O NUN YOLUNDA REHBERE REHBER 0 İMAM HATİPLERE, KUR AN KURSLARINA, DİN GÖREVLİLERİNE, EĞİTİMCİLERE YÖNELİK HİTABET VE MESLEKİ UYGULAMA DERS NOTLARI Derleyen meslek dersleri öğretmeni Ahmet BACAK Foto: Ali GÜNDEM Ravza i mutah hara kumluk
O NUN YOLUNDA REHBERE REHBER 1 14.05.2015 13:55:40 İlk çalışmalarımda sayfa düzeninde yardımcı olan Abdullah AŞCI KONYA ANADOLU İMAM HATİP LİSESİ Doç. Dr. Safa BARDAKCI Doç. Dr. İsmail BİLGİLİ Sinan CIRIK Mustafa İHTİYAR Mehmet AKYÜZ Servet YEĞENLER Rifat ORAL Dr. Mehmet Emin GÜNEL Hüseyin ÇAMDERE Mehmet DİŞCİ Abdullah TAT Ahmet ÖNCEL Hasan BASRİ BALCI Ahmet TEKİNBAŞ Redakte: Ramazan EMEKLİ, F. AKYAZICI MSN: ahmetbacak57@hotmail.com ahmetbacak57@gmeil.com Google: onun yolunda rehbere rehber Öneri ve tavsiyeleriniz için Tlf: 0505 324 42 43 MSN: konyaanadoluihl@hotmail.com 0332 3512802 Konya-2006 dan 2015 e ABacak
O NUN YOLUNDA REHBERE REHBER 2 DERLEYEN HAKKINDA Ahmet BACAK; Konya Tenekeciler, Civiloğlu soyundan gelen, Alibeyhüyüğü Koca Ahmetci oğullarının Bacak kolundan Çumra nüfusuna kayıtlı Ahmet, anne tarfından Taşkent Konuşlar a bağlı olup beş çocuk babasıdır. Hayatta olan dört çocuğu da İ.H.L. ve ilahiyatlı olan Ahmet Bacak, 1957 yılı mart ayında Konya da doğdu. İlkokulu Hâkimiyeti Milliye de okudu. Yaşıyan beşkardeşten 4üncüsü Olan Ahmet BACAK; Babasının ve annesinin; Müslüman Allah ın emrine uyan örnek ilim adamı yetiştirme çabası, sevgisi, azmi diğer kardeşleri gibi dini eğitim ve öğretim alarak yetişmesine vesile olmuştur. Kur an eğitimini yaz tatillerinde; Dedemoğlu mah. Kuşkonmaz mescidinde, Pirebi, Pisili, Sarıyakup Camilerinde ve Topraklık (yakutlu) kursunda (eski garaj civarı, Sarı Yakup mah. ) aldı. İlkokulu bitirdikten sonra yaz döneminde Civiloğlu Kur an kursunda Ali Haydar ALBAYRAK Hoca efendiden Kur an-ı Kerim eğitimi almaya devam etti. Ortaokula ve liseye Konya İmam Hatip Okulunda başladı.( İmam hatiplerin kapatılması ve önlerinin kesilmesi uygulamalarını hem kendisi hem çocukları yaşadı ve bazı kayıpları oldu.) Lise ikinci sınıfın ikinci dönemin de Karaman İ.H.L. naklini aldırması gerekti. Karaman İ.H.L. den mezun olduktan sonra Konya yüksek İslâm Enstitüsüne başladı. 1985 de S.Ü. İlahiyat Fakültesini bitirdi. Askerliğini İskenderun Ulaştırma Terminal Birliğinde yedek subay olarak tamamladı. Öğretmenliğe sırasıyla: Ankara Halide Edip Kız Lisesi, Şereflikoçhisar İmam Hatip Lisesi ve Sarayönü İmam Hatip Lisesinde devam etti. Halen Konya Anadolu İmam Hatip Lisesinde meslek dersleri öğretmeni olarak görevine devam etmektedir. Kendisine, Allah için sevdiklerine; cenabı Allahtan rahmet, mağfiret ve afiyet dileriz. Bildiklerini yaşamasını, sağlıklı nice ömürler geçirmesini ve imanla ahirete göçmesini niyaz ederiz. Âmin.
O NUN YOLUNDA REHBERE REHBER 3 SUNUŞ Hamd âlemlerin Rabbi olan Allah a (celle celâluh), salât ve selâm O nun Rasûlü Hz. Muhammed (sallâllah aleyhi ve sellem) e O nun Âline ve Ashâbına olsun. Bu çalışmamda bana yardımcı olan isimleri yazılmış ve yazılmamış en ufak bir katkısı bulunan tüm Mü minlerden Allah (celle celâluh) razı olsun. Onlara şükranlarımı bir borç kabul ediyorum. Bu çalışmamdan dolayı hâsıl olan ecrin amel defterlerine hasene olarak yazılmasını yüce Allah tan niyaz ederim. İsimlerini yazmadığım kardeşlerimin haklarını helal etmesini diliyorum. (öğrenci ve imamlarımızdahil.) İmam Hatip Lisesi mezunu olan, olmayan İmamların, eğitimcilerin ve Kur an-ı Kerim öğreticiliğine başlayan kardeşlerimizin dini merâsimlere çağrılmalarında veya katılmalarında genellikle sıkıntı çektiklerini ve zor durumda kaldıklarını gözlemledim. Öğretmenlerimiz, eğitimcilerimiz ve din görevlilerimiz olarak zaman zaman çok basit diye değerlendirdiğimiz konularda sıkıntıya düştüğümüze şahit oldum. Onların bu görevlerinde (Fahrî veya Resmî görevli oldukları durumlarda) yanlarında taşıyabilecekleri birikimlerimi hazır kaynak olarak bir araya getirmeye çalıştım. Bu küçük çalışmam çok basit bir çalışma olarak görülmekle birlikte yardımcı olduğuna şahid olanlar; iki kapak arasında toplamamı istediler. Rabbimin inayetiyle toparladım. Cemaatlerin, yörelerin kendilerine has duaları çoktur. Bunlar hakkında görevli olduğunuz topluma göre kendinizi yetiştirirseniz güzel olur. Ey faydalanan Müslüman! Allah (celle celâhuhu) sana özel ikrâmlarda bulunsun. =NOT: Hiçbir dünyalık söz konusu değildir: Allah rızası için bütün hakları kullanılabilir! Gayret bizden, Tevfik Allah (celle celâluh) tandır.
