Açıklama Açıklama Uzun yıllara dayanan dünya çapında araç arızaları ile ilgili olarak edinilen deneyimler ve yapılan analizleri bir Scania distribütörü tarafından müşteriye teslimattan önce komple araçlarda gerçekleştirilen teslimat kontrolünün (T bakımı) bir kısmının temelini teşkil eder. Şasi ile üstyapı arasındaki arayüzde bazı problemli alanlar vardır; örneğin: Hidrolik bağlantılar Sıcak bileşenler Elektrikli parçalar Elektrik bağlantıları Bu belgedeki talimatlar, üstyapı imalatçısının aracın hizmet ömrü süresince üstyapıyı yüksek kalite ile işletim güvenilirliğini ve minimum bedensel yaralanma ve maddi hasar riskini sağlayacak şekilde uygulamasına yardımcı olmak üzere hazırlanmıştır. Aşağıdaki talimat noktaları müşteriye teslimattan önce Kalite ve güvenlik kontrolü dokümanındaki kontrol noktalarına karşılık gelmektedir 2: Kontrol listesi. 03:10-10 Yayım 2 tr-tr 1 (23)
Hidrolik borular ve hortumlar Malzeme seçimi Talimat noktası 1a: Hidrolik sıvı için mümkün olduğunca lastik hortumlar veya benzerleri yerine çelik borular kullanın. Çelik borular sıcaklık değişikliklerine, sürtünmeye ve çok sayıda kimyasal ürünlere karşı daha yüksek bir dayanıklılığa sahiptir. Talimat noktası 1b: Bir lastik hortumun kullanılacağı durumlar: Tipi uygulamaya ve çevreye göre seçin. Sıcaklıklar, basınç seviyeleri, kimyasal maddelere dayanıklılık vs. için limitler oluşturun. Kalite ve güvenlik kontrolü ekindeki seçilen hortumu müşteriye teslimattan önce belgeleyin 2: Kontrol listesi. Markayı, hortum tipini, ısıya dayanıklılığı ve basınca dayanıklılığı not edin. Hortumun maruz kalacağı streslere dayanmasını sağlayabilmek için her durumda doğru hortumun seçilmesi önemlidir. Dokümantasyon araç kontrollerini, onarımlarını, soruşturmalarını ve garanti ile sigorta işlerini kolaylaştıracaktır. Çelik boru 343 874 03:10-10 Yayım 2 tr-tr 2 (23)
Isı kalkanları Talimat noktası 2a: Plastik ya da lastik parçalar 250 C'yi aşan sıcaklıklara sahip sıcak bileşenlerden itibaren 100 mm daha yakına monte edilmek zorundaysa, ısı kalkanları kullanın. Sıcak yüzey ile ısı kalkanı arasında asgari 15 mm'lik bir boşluk bırakmayı deneyin. 2 1 Plastik ve lastik hortumlar sıcak bileşenler ile temas halindeyse eriyebilir. Sıcak bileşenlere gelen hidrolik yağ sızıntıları yangına neden olabilir. Talimat noktası 2b: Hidrolik pompayı yüksek ısıya karşı koruyun. 3 Hidrolik yağ kayıpları, aşırı yüksek ısılarda özelliklerini kalıcı olarak yitirirler. 343 869 1. Kabin arkasında egzoz borusu üstünde ısı kalkanı 2. Hortumlu PTO'lar için egzoz borusu ve hidrolik pompa arasındaki ısı kalkanları 3. Motor ve üstyapı arasındaki ısı kalkanı 03:10-10 Yayım 2 tr-tr 3 (23)
Hidrolik donanımın takılması Talimat noktası 3: Hidrolik hortumları sabitlemek bir lastik kaplamalı kelepçe veya kablo bağları yerine plastik bloklar kullanın. Yüksek ısılar plastik kaplamayı zaman içerisinde bozar. Hortumların sabitlenmesi için plastik bağlar kullanırlarsa, ortam sıcaklılığının dikkate alınması önemlidir. Ortam sıcaklığı 100 C'nin altında ise, plastik bağlar kullanın. Ortam sıcaklığı 100 C'den daha yüksek ise ya da hortumları 250 C'den daha sıcak olan sıcak bileşenlerden 100 mm'den daha az bir mesafede sabitlemek için metal bağlar kullanın. Az kuvvete ve güvenirliğe sahip olduklarından kablo bağlarında mümkün olduğunca kaçının. Plastik bloklarla kelepçeleme örneği 351 065 03:10-10 Yayım 2 tr-tr 4 (23)
