T.C. CUMHURBA!KANLI"I 14 Mayıs 2004 B.01.0.KKB.01-06-139-2004-557 BA!BAKANLI"A!LG! : 14 Mayıs 2004 gün ve B.02.0.PPG.0.12-305-6895 sayılı yazınız. 57. Dünya Sa"lık Asamblesi ne katılmak üzere, 16 Mayıs 2004 tarihinde!sviçre ye gidecek olan Sa"lık Bakanı Recep AKDA# ın dönü$üne kadar; Sa"lık Bakanlı"ına, Milli E"itim Bakanı Hüseyin ÇEL!K in vekâlet etmesi uygundur. Bilgilerini rica ederim. Sayfa Ba!ı Tarım ve Köyi$leri Bakanlı"ından: Yönetmelikler Deneysel ve Di#er Bilimsel Amaçlar $çin Kullanılan Deney Hayvanlarının Korunması, Deney Hayvanlarının Üretim Yerleri ile Deney Yapacak Olan Laboratuvarların Kurulu%, Çalı%ma, Denetleme, Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik Ahmet Necdet SEZER CUMHURBA%KANI B!R!NC! BÖLÜM Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde 1 Bu Yönetmeli"in amacı, deneysel ve di"er bilimsel amaçlar için kullanılan hayvanların üretim yerlerinin teknik, sa"lık ve hijyenik $artlara uygun kurulması, çalı$ması, hayvanların refah ve güvenli"ini temin edecek $ekilde bakımı ve kullanımlarının sa"lanmasıdır. Kapsam Madde 2 Bu Yönetmelik, gerçek ve tüzel ki$iler ile kamu kurum ve kurulu$larda, deneysel veya di"er bilimsel uygulamalarda kullanılan hayvanların üretim, kullanım, satı$ ve bir yerden bir yere nakli sırasında uyulması gereken kuralları, teknik ve hijyenik $artları ve bu Yönetmeli"in hükümlerine uyulması durumunda uygulanacak i$lemleri kapsar. Deneysel olmayan tarımsal ve klinik veterinerlik uygulamalarını kapsamaz. Hukuki Dayanak Madde 3 Bu Yönetmelik, 3285 sayılı Hayvan Sa"lı"ı ve Zabıtası Kanununa, 441 sayılı Tarım ve Köyi$leri Bakanlı"ının Kurulu$ ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye, 6343 sayılı Veteriner Hekimli"i Mesle"inin!crasına, Türk Veteriner Hekimleri Birli"i ile Odalarının Te$ekkül Tarzına ve Görece"i!$lere Dair Kanuna dayanılarak hazırlanmı$tır. Tanımlar Madde 4 Bu Yönetmelikte geçen; Bakanlık: Tarım ve Köyi$leri Bakanlı"ını, Genel Müdürlük: Koruma ve Kontrol Genel Müdürlü"ünü, Enstitü Müdürlü"ü: Tesisin bulundu"u ilin veteriner hizmetleri yönünden ba"lı oldu"u Veteriner Kontrol ve Ara$tırma Enstitüleri, Veteriner Merkez Kontrol ve Ara$tırma Enstitü Müdürlü"ü, Manisa Tavuk Hastalıkları ve A$ı Üretim Enstitüsü Müdürlü"ü ile %ap Enstitüsü Müdürlü"ünü,!l Müdürlü"ü: Tarım ve Köyi$leri Bakanlı"ı!l Müdürlüklerini,!lçe Müdürlü"ü: Tarım ve Köyi$leri Bakanlı"ı!lçe Müdürlüklerini, Tesis Sorumlu Yöneticisi: Tesisin yönetim ve i$letmesinden kurulu$ sahibi ile birlikte sorumlu veteriner hekimini, Uzman: Tesiste çalı$acak her biri ilgili dallarında uzmanla$mı$ veya akademik kariyer yapmı$ veteriner hekim, tıp hekimi veya biyolo"u, Veteriner Hekim: Tesiste ve kurulu$ta çalı$an veteriner hekimlerini, Tıp Hekimi: Kurulu$ta çalı$an tıp hekimlerini, Biyolog: Tesiste ve kurulu$ta çalı$an biyolo"u, Teknik Personel: Tesislerde ve kurulu$ta teknik hizmet kadrosunda çalı$an kimyager ve biyologları, Teknisyen: Tesislerde çalı$an veteriner sa"lık teknisyenlerini, Laborant: Tesislerde ve kurulu$ta çalı$an laboratuvar teknisyenlerini, Hayvan: Fötal veya embryonik $ekilleri haricinde larval $ekiller üreten ve/veya serbest ya$ayan larval formlarda dahil olmak üzere, insan dı$ındaki canlı kaburgaları, Irk:!zinli, kayıtlı deneylerde kullanılmak için özellikle üretilen hayvan ırklarını, Deney: Hayvanlarda acı, a"rı, stres veya kalıcı zarara neden olabilecek veya bu durumda hayvanların do"umuna yol açacak, ancak modern tıbbın kabul etti"i hayvanların uyutma veya i$aretlenmeleri için (insani metodlar) en az acıyı veren yöntemlerin kullanılması hariç olmak üzere, hayvanların deneysel veya bilimsel amaçlar için kullanımını, Kurulu$: Deneysel ve bilimsel amaçlar için deney hayvanlarını kullanan birimleri, Laboratuvar: Kurulu$ların bünyesinde yer alan ve deneysel ve bilimsel amaç için deney hayvanlarına müdahale yapılan birimleri, Tesis: Deneysel ve di"er bilimsel amaçlar için kullanılacak olan hayvanların üretim yerlerini, Kurulu$ izni: Yer, proje ve planlarının Bakanlıkça uygun görülmesi durumunda, tesislerin ve laboratuvarların kurulması için, Bakanlıkça verilen izin belgesini, Çalı$ma izni: Bakanlıkça