O NUN YOLUNDA REHBERE REHBER 4 İÇİNDEKİLER DERLEYEN HAKKINDA... 2 SUNUŞ... 3 İÇİNDEKİLER... 4 HAMDELE... 13 DUA... 13 DUÂNIN KABUL EDİLEBİLECEĞİ YER VE ZAMANLAR... 14 DUASI REDDEDİLMEYENLER... 14 DUASI KABUL EDİLMEYENLER... 14 OKUYUŞLARDA SÜREKLİ KARŞILAŞTIĞIMIZ EKSİKLER... 13 YAPILAN BAZI YANLIŞLAR... 13 BUNLARIN DOĞRULARI... 13 ŞİRKE DÜŞMEKTEN KORKANIN YAPACAĞI DUA... 14 İSTİĞFAR... 14 RASÜLULLAH DAN BAŞKA BİR (istiğfar)... 17 ABDEST DUÂLARI... 18 ABDESTE NİYET (abdestten önce okunacak duâ). 19 ELLERİNİ YIKARKEN 19 AĞZA SU VERİRKEN 19 BURNUNA SU VER İRKEN 19 YÜZÜNÜ YIKARKEN 20 SAĞ KOLUNU YIKARKEN 20
O NUN YOLUNDA REHBERE REHBER 5 SOL KOLUNU YIKARKEN 20 BAŞINI MESHEDERKEN 21 KULAĞINI MESHEDERKEN 21 BOYNUNU MESHEDERKEN 21 SAĞ AYAĞINI YIKARKEN 21 SOL AYAĞINI YIKARKEN 22 ABDEST BİTTİKTEN SONRA... 22 EZAN... 23 SABAH 24 KÂ MET DE İSE 24 EZAN VE KÂMETTE YAPILAN OKUMA HATALARI.. 24 EZANDAN SONRA OKUNACAK DUÂ... 24 MÜEZZİNLİK... 25 MÜEZZİNİN NİTELİKLERİ25 EZANI OKUMASI GEÇERSİZ OLANLAR 25 EZAN OKUMASI MEKRUH OLANLAR 25 MÜEZZİN: 26 FARKLI TESBİHAT (ŞAFİİYE TÂBİ OLANLAR)... 27 KUNUT DUALARI... 32 KUNUTUN ANLAMI... 36 DİĞER BİR KUNUT DUASI... 38 OKUNABİLECEK AŞR-I ŞERİFLER.... 39 SÛRE ADLARI VE ÂYET NUMARALARI 39 NAMAZ NİYETLERİ... 40 İMAM OLUNDUĞU ZAMAN NİYET 40 KİŞİ KENDİSİ FARZ NAMAZI KILACAĞINDA 40 KİŞİ KENDİSİ SÜNNET NAMAZI KILACAĞINDA 40
O NUN YOLUNDA REHBERE REHBER 6 CEMAAT İMAM İLE FARZ NAMAZI KILACAĞINDA 41 VİTİR NAMAZI 41 TERAVİH NAMAZI 41 TERAVİH NAMAZINA ÖRNEK ZAM MI SURELER... 42 KUR ÂN-I KERİMDEKİ SECDELER... 44 İMAMLIK... 44 İMAMIN NİTELİKLERİ 44 İMAMI TERCİH SEBEBİ 45 (MİHRABİYE)... 47 NAMAZDAN SONRA OKUNABİLECEK DU ÂLAR... 47 PEYGAMBERİMİZ (SALLÂLLAHÜ ALEYHİ VE SELLEM) DEN... 47 CEMİ YAPILMIŞ HADİSLER DEN BİR DEMET. (MİHRABİYE)... 48 NAMAZ SONU BAŞKA BİR DUÂ METNİ (mihrabiye)... 51 YEMEK DUÂSI... 53 RASÜLULLAH (SALLÂLLAH ALEYHİ VE SELLEM) TAN YEMEK DUÂLARI 55 ifdar da oruçlunun yapacağı dua... 56 ORUÇLUNUN İFTAR SAHİBİNE YAPACAĞI DUÂ... 57 TÜRKÇE YEMEK DUASI 1... 57 TÜRKÇE YEMEK DUASI 2... 58 MEVLİD-İ ŞERİF... 59 HATİM VE MEVLİD DUÂSI... 72
O NUN YOLUNDA REHBERE REHBER 7 HATİM DUÂSI 2 (Farklı)... 78 KISA ANLAMI... 83 CENÂİZ BÖLÜMÜ... 87 CENÂZE İÇİN SALÂ... 87 SEKERÂT... 88 ÖLMEKTE OLAN KİMSEYE YAPILACAK OLANLAR.. 88 GASL normal ölümler için YIKAMA... 88 KEFENLEME TEKFİN... 88 SÜNNET OLAN KEFEN... 89 ERKEKLERDE 89 KADINLARDA: 89 KEFENİ KİFAYE 89 KEFENİ ZARURE 89 ERKEĞİN KEFENLENMESİ... 89 KADININ KEFENLENMESİ... 90 CENÂZE NAMÂZI KILINABİLMESİ İÇİN ÖLEN KİMSEDE ARANAN ŞARTLAR... 90 CENÂZE NAMÂZI... 91 ERKEK ve KADIN CENAZELER İÇİN DUÂ... 91 ERKEK ve KIZ ÇOCUĞU CENAZELERİ İÇİN DUÂ... 92 ÜÇÜNCÜ TEKBİRDEN SONRA CENAZEDE OKUNABİLECEK UMUMÎ DUÂ 93 CENAZEYİ MEZARA KOYARKEN ŞÖYLE DUA EDİLİR: 93 TELKIN... 94
O NUN YOLUNDA REHBERE REHBER 8 ÖLEN KİŞİLER İÇİN YAPILABİLECEK DUÂ telkinde okunabilir.... 95 TAZİYE... 96 KABİR ZİYARETİNDE... 97 CUMA VE MUBAREK GÜNLERDE SALÂ... 98 DİĞER BİR ÖRF ŞARKTA 99 VAAZ DUÂSI... 100 VAAZ VE SOHBETİN SONUNDA... 102 HUTBE ve DUÂLARI... 102 BASAMAKLAR 102 MİNBERE ÇIKIŞ: 102 ÜÇÜNCÜ BASAMAK: 103 SON 5. VE 7. BASAMAK: 103 HUTBE -1-... 104 BİRİNCİ HUTBE... 104 DAHA SONRA HATİP ŞU HÜSNÜHÂTİME İLE SÖZLERİNİ BİTİRİR 105 HUTBE -2-(ikinci)... 106 HATİB HUTBEYİ AYAKTA OKUR 106 BU DUÂ BİTTİKTEN SONRA NAHL SURESİ 90. ÂYET OKUNUR. 109 BAYRAM NAMAZI TARİFİ... 109 RAMAZAN BAYARAMI HUTBESİ... 110 KURBAN BAYRAMI HUTBESİ... 111 KURBAN ve BAYRAM... 112
