Asansör Đstanbul 2013 Uluslararası 13. Asansör Fuarı 4-7 Nisan 2013 TÜYAP Fuar ve Kongre Merkezi Đstanbul TEKNOLOJĐ YARIŞI ve KASITLI KÖTÜ KULLANMAYA DAYANIKLI (ANTĐ VANDAL) ASANSÖRLER! ĐFO Đstanbul Fuar Hizmetleri, AYSAD Asansör ve Yürüyen Merdiven Sanayicileri Derneği desteği ile ASANSÖR ĐSTANBUL 13. Asansör Fuarını düzenliyor. Đki yılda bir gerçekleşen ve her defasında uluslar arası arenada yerini giderek sağlamlaştıran ASANSÖR ĐSTANBUL, 2011 yılında 25.000 civarında ziyaretçisi, 37 ülkeden 363 katılımcı firması ve %22 oranında yabancı misafirleri ile başarısını katlayarak sürdürdü. 4-7 Nisan 2013 tarihlerinde ASANSÖR ĐSTANBUL, ana tema olarak bu defa da TEKNOLOJĐ YARIŞINI başlatıyor. Bu yılın ana teması yanında, giderek güncellik kazanan kasıtlı kötü kullanıma karşı (anti-vandal) çözümler de ASANSÖR ĐSTANBUL 2013 ün önemli bir unsuru olacaktır. Đşte bu nedenle Fuarın önemli yan etkinliklerinden olan Uluslararası Asansör Tasarım Yarışmasının teması olarak bu konunun işlenmesi düşünülmüştür. Toplumlarda giderek artan bu tip eğilimlere karşı, asansör kullanıcılarının güvenliğini sağlamak üzere uzun bir süre önce hazırlanan EN81-71 standardı ülkemizde ancak son birkaç yıldır gerçek yerine oturtulmuş ve komponent üreticilerinin portföylerine girmeye başlamıştır. Öncelikle butonyer ve gösterge sistemleri için üretilen çözümler artık daha başka alanlarda da gerekliliklerin ortaya çıkması ile asansör tesisinin tüm elementleri içinde olmazsa olmaz konumuna gelmiştir. Đşte Uluslararası Asansör Tasarım Yarışmasının temasının seçiminde, giderek yaygınlaşan bu çözüm ihtiyacının, Endüstriyel Tasarımcılar, Mimarlar, Mühendisler ve bu meslek ünvanlarını almak üzere yüksek öğrenim gören öğrencilerin katılımı ile karşılanması fırsatının yaratılması düşüncesi hâkim olmuştur. Ayrıca yarışma sonunda uygulanabilirliği belirlenen tasarımların üretimlerinin de yapılması düşünülmektedir. Şartnamede yer alan ekler; 1) EK-1 TS EN81-71 STANDARDI: HIZLI GÖZ ATIM (QUICK REFERENCE) 2) EK-A MÜŞTERĐLER / TASARIMCILAR ĐÇĐN KLAVUZ 3) EK-D BĐNA TASARIMCILARINA TAVSĐYELER 1
ILDC 2013 5. ULUSLARARASI ASANSÖR TASARIM YARIŞMASI ASANSÖRLERDE KASITLI KÖTÜ KULLANIMA KARŞI TASARIMLAR Konulu Tasarım Yarışması Şartnamesi 1- AMAÇ Asansör sektöründe katma değeri yüksek ürünlerin geliştirilmesi ve tasarım etkinliklerinin yaygınlaştırılması büyük önem taşımaktadır. Bu yarışmayla asansör sektörü ve asansör kullanıcıları için yenilikçi tasarımların desteklenmesi amaçlanmaktadır. 2- KONU V. Asansör Tasarım Yarışmasının konusu: ASANSÖRLERDE KASITLI KÖTÜ KULLANIMA KARŞI TASARIMLAR Bilindiği gibi asansörler EN81-1 & 2 deki kurallara göre tasarlanır. Ancak kasıtlı tahribata karşı dayanıklı olması istenilen asansörlerde doğal olarak, asansör kullanıcılarının güvenliğini temin etmek üzere daha farklı hususlar da göz önüne alınmalıdır. Bu hususlarla ilgili olarak ekte verilen TS EN81-71 standardının çok iyi özümsenmesi ve hazırlanacak projelerde uygulanabilirliğin sağlanması gerekmektedir. Asansörlerde karşılaşılabilecek tehlikeler arasındaki Đnsan Davranışı ile ilgili olan tehlikeler, yukarda sözü edilen standartta belirtilmiş olmasına rağmen ayrıca kısaca bu şartnamenin ekinde de verilmiştir. Ancak bu ekin sadece hızlı göz atma (quick reference) için verildiği unutulmamalıdır: Esas ve geçerli olan yine TS EN81-71 standardıdır. Standardın 10 ve 11 sayfalarında Kurallara uygunluğun doğrulanması için kullanılacak metotlar adıyla verilen Çizelge 2 nin çok iyi incelenerek projelerin hazırlanması önemlidir. Hazırlanacak projelerin, standartta belirtilen hangi asansör kategorisi (Bknz. Ek A Müşteriler/tasarımcılar için kılavuz Çizelge A.1) için hazırlandığı da özellikle belirtilmelidir. Yarışma sonunda uygulanabilirliği jüri tarafından belirlenen tasarımların üretilerek hayata geçirilmesi hedeflendiğinden, projelerin tasarımcıları ile anlaşılarak telif hakları devir alınacaktır. 3- ORGANĐZASYON Yarışma, Asansör ve Yürüyen Merdiven Sanayicileri Derneği (AYSAD) ve ĐFO Đstanbul Fuar Hizmetleri A..Ş. tarafından, Endüstriyel Tasarımcılar Meslek Kuruluşu (ETMK) Đstanbul Şubesi desteğiyle, Asansör Đstanbul Fuarı etkinlikleri kapsamında düzenlenmektedir. 4- KATILIM KOŞULLARI a. Yarışmaya Endüstriyel Tasarımcılar, Mimarlar, Đç Mimarlar, Mühendisler ve bu meslek ünvanlarını almak üzere yüksek öğrenimine devam eden öğrenciler katılabilirler. b. Yarışmaya katılım ücretsizdir. c. Yarışma uluslararası olup, 4/a. Maddesinde bahsi geçen ünvanlardan birine sahip kişiler bu şartnamede belirtilen koşullara uygun olarak hazırlayacakları proje ve dokümantasyonu belirlenmiş süre içinde Yarışma Sekreteryası na ileterek katılabilir. d. Yarışmalara grup olarak katılmak mümkündür. Grubu oluşturan kişilerden en az biri 4/a. maddesinde yer alan ünvanlardan birini taşımalı ve grup en fazla 4 kişiden oluşmalıdır. e. Yarışma ile ilgili her türlü yazışma ve/veya dokümanda kullanılabilecek lisanlar Türkçe ve/veya Đngilizce dir. f. AYSAD, ĐFO, ETMK Yönetim Kurulları ve yarışma değerlendirme jürisi üyeleri ile bunların firmalarında çalışanlar ve birinci dereceden akrabaları bu yarışmaya katılamaz. Yarışmacının bu pozisyonda olduğu ortaya çıktığı takdirde, proje yarışmadan diskalifiye edilir, ödül kazandıysa ödülü geri alınır. g. Yarışmalara katılan her projede özgünlük ve daha önce başka bir yerde üretilmemiş, yayınlanmamış veya başka bir yarışmada ödül almamış olması şartı aranmaktadır. Bunun aksi bir durumun belgelenmesi durumunda proje yarışmadan diskalifiye edilir; ödül kazandıysa ödülü geri alınır. Doğacak hukuki sorunlar katılımcıya aittir. 