Talimat noktası 4: Sadece su ve kirin birikmesini önleyecek şekilde tasarlanmış ve monte edilebilecek olan metal braketleri kullanın. Su ve kir pasa neden olur. Metal tespit malzemesi ile kelepçeleme örneği 343 875 03:10-10 Yayım 2 tr-tr 5 (23)
Talimat noktası 5: Minimum sürtünme riski temin etmek için hidrolik hortumlar takın ve sabitleyin. Açık konumlar motor bölmesi içerisinde ve şasi çerçevesi boyunca yer alır. Örneğin poliyamit gibi spiral plastikten üretilen sürtünme koruyucu kapaklar kullanın. Sürtünme sızıntıya neden olabilir. 03:10-10 Yayım 2 tr-tr 6 (23)
Talimat noktası 6a: Hidrolik sistem içerisindeki bileşenler ile şasiye sabitlenmiş bileşenler arasında gerekli boşluğun olmasını sağlayın. Bu son derece aşırı işletim koşulları için de geçerlidir; örneğin: Maksimum süspansiyon hareketi Maks emniyet kilidi Talimat noktası 6b: Keskin veya dönen parçalara yakın yerlerde sağlam sabitleme yapın. Gerekli açıklığı kontrol edin 351 069 03:10-10 Yayım 2 tr-tr 7 (23)
Talimat noktası 7: Hortum ve boruların iyi bir gerilim rahatlığı sağlayan şekilde takılmasını sağlayın.. Mekanik açıdan zayıf bileşenler mekanik açıdan daha güçlü bileşenlerden daha sıkı bir kelepçelemeye ihtiyaç duyarlar. İstenmeyen kopma kuvvetinden kaçınmak amacıyla yük hafifletmesi ve kelepçelemesi kaplinlere yakın bir şekilde gerçekleştirilmelidir. 200-300 mm dahilinde bir yük hafifletmesi önerilir. T-rakorları ve benzeri gibi kaplin elemanları hafifletilmesi gereken ağırlık ve kopma kuvveti eklerler. Kopma kuvvetleri ayrıca kar, buzlanma, kir ve yol koşulları nedeniyle de artabilir. Zayıf kopma kuvveti kaplinlerin kırılmasına neden olabilir. Kelepçeleme örneği 343 875 Talimat noktası 8: Kaplinli hidrolik donanımı (örneğin depolar, valflar ve bağlantılar) egzoz sistemi parçalarının üzerine veya 250 C'yi aşan sıcaklıklara sahip herhangi başka bir sıcak bileşenin üzerine yerleştirmekten kaçının. Bu mümkün değilse, sızan yağın herhangi bir sıcak bileşene damlamasını önlemek için damlama korumasını takın. Sıcak bileşenlere gelen sızıntılar yangına neden olabilir. 03:10-10 Yayım 2 tr-tr 8 (23)
Talimat noktası 9: Hidrolik donanımı, hidrolik sıvının gereksiz ve istenmeyen bir şekilde ısınmasını önleyecek şekilde, yani 250 C'yi aşan sıcaklıklara sahip sıcak bileşenlere çok fazla yakın olmayacak biçimde yerleştirin. Hidrolik sistem bileşenlerinin etrafında iyi hava sirkülasyonu elde etmeyi hedefleyin. Sıcak hidrolik sıvısı hidrolik sisteminin performansını azaltabilir. 345 791 Hidrolik pompası örneği Talimat noktası 10: Eşya kutularının ve benzer şeylerin içleri yerlerine ve havalandırmalarına bağlı olarak çok sıcak hale gelebileceklerini unutmayın. Yüksek sıcaklıklar eşya kutularının işlevselliğini azaltabilir. Eşya kutusu örneği 351 063 03:10-10 Yayım 2 tr-tr 9 (23)
Motor bölmesi soğutma havası Talimat noktası 11: Donanımı, işletim sırasında motor bölmesi içerisinde dolaşan soğutma havasının tahliyesini engelleyecek şekilde monte etmekten kaçının. Radyatörden geçen hava akışı çoğu zaman 3 5 m 3 /sn'dir Radyatörün aşağı akış yönündeki hava sıcaklığı normalde 90 C'dir ve hatta motorun arka kısmında daha da yüksektir. Motordan gelen sıcak hava üstyapıya zarar verip yangın tehlikesi oluşturabilir. 03:10-10 Yayım 2 tr-tr 10 (23)
