir. Payların halka arzı ile ilgili düzenlemeler 03.04.2010 tarih ve 27541 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Sermaye Piyasası Kurulu nun Seri:1 No:40 sayılı (Payların Kurul Kaydına Alınmasına ve Satışına İlişkin Esaslar) Tebliği nde yer almaktadır. İhraç veya halka arz olunacak sermaye piyasası araçlarının Kurul a kaydettirilmesi zorunludur. Genel ve Katma Bütçeli İdareler ve T.C.M.B. tarafından ihraç olunacak sermaye piyasası araçlarının Kurul a kaydettirilmesi zorunlu değildir; ancak bu ihraçlar hakkında Kurul a bilgi verilir. Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin hisse senetleri ise halka arz yoluyla satılamaz (SPK, md:4). Kurul, başvuruları raf kayıt izahnamesi, izahname ve sirkülerlerin ortaklık ve halka arz olunacak paylara ilişkin mevzuatta öngörülen bilgileri içerip içermediğini dikkate alarak, kamunun aydınlatılması çerçevesinde inceler ve uygun görülen payları Kurul kaydına alır. Ancak, incelemeler sonucunda açıklamaların yeterli olmadığı ve gerçeği dürüst biçimde yansıtmayarak halkın istismarına yol açacağı sonucuna varılırsa, gerekçe gösterilerek, başvuru konusu payların Kurul kaydına alınmasından imtina edilebilir (Seri:1,No.40 Tebliği, md.16). Kurul kaydına alınma, ihraç edilen payların ve ilgili ortaklıkların, Kurul veya kamuca tekeffülü anlamına gelmez ve reklâm amacıyla kullanılamaz (Seri:1,No.40 Tebliği, md.16). Ortaklıkların ve/veya hissedarların aşağıda gösterilen işlemler nedeniyle ihraç veya halka arz edilecek paylarının kayda alınması için Kurul a başvurması zorunludur (Seri:1,No.40 Tebliği, md.2). a) Halka açık olmayan ortaklıkların mevcut veya sermaye artırımı suretiyle çıkarılacak paylarının halka arzı, b) Halka açık ortaklıkların mevcut veya sermaye artırımı suretiyle çıkarılacak paylarının halka arzı, c) Özelleştirilecek ortaklıkların paylarının halka arzı, ç) Pay sahibi sayısının 250 yi aşması nedeniyle payları halka arz olunmuş sayılan anonim ortaklıkların Kurul kaydına alınması, d) Gelişen İşletmeler Piyasası nda işlem görecek şirketlerin paylarının halka arzı veya tahsisli satışı. Yabancı ortaklıklarca bulundukları ülke mevzuatına uygun olarak çıkarılan ve ortaklık hakkını temsil eden menkul kıymetlerin Kurul kaydına alınması ve satışı Seri:III, No:20 sayılı Yabancı Sermaye Piyasası Araçlarının Kurul Kaydına Alınmasına ve Satışına İlişkin Esaslar Tebliği hükümlerine tâbîdir. 3.4.1. Mevcut payların halka arzı (Seri:1,No.40 Tebliği, md.5). (1) Pay sahiplerinin ortaklıkta sahip oldukları payları halka arz edebilmeleri için; 13
a) Ortaklık sermayesinin tamamının ödenmiş olması, b) Paylarında rehin veya teminata verilmek suretiyle devir veya tedavülünü kısıtlayıcı ve pay sahibinin haklarını kullanmasına engel teşkil edici kayıtların olmaması zorunludur. (2) Ortaklık yönetim kurulunun, esas sözleşmenin Kurul düzenlemelerine ve Kanun un amaç ve ilkelerine uygun hale getirilmesi için gerekli değişiklikleri içeren madde tadil tasarılarını hazırlayarak, Tebliğ in 1 no lu ekindeki belgelerle birlikte Kurul a başvurması ve esas sözleşme değişikliğine ilişkin Kurul onayının alınmasından sonra gerekli değişikliklerin yapılacak ilk genel kurul toplantısında karara bağlanması gerekir. (3) Hissedarların paylarını satacak olan aracı kuruluş Tebliğ in 2 no lu ekindeki belgelerle Kurul a başvurur. (4) Ortaklık yönetim kurulu, hissedar ve ilgili aracı kuruluşa, esas sözleşme değişikliği ve Kurul kaydına alınma sırasında gerekli belgeleri sağlamak ve satış sırasında mevzuatta öngörülen mükellefiyetleri yerine getirmek zorundadır. (5) Bu madde kapsamındaki halka arzlarda özelleştirme kapsamındaki ortaklıklar adına Kurul a başvuru Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından doğrudan yapılabilir. 3.4.2. Halka açık olmayan ortaklıkların paylarının sermaye artırımı yoluyla halka arzı (Seri:1,No.40 Tebliği, md.6). MADDE 6 - (1) Halka açık olmayan ortaklıklar, yapacakları sermaye artırımlarında, ortakların yeni pay alma haklarını kısmen veya tamamen kısıtlayarak paylarını halka arz edebilirler. Bu ortaklıkların sermayelerinin tamamının ödenmiş olması zorunludur. (2) Kurul a başvuru öncesinde aşağıdaki işlemler yapılır. a) Yönetim kurulu esas sözleşmenin Kurul düzenlemelerine ve Kanun un amaç ve ilkelerine uygun hale getirilmesi için gerekli değişiklikleri ve sermaye maddesinin değişikliğini içeren madde tadil tasarılarını hazırlayarak, Tebliğ in 1 no lu ekindeki belgelerle birlikte Kurul a başvurur ve esas sözleşme değişikliği için Kurul onayını alır. b) TTK hükümleri çerçevesinde genel kurulca sermayenin artırılmasına ve yeni pay alma haklarının sınırlandırılmasına ilişkin karar alınır. (3) Bu işlemlerden sonra Tebliğ in 3 no lu ekinde belirtilen belgelerin eklendiği bir dilekçe ile payların kayda alınması için ortaklık veya aracı kuruluş tarafından Kurul a başvurulur. (4) Payları GİP te işlem görecek ortaklıklar tarafından Tebliğ in 4 no lu ekinde belirtilen belgelerin eklendiği bir dilekçe ile payların kayda alınması için Kurul a başvurulur. 3.4.3. Halka açık ortaklıkların sermaye artırımları yoluyla halka arz (Seri:1,No.40 Tebliği, md.7). (1) Halka açık ortaklıkların sermaye artırımlarında Kurul a başvuru öncesinde aşağıdaki işlemler yapılır. a) Kayıtlı sermaye sisteminde, yönetim kurulu artırılacak sermaye miktarını ve satış esaslarını belirleyen bir karar alır. b) Esas sermaye sisteminde; yönetim kurulunca, esas sözleşmenin sermaye maddesinin değişikliğini içeren madde tadil tasarısı hazırlanır ve madde değişikliği için Kurul un onayını takiben genel kurulca sermaye artırımı kararı alınır. Bu genel kurulda, yeni pay alma haklarının kısmen ya da tamamen 14
kısıtlanmasının toplantı gündemine alınmış olması hâlinde yönetim kurulu tarafından yeni pay alma haklarının kısıtlanma nedenlerinin ortakların bilgisine sunulması zorunludur. c) Yeni pay alma haklarının tamamen veya kısmen kısıtlanmak istenmesi durumunda; bu hususun, kayıtlı sermaye sisteminde esas sözleşme ile yetkili kılınmış yönetim kurulunun alacağı sermaye artırımı kararında, esas sermaye sisteminde ise genel kurulun alacağı sermaye artırımı kararında, açıkça belirtilmesi gerekir. Kayıtlı sermaye sisteminde, yönetim kurulunun yeni pay alma haklarını kısıtlama kararı, Kurulun kayıtlı sermaye sistemine ilişkin düzenlemeleri çerçevesinde, alındığı tarihten itibaren 5 iş günü içinde Ticaret Siciline tescil ve TTSG de ilân edilir. (2) Bu işlemlerden sonra Tebliğ in 3 no lu ekinde belirtilen belgelerin eklendiği bir dilekçe ile payların kayda alınması için Kurula başvurulur. (3) Payları GİP Listesi nde bulunan şirketlerin bu kapsamda ihraç edeceği payların kayda alınması için Tebliğ in 4 no lu ekinde belirtilen belgelerin eklendiği bir dilekçe ile Kurula başvurulur. 