YURTİÇİ ÖLÇEKLİ TÜRKİYE DERECELENDİRMELERİ Kredi derecelendirmelerinin Türkiye içinde daha detaylı karşılaştırılabilmelerini sağlar
YURTİÇİ KREDİ DERECELENDİRMELERİ VE TÜRKİYE İÇİN TASARLANMIŞ KREDİ DERECELENDİRME ÖLÇEĞİ Standard & Poor's Türkiye yurtiçi ölçeği nedir? Standard & Poor's Türkiye yurtiçi ölçeği, belirli bir borç aracına dair kredi derecelendirmeleri ve bir borçluya dair (yani kredi alan, kefil, sigortacı veya başka bir kredi pekiştirmesi tedarikçisi) ihraççı kredi derecelendirmeleri tedarik ederek Türkiye mali piyasalarındaki ihraççılar, muhataplar, aracılar, yatırımcılar ve sigortacılara hizmet verir. Yurtiçi ölçekli Türkiye borç ve ihraççı kredi derecelendirmeleri, öncelikle Türkiye mali piyasalarında faaliyet gösteren borçlar ve kuruluşlar ile ilgili kredi risklerinin karşılaştırmalı analizidir. Derecelendirmeler, Türkiye para ve sermaye piyasalarındaki borç ihraçlarının ve ihraççılarının göreceli kredibilitelerini vurgulayan kredi riski görüşleri sunar. Yurtiçi ölçekli Türkiye derecelendirmesi nasıl bir görünüme sahip olacak? Türkiye yurtiçi ölçeğinin özelliklerinden bazıları nelerdir? Yurtiçi ölçekli Türkiye derecelendirmelerinin başına tr ibaresi konacaktır. Türkiye yurtiçi ölçeği hem kısa, hem de uzun vadeli derecelendirmeler içermektedir. Uzun vadeli derecelendirmelerin en yükseği 'traaa', kısa vadeli derecelendirmelerin en yükseği 'tra-1' olmaktadır. Standard & Poor's küresel kredi derecelendirme ölçütü ile Standard & Poor's yurtiçi derecelendirme ölçütü arasındaki fark nedir? Küresel kredi ölçütü, farklı ülkelerdeki ihraççıların dünya genelinde karşılaştırılabilmesi için tasarlanmıştır. Yurtiçi kredi ölçütü ise Türkiye mali piyasalarındaki yerli ve yabancı katılımcıların özel ihtiyaçlarına cevap vermek için şekillendirilmiştir. Bilhassa aşağıdaki hususlar önemlidir: Yurtiçi ölçüt, Türk borçlular arasındaki kredi riski farklılıklarının ortaya çıkabilmesi için yelpazenin en önemli bölümlerinin daha detaylı derecelendirilmelerine olanak sağlar. Derecelendirme açıklamaları, ölçütün yurtiçi niteliğini ve odak noktasını vurgulayarak diğer Türk borçlular ve borçlar ile karşılaştırmalı, göreceli kredi riskinin altını çizer. Transfer riski ve diğer bazı sistemik riskler gibi devlet riskleri, tüm Türk borçluların ortak noktasıdır ve yurtiçi derecelendirme ölçütüne dâhil edilmezler. Küresel ve yurtiçi Standard & Poor's derecelendirme ölçütleri arasında tutarlı bir ilgileşim (korelasyon) var mıdır? İki ölçüt de aynı Standard & Poor's kredi risk değerlendirmesi metodolojisini temel almaktadır.