Egzoz sistemi ve diğer sıcak bileşenler Talimat noktası 12: Fabrika tarafından takılan egzoz sistemini ve egzoz sistemi bileşenlerinin ısı kalkanlarını modifiye etmekten mümkün olduğunca kaçının. Modifikasyonlar çeşitli güvenlik riskleri türlerine neden olabilir ve yasal gerekliliklerine ve sertifikalarına uyulmamasına yol açabilir. Egzoz sistemi modifikasyonu ile ilgili ayrıntılı bilgi, Şasi modifikasyonları altındaki, Egzoz Sistemi belgesinde bulunmaktadır. Direksiyona, frenlere ve yakıta yönelik hidrolik sıvısı taşıması için kullanılan plastik ve lastik hortumlar önemli kritik bileşenlerindendir. Yanlış bir şekilde gerçekleştirilen egzoz sistemi modifikasyonları yangına neden olabilir. Talimat noktası 13: Egzoz çıkış alanının herhangi bir yanıcı malzeme ile temas etmediğinden emin olun. Örn. vinç çalışması sırasında olduğu gibi araç durağan olsa dahi işletim esnasında büyük miktarda ısının egzoz çıkışından çıktığını unutmayın. Egzoz gazı hacmi çoğu zaman 5-15 m³/dak'tır ve egzoz gazı sıcaklığı 500 C'yi aşan sıcaklıklara ulaşabilir. 351 068 Yanlış yapılmış bir egzoz çıkışı azalan işlevselliğe ve performansa yol açabilir ve yangına neden olabilir. Egzoz sistemi örneği 03:10-10 Yayım 2 tr-tr 11 (23)
Talimat noktası 14: Örn. yükleme veya boşaltma sırasında dökülme gibi hiçbir bir yanıcı yükün ve diğer malzemelerin sıcak bileşenlerin yakınında veya üzerinde toplanmamasını sağlayın. Dökülen yanıcı öteberinin hava sirkülasyonuna bağlı olarak sıcak bileşenlerden itibaren 300 mm daha fazla yakınlaşmamasını sağlayın. Yangın riskleri ile ilgili ayrıntılı bilgi, Güvenlik başlığı altındaki sıcak bileşenlerle ilişkili olarak Yangın riski belgesinde bulunmaktadır. Yanıcı maddelerin sıcak bileşenler üzerinde toplanması yangına neden olabilir. 03:10-10 Yayım 2 tr-tr 12 (23)
Sıvı deposu Talimat noktası 15: Sıvı depoları, istenilen sıvı tipi ile işaretlenmelidir. Minimum ve maksimum seviyelerin bir kontrol camını veya seviye çubuğunu kullanarak okunması kolay olmalıdır. Doğru sıvı ve hacim sistemin işlemesi için hayati öneme sahiptir. i Use Approved Coolant Only 1949013 Germany 25.04.2013 22:36 277400 P2371006 351 067 Sıvı deposu örneği 03:10-10 Yayım 2 tr-tr 13 (23)
Üstyapı dokümantasyonu Talimat noktası 16: Makine Direktifi 2006/42/EC, belirli dokümantasyonların hidrolik ile güçlendirilmiş makineleri kapsayan üstyapı ile beraber teslimatını gerektirmektedir, örn. aşağıdaki gibi: 1 Güvenli işletime ve donamın kullanımına ilişkin kılavuz CE işaretli ürünleri gösteren belge Donanımın idamesine ve bakımına ilişkin talimatlar Test sürüşü ve sızıntı testi protokolü Sızıntı testi protokolü ve taşma valflerini kontrol eden taşma valflerinin işlevsel kontrol protokolü, hidrolikli uç noktalara işletimi sırasında çalışır vaziyettedirler. Aşağıdakileri gösteren belgeler: Sistem için seçilen basınçlı plastik veya lastik hortumlar. Seçilme nedenlerinin gerekçelendirmesi ile birlikte hortumlarının tipi ve kalitesi. Müşteriye teslimattan önce Kalite ve güvenlik kontrolü belgesine göre doldurulmuş bir kontrol listesi 2: Kontrol listesi 1. Scania üsyapı imalatçılarına AB dışındaki pazarlarda ilgili dokümantasyonun teslimini de önermektedir. 03:10-10 Yayım 2 tr-tr 14 (23)
