CAMÝÝ VE MESCÝTLER. Nevþehirli Damat Ýbrahim Paþa Camisi (Kurþunlu Cami) (Merkez)



Benzer belgeler
Bâlî Paþa Camii. Âbideler Þehri Ýstanbul

Muhteşem Pullu

ADANA SEYHAN - ULU CAMİ MEDRESESİ ULU CAMİ MEDRESESİ

EDİRNE DEKÎ ESKÎ ESER ONARIM ÇALIŞMALARI

Üç Şerefeli Camii. Ahmet Usal - Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı

Edirne Camileri - Eski Cami. Ahmet Usal - Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı

Zeitschrift für die Welt der Türken Journal of World of Turks NEVŞEHİR DERİNKUYU İLÇESİNDE TÜRK-İSLAM DÖNEMİNE AİT İSLAMİ ANIT ÖRNEKLERİ ( )

İZMİR, TİRE, YAVUKLUOĞLU (YOĞURTLUOĞLU) KÜLLİYESİ

SULTAN IZZETTIN KEYKAVUS TÜRBESİ, 1217, SİVAS

Kitap Tanıtımı, Eleştiri ve Çeviri Dergisi Journal of Book Notices, Reviews and Translations

Abd-i Kethüda (Cücük) Camisi

Istanbul BEYLERBEYİ CAMİİ. Zübeyde Cihan ÖZSAYINER. Son cemaat yerindeki kitabe. Beylerbeyi sırtlarından (Gravür)

ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ. Konu:14.YÜZYIL BEYLİKLER DÖNEMİ MİMARİSİ

Erol ALTINSAPAN 1 Mehmet Mahur TULUM 2 ESKİŞEHİR KURŞUNLU CAMİ KİTABESİNİN TARİHLENDİRİLMESİ ÜZERİNE SON TESPİT

Ahşap İşçiliğinin 700 Yıllık Şaheseri: Eşrefoğlu Camii [Beyşehir/KONYA]

Kurşunlu Camii. Kayseri deki Sinan. Kurşunlu Camii, klasik dönem Osmanlı mimarisinin Kayseri deki özgün eserlerinden biridir. 16.

KOCAELİ GEBZE - ÇOBAN MUSTAFA PAŞA KÜLLİYESİ

İZMİR CAMİLERİ ALSANCAK HOCAZADE CAMİİ (ALSANCAK)

ULU CAMİ BATTALGAZİ - MALATYA

ERUH İLÇESİ. Siirt deki Kültür Varlıkları

PİRİ MEHMET PAŞA CAMİİ'NİN SÜSLEME PROGRAMININ KLASİK OSMANLI MİMARİSİNDEKİ YERİ 1

Vakıflar Genel Müdürlüğü Vakıf Medeniyeti 2011 Takvimi

YÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİ

Tarihi Yarımada yı İnci Gibi Süsleyen Camiler

Cilt-III. Doç. Dr. Yıldıray ÖZBEK Yrd. Doç. Dr. Celil ARSLAN

Adres: Atatürk Mah. 75.Yıl Kültür Merkezi ERZİNCAN Tlf: ERZİNCAN KEMALİYE OCAK KÖYÜ ÖZEL MÜZESİ

BAYKAN İLÇESİ. Siirt deki Kültür Varlıkları

ERKEN OSMANLI SANATI. (Başlangıcından Fatih Dönemi Sonuna Kadar) Yıldız Demiriz

**Yard. Doç. Dr. Şahabettin ÖZTÜRK ***Yard. Doç. Dr. Bülent Nuri KILAVUZ ****Mimar Ülkü CAN KARAKUŞ SİİRT ULU CAMİ MİNARESİ'

TİLLO İLÇESİ. Siirt deki Kültür Varlıkları

SELANİK AYASOFYA CAMİSİ

Ebru ELPE 1 KAYSERİ YAPILARI ÖRNEĞİNDE KÖŞK MİNARELER

Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science

PERVARİ İLÇESİ. Siirt deki Kültür Varlıkları

Yard. Doç. Dr. Kasım İNCE. Çaykara/Trabzon

ALİ PASA KÜTÜPHAIIESİ

URFA ULU CAMĠĠ. Batı cephesinde, avlu giriş kapısı üzerinde yer alan, H.1096/M.1684 tarihli Osmanlıca kitabede (Fot. 22 );

SİVAS TAKİ TARİHİ ESERLERDE MERMER KULLANIMI USE OF MARBLE AT HISTORIC ARTIFACTS IN SİVAS. Selma ŞİMŞEK 1, Hülya KAYNAR 2