5- KATILIM FORMATI Yarışmaya katılan her proje; Çizimler: En çok 2 adet paftadan oluşan, her biri A1 boyutunda, 300 dpi çözünürlükte PDF veya A1 boyutunda 600 dpi çözünürlükte JPEG olarak hazırlanmış ve CD ye kaydedilmiş olmalıdır. CD olarak teslim edilecek projeler Yarışma Sekreteryası tarafından bastırılacaktır. Rapor: Projeyi 500 kelimeyi aşmayacak şekilde yazılı olarak anlatan, A4 boyutunda Word veya PDF formatında Türkçe ve/veya Đngilizce 1 sayfalık proje raporu ayrıca bir CD de kaydedilerek teslim edilmelidir. 2
Uyulması gerekli kurallar: o o A1 paftaların sağ alt kısımlarında 5x20 cm.' lik çerçeveli bir alan ayrılmalı ve içine; ILDC 2013 5. INTERNATIONAL LIFT DESIGN CONTEST, ASANSÖRLERDE KASITLI KÖTÜ KULLANIMA KARSI TASARIMLAR Tasarım Yarışması, o o Tekrarlanmayan 4 harf ve 4 rakamdan oluşan 8 haneli (örn. ABCD 0123) bir rumuz yazılmalıdır. Bu rumuz rapor kapak sayfasında ve her CD üzerinde de yer almalıdır. o Yukarıda belirtilmiş teslim edilecek malzemelerin hiçbirinde rumuz dışında katılımcının kimliğini belirtecek bir ibare veya işaret bulunmamalıdır. o Katılan projenin; EK-A Müşteriler / Tasarımcılar için Klavuz bölümünün A1 nolu çizelgesinin hangi kategorisine ait olduğu mutlaka belirtilmelidir. 6- KATILIM BAŞVURULARI Yarışma Başvuru Formu, asansortasarim.com, asansoristanbul.com, AYSAD, ĐFO, ETMK Web sitelerinden temin edilebilir. Katılımcılar Kimlik bilgilerini de içeren Yarışma Başvuru Formunu doldurup imzaladıktan sonra bir zarfın içine koyarak zarfı kapatmalıdır. Zarfın sağ üst köşesine büyük harflerle sadece proje ve raporlarda kullanılan rumuz (örn. ABCD 0123) yazılmalıdır. - Kimlik bilgilerini de içeren Yarışma Başvuru Formunun konulduğu ve üzeri rumuzlu kapalı zarf, çizimleri ve raporu içeren CD ler, ayrıca daha büyük bir zarfa konulacaktır. Üzerinde hiçbir yazı, işaret, rumuz olmayan ve içindekileri postada olası hasarlara karşı koruyabilecek nitelikteki bu zarf kapatıldıktan sonra ve en geç 18 Mart 2013 tarihine kadar aşağıda belirtilen adrese teslim edilmesi sağlanmalıdır. Postadaki gecikmeler dikkate alınmayacaktır. Teslim Adresi: ĐFO Đstanbul Fuar Hizmetleri A.Ş Kore Şehitleri Cad. No: 34 Kat.4, Zincirlikuyu ŞĐŞLĐ 34394 ĐSTANBUL TÜRKĐYE 7- TAKVĐM Proje teslim tarihi : 18 Mart 2013 Pazartesi saat 17:00 ye kadar Seçici Kurul toplantısı : 30 Mart 2013 Sonuçların ilanı ve ödül töreni : 1 Nisan 2013 Sergi ( Fuar Alanı ) : 4 7 Nisan 2013 Sonuçlar; asansortasarim.com, asansoristanbul.com, aysad.org.tr, etmk.org, ifo.com.tr sitelerinde ilan edilecektir. 8- ÖDÜLLER Đlk 3 dereceye giren projeler ödüllendirilecektir. Aynı şekilde, Seçici Kurul ödüle layık proje bulmadığı taktirde ödül kademelerinden herhangi birisini boş bırakabilir. Ödüller brüt olup T.C. yasaları çerçevesinde vergi tevkifatı yapıldıktan sonra hak sahiplerine ödenecektir. 1. lik ödülü : 5.000 2. lik ödülü : 3.000 3. lük ödülü : 1.000 9- JÜRĐ 9 asil ve 2 yedek üyeden oluşan Seçici Kurul AYSAD, IFO ve ETMK tarafından oluşturulmuştur. 10- DEĞERLENDĐRME ÖLÇÜTLERĐ Seçici Kurul değerlendirmesi sırasında, önerilen projeleri aşağıda sıralanan nitelikler bakımından değerlendirecektir: Sektörünün ihtiyaçlarına doğru çözümler önermiş olması; 3
Malzeme kullanımı ve üretim yöntemleri açısından öngörülen çözümlerin kalitesi; Kullanıcı açısından tasarım çözümünün kalitesi ve anlaşılabilirliği; Tasarım konseptinde özgünlük ve yaratıcılık; Kendi alanında yenilikçi bir örnek oluşturması; Tasarımda işlevsel ve görsel estetik niteliklerin uyumu. 11- YARIŞMA SEKRETARYASI VE ĐLETĐŞĐM BĐLGĐLERĐ - Yarışma Sekreteryası: ĐFO Đstanbul Fuar Hizmetleri A.Ş. Kore Şehitleri Cad. No: 34 Kat.4, Zincirlikuyu ŞĐŞLĐ 34394 ĐSTANBUL TÜRKĐYE Tel : +90 212 275 75 79 Faks : +90 212 288 36 11 E-mail Web : asansor@ifo.com.tr : asansoristanbul.com / asansortasarim.com - Đletişim için: AYSAD Asansör ve Yürüyen Merdiven Sanayicileri Derneği Uzunçayır Cad.Yapı Đş Merkezi No: 31 C2 Blok K:3 Büro:29 Hasanpaşa Kadıköy ĐSTANBUL TÜRKĐYE Tel : +90 216 326 49 51 Faks : +90 216 326 49 99 E-mail : info@aysad.org.tr Web : aysad.org.tr ETMK Endüstriyel Tasarımcılar Meslek Kuruluşu Đstanbul Şubesi Bağdat Caddesi Kumbaracılar Sokak No: 16/16 Kadıköy - ĐSTANBUL TÜRKĐYE Tel/Fax : +90 216 349 29 97 E-posta Web : etmkistanbul@etmk.org : etmk.org.tr 12- DĐĞER HUSUSLAR Yarışmaya katılan tüm projeler ile ödül kazanan projelerin fikri mülkiyet hakları proje sahibi tasarımcılara aittir. Firmalar uygun buldukları projeleri satın alabilir. AYSAD ın ödül alan projeler üzerinde yarışma sonuçlarının açıklanmasından itibaren 6 ay süreli bir ön alım hakkı olacaktır. AYSAD ve IFO yarışmalara katılan tüm projeleri yayımlamak, arşivlemek, yurtiçi ve yurtdışında sergilemek haklarına süresiz sahip olacaktır. Yarışmacılar tarafından teslim edilen CD ler ve diğer dokümanlar geri verilmeyecektir. 4