kurulma izni verilmi$ ve uygun yer, proje ve planlarına göre yapılmı$ kurulu$ların, faaliyete geçmesi için, Bakanlıkça verilen izin belgesini ifade eder.!k!nc! BÖLÜM Deney Hayvanları ile!lgili Hususlar Hayvanların Kullanılabilece#i Deneysel ve Di#er Bilimsel Çalı%malar Madde 5 Hayvanların deneysel ve di"er bilimsel amaçlarla kullanılabilece"i çalı$ma konuları a$a"ıda sunulmu$tur: a)!nsanlarda, hayvanlarda veya bitkilerdeki hastalıkların veya sa"lıkla ilgili anormalliklerin önlenmesi, b)!nsanlarda, hayvanlarda veya bitkilerde kullanılan ilaçların, maddelerin, ürünlerin veya uygulamaların; üretim, güvenlik, etkinlik, kalite ve yan etkilerinin ara$tırılması, c)!nsanlarda, hayvanlarda veya bitkilerdeki hastalıkların veya sa"lıkla ilgili anormalliklerin te$his veya tedavisi, d)!nsanlarda, hayvanlarda veya bitkilerdeki fizyolojik olayların ara$tırılması, e) Çevrenin korunmasına ve çevre kirlili"ine yönelik çalı$malar, f) E"itim ve ö"retim, g) Bilimsel ara$tırmalar, h) Adli ara$tırmalar. Deney Hayvanlarının Genel Bakımları ve Barınma Ko%ulları Madde 6 Deneysel veya di"er bilimsel amaçlarla kullanılan veya kullanılması planlanan hayvanlar için, fizyolojik gereksinimlerini kar$ılayabilecek, sa"lıklılıklarını ve iyilik hallerini devam ettirebilecek yeterlilikte ya$am ve hareket alanı, yiyecek, su, çevresel $artlar ve bakım sa"lanmalıdır. Hayvanların üretildi"i, yeti$tirildi"i veya kullanıldı"ı mekanlar günlük olarak kontrol edilmelidir. Hayvanların iyilik halleri ve sa"lık durumları yakından ve yeterli sıklıkta kontrol edilerek a"rı, sıkıntı ve di"er önlenebilen zararlı durumlar ortadan kaldırılmalıdır. Hayvana zararlı olabilece"i saptanan tüm $artlar en kısa zamanda düzeltilmelidir. Deney Hayvanlarına Uygulanacak $%lemlerle $lgili Hususlar Madde 7 Deney hayvanlarına uygulanacak i$lemlerde; a) Hayvan kullanımının zorunlu olmadı"ı, bilimsel olarak yeterince tatminkar, makul ve pratik bir yöntem mevcut ise bu Yönetmeli"in 5 inci maddesinde belirtilen herhangi bir amaç için hayvan kullanılmamalıdır. b) Hayvan kullanımı zorunlu ise, hayvan türünün ve cinsinin seçimi dikkatlice yapılmalı, uygulanacak yöntemler arasında, yeterli bilimsel sonuçlara ula$abilmek için, en az hayvan gerektiren, en az a"rı, sıkıntı veya kalıcı hasara neden olmayan yöntemler seçilmelidir. Bakanlık tarafından gerekli görüldü"ü taktirde, ara$tırmacılardan yapılan ara$tırma hakkında bilgi istenebilir. c) Bu bendin 1 inci ve 2 nci alt bendlerinde belirtilen durumlar dı$ında kalan, a"rılı veya sıkıntılı tüm i$lemler sırasında hayvana, genel veya lokal anestezi/analjezi veya di"er uygun bir a"rı/sıkıntı giderici i$lem uygulanmalıdır. 1) Hayvana uygulanacak i$lem, anestezi/analjezi i$lemlerinden daha az a"rıya neden oluyorsa, 2) Anestezi/analjezi i$lemleri yapılan ara$tırmanın $artlarını bozuyorsa; bu iki durumda yapılan i$lemlerin gereklili"ini gösteren bir açıklama hazırlanmalıdır. d) Ara$tırmanın $artları aksini gerektirmedi"i sürece, kullanılan hayvanlar için bu Yönetmeli"in 6 ncı maddesinde belirtilen $artlar sa"lanmalıdır. e) Uygulanan i$lem sona erdi"inde, kullanılan hayvanın ya$amasına veya insancıl bir yöntemle öldürülmesine karar verilir. E"er hayvanda a"rı veya sıkıntı devam edecekse, sa"lıkla ilgili di"er parametreler normale dönse bile, hayvan canlı kalmamalıdır. Hayvanın ya$ayıp ya$amaması konusunda kararı veteriner hekim vermelidir.
Uygulanan i$lem 1) Ya$amasına karar verilen hayvan; sa"lık durumuna uygun bakıma alınmalı, bu Yönetmeli"in 6 ncı maddesinde belirtilen $artlar temin edilerek bir veteriner hekimin veya yetkili di"er bir $ahsın kontrolünde olmalıdır. 2) Ya$amamasına veya bu Yönetmeli"in 6 ncı maddesinde belirtilen $artlardan yararlanamayaca"ına karar verilen hayvan en kısa sürede insancıl bir yöntemle öldürülmelidir. 3) Anestezi/analjezi uygulansın veya uygulanmasın, yürütülen i$lem sırasında veya sonrasında $iddetli a"rı veya sıkıntıya maruz kalan bir hayvana, normal sa"lık ve iyilik durumuna kavu$madı"ı sürece yeni bir i$lem uygulanamaz. E"er yeni i$lem, genel anestezi altında ve hayvan ölene kadar devam edecekse veya sadece küçük giri$imleri içerecekse yapılabilir. 