Elektrik sistemi Merkezi elektrik ünitesi ile ilgili olarak kabinde bulunan bağlantılar Talimat noktası 17: Merkezi kilit ünitesi kapağının altında bulunan bir etikete eklenen elektrikli donanım hakkında bilgi yazılmalı ve sigortalar vs. işaretlenmelidir. RELAYS RP 1 Supply relay 15 RP 2 Supply relay 15 RP 3 Supply relay 61 RP 4 Supply relay 58 RP 5 Interior lightning RP 6 Tag axle lift RP 7 Stop light RP 8 Reverse light RP 9 Resistor unit cruise ctrl RP10,11 FMS preparation RP 12 Climate control (Crew cab) RP19 Cab tilt (Crew cab) Yanlış bilgi, sorun giderme sırasında gereksiz çalışmaya ya da aşırı ısınmaya yol açabilecek yanlış sigorta elleçlemesine neden olabilir. NOTE! Always use fuse of correct rating. Power off before changing fuse. 1 534 668 Talimat noktası 18: Aşağıdakileri sağlamak için uygun kablo uzunluğunu kullanarak yeni elektrik kablolarını merkezi elektrik ünitesine bağlayın ve kelepçelemeyi planlayın: Sigorta panelinin herhangi bir kabloyu germeden açılması Kısa devreye yol açabilecek eskime veya sürtünme riskinin azaltılması Gergin kablolar kaplinlerde hasara neden olabilir ve bu da işlevsellik kaybına yol açabilir. 320 996 03:10-10 Yayım 2 tr-tr 15 (23)
Talimat noktası 19: Diyotlar ve güç dirençleri kablo tesisatında yer almamalıdır. Diyotlar ve güç dirençleri ateşe dayanıklı olan korumalı bir konuma takılmalıdır. Diyotlar ve güç dirençleri aşırı yüklendiklerinde çok ısınabilirler ve yangına neden olabilirler. Talimat noktası 20: Kurulum bütünüyle profesyonel bir şekilde gerçekleştirilmelidir. Bağlantıların marka kalitesi özellikle önemlidir. Uygun kablo sıkıştırma el pensesini kullanın. Kablo terminalleri örneğin küt burunlu pense kullanılarak sıkıştırılmamalıdır. İnce kablolar dahi kablo terminalinden kayarak çıkmadan 10 kg'dan fazla çekiş gücüne dayanmalıdır. Yanlış gerçekleştirilen bağlantılar yangına neden olabilir. 03:10-10 Yayım 2 tr-tr 16 (23)
Talimat noktası 21: Bitişik kablo yalıtımını keserek elektrikli donanımın bağlanması yasaktır. Ekleme klipsleri aşırı ısınmaya ve yangına neden olabilir. Talimat noktası 22: Örn. kablo alanının ve sigortaların seçimi gibi elektrik tesisatını kurarken uygulanan iyice düşünülmüş bir metodoloji aşağıdaki nedenlerden ötürü önemlidir: Elektrik tesisatın güvenli bir şekilde kurulmasını temin etmek amacıyla net bir genel bakışı sağlamak için. Sorun giderme işleminin, onarımların veya yeniden tesisat kurma işlemlerin gerçekleştirilmesi kolay olmalı. Elektrik tesisatının kurulumuna ilişkin aytıntılı bilgi Elektrik sistemleri başlığı altındaki Merkezi elektrik ünitesi, Kablolar ve kablo tesisatları belgelerinde bulunmaktadır. Çalışmayı bir elektrik şeması ve kablo ile sigortaların tercihine ilişkin gerekçelendirme ile birlikte çok iyi bir şekilde belgelendirin. Yanlış sigortaların seçilmesi aşırı ısınmaya ve yangına neden olabilir. 03:10-10 Yayım 2 tr-tr 17 (23)
Talimat noktası 23: Aynı bağlantı noktasında (vida) maksimum 3 halkalı kablo pabucu kullanın. Aynı bağlantıda bulunan 3'ten fazla halkalı kablo pabucu deforme olmaları riskini arttırır. Zayıf temas basıncı aşırı ısınmaya ve yangına neden olabilir. 03:10-10 Yayım 2 tr-tr 18 (23)
Kabinin başka bir yerindeki bağlantılar Aşağıdaki talimatlar, bir üstyapı bağlantısının merkezi elektrik ünitesi dışında kabinin başka bir yerinde yapılmış olması halinde geçerlidir; örneğin yolcu ayak boşluğunun mahfazasının arkasında. Talimat noktası 24: Merkezi elektrik ünitesindeki (17-23) bağlantıları tesis etme talimat noktaları ile ilgili kurallar burada da geçerlidir, ancak burada keskin kenarların üzerinden geçirilen kabloların sürtünme koruyucu kapaklarına ekstra vurgu yapılmaktadır. Daha ağır bileşenler örn. vidalar kullanarak daha sağlam bir sabitlemeye ihtiyaç duyabilir. Kısa devreye yol açabilecek sürtünmeye neden olabileceklerinden keskin kenarlara dikkat edin. 03:10-10 Yayım 2 tr-tr 19 (23)