ILDC 2013 - ASANSÖRLERDE KASITLI KÖTÜ KULLANIMA KARSI TASARIMLAR TASARIM YARIŞMASI BAŞVURU FORMU YARIŞMA ŞARTNAMESĐNDE BELĐRTĐLEN ŞARTLARI TÜMÜYLE KABUL EDĐYORUM. AYSAD, ĐFO ve ETMK TARAFINDAN ASANSÖRLERDE KASITLI KÖTÜ KULLANIMA KARSI TASARIMLAR TASARIM YARIŞMASINA KATILMAK ÜZERE GÖNDERMĐŞ OLDUĞUM TASARIM ÖZGÜN BĐR ÇALIŞMA OLUP, AKSĐNE BĐR ĐDDĐA OLMASI VE/VEYA ÜÇÜNCÜ KĐŞĐLERĐN TASARIM ÜZERĐNDE HAK ĐDDĐA ETMESĐ DURUMUNDA SORUMLULUK TARAFIMA AĐTTĐR. Adı Soyadı: Doğum Tarihi: TC Kimlik Numarası: Đkamet Adresi: Ülke: E-posta: Sabit Telefon: Telefon / Cep: Faks: Mezun olduğu Kurum: Meslek: Rumuz: Tarih: Đmza: * Yarışmaya grup olarak katılım halinde başvuru formu grubun her bir üyesi için ayrı ayrı doldurulacaktır 5
EK 1 TS EN81-71 STANDARDI: HIZLI GÖZ ATIM (QUICK REFERENCE) Daha önce de belirtildiği gibi sadece referans niteliğinde olup esas ve geçerli olan TS EN81-71 standardıdır. 5 - GÜVENLĐK KURALLARI ve/veya KORUYUCU TEDBĐRLER Kasıtlı tahribata karşı dayanıklı asansörler Madde 5 teki güvenlik kuralları ve/veya tedbirlerine uygun olmalıdır. Ayrıca, kasıtlı tahribata karşı dayanıklı asansörler, bu standartta kapsanmayan, ilgili ancak önemli olmayan tehlikeler (örneğin, keskin kenarlar) için EN ISO 12100-1 ve EN ISO 12100-2 de verilen prensiplere göre tasarımlanmalıdır. 5.1 ASANSÖR KUYUSU 5.1.1 Kuyu mahfazası 5.1.1.1 Kuyu mahfazası deliksiz olmalıdır. Duvarlar, zemin ve tavan, 100 cm2 dairesel veya kare kesitli bir alana düzgün dağıtılmış 2500 N luk kuvvet, her bir yüz üzerinde herhangi bir noktaya yüzeye dik açıyla uygulandığında; a) kalıcı şekil bozukluğu, b) 15 mm den daha büyük elâstik şekil bozukluğu oluşmadan karşı koyabilecek mekanik mukavemette çelik, tuğla, beton ve benzer malzemeden imal edilmiş olmalıdır. Kuyu mahfazası yapımında kullanılan malzeme, yanmaz, örneğin EN 13501-1 Sınıf A1 e uygun, olmalıdır. Kullanılan malzeme cam ise, durak kapılarında kullanılan cam malzemeye eşdeğer dayanıklılıkta olmalıdır (Madde 5.3.1). Not Yukarıdaki kurallar, herhangi bir millî düzenlemelere ilâve olarak uygulanır. 5.1.1.2 Kısmen kapalı kuyusu bulunan Kategori 1 asansörler için, EN 81-1 Madde 5.2.1.2 a) veya EN 81-2 Madde 5.2.1.2 a) ya uygun mahfazaların yüksekliği en az 5,0 m olmalıdır. 5.1.1.3 Kategori 2 asansörler için, asansör kuyusu tamamen kapalı olmalıdır. 5.1.2 Muayene ve imdat kapıları, muayene kapakları 5.1.2.1 Muayene ve imdat kapıları, muayene kapakları, Çizelge E.1 de listelenen araçlardan herhangi biri ile açılmayacak bir yapıda olmalıdır. 5.1.2.2 Kapılar ve kapaklar, kilitleri ile birlikte, kapalı konumdayken, 100 cm2 dairesel veya kare şekilli bir alana düzgün dağıtılmış 2500 N luk kuvvet (normal olarak kişilerin erişebileceği taraftan), dik açıyla, kapı panelinin açıkta kalan yüzeyinin herhangi bir noktasına uygulandığında; a) kalıcı şekil bozukluğu olmadan, b) 15 mm den daha büyük elâstik şekil bozukluğu olmadan dayanabilecek yeterli mukavemette olmalı ve c) böyle bir deney sırasında ve sonrasında güvenlik fonksiyonları etkilenmemeli, d) deney sonrasında çalışır vaziyette olmalıdır. 5.1.3 Havalandırma Havalandırma açıklıkları, Madde 5.2.3 ve Madde 5.2.4 e uygun olmalıdır. 5.2 MAKĐNE MEKÂNI, MAKARA MEKÂNI/MEKÂNLARI ve MAKĐNE BÖLMELERĐ 5.2.1 Asansör kuyusu dışında makine mekânları, makara mekânı/mekânları ve makine bölmelerinin yapımında kullanılan malzemeler Madde 5.1.1.1 i karşılamalıdır. 5.2.2 Pencereler, sağlandığında ve kişiler tarafından erişilebilir olduğunda, a) Madde 5.1.2.2 belirtilen mukavemette olmalı, b) kullanılan malzeme cam ise, lamine olmalıdır. Not Pencere tavsiye edilmez. 6
5.2.3 Havalandırma açıklıkları dışarıdaki kişilerce erişilebilir ise, her bir açıklık; a) 250 mm x 250 mm den daha büyük olmamalı, b) herhangi bir en kesitli düz çubuğun içerisinden geçmesini engelleyecek koruma vasıtaları ile teçhiz edilmelidir. 5.2.4 Madde 5.2.3 teki koruma vasıtaları Madde 5.1.1.1 de belirtilen mukavemette olmalıdır. 5.2.5 Kapılar ve kapaklar kilitleri ile birlikte Madde 5.1.2.2 deki kuralları karşılamalıdır. 