4) Bilimsel bir zorunluluk yok ise hiç bir hayvan birden fazla büyük cerrahi giri$imde kullanılamaz. Deney Hayvanlarının Satı%ı ve Bilimsel Ara%tırmalar $çin Kullanımları Madde 8 Deney hayvanlarının satı$ fiyatları Bakanlıkça belirlenir. Deney hayvanlarının üretim ve temini konusunda faaliyet gösteren kurulu$lar; a) Deney hayvanlarının kullanıldı"ı en az iki ara$tırmayı desteklemek ve bir önceki yıla ait destekledikleri ara$tırmaları Ocak ayında Bakanlı"a bildirmekle, b) Deney hayvanlarına alternatif yakla$ımların konu edildi"i en az bir çalı$mayı desteklemek ve bir önceki yıla ait destekledikleri çalı$maları Ocak ayında Bakanlı"a bildirmekle, c) Deney hayvanlarının kullanımının nedenlerinin konu edildi"i, kamuoyunu bilgilendirici en az bir faaliyeti yürütmekle ve bir önceki yıla ait bu konuda yürüttükleri faaliyetleri Ocak ayında Bakanlı"a bildirmekle yükümlüdürler. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Deney Hayvanı Üreten veya Temin Eden Kurulu$lar!çin Kurulu$!zni, Çalı$ma!zni ve Çalı$anlarla!lgili Hususlar Kurulu% $zni Madde 9 Deneysel veya di"er bilimsel uygulamalarda kullanılan veya kullanılması planlanan tüm hayvanların üretim, satı$ ve bir yerden bir yere nakli ile ilgili olarak faaliyette bulunmak isteyenler ile deneysel ve bilimsel amaçlar için bu tür hayvanları kullanan tüm gerçek ve tüzel ki$iler ile kamu kurum ve kurulu$lar bir dilekçe ile Bakanlı"a müracaat ederek a$a"ıdaki bilgi ve belgeleri tamamlamak zorundadır: a) Bu Yönetmeli"in Ek-1 ine uygun olarak tesis sahibi tarafından doldurulmu$ beyanname, b) Tesisin yerini belirleyen; yerle$im yeri ve çevresine ait bilgileri içeren ve ilgili imar kurulu$unun uygun görü$ü alınarak hazırlanmı$ 1/500 veya 1/1000 ölçekli üç adet vaziyet planı, c) Tesisin tüm bölümlerini içeren detaylı ve teknik kurallarına göre hazırlanmı$ üç adet proje. Tesis sahibince Bakanlı"a verilecek olan bu belgeler, Bakanlıkça incelendikten sonra tesise ait plan ve projeler ilgili Enstitü Müdürlü"ünce gönderilerek uygunlukları hakkında görü$ alınır. Söz konusu tesisin bulundu"u yer; Bakanlıkça görevlendirilecek olan Enstitü Müdürlü"ünden iki uzman veteriner hekim,!l Müdürlü"ü Hayvan Sa"lı"ı %ube Müdürlü"ünden bir veteriner hekim ve tesis $ayet ilçe bazında kurulacak ise!lçe Müdürlü"ünden bir veteriner hekimin olu$turaca"ı komisyon marifetiyle mahallinde incelenir. Bu Yönetmeli"in Ek-2 sinde bulunan yer seçim raporu doldurulur. Bakanlıkça uygun bulunan tesislere kurulu$ izni verilir. Kurulu$ izni bir yıl için geçerlidir. Bu süre içinde tesislerini bitiremeyen gerçek ve tüzel ki$iler ile kamu kurum ve kurulu$lara, uygun görüldü"ü taktirde, Bakanlıkça ek süre verilir. Kurulu$ izni verilmesi veya süre uzatımı, ilgili Valili"e yazı ile bildirilir. Müracaatlar Bakanlıkça en geç bir ay içerisinde cevaplandırılır. Çalı%ma $zni Madde 10 Kurulu$ izni alarak tesislerini onaylı proje ve planlarına göre yapmı$ olan gerçek ve tüzel ki$iler ile kamu kurum ve kurulu$lar, çalı$ma izni almak için a$a"ıdaki bilgi ve belgeler bulunan bir dilekçe ile Bakanlı"a müracaat etmek zorundadırlar: a) Tesisin sorumlu yöneticisi olan veteriner hekim ile laboratuvarda çalı$acak olan veteriner hekimlerin ve tıp doktorlarının ba"lı bulundukları meslek odalarından almı$ oldukları çalı$ma izin belgesine istinaden noterden yapılan sözle$me, b) Tesiste kullanılacak aletlerin teknik özellik ve kapasiteleri ve kullanılacak olan kimyasal ve biyolojik madde gibi materyallerin listesi, c) Tesiste çalı$acak uzmanların sayısı ve uzmanlık alanlarını gösterir belge, d) Açılması istenen i$yeri bir $irket ise $irketin kurulu$unu gösteren Ticaret Sicil Gazetesi, e) Yangın ve patlamalar için gerekli önlemlerin alındı"ına dair itfaiye müdürlü"ünden alınan belge. Belgelerin tetkiki sonucunda; Bakanlık yetkilisi veya yetkilileri, Bakanlıkça görevlendirilecek olan Enstitü Müdürlü"ünden iki uzman veteriner hekim,!l Müdürlü"ü Hayvan Sa"lı"ı %ube Müdürlü"ünden bir veteriner hekim ve tesis $ayet ilçe bazında ise!lçe Müdürlü"ünden bir veteriner hekimin olu$turaca"ı komisyon marifetiyle tesisin mahallinde incelemesi yapılarak, Bu Yönetmeli"in Ek-3 ünde bulunan