T.C. ŞIRNAK VALİLİĞİ 1990 GÜÇLÜKONAK

Mimar Hüdavendigar AKMAYDALI. Diyarbakır Merkez Safa (Parlı) Camii

"MİMARİ ÖZELLİKLERİ VE SÜSLEMELERİ AÇISINDAN ADANADAKİ ESKİ CAMİLER VE GÜNÜMÜZDEKİ DURUMLARI"

Cihat Yılmaz / Dizayner Vakıflar İstanbul I.Bölge Müdürlüğü

KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ MİMARLIK VE TASARIM FAKÜLTESİ İÇ MİMARLIK BÖLÜMÜ

Katalog No : 38 Evin veya sahibinin adı ve inşa tarihi Adresi İnceleme Tarihi Fotoğrafl ar ve çizimler Kat adedi Bahçede bulunan elemanlar Tanımı

Yanıkoğlu Camisi, tavan süslemesi. Yanıkoğlu Camisi, mihrap. 156 Kayseri Taşınmaz Kültür Varlıkları Envanteri


ÜSKÜDAR ATİK VALİDE C YAZILARI. Zübeyde Cihan ÖZSAYINER Sanat Tarihi Uzmanı. Ana kubbede yer alan celi sülüs Fatır Süresi,


ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ. Selçuklu Dönemi Yapıları ile Bahçe ve Peyzaj Sanatı

BİRECİK ULU CAMİİ NİN MİMARİ OLARAK İNCELENMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ *

görülen sanat görülmektedir? dallarını belirtiniz.

Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 2, Sayı: 2/1, Haziran 2014, s

12. Hafta : Klasik Dönem Osmanlı Sanatı. Klasik Dönem Osmanlı Sanatı. Yıldız Demiriz

ĐSTANBUL KÜLLĐYELERĐ (FATĐH / SULTAN SELĐM / ŞEHZADE MEHMET) TEKNĐK GEZĐSĐ RAPORU

T.C. ŞIRNAK VALİLİĞİ 1990 ULUDERE

Klasik dönem Osmanlı mimarisinin önemli menzil külliyelerinden olan tarihli

İSLÂM ve SANAT. Tartışmalı İlmî Toplantı Kasım Akdeniz Ü. Hukuk Fakültesi Konferans Salonu. Kampüs - Antalya

Ortaköy'ün simgesi Büyük Mecidiye Camii

Serlevha düz çerçeve içine alýnmýþtýr. Yazýlar serbest olarak yazýlmýþtýr. Tanýmý : Son Durumu : Dibi ve tepesi kýrýk yere yatýktýr.

II. Sultan Selim türbesi, İçten görünüş MİMAR SİNAN TÜRBELERİNİN ESTETİĞİ ÜZERİNE. Yazı ve fotoğraflar: Y. Mimar Beyhan ERÇAG

Zeitschrift für die Welt der Türken. Journal of World of Turks KAYSERİ-YUVALI KÖYÜ TÜRK DÖNEMİ MİMARLIK ESERLERİ

ESERİN ADI : BÜYÜK BÜRÜNGÜZ ALAÜDDEVLE CAMİSİ

HÜDAVENDİGAR KÜLLİYESİ

III. ÞEHÝR VE MÝMARLIK

BAYBURT ULU CAMİİ MİNARESİNİN ÇİNİ ÖZELLİKLERİ*

ÜSKÜDAR SEMPOZYUMU I BİLDİRİLER CİLT 2. Editörler. Prof. Dr. Zekeriya Kurşun Doç. Dr. Ahmet Emre Bilgili Dr. Kemal Kahraman Celil Güngör B E L E D

GEÇ DÖNEM OSMANLI MıMARİSİ. Yıldız Demiriz

UŞAK/ULUBEY DEKİ OSMANLI DÖNEMİ MİMARİSİNE DAİR * ÖZET

Muhammet ARSLAN KARS KÜMBET CAMİİ (ONİKİ HAVARİLER KİLİSESİ)

ŞAHİNBEY DE BULUNAN GAZİANTEP İN TARİHİ CAMİLERİ

SELÇUKLU MİMARİSİ BAHAR YARIYILI YRD.DOÇ.DR. BANU ÇELEBİOĞLU

Seyitgazi Külliyesi, 13. yüzyılın başında

BURSA YEŞİL TÜRBE NİN SONLU ELEMANLAR YÖNTEMİ İLE DEPREM ANALİZİ. Aslı Er AKAN 1, Önder ÖZEN 2 erasli@arch.metu.edu.tr, gariponder@yahoo.