5.2.6 Kategori 2 asansörler için, izinsiz giriş alârm sistemi aşağıdaki kapılardan herhangi biri açıldığında çalışmalıdır: - Makine ve/veya makara dairesi kapısı. - Muayene kapıları, imdat kapıları ve muayene kapakları. - Bölme kapıları. Đzinsiz giriş alârm sistemi, yukarıdaki herhangi bir kapı veya kapak açıldıktan sonra 30 saniye içerisinde sesli bir alarm vermelidir: Sesli alârm; a) hem izinsiz giriş noktasında, hem de ana giriş katında duyulabilmeli ve ses seviyesi 70 db(a) ile 85 db(a) arasında ayarlanabilir olmalıdır. b) 5 dakika ile 15 dakika arasında ayarlanabilen bir süre sonunda otomatik olarak durmalıdır. Alârm sisteminin, Madde 5.3.2.2 de atıf yapılan tertibat ile hizmet dışı bırakılabilmesi ve tekrar çalışır duruma getirilebilmesi mümkün olmalıdır. Alarm sistemi, elektrik beslemesinin kesilmesi durumunda, en az 2 saat çalışabilecek durumda olmalıdır. Not Zaman aralıkları ve ses seviye ayarları yerel düzenlemelere bağlı olabilir. 5.2.7 Makine dairesi bulunmayan Kategori 2 asansörler için, kuyu alt boşluğundaki makine mekânında yer alan donanım, örneğin tahrik makinesi, tank, kontrolör gibi, metal bir mahfaza ile korunmalıdır. Bu mahfaza, donanıma istenmeyen döküntülerin (çerçöp, vb.) girmesini, dolayısıyla tehlikeli hatalı çalışmalara veya malzemelerin alev almasını ya da duman oluşmasını önlemek içindir. 5.3 DURAK ve KABĐN KAPILARI 5.3.1 Durak ve kabin kapısının yapısı Durak ve kabin kapıları, makine gücü ile çalışan otomatik olarak yatay hareket eden sürmeli durak kapısı olmalıdır. 5.3.1.1 Durak ve kabin kapısı için kullanılan malzemeler aşağıdakilere uygun olmalıdır: a) Dekoratif amaçlı son yüzey işlemleri hariç, kapı panellerinde, çerçevelerinde/pervazlarında kullanılan malzemeler yanmaz, örneğin EN 13501-1 Sınıf A1 e uygun, olmalıdır. b) Dekoratif son yüzey işlemleri için kullanılan malzemeler; 1) Kategori 1 asansörler için sınırlı ölçüde alevlenebilir, örneğin EN 13501-1 Sınıf C ye uygun, 2) Kategori 2 asansörler için yanmaz, örneğin EN 13501-1 Sınıf A2 ye uygun, olmalıdır. 5.3.1.2 Kabin ve durak kapı sistemleri, çerçeve ve bağlantıları ile birlikte EN 81-1 Ek J veya EN 81-2 Ek J de belirtilen yumuşak sarkaç çarpma deneyine, bileşen arızası veya kapıların düzgün çalışmasını etkileyebilecek kalıcı bir şekil bozukluğu olmadan dayanmalıdır. Kapı sistemleri deneyden sonra çalışır vaziyette kalmalıdır. Deneylerdeki düşme yükseklikleri aşağıdaki gibi olmalıdır: a) Kategori 1 asansörler için 700 mm. b) Kategori 2 asansörler için 1000 mm. Not EN 81-1 Ek J veya EN 81-2 Ek J nin cam kapı panellerine uygulandığı anlaşılmaktadır. Ancak bu standardın amacı bakımından, bu deneyin, Madde J.5 f) nin yalnızca cam kapı panellerine uygulanması dışında, tüm malzemeler için uygun olduğu düşünülmektedir. 5.3.1.3 Kapılar, paten veya tekerlekli paten sistemlerinin görevlerini yapmaması durumunda kapı panellerini yerinde tutmak için uygun vasıtalar ile teçhiz edilmelidir. Bu tertibatlar, kendi başlarına, EN 81-1 Ek J veya 7
EN 81-2 Ek J de belirtildiği şekilde yumuşak sarkaç darbe deneyine düşme yüksekliği 1400 mm ye çıkarıldığında kapının bütünlüğü bozulmadan dayanmalıdır. Not Bu deneyden sonra kapıların çalışabilmeleri gerekmez. 5.3.1.4 Kategori 2 asansörlerde görüş panelleri kullanılmamalıdır. 5.3.1.5 Kategori 2 asansörlerde, her durak kapısı veya bu kapının ön kenarındaki ek parçalar ile her kabin kapısı/kapıları veya bu kapının ön kenarındaki ek parçalar arasındaki mesafe 35 mm yi geçmemelidir. Bu mesafe, ön kenardan itibaren geriye doğru 75 mm den az olmayacak bir uzunlukta muhafaza edilmeli ve 45º yi aşmayan bir açıyla kapı panelinin arkasına doğru dönmelidir. Bu dönüş açısı, kapı panelinin alt ve/veya üst tarafında 200 mm yi geçmeyen uzunluklar boyunca kapı donanımının tespitine imkân sağlamak üzere ihmal edilebilir. Mesafenin 200 mm veya daha fazla geriye doğru korunduğu durumlarda, dönüş açısı gerekli değildir (Şekil 1). Ölçüler mm dir. Açıklama 1 Kapanma yönü 2 Dönüş açısı: en fazla 45º Şekil 1 - Dönüş açılı kapı panelinin üsten görünüşü 5.3.1.6 Kategori 2 asansörler için; EN 81-1 Madde 7.2.3.2 ve EN 81-2 Madde 7.2.3.2 deki kurallara ilâve olarak durak tarafından asansör kuyusuna 10 mm çapında çubuğun sokulması mümkün olmamalıdır. 5.3.1.7 Kategori 2 asansörler için; kapı panelleri birbirine mekanik olarak bağlanmışsa, bu bağlantılar, kullanıcı tarafından, Ek E de tarif edilen araçlarla 60 saniye süre içerisinde ayrılamamalıdır. 5.3.1.8 Kategori 2 asansörler için, durak ve kabin kapılarının ön kenar profilleri kapıların bütünleşik parçası olarak biçimlendirilmelidir. 5.3.2 Durak kapısı güvenlik sistemi Kategori 2 asansörler 5.3.2.1 Herhangi bir katta asansör mevcut değilse, devre dışı bırakılmadığı sürece güvenlik sistemi, EN 81-1 Madde 7.7.3.2 veya EN 81-2 Madde 7.7.3.2 de belirtilen acil durum kilit açma tertibatı ile veya Ek E de tarif edilen bir araç kullanılarak durak kapısının açılmasını engellemelidir. 5.3.2.2 Sistemi elle devreye almak ve devre dışı bırakmak için tertibat aşağıda belirtilen yerlerden herhangi birinde bulunmalıdır: a) Makine dairesi. b) Kumanda bölmesi. c) Acil durum ve bakım kumandalarında. Bu tertibat, Ek C de gösterilen piktogramla açıkça işaretlenmelidir. Piktogram, ayrıca binanın ana giriş/çıkış katındaki asansör girişine veya bu girişe yakın bir yere yerleştirilmelidir. 