Belediyeler ve Kamu Kurumlar çin SOSYAL GÜVENL K MEVZUATI UYGULAMA REHBER Konu Anlat ml, Örnekli, Yarg Kararl sa KARAKA SGK Ba müfetti i Mahmut ÇOLAK SGK Müfetti i Ercüment ÖZTÜRK SGK Müfetti i ANKARA 2009
ISBN: 978-975-6311-05-9 Bask : Ümit Ofset Matbaac l k Kaz m Karabekir Cad. Murat Çar s 41/1-2-9 skitler/ankara Tel:(0 312) 384 26 27
SOSYAL GÜVENL K MEVZUATI UYGULAMA REHBER Ç NDEK LER ÖNSÖZ... 31 TABLOLAR... 34 KISALTMALAR... 35 THAF... 38 B R NC KISIM (4/1-a) LILARIN SOSYAL GÜVENL B R NC BÖLÜM S GORTALI SAYILANLAR SAYILMAYANLAR VE B LD R MLER I. S GORTALI SAYILANLAR... 39 A. Genel Kural... 39 B. stisnai Kurallar... 40 II. S GORTALI SAYILMAYANLAR... 45 III. S GORTALILIK BA LANGICI... 45 A. Sigortal Tescili... 46 B. Sosyal Güvenlik lemlerinde Manyetik Özellikli Kart Kullan lmas... 46 C. Sigortal lar n Re sen Tescili... 46 D. Sigortal lar n Yersiz Tescili... 46 E. Sigortal Hizmet Kay tlar n n Olu turulmas... 47 F. Sigortal Tescil ve Hizmet Kay tlar Aras nda Mutabakat Sa lanmas... 47 G. Kay tlar n Güncel ve Do ru Tutulmas... 47 H. Hizmet Kay tlar n n Payla m... 47 I. Hizmet Kay tlar n n Düzeltilmesi... 48 IV. S GORTALILIK HÂLLER N N B RLE MES VEYA ÇAKI MASI... 48 V. 506 SAYILI KANUNA TAB OLANLARIN S GORTALILIKLARI... 48 2009 3
SOSYAL GÜVENL K MEVZUATI UYGULAMA REHBER VI. H ZMETLER N TESP T... 48 VII. B LD R M SÜRES... 49 A. Genel Kural... 49 B. stisnai Kurallar... 49 C. 5510 say l Kanundan Önce Sigortal Tescili Yap lanlar n Durumu... 50 D. Bildirim ekli... 50 E. Sigortal e Giri Bildirgesinin E-Sigorta Yoluyla Gönderilmesinde Tarih... 51 F. Sigortal lar n Görev ve leri Nedeniyle Geçici Olarak Yurt D nda Bulunmalar... 51 G. dari Para Cezas... 51 H. Süresinde Bildirilmeyen Sigortal l ktan Do an Sorumluluk... 52 I. Sigortal lar n Kendilerini Bildirmesi... 53. Sigortal lar n Kamu dareleri le Bankalarca Bildirilmesi... 53 VIII. S GORTALILARIN ÇALI MALARININ SONA ERD N B LD RME... 54 A. Genel Kural... 54 B. stisnai Kural... 54 C. Hastal k ve Anal k Hükümlerinin Uygulanmas nda Sigortal l k Niteli inin Yitirilmesi... 55 D. Bildirim ekli... 55 E. dari Para Cezas... 55 K NC BÖLÜM YER VE B LD R MLER I. YER N N B LD R LMES... 57 A. yeri Tescil lemleri... 57 B. Belirli Yerde Yap lmayan Ve Belirli Bir Merkezden Sevk Ve dare Edilen lerin Tescili... 58 4 2009
SOSYAL GÜVENL K MEVZUATI UYGULAMA REHBER C. yeri Sicil Numaras... 59 D. Tehlike S n f ve Prim Oran... 60 E. Esas in Fer i ve Mütemmimi Olan lerde Prim Oranlar... 60 F. Ayn yerinde Ayn veren Taraf ndan Yürütülen ler... 60 G. Prim Tarifesi Eki Listede Gösterilmeyen ler... 60 H. Normal Prim Oranlar n n Derecelere Ayr lmas... 60 I. Dereceleme lemleri... 61. 506 say l Kanuna li kin Hükümler... 61 J. Geçmi Dönemlere li kin Tescil Edilen yerleri... 61 K. yeri Bildirgesi le Birlikte Verilecek Di er Belgeler... 61 L. Alt veren ve Sigortal y Devir Alan verenin yeri Tescili... 62 M. Re sen yeri Tescil Halleri... 62 N. yerlerinin Birle mesi Nevilerinin De i mesi Veya Di er Bir irkete Kat lmas Adi irketlerde Yeni Ortak Al nmas... 63 O. yeri Dosyalar n n lemden Kald r lmas... 63 Ö. dari Para Cezas... 63 II. 01.08.2009 TAR H NDEN T BAREN Ç LER N VE YERLER N N SGK- KUR VE ÇSGB NA B LD R M LEMLER... 64 A.GENEL OLARAK B LD R M FORMAL TELER... 64 B. 01.08.2009 TAR H NDEN T BAREN TEK BELGE LE B LD R M... 64 1. çi Bildirimleri... 64 2. yeri Bildirimi... 65 C. 5838 SAYILI KANUN HÜKÜMLER N N YERLER NE YANSIMALARI... 65 1. çilerin Bildirim... 65 2. yerlerinin Bildirimi... 65 3. dari Para Cezalar... 65 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM KISA VADEL S GORTA OLAYLARI I. KAZASI... 66 A. Tan m... 66 2009 5
