GÜÇ ELEKTRONİĞİ LABORATUVARI DENEYLERİ DENEY 01 DİRENÇLİ TETİKLEME Amaç: Tristörü iletime sokmak için gerekli tetikleme sinyalini üretmenin temel yöntemi olan dirençli tetikleme incelenecektir. Gerekli Donanım: AC güç kaynağı Osiloskop Kademeli osiloskop probu Deney için gerekli malzemeler: 00mA cam sigorta ve sigorta yuvası (en az 3 adet) 40W lık lamba(şekilde görüldüğü gibi deneyden önce hazırlanmış olmalıdır) 47kohm wattlı direnç (W) (en az 3 adet) 4,7kohm wattlı direnç (W) (en az 3 adet) 500kohm potansiyometre (en az adet) BT169 tristör (en az 3 adet) Board, Zil teli(board bağlantıları için) ve İki ucu krokodilli kablo (en az 10 adet)
GÜÇ ELEKTRONİĞİ LABORATUVARI DENEYLERİ DENEY 01 DİRENÇLİ TETİKLEME Deneyin Yapılışı: 1- Devreyi uygun elemanlarla kurunuz. - Yük olarak 40W lamba kullanınız. 3- Potansiyometreyi ayarlayarak maksimum ve minimum tetikleme açılarını belirleyerek uygulama kağıdına kaydediniz. 4- Deney sırasında verilecek tetikleme açısı için Tristör ve Yük uçlarındaki gerilimleri ölçekli olarak altalta çiziniz. 5- Yük uçlarında görülen gerilimin efektif ve ortalama değerlerini hesaplayınız.
UYGULAMA KAĞIDI Deney No: 1 Deney Adı: Dirençli Tetikleme Ad Soyad: Öğrenci No: Grup No: V =..., f =..., α =... S CH1 Volt/div:... CH Volt/div:... Time/div:... Hesaplamalar: α 1) KareSayısı( α) 360 α ) min α 3) maks 4) Vy( ort ) = (1 + cos α) = π 5) V y( eff ) Sinα = ( π α) 4π + =
GÜÇ ELEKTRONİĞİ LABORATUVARI DENEYLERİ DENEY 03 UJT iletetikleme Amaç: Tristörü iletime sokmak için gerekli tetikleme sinyalini üretme yöntemlerinden olan UJT(Unijunction Transistor) ile tetikleme incelenecektir. Gerekli Donanım: AC güç kaynağı Osiloskop Kademeli osiloskop probu Deney için gerekli malzemeler: 00mA cam sigorta ve sigorta yuvası (en az 3 adet) 40W lık lamba 1kohm wattlı direnç (W) (en az 3 adet) 4.7k ohm wattlı direnç (5W) (en az iki adet) 100ohm wattlı direnç (W) (en az 3 adet) 500kohm potansiyometre (en az adet) 0.1µF kondansatör (en az adet) N646 transistor (en az 3 adet) BT169 tristör (en az 3 adet) 15V Zener Diyot (en az 3 adet) Board, Zil teli(board bağlantıları için) ve İki ucu krokodilli kablo (en az 10 adet) Deneyin Yapılışı: 1- Devreyi uygun elemanlarla kurunuz. - Yük olarak 40W lamba kullanınız. 3- Potansiyometreyi ayarlayarak maksimum ve minimum tetikleme açılarını belirleyerek uygulama kağıdına kaydediniz. 4- Deney sırasında verilecek tetikleme açısı için Tristör ve Kondansatör uçlarındaki gerilimleri ölçekli olarak altalta çiziniz. 5- Tetikleme devrelerini karşılaştırıp farklılıklarını uygulama kağıdına belirtiniz.
Deney Malzemeleri ve Deneyin Yapılışı Deney No:3 Deney Adı: UJT ile Tetikleme Ad Soyad: Öğrenci No: Grup No: V g =..., f =..., α =... CH1 Volt/div:... CH Volt/div:... Time/div:... Hesaplamalar: α 1) KareSayısı( α) 360 ) α 3) α min maks 4) V ( ) = (1 + cos α) = π SCR ort 5) V SCR( eff ) Sinα = ( α π ) 4π + =
Deney Malzemeleri ve Deneyin Yapılışı Deney No: 6 Adı Soyad: Deney Adı: Evirici Numara: Deney Şeması CH1 ve CH aşağıdaki ekrana üst üste çizilecektir.
Deney Malzemeleri ve Deneyin Yapılışı 1-4047 entegresi (En az iki adet) - 150 nf (En az iki adet) 3-0k potansiyometre (En az iki adet) 4-470 ohm (En az 3 adet) 5-1.k (En az 3 adet) 6- BD43 (En az 3 adet) 7- IRFZ34N (En az 3 adet) 8-100k (En az adet) 9-10k (En az adet) 10-0V/x1V 6W Transformatör Not: Evirici devresi baskı devreye yapılacaktır. Yapılan tüm devreler teslim edilecektir. Güç Elektroniği Laboratuvarı Toplu Deney DA-DA Dönüştürücü Tasarım ve Uygulaması PARAMETRELER: Giriş Gerilimi (V i ) 4V Çıkış Gerilimi (V o ) 1V Anahtarlama Frekansı 0kHz Çıkış Gerilim Dalgalılığı %1 Bobin Akımı Dalgalanması ( I L ) 0.4A Yük Paralel 3x47Ω, 5W direnç İSTENENLER: 1. Devreyi tasarlayınız ve Spice tabanlı bir program ile (orcad, microcap, vb.) test ediniz.. Tasarım hesaplarınızı, simülasyon sonuclarınızı (Bobin akımının, yük geriliminin ve yarı iletken üzerindeki geriliminin zamana bağlı değişimleri) raporda belirtilmelidir. (Teslimat aşamasında soru sorulacaktır). 3. Devre elemanlarının seçimi (MOSFET, Diyot vs.) öğrenciye aittir. 4. Devreyi kurarak, gerçek sonuçları ilan edilen toplu deney gününde gösteriniz. 5. Simülasyon Raporu; 4, 5 sayfayı geçmeyecek şekilde hazırlanmalıdır. Rapor ile ilgili genel düzen; - Kapak sayfası (1 sf.) - Hesap sayfası, (Kullanılan formüller kısaca açıklanıp, yapılan hesaplar açıkça gösterilmelidir. (1, sayfa) - Simülasyon sonuç sayfası. Sonuçlar verilirken grafiklerde bulunan eksen takımları okunabilir olmalıdır. Akım, gerilim büyüklüklerinin tepe değerleri belirtilmelidir. (1, sayfa). Not: Tasarımlar tamamen öğrenciye aittir. Tasarım ile ilgili herhangi bir soru cevaplandırılmayacaktır.