Pestisitlerin Uygulamaya Hazırlanmasında Dikkat Edilecek Hususlar Hüseyin Duran Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Samsun 2009
Tarımsal mücadele yöntemleri içinde en çok Kimyasal Mücadele Yöntemi tercih edilmektedir. Uygulamada kolaylık ve yüksek etkinlik tercihindeki en önemli etkenlerdir. Pestisitlerin bilinçsiz ve yoğun kullanımı insan sağlığı ve çevre açısından olumsuz sorunlara neden olur.
Kimyasal Mücadele Önemli unsurlar Pestisitler Uygulama alet ve makinaları Uygulayıcı
Pestisitler kullanım şekillerine göre; Direkt kullanılanlar Toz olanlar, ULV formülasyonlar, granüller ve bazı nematisitler İndirekt kullanılanlar Su yada organik çözü içinde seyreltilerek kullanılanlar Islanabilir toz ilaçlar, solüsyonlar ve yağlar
Günümüzde yoğun olarak sıvı pestisitler kullanılmaktadır. Etkili madde bir eritici içinde eritilmiştir. Karışım çözelti, süspansiyon veya emülsiyon şeklinde olabilir. Çözeltide; taşıyıcı sıvıya çözücülük sınırı aşmayacak kadar etkili madde katılır. Karıştırma olmadan konsantrasyon korunur. Süspansiyon; katı olan etkili madde taşıyıcı sıvı içinde askıda kalır. Uygulama sırasında ise ilacın sürekli karıştırılması gerekir.konsantrasyon bu şekilde korunur. Emülsiyon; ilaçlar sıvı haldedir. Taşıyıcı sıvı içinde etkili madde 1,5-2 µm büyüklüğünde askıda olur. Uygulama sırasında karıştırılması gerekir.
Pestisit ve Uygulayıcı - En uygun ilaç seçilmelidir. - İnsan ve çevre için en az toksik, fakat hedef zararlı için en etkili olanı tercih edilmelidir. - İlaç orijinal ambalajında olmalıdır. - Ambalaj bozuk olmamalıdır. - İlaçlar çocukların ve evcil hayvanların ulaşamayacakları yerde saklanmalıdır. -Besin maddelerinin bulunduğu yerde muhafaza edilmemelidir.
Pestisit ve Uygulayıcı - İlaçlar ısı kaynaklarına yakın konulmamalıdır. - Kullanmadan önce etiket bilgileri kontrol edilmelidir. - Son kullanma tarihleri dikkate alınarak tercih edilmelidir. - Hangi pestisitlerin karışabilir olduğu dikkate alınmalıdır. - Uygulayıcı kesinlikle çocuklar olmamalıdır -Uygulanmaya hazırlanmasında özel elbise, eldiven ve maske kullanılmalıdır. - Herhangi bir pestisit bulaşmasında bol sabunlu su ile yıkanmalıdır. - Uygulamadan önce çevre güvenliği sağlanmalıdır. Bu amaçla, çocuklar ve evcil hayvanlar uzaklaştırılmalıdır.
Pestisit ve Uygulayıcı -Uygulama sahasına yakın olması muhtemel arıcılar uyarılmalıdır. -Uygulama yapılacak alanın görülebilecek yerine uyarıcı levha asılmalıdır.
Uygulama Kriterleri - Uygun hava şartlarında yapılmalıdır. (Rüzgarsız, sıcak olmayan, çiğ kalkınca yapılmalıdır. -Pestisitin özelliğine göre son ilaçlama tarihi ile hasat tarihi kontrol edilerek uygulama yapılmalıdır. -Uygulama günü içinde bitirilecek veya ihtiyaç kadar pestisit hazırlanmalıdır.
Alet - Makine Kriterleri - Kullanılacak alet ya da makine bakımlı ve temiz olmalıdır. - Pülverizatör ise üzerinde bum ve memeler kontrol edilmeli, tıkalı ya da eski ise değiştirilmelidir. - Uygulama yapılacak hedef zararlıya uygun meme tipi seçilmelidir. - Alet ya da makine kalibrasyonu uygun şekilde yapılmalıdır.
