GÖNEN BİYOGAZ TESİSİ
Ülkemizde, gıda ve elektrik enerjisi ihtiyacı, ekonomik gelişme ve nüfus artışı gibi nedenlerden dolayı hızla artmaktadır. Gıda miktarlarında, artan talebin karşılanamaması sonucunda fiyatlar yükselmiş ve zamanla dışa bağımlılığımız artmıştır. Diğer taraftan, bir başka önemli ihtiyaç olan elektrik enerjisi üretebilmesi için gerekli kaynakların (doğalgaz, petrol, vb) yetersizliği nedeniyle, Türkiye enerjide dışa bağımlı bir ülke konumundadır.
Gıda ihtiyacını karşılamak amacıyla, tarım ve hayvancılık sektörüne yapılan yatırımlar artarken, bu sektörlerden kaynaklanan atıkların bertarafı önemli bir çevre sağlık sorunu haline gelmiştir. 2008 yılından günümüze Gönen bölgesinde hayvancılık sektöründe faaliyet gösteren Doğasan Tarım ve Gıda Mamülleri San. Ve Tic. A.Ş, son dönemde gıda üretimi konusunda yatırımlarını artırmış olup, bu çerçevede daha önce Oba Salça Fabrikası arazisindeki tesislerinde bulunan büyükbaş hayvan sayısını yaklaşık 2.000 adede çıkartmış, bunu daha da artırarak bölge ve ülke ekonomisine katkı sağlamayı planlamaktadır.
Sözkonusu kapasite artışı ile birlikte ortaya çıkan atıkların ve çevrede tarımsal ve gıda üretiminden kaynaklanan diğer atıkların değerlendirilmesi amacıyla, seçenekler incelenmiş olup, Altaca Çevre Teknolojileri firması ile yapılan işbirliği kapsamında Türkiye nin halihazırda en büyük kapasiteli biyogaz tesislerinden birini gerçekleştirmek üzere yatırım kararı verilmiştir.
Kurulacak olan biyogaz tesisinde hammadde olarak büyükbaş ve tavuk dışkılarının yanısıra mezbaha ve deri atıkları ile beraber bölge halkının en büyük dertlerinden olan pirinç sapı vb. tarımsal ve gıda atıkları kullanılabilecektir. Sözkonusu hayvansal ve tarım atıklarının oksijensiz ortamda çürütülmesi (anaerobik fermantasyon) ile elde edilecek metan gazının yakılması ile elektrik enerjisi üretilerek, hem bölgede önemli bir sorun olan atık miktarı azaltılmış olacak, hem de elektrik üretimi ve iklim değişikliğine katkıda bulunan metan (CH 4 ) gazının bertarafı sağlanacaktır.
BİYOGAZIN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ Biyogaz, hayvansal ve bitkisel atıkların oksijensiz ortamda ayrışması sonucu ortaya çıkan bir gaz karışımıdır. Bileşiminde % 60-70 metan (CH 4 ), % 30-40 karbondioksit (CO 2 ), % 0-2 hidrojen sülfür (H 2 S) ile çok az miktarda azot (N 2 ) ve hidrojen (H 2 ) bulunmaktadır. Biyogaz üretiminde hayvansal ve bitkisel atıklar tek başına kullanılabileceği gibi belli esaslar doğrultusunda karıştırılarak da kullanılabilir.
Ülkemizde halen, özellikle kırsal kesimde, büyük oranda ısınma yakıtı olarak tezek ve odun kullanılmaktadır. Hayvan gübresinin tezek olarak yakılması ülkemiz toprakları için büyük önem taşıyan organik maddenin kül haline dönüştürülerek yok edilmesine neden olmaktadır. Biyogaz temiz ve ısı değeri yüksek bir enerji kaynağıdır. Biyogaz üretiminden sonra atıklar yok olmamakta üstelik çok daha değerli bir gübre haline dönüşmektedir. Biyogaz üretimi sonucu hayvan gübresinde bulunabilecek yabancı ot tohumları çimlenme özelliğini kaybetmektedir Biyogaz özellikle kırsal kesimde çevre sağlığını olumlu etkilemektedir. Çünkü; biyogaz üretimi sonucunda hayvan gübresinin kokusu hissedilmeyecek ölçüde yok olmaktadır. Ayrıca gübrelerden kaynaklanan insan sağlığını tehdit eden hastalık etmenleri büyük oranda etkinliğini kaybetmektedir.