açılma raporu düzenlenir. Bakanlıkça teknik ve hijyenik yönden uygun bulunan tesise çalı$ma izni verilir. Çalı$ma izni, gerçek ve tüzel ki$iler ile kamu kurum ve kurulu$ların adına tesisin bulundu"u adrese verilir. Bunlar yazı ile Valili"e bildirilir. Deney hayvanı üreten veya temin eden kurulu$lar, Bu Yönetmeli"in 6 ncı maddesinde belirtilen $artları yerine getirmek zorundadır. Beyannamelerinde hangi tür hayvanların üretilece"i belirtilerek çalı$ma izni almı$ tesisler, farklı tür hayvanların üretimini yapabilmeleri için Bakanlıktan ayrıca izin almaları zorunludur. Teknik ve Hijyenik!artlar Madde 11 Bu Yönetmelik kapsamında yer alan üretim yerleri ile laboratuvarlar için aranacak olan teknik ve hijyenik $artlar, Bakanlıkça çıkarılacak talimatla belirlenir. Çalı%anlarla $lgili Hususlar Madde 12 Ara$tırma biriminin bünyesinde bulunması gereken personel ve görevleri a$a"ıdadır: a) Tesis sorumlu yöneticisi: Bu Yönetmelik kapsamındaki deney hayvanı üreten veya temin eden kurulu$larda sorumlu yönetici çalı$tırılması zorunludur. Tesis sorumlu yöneticisinin görevleri, sorumlulukları ve görevlendirilmeleri ile ilgili hususlar a$a"ıda çıkarılmı$tır: 1) Tesis sorumlu yöneticisi; kurulu$un bu Yönetmelik hükümlerine uygun faaliyet göstermesinden, çalı$an personelin sa"lık kontrolü ve e"itimi ile olu$an atık ve artıkların çevre toplum sa"lı"ına zarar vermesini önleyecek do"ru tedbirlerin alınmasından i$verenle birlikte sorumludur. 2) Deney hayvanları üretim tesisinde gelen, üretilen, satılan, kullanılan, ölen veya nakledilen hayvanların, nev i, cinsi, geli$, do"um, ölüm, satı$, nakil tarihleri, uygulanan i$lemler, satın almak veya kullanmak amacı ile ba$vuran $ahsın isim ve adresi ile hayvanların akıbetlerini protokol ve dipkoçanlı rapor defterine kayıtlarını yapmak veya yaptırmakla yükümlüdür. 3) Denetim defterini muhafaza etmek ve Bakanlık tarafından belirlenen bilgi ve belgeleri istenildi"i taktirde ilgililere göstermekle yükümlüdür. 4) Kurulu$un sahibi, sorumlu yöneticinin görevlerini yerine getirmesinde kullanaca"ı her türlü araç, gereç ve imkanları sa"lamak zorundadır. 5) Tesis sorumlu yöneticileri çalı$ma saatleri içinde ba$ka bir i$te çalı$amazlar. 6) Tesisin genel temizlik ve bakımı ile çalı$ma, plan ve programını hazırlamaktan sorumludurlar. b) Veteriner hekim: Ara$tırma birimindeki hayvanların tesise kabulü, bakımı, beslenmesi, üretilmesi, sa"lık durumlarının takibi, hastalıklarının tedavisi, kayıtlarının tutulması ve yapılan ara$tırmaların veteriner hekimlik yönünden uygun olmasından sorumludur, c) Teknisyen: Veteriner sa"lık teknisyeni, veteriner hekimin sorumlulu"undaki i$lerin yürütülmesinde veteriner hekime yardımcı olmak zorundadır, d) Bir $ekilde genetik yapıları de"i$tirilmi$ hayvanların (transgenik, knokout gibi) bulundu"u ara$tırma birimlerinde, genetik konusunda e"itim görmü$ (uzmanlık, doktora veya yüksek lisans e"itimi) veteriner hekim, tıp doktoru veya biyolog, e) Mikrobiyolojik özelliklerinden dolayı özel bakım gerektiren hayvanların (atimik, florasız, patojen mikroorganizma ta$ımayan gibi) bulundu"u ara$tırma birimlerinde mikrobiyoloji konusunda e"itim görmü$ (uzmanlık, doktora veya yüksek lisans e"itimi) veteriner hekim, tıp doktoru veya biyolog, g) Güvenlik görevlisi, h) Temizlik görevlisi, i) Teknik personel, j) Deney hayvanlarının bulunaca"ı tesislerde günde 24 saat, haftada 7 gün olmak üzere, güvenlik görevlisi dı$ında en az bir nöbetçi personel kalmalıdır. Bu personelin acil durumlar için yeterli bilgi ve beceriye sahip olmaları zorunludur. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Kurulu$larla!lgili Hususlar Deney Hayvanlarını Kullanan Kurulu%lar Madde 13 Hayvanları deneysel veya di"er bilimsel amaçlarla kullanan kurulu$lar, bu Yönetmeli"in 6 ncı maddesinde belirtilen $artları yerine getirmek zorundadır. Bu kurulu$lar a$a"ıda belirtilen hususlara uymak zorundadır: a) Bilimsel olarak tatminkar sonuç verebilecek, en az sayıda hayvan kullanılacaktır. b) Kullanılan hayvanların özelliklerine uygun olarak, hayvanlarda en az a"rı, sıkıntı ve kalıcı hasar olu$turmaya yönelik gerekli alet ve ekipman temin edilecektir. c) Hayvanların bakımından ve aletlerin kullanımından sorumlu $ahıslar belirlenecektir. d)!lgilenilen konuda yeterli bilgi ve tecrübesi olan bir personel bulunacak veya böyle bir ki$inin bilgisi dahilinde çalı$ılacaktır. e) Gerekti"inde veterinerlik hizmetlerinin yeterince yerine getirilebilmesi için gerekli düzenlemeler yapılacaktır. f) Bu kurulu$ların; kullanacakları deney hayvanları sayısı baz alınmak suretiyle en azından bir veteriner hekim istihdam etmeleri zorunludur. Veteriner hekim, hayvanların sa"lık durumlarının ve iyilik hallerinin kontrolünden sorumlu olacaktır. Kurulu$larda yer alan deney hayvanları bölümünün sorumlulu"u burada istihdam edilecek olan veteriner hekime ait olacaktır. g) Kullanılan hayvanlar, deney hayvanları üreten veya temin eden kurulu$lardan alınacaktır. h)türü tükenen veya koruma altına alınan hayvanlar deneysel ara$tırmalarda kullanılmayacaktır. Cinslerinden herhangi birisi koruma altına alınan hayvan türünün tümü bu kapsam altına alınmayacaktır. i) Hayvanlara, kurulu$ dı$ında uygulanacak i$lemler için önceden Bakanlıktan izin alınacaktır. j) Bu kurulu$lar, Bakanlık tarafından istendi"i taktirde deney hayvanlarında yürüttükleri i$lemlerle ilgili olarak bilgi vermek zorundadırlar. E#itim ve Ö#retim $çin Hayvanların Kullanımı Madde14 Hayvanları, e"itim ö"retim için kullanan kurulu$lar, kullandıkları veya kullanmayı planladıkları hayvanları ve ne amaçla kullandıklarını Bakanlı"a bildirmek zorundadırlar. Kurum ve kurulu$lar, bilimsel amaçlı deneylerin yapılmasına kendi bünyelerinde kuracakları etik kurul yoluyla izin vereceklerdir. a) Kullanılan hayvanların, bu Yönetmelik hükümlerine uygun bir $ekilde kullanılmasından sorumlu olacak veteriner hekim, hayvanlara uygulanan i$lemleri düzenleyecek ve kontrol edecektir.
b) Hayvanlar, e"itim ö"retim alanında mutlaka gerekli ise kullanılacaktır. c) E"itim ö"retimden sorumlu personel yeterli bilgi ve tecrübeye sahip olacaktır. Kurulu%lardan Bilgi Alınması Madde 15 Kurulu$lar, Bakanlık tarafından istenilen bilgileri, istenilen sıklık ve zaman içerisinde Bakanlı"a bildirmek zorundadırlar. Deney hayvanları ile ilgili olarak herhangi bir yerde gerçekle$tirilen i$lemler hakkında, o i$lemlerden sorumlu ki$inin/ki$ilerin veya kurulu$un izni olmaksızın, kamuoyuna herhangi bir $ekilde açıklamada bulunulamaz, bilgi verilemez. Gerekli görüldü"ü taktirde; Bakanlık tarafından veya Bakanlıkça tayin edilecek ki$i/kurulu$ tarafından kamuoyuna açıklamada bulunulabilir. Kurulu$lardan elde edilen bilgiler Bakanlık tarafından yayınlanarak kullanıma sunulur. Deney hayvanı üreten veya temin eden kurulu$lar, a$a"ıdaki belgeleri düzenleyerek her yılın Ocak ayında Bakanlı"a göndermekle yükümlüdürler. a) Tesiste/Laboratuvarda kullanılan alet ve ekipman listesi, b) Tesiste/Laboratuvarda görevli tüm personelin listesi, c) Bir yıl öncesine ait üretilen hayvanların türleri, cinsleri (su$ları) ve sayıları, d) Bir yıl öncesine ait temin edilen hayvanların türleri, cinsleri (su$ları), geli$ yeri, kimin için temin edildi"i ve sayıları, e) Bir yıl öncesine ait üretilip satılan hayvanların türleri, cinsleri (su$ları) ve sayıları, f) Bir yıl öncesine ait, desteklenen çalı$maların (deney hayvanları ve deney hayvanlarına alternatifler konusunda) listesi, desteklenen ki$i veya kurulu$ların açık adresleri, çalı$ma sonuçları, deste"in ne $ekilde yapıldı"ı (finansman, cihaz, teknik personel, çalı$ma materyali gibi) ve deste"in boyutları, g) Bir yıl öncesine ait, deney hayvanlarının kullanımının gerekleri konusunda gerçekle$tirilen kamuoyunu bilgilendirici faaliyetlerin, $ekli, yeri, hedef kitle ve faaliyet sırasında sunulan materyalin iki kopyası (seminer, video filmi, konu$ma metni, gazete ilanı gibi). Deney hayvanlarını kullanan kurulu$lar, kullanılan hayvanların türleri ve sayıları ile kullanılan hayvanların kullanım amaçlarını bildirim halinde düzenleyerek, bir önceki yıla ait bilgileri, her yılın Ocak ayında Bakanlı"a göndermekle yükümlüdürler. Bakanlık bu belgelere yenilerini ekleyebilir, istenme sıklı"ını ve istenilen belgelerin içeri"ini de"i$tirebilir. BE%!NC! BÖLÜM Cezai Hükümler, Kapatma, De"i$iklik ve!laveler Cezai