EĜRİDERE VE ÖMERLER DE (BULGARİSTAN DA ) BİLİNMEYEN İKİ CAMİ Şenay ÖZGÜR YILDIZ

12. yüzyıl Anadolu Türk camileri

KONYA İL MERKEZİ TAŞINMAZ KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARI ENVANTERİ MEZARLIKLAR

An#t#n ad#: Nur-u Osmaniye Camii. #n#a tarihi: H / M Dönem / Hanedan: Osmanl# Dönemi

Genel Hatlarıyla Hindistan daki Türk Sanatı

Van Gölü'nün güneydoğusunda

BEÇİN KALESİ KAZISI KALE ÇEŞMESİ SONUÇ RAPORU

NİĞDE DE DÖRT MİMARİ ESER FOUR ARCHITECTURAL WORKS IN NİĞDE

MİMAR SİNAN'IN KÜÇÜK AMA

lll. S YI V 00 VAKlFLAR GENEL MUDURLUGU YAYlNLARI ANKARA

ÖZET THE FACADE ARRANGEMENT OF THE MOSQUES IN NIZIP ABSTRACT. Yerleşimi tarih öncesi çağlara kadar uzanan Nizip ve çevresi Hititler den

TARİHİ KONYA CAMİLERİMİZ

Samples of Stone Decorations from Erzurum s Madrasah with Double Minarets

2015 YILI YÜZEY ARAŞTIRMASI

Kütüphane mimarisinde Osmanlılarda asıl gelişim, 18. yüzyılın başlarından itibaren görülmektedir. O dönemin kültürel yaşamında değişen egilimlerin bir

YAVUZ SULTAN SELİM CAMİİ TAŞ SÜSLEMELERİ

Bartın Üniversitesi Mühendislik ve Teknoloji Bilimleri Dergisi

Evlerin sokağa açılan kapıları düz atkılı ya da kemerli dikdörtgendir. Tek kanatlıdır ve ahşap ya da demirdendir.

HAZRO ULU CAMİİ * ÖZET

BOR CAMİLERİ. Dr. Mesut DÜNDAR

Irak'ta, Türk döneminde yapılan

ÖRNEKLER. Nazife KURTMAN

BEZEME ÇALIŞMALARI FATİH CAMİİ VE SULTAN I. MAHMUT KÜTÜPHANESİ ONARIMINDA

AZİZİYE TABYASI ÇİFTE MİNARELİ MEDRESE

~_.)u J!Yu!J.,,r-{;--~'.::.-9if~ı:ı>'!/,..

lll. S YI V 00 VAKlFLAR GENEL MUDURLUGU YAYlNLARI ANKARA

Gulnara KANBEROVA 1 Serap BULAT 2 İSHAK PAŞA İLE ŞEKİ HAN SARAYI MİMARLIK DESEN ve FORMLARININ GEOMETRİK KURULUŞLARI

Transkript:

CAMÝÝ VE MESCÝTLER Ekleyen kapadokya Pazartesi, 12 Mayýs 2008 Son Güncelleme Pazar, 24 Aðustos 2008 Nevþehirli Damat Ýbrahim Paþa Camisi (Kurþunlu Cami) (Merkez) Nevþehir il merkezinde bulunan Damat Ýbrahim Paþa Külliyesi nin bir bölümünü oluþturan camiyi, Lale Devri nin ü sadrazamý Nevþehirli Damat Ýbrahim Paþa 1726-1727 yýllarýnda yaptýrmýþtýr. Cami 88.00x44.00 m. ölçüsünde dikdörtgen bir avlu içerisindedir. Bu avludan camiye üç kapý ile girilmekte olup, ana giriþ avlu ka kuzeybatýdadýr. Bu kapý üzerinde Þair Nedim in yazdýðý mermer bir kitabe bulunmaktadýr. Güney duvarýndaki giriþ kap seviyesinden ötürü yüksekte olduðundan avluya merdivenle inilmektedir. Diðer kapý doðu yönündedir. Cami avlusunda kâgir kub 2.00 m. geniþliðinde sekizgen, ahþap saçaklýklý bir þadýrvan bulunmaktadýr. Þadýrvan sekiz sütunun taþýdýðý üst örtünün altýn planlýdýr. Bu sütunlar siyah beyaz taþtan yapýlmýþ olup, sivri kemerlerle birbirine baðlanmýþtýr. Þadýrvanýn mermer su haznesi onikigen planlýdýr. Nevþehirli Damat Ýbrahim Paþa Külliyesi nden cami kare planlý olup, 16.80x16.80 m. ölçüsündedir. Ýbadet mekâný ile m arazi konumundan ötürü dayanak duvarlarý ile sýnýrlandýrýlmýþ bir platform üzerindedir. Caminin giriþ kapýsý üzerinde dokuz sa kitabesi bulunmaktadýr. Kitabe: Cenâb-ý hazret-i Sultan Ahmet Han Gazi kim Binâ-yý þevketin mimâr-ý sun i lemyezel yapdý Ýmam-ý müslimin kim cami -i ahlâk-ý nüsnâdýr Vücûdun feyz-i Mevlâ muktedayý her düvel yapdý Ne geldi ne gelür evreng-i mülke misli zirâ kim Anýn yaptýðý Hayri ne evâhir ne evvel-yapdý O þâhinþâh-ý dehrin sihr-i hâsý sâdr-ý mümtâzý Ki Mevlâ hâk-i dergâhýndan iksi-i emel yapdý Cenâb-ý âsaf Ýbrahim Paþ kim Hâlil âsa Yýkýlmýþ diller, çok Kâbeyi müzd-i anel yapdý Mizâc-ý devleti þûr-ý adu ifsâd itmiþken Ýdüb ýslâh-ý zatü l-beyn bîceng û cedel yapdý Ýdüp atf-ý inân vadî-i hayre tûsen-i tab ý Ne hâk üzre kadem basdýysa bir râ nâ mahal yapdý Hususan matla -ý hurþid-i zatý olduðu belde Ki ihyâ idüp aný Nevþehir kýldý güzel yapdý Becâ-yý senk-i zire sîm û zer dökdü esasýnda Bu dilcû cami -i nittiyse itdi mahasal yapdý Hele billâhi ol sadr-ý mu allâ kadr-i cûd âyin Ýlâ yevmi l-kýyâme fahre lâyýk bir mahal yapdý Zebân hame-i Vehbî bilüb tavsifde aczin Ne söz yapdý ise musaddâk mâ-kall ûdel yapdý Hemþire hânmân-ý devletin ma mur ide Mevlâ Ki böyle bir ibâdetgâh-ý Rabb-ý lemyezel yapdý Duâ itmek gerekdir beþ vakitte okunup târih Bu beytullâhý Ýbrahim Paþa bî-bedel yapdý Harrahu el- abbu l-müznib el-fâkir Veliyûddin gafire lehu. Caminin yapýmýnda yöresel kalker taþlarýndan yararlanýlmýþtýr. Ýbadet mekânýný örten kubbe duvarlara bitiþik altý adet geniþ üzerine oturtulmuþtur. Merkezi kubbe güney duvarýnda içteki payeler, dýþtan da mihrap önü niþi duvarlarý ile desteklenmiþtir. Ku duvarýnda duvar kalýnlýðýnýn bir bölümü geniþletilerek içerisine üst mahfillere çýkan merdivenler yerleþtirilmiþtir. Ýbadet mekân kubbeye geçiþ tromplar ve aralarýndaki pandantiflerle saðlanmýþtýr. Caminin önünde altý sütunun taþýdýðý, üzeri kubbeli altý bölümlü bir son cemaat yeri bulunmaktadýr. Son cemaat yeri kubbeleri kemerlerle birbirlerine baðlanmýþ mermer mukarnas baþlýklý sütunlar üzerine oturtulmuþtur.