O NUN YOLUNDA REHBERE REHBER 9 SAKAL DUÂSI... 113 YAĞMUR İSTEME (istiska) DUÂSI... 114 HERHANGİ BİR AÇILIŞ VE KAPANIŞTA YAPILABİLECEK DUÂ... 116 HACC... 117 HACCI TEMETTÜ: 117 HACCI İFRAT 117 HACCI KIRAN: 117 HACI UĞURLAMA DUÂSI... 119 ASKER UĞURLAMA DUÂSI... 121 NİŞAN ve DUÂSI... 122 NİŞAN... 122 NİKÂH VE DUÂSI... 124 DÂMAT ve GELİN GİYDİRİRKEN OKUNABİLECEK DUÂ... 127 EVLENENİ TEBRİK İÇİN... 128 DAMADI GERDEĞE (ZİFÂFA) KOYARKEN OKUNABİLECEK... 128 KİŞİNİN EŞİ İLE OLACAĞINDA (ZİFAFTA, GERDEKTE) YAPACAĞI DUA... 129 ÇOCUĞA AD KOYMA... 129 ÇOCUKLARIN KORUNMASI İÇİN... 130 NAZAR İÇİN... 130
O NUN YOLUNDA REHBERE REHBER 10 İSTİHARE... 130 HADİSLERLE... 132 UYKUDAN UYANINCA... 132 ELBİSE GİYERKEN... 133 YENİ ELBİSE GİYENE... 133 TUVALETE GİRERKEN... 133 TUVALETTEN ÇIKARKEN... 133 EVE GİRERKEN... 134 EVDEN ÇIKARKEN... 134 İŞYERİNDEN EVDEN ÇIKARKEN... 135 MESCİDE GİRERKEN... 136 MESCİDDEN ÇIKARKEN... 136 EZAN OKUNURKEN... 137 RUKUDAN DOĞRULURKEN... 137 NAMAZDA SECDEDE İKEN... 138 İKİ SECDE ARASINDA... 138 NAMAZDA SELÂMDAN ÖNCE... 138 NAMAZDA SELÂMDAN SONRA... 139 SABAH AKŞAM OKUNABİLECEK DUALAR... 140 YATARKEN OKUNABİLECEK... 142 YATARKEN VE ERKEN KALKMAK İÇİN OKUNACAK143 UYKUDAN UYANINCA... 143
O NUN YOLUNDA REHBERE REHBER 11 UYKUDA VE YALNIZKEN KORKANIN OKUYABİLECEĞI... 144 İNATCI ŞEYTANLARIN TUZAKLARINI BOŞA ÇIKARMAK İÇİN OKUNACAK DUA... 144 HÜZÜN VE SIKINTI HALİNDE BORÇTAN KURTULMAK İÇİN DUA... 145 ZOR BİR İŞLE KARŞILAŞAN KİMSE ŞÖYLE DUÂ EDER... 145 SIKINTI ANINDA YAPILACAK DUA... 146 BORÇ VERMEYİ TEKLİF EDENE... 146 MAL VE PARA VERMEYİ TEKLİF EDENE... 146 BORÇ ÖDEMEDE... 146 KİŞİNİN HAKARET ETTİĞİ KİMSEYE YAPACAĞI DUA... 147 İYİLİK YAPANA... 147 ÖVÜLEN KİMSENİN OKUMASI GEREKEN DUA... 147 HASTA ZİYARETİNDE... 148 AĞRIYAN HER HANGİ BİR UZUV İÇİN... 148 ESMANIN BAZI ŞİFA OLABİLECEK BÖLGELERİ... 149 ŞİFÂ İÇİN ÂYET VE DUÂLAR... 151 MUSİBET (FELÂKET) ANINDA... 152 HOŞA GİDEN BİR ŞEYLE KARŞILAŞINCA... 152 HOŞA GİTMEYEN BİR ŞEYLE KARŞILAŞINCA... 152
O NUN YOLUNDA REHBERE REHBER 12 RÜZGÂR ESERKEN... 152 GÖK GÜRLEDİĞİNDE... 153 DERS ÇALIŞIRKEN, İMTİHANA GİRERKEN OKUNABİLECEK... 153 SALÂT-I TEFRİCİYE NARİYE... 154 SALÂT-I MÜNCİYE TÜNCÎNÂ... 155 BİNEĞE BİNİP YOLCULUĞA ÇIKARKEN YAPILACAK DUA... 155 YOLCUNUN GERİDE KALANLARA YAPACAĞI... 156 GERİDE KALANLARIN YOLCUYA YAPACAĞI... 156 BİRYERDE KONAKLARKEN OKUNACAK... 157 YOLCULUKTAN DÖNÜŞTE YAPILACAK... 157 ÇARŞI PAZARA GİRERKEN OKUNACAK... 158 AKSIRANIN YAPAPACAĞI... 158 MUSİBETE UĞRAMIŞ BİRİNİ GÖRÜNCE YAPILACAK... 159 RASÜLULLAH ( sallâllahü aleyhi ve sellem) IN ÖĞRETTİĞİ... 159 TESBİH, TAHMİT... 161 ESMÂÜ L-HÛSNÂ... 162 ÖNEMLİ KONULAR... 164
O NUN YOLUNDA REHBERE REHBER 13 أ ع وذ با لل من الش ي ط ان الر ج يم بسم الل الر م ن الر م يم HAMDELE الح د لل رب الع ال ني والص ل ة والس ل م عل ى رس ولن ا م ح د وعل ى ا له وصحبه أ ج عني. (celle celâluh) Hamd ancak âlemlerin Rabbi olan yüce Allah a olsun. Peygamberimiz Muhammed e (sallâllahü aleyhi vesellem) onun ehli beyti ve ona uyanların hepsinin üzerine salât ve selâm olsun. ا دع وارب ك م ت ضر ع اوخ فية ان ه ل ي حب ال عتدين Rabbinize yalvara yakara ve gizlice duâ edin. Bilesiniz ki O (A raf: 55.) haddi aşanları sevmez. ق ل مايعبؤ ا بك م رب ي لول د ع اؤ ك م (Râsülüm!) De ki: Sizin kulluk, duâ ve yalvarmanız olmasa, (Furkan 77) Rabb im size ne diye değer versin Kur an-ı Kerim âyetlerinde ikibin in (2000) üzerinde dua öğretisi bulunmaktadır. DUA =NOT: Duâlarınızı âyet ve hadislerden istifade (derç) ederek yapa bilirsiniz. Buradaki aynı duâyı yapacağız diye bir şey söz konusu değil. İhlas ve samimiyetle yapılan dualar güzel olan dualardır. Yapılma sebebi Allah a (Celle celâlûhû) yalvarıp