SOSYAL GÜVENL K MEVZUATI UYGULAMA REHBER B. Bildirim Süresi... 66 II. MESLEK HASTALI I... 67 A. Meslek Hastal n n Tan m... 67 B. Meslek Hastal n n Tespiti... 67 C. Çal ma Gücü le Meslekte Kazanma Gücü Kayb Oranlar n Belirlemeye Yetkili Sa l k Hizmeti Sunucular... 70 D. Bildirim Süresi ve ekli... 71 III. KAZASI VE MESLEK HASTALI ININ SORU TURULMASI... 71 IV. VEREN N SORUMLULU U... 71 V. ÜÇÜNCÜ K LER N SORUMLULU U... 72 VI. SÜREKL GÖREMEZL K GEL R... 73 VII. ÖLÜM GEL R... 74 VIII. HASTALIK ve ANALIK HAL... 74 IX. S GORTALIDAN KAYNAKLANAN SEBEPLERLE TEDAV SÜRES N N UZAMASI GÖREMEZL N N ARTMASI... 75 X. KAZASI MESLEK HASTALI I HASTALIK ve ANALIK S GORTASINDAN SA LANAN HAKLAR... 76 XI. GEÇ C GÖREMEZL K ÖDENE... 76 A. Tan m... 76 B. Ödenmesi... 76 C. Geçici Göremezlik Ödene ine Esas Tutulacak Günlük Kazanç... 78 D. Sigortal lara Verilecek stirahatlar... 79 XII. YABANCI ÜLKEDE BULUNAN S GORTALILARA SA LANAN HAKLAR... 82 XIII. HAK SAH PL OLU TURULMASI... 83 A. Bakmakla Yükümlü Olunan Ki ilerin Genel Sa l k Sigortas Hak Sahipli i Ba vurular nda stenecek Belgeler... 83 XIV. ZAMANA IMI... 84 6 2009
SOSYAL GÜVENL K MEVZUATI UYGULAMA REHBER DÖRDÜNCÜ BÖLÜM UZUN VADEL S GORTA OLAYLARI I. MALULLUK S GORTASI... 85 A. Malul Say lma... 85 B. Yararlanma artlar... 85 C. Sevk lemleri... 85 D. Malullük Durumunun Tespiti... 85 E. Karar n Bildirimi ve tiraz... 86 F. Malullük Ayl Ba vurusu ve stenecek Belgeler... 87 G. Malullük Ayl n n Ba lang c Kesilmesi ve Yeniden Ba lanmas... 87 H. Kontrol Muayene lemleri... 88 II. YA LILIK S GORTASI... 89 A. Ya l l k Ayl ndan Yararlanma... 89 B. Ya l l k Ayl Ba vurusu ve stenecek Belgeler... 89 C. Ya l l k Ayl n n Ba lang c Kesilmesi ve Yeniden Ba lanmas... 89 D. Ya l l k Toptan Ödemesi ve hyas... 90 E. Sosyal Güvenlik Destek Primine Tabi Çal t rma Esaslar... 90 F. Ya l l k Veya Emekli Ayl Almakta ken Yeniden Çal maya Ba layanlar... 91 III. ÖLÜM S GORTASI... 91 A. Hak Sahiplerinin Ölüm Ayl ndan Yararlanma artlar... 92 B Ölüm Ayl Ba vurusu ve stenecek Belgeler... 92 C. Ölüm Ayl n n Ba lang c ve Kesilmesi... 93 D. Ölüm Toptan Ödemesi ve hyas... 93 E. Evlenme Ödene i... 93 F. Cenaze Ödene i... 93 2009 7
SOSYAL GÜVENL K MEVZUATI UYGULAMA REHBER IV. UZUN VADEL S GORTA KOLLARINA L K N ORTAK KONULAR... 94 A. Sigortal lar n Borçlanabilece i Süreler... 94 B. Borçlanmaya li kin Süreler... 95 C. Borçlanmada Sigortal l k art... 95 D. Borçlan lacak Sürelerin Prim Tutar n n Hesab Tebli i ve Ödenmesi... 95 E. Borçlan lan Sürelerin Hizmet Olarak De erlendirilmesi... 96 V. KISA VE UZUN VADEL S GORTA KOLLARINA L K N ORTAK HÜKÜMLER... 96 A. Ödemeler Kütü ü... 96 B. Ödeme Dönemi ve Ödeme Tarihleri... 97 C. Ödeme ekli ve Ödeme Merkezleri... 97 D. Tan t m Kartlar... 97 E. Kanunî Temsilcilere Ödeme Yap lmas... 97 F. Yoklama lemlerinin Amac... 98 G. Yoklama lemlerinin Kapsam... 98 H. Yoklama Yap lmas... 99 I. lgili Kurum Ve Kurulu lardan Bilgi ve Belge stenmesi... 99. Yoklama Yetkisi... 100 J. Kontrol Muayenesi... 100 K. Kanunî Temsilcilerce veya Vekillerce Yap lan Tahsis Ba vurular... 101 L. Yabanc Uyruklular n Ba vurular... 101 M. Avans Ödenmesi... 101 N. Gerçe e Ayk r Bildirimler... 101 O. Farkl Do um Tarihleri... 101 Ö. Ayl k ve Gelirlerin Birle mesi... 103 P. Gelir ve Ayl k Ba lanmayacak Haller... 104 8 2009
SOSYAL GÜVENL K MEVZUATI UYGULAMA REHBER R. Sosyal Yard m Zamm... 104 VI. STE E BA LI S GORTA... 104 A. ste e Ba l Sigorta artlar... 104 B. ste e Ba l Sigortal l k Ba vurusu ve Tescil... 105 C. ste e Ba l Sigortal l n Ba lang c ve Zorunlu Sigortal l kla Çak ma... 105 D. ste e Ba l Sigorta Primleri ve Ödenmesi... 106 E. ste e Ba l Sigortal l n Sona Ermesi ve Yeniden Ba lamas... 106 F. ste e Ba l Sigortal l k Sürelerinin De erlendirilmesi... 107 G. 01.10.2008 den Önce ste e Ba l Sigortal Olanlara li kin Hususlar.. 107 BE NC BÖLÜM PR ME ESAS KAZANÇLAR I. PR ME ESAS KAZANÇLAR... 108 A. Ücret ve Ücret Niteli indeki Kazançlar n Prime Tabi Tutulmas... 108 B. Ücret ve Ücret Niteli i D ndaki Kazançlar n Prime Tabi Tutulmas.. 108 1. Hizmet Akdi Devam Eden Sigortal lar Yönünden... 108 2. Hizmet Akdi Sona Ermi Olan Sigortal lar Yönünden... 108 3. Hizmet Akdinin Feshinin Geçersizli i Halinde Yap lacak Ödemeler... 108 4. Sigortal lar n dari Yarg Kararlar na stinaden Görevlerine ade Edilmesi Üzerine Yap lacak lem... 109 C. Prime Esas Kazanc n Üst S n r n A an Ücret D ndaki Ödemeler... 109 D. K smen Prime Tabi Tutulacak Kazançlar... 110 1. Yemek Paralar... 110 2. Çocuk Zamm... 110 3. Aile Zamm (Yard m )... 111 2009 9