Ýbadet mekâný ana duvarlardaki iki sýra, kubbe eteðinde de birer sýra pencere ile aydýnlatýlmýþtýr. Ýbadet mekânýnýn doðu ve cephelerinde dörder, kuzey ve güney cephelerinde ikiþer ve mihrap önünde de iki pencere bulunmaktadýr. Bu pencereler düz lentolu olup, üzerleri silmeli taþ sövelere sahiptir. Dýþ cephede ise bu pencerelerin üzerinde kemer örgüsü duvar yüzeyinden dah içerlek, içi dolu sivri kemerlerle hareketlendirilmiþtir. Mihrabýn bulunduðu bölüm kare planlý olarak dýþarýya taþýrýlmýþ ve üzeri bir tonozla örtülmüþtür. Mihrap niþi dikdörtgen þekild mihrap içeride yuvarlak þekildedir. Mihrap profillerden oluþan dikdörtgen bir çerçeve içerisine alýnmýþ, üzeri altý sýra mukarnas d örtülmüþ yedi kemerli bir niþten meydana gelmiþtir. Mihrap niþini çevreleyen profiller yanlarda birer sütunçe ile yumuþatýlmýþtýr. Lale Devri bezemesi uygulanmýþtýr. Minber korkuluklarý, minberin üçgen kýsmý kare ve dikdörtgenlerden oluþan çerçeveler içer alýnmýþ, her birinin çevresine natüralist üslupta çiçekler yerleþtirilmiþtir. Buradaki kedigözleri içerisine mermer yüzeylere vazo içe çýkan çiçek motifleri yerleþtirilmiþtir. Camide ahþap iþçiliðinin örnekleri ile de karþýlaþýlmaktadýr. Cami giriþ kapýsý kündekâri tekniðindedir. Pencere kapaklarý da yi tekniðinde yapýlmýþtýr. Bunlarýn yaný sýra cami pencerelerinde vitraylara, alçý bezemelere de geniþ yer verilmiþtir. Bununla ber camide çiniye çok az yer verilmiþtir. Yalnýzca mihrap önünde 30x30 cm. ölçüsünde üç çini karo görülmektedir. Bu çinilerde Lale D özelliklerini yansýtan laleler bulunmaktadýr. Bunlarýn arasýnda beyaz renkte bir yazý frizi yerleþtirilmiþtir. Bunun dýþýnda bir çini da mihrap önü mekânýnýn batý duvarýnda, minber yakýnýnda bulunmaktadýr. Burada da Lale Devri özelliklerini yansýtan laleler oluþmuþ natüralist bir kompozisyon görülmektedir. Caminin kalem iþleri ibadet mekâný ve son cemaat yerinde görülmektedir. Kubbe içerisine sekizgen bir göbek ve buradan kubbe eteðine kadar uzanan madalyonlardan oluþan ýþýnlý bir kompozisyon meydana getirilmiþtir. Sekizgen göbeðin ortasýnda, çevres beyaz kýrmýzý ve mavi renklerin yardýmýyla Rumilerden oluþmuþ bir yazýt dikkati çekmektedir. Ayrýca buradaki kalem iþlerinde beyaz, kýrmýzý ve mavi renklerde boyanmýþ çiçekler, Rumiler ve kývrýk dallar görülmektedir. Ayný bezeme mihrap önünde de tekrarlanmýþtýr. Kalem iþleri cami içerisindeki her pencere sýrasýnda da farklý düzenlerde yapýlmýþtýr. Bu kalem iþleri Lale Dev özelliklerini yansýtan lale motifleri ile natüralist üsluptaki çiçeklerden oluþmaktadýr. Caminin iç ve dýþ kalem iþlerinden sonra