O NUN YOLUNDA REHBERE REHBER 14 yakarmadır. Her neye dua edeceksek topluma göre Türkçe (mev ıza) duâ yapmamız da güzel olur. DUÂNIN KABUL EDİLEBİLECEĞİ YER VE ZAMANLAR Farz namazdan sonra, Secdede iken, Sabah namazından sonra, Namaza dururken, Cenaze namazında, Akşamla yatsı arasında, Kur an-ı hatmettikten sonra, Kur an okurken, Cihadda saf dururken, İki ordu karşılaşınca, Yağmur yağarken, Ezan okunurken, Ezanla kamet arasında, Kâbeyi görünce, Safa ve Merve tepelerinde, Kanzu l-ummal/kitabu d-daavat 3327 ile 3359 nolu hadisler arasandan dercedilmiştir. Allah ı çokça zikredenin, Yurduna dönünceye kadar hacının, Dönünceye kadar yolcunun, İftar edinceye kadar oruçlunun, İyilik yapılanın iyilik yapana, Evlâdın anne babasına, Babanın evlâdına, DUASI REDDEDİLMEYENLER Arafat ta vakfede, Müzdelifede, Şeytan taşlarken, Kimsenin görmediği yerde namaz kılarken, Allah yolunda tek başına iken, Gece namazında, Gecenin yarısında, Gece herkes uyuyunca, Kalbin yumuşadığı anda, Bir topluluğun dua edip diğerlerinin (âmîn) dediği anda, Kalpde dua etme isteği geliştiğinde, İftar anında. Sıkıntıya uğrayan mü minin, Mazlumun, Adil İmamın, Müslümanın müslümana gıyabında (yokluğunda) yaptığı, İyileşinceye kadar hastanın, Mücahidin duas Kenzu l-ummal/kitabu d-daavat 3304ile3326nolu hadisler arasından düzenlenmiştir: DUASI KABUL EDİLMEYENLER
Sihirbazların, İnsanların mallarını haksız yere alanların, İyiliği emretmeyip, kötülükten Haram yiyenlerin, Haram içenlerin, Haram giyenlerin, Devamlıharamla beslenenlerin. nehyetmeyenlerin, Tirmizi Kitabul fitin, 2/2169 Müslim Zekat 27, Dârimi Rıkak. 17 (Hıs.Müs.) ك ل أ مر ذ ي ب ال ل ي بد أ فيه ب ا لح د أ قطع Meşrû işlerin hangisi olursa olsun (Allah a) Hamd ile başlanmayan her iş, hiçbir netice vermez. (İbn-i Mâce; Nikâh.19) Not: Farklı rivayetlerde mevcuttur. OKUYUŞLARDA SÜREKLİ KARŞILAŞTIĞIMIZ EKSİKLER Öğrencilerimizin! İmamlar ın! Kıra at dersi almaları, kendilerini yenilemeleri, doğru olanı hatırlatanlara karşı hoşgörülü davranmaları ve onları dinlemeleri güzel olur. Verdiğimiz misallere benzer daha birçok hatalar görülmektedir. YAPILAN BAZI YANLIŞLAR لك م دين ك م ر ص ول فى ال ق د لم يل د س يء س ي ا لل سم ا لل ل ن م د اه من الل ك ل ف و م ؤصد د ق ر ع ان اني اك س يا ط ت ف ل خ ع الل أ كب BUNLARIN DOĞRULARI
O NUN YOLUNDA REHBERE REHBER 14 لك م دين ك م ر س ول فى الع ق د لم يل د س يع س ع الل ل ن م د ه من الل ق ل ه و م ؤصد ة ق ر ا ن اي اك ص راط ت خ ل ف ا لل أ كب أ ع ل م ŞİRKE DÜŞMEKTEN KORKANIN YAPACAĞI DUA الل ه م إن ي أ ع وذ بك أ ن أ شرك بك و أ نا وأستغفر ك ل ال أ ع لم Allah ım! Bilerek şirk koşmaktan sana sığınırım. Bilmediklerim için de senden bağışlanma dilerim. (Tirmizi Daavat 4.) ا لت ائب من الذ نب ك ن ل ذ نب له. Günahlarından tevbe eden günah işlememiş gibidir. (ibni mâce:4250 kitabüzzüht 37) Buyuran Rasülullah (sallallahü aleyhi vesellem) efendimizin bu hadisinden sonra tevbe istiğfara geçelim. İSTİĞFAR Nikâh tazeleme veya îman tazeleme diye bir şey yoktur diyen ler herzaman mevcuttur. Bunların isimlerinin başlarında çeşitli etiketler olabilir. Îmanları boğazlarından aşağıya inmeyenler için önem arzeder! Küfür sözlerde (Elfaz-ı küfürde) İstiğfar gerekli görülmelidir. İnsan hata ile ma lüldür. Ayet, Hadis ve cemaatlerde daha birçok farklı af dileme usülleri vardır.