3.4.4. Payların Borsada işlem gören niteliğe dönüştürülerek Borsada satışa konu olabilmesi için yapılacak işlemler (Seri:1,No.40 Tebliği, md.8). (1) Payları Borsada işlem gören ortaklıkların, Kurul kaydında olan ancak Borsada işlem görmeyen payları MKK nın belirlediği esaslar çerçevesinde ortak tarafından MKK üyesi aracı kuruluşlar vasıtasıyla yapılacak talep üzerine Kurul kayıt ücretinin Kurul ca belirlenecek hesaba yatırılmasından sonra Borsa da işlem gören niteliğe dönüşür ve Borsa da satılabilir. (2) Kurul kayıt ücreti, payların nominal değeri ile aracı kuruluş tarafından işlemin onaylandığı tarihte Borsa ikinci seans kapanış fiyatı arasındaki fark üzerinden hesaplanır. (3) MKK, satışı öngörülen pay miktarlarını, müracaatı yapan kişilerin isim veya unvanını günlük olarak toplu halde KAP ile kamuya duyurur. Ayrıca, her ayı takip eden 5 iş günü içinde Kurula yazılı olarak bildirir. (4) Kurul tarafından aksi bildirilmedikçe paylar, satışın duyurulmasından itibaren 3 iş gününden sonra satılabilir. Bu süre Özelleştirme İdaresi Başkanlığının yürüttüğü pay satışları için uygulanmaz. (5) Resmi müzayedelere ilişkin hükümler saklı kalmak üzere, payları Borsada işlem gören ortaklıkların, Borsada işlem görmeyen mevcut paylarının her türlü yoldan halka çağrıda bulunulması yoluyla halka arz edilmek istenmesi hâlinde Tebliğ in 2 no lu ekinde yer alan belgelerle Kurul a başvurulması zorunludur. (6) (Ek fıkra: Seri: I, No: 43 sayılı Tebliğ ile) Payları GİP te işlem gören ortaklıkların GİP listesinde bulunmayan payları Borsada işlem gören niteliğe çevrilemez. (7) (Ek fıkra: Seri: I, No: 43 sayılı Tebliğ ile) Borsanın ilgili pazarında gerçekleşen toptan satışlarda bu madde hükmü uygulanmaz. Ancak, toptan satışa konu Borsada işlem görmeyen nitelikteki mevcut payların aynı zamanda Borsada işlem gören niteliğe dönüştürülmek istenmesi durumunda bu maddenin sadece dördüncü fıkrası uygulanmayacaktır. Bu durumda, paylar toptan satışın gerçekleştiği tarihte Borsada işlem gören niteliğe dönüşür." 3.4.5. Payları Borsada işlem görmeyen halka açık ortaklıkların paylarının Borsada işlem görebilmesi (Seri:1,No.40 Tebliği, md.9). (1) Payları Borsada işlem görmeyen halka açık ortaklıkların paylarının Borsada işlem görebilmesi için; Kurul un 08.03.2008 tarihli ve 26810 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Seri:IV; No:39 sayılı İhraçcıların Muafiyet Şartlarına ve Kurul Kaydından Çıkarılmalarına İlişkin Esaslar Tebliği nin 7 nci 15
maddesinde yer alan Kurul kaydından çıkarılmaya ilişkin muafiyet şartlarını son durum itibarıyla veya son yıllık mali tablolarına göre taşımaması gerekmektedir. (2) Yönetim kurulu, ortaklık paylarının Borsa da işlem görmesine yönelik esas sözleşme değişiklikleri için Kurul un onayını alır. (3) Ortaklık paylarının tamamının Kurul kaydında olmaması hâlinde söz konusu paylar Kurul kaydına alınır. (4) Bu ortaklıkların paylarının Borsa da işlem görmesine ilişkin düzenlemeler çerçevesinde Borsa ya başvuruda bulunması gerekmektedir. 3.4.6. Raf kayıt sistemi (Seri:1,No.40 Tebliği, md.10). Borsa da işlem görebilmek amacıyla paylarını ilk defa halka arz edecek ortaklıklar, payları Borsa da işlem gören ortaklıklar ile kayıtlı sermaye sisteminde yer alıp payları borsada işlem görmeyen ortaklıklar toplam tutarı önceden belirlenmek üzere 1 yıl içerisinde yapacakları pay ihraçlarında Raf Kayıt Sisteminden yararlanabilirler. (2) Bu sistemde, payların Kurul kaydına alınma başvurusunda ortaklığa ait bilgilerin yer aldığı, standartları Kurulca belirlenen raf kayıt izahnamesi düzenlenir. Kurulca onaylı izahname Kurul kayıt tarihinden itibaren 15 gün içerisinde ticaret siciline tescil edilerek TTSG de, ortaklığın internet sitesinde ve KAP ta ortaklık tarafından ilân edilir. Ortaklığın internet sitesinde yapılan ilân raf kayıt süresi boyunca devam eder. Yatırımcıların talebi hâlinde ortaklık raf kayıt izahnamesinin basılı halini bedelsiz olarak yatırımcılara vermek zorundadır. (3) Kurul kayıt tarihinden itibaren 1 yıl içerisinde gerçekleştirilecek her satış öncesinde standartları Kurulca belirlenen ve satılacak paylara ilişkin bilgileri içeren pay bilgi notu Kurul un onayına sunulur. Kurulca onaylı pay bilgi notunun halka arzın gerçekleşeceği günden en az 3 iş günü önce ilân edilmesi zorunludur. (4) Raf kayıt izahnamesi ve pay bilgi notuyla halka açıklanan konularda satışa başlamadan veya satış süresi içinde ortaya çıkan önemli değişikliklerin ve yeni hususların, ortaklık tarafından bunların öğrenildiği tarihte ve satış süresi içinde ise satış durdurularak derhal Kurula bildirilmesi zorunludur. Raf kayıt izahnamesi ve pay bilgi notunda yapılan değişiklikler Kurul onayını takiben ortaklığın internet sitesinde ve KAP ta ortaklık tarafından ilân edilir. Raf kayıt izahnamesinde satıştan önce meydana gelen değişiklikler satıştan önce toplu halde ticaret siciline tescil edilir. Talepte bulunan yatırımcıların, bu değişikliklerin ilân tarihinden sonraki 2 işgünü içerisinde taleplerinden vazgeçme hakları bulunmaktadır. (5) Raf kayıt süresi içerisinde yeni dönem finansal tabloların kamuya açıklanması raf kayıt izahnamesinde değişiklik gerektirmez. Bu durumda pay bilgi notu kamuya açıklanan son finansal tabloları da içerir. (6) Raf kayıt sisteminden yararlanan ortaklıkların yayımlayacakları pay bilgi notu sirküler yerine geçer. Yeni pay alma haklarının kullanılmasından sonra kalan paylara ilişkin bilgiler ortaklığın internet sitesinde ve KAP ta ortaklık tarafından ilân edilir. (7) Raf kayıt sisteminden yararlanacak ortaklıkların internet sitesinin bulunması zorunludur. (8) KAP ta ilân yükümlülüğü, payları Borsa da işlem görmeyen ortaklıklar için uygulanmaz. 16
(9) Raf kayıt sisteminden yararlanan ortaklıkların raf kayıt süresi içerisinde diğer sermaye piyasası araçlarını ihraç etmeleri durumunda raf kayıt izahnamesi Kurul un ilgili düzenlemelerindeki izahname yerine geçer. 3.4.7. İç kaynakların ve temettüün sermayeye eklenmesi (Seri:1,No.40 Tebliği, md.11). Halka açık anonim ortaklıkların tamamı iç kaynaklardan karşılanmak üzere yapacakları sermaye artırımlarında; a) Esas sermaye sistemindeki ortaklıkların, sermaye maddesine ilişkin tadil tasarısını Kurula onaylatmaları ve ihraç edilecek payların kayda alınması amacıyla Kurul a müracaat etmeleri gereklidir. b) Kayıtlı sermaye sistemindeki ortaklıkların ise, iç kaynakların sermaye hesabına aktarılmasından sonra ihraç edilecek paylarının kayda alınarak artırıma ilişkin tescile mesnet belge verilmesi amacıyla Kurula müracaat etmeleri gereklidir. (2) İç kaynaklardan karşılanmak üzere yapılacak sermaye artırımı başvurularında Kurulca istenecek bilgi ve belgeler Tebliğ in 5 no lu ekinde yer almıştır. (3) Temettüün pay olarak dağıtılabilmesi için, Kurulun temettü dağıtımına ilişkin düzenlemeleri çerçevesinde temettüün pay biçiminde dağıtılmasına ilişkin genel kurul kararının alınmasından sonra payların Kurul kaydına alınması talebiyle hesap dönemini izleyen 5 inci ayın son iş gününe kadar Tebliğ in 5 no lu ekinde belirtilen belgelerin eklendiği bir dilekçe ile Kurula müracaat edilir. GİP te işlem gören şirketler Tebliğ in 4 no lu ekinde belirtilen belgelerle Kurula başvurur. 3.4.8. Nitelikli yatırımcılara satış (Seri:1,No.40 Tebliği, md.12). (1) Mevcut payların satışında veya sermaye artırımları yoluyla yapılan pay satışlarında payların tamamı nitelikli yatırımcılara satılabilir. (2) Sadece nitelikli yatırımcılara yapılacak satışlarda izahname ve sirküler düzenlenmez. Ancak ortaklık tarafından ilân ve reklâm yapılmak istenmesi durumunda satışın halka arz niteliğinde olmadığı ve sadece nitelikli yatırımcıları kapsadığı hususu bu ilân ve reklâmlarda açıkça yer alır. (3) Nitelikli yatırımcılara yapılan satışlarda satış yapılacak kişi sayısı yönünden bir kısıtlama uygulanmaz. (4) Ancak, halka açık olmayan ortaklıkların paylarının nitelikli yatırımcılara satışı sonucunda pay sahibi sayısının 250 yi aşması durumunda, Tebliğ in 31 inci maddesinde yer alan hükümler uygulanır. (5) Kurula kayıt başvurusu Tebliğ in 6 no lu ekindeki belgelerin eklendiği bir dilekçe ile yapılır. 3.4.9. Halka açık ortaklıklar ile payları GİP te işlem görecek ortaklıkların paylarının tahsisli satışı (Seri:1,No.40 Tebliği, md.13). (1) Payların tahsisli satışında izahname ve sirküler düzenlenmez. (2) Payları tahsisli olarak satın alacak gerçek ve tüzel kişilerin sayısının 100 ü geçmemesi şarttır. (3) Yeni pay alma hakları kısıtlanarak tahsisli satış yapılabilmesi için, tahsisli satış esaslarının, esas sermaye sisteminde genel kurulca, kayıtlı sermaye sisteminde esas sözleşme ile yetkili kılınmış ise yönetim kurulunca karara bağlanması gerekir. Kurula kayıt başvurusu Tebliğ in 6 no lu ekindeki belgelerin eklendiği bir dilekçe ile yapılır. 17