Pestisitler tohuma, toprağa ya da bitkiye uygulanmaktadır. Önerilen dozun homojen olarak uygulanması sonucunda hem başarıya ulaşmak hem de insan ve çevre sağlığına olumsuz etkileri önleyebilmek temel hedeftir.
Hedef Zararlı Organizmalar 1) Durgun yada sabit hedefler nimfler Kabuklu bitler Beyaz sinekler Yabancıotlar Hastalıklar
2-Hareketli hedefler İlaçlama sırasında bitki üzerinde bulunmayan veya kaçabilen hedeflerdir Çekirgeler, Meyve sinekleri, bazı böcekler
Hedef Zararlı Organizmalar Pestisit Seçimi * Durgun hedeflere karşı Genelde kontak etkili ilaçlar veya yağlar Genelde orta ve yüksek hacimli püskürtme * Hareketli hedeflere karşı Genelde kontak ve mide zehiri etkili ilaçlar Genelde düşük veya orta hacimli püskürtme
Hedef Zararlı Organizmalar Pestisit Seçimi Hedeflerin bitki üzerinde bulundukları organ ve yerler Hedef zararlının biyolojisi ve morfolojik yapısı Yüzeyde bulunan bir tırtıl ile yaprak dokusu içinde bulunan tırtıla için farklı pestisit seçilmelidir.
Alet Makine Seçimi Hedef olan zararlı organizmaya pestisiti homojen olarak ulaştırıp dağıtabilecek uygulanacak norm ve bitki çeşidine uygun alet makine tipi seçilmelidir. Alet makine için kalibrasyon yapılmalıdır.
Hedef Bitkiler Bitkinin morfolojik yapısı Mumumsu tabaka ilacın yapışmasını engeller Böyle durumlarda yapıştırıcı kullanılmalıdır. Bitkilerin habitüsü, yaprak veya dallarının sık olması İyi kaplamayı engeller
Pestisit Özelliği Pestisitin kimyasal yapısı Pestisitin etki mekanizması Aynı zararlıya sürekli aynı etki mekanizmasına sahip ilaçların kullanılması dayanıklılık
Pestisit Karışımları Pestisitlerin birbirleriyle karıştırılması uygulamada ekonomi sağlaması açısından önemlidir. zaman ve işçilik tasarruf sağlar. Pestisitler karıştırıldığında; özelliklerini yitirmemeleri bitkilere zarar vermemeleri gerekir. Pestisitlerin karışım tabloları hazırlanmıştır. tablolarında tüm pestisitleri bulmak çoğu kez mümkün olmaz. Çünkü aktif madde sayısı oldukça fazladır ve her yıl yenileri geliştirilmektedir.
Karışabilir Carbaryl Carbophenothion Cyhexatin Dialifos Dispinon, Nethidathion Dicofol Endosulfan EPN, Dioxathion Ethion İ N S E K T İ S İ T v e A K A R İ S İ T L E R Malathion, Parathion Methomyl Methodisophos, Azinphosmethyl Phosphomidon Oxydemeton-methyl Phosalone Phosmet Propargite Quinomethionate Tetradifon Sadece P formülasyonları karışabilir Önlemle karışabilir Yeterli bilgi yok Karıştırılamaz Toxaphene Trichlorphon Yazlık Yağlar Bakır Benomyl, Thieebendarole Captan, Captafol, Cerban Chlorothalonil Dinocap Dedine F U N G İ S İ T L E R Terhan, Mancoreb, Maneb Metiram, Thiram, Zineb, Zirma Kükürt (P)
Suyun Özelliği Suyun temiz olması Su ph sının uygun olması Uygun ph genelde 6-6.5 olmalıdır. ph testi yapılmalı ph yı düşürmek için suya birkaç damla fosforik asit, nitrik asit veya DAP (Diamonyumphosfat) eklenebilir.