SOSYAL GÜVENL K MEVZUATI UYGULAMA REHBER E. verenler Taraf ndan Sigortal lar çin Özel Sa l k Sigortalar na Ve Bireysel Emeklilik Sistemine Ödenen Özel Sa l k Sigortas Primi ve Bireysel Emeklilik Katk Paylar Tutarlar... 111 II. PR ME TAB TUTULMAYACAK KAZANÇLAR... 112 A. Ayni Yard mlar... 112 B. Ölüm Do um ve Evlenme Yard mlar... 112 C. Görev Yolluklar... 112 D. Seyyar Görev Tazminat K dem Tazminat Sonu Tazminat Veya K dem Tazminat Mahiyetindeki Toplu Ödemeler ve Ke if ücreti... 112 E. hbar Tazminat... 113 F. Kasa Tazminat... 113 G. 5510 say l Kanunda stisna Olarak Say lmayan Di er Ödemeler... 113 ALTINCI BÖLÜM AYLIK PR M VE H ZMET BELGES LE ÜCRET BORDROSU I. AYLIK PR M VE H ZMET BELGES... 113 A. E-Sigortada Zorunlu Sigortal Say s... 116 B. Afet Durumunda Belgelerin Verilme Süresi... 116 C. Prim Gün Say s n n Hesaplanmas... 117 D. Düzenlenme ekli... 118 E. Belgelerin Sonradan Verilmesi Durumunda Yap lacak lemler... 118 F. Düzeltme Amaçl Verilen Belgelerin leme Al n p Al nmayaca... 119 G. yerinde Sigortal Çal t rmaya Son Verdi i Tarihi Bildirme... 119 H. Eksik Çal malar n Belgelenmesi... 119 I. Ayl k Prim Ve Hizmet Belgesinin yerinde As lmas... 120. Damga Vergisi... 120 J. dari Para Cezas... 120 II. ÜCRET TED YE BORDROSU DÜZENLEME... 121 III. YER KAYITLARINI SAKLAMA VE BRAZ ETME... 121 10 2009
SOSYAL GÜVENL K MEVZUATI UYGULAMA REHBER YED NC BÖLÜM PR M ORANLARI LE PR MLER N ÖDENMES I. PR M ORANLARI... 125 II. PR MLER N ÖDENMES... 134 A. Genel Kural... 134 B. stisnai Kural... 134 C. Sigorta Primlerinin Ödenmemesinde Üst Düzey Yöneticilerin Sorumlulu u. D. Prim Borçlular n n lan Edilmesi... 135 1. Asgari Borç Miktar n Belirleme Yetkisi... 137 2. Borcun Tespiti... 137 3. Kamuoyuna Aç klamada Dikkate Al nmayacak Borçlar... 138 4. Listenin Kamuoyuna Aç klanmas... 139 5. tiraz ve Düzeltme... 139 SEK Z NC BÖLÜM SGK ALACAKLARININ HAK ED LERDEN MAHSUBU LE H ZMET HALELER NDE ÖNEM ARZEDEN NOKTALAR I. SGK ALACAKLARININ HAKED LERDEN MAHSUBU... 140 A. halelerin Bildirilmesi... 140 B. Hak Edi ten Kesinti ve Mahsup... 140 C. Kesin Teminat n adesi... 142 D. Kurumun nceleme Yetkisi... 143 E. Görevlilerin Sorumlulu u... 144 F. Alt verenin Sorumlulu u... 144 G. Hak Edi i Ödenmemi Veya Kesin Teminat ade Edilmemi Olan haleli ler... 144 II. H ZMET HALELER NDE ÖNEM ARZEDEN NOKTALAR... 144 A. K sa Vadeli Sigorta Kollar Prim Oran n n Tespiti... 144 2009 11
SOSYAL GÜVENL K MEVZUATI UYGULAMA REHBER B. Sigorta Primlerinde 5 Puanl k ndirimin Etkisi... 145 C. sizlik Sigortas Fonundan Kar lanan Primlerin Etkisi... 145 D. veren Hissesinin Hesaplanmas... 146 E. Do rudan Temin Usulü le Yap lan Mal Ve Hizmet Al mlar nda Özel Durum... 146 DOKUZUNCU BÖLÜM YAPI RUHSATI VEREN KAMU MAKAMLARININ YÜKÜMLÜLÜKLER I. YAPI RUHSATI VEREN KAMU MAKAMLARININ YÜKÜMLÜ- LÜKLER... 148 A. Yap ruhsatlar ile istihdama ili kin bilgi ve belgelerin Kuruma bildirilmesi... 148 B. Kuruma borçlar n n bulunmad na dair belge istenmesi... 149 II. DEVLET YARDIMI VER LMES NDE KAMU DARELER N N YÜKÜMLÜLÜKLER... 152 A. Borcu Olmad na Dair Belge... 152 B. Genel K stas... 156 C. Özel K staslar... 156 D. stisna... 156 E. Kapsama Giren Borç Türleri... 157 III. UYGULANACAK YAPTIRIMLAR... 157 ONUNCU BÖLÜM GENEL SA LIK S GORTASINA L K N UYGULAMALAR I. GENEL SA LIK S GORTALISI SAYILANLAR... 158 II. GENEL SA LIK S GORTALISI SAYILMAYANLAR... 162 III. GENEL SA LIK S GORTALILI ININ BA LANGICI VE B LD R M... 163 12 2009