O NUN YOLUNDA REHBERE REHBER 15 قو ل ه تع ال ى: "يا أي هاال ذ ين ا منو ا ت وبو ا ا لى الل توبة نص وم ا" أ س ت غ فر الل أ ست غفر الل أ ستغفر الل إل ه ال ه و الحي ال قي وم العظيم ال كر يم ال ذى ل )ا لحي القي وم ( وا ت وب اليه. توب ة عبد ظ الم لنفسه ل ي لك لنفسه مو تا ول مي اتا ول ن ش ور ا. وأ سأ ل ه الت و بة وال غ ف رة والهد اية والر م ة لنا ان ه ه و الت و اب الر م يم. ا لل ه م أ نت رب ي ل إ ل ه ا ل أ ن ت خل ق ت ن ي و أ نا عبد ك و أ نا عل ى عهدك وو عدك مااستط عت أ ع وذ ب ك من شر م اصنعت أ ب وء ل ك ب نع تك علي وأ ب وء ب ذ ن ب ي ف اغ ف ر لي ف إ ن ه ل يغ فر الذ ن وب ا ل أ ن ت. ا لل ه م ا ن ي أ ر يد أ ن أ جد د ال ي ان okunur.) (Cemaatle nikah tazelemede üçkerre "والن ك اح " تجد يد ا ب ق ول ي: ل إل ه ا ل الل م ح د رس ول ا لل. ا لل ه م ان ي أ ريد أ ن أ جد د ال ي ان "والن ك اح " تجديد ا
O NUN YOLUNDA REHBERE REHBER 16 بقول ي: ل إل ه ال الل م ح د رس ول الل. ا لل ه م ا ن ي أ ر يد أ ن أ جد د ال الل ال ال ي ان "والن ك اح " تجد يد ا ب ق و لي لك ال حق ال ال و عد ا ل م ني. ا من ت ب ا وال يوم ا ل خر وب ال ق د ر : ل إ ل ه ب ني م ح د رس ول الل ص اد ق لل ومل ئكته و ك ت ب ه ور س له من الل وال بعث بعدال خي ه وش ر ه أ ن أ شهد تع ال ى وت مق ل إ ل ه ا ل الل وأ شهد أ ن م ح د ا عبد ه ورس ول ه. و صل ي الل عل ى س ائر وعل ى م ح د سي دن ا وال ح د لل رب ال ع ال ني. ا م ني. ا ل ن ب ي اء وال رسل ني =NOT: Nikâh tazelemede bölümü ilâve "والن ك اح" edilir. Cemaaatle istiğfar edecekler, İmamlar: Cemaatin eşlerinden vekâletlerini almaları hatırlatılırsa güzel olur. Tevbe: Bir daha yapmamak üzere verilen söz yakarış. İstiğfar: Yapılan yanlış ve hatalar için bağışlanma dilemedir. Allah teâlânın sözü: Ey İman edenler! Tevbe-i Nasuh (samimi bir tevbe) ile Allah a dönün. (Tahrim.8.) Beni affet, beni affet, beni affet Azim ve Kerim olan Allah ım! Çünkü senden başka ilâh yoktur. O hay ve kayyumdur
O NUN YOLUNDA REHBERE REHBER 17 tevbeler O nadır. Allah ım; bu yaşa gelinceye kadar, benim elimden, dilimden, diğer azalarımdan bilerek, bilmeyerek; hata, isyan, şirk, iftira, küfür, vesaire gibi büyük küçük günahlar sadır olmuş ise, ben onların cümlesine tevbe ettim ve rücû ettim. birdaha işlememeğe azmi (kesinlikle) cezmi (tutacağımı) kasdeyledim. Allahım! Senden günahlarımızı bağışlamanı diliyorum. Allah ım! Sen benim Rabbimsin. Senden başka ilâh yoktur. Ben senin kulunum, gücüm yettiği kadar sana vermiş olduğum sözleri, emir ve yasaklarını yerine getirmeye çalışıyorum. Bana verdiğin nimetleri ve işlediğim suçları da sana itiraf ederek, yaptığım işlerin şerrinden sana sığınırım. Beni affet. Çünkü günahları senden başka kimse affedemez. (Tirmizi, Nesei, A. İbn. Hanbel, Müsned.0) Allah ım! Senden başka ilah yoktur. Muhammed O nun kulu ve elçisidir diyerek (sallâllahü aleyhi vesellem) îmânımı daha kuvvetli hale getirmek suretiyle uyanışa geçmek istiyorum. (üç tekrar) Allah ım! Sultanlığı apaçık ve dosdoğru olan, Senden başka ilâh yoktur, sözleri doğru ve güvenilir olan Muhammed Onun kulu ve elçisidir. Sözümle imanımı (nikâhımı) tazeleyip kuvvetlendirmek istiyorum. Allah a, meleklerine, kitaplarına, Peygamberlerine (elçilerine), kıyamet gününe, kadere, hayır ve şerrin Allah tan (celle celâluh) geldiğine, ölümden sonra dirilmenin kesinlikle gerçekleşeceğine bütün kalbimle inanıyorum. Ve Allah tan başka ilah olmadığına, (sallâllahu aleyhi ve sellem) Muhammed in onun kulu ve elçisi olduğuna gözümle görmüşçesine şâhitlik ediyorum. Allah ın yardımı, mağfireti ve hidayeti Efendimiz Muhammed Mustafa nın, (sallâllahu aleyhi ve sellem) diğer Peygamberlerin ve elçilerin üzerine olsun. Hamd yalnızca âlemlerin Rabbi olan Allah a (celle celâluh) mahsusdur. RASÜLULLAH DAN BAŞKA BİR (İSTİĞFAR)
O NUN YOLUNDA REHBERE REHBER 18 ات في المر والع ي ة عل ى الل ه م ان ي اسأ ل ك الث ب الر شد وا سئل ك ش كر نع تك وم سن عب اد تك وا سئل ك من خي م ا تع لم وا ع وذ بك من شر م اتعلم واستغفر ك ل ا تع لم ان ك ا نت عل م الغ ي وب. Allah ım, senden işimde sebat, doğru yolda azim istiyorum. Sadık (doğru) bir dil, selim bir kalp istiyorum. Bildiğin şeylerin hayrını senden istiyor, bildiğin şeylerin şerrinden sana sığınıyorum. Bildigin günahlarımdan sana istiğfarediyorum. (Tirmîzi 3407) Şüphesiz sen gaybı en iyi bilensin. ABDEST DUÂLARI = Not: Taharetten sonra; İstibrânın tam yapılması, her ne kadar sıhhatli olsak da tuvaletten çıktıktan sonra yürümeli, hareket etmeli, öksürmeli aksi takdirde abdestsiz namaz kılmış veya kıldırmış olma ihtimalimiz güçlü olur. Sonra da İstinca yapmalı necâsetten temizlenmeliyiz. Bazı insanlar böyle bir dua, ayet ve hadisde var mı? diye soruyorlar. Abdestin menduplarından sayılır. Kendileri araştırırlarsa daha güzel olur, bilgi sahibi olurlar. Rasülullah da (sallâllahu aleyhi ve sellem) kendisi için duâ etmiştir. (O nun bu tavrı bize örnektir.) vesvesenin şeytandan olduğunu unutmayalam!