Hükümler Madde 16 Tesislerin bu Yönetmelikte kayıtlı $art ve sorumluluklarını yerine getirmedi"i veya kaybetti"i, denetimler sonucunda tespit edilen aykırılıkların uyarılara ra"men yerine getirilmedi"i, tesis sorumlu yöneticisinin görevden ayrılmasını müteakip bir ay içerisinde yeni bir tesis sorumlu yöneticisinin göreve atanmadı"ı, bu Yönetmelik hükümleri do"rultusunda Bakanlıktan Projelerine göre çalı$ma izni almı$ fakat sonradan Bakanlı"ın izni olmadan tesislerde yapılan tadilat durumları ile Bakanlı"ın uygun görmedi"i uygulamaların yapıldı"ı hallerde, söz konusu tesisin çalı$ma veya i$letme izinleri, 3285 sayılı Hayvan Sa"lı"ı ve Zabıtası Kanunu ile aynı Kanuna dayanılarak çıkarılan 15/3/1989 tarihli ve 20109 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Hayvan Sa"lı"ı ve Zabıtası Yönetmeli"ine göre i$lem yapılmak suretiyle çalı$ma izinleri iptal edilir. Kapatma De#i%iklik ve $laveler Madde 17 Çalı$ma izni almı$ tesislerde Bakanlı"ın izni olmadan herhangi bir de"i$iklik ve ilave (tesisin kısmen veya tamamen yenilenmesi, tesisin üretim kapasitelerinin artırılması veya azaltılması, yeni bazı hayvan türlerinin veya su$larının üretimi maksadıyla yeni tesis ünitelerinin yapılması gibi) yapılamaz. Bakanlı"ın bu gibi tadilatlara izin vermesi durumunda bu Yönetmelikte geçen bilgi ve belgeler tekrar istenebilir. Verilen çalı$ma izni; üzerinde yazılı gerçek ve tüzel ki$i veya kamu kurum ve kurulu$, adres ve faaliyet alanı için geçerlidir. Bunlardan herhangi birinin de"i$mesi halinde çalı$ma izni geçerlili"ini kaybeder. Tesislerin sahibi tarafından kapatılması, sahip veya unvan de"i$tirilmesi hallerinde, durum en az bir ay önceden Bakanlı"a gönderilmek üzere bir dilekçe ile Valili"e müracaat edilir. Dilekçeye Bakanlı"a gönderilmek üzere de"i$iklikler ile ilgili bilgi ve belgelerle çalı$ma izninin aslı eklenir. Bakanlıkça uygun görülmesi halinde, yeni sahip ve unvan üzerinden tesis için çalı$ma izni verilir. Çalı$ma izninin kaybolması veya okunmayacak $ekilde tahrip olması halinde ilgili gazete ilanı veya tahrip olmu$ çalı$ma izni belgesinin aslı bir dilekçeye eklenerek Valili"e müracaat edilir. Bakanlıkça uygun görülmesi halinde yeniden eski tarih ve sayı ile gerekli açıklama da yapılarak çalı$ma izin belgesi düzenlenir. Tesis faaliyetinin sahibi tarafından durdurulması veya kapatılması hallerinde bu durum yazı ile Valili"e bildirilir. ALTINCI BÖLÜM Çe$itli Hükümler Geçici Madde 1 Çalı$makta olan tesislere a$a"ıdaki hususlar uygulanır: a) Bu Yönetmeli"in yayımından önce kurulmu$, ancak çalı$ma izni almamı$ tesisler, bu Yönetmeli"in yayımı tarihinden itibaren altı ay içerisinde Bakanlı"a müracaat etmek, tesislerini bu Yönetmelik hükümlerine göre düzenlemek ve yeni çalı$ma izni almak zorundadırlar. b) Bu süreler içerisinde müracaat etmeyenler hakkında 3285 sayılı Hayvan Sa"lı"ı ve Zabıtası Kanunu ile 15/3/1989 tarihli ve 20109 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Hayvan Sa"lı"ı ve Zabıtası Yönetmeli"ine göre i$lem yapılır. Tesisler yükümlülüklerini yerine getirinceye kadar kapatılır. Yürürlük Madde 18 Bu Yönetmelik, yayımı tarihinde yürürlü"e girer. Yürütme Madde 19 Bu Yönetmelik hükümlerini Tarım ve Köyi$leri Bakanı yürütür. YED!NC! BÖLÜM Son Hükümler EK-1 BEYANNAME 1-Kurulacak tesisin; 2-Faaliyet alanı a) Temin etme : (Hangi hayvanların temin edilece"i?) b)üretim : (Hangi hayvanların üretilece"i?) 3-Tesisin faaliyet alanı ile ilgili açıklama raporu.
4-Tesisin yapımı için dü$ünülen ba$lama tarihi. Tesis Sahibinin Adı ve Soyadı!mza EK-2 YER SEÇ$M RAPORU 1-Kurulacak tesisin g) Faaliyet alanı : 2-Tesisin yeri ve çevresinin halen ne amaçla kullanıldı"ı? 3-Kurulacak tesis yerinin deney hayvanları üretimine uygun olup olmayaca"ı? Deney hayvanları üretim tesisinin kurulaca"ı yer uygundur/uygun de"ildir (nedenleri). Enstitü Md. Yetkilisi Enstitü Md. Yetkilisi!l Md. Yetkilisi!lçe Md. Yetkilisi Uzm. Vet. Hekim Uzm. Vet. Hekim Veteriner Hekim Veteriner Hekim EK-3 AÇILMA RAPORU 1-Tesis g) Faaliyet alanı : 2-Tesisin kurma izni a$amasındaki plan ve projelerine göre uygun olarak yapılıp yapılmadı"ı? a) Yapılmı$tır b) Yapılmamı$tır. 3-!$çi Sa"lı"ı ve!