SOSYAL GÜVENL K MEVZUATI UYGULAMA REHBER IV. GENEL SA LIK S GORTALISININ PR ME ESAS KAZANÇLARI VE PR M ORANLARI... 165 V. GENEL SA LIK S GORTALILI ININ SONA ERMES... 165 VI. GENEL SA LIK S GORTALILIK HÂLLER N N DE MES VE B RLE ME HALLER... 167 VII. SA LIK H ZMETLER NDEN YARARLANMA ARTLARI... 167 VIII. KATILIM PAYLARI... 169 IX. SA LIK H ZMET SUNUCULARI LE LG L DÜZENLEMELER... 171 A. Sözle meli Sa l k Hizmeti Sunucular n n Alabilece i Fark Ücretleri... 171 B. Sözle meli Sa l k Hizmeti Sunucular Faturalar n n ncelenmesi ve Ödeme lemleri... 172 C. Sözle mesiz Sa l k Hizmeti Sunucular ndan Al nan Sa l k Hizmeti Giderlerinin Ödenmesi... 173 D. Sa l k Hizmeti Sunucular na li kin Kurumun Denetleme ve Kontrol Yetkisi... 173 E. Sa l k Hizmeti Sunucular na Uygulanacak darî Yapt r mlar ve Fesih... 174 X. GENEL SA LIK S GORTASI GEÇ HÜKÜMLER... 175 XI. DAR PARA CEZASI... 176 XII. YE L KARTLILAR... 177 K NC KISIM (4/1-b) L LER N SOSYAL GÜVENL B R NC BÖLÜM BA -KUR UN YEN SOSYAL GÜVENL K ÇATISINDAK YER I. PR ML SOSYAL GÜVENL N GEL M SÜREC NDE KEND NAM VE HESABINA (4/1-b lilerin) ÇALI ANLARIN SOSYAL GÜVENL... 179 II. BA KUR UN KURULU AMACI VE HUKUK YAPISI... 180 A.Ba -Kur un Kurulu Amac... 180 2009 13
SOSYAL GÜVENL K MEVZUATI UYGULAMA REHBER B.Ba -Kur un Hukuki Yap s... 180 III. SOSYAL GÜVENL K REFORMU LE B RL KTE ESNAF VE SANATKARLAR LE D ER BA IMSIZ ÇALI ANLARIN SOSYAL GÜVENL K KURUMU... 183 K NC BÖLÜM 4/1-b (BA -KUR) KAPSAMINDA S GORTALILIK I. (4/1-b) KAPSAMINDA(BA -KUR LULAR) ZORUNLU S GORTALI SAYILANLAR... 185 A.Genel Olarak Sigortal Say lanlar... 185 B. (4/1-b) Zorunlu Sigortal l n Kapsam... 185 1. Ticari Kazanç veya Serbest Meslek Kazanc Nedeniyle Gerçek veya Basit Usulde Gelir Vergisi Mükellefi Olanlar... 185 2. Gelir Vergisinden Muaf Olup Esnaf ve Sanatkar Siciline Kay tl Olanlar... 186 3. irket Ortaklar n n Sigortal l... 187 4. Tar msal Faaliyette Bulunanlar... 190 5. Köy ve Mahalle Muhtarlar... 191 6. 6132 say l At Yar lar Hakk nda Kanuna Tabi Jokey ve Antrenörler.. 192 II. STE E BA LI S GORTALILAR... 193 A. GENEL OLARAK STE E BA LI S GORTA... 193 1. SSK Uygulamas nda ste e Ba l Sigortal l k... 193 2. Ba -Kur Uygulamas nda ste e Ba l Sigortal l k... 194 B. SGK UYGULAMASINDA STE E BA LI S GORTALILIK... 195 1. ste e Ba l Sigortal Olma artlar... 196 2. ste e Ba l Sigortal l k Ba vurusu... 196 3. ste e Ba l Sigortal l n Ba lang c... 197 4. ste e Ba l Sigortal l n Sona Ermesi... 197 5. ste e Ba l Sigorta Primlerinin Hesab Ve Ödenmesi... 198 14 2009
SOSYAL GÜVENL K MEVZUATI UYGULAMA REHBER 6. ste e Ba l Sigortal l k Sürelerinin De erlendirilmesi... 198 7. 5510 S. Kanunun Yürürlük Tarihinden Önce ste e Ba l Sigortal Olanlara li kin Hususlar... 199 8. Gelir Vergisinden Muaf Olan Kad n ste e Ba l Sigortal lar... 199 III.(4/1-b) L LER N S GORTALILIK BA LANGIÇLARI VE SGK YA B LD R LMELER... 200 IV.(4/1-b) L LER N S GORTALI E G R B LD RGES N N E-S GORTA YOLUYLA B LD R LMES... 201 V.(4/1-b) KAPSAMINDAK S GORTALILI IN SONA ERMES VE B LD R M YÜKÜMLÜLÜ Ü... 202 VI. 01.10.2008 TAR H NDEN ÖNCE BA -KUR KAPSAMINDA S GORTALI SAYILANLARA L K N ÖZELL K ARZ EDEN HUSUSLAR... 204 A. e Giri Bildirgesi Düzenlenmeyecekler... 204 B. 01.10.2008 Tarihine Kadar Ba -Kur lu Olmas Gerekti i Halde Tescillerini Yapt rmayanlar n Durumu... 205 C. 01.10.2008 den Önce Muhtar Seçilmeleri Nedeniyle Ba -Kur lu Olanlar D. Anonim irket Kurucu Ortaklar n n Durumu... 205 E. 01.10.2008 Tarihinden Önce Ba -Kur lu Olmas Gerekirken Di er Sosyal Güvenlik Kurumlar Kapsam nda Sigortal Olanlar n Durumu... 205 F. 2926 Say l Kanuna Tabi Olanlar n Sigortal l... 206 VII. EMEKL /YA LILIK VAZ FE VEYA HARP MALÜLLÜ Ü AYLI I ALMAKTA KEN YEN DEN ÇALI MAYA BA LAYANLAR... 206 A. Ya l l k Veya Emekli Ayl Almakta ken Yeniden Çal maya Ba layanlar... 206 B. Vazife Veya Harp Malullü ü Ayl Almakta ken Yeniden Çal maya Ba layanlar... 206 VIII.(4/1-b)S GORTALILARININ KURUMA B LD R LMEMELER N N MÜEYY DES... 207 2009 15