5.3.2.3 Sistem, elle devre dışı bırakıldıktan sonra 30 ilâ 60 dakikalık bir süre içerisinde, kapıların güvenlik sistemi olmadan çalışmasını önlemek üzere, otomatik olarak tekrar devreye girmelidir. Ancak asansör bakım kumandasına alındığında ve bir durdurma tertibatı çalıştığında, bu zaman çevrimi durdurulmalıdır. Asansör normal çalışmaya döndüğünde, bu zaman çevrimi tekrar başlamalıdır. Her bir elle tekrar devreye alma, kalan herhangi bir gecikmeyi 30 s ile 60 s arasında bir değere azaltmalıdır. 5.3.2.4 Ana güç beslemesinin arızalanması durumunda, sistem, yedek bir güç beslemesi vasıtasıyla en az iki saat çalışır durumda kalmalıdır. Ana anahtar bağlantısının kesilmesi durumunda, sistem derhal devre dışı kalmalıdır. Not Yedek güç beslemesinin tasarımı görüşmelere bağlıdır; örneğin akü veya ikinci bir güç beslemesi. 5.3.2.5 Sistem; a) EN 81-72 ye uygun itfaiyeci asansörüne tesis edildiğinde, asansör yangın kumandasına alındığında otomatik olarak devre dışı kalmalı, 8
b) EN 81-73 e uygun bir asansöre tesis edildiğinde, EN 81-73 Madde 5.5.1 e uygun bir giriş sinyali başlatıldığında otomatik olarak devre dışı kalmalıdır. 5.3.3 Kapı kavrama mekanizması Kategori 2 asansörler için; kabin kilit açma bölgesinde hareketsiz haldeyken, 60 s içerisinde kabin ve durak kapılarının eş zamanlı hareket etme kavramalarını elle veya Ek E de tarif edilen bir araçla ayırmak mümkün olmamalıdır. 5.3.4 Kapı ters hareket mekanizması Kategori 2 asansörler için; kabin ve durak kapıları kapanırken, hareket yönünü tersine çevirmek için herhangi bir koruyucu tertibat yetkisiz kişilerce erişilemeyecek şekilde konumlandırılmalıdır. 5.3.5 Kabin kapılarının kilitlenmesi Kabin kapısı/kapıları, her zaman, EN 81-1 Madde 8.9.3 veya EN 81-2 Madde 8.9.3 e uygun mekanik bir kilitleme tertibatı ile teçhiz edilmelidir. Not EN 81-1 Madde 8.9.3 veya EN 81-2 Madde 8.9.3 de Madde 11.2.1 c) ye yapılan atıf dikkate alınmamalıdır. 5.3.6 Kapının hareket mekanizması ve kilitlerine müdahale Kategori 2 asansörler için; EN 81-1 veya EN 81-2 deki kurallara ilâve olarak, kapının hareket mekanizması ve kilitlerine elle müdahale edilmesi ve bu tertibatların 60 saniye içerisinde Ek E de tarif edilen araçlarla etkisiz hâle getirilmesi mümkün olmamalıdır. 5.4 KABĐN 5.4.1 Kabinin gövdesi, içi ve bağlantıları 5.4.1.1 Kabin duvarlarının mekanik mukavemeti en az Madde 5.3.1.2 a) veya b) de durak kapıları için belirtilen ile eşdeğer olmalıdır. 5.4.1.2 Kategori 1 asansörler için; a) kabin tavanının kişilerin asılarak tutabilecekleri her noktası 150 kg lik bir kütleyi taşıyabilmeli, b) kabin tavanı, 60 saniye içerisinde, elle veya Ek E de tarif edilen araçlar kullanarak yetkisiz kişiler tarafından yerinden çıkarılamayacak şekilde sabitlenmelidir. 5.4.1.3 Kategori 2 asansörler için; kabin tavanının her bir noktası insanların asılarak tutamayacağı şekilde tasarımlanmalıdır. 5.4.1.4 Kabinde kullanılan malzemeler aşağıdakilere uygun olmalıdır: a) Kabin gövdesinde kullanılan malzemeler yanmaz, örneğin EN 13501-1 Sınıf A1 e uygun, olmalıdır. b) Tavanda ve duvar son işlemlerinde kullanılan malzemeler: 1) Kategori 1 asansörler için; sınırlı ölçüde alevlenebilir, örneğin EN 13501-1 Sınıf C ye uygun, 2) Kategori 2 asansörler için; yanmaz, örneğin EN 13501-1 Sınıf A2 ye uygun, olmalıdır. c) Kabin tabanında kullanılan malzemeler: 1) Kategori 1 asansörler için, sınırlı ölçüde alevlenebilir, örneğin EN 13501-1 Sınıf Cfl ye uygun, 2) Kategori 2 asansörler için, yanmaz, örneğin EN 13501-1 Sınıf A2fl ye uygun, olmalıdır. 5.4.1.6 Herhangi bir kabin döşeme malzemesi kesildiğinde tökezleme tehlikesi oluşturmayacak şekilde tespit edilmelidir. 5.4.1.7 Kategori 2 asansörler için; herhangi bir el tutamağı, en tercih edilmeyen noktasına herhangi bir yönden uygulanan 2500 N luk noktasal kuvvete mukavemet göstermelidir. 5.4.1.8 Kategori 2 asansörler için; ayna bulunduğunda, ayna a) çıkıntı oluşturmayacak şekilde tespit edilmeli, b) camdan imal edilmiş ise lamine olmalıdır. 5.4.1.9 Kullanıcı tarafından erişilebilecek, donatılar ve bağlantılar; a) Kategori 1 asansörler için, yerlerinden yalnızca özel aletler kullanılarak çıkarılabilmeli, 9