en yoðun þekilde uygulanan bezeme taþ bezemedir. Ýç mekânda mihrap, minber ve galeride mermer üzerinde, dýþ mekânda, son cemaat yerinde yine mermer üzerine uygulanmýþ bezemeler görülmektedir. Caminin avlusuna biri medrese giriþ kapýsýnýn karþýsýndan, biri de güney duvarýnýn batý köþesindeki iki kapýdan girilmektedir. kapýlarý dikdörtgen bir çerçeve içerisine alýnmýþ sivri kemer içinde basýk kemerli bir açýklýða sahiptir. Bu kapýlardan ana giriþ k profillerle çevrelenmiþ ve üzerine de bir kitabe yerleþtirilmiþtir. Caminin kuzeydoðu köþesinde minaresi bulunmaktadýr. Bu minareye son cemaat yerinden basýk kemerli bir kapý ile çýkýlmakta Minare kaidesi caminin beden duvarýnýn üst kotuna kadar yükselmektedir. Minare dýþarýya taþkýn bir kaide üzerinde olup, gövd on altýgen planlýdýr. Minarenin tek þerefesi barok üslupta yapýlmýþtýr. Bu minare XIX.yüzyýlda onarýlmýþ ve ampir üslubundak bezemeleri de yenilendiðini göstermektedir. Cami avlusunun kuzeydoðu köþesine su deposu, tuvaletler; arka avlunun güneydoðu köþesine de üç basamakla çýkýlan bir meþ eklenmiþtir. Kaya Camisi (Merkez) Nevþehir Cami-i Atik Mahallesi nde bulunan Kaya Camisi ni Damat Ýbrahim Paþa 1715 yýlýnda yaptýrmýþtýr. Cami kesme taþtan bir yapý olup, dikdörtgen planlý bir avlu içerisinde yer almaktadýr. Avlu kapýsýnýn kilit taþý, kemer köþe dolg lale ve yýldýz motifleri dikkati çekmektedir. Kare planlý caminin önünde, yuvarlak kemerlerle dört sütunun taþýdýðý üç bölümlü bi yeri bulunmaktadýr. Son cemaat yeri bölümlerinin üzeri küçük birer kubbe ile örtülmüþtür. Ýbadet mekâný pandantifli bir kubbe ile Cami içerisinde dikkati çeken bir bezemeye rastlanmamýþtýr. Giriþ ekseninde bulunan mihrap bezemesiz olmasýna raðmen mukarnaslý bir bordürle çerçeve içerisine alýnmýþtýr. Mermer minber korkuluklarýnda ise baklava dilimleri, merdiven kapýsý üze de rozet motifleri görülmektedir. Caminin kuzeybatýsýndaki taþ kaideli, tel þerefeli ve silindirik gövdeli minare XIX.yüzyýlýn sonunda buraya eklenmiþtir. Alâeddin Camisi (Avanos) Nevþehir Avanos ilçesinde bulunan Alâeddin Camisi nin kitabesi günümüze gelemediðinden yapým tarihi kesinlik kazanamamýþtýr. Bununla beraber yapý üslubundan XIII.yüzyýlda yapýldýðý sanýlmaktadýr. Selçuklu döneminde yapýlan bu ca dönemlerde yapýlan onarýmlarla ve eklerle Selçuklu özelliðini tümüyle yitirmiþtir. Bugünkü konumu ile cami geçirdiði onarýmlar ve eklerden ötürü üç ayrý bölüm halindedir. Bu bölümlerden birinci bölüm caminin döneme aittir. Kesme taþtan, kare planlý olan bu bölüm tromplu bir kubbe ile örtülmüþtür. Ýbadet mekâný mihrap niþinin üzerinde