(4) Sermaye artırım suretiyle yapılan tahsisli satışta, satışa Kurul kayıt tarihinden itibaren 30 gün içinde başlanması ve satışa başlandıktan sonra 1 hafta içinde tamamlanması zorunludur. (5) Payları Borsa da işlem gören ortaklıklar ile payları GİP te işlem görecek ortaklıkların, sermaye artırımı suretiyle tahsisli olarak gerçekleştirecekleri pay satışının Borsa nın ilgili pazarlarında gerçekleştirilmesi zorunludur. Bu işleme konu paylar, ortaklığın isteğine bağlı olarak Borsada işlem görmeyen veya Tebliğin 8 inci maddesine tabi olmaksızın Borsa da işlem gören nitelikte oluşturulabilir. (6) (Ek fıkra: Seri: I, No. 43 sayılı Tebliğ ile) Tahsisli sermaye artırımından veya Borsa nın ilgili pazarında gerçekleşen mevcut ortak paylarının satışından Borsa da işlem görmeyen nitelikteki payları alacak alıcıların, bu payları Borsa nın ilgili diğer pazarlarında satılabilmesi için Tebliğin 8 inci maddesi uyarınca işlem yaptırmaları gerekmektedir. 3.4.10. İzahnamenin tescili ve ilânı (Seri:1,No.40 Tebliği, md.17). Sermaye piyasası araçlarının halka arzında açıklanacak bilgiler izahnamede yer alır. İzahnamede bulunması gereken bilgiler Kurul tarafından belirlenir (SPK, md. 6). Halkın satın almaya daveti ise sirküler vasıtasıyla yapılır. İzahname ve sirkülerlerin Kurul tarafından belirlenen standartlara uygun olması zorunludur. Halka arz nedeniyle toplanan tutarların nemalandırılmasına ilişkin esaslar izahname ve sirkülerde belirtilmek zorundadır; ayrıca konsorsiyum üyelerince yatırımcılardan tahsil edilecek olan ücret ve komisyonların da sirkülerde belirtilmesi gerekir. (1) Kurul kaydına alınma başvurusu sırasında Kurula sunulan izahname Kurul un internet sitesinde ilân edilir. İzahname ayrıca, Kurul a başvuru yapıldığı günü izleyen 5 iş günü içinde, varsa ortaklığın internet sitesinde ve payları Borsa da işlem gören ortaklıklar için KAP ta ilân edilir. İzahname ilân edilirken, Kurula yapılan kayda alma başvurusunun incelenmekte olduğu, izahnamenin Kurul tarafından henüz onaylanmadığı ve Kurul onayını takiben kesinleşen izahnamenin ayrıca ilân edileceği hususlarına izahnamenin giriş sayfasında yer verilmesi zorunludur. Kurula yapılan kayda alma başvurusunun incelenmekte olduğu, izahnamenin Kurul tarafından henüz onaylanmadığı ve Kurul onayını takiben kesinleşen izahnamenin ayrıca ilan edileceği hususlarına izahnamenin giriş sayfasında yer verilmesi zorunludur. (2) Raf kayıt sistemine ilişkin esaslar saklı kalmak üzere, payların Kurul kaydına alınmasından sonra, Kurul ca onaylanmış izahname, kayıt belgesi tarihinden itibaren 15 gün içinde ortaklığın kayıtlı olduğu Ticaret Sicili ne tescil ve TTSG de ilân ettirilir. Payları Borsa da işlem gören ortaklıklar ve payları Borsa da ilk defa işlem görecek ortaklıklar için ayrıca ortaklığın internet sitesinde ve KAP ta ortaklık tarafından ilân edilir. Payları Borsa da işlem görmeyen ortaklıklar ise bu ilânı varsa kendi internet sitelerinde de yaparlar. (3) İzahname standartları Kurul tarafından belirlenir. (4) İzahnamenin ortaklık merkezinde ve başvuru yerlerinde bulundurulması gerekmekte olup, talep edilmesi durumunda basılı halinin bedelsiz olarak yatırımcılara verilmesi zorunludur. 3.4.11. Yeni pay alma haklarının kullandırılması (Seri:1,No.40 Tebliği, md.18). (1) Ortaklıkların sermaye artırımlarında yeni pay alma hakları kullandırılıyorsa, izahnamenin tescilinden itibaren 15 gün içinde, yeni pay alma sirküleri ilân edilir. Payları kayden izlenen ortaklıkların yeni pay alma hakkı kullanımı, kaydi sistem esasları çerçevesinde gerçekleştirilir. (2) Payları Borsa da işlem görmeyen ortaklıkların yeni pay alma hakkı kullanım yerleri ise, ortakların çoğunluğunun bu haklarını kullanabileceği şekilde tespit edilir. Kurul, yeni pay alma haklarının aracı 18
kuruluş vasıtasıyla kullandırılmasını, kullanım yerlerinin değiştirilmesini veya sayısının artırılmasını isteyebilir. (3) Yeni pay alma hakları, payları borsada işlem görmeyen ortaklıklar için 15 günden az 120 günden fazla olmamak üzere yeni pay alma kuponları karşılığında ve payları borsada işlem gören ortaklıklar için ise 15 günden az 60 günden fazla olmamak üzere sirküler ve pay bilgi notunda belirlenen süre ve esaslar dahilinde kullanılır. Ortaklar bu süre içinde pay bedellerinin tamamını bir bankada açılan özel hesaba yatırarak, sermaye artırımına katılabilir veya yeni pay alma haklarını satabilirler. Kurul dan uygun görüş almak suretiyle, yeni pay alma süresi uzatılabilir. 3.4.12. Ön talep toplama (Seri:1,No.40 Tebliği, md.14). (1) Payların Kurul kaydına alınmasından önce, belirli bir fiyat aralığından, yatırımcıların olası talepleri, talepte bulunanlar için herhangi bir yükümlülük ve bağlayıcılık oluşturmaksızın, aracı kuruluşlar tarafından toplanabilir. Ön talep toplayabilmek için Kurul kaydına alınma başvurusunun yapılmış olması gerekir. (2) Ön talep toplama, duyuru ilânı ile veya ilânsız olarak yapılabilir. (3) Ön talebin toplanacağı yerlerde, ortaklığın esas sözleşmesi, son üç yıllık finansal tabloları, bunlara ilişkin bağımsız denetim raporları ve faaliyet raporlarının yeterli sayıda bulundurulması ve talep edenlere bedelsiz olarak verilmesi zorunludur. (4) Ön talep toplamadan elde edilen sonuçlar kamuya açıklanmaz ve reklâm amacıyla kullanılamaz. (5) Ön talep toplama süresi 15 günden fazla olamaz. (6) Ön talep toplama başlamadan en az 1 iş günü önce ön talep toplama başlangıç ve bitiş tarihleri aracı kuruluş tarafından Kurul a bildirilir. (7) Ön talep toplama sonuçları ön talep toplama süresinin bitimini takip eden 2 iş günü içerisinde ve satışa başlanmadan önce aracı kuruluş tarafından Tebliğ in 7 no lu ekinde yer alan forma uygun olarak Kurul a iletilir. 3.4.13. Ön talep toplama duyurusu ve ilânı (Seri:1,No.40 Tebliği, md.15). (1) Ön talep toplama, Kurul ca ön talep toplamaya onay verilmesinden sonra başlar. (2) Duyuru ilânı ile ön talep toplama yönteminin kullanılması halinde; İhraççı ya da hissedar tarafından halka arza ilişkin ilânların yapılacağı yerlerde ilân edilecek olan ön talep toplama duyurusunun başında büyük harflerle dikkat çekecek şekilde; Bu paylar Sermaye Piyasası Kurulu tarafından kayda alınmamış olup, kayıttan önce payların satışı mümkün değildir. Payların satışı izahnamenin yayınlanmasından sonra gerçekleşecek olup yatırım kararının söz konusu izahnamenin incelenmesinden sonra verilmesi gerekmektedir. Ön talep toplama, sadece satılabilecek pay miktarı ve fiyatının tespiti amacıyla uygulanan anket niteliğinde bir işlem olup, kesin talebin ve satışın aynı tutarda gerçekleşeceği anlamına gelmemektedir. Ayrıca, fiyat ve miktar kesin satış sırasında değiştirilebilir ifadesine yer verilmesi gereklidir. (3) Duyuru ilânı ile ön talep toplama yönteminin kullanılması halinde; ön talepte bulunanlara satışta öncelik ve /veya teşvik sağlanabilir. Buna ilişkin esaslara ön talep toplama duyurusunda ve izahnamede yer verilir. (4) Ön talep toplama duyurusunun ilânından sonra payların halka arzından vazgeçilmesi halinde, bu husus ön talep toplama duyurusu ile aynı şekilde ilân edilir. 19