SOSYAL GÜVENL K MEVZUATI UYGULAMA REHBER ÜÇÜNCÜ BÖLÜM (4/1-b) L LER N PR M LEMLER I. 5510 SAYILI KANUN ÖNCES UYGULAMA... 208 A. Ba -Kur da Prim Al nmas... 208 B. Ba -Kur da Sigorta Primine ve Ayl klara Esas Olan Gelir Basamaklar... 208 C. Ba -Kur da Prim lemleri... 211 II. SOSYAL GÜVENL K REFORMU LE B RL KTE YÜRÜRLÜ E KONAN UYGULAMA... 211 A. (4/1-b) lilerin Kazançlar n n Kuruma Beyan... 211 B. Primlerin Ödenme Süresi... 213 C. Ba -Kur lulara li kin Geçi Hükümleri... 214 D. Sosyal Güvenlik Destek Priminin Ödenme ekli ve Süresi... 215 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM 4/1-b L LERE L K N KISA VADEL S GORTA UYGULAMALARI I. 4/1-b L LER AÇISINDAN KAZASININ TANIMI VE KAPSAMI... 216 A. Kazas Kavram... 216 1. yerinde Bulundu u S rada... 216 2. Yürütülmekte Olan Nedeniyle... 217 B. Kazas n n Bildirimi ve Bildirim Süresi... 217 II. MESLEK HASTALI ININ TANIMI VE KAPSAMI... 218 A. Meslek Hastal n n Tan m... 218 B.Meslek Hastal n n Tespiti Bildirimi ve Bildirim Süresi... 218 III. KAZASI VE MESLEK HASTALI ININ SORU TURULMASI... 219 IV. HASTALIK VE ANALIK HAL... 219 V. Kazas Meslek Hastal Hastal k Ve Anal k Sigortas ndan Sa lanan Haklar... 219 16 2009
SOSYAL GÜVENL K MEVZUATI UYGULAMA REHBER VI. GEÇ C GÖREMEZL K VE GEÇ C GÖREMEZL K ÖDENE N N TANIMI... 220 A.Geçici Göremezlik... 220 B.Geçici Göremezlik Ödene i... 221 VII. S GORTALILARA VER LECEK ST RAHATLAR... 221 VIII. GEÇ C GÖREMEZL K ÖDENE N N ÖDENMES... 222 IX. GEÇ C GÖREMEZL K ÖDENE NE ESAS TUTULACAK GÜNLÜK KAZANÇ... 224 X.S GORTALIDAN VE ÜÇÜNCÜ K LERDEN KAYNAKLANAN SEBEPLERLE TEDAV SÜRES N N UZAMASI GÖREMEZL N N ARTMASI... 224 A.Sigortal dan Kaynaklanan Sebeplerle Tedavi Süresinin Uzamas Göremezli inin Artmas... 224 B.Üçüncü Ki ilerin Sorumlulu u... 225 XI.01.07.2008 TAR H T BAR YLE SA LIK KARNES LEMLER... 226 XII. HAK SAH PL OLU TURULMASI... 226 XIII. BAKMAKLA YÜKÜMLÜ OLUNAN K LER N GENEL SA LIK S GORTASI HAK SAH PL BA VURULARINDA STENECEK BELGELER... 227 A. Bakmakla Yükümlü Olunan Hak Sahiplerinin Tamam... 227 B. Yabanc Uyruklu E ler... 227 C. Ö renim Görenler... 227 D. Çal ma Gücünü En Az % 60 Oran nda Yitirdi i Tespit Edilen Çocuklar... 227 XIV. SÜREKL GÖREMEZL K ÖDENE... 227 XV. KISA VADEL S GORTA KOLLARINDA ZAMANA IMININ MAH YET VE SÜRES... 232 2009 17
SOSYAL GÜVENL K MEVZUATI UYGULAMA REHBER BE NC BÖLÜM 4/1-b L LERE L K N UZUN VADEL S GORTA UYGULAMALARI I.MALULLÜK S GORTASI... 233 A. Malul Say lma... 233 B. Sevk lemleri ve Masraflar n Kar lanmas... 233 C. Malullük Ayl na Hak Kazanma Ko ullar... 235 D. Malullük Ayl n n Hesaplanmas... 236 1. Ayl k Ba lama Oran... 236 2. Malullük Ayl n n Ba lang c... 236 E. Malullük Ayl Ba vurusu ve stenecek Belgeler... 236 F. Malullük Ayl n n Kesilmesi ve Yeniden Ba lamas... 237 1. Sigortal Olarak Çal ma... 237 2. Kontrol Muayenesi... 238 G. Malullük Sigortas Bak m ndan Üçüncü Ki inin Sorumlulu u... 238 II.YA LILIK S GORTASI... 239 A.Sa lanan Yard mlar... 239 B.Yararlanma Ko ullar... 239 1. 08.09.1999 (Dahil) Tarihinden Önce Sigortal Olanlar... 239 2. 08.09.1999 (Dahil) ila 30.04.2008 (Dahil) Tarihleri Aras nda Sigortal Olanlar... 240 3. 30.04.2008 (Hariç) Sonras nda Sigortal Olanlar... 240 4. e Ba lamadan Önce Malûl Olanlar... 240 5. Çal ma Gücündeki Kay p Oran % 60 dan Az Olanlar... 241 6. Erken Ya lanan Sigortal lar... 242 C. Ya l l k Ayl Ba vurusu... 242 D. Ya l l k Ayl n n Ba lang c... 243 E. Ya l l k Ayl n n Hesaplanmas... 244 18 2009
SOSYAL GÜVENL K MEVZUATI UYGULAMA REHBER F. Ya l l k Ayl n n Kesilmesi ve Yeniden Ba lanmas... 245 1. lk defa 5510 say l Kanuna tabi sigortal olanlar... 245 2.5510 say l Kanunun yürürlük tarihinden önce sigortal olanlar... 245 III.ÖLÜM S GORTASI... 246 A.Sa lanan Yard mlar... 246 B.Yararlanma artlar... 246 1. Sigortal ya ili kin ko ullar... 246 2. Hak sahiplerine ili kin ko ullar... 247 3. Ba vuru... 250 4.Ölüm Ayl n n Hesaplanmas... 250 5. Ölüm Ayl n n Ba lang c... 251 6. Hak Sahiplerine Payla t r lmas... 251 a. E e Ba lanacak Ayl n Oran... 252 b. Çocuklara Ba lanan Ayl klar n Oran... 252 c. Ana ve Babaya Ba lanan Ayl klar n Oran... 252 7. Ölüm Ayl n n Kesilmesi-Yeniden Ba lamas Durum De i iklikleri... 253 8. Evlenme Ödene i Verilmesi... 253 9.Cenaze Ödene i Verilmesi... 253 10. Ölüm Sigortas Bak m ndan Üçüncü Ki inin Sorumlulu u... 254 ALTINCI BÖLÜM 4/1-b L LERE L K N GENEL SA LIK S GORTA UYGULAMALARI I.GENEL OLARAK 4/1-b L LER N (BA -KUR LULARIN) S GORTALILI I... 255 II. 4/1-B KAPSAMINDAK GENEL SA LIK S GORTALISININ BAKMAKLA YÜKÜMLÜ OLDU U K LER... 255 III. SA LIK H ZMET SUNUCULARI BASAMAKLANDIRILMASI VE MÜRACAAT... 256 2009 19