pencerelerden aydýnlatýlmýþ olup, mihrabý da geç dönemde yapýlmýþtýr. Bu nedenle de bir özellik taþýmamaktadýr. Bu bölümd kemerle ikinci bölüme geçilmektedir. Ýkinci bölümün XVI.yüzyýlda Hacý Mehmet isimli bir kiþi tarafýndan yapýya eklendiði söylen Bu bölüm dikdörtgen planlý, beþik tonozlu olup, diðeri gibi kesme taþtan yapýlmýþtýr. Ýkinci bölümde kuzey yönündeki bir kapý v üçüncü bölüme açýlmaktadýr. Caminin üçüncü bölümü 1963-1964 yýllarýnda yapýlan onarým sýrasýnda buraya eklenmiþtir. Dikdörtgen planlý ve üç sahýnlý ol beþik tonozla örtülmüþtür ve mimari bir özellik taþýmamaktadýr. Ulu Cami (Yeraltý Camisi) (Avanos) Nevþehir ili Avanos ilçesinde bulunan bu caminin kitabesi bulunmadýðýndan yapým tarihi ve banisi bilinmemektedir. Bununla birlikte, yapý üslubundan XVIII.yüzyýlda yapýldýðý sanýlmaktadýr. Cami kesme taþtan, dikdörtgen planlý olarak yapýlmýþtýr. Ýbadet mekânýna toprak zeminden merdivenle aþaðýya inilerek ulaþý Bu yüzden de camiye Yeraltý Camisi ismi verilmiþtir. Caminin güneyde olan giriþi dýþarýya doðru çýkýntýlý olup, iki yanýna birer yerleþtirilmiþtir. Ýbadet mekâný içten tonozlu, dýþtan da düz toprak damlýdýr. Giriþ ekseninin karþýsýnda olan mihrap yuvarlak b þeklinde olup, bezeme yönünden bir özellik taþýmamaktadýr. Yapýya sonradan eklenen minber oldukça kaba bir görünümde ve herhangi bir özelliði bulunmamaktadýr. Taþ kaide üzerinde yuvarlak gövdeli ve tek þerefeli minaresinin de geç dönemlerde buraya eklendiði sanýlmaktadýr. Karavezir Camisi (Gülþehir) Nevþehir ili Gülþehir ilçesinde Karavezir Mehmet Paþa nýn yaptýrmýþ olduðu külliyenin bir bölümünü oluþturan cami kitab öðrenildiðine göre külliye ile birlikte 1779 yýlýnda tamamlanmýþtýr. Giriþ kapýsý üzerinde barok üslupta mermer bir kitabe bulunm Bu kitabenin üzerinde, yeþil zemin üzerine altýn yaldýzla iþlenmiþ madalyon þeklinde Sultan I.Abdülhamit in tuðrasý yer almaktadýr. Kitabe: Þahý-Þahani Hamidi Þeyh Sadr-ý Ziþan-ý Silahtar Paþa, hayr-ý niyetiyle razý-i Hak içün, kýldý bu cami pür nuribina, sýdk aliþane, beþ vakitte idelim hayr ve dua, tam tarih-i itmamýn da oldu bir beyt ile lüfti göya, kýldý bu camii ehya-e lillah-i sahibi Sadr Mehmed Paþa 1193. Yapý topluluðunun merkezini oluþturan cami 400 m2 lik bir alanda, bir avlu içerisinde olup, doðu, güney ve batý yönündek kapýlardan avluya girilmektedir. Ýki renkli kesme taþtan yapýlan kemerli avlu kapýlarýnýn üzerinde dua kitabeleri bulunmaktadýr Cami kesme taþtan yapýlmýþ, köþe ve duvarlarýný güçlendirmek amacýyla küçük kuleler köþelere yerleþtirilmiþtir. Caminin önün taþýdýðý, üzerleri biri tonoz diðerleri kubbeli dört bölümlü bir son cemaat yeri bulunmaktadýr. Ýbadet mekâný kare planlý olup, üzeri dört büyük kemer üzerine oturan 11 m. çapýnda bir kubbe ile örtülmüþtür. Ana mekândan kemerle ayrýlan mihrap önü ise aynalý bir tonozla örtülmüþtür. Mihrap yedi köþeli bir niþ þeklinde olup, istiridye motifleri ile tamam Mihrap niþinin yedi yüzü mermer sütunlarla birbirlerinden ayrýlmýþ ayrýca mihrabýn iki yanýna da birer süs sütuncuðu yerleþtirilm Ýbadet mekâný on pencere ile aydýnlatýlmýþtýr. Ýbadet mekânýnýn kubbe altýný beyaz yazýlý bir ayet frizi dolaþmaktadýr. Caminin orijinal kalem iþleri bilinmemektedir. Vakýflar Genel Müdürlüðü nün 1960 yýlýnda yapmýþ olduðu onarýmda sana yönünden deðeri olmayan kalem iþleri iç görünümü olumsuz yönde etkilemiþtir. Caminin kuzeybatýsýndaki minare taþ kaide üzerine yuvarlak gövdeli ve tek þerefelidir. Kýzýlkaya Köyü Camisi (Gülþehir) Nevþehir Gülþehir ilçesi, Kýzýlkaya Köyü nde bulunan bu cami kitabesinden anlaþýldýðýna göre 1293 yýlýnda yaptýrýlmý banisi ile ilgili bir bilgiye rastlanmamýþtýr. Cami kesme taþtan oldukça küçük ölçüde bir yapý olup, deðiþik zamanlarda yapýlan onarýmlara raðmen özgünlüðünü korumuþt olan cami, sütunlarla üç sahna ayrýlmýþtýr. Bunlardan orta sahýn kubbeli olup, yanlarýndaki beþik tonozlarla desteklenmiþtir. Dið sahýn beþik tonoz örtülüdür. Giriþ kapýsýnýn ekseninde bulunan mihrap dýþarýya çýkýntý yapmakta olup, bezeme yönünden bir taþýmamaktadýr. Ýbadet mekâný kubbenin doðu, batý ve güneyindeki pencerelerle aydýnlatýlmýþtýr. Minaresi kesme taþ kaide üzerine yuvarlak g tek þerefelidir.