(5) Ön talep toplama duyurusu ile ilân edildiği yerler ilânı izleyen 2 iş günü içerisinde aracı kuruluş tarafından Kurul a bildirilir. 3.4.14. Kurul kaydına alınma ve kayda alma ücreti (Seri:1,No.40 Tebliği, md.16). (1) Kurul, başvuruları raf kayıt izahnamesi, izahname ve sirkülerlerin ortaklık ve halka arz olunacak paylara ilişkin mevzuatta öngörülen bilgileri içerip içermediğini dikkate alarak, kamunun aydınlatılması çerçevesinde inceler ve uygun görülen payları Kurul kaydına alır. Ancak, incelemeler sonucunda açıklamaların yeterli olmadığı ve gerçeği dürüst biçimde yansıtmayarak halkın istismarına yol açacağı sonucuna varılırsa, gerekçe gösterilerek, başvuru konusu payların Kurul kaydına alınmasından imtina edilebilir. (2) Kayda alınan, satışı yapılacak payların ihraç değeri üzerinden, Kanunun 28 inci maddesine göre belirlenen ücret, Kurulca ilân edilen hesaba yatırılır. Kurul karar tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde söz konusu ücretin ilgili hesaba yatırılması ve kayda alma belgesinin alınması zorunludur. Aksi takdirde satışı yapılacak paylar kayda alınmamış sayılır. (3) Raf kayıt sisteminde, satışı yapılacak payların ihraç değeri üzerinden hesaplanan kayda alma ücreti her satış aşamasında ilgili hesaba yatırılır. (4) Kayda alınan payların tamamının veya bir kısmının satışının yapılamamış olması halinde, paylara ilişkin olarak Kurulca alınmış bulunan ücretin iadesi talep edilemez. (5) Kurul kaydına alınma, ihraç edilen payların ve ilgili ortaklıkların, Kurul veya kamuca tekeffülü anlamına gelmez ve reklâm amacıyla kullanılamaz. 3.4.15. Tasarruf sahiplerine satış (Seri:1,No.40 Tebliği, md.19). (1) Tasarruf sahipleri sirküleri; yeni pay alma hakkı kullanım süresinin bitiminden veya yeni pay alma hakkı kullandırılmıyorsa izahnamenin tescilinden itibaren, 60 gün içinde yayımlanarak paylar satışa sunulur. (2) Tebliğ in 5, 6 ve 7 nci maddelerdeki hükümler uyarınca gerçekleştirilen tasarruf sahiplerine satış işlemleri, Kurulun halka arz ve satış konusundaki düzenlemeleri çerçevesinde yerine getirilir. (3) Yeni pay alma haklarının kullanılmasından sonra kalan payların halka arz süresi 2 iş gününden az, 30 günden fazla olamaz. Kurul dan uygun görüş almak suretiyle, halka arz süresi uzatılabilir. (4) Sermaye artırımlarında yeni pay alma haklarının kullanılmasından sonra kalan payların nominal değerleri toplamı, 120 bin 1 Türk lirasının veya oran olarak satışa sunulan paylarının nominal değerinin % 1 inin altında kalırsa, ortaklıklar Kuruldan onay almak suretiyle tasarruf sahipleri için sirküleri yayınlamayabilirler. Bu durumda, payları Borsa da işlem gören ortaklıkların Borsa da halka arzına ilişkin bilgiler Kurulca belirlenecek formata uygun olarak ortaklığın internet sitesinde ve KAP ta ortaklık tarafından ilân edilir. (5) Diğer ortaklıklar ise yönetim kurulu kararıyla kalan payların tahsis edilmesi suretiyle, satışı tamamlayabilirler. 1 Sermaye Piyasası Kurulu tarafından 01.01-31.12.2012 dönemi için belirlenen tutar olup, bu tutar her yıl Maliye Bakanlığınca ilân edilen yeniden değerleme katsayısı dikkate alınarak Kurulca yeniden belirlenir. 20
3.4.16. Ek satış (Seri:1,No.40 Tebliği, md.20). (1) Tebliğ in 5 ve 6 ncı maddelerde belirtilen işlemlerde, toplanan kesin talebin satışa sunulan pay miktarından fazla olması hâlinde izahnamede gerekli açıklamaların yapılması koşuluyla, bu talebi karşılamak amacıyla ek satış gerçekleştirilebilir. Paylarını GİP te işlem görmek üzere halka arz edecek ortaklıklar ek satış hakkını kullanamazlar. (2) Ek satışa konu paylar, ortaklar tarafından satılabileceği gibi, halka arza aracılık eden aracı kurumlardan biri tarafından ortaklardan ödünç alınarak ödünç alımlı satış yoluyla da satılabilir. (3) Ek satışa konu payların halka arz edilecek paylar ile aynı hakları taşıması zorunludur. (4) Ek satışa konu payların halka arza aracılık edecek aracı kurumlardan biri tarafından ödünç alımlı satış yoluyla satılacak olması halinde, aracı kurumla ortaklar arasında imzalanacak ödünç sözleşmesi çerçevesinde, paylar, satışı gerçekleştiren aracı kurum tarafından mevcut ortaklardan ödünç alınarak tasarruf sahiplerine teslim edilir. Ödünç alımlı satış işlemini gerçekleştiren aracı kurumun ödünç işleminden kaynaklanan yükümlülüğünü, ödünç sözleşmesinde yer alan esaslar çerçevesinde, payların Borsada işlem görmeye başladığı tarihten itibaren 30 gün içerisinde kapatması zorunludur. (5) Ödünç sözleşmesinin ödünç alınan payların aracı kurum tarafından paylarını ödünç veren ortaklardan halka arz fiyatından satın alınmasını kapsayan bir alım hakkını içermesi zorunludur. Bu sözleşmede alım hakkını kullanma süresi en çok 30 gün olarak belirlenir. Bu sürenin başlangıcı payların Borsada işlem görmeye başladığı tarihtir. Sözleşmeyi imzalayan aracı kurum, ödünç aldığı payları, ilgili paylar Borsada işlem görmeye başladıktan sonra alım hakkı kullanım süresi içinde Borsadan satın alarak ortaklara teslim edebileceği gibi, bu süre içinde söz konusu sözleşme çerçevesinde alım hakkını kullanmak suretiyle ortaklara ilgili payların bedellerini ödemek yoluyla da yükümlülüğünü kapatabilir. (6) Aracı kurumun ödünç sözleşmesinden kaynaklanan yükümlülüğünü kapatmak için Borsada gerçekleştirebileceği alımlarda fiyat istikrarını sağlayıcı işlemlerde uygulanan emir ve fiyat kurallarına uyması zorunludur. (7) Ek satışa konu toplam paylar, ek satış öncesi halka arz edilen pay miktarının %15 ini aşamaz. (8) Ek satış hakkının kullanılıp kullanılmadığı, kullanıldıysa sonuçları hakkında bilgi aracı kurum tarafindan özel durum açıklamasıyla kamuya açıklanır. (9) Ödünç sözleşmesinden kaynaklanan yükümlülüğün kapatıldığı gün, Tebliğ in 8 no lu ekinde yer alan bilgiler ile ödünç sözleşmesinin şartlarında veya uygulamasındaki her türlü değişiklik işlemi gerçekleştiren aracı kurum tarafından özel durum açıklamasıyla kamuya duyurulur. (10) Bu kapsamda gerçekleştirilecek ödünç alımlı satış işlemlerinde Kurul un 14.07.2003 tarihli ve 25168 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Seri:V, No:65 Sermaye Piyasası Araçlarının Kredili Alım, Açığa Satış ve Ödünç Alma ve Verme İşlemleri Hakkındaki Tebliğ i hükümleri uygulanmaz. (11) Ödünç alımlı satış işlemini gerçekleştirebilecek aracı kurumlara ilişkin şartlar Kurul tarafından belirlenir. (12) Bu kapsamda düzenlenen ödünç alımlı satış işlemine ilişkin kayıtlar, işlemi gerçekleştiren aracı kurum tarafından tutulur ve işlemlerin sona ermesinden itibaren en az beş yıl süreyle ihraççı veya paylarını halka arz eden ortağın incelemesine açık tutulur. (13) Bu kapsamda düzenlenen ödünç alımlı satış işlemlerinin Tebliğde belirtilen esaslar çerçevesinde yürütülmesinden işlemi gerçekleştiren aracı kurum sorumludur. 21
3.4.17. Fiyat istikrarını sağlayıcı işlemler (Seri:1,No.40 Tebliği, md.21). (1) Tebliğ in 5 ve 6 ncı maddelerde belirtilen işlemlerde, paylar Borsada işlem görmeye başladıktan sonra, halka arza ilişkin izahnamede gerekli açıklamaların yapılmış olması koşuluyla, halka arza aracılık eden ve izahnamede belirtilen aracı kurum tarafından fiyat istikrarını sağlamak amacıyla alımda bulunulabilir. (2) Halka arz sonrası fiyat istikrarını sağlayıcı işlemler, ilgili payların Borsada işlem görmeye başladığı tarihten itibaren en çok 30 gün süreyle gerçekleştirilebilir. (3) Fiyat istikrarını sağlayıcı işlemlerde halka arz fiyatının üzerinde emir verilemez. Belirlenen işlem süresi içerisinde, işlem fiyatı halka arz fiyatının altına düştüğünde, halka arza aracılık eden ve izahnamede belirtilen aracı kurum tarafından alımda bulunulabilir. Söz konusu işlemlerde uygulanacak emir ve fiyat kuralları Borsa düzenlemeleriyle belirlenir. (4) Tebliğ in 20 nci maddesi çerçevesinde ödünç alımlı satışın gerçekleştirilmesi hâlinde fiyat istikrarını sağlayıcı işlemler ile ödünç alımlı satışın aynı aracı kurum tarafından gerçekleştirilmesi zorunludur. (5) Fiyat istikrarını sağlayıcı işlemlere ilişkin sürenin sona ermesini takip eden iş günü, Tebliğ in 9 no lu ekinde yer alan bilgiler, işlemi gerçekleştiren aracı kurum tarafından özel durum açıklamasıyla kamuya bildirilir. Ancak, aracı kurum fiyat istikrarı sağlayıcı işlemleri izahnamede öngörülen işlem süresi tamamlanmadan sona erdirmeyi kararlaştırırsa, bu durumu, Tebliğ in 9 no lu ekinin (1-6) ncı maddelerinde yer alan bilgiler ve gerekçesiyle birlikte aynı iş günü özel durum açıklamasıyla kamuya duyurur. (6) Aracı kurum, fiyat istikrarını sağlayıcı işlemler çerçevesinde satın aldığı payların satışında piyasanın olağan işleyişinin etkilenmemesi için azami özen ve dikkati gösterir ve fiyat istikrarını sağlayıcı işlemler çerçevesinde satın aldığı payları izahnamede ilân edilen istikrar sağlayıcı işlemlere ilişkin süre boyunca halka arz fiyatının altında bir bedelle satamaz. (7) Halka arz sonrasında fiyat istikrarını sağlayıcı işlemlere ilişkin kayıtların tümü işlemleri gerçekleştiren aracı kurum tarafından tutulur ve işlemlerin sona ermesinden itibaren en az beş yıl süreyle ihraççı veya paylarını halka arz eden ortağın incelemesine açık bırakılır. (8) Halka arz sonrasında fiyat istikrarını sağlayıcı işlemlerin Tebliğde belirtilen esaslar çerçevesinde yürütülmesinden işlemi gerçekleştiren aracı kurum sorumludur. (9) Fiyat istikrarını sağlayıcı işlemleri gerçekleştirebilecek aracı kurumlara ilişkin şartlar Kurul tarafından belirlenir. (10) Piyasa yapıcılığına ilişkin ilgili diğer düzenlemelerde yer alan hükümler saklıdır. 