SOSYAL GÜVENL K MEVZUATI UYGULAMA REHBER A.Basamakland r lma... 256 1. Sa l k Kurulu lar... 256 a. Birinci Basamak Resmi Sa l k Kurulu u... 256 b. Birinci Basamak Özel Sa l k Kurulu u... 257 2. Sa l k Kurumlar... 257 a. kinci Basamak Resmi Sa l k Kurumu... 257 b. kinci Basamak Özel Sa l k Kurumu... 257 c. Üçüncü Basamak Resmi Sa l k Kurumu... 257 3. Sa l k Hizmet Sunumu Bak m ndan Basamakland r lamayan Sa l k Kurumlar / Kurulu lar... 257 4. Sa l k Hizmet Sunumu Bak m ndan Basamakland r lamayan Di er Sa l k Hizmet Sunucular... 258 B. Sa l k Hizmeti Sunucular na Müracaat ve Kimlik Tespiti lemleri... 258 IV. KATILIM BEDEL... 259 A. Muayene Kat l m Bedelinin Al nma ekli... 259 B.Kat l m Pay Bedelleri... 260 1. Ayakta Tedavide Hekim ve Di Hekimi Muayenesi Kat l m Pay... 260 2. Ayakta Tedavide Sa lanan laçlar çin Kat l m Pay... 260 3. T bbi Malzeme Kat l m Pay... 260 4. Kat l m Pay Üst S n r... 260 C. Kat l m Pay Al nmayacak Haller... 260 V.F NANSMANI SA LANAN VE SA LANMAYAN SA LIK H ZMETLER... 260 A.Finansman Sa lanan... 260 B.Finansman Sa lanmayan... 262 VI. ARTSIZ SA LIK H ZMET VER LECEK OLAN K LER... 263 VII. YOL PARASI GÜNDEL K VE REFAKATÇ G DERLER... 264 A.Refakatçi Yemek ve Yatak Gideri... 264 20 2009
SOSYAL GÜVENL K MEVZUATI UYGULAMA REHBER B.Yol Gideri ve Gündelik... 264 1.Yol Gideri... 264 2.Gündelik Ücreti... 265 ÜÇÜNCÜ KISIM (4/1-c) L LER N SOSYAL GÜVENL G R... 267 B R NC BÖLÜM GENEL B LG LER I. TAR HSEL GEL M... 270 II. STAT ST KÎ B LG LER... 272 III. REFORM SÜREC... 279 K NC BÖLÜM SOSYAL S GORTA UYGULAMALARI I- S GORTALI... 280 A. Kavram... 280 1. 4/1-c Kapsam nda Sigortal Say lanlar... 281 2. 4/1-c Hükümleri Uygulanacaklar... 281 3. 5434 say l Kanuna Tabi Olanlar... 282 4. Seçimle Göreve Gelenlerin Sigortal l k Durumu lemleri... 284 a. Atama/Seçim Yoluyla Gelenlerin Sigortal l... 284 b. Belediye Ba kanlar n n Sigortal l... 284 5. Sigortal Say lmayanlar... 287 B. Sigortal l n Ba lang c ve Bildirim Yükümlülü ü... 287 C. S GB Bildirimi... 288 1. 01.10.2008 Tarihinden Öncesi... 288 2. 01.10.2008 Tarihinden Sonras... 288 D. Sigortal l n Sona Ermesi ve Bildirim Yükümlülü ü... 288 2009 21
SOSYAL GÜVENL K MEVZUATI UYGULAMA REHBER E. Sigortal lar n Yurt D nda Bulunmalar... 290 F. Sigortal l k Hâllerinin Birle mesi veya Çak mas... 290 II. VEREN... 291 III- YER... 291 A. Kapsam... 291 B. yeri Bildirimi... 292 1. 01.10.2008 Tarihinden Öncesi... 292 2. 01.10.2008 Tarihinden Sonras... 292 3. yerinin Nakli Devri ve ntikali... 294 a. yerinin Nakli... 294 b. yerinin Devri... 295 c. yerinin ntikali... 295 4. yeri Bildirgesi... 295 IV. ÜCRET... 297 A.Kavram... 297 B. Ücret Tediye Bordrosu... 298 V. S GORTA PR M... 299 A. Sigorta Primine Esas Kazanç... 299 1. lk Defa Sigortal Olanlar... 299 2. 5434 say l Kanuna Tabi Çal anlar n Kesenekleri... 306 VI. PR M ÖDEME GÜN SAYISI VE GÜNLÜK KAZANÇ... 307 VII. PR M ORANLARI VE DEVLET KATKISI... 307 VIII. S GORTA PR MLER N N ÖDENME SÜRES... 312 IX. GÖREVDEN UZAKLA TIRILAN HERHANG B R SUÇTAN TUTUKLANAN VEYA GÖZALTINA ALINANLAR... 313 X. AYLIK PR M VE H ZMET BELGES... 314 A. lk Defa 4/1-c Sigortal Olanlar Yönünden... 314 1. yeri Sicil Numaras... 314 22 2009