O NUN YOLUNDA REHBERE REHBER 19 ABDESTE NİYET (ABDESTTEN ÖNCE OKUNACAK DUÂ) أ ع وذ بالل من الش يط ان الر ج يم بسم الل الر م ن الر م يم : نويت أن ا توض أ لل تعالي. Eu zü besmele: niyet ettim Allah için abdest almaya. ELLERİNİ YIKARKEN بسم ا لل العظ يم والح د لل عل ى د ين السل م وعل ى توف يق ال ي ان وعل ى هد اية الر م ن ]الح د لل ال ذ ى جعل ال اء طه ور ا وجعل السل م ن ور ا[ Azamet ve celâl sâhibi Allah ın adıyla başlarım. Bizi İslâm dininde kılan, îman etmeğe muvaffak buyuran ve hidâyete erdiren, Rahman olan Allah a hamd ederim. (Suyu temizleyici, İslâm ı da nur kılan Allah a hamdolsun.) AĞZA SU VERİRKEN ا لل ه م اسقن ى من موض نبي ك ك أ س ا ل أظ أ بعده أ بد ا Ey Rabbim, bana peygamberinin havzından bir kâse içir, ondan sonra hiç susamayayım. BURNUNA SU VER İRKEN ا لل ه م أ رمن ى ر ائحة الجن ة وارز قن ى من نع ي ه ا ول ت رمن ي ر ائحة الن ار
O NUN YOLUNDA REHBERE REHBER 20 Ey Rabbim! Bana cennetin kokusunu koklat ve onun nimetlerinden rızıklandır. Bana ateşin kokusunu duyurma. YÜZÜNÜ YIKARKEN ا لل ه م بي ض وجه ى بن ور وجه ك يوم تبيض و ج وه وتسود و ج وه Ey Rabbim! Nice yüzlerin beyaz, nice yüzlerinde kara olacağı o günde yüzümü cemalinin nurunla beyaz kıl, nurlandır. SAĞ KOLUNU YIKARKEN ا لل ه م أ عطن ى كتاب ى بي ين ى وماسبن ى مساب ا يس ي ا Ey Rabbim! Kitabımı sağ elime ver ve hesabımı kolaylaştır. SOL KOLUNU YIKARKEN ا لل ه م ل ت عطن ى كت اب ى بش ال ى ول من ور اء ظهر ي ول ت ح اسبن ى مس اب ا شد يد ا Ey Rabbim! Kitabımı sol elime verme, arkamdan da verme ve hesabımı zorlaştırma.
O NUN YOLUNDA REHBERE REHBER 21 BAŞINI MESHEDERKEN ا لل ه م مر م شعر ى وبشر ى عل ى الن ار يوم ل ظل ال ظل ك وأ ظل ن ى تحت ظل ب رم تك وأ ن ل على من برك اتك( عرشك )ا لل ه م غش ن ى Ey Rabbim! Başımı ve cildimi ateşten koru. Senin himâyenden başka bir himâyenin bulunmadığı günde beni Arşının gölgesi altında gölgelendir. (Allah ım beni rahmetinle sar, üzerime bereketinden indir.) KULAĞINI MESHEDERKEN ا لل ه م اجعلن ى من ال ذ ين يست ع ون القول فيت بع ون أ مسنه Ey Rabbim! Beni sözü dinleyip de en güzeline uyanlardan kıl. BOYNUNU MESHEDERKEN ا لل ه م أ عتق رقبت ى من الن ار وامفظن ى من الس ل سل وال غل ل Ey Rabbim! Benim boynumu cehennemin esâretinden kurtar, beni zincirlerden ve bukağılardan (bağlar) muhafaza et. SAĞ AYAĞINI YIKARKEN ا لل ه م ثب ت قدمى على الص ر اط يوم ت ل ف يه ال قد ام
O NUN YOLUNDA REHBERE REHBER 22 Ey Rabbim! Nice ayakların kaydığı günde benim ayaklarımı sırat üzerinde sabit kıl. SOL AYAĞINI YIKARKEN ا لل ه م اجعل ل ى سعي ا مش ك ور ا وذ ن ب ا مغ ف ور ا وع ل مقب ول وتجارة ل ن ت ب ور Ey Rabbim! Sa yimi meşkûr, zenbimi mağfur amelimi makbul eyle. (Bana râzı olduğun bir çalışma ver, günahımı bağışla), zarar etmeyen bir ticâret nasîb eyle. ABDEST BİTTİKTEN SONRA ا لل ه م اجعل نى من الت و اب ني واجعل نى من ال تطه ر ين. واجعلن ى من عب ا دك الص الح ني واجعلن ى من ال ذ ين ل خوف عليهم ول ه م يح ن ون. س بح انك الل ه م وبح دك أشهد أ ن ل ل ه ا ل أ نت ومدك ل شر يك لك وأن م ح د ا عبد ك ورس ول ك أ س تغفر ك وأ ت وب ا ليك Allah ım, beni çokça tevbe edenlerden ve çok temizlenenlerden kıl. (Tirmizi/Tahâre 41) Beni sâlih kullarından eyle! Beni üzerlerine hiç bir korku gelmeyen ve hiç mahzun olmayanlardan kıl! Seni her an hamdinle tesbîh ederim. Ey Rabbim şehâdet ederim ki Senden başka hiçbir ilâh yok, ancak Sen varsın. Şerîkin ( Sallâllahu aleyhi yok Senin. Ve yine şehâdet ederim ki Muhammed vesellem. ) Senin kulun ve resûlündür. Senden mağfiretini isterim ve Sana tevbe ederim.