Gönen Hasanbey Köyü mevkiindeki Doğasan arazisi üzerinde kurmayı planladığımız biyogaz tesisinde hammadde olarak büyükbaş ve tavuk dışkılarının yanısıra mezbaha ve deri atıkları ile beraber bölge halkının en büyük dertlerinden olan pirinç sapı vb. tarımsal ve gıda atıkları kullanılacaktır. Sözkonusu hayvansal ve tarım atıklarının oksijensiz ortamda çürütülmesi (anaerobik fermantasyon) ile elde edilecek metan gazının yakılması ile elektrik enerjisi üretilerek, hem bölgede önemli bir sorun olan atık miktarı azaltılmış olacak, hem de elektrik üretimi ve iklim değişikliğine katkıda bulunan metan (CH 4 ) gazının bertarafı sağlanacaktır.
2012 başında inşaatına başlanması planlan biyogaz tesisi 2,5 MW elektrik üretim kapasitesi ile ülkemizdeki en büyük tesislerden birisi olacaktır. Tesisin devreye alınması sonrasında, bu ölçekte hayata geçen ilk projelerden birisi olarak, tarım ve hayvancılık sektörüne öncülük edeceği öngörülmektedir. Gönen biyogaz tesisinde hayvansal ve tarım atıklarının oksijensiz çürüme teknolojisi ile elde edilen biyogazın jeneratörlerde yakılması neticesinde yıllık 16 GWh elektrik enerjisi üretileceği öngörülmekte olup, egzoz gazından elde edilen atık ısının buhara dönüştürülmesi ve bunun buhar tribününde kullanılması ile ilave olarak yılda 4 GWh elektrik enerjisi üretimi gerçekleşecek ve toplamda 20 GWh elektrik üretilecektir. Jeneratörlerden çıkan sıcak su, tesisin ısıtma ihtiyacında kullanılacak ve bu sayede dışarıdan bir enerjiye gerek duyulmayacaktır. Tesis inşaatının yaklaşık 7 ay sürmesi ve 2012 Ağustos ayı sonunda devreye alınması planlanmaktadır. Projenin yapımı esnasında gerekli işgücü ve malzeme mümkün olduğu ölçüde, öncelikli olarak bölgeden temin edilecek ve yerel ekonomiye önemli katkı sağlanacaktır.
Kurulması planlanan Gönen Biyogaz tesisinin hayata geçirilmesi ile sağlanacak faydaları şu şekilde özetlemek mümkündür: Halihazırda bölgede çukurlara gömülmek suretiyle çevre kirliliğine neden olan ve halk sağlığını tehdit eden hayvan atıkları bertaraf edilecektir. Böylelikle çocuklarımız daha temiz bir Gönen de ve daha sağlıklı bir hayat süreceklerdir. Tarlalarda yakılarak çevre kirliliğini olumsuz yönde etkileyen pirinç sapı tesiste hammadde olarak kullanılacağı için pirinç sapı bertarafı da sağlanacaktır.
Hayvansal ve tarım atıklarının bertarafı ile elde edilecek elektrik enerjisi ile ülkemizin enerji açığının azaltılmasına katkıda bulunulacaktır. Anaerobik fermantasyon sonucunda çıkan atık malzeme gübre olarak tekrar ekonomiye kazandırılacak ve tarım bölgesi olan Gönen tarımına katma değer sağlayacaktır. Hayvansal atıkların bertarafı sorununun çözümüne katkı sağlayacak olan tesis hayvancılığı daha cazip bir sektör haline getirecek, öncelikle Gönen bölgesinde ve ülkemizde hayvancılığı teşvik edecektir. Tesisin hayata geçmesi ile sağlanacak ekonomik katma değerlerle bölgede istihdam artacaktır. Biyogaz tesisi sayesinde mevcut durumunda çukurlara gömülen hayvan dışkısının yer altı suyunu kirletmesinin önüne geçilecektir.
Gönen Biyogaz tesisinde günlük 250 ton hayvansal ve tarım atığı bertaraf edilerek 22.000 m 3 biyogaz (yaklaşık 12.000 m 3 doğal gaz eşdeğeri) elde edilecektir. Elde edilen biyogazdan üretilen elektrik ve metan bertarafı sayesinde, sağlanacak ekonomik kazanç ve yukarıda belirtilen çevresel faydaların yanı sıra, yılda yaklaşık 50.000 ton karbondioksit (CO2) eşdeğeri sera gazı salımı engellenecek olup, küresel ölçekte de iklim değişikliği ile mücadeleye katkı sağlanmış olacaktır. Sağlanacak emisyon azatlımı yaklaşık 70.000 ağacın sağladığı sera gazı azaltımına eşdeğer miktarda olacaktır.