İşyeri Hekimliği Eğitim Programı ve Uygulamaları Dr. Mehtap TÜRKAY Antalya 11 Ekim 2014
Sunum Planı Bu konudaki mevzuat Uygulamalar Sorunlar Çözüm yolları
Mevzuat Uluslararası sözleşmeler ILO İş Sağlığı ve Güvenliği ve Çalışma Ortamına İlişkin 155 Sayılı Sözleşme (1981) ILO İş Sağlığı Hizmetlerine İlişkin 161 Sayılı Sözleşme (1985) İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki ve Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik ( 20 Temmuz 2013)
Mevzuat Amaç Bu Yönetmeliğin amacı; iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde görevli işyeri hekimlerinin ve diğer sağlık personelinin nitelikleri, belgelendirilmeleri, eğitimleri, görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usul ve esaslarını düzenlemektir.
Tanımlar (madde 4) Eğitim kurumu: İşyeri hekimliği ve diğer sağlık personeli eğitimlerini vermek üzere Bakanlıkça yetkilendirilen kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler ve 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa göre faaliyet gösteren şirketler tarafından kurulan müesseseleri tanımlar
Tanımlar (madde 4) Eğitim programı: Uzaktan, yüz yüze ve/veya uygulamalı eğitim derslerinin tarih ve saatleri, asil ve yedek eğiticileri, katılımcıları ile eğitim mekânı gibi unsurlardan ve bu unsurlara ilişkin her türlü bilgi ve belgeden oluşan bütünlüğü tanımlar
İşyeri Hekimliği Belgesi İşyeri hekimliği eğitim programını tamamlayan ve eğitim sonunda Bakanlıkça yapılacak veya yaptırılacak işyeri hekimliği sınavında başarılı olan hekimlere, İş sağlığı veya iş sağlığı ve güvenliği bilim uzmanı unvanına sahip olan Bakanlıkça yapılacak veya yaptırılacak işyeri hekimliği sınavında başarılı olan hekimlere,
İşyeri Hekimliği Belgesi Hekimlik diplomasına sahip iş sağlığı, iş sağlığı ve güvenliği bilim doktorlarına, iş sağlığı ve güvenliği alanında yardımcılık süresi dahil en az sekiz yıl teftiş yapmış olan hekim iş müfettişlerine, Genel Müdürlük ve bağlı birimlerinde iş sağlığı ve güvenliği alanında en az sekiz yıl fiilen çalışmış hekimlere istekleri halinde belge verilir.
Yetkilendirilmiş Eğitim Kurumları 219 Kurum bulunmaktadır 182 Kurumun yetkisi iptal edilmiştir. Örneğin Antalya da 6 (altı) kurum varken, Kars ya da Ağrı da yoktur.
Eğitim Programları 1) Temel Eğitim Programı Toplam 220 saattir. Uzaktan eğitim 90 saat (%10 u senkron olmak zorundadır), yüz yüze eğitim 90 saat ve 40 saatte uygulamaya ayrılmıştır. 2) Yenileme Eğitim Programı (5 yılda bir yenileme eğitimi zorunludur) Toplam 30 saattir.
Eğitim Programı Program içerisinde radyasyon ve radyasyondan korunma; Fiziksel risklerin bir parçası halinde Büyük endüstriyel kazalar içerisinde kenar süsü şeklinde.
Eğitim Programları Eğitim programının amaç ve hedefleri belirlenmiş Çok ayrıntılı ancak program ciddiye alınmıyor Sınavı yapan kurumlar ile eğitimi veren kurumlar farklı, sorular amaç ve hedefleri kapsamıyor MEB sınavı dört şıklıydı ve sınav kurnazı olan hekimlerin başarıları çok yüksekti ÖSYM sınavı; sadece şıklara bir tane ekledi ve başarı oranı düştü.
Türkiye de Uygulamalar Özel kurumlar para kazanma, gelir endişesi ile açtıkları kurs ücretleri ciddi oranda düşük Bu nedenle de kurs sadece kağıt üzerinde Devam çizelgeleri gerçeği yansıtmıyor Uygulamalar genellikle kağıt üzerinde, Ciddi bir program ciddiyetsiz kurslar
Uygulamalar TTB 2003 yılına kadar bu eğitimleri verdi Devam zorunluluğu mevcuttu Temel eğitim ileri eğitim şeklinde A ve B sınıfı kavramı mevcuttu.
Sorunlar Ölümlü iş kazalarımız yüksek Meslek hastalığı tanısı yetersiz Hekimler bağımsız çalışamıyor Çünkü, Ülkemizde meslek hastalığı yasal bir tanımdır! İş ilişkileri değişmiş durumda
Küresel olarak çalışma ortamı ve koşullarının değişimi Esnek çalışma modelleri Taşeronlaşma İşyeri kavramının değişmesi Uğraş alanlarının farklılaşması Yeni teknolojilerin yol açtığı yeni risk alanları, faktörleri (iyonize olmayan radyasyon gibi)
155 ve 161 sayılı ILO Sözleşmelerine göre iş sağlığı tanımı: Çalışanın çalışma ortamını, koşullarını, ilişkilerini ve çevresini, kendisini güdüleyen bir çalışma yürütecek bir biçimde etkileyebildiği; sağlıklı ve güvenli bir üretim ortamının ürünü olan bedensel, ruhsal, toplumsal optimal (en uygun) iyilik halinde olmaktır. Bir başka söylemle, iş sağlığı : Çalışanın durumunu ya da sağlığını ve güvenliğini olumsuz etkileyen tehlike ve riskler ile bu tehlike ve riskleri önlemek ya da çalışanları bunlardan korumak için örgütlenmiş iş sağlığı sistemi arasındaki ilişkilerin bileşkesidir.
Evrensel bakış bellidir; İnsan sağlığını koru Toplum sağlığını koru KAZAN
Gelinen nokta; Meslek hastalığı yokmuş gibi görünüyor Meslek hastalıklarının tespit edilemiyor Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Politika Belgesi (2009-2013) Hedef: yüz bin işçide iş kazası oranının %20 azaltılması, beklenen ancak tespit edilememiş meslek hastalığı vaka sayısı tespitinin %500 artırılması
20
Çözüm Yolları Merkezi denetim mekanizmalarının dikey yapılanmasının yatay ve multidisipliner olarak yeniden planlanması Paydaşların bu mekanizmada eşit olarak görevlendirilmeleri Cezalandırmayı değil, bildirimi ve izlemi teşvik eden yapılanma
Başka Birlikte tartışalım TEŞEKKÜR EDERİM mehtapturkay@gmail.com