b) Kategori 2 asansörler için, yerlerine kullanıcılar tarafından görülemeyecek bağlantılar ile tespit edilmelidir. 5.4.2 Kabin imdat kapakları veya imdat geçiş kapıları Kategori 2 asansörlerde, bulunabilecek, imdat kapakları veya imdat geçiş kapıları EN 81-1 Madde 8.12.4 veya EN 81-2 Madde 8.12.4 deki kuralları sağlamalı ve Madde 5.3.2 ye uygun güvenlik sistemi ile teçhiz edilmelidir. Not tavsiye edilmez. EN 81 standart serisinin diğer standartlarında istenmediği sürece kabinde imdat kapakları veya imdat geçiş kapıları 5.4.3 Kabin havalandırması Normal olarak erişilebilecek herhangi bir havalandırma açıklığı, herhangi bir en kesitli düz çubuğun içerisinden geçmesini engelleyecek koruma vasıtaları ile teçhiz edilmelidir. 5.4.4 Kabin aydınlatması 5.4.4.1 Kategori 1 ve Kategori 2 asansörler için; kabinler, zemin seviyesinde ve kumanda tertibatlarında en az 100 lüks şiddetinde bir ışık yoğunluğu sağlayacak sabit bir aydınlatma tesisatı ile teçhiz edilmelidir. 5.4.4.2 Kabinin iç kısmındaki tüm aydınlatma donatılara: a) bağlantıları görülemeyecek şekilde çıkıntısız olarak, yetkisiz kişilerinin erişimi engellenecek şekilde tespit edilmeli, b) EK B ve Ek F de tarif edildiği şekilde deneye tâbi tutulduğunda, çalışır durumda olmalı ve kırılmamalıdır. 5.5 KABĐN ve DURAK DONATILARI 5.5.1 Kabin ve durak kumandaları 5.5.1.1 Kumanda butonları, göstergeler ve diğer donatılar, kullanıcı tarafından deneye tâbi tutulduğunda, EN 60529 da belirtildiği gibi suya karşı IPX3 koruma seviyesinde olmalıdır. 5.5.1.2 Buton panelleri (bezel) ile buton arasındaki boşluk, EK E de listelenen herhangi bir aracın içine girip sıkıştırmasını önlemek üzere asgari büyüklükte olmalıdır. 5.5.1.3 Kumanda butonu ile ilgili tesisat, göstergeler ve diğer bağlı donatılar Ek B ye uygun olarak deneye tâbi tutulmalıdır. 5.5.1.4 Kumanda butonları, göstergeler ve diğer donatılar, Ek E de listelenen herhangi bir nesle ile kesilmeye karşı dayanıklı olmalıdır. 5.5.1.5 Asansör kumanda butonları, göstergeler ve diğer donatılar ve bunların donanımları, Ek F de verilen kuralları karşılamalıdır. 5.5.2 Kabin ve durak kumanda mahalleri 5.5.2.1 Kabin çalıştırma tablası/tablaları ve durak kumanda mahalleri: a) Madde 5.4.1.9 a uygun olarak bağlanmalı, b) Madde 5.4.1.4 deki kuralları karşılamalı, c) Ek B de atıf yapılan darbe deneyine dayanabilmeli ve d) Ek E de listelenen nesnelerle kesilmeye karşı dayanıklı olmalıdır. 5.5.2.2 Kumanda tablası yüz plâkası veya butonlar üzerindeki sembol ve işaretlemeler ile aktarılan herhangi bir bilgi 60 saniye içerisinde Ek E de listelenen araçlarla tahrip edildiğinde okunur hâlde kalmalıdır. 5.5.3 Konum göstergeleri Kabindeki konum göstergelerine ilâve olarak, ana katta bir konum göstergesi bulunmalıdır. 5.6 SESLĐ ALÂRM CĐHAZI Kabin katta kapıları açıkta durumda değilse, alârm butonunun çalıştırılması bir tertibatın 60 saniye veya kabin kapılar açılıncaya kadar ses çıkarmasına neden olmalı ve bu ses kabin içersinden, ses seviyesi en az 70 db(a) ilâ 85 db(a) olacak şekilde duyulabilmelidir. 10
5.7 ÇELĐK AKSAM Kategori 2 asansörler için; aşağıdaki aksamlarda, temizleme çözücüleri ve vücut sıvılarının neden olduğu korozyon hasarına karşı tedbirler alınmalıdır: a) Kabin destek elemanları dâhil, kabin askı tertibatı. b) Durak ve kabin kapıları, eşikler, destek elemanları ve raylar. c) Durak kapı kilitleri. d) Kabin duvarları ve tabanı. 5.8 ĐŞARETLER ve ĐŞARETLEMELER Kamuya açık işaret ve işaretlemeler: a) Ek E de belirtilen araçlarla yerlerinden çıkarılamayacak şekilde tespit edilmeli, b) Ek E de listelenen araçlardan biri kullanılarak 60 saniye içerisinde okunamaz hâle getirilememeli, c) Ek F deki kuralları sağlamalıdır. 6 - GÜVENLĐK KURALLARI ve/veya KORUYUCU TEDBĐRLERĐN DOĞRULANMASI Bu madde, Madde 5 deki kurallar için güvenlik tedbirlerinin mevcudiyetini ve yeterliliğinin denenmesine ilişkin metotları verir. Madde 5 deki bütün güvenlik tedbirleri için belirlenmiş kabul kriterleri vardır. 7 - KULLANIM BĐLGĐLERĐ 7.1 Talimatlar Asansör ile birlikte; bakım, periyodik kontroller ve kurtarma operasyonlarına ilişkin talimatlarının bulunduğu talimat el kitabı verilmelidir. 7.2 Kılavuz Kılavuzlar, aşağıdaki ilâve bilgileri kapsamalıdır: 7.2.1 Mal sahibi için kılavuz a) Kullanılabilecek uygun temizlik malzemeleri. b) Bina yönetimi tarafından hasara ilişkin işaretlerin tespitine yönelik düzenli kontrollerin yapılmasının gerekliliği. c) Tehlike bulunuyorsa, hasarın derhal giderilmesinin veya asansörün hizmet dışı bırakılmasının gerekliliği. d) Asansör tabanının temiz, özellikle kuru tutulmasının gerekliliği. e) Kurtarma amacıyla kilit açma sisteminin çalıştırması. f) Asansör durak bölgesi ve erişim yollarının yanıcı malzemelerden arındırılmasının gerekliliği. 7.2.2 Bakım şirketi için kılavuz Tespit edilmeyen korozyonlar asansörün taşıyıcı elemanlarında büyük arızalara neden olabilir. Bu nedenle, korozyona uğrayabilecek, platform, kabin çerçevesi, kabin/ durak kapılarının paten sistemleri ve diğer kritik elemanların muayenelerine ilişkin kılavuzların bulunması hayati öneme haizdir. 11