$ Güvenli"i Tüzü"ü uyarınca i$letme belgesi olup olmadı"ı? a) Mevcuttur b) Mevcut de"ildir 4-Yangın ve patlamalara kar$ı gerekli tedbirlerin alınıp alınmadı"ına dair itfaiye müdürlü"ünden belge alınıp alınmadı"ı? a) Alınmı$tır b) Alınmamı$tır 5-Sorumlu yönetici, tıp doktoru, laboratuvar uzmanı, veteriner hekim ve teknik personellerin noter onaylı sözle$mesinin olup olmadı"ı? a) Mevcuttur b) Mevcut de"ildir 6-Tesis ünitelerinde kullanılacak alet ve ekipmanların teknik özellik ve kapasiteleri uygun mu? a) Uygun b) Uygun de"il 7-Tesis ünitelerinde çalı$acak laboratuvar uzmanlarının, tıp doktorlarının, veteriner hekimlerin, laboratuvar teknik personelinin ve laboratuvar teknisyenlerinin sayısı yeterli mi? a)yeterli b) Yetersiz
8-Mahallinde yapılan inceleme sonucundaki tespit ve gözlemler: Te$his ve analiz/üretim laboratuvarına açılma raporu verilmesi uygundur/uygun de" ildir (nedenleri). Bakanlık Yetkilisi Enstitü Md. Yetkilisi Enstitü Md. Yetkilisi!l Md. Yetkilisi!lçe Md. Yetkilisi Veteriner Hekim Uzm. Vet. Hekim Uzm. Vet. Hekim Veteriner Hekim Veteriner Hekim Çevre ve Orman Bakanlı"ından: Avlakların Kurulu%u, Yönetimi ve Denetimi Esas ve Usulleri ile $lgili Yönetmelik B!R!NC! KISIM Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak ve Tanımlar Amaç ve Kapsam Madde 1 Bu Yönetmelik, avlaklarda av ve yaban hayvanlarının korunması ve avcılı"ın düzenlenmesi amacıyla avlakların kurulu$u, yönetimi ve denetimi esaslarını belirler. Hukuki Dayanak Madde 2 Bu Yönetmelik, 4915 sayılı Kara Avcılı"ı Kanununun 11 inci maddesine dayanılarak düzenlenmi$tir. Tanımlar Madde 3 Bu Yönetmelikte yer alan; a) Kanun: 4915 sayılı Kara Avcılı"ı Kanununu, b) Bakanlık: Çevre ve Orman Bakanlı"ını, c) Bakan: Çevre ve Orman Bakanını, d) Genel Müdürlük: Do"a Koruma ve Millî Parklar Genel Müdürlü"ünü, e)!l Müdürlü"ü:!l Çevre ve Orman Müdürlü"ünü, f) Orman!$letme %efli"i: Orman Genel Müdürlü"ünün i$letme müdürlüklerine ba"lı birimini, g) Av Hayvanı: Kanun kapsamında avlanan, korunan ve Bakanlıkça belirlenen listede yer alan hayvanları, h) Yaban Hayvanı: Sadece suda ya$ayan memeliler dı$ında kalan ve Bakanlıkça belirlenen bütün memelileri, ku$ları ve sürüngenleri, i) MAK: Merkez Av Komisyonunu, j) Avlak: Av ve yaban hayvanlarının do"al olarak ya$adıkları veya sonradan salındıkları sahaları, k) Özel Avlak: Bir bütün te$kil eden özel mülkiyetteki tapulu arazilerden, Bakanlı"ın avlaklar için tespit etti"i ve tanımladı"ı $artlara uygun olan avlakları, l) Devlet Avla"ı: Devlet ormanları, toprak muhafaza, a"açlandırma sahaları ve benzeri yerlerle Devlet tarım i$letmeleri, baraj gölleri ve emniyet sahalarında, ilgili kurulu$un muvafakatı alınarak Bakanlıkça avlak olarak ayrılan yerleri, m) Genel Avlak: Özel ve Devlet avlakları dı$ında kalan bütün av sahaları ile göl, lagün, bataklık ve sazlık gibi sahaları, n) Örnek Avlak: Devlet avlakları ve genel avlaklar içinde Bakanlıkça belirlenecek esaslara göre ayrılan ve i$letilen veya i$lettirilen avlakları, o) Avlanma Plânı: Envanteri yapılan, sınırları belli bir avlak alanında avlanmasına izin verilen yaban hayvanlarının tür, cinsiyet ve ya$ itibariyle kaç adet, hangi usul ve kurallara uyularak ne kadar süre içerisinde avlanaca"ını düzenleyen ve ya$ama ortamının geli$tirilerek sürdürülmesi için gerekli önlemleri öngören ve Genel Müdürlükçe onaylanmı$ plânı, p) Trofe: Yaban hayvanının boynuz, di$, post ve benzeri hatıra de"eri ta$ıyan parçalarını, r) Avlak Yöneticisi:!$lettirilen örnek avlakların bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak yönetilmesinden sorumlu olan, fakültelerin orman mühendisli"i, orman endüstri mühendisli"i, veteriner hekimli"i, ziraat mühendisli"i ve biyoloji bölümünden mezun olmu$ ve yaban hayatı yönetimi konusunda Genel Müdürlükçe verilecek sertifikaya sahip ki$ileri, s) Avlak!$letmecisi:!