AKINTI GÜÇ DEĞİRMENİ
BOĞAZLAR İÇİN 2 MW HİDROÇARK
NEHİR-ÇAY AKINTI DEĞİRMENİ kıyı akıntı KIYIDA İNŞA HALİ ÖN GÖRÜNÜŞÜ
GÜÇ DEĞİRMENİ PERSPEKTİF GÖRÜNÜŞ
NEHİR-ÇAY AKINTI DEĞİRMENİ ÜSTTEN GÖRÜNÜŞÜ
NEHİR-ÇAY AKINTI DEĞİRMENİ Sistem Parçaları: 1- Çark; yatay tip, istenen güce göre 6-22 m. çaplarında ve 30 0 eğimlendirilebilir özelliktedir. 2- Eksantrik çark; çark palalarının suya daldığı kısımlarda akıntıya maksimum açıda dalmasını sağlayan ve gerektiğinde pala açılarını değiştirerek sudan maksimum enerji almaya olanak sağlayan özelliktedir. 3- Eğimlendirici ve taşıyıcı yatak; çark sistemini taşıyan ve eğimlendirme açısının verildiği konik rulman özelliklidir.
NEHİR-ÇAY AKINTI DEĞİRMENİ 4- Redüktör; çark dönüşünü alternatöre aktaran ve dönüş hızını artıran bir çeşit şanzumandır. 5- Alternatör; Redüktörden aktarılan tork ile 400-600 VAC enerji üreten bir çeşit jeneratördür. 6- Rektifayer; alternatörden alınan enerjiyi doğrultan ve düzenleyen, gerektiğinde çark dönüşünü frenleme sistemi ile dönüş kontrolu da sağlayan kontrolördür. 7- İnvertör; doğrultulan enerjiyi tekrar sabitleyen ve enterkonnekte sisteme aktarılabilir özelliklerde düzenleyen, 380 VAC, 3 Faz, 50 Hz. Çıkışlı dönüştürücüdür.
NEHİR-ÇAY AKINTI DEĞİRMENİ 8-a) Ponton; çark sistemini, redüktörü ve alternatörü taşıyan, eğimlendirme servolarının da monte edildiği yüzen bir çeşit metal sal özelliğindedir. Gerektiğinde demirlenir veya kıyıya çelik halatlarla sabitlenir. Sel veya taşkınlarda su yüzeyinde kalıcı özelliği sayesinde sistemi korur. 8-b) Hidrolik Platform; 4 ayaklı, ırmak veya çayın her iki yakasında tespitli, platformu düşey hareketli olan ve ponton yerine kullanılabilen taşıyıcıdır. 9- Yüksek Gerilim Trafosu; bu parça elektrik satışında gereklilik halinde kullanılmaktadır. Bazı yerlerde enterkonnekte sistemde bulunan bağlantı trafosu, yeterli güce sahip olmadığında OG trafosu kullanılarak enerji 31,5 KV üzerinden enterkonnekte sisteme verilmektedir.
Nehirlerimizde su akışı mevsime göre değişiklik göstermektedir. Bu durumda çark dönüş hızı da artacak veya azalacaktır. Bu hız değişimlerinde, tasarım minimum hıza göre yapılmaktadır. Sistemde bulunan eğimlendirme servo sistemi ve kanat açısı değiştirme servoları yardımıyla, akış hızından aktarılan enerji düşürülerek çark dönüşü yavaşlatılmaktadır. Fakat sistemde kullanılan Alternatör bu maksatla kalıcı mıknatıslı (Permanent Magnet) seçilmiştir. Böylece %35 hız artımı veya düşümünde bile, sistem invertör vasıtasıyla istenen özellikte elektrik üretmeye ve iletmeye devam edebilmektedir.
Çark sistemi 2,8-5,5 ton, alternatör 5 ton (0,5 Mw), ponton ise kendi ağırlığı dışında tüm sistemi %50 draftla yüzdürücü özellikte inşa edilmektedir. Çark palaları kepçe formunda, akıntı yatağını süpürmeden maksimum enerjiyi çalacak özellikte tasarlanmaktadır. Kanat üstten görünüş
NEHİR-ÇAY AKINTI DEĞİRMENİ Kanatların (pala) ölçüleri akıntı formu ve hızına göre hesaplanmaktadır. Kanat alanı istenen güce göre tekrar tasarlanmaktadır. Böylece minimum ölçüde maksimum güç alınması hedeflenmektedir.
ÇAY ÜZERİNE UYARLANMIŞ GÖRÜNÜŞÜ
IRMAK ÜZERİNE UYARLANMIŞ GÖRÜNÜŞÜ
KANAL ÜZERİNE UYARLANMIŞ YAN GÖRÜNÜŞÜ
Kızılırmak regülatör çıkışı uygulama
AKINTI GÜÇ DEĞİRMENİ AVANTAJLARI Ülkemizde Hidroelektrik santralleri baraj, bent gibi kalıcı yapılar oluşturarak; suyun potansiyel enerjisini mekanik enerjiye çevirmek yoluyla yapılamaktadır. Bu da akıntı yatağını değiştirerek mümkündür. Bazı HES lerde su bir sifon sistemi vasıtasıyla cebri boruya, tünellere aktarılmakta; belli bir düşü sağlandıktan sonra, türbine verilerek enerji elde edilmektedir. Her iki sistemde de, akarsu havzasında kalıcı değişiklikler yapılmakta, hatta uzun mesafelerde suyun taşınması durumunda da aradaki bölgede sulama ve canlılar için olumsuz koşullar oluşturmaktadır.
AKINTI GÜÇ DEĞİRMENİ AVANTAJLARI Bu nedenle yöre sakinleri genellikle HES yapımına karşı çıkmaktadır. Yanı sıra, bu tip enerji üretim metodu için mutlaka suyun cebri sisteme girişi ile çıkışı arasında rakım (irtifa-düşü) farkı gerekmekte, böylece suyun sadece potansiyel enerjisi kullanılabilmektedir. Böyle olunca da kurulacak üretim tesisi sayısı, akarsuyun düşü ile akan bölümleri ile sınırlı kalmaktadır. Akarsuların ancak %10-15 lik kısımlarında bu özellik mevcuttur. Kalan kısım sakin akışlı ve ova bölgelerdedir.
AKINTI GÜÇ DEĞİRMENİ AVANTAJLARI Akarsularımızın debi ve hızına bağlı olarak çok daha büyük yüzdesini oluşturan kinetik enerjisi kullanılamadan deniz ve göllere akmaktadır.. Patent ile geliştirilen sistemimizde, akarsularımızın bu boşa akan kinetik enerjisi kullanılmaktadır. Böylece akarsularımızın ovalık kısımlarından da faydalanılmaktadır. Ayrıca değirmen çarkı su hızıyla hemen hemen aynı hızda ve akıntı yatağını süpürmeden dönmekte olduğu için de su altı florasına ve faunasına etkisi bulunmamaktadır.
AKINTI GÜÇ DEĞİRMENİ AVANTAJLARI Sistemin güç/maliyet oranı 1 dir. Bu nedenle diğer HES lerin yanında çok daha düşük maliyetlidir. Akıntı Güç Değirmenlerinde, aynı akarsu üzerinde, peş peşe bir çok üretim tesisi yapmak mümkündür. Boğazlarımızdan da üretim yapabilmeyi mümkün kılan sistemimiz, Montrö sözleşmesine de aykırı olmayan hukuki bir statüdedir.
AKINTI GÜÇ DEĞİRMENİ
AKINTI GÜÇ HİDROÇARKI Hidroçarkın lift üzerinde ve nehir kıyısında kullanım görünüşü