EK - A (Bilgi için) MÜŞTERĐLER / TASARIMCILAR için KILAVUZ A.1 GENEL Kasıtlı tahribat, öfke ve/veya diğer davranış şekillerinden kaynaklanabilir. Verilen asansör için muhtemel kasıtlı tahribatın derecesini tayin etmek için, birçok faktör incelenmelidir. Bu, asansörün hizmet vereceği kullanıcı tipi ve belirli bir bina için o asansörün önem derecesinin incelenmesini kapsamalıdır. Çalışmalar asansörün uğrayabileceği kasıtlı tahribat miktarının, kullanıcıları gözetleme seviyesi ile doğrudan ilgili olduğunu göstermiştir. Gözetleme seviyesi, binanın tasarımına ve/veya asansöre erişim için uygulanan kontrol tedbirlerine bağlıdır. Bu hususları göz önüne alarak, en uygun asansör tipi aşağıdaki gibi seçilebilir: Çizelge A.1 - Asansör kategorisi Asansör kullanıcı tipi Asansör kategorisi Gözetimli sınırlandırılmış kullanıcı 0 Gözetimsiz sınırlandırılmış kullanıcı 0 Gözetimli genel halk 0 Gözetimsiz genel halk 1 Potansiyel tahribatçılar 2 A.2 FARKLI KULLANICI TĐPLERĐNE ÖRNEKLER Gözetimli sınırlandırılmış kullanıcı: Girişteki danışma masası ile binaya kimin girip giremeyeceği kontrol edilen işyerlerinin bulunduğu bina içerisinde camdan panoramik asansörü gözetimli sınırlandırılmış kullanıcılar kullanacaktır; bu nedenle EN 81-1 veya EN 81-2 yi sağlayan Kategori 0 asansör uygundur. Gözetimsiz sınırlandırılmış kullanıcı: Girişte danışman veya güvenlik masası ile binaya kimin girip giremeyeceği kontrol edilen asansörü sınırlandırılmış kullanıcılar kullanacaktır, bu kullanıcıların asansör içersindeki davranışları gözlenemeyecektir. Birçok durum için Kategori 0 asansör uygundur. Gözetimli genel halk: Bir alışveriş merkezinde güvenlik kameralarının bulunduğu veya camdan yapılmış asansörü bu tip kullanıcılar kullanacaktır, bu nedenle birçok durum için yine de Kategori 0 asansör uygundur. Gözetimsiz genel halk: Bir alışveriş merkezinde bulunan kapalı asansör genel halk tarafından kullanacaktır, bu nedenle Kategori 1 asansör en uygundur. Potansiyel kasıtlı tahribatçılar: Bazı bina tiplerinde, kasıtlı tahribat olması muhtemeldir. Bu binalar, spor stadyumları, tren istasyonları, hastanelerde acil servis bölümleri, sosyal konut alanları ve diğer benzer ortamları kapsar ve genelde Kategori 2 asansörler uygundur. Not Yukarıda verilen tariflerde geçen bina kelimesi bir bina bölümünü veya binanın bir alanını ifade edebilir. A.3 DĐKKATE ALINACAK DĐĞER HUSUSLAR Asansörün gözetlenebilecek bir yere yerleştirilmesi ile güvenlik kameraları ile veya asansör kabin ve kapılarında mümkün olduğu ölçüde cam malzeme kullanılarak yapılan kontrol, karşılaşılabilecek kasıtlı tahribatın şiddetini önemli ölçüde azaltabilir. Bu kontrolün ne kadar etkili olacağı ve verilen bir durum için planlanan yanıtın etkinliği hususları üzerinde durulmalıdır. Kabin içinde ayna bulunması dikkati başka yöne çekmek için yararlı bir tedbir olabilir. Ancak kullanılacak malzemenin seçimine önem gösterilmelidir. 12
Yüksek seviyelerdeki aydınlatma kasıtlı tahribatçılar için caydırıcı olup, gözetim sistemleri bulunduğunda tanımlama amacı için netlik sağlar. Tesis edilecek asansörün kategorisinin seçiminde, aşağıdaki hususlar kılavuz olarak kabul edilebilir: Asansörün bulunduğu alana erişimin kontrollü olup olmayacağı. Binanın kasıtlı tahribata maruz kalınabilecek bir bölgede yer alıp almadığı. Binanın kasıtlı tahribata maruz kaldığı bilinen tipte olup olmadığı. Asansörün kullanım amacının, hasara katkı sağlayıp sağlamadığı (servis arabalarının kullanılması, vb.) Asansörün, yukarıda tanımlanan hangi tip kullanıcı tarafından muhtemelen kullanılacağı. Bina tasarımcısı ve asansör imalâtçısı yukarıdaki hususları ve gerekli asansör kategorisini seçmeden önce ilâve gözetimin sağlanmasın getireceği yararları ciddi olarak düşünmelidir. Asansörün kategorisini seçtikten sonra, tasarımcı, ayrıca, asansör sayısı, hızı ve büyüklüğü üzerinde düşünmelidir. Bu parametrelerin yanlış seçilmesi, kasıtlı tahribatı artırabilir, bu nedenle aşağıdaki bölümlerde verilenlere özel önem gösterilmelidir. A.4 ASANSÖR PERFORMANSI Kullanıcılar için bekleme süreleri ve kabin içerisinde seyahat süreleri mümkün olduğu ölçüde kısa olmalıdır. Kullanıcıların uzun bekleme süreleri nedeniyle sinirlenmelerini engellemek için, çoklu asansör tesislerinde, kabin sayısı ve hızı, ortalama bekleme aralığı 45 saniyeden az olarak şekilde, seçilmelidir. Asansörün büyüklüğü, tekerlekli sandalyelerin veya servis arabalarının kullanılmasının beklendiği binalar hesaba katılarak seçilmelidir. Bu gibi araçların kullanılması bekleniyorsa uygun büyüklükteki asansörler seçilmelidir. Asansörlere, kabinin dolu veya doluya yakın olduğunda, duraklarda durmasını engellemek üzere yüklüyken durakları atlama etme özelliği (load by-pass feature) dâhil edilebilir. Tekerlekli sandalyelerin, servis arabalarının ve benzerlerinin kullanılması muhtemel binalarda, bu araçlar kabinde kullanılabilecek taban alanını kaplayarak, asansör tam dolu olmasa bile diğer yolcuların içeriye girmesini engeller. Bu durumda, yüklüyken durakta durmama tertibatları, kullanıcıları sinirlendirecek boşa durmaları engellemek üzere beyan yükün yaklaşık % 60 na ayarlanabilmelidir. Kullanıcıların sinirlenmelerini en aza indirmek üzere kapının açık kalma süresini kısıtlayan bir cihaz düşünülmelidir. Böyle bir cihaz, kapı kapatma butonu, ışık huzmeli cihaz (light ray device) ve diğer benzer vasıtalardan herhangi biri olabilir. EN 81-1, Madde 7.5.2.1.1.3 ve Madde 8.7.2.1.1.3 e