O NUN YOLUNDA REHBERE REHBER 23 س بحناك الل ه م وبح دك أشهد أ ن ل إل ه إل أنت أ ستغفر ك وأ ت وب إليك Allah ım! Sana hamd ederek, seni her türlü eksik sıfattan uzak tutarım. Senden başka hiçbir ilah olmadığına şehadet ederim. (Nesai 1/81) Senden bağışlanma diler ve sana tevbe ederim. EZAN ا لل أ كب ا لل ا لل أ كب الل أكب أ كب Allah büyüktür, Allah büyüktür, Allah büyüktür, Allah büyüktür. (anlam olarak tam karşılığı olamaz.) أشهد أ ن ل إل ه إ ل الل أ شه د أ ن ل إل ه إل الل Allah tan başka ilah olmadığına şahitlik ederim. أشهد أ ن م ح دا رس ول الل أشهد أن م ح دا رس ول Muhammed in Allah ın elçisi olduğuna şahitlik ederim. الل مي على الص ل ة مي على الص ل ة Haydin namâza Haydin namâza. (sağa döner.) مي على الفل ح مي على الفل ح Haydin kurtuluşa Haydin kurtuluşa (sola döner.) ا لل أكب ا لل أ كب büyüktür. Allah en büyüktür Allah en
O NUN YOLUNDA REHBERE REHBER 24 Allah tan başka ilah yoktu ل إل ه إل الل. SABAH Sabah namazının ezanında iki defa: dendikten sonra iki kez Namaz uykudan daha hayırlıdır. Denir. İkikez: Namaz başladı denir. م ي على الفل ح KÂ MET DE İSE ا لص ل ة خي من الن وم قد ق امت الص ل ة =Not: Bazı yörelerimizde (Şafii v.b.) İlk Allahuekber den sonraki bölüm tek olarak söylenir. Kadkâme ve tekbirler iki söylenir. EZAN VE KÂMETTE YAPILAN OKUMA HATALARI YAPILAN YANLIŞLAR ع ا ل ه. و ن م ح دا. و ن ل إل ه. فل ه. م ن ي. ا لس ل ة DOĞRULARI ا لل. أ ن م ح دا. ا ن ل إل ه. ا لفل ح. م ي. الص ل ة. EZANDAN SONRA OKUNACAK DUÂ ا لل ه م رب هذه الد عوة الت ام ة والص ل ة ال ق ائ سي دن ا م ح د ن ال وس يل ة وال ف ض يل ة ة ا ت والد رجة
O NUN YOLUNDA REHBERE REHBER 25 الر ف يعة ال ع الية وابعث ه مق ام ا مح ود ان ال ذ ي وعد ت ه ان ك ل ت خلف ال يع اد Ey bu tam çağrının ve kılınacak olan namazın Rabbi olan Allah ım! Muhammed e (sallâllahu aleyhi ve sellem) vesileyi, fazileti, yüksek olan dereceyi ver. Ve onu kendisine vaat ettiğin makam-ı Mahmûdaeriştir. Şüphesiz ki sen vadinden dönmezsin. Ardından şu dua okunur. (günde sabah akşam üç defa okumak da güzeldir.) صل ى الل رض يت بالل رب ا وبال سل م دين ا وب ح د عليه وسل م نبي ا Rab olarak Allah a, din olarak İslâm a ve peygamber olarak (Ebu Davut; 5089. Tirmizi; 3388.) Muhammed e razı oldum.(üç defa.) Ezan ve kamet arasında kendisi için dua eder. Çünkü (Ebu Davut salât 27 Tirmizi daavat 3597) bu vakitte yapılan istek reddedilmez. MÜEZZİNLİK MÜEZZİNİN NİTELİKLERİ Müslüman ve Akıllı olması (mümeyyiz yaşa gelenler de ezan okuyabilir). EZANI OKUMASI GEÇERSİZ OLANLAR Delinin, gel-git akıllı olanın, temyiz yaşına ulaşmayanın (çocuk olanın), Müslüman olmayanların ezan okuması geçerli değildir. EZAN OKUMASI MEKRUH OLANLAR Sarhoşun, fâsıkın, kadının, oturanın, cünüb olanın ezan okuması mekruhtur. Ezan okumak, Müslüman erkekler için vacibe yakın sünnettir.
O NUN YOLUNDA REHBERE REHBER 26 deyince: MÜEZZİN: ا لس ل م عليك م ورم ة الل der sonra (Üç defa: İMAM; أ س تغفر ا لل ا لل ه م ا نت الس ل م ومنك الس ل م تب اركت ي اذا الجل ل وا ل كر ام Allah tan bağışlanma dilerim (üç defa). Allah ım! Sen selâmsın hertürlü eksiklikten selâmettesin. Selâmet (barış ve mutluluk) sendendir. Ey azâmet ve ikram sahibi; Sen yüceler (Müslim, mesâcid; 135 Ebu Davud; 1513 Tirmizi; 300) yücesisin. عل Peygamberin üzerine salâvat ( getirilir). ى رس ولن ا صلو ات س بح ان الل والح د لل ول إل ه إ ل الل والل أكب و ل مول ول ق و ة إل بالل العلي العظيم Allah ı tenzih ederim, (uzak tutarım) hamd Allah içindir, Allah dan başka ilah yoktur, ancak Allah vardır, Allah en büyüktür, günahlardan korunma gücü veren, İbâdet için kuvvet veren ancak yüce ve en yüce olan Allah vardır. Cemaat sessizce Âyete l Kürsî yi okur. Daha sonra: س بح ان الل الح د لل ا لل أ كب وه والعلي العظ يم ذ والجل ل س بح ان الل Celal ve azamet sahibi olan Allah noksan sıfatlardan münezzehtir.(uzaktır) (Allah sübhandır) Allah ı tenzih ederim.