Kabinin dışındaki bağlantılar Kabinin içerisindeki bağlantılar için geçerli kurallar kabinin dışındaki bağlantılar için de geçerlidir; ancak burada yere ve neme karşı korumaya ekstra vurgu yapılmaktadır. Talimat noktası 25: Örn. hidrolik geçişler gibi harekete maruz kalan kablo tesisatları sürtünmeye karşı korunmalıdır. Hareketin makul bir kablo uzunluğu boyunca gerçekleşebilmesini sağlayın. Bükülme yarıçapı, kablo çapının 10 x altında olmamalıdır. Sürtünme kısa devreye neden olabilir. Talimat noktası 26: Kire, kara ve buzlanmaya maruz kalabilecek kablo tesisatlar ekstra iyi bir şekilde sabitlenmelidir. Bu ayrıca kabloların yoldaki yabancı nesnelere maruz kalması riski taşıyan alçak seviyelerde yerleştirilen kablolar için de geçerlidir. Yerinden ayrılan kablolar kısa devreye ve azalan işlevselliğe yol açabilir. 03:10-10 Yayım 2 tr-tr 20 (23)
Talimat noktası 27: Kabloları örn. egzoz sistem parçaları gibi sıcak bileşenlerinin yakınına döşemeyin. Emniyet boşluğu başlığı altında Sıcak bileşenlerle ilişkili olarak yangın riski belgesindeki mesafe tablosunu kullanın. Yangın riskleri ile ilgili ayrıntılı bilgi, Güvenlik başlığı altındaki sıcak bileşenlerle ilişkili olarak Yangın riski belgesinde bulunmaktadır. Sıcaklığa maruz kalan kablolar plastik/poliyamit ile benzer özelliklere sahiptir. Bu nedenle, 250 C'den daha sıcak bileşenler için 100 mm emniyet boşluğu geçerlidir. Aşırı ısınma yangına neden olabilir. Talimat noktası 28: Tercihen şasi bağlantılarını sol çerçeve yan kirişine konumlandırın, özellikle de 50 A üzerinde akımlar söz konusu olduğunda. 50 A üzerindeki her türlü akımlara yönelik şasi bağlantıları sadece sol çerçeve yan kirişine yerleştirildiklerinde güvenilirdir. Diğer çerçeve yan kirişleri çok iyi topraklanmış olabilirler, ancak çerçevenin konstrüksiyonundan ötürü teknik açıdan daha kalitesizlerdir. Yüksek akımlara yönelik zayıf şasi bağlantıları aşırı ısınmaya yol açabilir. Şasi vidaları sol yan kirişin iç tarafında yerleştirilmiştir. 343 798 03:10-10 Yayım 2 tr-tr 21 (23)
Talimat noktası 29: Sigortasız devrelerin akünün pozitif kutbuna (+24 V) bağlanması yasaktır. 12 V çekmek için devrelerin akülerden sadece birine bağlanması yasaktır. Akünün pozitif kutbuna (+24 V) bağlanan her türlü sigortasız devre sürtünme veya kısa devre oluşması halinde yangına neden olabilir. 12 V çekmek için sadece bir aküye yapılan bir bağlantı akülerin ömrünü kısaltan şarj dengesizliğine yol açar. Talimat noktası 30: Örn. şalterler, konnektörler, kablo ekleri ve bağlantı kutuları gibi kabinin dışındaki bütün elektrik bağlantıları neme karşı çok iyi korunmalıdır. Bağlantı bloklarını kabinin dışında kullanmayın. Zayıf nemden koruma tertibatları çok çabuk arızalar ve en kötü durumda aşırı ısınmayla sonuçlanacaktır. 351 066 Sürtünme koruyucu kapak örneği 03:10-10 Yayım 2 tr-tr 22 (23)
Talimat noktası 31: Oluklu sert plastik hortumları kablo korumaları olarak etkilidir, ancak aynı zamanda içerideki kablolar için sürtünme riski taşırlar. Sürtünme riskini en aza indirmek için: Örneğin 1-2.5 mm², 4-6 mm², 10-16 mm², 25 mm² veya 50 mm²gibi, yeni kablolar aynı kalınlıkta olmalıdır. Hareketi ve sürtünmeyi engellemek amacıyla kablolar ile hortumun birbirine sıkıca bağlanmasını sağlamaya çalışın. Hortum içerisindeki kabloların arasında sürtünme meydana gelirse, daha yüksek gerilimli sigortalı daha kalın bir kablo daha alçak gerilimli sigortalı daha zayıf bir kabloya voltaj aktarabilir ve bu zayıf kablo aşırı ısınabilir. 03:10-10 Yayım 2 tr-tr 23 (23)