3.4.18. Sermaye artırımlarında satış sonrası işlemler (Seri:1,No.40 Tebliği, md.22). (1) Kayıtlı sermaye sistemindeki ortaklıkların, a) Satın alma taahhütnamesi bulunmaması hâlinde satış süresinin sona ermesini takiben satılamayan payları 6 iş günü içinde iptal ettirmeleri, b) Satın alma taahhütnamesi bulunması halinde, süresi içinde satılmayan paylar için satış süresinin bitiminden itibaren 3 iş günü içinde satın alma taahhüdünde bulunanlara müracaat ederek satışı tamamlamaları, 22
c) Gerçekleştirilen satış tutarına ilişkin belgeler ve yönetim kurulu kararı ile tescile mesnet belge almak üzere Kurul a başvurmaları, ç) Kurul dan aldıkları belgeyi, 10 gün içinde Ticaret Siciline tescil ve tescilden sonra TTSG de ilân ettirmeleri gerekir. (2) Esas sermaye sistemindeki ortaklıkların; süresi içinde satılamayan paylar için satış süresinin bitiminden itibaren 3 iş günü içinde satın alma taahhüdünde bulunanlara müracaat etmeleri, satışın tamamlanmasını takiben, TTK hükümleri çerçevesinde sermaye artırımına ilişkin esas sözleşme değişikliğini ilgili Ticaret Sicili ne tescil ve TTSG de ilân ettirmeleri gerekir. 3.5. Halka Arzda Satış Yöntemleri (Seri:8,No.66 Tebliği, md.4). (1) Sermaye piyasası araçlarının halka arzında fiyat, satış ve dağıtım esasları ihraçcı ve/veya hissedar ile konsorsiyum lideri tarafından, Tebliğ in 12 nci maddesinde belirtilen niteliği belirlenmiş ortaklıkların paylarının halka arzı dışında, serbestçe belirlenir. Ancak, söz konusu hususlara izahnamede ayrıntılı olarak yer verilmesi zorunludur. (2) Halka arz edilecek sermaye piyasası araçları, izahnamede nitelikleri tanımlanan herhangi bir yatırımcı grubuna satılmak üzere, her bir yatırımcı grubu için yapılacak tahsisat oranlarına izahnamede ayrıntılı olarak yer verilmesi suretiyle, tahsis edilebilir. Satış sırasında talep edilebilecek sermaye piyasası aracı miktarlarına ihraçcının yönetim kurulunca veya hissedar tarafından izahnamede belirtilmesi suretiyle asgari veya azami sınırlar konulabilir. Ancak getirilebilecek sınırlamalar ihraçcı, hissedar, aracı kuruluş ile sermaye, yönetim, denetim ve benzeri şekillerde ilişkisi bulunan kişilere menfaat sağlamak amacıyla kullanılamaz. Belirli bir yatırımcı grubuna tahsisat yapılmış olması halinde, söz konusu gruptan başvuru yapacaklar aranan nitelikleri taşıdıklarına dair izahnamede öngörülen bir belgeyi talep formuna eklerler. (3) Halka arz edilecek sermaye piyasası aracının ek satış hakkı hariç olmak üzere en az % 10 u yurtiçi bireysel yatırımcılara ve % 10 u ise yurtiçi kurumsal yatırımcılara tahsis edilmek zorundadır. Söz konusu sınırlamalar borsada satış yöntemiyle halka arzlarda uygulanmaz. (4) Talep toplama yönteminde talep süresi sonunda belirli bir yatırımcı grubuna tahsis edilen tutarı karşılayacak miktarda talep gelmemiş ise o gruba ait tahsisatın karşılanamayan kısmı diğer gruplara aktarılabilir. (5) Talep toplama süresinin sonunda her bir yatırımcı grubuna tahsis edilen tutarı karşılayacak kadar talep gelmiş olsa dahi, izahnamede esasları açıklanmış olmak koşuluyla tahsisat oranları gruplar arasında yurtiçi bireysel ve yurtiçi kurumsal yatırımcıların asgari tahsisat oranlarını azaltmamak üzere kaydırılabilir. Ancak herhangi bir yatırımcı grubu için izahnamede açıklanan tutarın %20 sinden daha fazla azaltma yapılamaz. 3.5.1. Halka arza aracılığa ilişkin esaslar (Seri:8,No.66 Tebliği, md.5). Sermaye piyasası araçlarının halka arzı, halka arza aracılık yetki belgesi olan bir aracı kuruluş veya aracı kuruluşlardan oluşan konsorsiyum aracılığıyla gerçekleştirilir. Aracılık sözleşmesinde, aracı kuruluşlardan en az biri konsorsiyum lideri olarak belirlenir. Bu şekilde birden fazla konsorsiyum üyesinin eş lider olarak belirlenmesi mümkündür. Bu durumda her bir eş liderin görev ve sorumlulukları ile bunlardan Kurul nezdinde başvuru işlemlerini yürütecek olan aracı kuruluş aracılık sözleşmesinde açıkça belirtilir. Halka arza aracılığın, tek bir aracı kuruluş tarafından gerçekleştirilmesi hâlinde söz konusu aracı kuruluş Tebliğ de konsorsiyum lideri için belirtilen görev ve sorumlulukları haizdir. 23
3.5.2. Kamuyu aydınlatmaya ilişkin esaslar (Seri:8,No.66 Tebliği, md.6). (1) İhraçcı ve/veya hissedar halka arz süreci boyunca ihraca ilişkin yayımlanan tüm bilgilerin, tanıtım ve diğer toplantılarda yapılan açıklamaların gerçeği dürüst bir biçimde yansıtmasından, izahnameyle kamuya açıklanmış veya kamuya açıklanacak hususları içermesinden ve tüm yatırımcıların eşit olarak ulaşabileceği şekilde kamuya duyurulmasından sorumludurlar. Ayrıca kendinden beklenen özeni göstermeyen aracı kuruluşlar da söz konusu hususlardan hukuken sorumludurlar. (2) İhraçcı ve/veya hissedar ile aracı kuruluşlar sermaye piyasası aracının değerine ilişkin olarak yatırımcıların yanlış yönlendirilmesine neden olabilecek herhangi bir işlem yapılmaması ve yapay piyasa yaratılmaması için gereken önlemlerin alınmasından sorumludurlar. (3) Halka arz süreci boyunca görevleri nedeniyle içsel bilgiye ulaşabilecek durumda olan kişiler öğrendikleri içsel bilgilerin gizliliğinin sağlanmasından sorumludurlar. (4) Sadece nitelikli yatırımcılara yapılacak satışlarda ortaklık tarafından ilân ve reklâm yapılmak istenmesi durumunda satışın halka arz niteliğinde olmadığı ve sadece nitelikli yatırımcıları kapsadığı hususu bu ilân ve reklamlarda açıkça yer alır. 3.5.3. Dağıtıma ilişkin genel esaslar (Seri:8,No.66 Tebliği, md.7). (1) Dağıtım sırasında nitelikli yatırımcı kapsamına girmeyen diğer yatırımcı gruplarına kendi dahil oldukları grup içerisinde eşit ve adil davranılması, taleplerin hangi aracı kuruluştan geldiğine bakılmaksızın aynı şekilde değerlendirilmesi esastır. (2) Çalışanlara yapılacak tahsisatın dağıtım sırasında ayrı bir kategori olarak belirlenmesi ve bireysel yatırımcılarla aynı dağıtım yöntemine tâbî tutulmaları gerekmektedir. (3) Dağıtımın izahnamede yer alan esaslara uygun olarak yapılmasından ihraçcı ve/veya hissedar ile konsorsiyum lideri sorumludur. Dağıtıma ilişkin kayıtların düzenli bir şekilde ve dağıtım işlemine ilişkin ihtiyaç duyulabilecek detayları içerecek şekilde tutulmasından konsorsiyuma katılan tüm aracı kuruluşlar sorumludur. Talep toplama süresi, en erken sirküler ilanını izleyen ikinci işgünü başlayabilir. Talep toplama süresi en az 2 işgünü, en fazla 30 gün olarak belirlenir. 3.5.4. Dağıtım listesinin kesinleşmesi, bedel iadesi ve teslim (Seri:8,No.66 Tebliği, md.11). (1) Talep toplama süresinin bitimini izleyen 2 işgünü içerisinde konsorsiyum lideri, bedelini ödeyerek sermaye piyasası aracı almak isteyen yatırımcıların adı/soyadını, T.C. Kimlik numaralarını, ticaret unvanlarını, vergi numaralarını, talep ettikleri sermaye piyasası aracı miktarını, teklif edilen fiyatı, miktar alt sınırlarını, talebin sisteme girildiği tarih ve saat ile sermaye piyasası araçlarının yatırımcılar arasındaki dağıtımını gösterir bir liste düzenleyerek ihraçcıya, mevcut payların halka arzında ise hissedarlara verir. (2) İhraçcı ve/veya hissedar dağıtım listesinin teslimini izleyen 2 işgünü içinde listeyi onaylayarak aracı kuruluşa teslim eder. Karşılanamayan taleplere ilişkin bedel iadeleri aracı kuruluşlar tarafından dağıtım listesinin teslim alınmasını izleyen iki işgünü içerisinde yerine getirilir. (3) Onaylanan dağıtım listesini alan aracı kuruluş ise karşılanan taleplere ilişkin sermaye piyasası araçlarının teslimini yerine getirir. (4) Talep toplama yöntemi ile gerçekleştirilen halka arzlarda talep sahiplerinin edinmeye hak kazandıkları sermaye piyasası araçlarının kendileri adına açılmış hesaplara aktarılması zorunludur. 24