Çevrenin Özellikleri Rüzgar, Sıcaklık, Nem, Yağış gibi özellikler uygulama açısından belirleyici kriterlerdir. Rüzgar; sürüklenmeyi arttırır. Kayıplar ve çevre kirliliği sorunları meydana gelir. Sıcaklık; damla buharlaşmasına neden olur. Aynı zamanda fitotoksisiteyi de artırır. Nem; özellikle sabah oluşan çiğ şartlarında uygulama yapılmaz. Yağışlar; bitki üzerindeki pestisiti yıkayabilir.
Pestisit Karışımları Aktif maddenin asit veya alkali ortamda bulunmasıyla stabilitesi sağlanır. Buna göre asit ortamdaki bir aktif madde ile alkali ortamda bulunan bir aktif madde birbiriyle karıştırıldığında her iki aktif maddenin stabilitesi yani özelliği korunamaz. Bu durumda da bu iki aktif madde birbiriyle karışamaz. Aktif maddenin stabilitesinin bozulmaması esasına dayanarak verilen pestisitlerin birbirleriyle karıştırılmaları sakıncalıdır.
Pestisit Karışımları Aşağıdaki durumlarda karışım yapılmaz İnsektisit + fungisit karışımları Diazinon + Dinocap Fenvalerate + Bakır, Kükürt Parathion + Captan, Dodine Phosphamidon + Captan, Kükürt Chlorpyrifos + Kükürt Chlorpyrifos + Maneb, Zineb Endosulfan + Dinocap Omethoate + Kükürt Phosmet + Bakır Trichlorphon + Kükürt İnsektisit + insektisit ve akarisit karışımları Carbaryl + Trichlorphon Chlorpyrifos + Tetradifon Diazinon + Trichlorphon Dimethoate + Trichlorphon Endosulfan + Trichlorphon Fenvalerate + Tetradifon, Phosmet Phosalone + Phosphamidon, Phosalone + Quinomethionate Phosalone + Trichlorphon Trichlorphon + Dinocap, Dodine
Pestisit Karışımlarının Dezavantajları Fitotoksisiteyi arttırması Püskürtme güçlüğüne neden olması Kalibrasyonun zorlaşması Bu dezavantajların azalması için mümkün olduğunca ikiden fazla pestisiti karıştırarak kullanmaktan kaçınmak gerekir.
Pestisit Karışımlarının Hazırlanması Karıştırılacak pestisitlerin etiketler önerilerine uyulmalıdır. Mevcut karışım tablolarından ön bilgi edinilmelidir. İlgili firma veya teknik elemanlar bilgisi alınmalıdır. Genel olarak aynı formülasyonlu ilaçlar karıştırılmalıdır.
Pestisit Karışımlarının Hazırlanması Farklı formülasyonlu ilaçlar karıştırılacaksa önce suda ıslanabilir toz (P) formülasyonlar, sonra sırasıyla akıcı konsantre (SC), suda çözünen toz (SP), yayıcı ve yapıstırıcılar, en son emülsiyon konsantre (EC) formülasyonlar eklenmelidir.
Pestisit Karışımlarının Hazırlanması Tereddüt gidermek için bir ön test yapılabilir. Yukarıdaki sıraya göre karıştırılır. Bir saat sonra yağ parçacık veya damlacıkları oluşması, katı parçacıkların oluşması, dipte tortu oluşması gibi görünümler varsa bu iki pestisitin karıştırılmasının sakıncalı olabileceğini gösterir.
Pestisit Karışımlarının Hazırlanması Diğer önemli bir konu da mineral yaprak gübrelerin pestisitlerle karıştırılarak uygulanmasıdır. Son yıllarda bu durum adeta alışkanlık haline gelmiştir ve bugüne kadar önemli bir problem bildirilmemiştir. Ancak hümik maddelerin kimyasalları bağlama ve onlarla kompleks bileşikler oluşturabilme özelliği nedeniyle dikkatli davranılmalıdır.