SOSYAL GÜVENL K MEVZUATI UYGULAMA REHBER 2. verenin Ad yerinin Adresi Ve Ba l Oldu u Saymanl k... 315 3. Belgenin Ait Oldu u Y l ve Ay... 315 4. Belgenin Mahiyeti... 315 5. Belge Türü... 315 6. Sigortal n n Ad Soyad... 316 7. Sosyal Güvenlik Sicil Numaras... 316 8. Emeklilik Sicil Numaras... 316 9. Durum Kodu... 316 10. Ödenen Ayl k Bilgileri... 317 11. Prime Esas Kazanç Toplam... 318 12. Prim Ödeme Gün Say s... 319 13. Tahakkuk Ettirilen Prim Tutarlar... 320 14. Ay içerisinde göreve ba lama ve ayr lma tarihleri ile nedenleri... 320 15. Onay ve mza... 321 B. 5434 say l Kanunun Mülga Hükümlerine Göre Tespit Olunanlar Yönünden... 321 1. yeri Sicil Numaras... 322 2. verenin Ad yerinin Adresi ve Ba l Oldu u Saymanl k... 322 3. Belgenin Ait Oldu u Y l ve Ay... 322 4. Belgenin Mahiyeti... 322 5. Belge Türü... 323 6. tirakçinin Ad Soyad... 323 7. Sosyal Güvenlik Sicil numaras... 324 8. Emeklilik Sicil Numaras... 324 9. Durum Kodu... 324 10. Emekli Kesene ine Ve Ödemeye Esas Ayl k Bilgileri... 324 11. K dem Hizmet Süresi... 326 12. Emekli Kesene ine Esas Ayl k Toplam... 326 2009 23
SOSYAL GÜVENL K MEVZUATI UYGULAMA REHBER 13. Tahakkuk Ettirilen Kesenek Kar l k Genel Sa l k Sigortas Primi ve Di er Kesintiler... 329 a. %16 Kesenek... 329 b. %20 Kurum Kar l... 329 c. %100 Art Farklar ( ah s hissesi ve kurum kar l )... 330 ç. Genel Sa l k Sigortas Primi... 330 d. Geçmi Hizmet Borçlanmas... 330 e. Ayl k Kesim Cezas. nzibati Para Cezas... 330 f. Terfi Farklar ntibak Tashihi... 330 14. Ay çerisinde Göreve Ba lama ve Ayr lma... 330 15. Onay ve mza... 331 C. APHB Verilme ekli ve Süreleri... 332 Ç. Sonradan Verilen Ayl k Prim ve Hizmet Belgeleri... 333 D. Primlerin Ödenme Süreleri ve Usulleri... 333 1. Prim Ödeme Yükümlüleri... 333 2. Primlerin Ödenme Süresi... 336 E. Afet Durumunda Ayl k Prim Ve Hizmet Belgelerinin Verilme Süresi... 336 F. Prim Belgelerinin Mücbir Sebeplerle Gönderilememesi ve Primlerin Süresi çinde Ödenememesi... 336 G. Süresinde Ödenmeyen Primlere Uygulanacak Gecikme Cezas ve Gecikme Zamm... 337 H. Primlerin Ödenmesinden verenle Birlikte Sorumlu Tutulanlar... 338 I. Ayl k Prim ve Hizmet Belgesinin As lmas... 339. Ayl k Prim ve Hizmet Belgesinde Eksik Gün ve Kazanç Bildirimi... 339 J. Belgenin Dayana ve Geçerlili i... 339 K. yeri Kay tlar n n braz... 340 XI. KAMU DARELER N N B LD R M YÜKÜMLÜLÜ Ü... 340 24 2009
SOSYAL GÜVENL K MEVZUATI UYGULAMA REHBER A. Sigortal lar n kamu idarelerince bildirilmesi... 340 B. Bilgi ve belge istenilmesi... 342 C. haleli lerin Bildirimleri... 344 Ç. Borcu Yoktur Yaz s na li kin Bildirimler... 349 D. Yap Ruhsatlar ile stihdama li kin Bilgi ve Belgelerin Kuruma Bildirilmesi... 351 E. Kuruma Borçlar n n Bulunmad na Dair Belge stenmesi... 351 F. 4/1-b li Sigortal lar n e Ba lay lar n n Bildirilmesi... 352 G. 4/1-b li Sigortal lar n Sigortal l klar n n Sona Ermesinin Bildirilmesi 353 H. Sigortas z Olan Ki ilerin Bildirilmesi... 354 I. Asgari çilikle lgili stenilen Bilgilerin Verilmesi... 354. irket Kurulu unun Bildirilmesi... 354 J. Yap Ruhsat Ve Di er Tüm Ruhsat Veya Ruhsat Niteli i Ta yan lemlerine li kin Bilgi Ve Belgeler le Varsa Bunlar n Verilmesine Esas Olan stihdama li kin Bilgilerin Bildirilmesi... 354 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM BORÇLANMA F L VE T BAR H ZMET I. BORÇLANMA... 355 A. Sigortal n n Borçlanabilece i Süreler... 355 B. Hizmetten Say lma... 355 C. Borçlanma Ba vurusu... 356 D. Ödeme... 357 E. Baz Kamu Personelinin Borçlanma lemleri... 359 F. Kanunun Yürürlük Tarihinden Önceki Sigortal lar... 359 II. F LÎ H ZMET SÜRES ZAMMI... 360 A. Kapsam... 360 B. Fiili Hizmet Süresi Zamm ndan Yararlanacaklar ve artlar... 361 2009 25
SOSYAL GÜVENL K MEVZUATI UYGULAMA REHBER C. Fiilî Hizmet Süresi Zamm... 366 D. Ayl k Fiili Hizmet Süresi Zamm Prim Belgesi... 366 1. 4/1-c Kapsam nda lk Defa Sigortal Olacaklar çin Ayl k Fiili Hizmet Süresi Zamm Prim Belgesi... 369 a. Ayl k Fiili Hizmet Süresi Zamm Prim Belgesi... 369 b. Ek Mahiyetteki Ayl k Fiili Hizmet Süresi Zamm Prim Belgesi... 372 2. 5434 Say l Kanuna Göre Tespit Olunanlar çin Y ll k Fiili Hizmet Süresi Zamm Prim Belgesi... 373 III. T BARÎ H ZMET SÜRELER... 375 A. Kapsam... 375 B. tibari Hizmet Süresi Prim Belgesi... 375 1. 