3.5.5. Belirli Satış ve Dağıtım Yöntemleri ile Bunlara Uyma Zorunluluğu Olan Ortaklıklar 3.5.5.1. Niteliği belirlenmiş ortaklıklar (Seri:8,No.66 Tebliği, md.12). (1) Payları Borsa'da işlem gören ortaklıkların yeni pay alma haklarının kullandırılmasından sonra kalan payların satışı ile GİP te ilk defa işlem görmek üzere başvuruda bulunan şirketlerin pay satışlarında "Borsa da satış" yönteminin kullanılması zorunludur. (2) Payları Borsa'da işlem gören ortaklıkların, Borsa da hiç işlem görmemiş belirli bir gruba dahil paylarının olması durumunda, bu gruptaki paylara ilişkin yeni pay alma haklarının kullandırılmasından sonra kalan payların satışında Borsa da satış yönteminin uygulanması zorunluluğu bulunmamaktadır. Ancak, Borsa da satış yönteminin uygulanmaması durumunda, yeni pay alma haklarının kullandırılmasından sonra kalan payların en az, borsada işlem gören ortaklık paylarının, Borsa da halka arz süresinin sonundaki üç işlem gününde Borsa birincil piyasasında gerçekleşen günlük ağırlıklı ortalama fiyatlarının aritmetik ortalaması üzerinden satılması zorunludur. (3) Payları Borsa da işlem görmeyen halka açık anonim ortaklıkların sermaye artırımı yoluyla paylarının satışında, Kurulca belirlenen standartlara uygun olarak hazırlanmış son yıla ait bilançolarına göre, paylarının defter değeri nominal değerinin en az iki katı olan ortaklıkların; aynı bilanço üzerinden net dönem kârı elde etmiş olmaları ve bilanço aktif toplamının 11.875.000 TL'yi 2 aşmış olmaları halinde, "Talep Toplama" yönteminin uygulanması zorunludur. Ancak, yeni pay alma haklarının kullanılmasından sonra kalan tutarın, nakit karşılığı artırılacak sermayeye oranının % 5 ve altında kalması durumunda, yapılacak başvuru üzerine Kurulca uygun görülmesi hâlinde bu yöntem uygulanmayabilir. Kurul gerekli görmesi hâlinde talep toplama yönteminin kullanılmasını zorunlu tutabilir veya bu zorunluluğu kaldırabilir. (4) Tebliğ in 13 üncü, 14 üncü, 15 inci ve 16 ncı maddelerinde yer alan hükümlerin sadece bu maddede niteliği belirlenmiş ortaklıklarca uygulanması zorunludur. 3.5.5.2. Talep toplama yöntemi (Seri:8,No.66 Tebliği, md.13). (1) Talep toplama yönteminde, yatırımcıların satışa sunulan paylarına ilişkin talepleri toplanır ve bu taleplerin izahnamede yer alan usule göre değerlendirilmesi ile satışa sunulan paylar arasında dağıtıma tâbî tutulur. Talep toplama yöntemiyle satış; "sabit fiyat","fiyat teklifi alma" ve fiyat aralığı yoluyla aşağıda belirtilen esaslar çerçevesinde yürütülür. (2) Sabit fiyatla talep toplama yönteminde, satışa sunulan aracın pay olması durumunda ihraçcı ve/veya hissedar tarafından sabit bir fiyat belirlenir. (3) Fiyat teklifi alma yoluyla talep toplama yönteminde, sabit fiyatla talep toplama yönteminden farklı olarak ihraçcı ve/veya hissedar tarafından pay satışlarında asgari bir satış fiyatı belirlenir ve bunun üzerindeki fiyat teklifleri toplanır. (4) Paylar fiyat aralığı ile Kurul kaydına alınmışsa ve sirküler fiyat aralığı ile ilân edilmişse fiyat aralığı yoluyla talep toplanabilir. Fiyat aralığı uygulanması durumunda tavan fiyat, taban fiyatın %20 sini aşmayacak şekilde belirlenir. (5) Sabit fiyat veya fiyat aralığı yoluyla talepte bulunan yatırımcıların miktara ilişkin taleplerini toplamak üzere Tebliğ in 1 no lu ekindeki "Talep Formu" düzenlenir. 2 Sermaye Piyasası Kurulu tarafından 01.01-31.12.2012 dönemi için belirlenen tutar olup, bu tutar her yıl Maliye Bakanlığınca ilân edilen yeniden değerleme katsayısı dikkate alınarak Kurulca yeniden belirlenir. 25
(6) Fiyat teklifi alma yoluyla talep toplama yönteminin kullanıldığı halka arzlarda, yatırımcıların belirlenen asgari fiyat üzerindeki fiyat teklifleri ve miktara ilişkin talepleri, Tebliğ in 2 no lu ekindeki Talep Formu düzenlenmesi suretiyle toplanır. (7) Yatırımcılar istedikleri taktirde, talep formunda almak istedikleri miktara ilişkin bir alt sınır belirleyebilirler. (8) Aracı kuruluşlar talep formunu kabul etmeden önce yatırımcıların kimlik bilgilerini tespit ederler. 3.5.5.3. Sabit fiyatla veya fiyat aralığı yoluyla talep toplama yönteminde dağıtım ilkeleri (Seri:8,No.66 Tebliği, md.14). (1) Sabit fiyatla veya fiyat aralığı yoluyla talep toplama yönteminin uygulandığı halka arzlarda, talep formlarını toplayan aracı kuruluş, talep toplama süresinin sona ermesinden sonra halka arzı yapılacak olan payların yatırımcılar arasında dağıtımını aşağıdaki esaslara göre yapar. (2) Başvuru taleplerinin satışa sunulan pay tutarından az olması hâlinde bütün talepler karşılanır. Taleplerin satışa sunulan pay tutarından fazla olması durumunda dağıtım şu şekilde gerçekleştirilir: Varsa belirli bir yatırımcı grubu için ayrılan kısım hariç olmak üzere, satışa sunulan toplam tutar, talep eden yatırımcı sayısına bölünür ve bu suretle bulunan tutar ve altındaki alım talepleri karşılanır. Kalan tutar, talebi tamamen karşılanamayan yatırımcı sayısına bölünerek aynı şekilde dağıtılır. Bu şekildeki dağıtım işlemine satışa sunulan paylarının tamamı dağıtılıncaya kadar devam olunur. Dağıtım sonucunda ortaya çıkan miktarlar, miktar konusunda bir alt sınır koyan yatırımcılar açısından gözden geçirilir, ortaya çıkan miktarın bu alt sınır altında kalması hâlinde yatırımcı isteğine uygun olarak listeden çıkarılır ve bu miktarlar tekrar dağıtıma tâbî tutulur. Dağıtım hesaplamalarında küsürat ortaya çıkması durumunda, küsürat tama iblağ edilerek talebi tamamen karşılanamayan yatırımcılar arasında yönetim kurulunun veya hissedarın uygun gördüğü şekilde dağıtım yapılır. (3) Sabit fiyatla veya fiyat aralığı yoluyla talep toplama yönteminin uygulandığı halka arzlarda istenmesi halinde, herhangi bir yatırımcı grubuna tahsis edilmiş bulunan toplam pay miktarının bu gruba gelen toplam talep miktarına bölünmesi ile arzın talebi karşılama oranı bulunduğu oransal dağıtım sistemi kullanılabilir. Söz konusu oran yatırımcıların talep ettikleri tutar ile çarpılarak, her bir yatırımcının talebi arzın talebi karşılama oranında pay tahsis edilmesi suretiyle karşılanır. 3.5.5.4. Fiyat teklifi alma yoluyla talep toplama yönteminde dağıtım ilkeleri (Seri:8,No.66 Tebliği, md.15). (1) Talep formlarını toplayan aracı kuruluş, talep toplama süresinin sonunda payların yatırımcılar arasında dağıtımını aşağıdaki esaslara göre yapar. (2) Toplanan teklifler, en yüksek fiyat teklifinden en düşük fiyat teklifine doğru olmak üzere, her fiyat düzeyinde talep edilen miktarlar ile birikimli miktarları gösteren bir tabloya dönüştürülür. Birikimli olarak en çok payın satılabildiği fiyat, satış fiyatı olarak belirlenir. Payların dağıtımında bu fiyatı karşılayan teklifler dikkate alınır. Belirlenen fiyat düzeyinde talep edilen toplam pay miktarının satışa sunulandan fazla olması durumunda, en yüksek fiyatlı talepten başlamak suretiyle dağıtım işlemi yapılır. Teşekkül eden fiyat seviyesinde birden fazla yatırımcının karşılanamayan talebi olması durumunda, yatırımcılar arasında dağıtım talep miktarı ile orantılı olarak yapılır. Dağıtım sonucunda ortaya çıkan miktarlar, miktar konusunda alt sınır koyan yatırımcılar açısından gözden geçirilir, ortaya çıkan miktarın bu alt sınırın altında kalması hâlinde yatırımcı isteğine uygun olarak listeden çıkarılır ve bu miktarlar tekrar dağıtıma tâbî tutulur. Dağıtım hesaplamalarında küsürat ortaya çıkması durumunda küsürat tama iblağ edilerek talebi tamamen karşılanamayan yatırımcılar arasında ihraçcı veya hissedarın uygun gördüğü şekilde dağıtım yapılır. 26