Taþ Camisi (Gülþehir) Nevþehir ili Gülþehir ilçesi Tuz Köyü nde bulunan bu caminin kitabesi günümüze gelemediðinden yapým tarihi ve banisi ke kazanamamýþtýr. Bununla beraber mimari yapýsýndan XIII.yüzyýlda yapýldýðý sanýlmaktadýr. Cami kesme taþtan olup, dikdörtgen planlýdýr. Ýbadet mekâný sütunlarla üç sahna ayrýlmýþtýr. Ýbadet mekânýnýn mihrap önü rastlayan bölüm yýldýz tonozlu ve diðerleri de çapraz tonozlarla örtülüdür. Yuvarlak bir niþ þeklindeki silmeli mihrabý kýsmen de özelliðini korumuþtur. Geç dönemlerde eklenen ahþap minberin bir özelliði bulunmamaktadýr. Aþçýbaþý Camisi (Gülþehir) Nevþehir ili Gülþehir ilçesinde bulunan Aþçýbaþý Camisi nin giriþ kapýsý üzerindeki kitabeden Aþçýbaþý Süleyman Aða t yýlýnda yaptýrýldýðý yazýlýdýr. Cami kesme taþtan dikdörtgen planlý bir yapýdýr. Ancak XX.yüzyýlýn ikinci yarýsýnda yapýlan onarýmlarla yapý güneye doðru geniþletilmiþtir. Bu nedenle de özgünlüðünden kýsmen uzaklaþmýþtýr. Caminin kayaya oyularak yapýlmýþ olan kuzey bölümü te bir plan gösterdiði gibi üzeri düz bir damla örtülmüþtür. Yapýya sonradan eklenen bölüm beþik tonozludur ve eski bölümden iki si ayrýlmaktadýr. Mihrap ve minberi bir özellik taþýmamaktadýr. Caminin minaresinin ilginç bir görünümü vardýr. Minare kesme taþtan yapýlmýþ olup, dýþarýdan basamaklarla çýkýlmakta olup, bir çatý ile örtülüdür. Bu görünümü ile minareden çok bir kulübeyi andýrmaktadýr. Tekke Camisi (Hacý Bektaþ Veli Külliye Camisi) (Hacýbektaþ) Hacý Bektaþ Veli Külliyesi nin içerisinde bulunan Tekke Camisi ni Sultan II.Mahmut 1834 yýlýnda yaptýrmýþtýr. Cami kesme taþtan, kare planlý olup, üzeri içten kubbe, dýþtan da sekizgen bir kasnak üzerine sekizgen bir külah ile örtülmüþtür Caminin önünde iki sütunlu üç kemerli bir son cemaat yeri bulunmaktadýr. Basýk kemerli bir kapýdan girilen caminin üzerini örten kubbeye tromplarýn yardýmý ile geçilmiþtir. Caminin kuzeybatý köþesinde çýkýntý duvarý üzerine yerleþtirilmiþ minaresi oldukça küçük ölçüde olup, yuvarlak gövdeli ve tek þ Cuma Camisi (Hacýbektaþ) Nevþehir Hacýbektaþ ilçesi, Akpýnar yolu üzerinde Kadýncýk Ana Evi ne yakýn olan bu caminin kitabesinden, Dulkadiroðullarýnýn son beyi Þehsuvaroðlu Ali Bey tarafýndan 1519 yýlýnda yaptýrýldýðý öðrenilmektedir. Caminin oldukça yüksek duvarlarla çevrili bir avlusu bulunmaktadýr. Dikdörtgen planlý, moloz ve kesme taþtan yapýlmýþ üç eyva camidir. Caminin önünde üç kemerli bir son cemaat yeri bulunmaktadýr. Son cemaat yerinin duvar uzantýlarý köþe payeleri þekli olup, bunlarýn arasýna iki küçük paye yerleþtirilmiþ ve hafif sivri kemerle birbirlerine baðlanmýþtýr. Ýbadet mekâný içerisinde dik biçiminde niþler bulunmaktadýr. Mihrap son derece basit, minber ise yakýn tarihlerde yapýlmýþ olup, herhangi bir özellik taþýmamaktadýr. Caminin üstü ahþap kiremitli bir çatý ile örtülmüþtür. Caminin doðu duvarýnda, dýþarýdan bir merdivenle baldaken tarzýndaki küçük minareye çýkýlmaktadýr. Bu minare dört taþ sütu kemerlerle birbirine baðlanmasýndan meydana gelmiþ olup, üzeri de külah þeklinde kapatýlmýþtýr. Taþkýn Paþa Camisi (Ürgüp) Nevþehir ili Ürgüp ilçesi nin 18 km. güneybatýsýndaki Damse Köyü nde bulunan bu cami Karamanoðullarý dönemi eserlerindendir. Caminin kitabe yeri bulunmasýna raðmen kitabesi günümüze gelememiþtir. Mimari üslubundan XIV.yüzyýlýn ortalarýnda yapýldýðý sanýlmaktadýr. Cami kesme taþtan ve dikdörtgen planlýdýr. Caminin giriþ kapýsý geometrik ve mukarnas bordürlü olup, iki küçük sütun üzerine oturmuþtur. Buradaki sütun kaideleri bitkisel motiflidir. Sütun baþlýklarý ise Rumilerle bezenmiþtir. Buradan iki basamakla ibadet mekânýna girilmektedir. Ýbadet mekâný iki dizi halinde üçer sütun ile üç sahna ayrýlmýþtýr. Mihrap önü küçük pandantifler üzerin taþ kubbe ile örtülüdür. Bunun dýþýnda kalan alanlar toprak dam örtülüdür. Ancak iç mekân XX.yüzyýlýn baþýnda beyaz badana bezeme özelliðini yitirmiþtir. Caminin mihrap ve minberi bugün özgün olmayýp, yakýn tarihlerde yapýlmýþtýr. Caminin orijinal mihrap ve minberi aðaç iþçiliði y son derece önemli örneklerdendi. Bunlar 1940 yýlýndan önce Kayseri Müzesi ne, daha sonra da Ankara Etnoðrafya

Müzesi ne götürülmüþtür. Özellikle mihrap ceviz aðacýndan oyma tekniði ile yapýlmýþ, son derece ince bir iþçilik gösterm Mihrap üzerinde yazý kuþaklarý, kývrýk dallar, geometrik geçmeler, tomurcuk motifleri oyma tekniði ile yapýlmýþtýr. Minber de ay özellikleri taþýmaktadýr. Caminin yanýnda sekizgen bir kümbet, altýgen bir kümbet ve bir de medrese bulunmaktadýr. Yaz Camisi (Mescidi) (Ürgüp) Nevþehir Ürgüp ilçesi, Damse Köyü nde, Taþkýn Paþa Camisi nin yanýnda bulunmaktadýr. Mescit kesme taþtan dikdörtgen planlý olarak yapýlmýþ, üzeri içten beþik tonoz, dýþtan da düz bir damla örtülmüþtür. Mescide bitiþik olarak dört sütun minaresi bulunmaktadýr. Kenthaber Kültür Kurulu Fotoðraflar, www.kaymakli.com adresinden alýnmýþtýr.