4/1-c Kapsam nda lk Defa Sigortal Olacaklar çin Y ll k tibari Hizmet Süresi Prim Belgesi... 377 2. 5434 Say l Kanuna Göre Tespit Olunanlar çin Y ll k tibari Hizmet Süresi Prim Belgesi... 378 2. 5434 Say l Kanuna Göre Tespit Olunanlar çin Y ll k tibari Hizmet Süresi Prim Belgesi... 378 IV. YURTDI I BORÇLANMA... 378 A. Borçlanabilecekler ve Borçlanma Süreleri... 378 B. Borçlanma Miktarlar Nas l Hesaplanacak... 379 C. Hangi Hallerde Ayl k Kesilecektir... 380 D. Bulgar Göçmenlerine Borçlanma Hakk... 383 V. STE E BA LI S GORTA... 384 VI. MALUL ÇOCUKLARI BULUNAN KADIN S GORTALILAR... 389 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM DARÎ PARA CEZALARI DENET M VE ZAMANA IMI I. DAR PARA CEZALARI... 391 A. Sigortal e Giri Bildirgesi... 391 26 2009
SOSYAL GÜVENL K MEVZUATI UYGULAMA REHBER B. yeri Bildirgesi... 391 C. Ayl k Prim ve Hizmet Belgeleri... 391 Ç. Kay t ve Belgelerinin braz Edilmemesi... 392 D. Kay t Belgelerin Geçersizli i... 393 E. Ücret Ödeme Bordrolar... 394 F. Vazife Malullü ü Bildirimi... 394 G. haleli lerin Bildirimleri... 394. Kamu Kurumlar n n Bildirim Yükümlülü ü... 394 H. Kurumun Denetim ve Kontrol Memurlar... 394 I. Kuruma Bilgi ve Belge Verilmesi... 395. dari Para Cezas nda ndirim tiraz Dava Yolu ve Zamana m... 395 J. tiraz Komisyonlar... 396 II. VEREN DENET M... 397 III. ZAMANA IMI SÜRELER... 397 BE NC BÖLÜM GENEL SA LIK S GORTASI I. GENEL DE ERLEND RME... 399 A. 5434 say l Kanuna Göre Sa l k Yard mlar... 399 B. Sa l k Giderleri... 401 II. 4/1-c L LER N GENEL SA LIK S GORTALILI I VE TESC L LE SONA ERMES... 404 A. 4/1-c Genel Sa l k Sigortal l... 404 B. 4/1-c Bakmakla Yükümlü Olunan Ki iler... 405 III. SA LIK H ZMETLER... 406 A.Kapsam... 406 B. Yard mc Üreme Yöntemi Tedavileri... 407 C. itme Cihaz... 407 2009 27
SOSYAL GÜVENL K MEVZUATI UYGULAMA REHBER Ç. Gözlük Cam ve Çerçeveleri... 408 D. Konu ma cihaz... 408 E. Yol gideri Gündelik Ve Refakatçi Giderleri... 408 IV. KATILIM PAYI... 408 A. Ayakta Tedavide Hekim ve Di Hekimi Muayenesi... 408 B. Ortez, Protez, yile tirme Araç Ve Gereçleri... 408 C. Ayakta tedavide sa lanan ilaçlar için kat l m pay... 408 D. Yard mc üreme yöntemi tedavilerinde kat l m pay... 409 E. Kat l m Pay Al nmayacak Hâller... 409 V. YURT DI INDA ÇALI ANLARIN TEDAV S VE VEREN N YÜKÜMLÜLÜ Ü... 408 VI. TÜRK YE DE TEDAV N N MÜMKÜN OLMAMASI NEDEN YLE YURT DI INDA SA LANACAK SA LIK H ZMETLER... 410 VII. SA LIK RAPORU OLMAKSIZIN ÇALI TIRMA HÂL NDE RÜCU... 411 VIII. ÜÇÜNCÜ K LERE RÜCU... 412 ALTINCI BÖLÜM GEL R VE AYLIKLAR I. YA LILIK AYLI I... 413 A. Ya l l k Tam Ayl ndan Yararlanma artlar... 413 B.K smi Ayl k... 415 C. Çal ma Gücü Kayb na Ba l Ya l l k Ayl... 417 Ç. Erken Ya lananlar... 418 D.Ya Haddinden Emekliye Ayr lanlar n Ayl klar... 418 E. Kadrosuzluk Nedeniyle Emeklik... 420 F.Ahlâk ve Yetersizlik Nedeniyle Emeklilik... 420 G. Ya l l k Ayl Ba vurusu... 421 28 2009
SOSYAL GÜVENL K MEVZUATI UYGULAMA REHBER. Ya l l k Ayl n n Ba lang c Kesilmesi ve Yeniden Ba lanmas... 421 II. ÖLÜM S GORTASI... 422 A. Ölüm Sigortas Hak Sahipli i... 422 B. Sa lanan Haklar... 422 1. Ölüm Ayl... 422 2. Toptan Ödeme... 423 3. Evlenme Ödene i... 423 3. Cenaze Ödene i... 424 B. Ölüm Ayl Ba vurusu ve stenecek Belgeler... 424 III. MALULLUK AYLI I... 426 A. Genel Malullük... 426 1. Malul Say lma... 427 2. Maluliyetin Tespiti... 427 3. Malullük Ayl Ba vurusu ve stenecek Belgeler... 428 4. Malûllük Ayl Ba lanma artlar... 428 5. Malullerinin Kurumlar nca Çal t r lmalar... 429 6. Malullük Ayl n n Ba lang c Kesilmesi ve Yeniden Ba lanmas... 429 7. Kontrol Muayene lemleri... 430 B. Vazife Malûllü ü... 431 1. Vazife Malullü ü Say lma Hal ve Durumlar... 432 2. Bildirim... 433 3. Vazife Malullü ü Ayl n n Ba lanma Tarihi... 434 4. Vazife Malullerinin Çal mas... 434 5. Vazife Malullü ündeki Di er Hususlar... 434 6. Kurumlar nca Gönderilecek Olan Vazife Malullü ünün Tespitinde Esas Al nacak Belgeler... 438 IV. 5434 SAYILI KANUNA GÖRE LEMLER YAPILACAKLAR... 440 2009 29