3.5.5.5. Talep toplanmaksızın satış yöntemi (Seri:8,No.66 Tebliği, md.16). (1) Talep toplanmaksızın satış yöntemi, payları borsada işlem görmeyen halka açık ortaklıklardan, Tebliğ in 12 nci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan nitelikleri belirlenmiş ortaklıklar dışında kalanların paylarının kendileri ya da aracı kuruluşlar vasıtasıyla belirli bir fiyat tespit edilerek, yatırımcılardan talep toplanmaksızın halka arz yoluyla satışıdır. (2) Bu yöntemin uygulanması halinde; tasarruf sahipleri, sirkülerde belirtilen süre içinde pay bedellerini bir bankada açılan özel hesaba yatırarak sermaye artırımına katılırlar. (3) Talep toplama yönteminin kullanılması durumunda, yeterli talepte bulunulmaması halinde, talep dışı kalan paylar için de bu madde hükümleri uygulanır. 3.5.6. Aracı kuruluşların yükümlülükleri (Seri:8,No.66 Tebliği, md.19). (1) Sermaye piyasası araçlarının satışı dolayısı ile düzenlenen izahname ve sirkülerlerin konsorsiyum adına konsorsiyum lideri tarafından da imzalanması gerekir. Aracı kuruluşlar, sermaye piyasası araçlarının satışlarını izahname ve sirkülerde belirtilen satış koşullarına ve ilgili mevzuattaki diğer kurallara uygun olarak gerçekleştirmekle yükümlüdürler. (2) Halka arz süreci devam ederken gelen talep seviyesine ilişkin açıklama yapılamaz. Ancak konsorsiyum lideri halka arz fiyatı ve üzerindeki fiyatlardan halka arza gelen talep seviyesini yanıltıcı olmamak şartıyla ancak halka arz süresinin bitimini takiben Kurul un özel durumların kamuya açıklanmasına ilişkin düzenlemeleri çerçevesinde açıklar. Söz konusu açıklama halka arzda talepte bulunan grupların seçilmiş bir kısmına ilişkin olamaz. Yapılacak olan açıklamanın doğruluğundan konsorsiyum lideri sorumludur. (3) Konsorsiyum lideri ihracın nihai tutarını, çalışanlar, kurumsal, bireysel ve diğer yatırımcı grupları arasındaki dağılımı da içerecek şekilde dağıtım sonuçları ile ek satış hakkı ve tahsisatın kaydırılması ile ilgili sonuçları, dağıtım listesinin kesinleştiği günü takip eden işgünü Kurul un özel durumların kamuya açıklanmasına ilişkin düzenlemeleri çerçevesinde açıklar. (4) Diğer yandan, konsorsiyum lideri yatırımcı grupları bazında dağıtımı yapılan sermaye piyasası aracı tutarı, oranı ve yatırımcı sayısı hakkındaki bilgiler ile halka arzedilen payların nominal değerinin %5 inden fazlasını satın alan kişi ve kurumları, dağıtım listesinin kesinleştiği günü takip eden işgünü Kurul un özel durumların kamuya açıklanmasına ilişkin düzenlemeleri çerçevesinde kamuya açıklamak zorundadır. Ayrıca Tebliğ in 18 inci maddesinde belirtilen kişilerin yaptıkları pay alımları da orana bağlı olmaksızın bu madde kapsamında açıklanır. 3.6. Borçlanma Araçlarının Kurul Kaydına Alınması ve Satışı Borçlanma araçlarını (Tahvil, Hisse Senedine Dönüştürülebilir Tahvil, Değiştirilebilir Tahvil, Finansman Bonosu, Altın, Gümüş ve Platin Bonoları, Banka Bonoları) ihraç etmek isteyen anonim şirketlerin ihraç sırasında uyması gereken esaslar Sermaye Piyasası Kurulu nun Seri:II No:22 Tebliği ile belirlenmiştir. Temel olarak borçlanma araçlarının ihracı aşağıdaki süreç dâhilinde yapılır. İhraç edilecek borçlanma araçlarının kurul kaydına alınması Borçlanma araçlarının satışı Satış sonu işlemler 3.6.1. Kurul kaydına alınmanın kapsamı (Seri:2,No.22 Tebliği, md.4). İhraçcıların ihraç edecekleri borçlanma araçlarını, Tebliğ de belirtilen esaslara göre Kurul a 27
kaydettirmeleri zorunludur. Borçlanma aracı ihracı için genel kurulca karar alınmış olunması zorunludur. Genel kurul kararının toplantı ve karar nisapları bakımından, TTK nın 372 nci ve 378 inci maddeleri hükümlerine uygun olarak alınmış olması gereklidir. Kanun'un 13 üncü maddesine göre, borçlanma araçlarını ihraç yetkisi, esas sözleşme ile yönetim kuruluna devredilebilir. İhraç edilecek borçlanma araçlarına ilişkin olarak alınacak yetkili organ kararında bu araçların tutarının, türünün, vadesinin ve faizinin belirlenmesine ilişkin genel esaslara yer verilmesi zorunludur. Kurul kaydına alınma başvurusunun, yetkili organ kararının alındığı tarihten itibaren 1 yıl içinde yapılması zorunludur. Kurul kaydına alınan borçlanma araçları, bir yıllık dönem içinde farklı vade yapısı ve faiz oranı üzerinden satılabilir. Kayda alınan borçlanma araçlarının satışından vazgeçilmesi hâlinde bu durum derhal Kurul a bildirilir. Satışından vazgeçilen veya satılamayan borçlanma araçları Kurul dan uygun görüş alınmak suretiyle Kurul kaydına alınma tarihinden itibaren bir yıl içinde tekrar satışa sunulabilir. Kurul, ihraç edilecek borçlanma araçlarının Kurul kaydına alınmasına ilişkin başvuruları, mevzuatta öngörülen esaslar çerçevesinde inceler ve sonuçlandırır (Seri:2,No.22 Tebliği, md.6). İncelemeler sonucunda açıklamaların yeterli olmadığı ve gerçeği dürüst biçimde yansıtmayarak halkın istismarına yol açacağı sonucuna varılırsa, gerekçe gösterilerek, başvuru konusu borçlanma araçlarının Kurul kaydına alınmasından imtina edilebilir. Kayda alınan borçlanma araçlarının satışına ilişkin olarak bir kayıt belgesi düzenlenir. Kayıt belgesi alınmaksızın ihraç ve satış işlemlerine başlanamaz. İhraççılar Kurul karar tarihinden itibaren 1 yıl içinde satışı tamamlamak kaydıyla, Kurulca kayda alınmasına karar verilen borçlanma araçlarının kayda alma belgesini satıştan önce teslim alırlar. Kurul, ihraçcıdan, borçlanma araçlarına ilişkin ödeme yükümlülüklerinin yurt içinde yerleşik bir banka veya üçüncü bir tüzel kişi tarafından garanti altına alınmasını talep edebilir. Borçlanma araçları halka arz edilerek veya halka arz edilmeksizin tahsisli olarak satılabilir. Borçlanma araçlarının emre, nama veya hamiline olarak hangi türde ihraç edileceğine izahname ve sirkülerde yer verilir (Seri:2,No.22 Tebliği, md.7). Borçlanma araçlarının tahsisli olarak veya nitelikli yatırımcılara satışında izahname ve sirküler düzenlenmez. Tahsisli satışlarda ve nitelikli yatırımcılara yapılacak satışlarda, esasları Kurulca belirlenecek olan beyanların satıştan önce yatırımcılara imzalatılması zorunludur. Borçlanma araçlarını tahsisli olarak satın alacak gerçek ve tüzel kişilerin sayısının gerek bu araçların Kurul kaydına alınması aşamasında gerekse kayıt aşamasından sonra yapılacak işlemlerle 100 ü geçmemesi şarttır. Tahsisli olarak satılan borçlanma araçlarının, Kanun un 3 üncü maddesinde yer alan halka arz tanımı kapsamına girecek şekilde yeniden satışa sunulmaları hâlinde izahname ve sirküler düzenlenmesi zorunludur. Borçlanma araçlarının, nitelikli yatırımcılara tahsisli olarak veya yalnızca bu yatırımcılara çağrıda bulunmak suretiyle satılması mümkün olup, bu satışlarda sayı yönünden bir kısıtlama uygulanmaz. Ancak nitelikli yatırımcılara satılan borçlanma araçlarının, Kanun un 3 üncü maddesinde yer alan halka arz tanımı kapsamına girecek şekilde yeniden satışa sunulmaları hâlinde izahname ve sirküler düzenlenmesi zorunludur. 3.6.2. Derecelendirme (Seri:2,No.22 Tebliği, md.9). İhraç edilecek borçlanma araçlarına ilişkin olarak kredi derecelendirmesi yapılması durumunda, derecelendirme notuna izahname ve sirkülerde yer verilmesi zorunludur. İhraç edilecek borçlanma aracının kredi derecelendirmesini yapan derecelendirme kuruluşunun, derecelendirme notuna esas teşkil eden bilgileri vade boyunca yılda en az bir seferden az olmamak üzere ve ihtiyaç hâlinde 28