$letmeye verilen örnek avlakların, 2886 Devlet!hale Kanunu hükümlerine göre, avlanma hakkını elde eden ve Bakanlıkça belirlenen $artname ve sözle$me hükümlerine göre avlakları i$leten gerçek veya tüzel ki$ileri, ifade eder.!k!nc! KISIM Devlet, Genel ve Örnek Avlak Alanlarının ve Sınırlarının Belirlenmesi, Planlaması ve Kurulu$u B!R!NC! BÖLÜM Avlakların Seçimi ve Alanlarının Belirlenmesi Avlak Olarak Ayrılmayacak Yerler Madde 4 Devlet avlakları kapsamına giren ancak ilgili kurulu$un muvafakatı olmayan sahalar, yaban hayatı koruma ve geli$tirme sahaları, 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu kapsamında olan sahalar ile herhangi bir koruma statüsünde olup, MAK statüsü belirtilerek avlanmanın yasaklandı"ı sahalar avlak olarak ayrılmaz. Bu sahalarda Kanunun 12 nci maddesi hükmü çerçevesinde örnek avlak statüsünde avlanma yapılabilir. Devlet Avlakları Madde 5 Ormanlık alanlar, toprak muhafaza ve a"açlandırma sahaları ile Devlet tarım i$letmeleri sahaları, baraj gölleri ve bunların emniyet sahalarından uygun görülenler ilgili kurulu$un da muvafakatı alınarak, il sınırları dikkate alınmak suretiyle Devlet avla"ı olarak tefrik edilir. Ormanlık alanlar, toprak muhafaza ve a"açlandırma sahalarının Devlet avla"ı olarak ayrımında orman i$letme $eflikleri sınırları esas alınır. Birden fazla orman i$letme $efli"i alanı bir avlak olarak ayrılabilir. Genel Avlaklar Madde 6 Devlet avlakları, özel avlaklar ve meskun mahaller haricinde kalan bütün yerler genel avlaktır. Bu avlaklardan; a) Su Ku$ları Avlakları; Göl, lagün, bataklık, sazlık ve benzeri sahaları, b) Keklik, Çil Keklik ve Tav$an Avlakları; De"i$ik türlerde otlarla kaplı meralar ile çalı veya a"aççık formunda bitkilerin gruplar ve kümeler halinde yer aldı"ı kayalık ve ta$lık sahaları, c) Bıldırcın Avlakları; Mera, yoncalık, anız alanları, ekili alanlar, tür bazında, ayrıca, yukarıda tür bazında ayrımı yapılan avlakların içine girmeyen sahalardan çengel boynuzlu da" keçisi, yaban horozu, yaban domuzu, ur keklik ve benzeri türlerin bulundu"u yerler ile yüksek yaylalar ve alpin bölgeler de genel avlak olarak ayrılabilir. Orman içerisinde kalan tarım arazileri ile üçyüz hektardan küçük hazine arazileri, devlet avlakları içerisinde gösterilir. Aynı $ekilde genel avlaklar içerisinde kalan üçyüz hektardan küçük ormanlık araziler genel avlak içerisinde gösterilir. Örnek Avlaklar Madde 7 Devlet avlakları ve genel avlaklar içerisinden ön-etüt ve envanter çalı$malarına göre popülasyonu yeterli olan türlere yönelik olarak Genel Müdürlükçe sınırları belirlenen sahalarda örnek avlaklar olu$turulur. Bu avlaklar, av ve yaban hayvanlarının barınabilece"i, beslenebilece"i, dinlenebilece"i, do"al olarak üreyebilece"i ve bu faaliyetleri sürdürebilece"i asgari ya$ama ve dola$ım alanına sahip, planlı avlanmanın yapıldı"ı korumalı alanlardan seçilir. Avlakların, mera, yaylak ve kı$laklarda kurulmak istenmesi durumunda il mera komisyonundan görü$ alınır. Örnek Avlakların Büyüklü#ü Madde 8 Avlak alanları büyüklü"ü memeli türler için en az üçbin hektar, kanatlılar için en az bin hektar olarak planlanır. Avlak Alanlarının Sınırlarının Belirlenmesi ve $%aretlenmesi Madde 9 Alanın sınırları mümkün oldu"unca yol, dere, sırt gibi do"al hatlardan geçirilmelidir. Yapay i$aretlemenin zorunlu oldu"u durumlarda ise arazinin topo"rafik yapısı dikkate alınarak alanın sınırlarını belirten gerekli i$aretlemeler yapılır. Avla"ın i$lettirilmesi durumunda müte$ebbis, avla"ın tamamını veya bir kısmını Genel Müdürlükçe de uygun görülmesi halinde esnek plastik kaplamalı telle çevirebilir. Bu alanlar tarım arazisi ise tarım il müdürlüklerinden, 10/8/2001 tarihli ve 24489 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Tarım Arazilerinin Korunması ve Kullanılmasına Dair Yönetmelik kapsamında görü$ alınır.!k!nc! BÖLÜM Avlakların Etüdü Devlet ve Genel Avlakların Etüdü Madde 10 Bu avlaklarda ön etüt raporu (Ek-1), mevcut sahanın yönetiminden sorumlu kamu kurum ve kurulu$larının ilgili birim temsilcilerinin katılımıyla il müdürlükleri tarafından düzenlenir. Örnek Avlakların Etüt ve Avlanma Planı Madde 11 Genel Müdürlük talimatları do"rultusunda veya il müdürlü"ünce teklif edilen 7 ve 8 inci maddede belirtilen özelliklere sahip alanlar, il müdürlü"ü tarafından olu$turulacak bir komisyon marifetiyle yerinde yapılacak veya yaptırılacak inceleme ve envanter çalı$maları sonucunda ön etüt raporu (Ek-1) ile avlanma planı (Ek- 2) tanzim edilerek, alanın