O NUN YOLUNDA REHBERE REHBER 27 عل ى نع ة السل م د ائ ا ن ألح د لل İslâm nimeti üzerine olmanın hamdı Allah a yapılır. رب الع ال ني تع ال ى ش ان ه الل أ كب Âlemlerin rabbi şânı yüce ve büyük olan Allahtır. Müezzinlikte farklı tesbihatlar mevcuttur. İyi bildiğinizi okumak güzeldir! ومده ل شر يك له له ال لك وله الح د ل إل ه إل الل وه وعل ى ك ل شيئ قدير Allah tan başka ilâh yoktur. O tektir, O nun ortağı yoktur, Hamd O nadır, mülk O nundur ve O herşeye kâdirdir. Bundan sonra; namazdan sonraki dua edilir. Fatiha dendikten sonra duruma göre Kur an okunur. (Aşır) Anadolunun bâzı bölgelerinde farklı uygulamalarla karşılaşılabilir: FARKLI TESBİHAT (ŞAFİİYE TÂBİ OLANLAR) Sabah, ikindi ve akşam namazı kılındıktan sonra müezzin sesli olarak defa: der. Cemaat gizli olarak on ل إل ه إ ل الل ل إل ه إل الل ومده ل شر يك له له ال لك وله الح د وه وعل ى ك ل شيئ قدير sonra. Dedikten
O NUN YOLUNDA REHBERE REHBER 28 Şayet sabah ve akşak namazı ise müezzin sesli olarak şu duâyı okur, ال ل ه م أ جرن ا من الن ا ر Cemaat ellerini ters kadırarak ا م ني والح د لل رب الع ال ني tekrarlar. 7 defa gizlice diyerek eller yüze sürülür. Bundan sonra müezzin sesli olarak: أ ستغفر الل أ ستغفر الل أ ستغفر الل العظ يم ال ذ ى إل ه إ ل ه والحي القي وم وا ت وب اليه. ا لل ه م ا نت ل الس ل م ومنك الس ل م فحي ن ا بالس ل م تب اركت رب ن ا وتع اليت ي ا ذ الجل ل وا ل كر ام ل إل ه إ ل الل ومده ل شر يك له له ال ل ك وله الح د وه و عل ى ك ل شيئ قدير eder: Bundan sonra müezzin sesli olarak şu duaya devam ا لل ه م ل م ان ع ل ا أ عطيت ول م عطي ل امنعت ول ينفع ذالجد منك الجد ل مول ول ق و ة إل بالل العلى العظيم ل إل ه إل الل ول نعب د إل إي اه له
O NUN YOLUNDA REHBERE REHBER 29 الن ع ة وله الفضل وله الث ن اء الح سني ل إل ه إل Dua bittikten sonra müezzin sesli olarak: Eûzu Besmeleyi okur الل م خلصني له الد ين ولو كره الك افرو ن. Fa- der. Cemaat içinden ا لح د لل رب الع ال ني tiha suresini okur. ا لل ل إ ل ه olarak: Sonra Müezzin içinden besmele okur sesli Kürsi der ve cemaat gizlice Ayete l إل ه و الحي القي وم yi okur. Sonra müeezin içinden besmele okur sesli olarak: okur. der cemaat de içinden aşağıdaki ayetleri شهد الل شهد الل ان ه ل إل ه إ ل ه و وال ل ئ كة وأ ول واالعلم ق ائ ا بالقسط ل إل ه إ ل ه و الع ي الحكيم ان الد ين عندالل ا لسل م. ق ل الل ه م م الك ال ل ك ت ؤتى ال لك من تش اء و ت نع ال لك م ن تش اء وت ع من تش اء وت ذل م ن تش اء بيدك الخي إ ن ك عل ى ك ل شىء قد ير. ت ولج ال يل فى الن ه ار و ت ولج الن ه ار فى
O NUN YOLUNDA REHBERE REHBER 30 ال يل وت خرج الحي من ال ي ت وت خرج ال ي ت من الحي وترز ق من تش اء بغي مس اب. Yine müezzin sesli olarak besmeleyi okur ve: der, cemaat içinden sesli olarak cemaat gizli olarak olarak besmeleyi okur ve ق ل ه والل suresini okur. Yine müezzin اخ لص der ق ل أ ع وذ برب الفلق ve: okur بسم الل der cemaat gizlice ن اس suresini okur. suresini okur. Yine müezzin sesli ا لفلق ق ل أ ع وذ برب الن اس Bundan sonra müezzin tesbihata devam eder. cemaat bunları ayrı ayrı س بح ان الل الح د لل ا لل أ كب ( (33) er defa der. Devamla müezzin sesli olarak: إل ه إ ل الل ومده ل شريك له. له ال لك ا لل أ كب ل وله الح د ي حي وي يت وه ومي ل ي وت ب يده الخي وه و عل ى ك ل شيئ قدير. س بح ان رب ى العلى العلى الوه اب...
O NUN YOLUNDA REHBERE REHBER 31 Der. Cemaatte ellerini kaldırır dua edilir. Seyyid-ül İstiğfar duası okunur. Namazdan sonraki dualardan okunur. Duâdan sonra Müezzin: Der. Eller yüze sürülür. Müezzin sesli olarak ا م ني والح د لل رب الع ال ني ل ال ه ال الل Der. Cemaat da gizli olarak on kez der. Müezzin daha sonra şu salâvatı getirir: ا لل ه م صل عل ى سي دن ا م ح د وعل ى ا ل سي دن ا م ح د بعددك ل د اء ودو اء وب ارك وسل م عليهم كثي ا Bu salâvat üç kez tekrarlanır, üçüncü defasında: Kesîran Kesîra olarak tekrarlanır. Müezzin salâvatı şu şekilde devam ederek okur: الل ه م صل وسل م وب ارك عل ى سي دن ا م ح د وعل ى ج يع ال نبي اء وال رسلني وعل ى ا ل ك ل وصحب ك ل اج ع ني ا م ني والح د لل رب الع ال ني Müezzin salâvatın peşinden Estağfirullah der cemaat de yirmi beş kez der. (İmam şafiiye mensub cemaat bu şekilde tesbihat yapar. Doğu bölgelerimizde bu tesbihatı yapmamız güzel olur. ) Salât u selâm da okunabilir. Burada Salâtı münciye de tercih edilip okunabilir. V.B.