düzenli olarak gözden geçirmesi, gözden geçirmenin sonucuna bağlı olarak derecelendirme çalışmasını yeniden değerlendirmek suretiyle verilen notu zamanında güncellemesi zorunludur. Derecelendirme notlarındaki değişikliklerin, ihraçcılarca Kurul un özel durumların kamuya açıklanmasına ilişkin düzenlemeleri çerçevesinde kamuya açıklanması zorunludur. Yurtiçinde ihraç edilen borçlanma araçlarının Kanun un 10/A maddesi çerçevesinde MKK nezdinde kayden hak sahipleri bazında izlenmesi zorunludur. 3.6.3. İhraç limiti (Seri:2,No.22 Tebliği, md.11). Borçlanma araçlarına ilişkin ihraç limiti ve katsayı, 3/9/2009 tarih ve 27338 sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren 3/8/2009 tarihli ve 2009/15344 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı nda yer alan esaslar ve Kanun çerçevesinde tespit olunur. İhraç limitinin hesaplanmasında, aynı ortaklık veya ihraççı tarafından daha önce ihraç edilmiş ve halen tedavülde bulunan borçlanma araçlarının nominal tutarı indirim kalemi olarak dikkate alınır. Mahalli idareler ve bunlarla ilgili özel mevzuatları uyarınca faaliyet gösteren kuruluş, idare ve işletmeler, mevzuata göre özelleştirme kapsamına alınanlar dahil kamu iktisadi teşebbüslerinin borçlanma aracı ihraç limitleri 3/8/2009 tarihli ve 2009/15344 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı nda yer alan esaslar ve Kanun çerçevesinde belirlenir. Bu durumda, özel kanunlarda belirlenen limitler uygulanmaz. İhraç limitinin hesaplanmasında, özel bağımsız denetime tâbî tutulmuş ve Kurul un sermaye piyasası araçları bir borsada işlem gören ortaklıklar için belirlediği finansal tablo ve raporlamaya ilişkin düzenlemelerine göre hazırlanmış finansal tablolar esas alınır. İhraç limitinin hesaplanmasına esas teşkil eden finansal tabloların Kurul un bağımsız denetim standartları düzenlemeleri çerçevesinde bağımsız denetimden geçirilmiş olması hâlinde özel bağımsız denetim raporu istenmez. Ancak; ihraçcıların, bağımsız denetimden geçmiş son finansal tablo döneminden sonra, limite esas teşkil eden bilanço kalemlerinde olumsuz yönde meydana gelen değişiklik sonucunda ihraç edilecek borçlanma araçlarının toplam tutarının ihraç limitinin üstünde kalması hâlinde ihraç limitleri, Kurul un bağımsız denetim standartları düzenlemeleri çerçevesinde hazırlanan özel amaçlı bağımsız denetim raporu düzenlenmek suretiyle tespit edilir. Hazine garantisi ihtiva eden ihraçlarda, mevzuatta öngörülen ihraç limitlerine uyulmaz. 3.6.4. Aracı kuruluş kullanma zorunluluğu (Seri:2,No.22 Tebliği, md.12). Halka arz edilen borçlanma araçlarının satışının, bunlara ilişkin anapara, faiz ödemesi ve benzeri yükümlülüklerin aracı kuruluşlar vasıtasıyla yerine getirilmesi zorunludur. Borçlanma araçlarının halka arz yoluyla satışında, bu araçlara ilişkin yükümlülüklerin yerine getirilme esaslarına düzenlenecek izahname ve sirkülerde yer verilir. Borçlanma araçlarının halka arz yoluyla satışında, bu araçlara ilişkin yükümlülükler, tasarruf sahiplerinin kolaylıkla yararlanabileceği şekilde yerine getirilir. 3.6.5. İzahname ve sirküler düzenleme esasları (Seri:2,No.22 Tebliği, md.13-16). İzahname ve sirkülerin ihraçcı, ihraçcının mali durumu, riskleri, borçlanma araçlarının itfasına ilişkin temel varsayımları, faaliyet kapsam ve sonuçları ile ihraca ilişkin olarak mevzuatın öngördüğü ve Kurulca gerekli görülen bilgiler ile yatırımcıların yatırım kararlarına etki edebilecek diğer hususları açıklıkla ortaya koyacak ayrıntıda düzenlenmesi, Kurul tarafından belirlenen asgari standartlara uygun olması, kayda alınma başvurusu sırasında Kurulca istenebilecek ek bilgileri içermesi ve izahname ve sirkülerde yer alan bilgi ve açıklamaların belgeye dayandırılması 29
zorunludur. İhraç edilecek borçlanma araçlarına garanti verilmesi durumunda, garantöre ilişkin temel bilgilere de izahname ve sirkülerde yer verilir. Kurul un ilgili Tebliğ hükümleri çerçevesinde bağımsız denetime tâbî ihraçcıların izahname ve sirkülerindeki denetlenen dönemlere ilişkin mali durum ve faaliyet sonuçlarına ilişkin bilgilerin, ilgili bağımsız denetim kuruluşlarınca verilen raporlara uygun olarak hazırlanması gerekir. İzahname ve sirkülerin aracı kuruluşlar veya konsorsiyum oluşturulmuş olması durumunda konsorsiyum lideri veya liderleri tarafından da imzalanması gerekir. Bu belgelerde yer alan bilgilerin gerçeği dürüst bir biçimde yansıtmasından ihraçcılar sorumludur. Ancak, kendilerinden beklenen özeni göstermeyen aracı kuruluşlara da zararın ihraçcılara tazmin ettirilemeyen kısmı için müracaat edilir. İhraçcılar ve satışa aracılık eden kuruluşlar, satış yerlerinde Kurulca onaylanmış izahnameden yeterli sayıda bulundurarak talep edenlere vermek zorundadırlar. İzahname ve sirkülerle halka açıklanan konularda satışa başlamadan veya satış süresi içinde meydana gelen ve bildirilmemesi hâlinde yatırımcıların zararına neden olabilecek değişikliklerin ve yeni hususların, ihraçcılar tarafından öğrenildiği tarihte her durumda satışa başlamadan önce veya satış süresi içinde satış durdurularak, ihraçcı veya aracı kuruluş tarafından yazılı şekilde en seri haberleşme vasıtasıyla Kurul a bildirilmesi zorunludur. Kurul dan onay alındıktan sonra izahnamedeki değişikliklerin Ticaret Sicili ne tescil ettirilmesi, TTSG de, KAP ve ihraçcının internet sitesinde ilanı; sirkülerdeki değişikliklerin ise, varsa bu sirkülerlerin ilân edildiği gazetelerde veya ihraçcının internet sitesinde ve KAP ta ilân edilmesi zorunludur. Halka arz yoluyla satılacak borçlanma araçlarının Kurul kaydına alınmasından sonra, Kurulca onaylanmış izahname, kayıt belgesi tarihinden itibaren 15 gün içinde ortaklığın kayıtlı olduğu Ticaret Sicili ne tescil ve TTSG de ilân ettirilir. Ticaret Siciline tescil ve TTSG de ilân ettirilen izahname, ihraçcının internet sitesinde ve KAP ta ilân edilir. Tasarruf sahipleri sirkülerinin, satışın başlangıç tarihinden en az 1, en çok 5 gün önceden başlamak üzere ihraçcının internet sitesinde ve KAP ta satış süresince ilân edilmesi zorunludur. Borçlanma araçları, Kurulca onaylanan sirkülerin ilanını takiben, izahnamede yer alan esaslar çerçevesinde satışa sunulur. 3.6.6. İlan ve reklamlar (Seri:2,No.22 Tebliği, md.17-19). Borçlanma araçlarının halka arzı dolayısıyla yapılacak tanıtım ve reklâm amaçlı ilanlarda yer alan bilgiler yanlış, yanıltıcı, temelsiz, abartılı veya eksik olmamalı ve ihraççının mevcut koşullarına ilişkin olarak yatırımcıların yanlış fikirler edinmelerine neden olmamalıdır. Her durumda tanıtım ve reklâm amaçlı ilanlarda yer alan bilgilerin izahnamede yer alan bilgilerle tutarlı olması şarttır. Kurul kaydına alınma başvurusundan sonra, ancak, izahnamenin yayımlanmasından önce yapılan tanıtım ve reklâm amaçlı ilanlarda, izahnamenin henüz yayımlanmadığı, halka arz edilecek borçlanma araçlarının Kurul kaydına alınmadığı ve yatırım kararlarının izahnamenin yayımlanmasından sonra izahname incelenerek verilmesi gerektiği hususlarında bir uyarıya yer verilmesi zorunludur. İzahnamenin yayımlanmasından sonra yapılan tanıtım ve reklâm amaçlı ilanlarda ise halka arza ilişkin izahnamenin temin edileceği yerler ile KAP ve ihraççının internet sitesinin adresi ve varsa sirkülerin ilân edildiği gazetelerin isimleri ve tarihleri belirtilir. Sirküler yayımlanmadan once sadece ihraççının faaliyet konusu, sektörü, sektördeki yeri ve ürünleri hakkında ilân ve reklâm yapılabilir ve bu bilgilerle sınırlı olmak üzere, basın yayın organlarına açıklamada bulunulabilir. 30