veya EN 81-2, Madde 7.5.2.1.1.3 ve Madde 8.7.2.1.1.3 e uygun, kapının gereğinden fazla açık kalmasını engelleme özelliği, asansörün çalışır vaziyette kalmasına ve kullanıcıların sinirlenmelerinin en aza indirilmesine yardımcı olur. A.5 KOROZYONA KARŞI KORUMA Kabin ve durak yüzey son işlemlerinin seçiminde, vücut sıvılarından ve temizleme çözücülerinden kaynaklanan korozyona direncin sağlanmasına dikkat edilmelidir. Kategori 1 asansörlerde paslanma olabileceği kabul edilir, ancak bunun sürekli olarak meydana geleceği öngörülmez. Bu nedenle, Kategori 1 asansörlerde, korozyona karşı özel tedbirlerin alınması gerekli değildir. Kategori 2 asansörlerde kabin ve kapıların bütünlüğünün sağlanması için, Madde 5.7 ye uygun korozyona karşı özel koruma sağlanmalıdır. Korozyona karşı alınacak koruma tedbirleri asansörün tasarımına, bulunduğu ortama ve seçilen malzemelere bağlıdır. Bu standartta bu husus tanımlanmamakla beraber, aşağıdakiler kılavuz olarak kullanılabilir. Tasarımcı, korozyona sebebiyet verebilecek maddeleri kritik parçalardan uzak tutacak özel bir tasarım seçebilir ve/veya kritik parçalara, korozyona karşı ilâve koruma tedbirleri sağlayabilir. Çelik malzemelere galvanizle kaplama veya korozyon önleyici boya uygulanabilir. Isıyla işlem, çelik elemanların şekillerinin bozulmasına sebebiyet verdiği için sıcak daldırma galvanizlemeden kaçınılması en iyi yoldur. Birçok plastik ve kompozit malzemenin sağladığı gibi bronz alaşımları da uzun dönem iyi koruma sağlar. A.6 YÜZEY SON ĐŞLEMLERĐNĐN KALICILIĞI Kabin ve durak yüzey son işlemlerinin seçiminde, bunların kolaylıkla çizilmemesine, sürekli ve sık temizlenmeye uygun olmasının sağlanmasına dikkat edilmelidir. Böyle bir temizlik, spreyle yazılan duvar yazıları ve diğer tahrifatlar nedeniyle sıklıkla gereklidir. 13
A.7 GÜÇ BESLEMELERĐNĐN KORUNMASI Asansör güç beslemesi elektrik kabloları ve bunların ayırma anahtarları, kasıtlı tahribatla ilgili bir problemle karşılaşılmaması için, yetkili kişiler dışında diğer kişilerinin erişemeyeceği alanlara yerleştirilmemelidir. 14
EK D (Bilgi için) BĐNA TASARIMCILARINA ĐLÂVE TAVSĐYELER D.1 Kasıtlı tahribat öfke ve/veya diğer davranış şekillerden kaynaklanabilir; vasıtaların sağlanması ve fırsatların bulunması böyle bir olayın şiddetini ve sıklığını artırır. D.2 Asansör kabinine, kuyusuna ve asansör donanımının bulunduğu diğer alanlara belirli miktarda su girdiğinde, asansör güvenli olarak çalışmayabilir. Bu riski en aza indirmek için suyun, kasıtlı tahribatçılar için kolay kullanım imkânı olmamalıdır. Tasarımcılar, hortumları, yangın musluklarını veya benzer donanımı duraklarda asansörlere yakın yerlere yerleştirmekten kaçınmalıdır. Asansör kuyusuna su girmesini en aza indirmek için durak zeminlerine asansör girişinden dışarı doğru eğim verilmelidir. D.3 Yangından ve sudan kaynaklanan hasarın sıklığını ve şiddetini en aza indirmek üzere, belirli binalarla ilgili bazı hizmetlerin asansör tesisine göre yerleştirilmesine özel önem gösterilmelidir: Kuru ve ıslak eşikler. Yangın hortumları. Ana besleme girişi. Atık malzemelerin depolanması ve elden çıkarılması. Yakıtların ve diğer sıvıların depolanması. D.4 Makine daireleri genelde halka açık olmayan yerlerde bulunduğundan, kasıtlı tahribatçıların, kapılara, uzun süre fark edilmeden saldırı riski mevcuttur. Bu husus, asansör donanımına izinsiz giriş riskini artırır. Bu gibi durumlarda, ilâve tedbirlerle kontrol edilmeyen böyle alanlara girişin sınırlandırılmasına dikkat edilmelidir. D.5 Bu standartta makine dairesi kapısının mukavemeti, kasıtlı tahribatçıların kolaylıkla asansör donanımına erişimini engellemek üzere seçilmiştir. Ancak, her zaman, kararlı bir kasıtlı tahribatçının makine dairesine girmesi ve burada yangın çıkarması mümkündür. Makine dairelerinin genellikle binada uzak bölgelerde bulunması nedeniyle böyle bir yangın uzun bir süre fark edilmeyebilir. Bu nedenle böyle alanlarda yangın algılama sistemi bulundurulmasına dikkat edilmelidir. D.6 Duvar ve diğer bölümlere kasıtlı tahribat sonucu verilebilecek hasar günlerce, hatta aylarca kalabilir. Bina yönetimi, düzenli olarak hasara ilişkin muayeneleri yapmalı ve gerektiğinde, ciddi bir olay meydana gelmeden, onarımları gerçekleştirmelidir. D.7 Tasarımı ne olursa olsun, asansörün basit bir hareketle hizmet dışı bırakılması daima mümkündür; örneğin, kapı eşiğine kum ve talaş dökülmesi gibi. Asansörün güvenlik açısından gözetimi, bu tip risklerin en aza indirilmesine yardımcı olur. D.8 Bazı eşyalar asansör kabinine yerleştirildiğinde daima kasıtlı tahribata maruz kalacaktır. Bu nedenle başka standartlarda gerekli görülmediği sürece, küllük, koltuk ve benzerleri asansör kabininde bulunmamalıdır. D.9 Đstatistiksel olarak, insanların kayması veya düşmesiyle oluşan kazalar en yaygınlar arasındadır. Zemin son işlemleri için kullanılan malzemeler, özellikle ıslakken, bu riski en aza indirecek şekilde seçilmelidir. 15