Standard & Poor's, başka ülkelerde de yurtiçi ölçütler kullanıyor mu? Standard & Poor's, birçok yurtiçi ve bölgesel sermaye piyasasında yurtiçi ölçütler kullanmaktadır. Bunların arasında Arjantin, Brezilya, Kanada, Körfez Arap Ülkelerinin İşbirliği Konseyi, İsrail, Kazakistan, Meksika, Kuzey Avrupa Bölgesi, Rusya, Güney Afrika, Tayvan, Ukrayna ve Uruguay sayılabilir. Ayrıca, Şili, Hindistan, Endonezya ve Malezya'daki Standard & Poor's iştirakleri de bunlara benzer yurtiçi ölçütleri kullanmaktadırlar. Standard & Poor's Türkiye yurtiçi kredi derecelendirmelerinin, diğer ülkelerdeki Standard & Poor's yurtiçi kredi derecelendirmeleri ile karşılaştırılabilmesi mümkün müdür? Hayır, değildir. Standard & Poor's yurtiçi derecelendirme ölçütlerinin her biri, belirli bir yurtiçi mali piyasanın kendine özgü ihtiyaçlarını karşılamak için, tek bir ülke içerisindeki kredi riski ortamının yurtiçi ölçütü olarak tasarlanmıştır. Yurtiçi ölçekli kredi derecelendirmeleri ve küresel ölçekli, yerel para birimi cinsinden derecelendirmeler arasındaki fark nedir? Devlet riski; yurtiçi ölçekli kredi derecelendirmeleri ile küresel ölçekli, yerel para birimi cinsinden derecelendirmelerde farklı şekillerde mi ele alınmaktadır? Yurtiçi ölçek ile küresel ölçek arasındaki fark, karşılaştırmanın temellerinin nereye oturtulduğudur: Yurtiçi ölçekler öncelikli olarak tek bir ülke içerisindeki kredi riski karşılaştırmalarına dayanırken, küresel ölçekli derecelendirmeler uluslararası karşılaştırmalara dayanır. Ayrıca, tüm önemli kredi risklerine değinen küresel ölçekli derecelendirmelerden farklı olarak yurtiçi ölçekli derecelendirmeler birtakım doğrudan devlet risklerini ve ekonominin tümüne etki eden diğer sistemik riskleri dışarıda bırakır veya azaltarak dâhil eder. Yurtiçi ölçekli derecelendirmelerin dışında bırakılan doğrudan devlet riskleri arasında şunlar sayılabilir: Kamu borçlarının ve özel sektör borçlarının tarihlerinin değiştirilmesinin veya yeniden yapılandırılmalarının devlet tarafından zorunlu tutulması veya ülkenin uluslararası transfer ve yurtiçi ödeme sistemlerinin devlet tarafından sekteye uğratılması. Türkiye Cumhuriyeti'nin yurtiçi ölçekli ihraççı kredi derecelendirmesi nedir? Türkiye Cumhuriyeti'ne, uzun vadeli borçlar için 'traaa' ve kısa vadeli borçlar için 'tra-1' olmak üzere yurtiçi ölçekli derecelendirmeler verilmiştir. Yurtiçi ölçekli, uzun vadeli Türkiye derecelendirmelerinde verilmesi mümkün olan en yüksek uzun vadeli derecelendirme 'traaa'dır. Yurtiçi ölçekli, kısa vadeli Türkiye derecelendirmelerinde verilmesi mümkün olan en yüksek kısa vadeli derecelendirme 'tra-1'dir. Küresel ölçekli devlet derecelendirmesinde oluşan bir değişiklik, yurtiçi ölçekli derecelendirmelerde mutlaka bir değişikliğe yol açar mı? Hayır, açmaz. Yurtiçi ölçekli bir kredi derecelendirmesi, bir borçlunun kredibilitesinin diğer Türk borçluların kredibilitesiyle karşılaştırılmasını yansıtmaktadır. Bu nedenle, devletin küresel kredi derecelendirmesinde bir değişiklik olmasının ardından farklı ihraççıların göreceli kredi durumlarında bir değişiklik olmazsa, yurtiçi derecelendirmeler aynı kalır. Ancak, finansal stresin aşırı ve yaygın olduğu dönemlerde, aniden oluşabilecek temerrüt riskleri nedeniyle yurtiçi ölçekli derecelendirmelerin çoğunluğu veya hepsi, birçok ihraççının göreceli kredibilitesinin değişmemesine rağmen düşebilmektedir.
Yurtiçi ölçekli bir Türkiye derecelendirmesi nasıl elde edilmektedir? Türkiye ölçekli bir derecelendirmenin elde edilmesi için gerekli süreç, küresel ölçekli bir derecelendirmenin sürecine benzemektedir ve aşağıdaki safhalardan oluşur: Derecelendirme talebi Analist ekibinin belirlenmesi Bilgi toplanması Yönetim ile toplantı yapılması Derecelendirme komitesi İhraççıya derecelendirme bilgisinin verilmesi Derecelendirmenin yayınlanması Takip Yerel yatırımcılar, Standard & Poor's'un küresel tecrübelerinden ve yerel bilgilerinden nasıl yararlanırlar? Türkiye derecelendirmeleri yurtiçi ölçeği, Standard & Poor's'un küresel tecrübelerinden ve yerel bilgilerinden olduğu gibi, Türkiye'de senelerdir yapılan derecelendirme işlemlerinin getirdiği bilgi birikiminden de yararlanır. Standard & Poor's yerel ve uluslararası piyasa katılımcılarına 150 yılı aşkın bir süredir kredi kıstasları (benchmark) tedarik etmektedir. Standard & Poor's Ratings Services, Avrupa, Orta Doğu ve Afrika kuruluşlarını 25 yıldır derecelendirmekte ve Türkiye'de hizmet verdiği şirket ve finansal hizmet kuruluşlarının sayısı artmaya devam etmektedir. İstanbul'daki ofisimiz sayesinde, Türk ekonomisi ile ilgili bilgilerle, yatırımcı tabanlarını sermaye piyasaları yoluyla genişletmek isteyen Türk kuruluşlarına dair önemli bilgiler sunarak, Türk sermaye piyasalarındaki şeffaflık ve verimliliğin artmasına yardımcı oluyoruz. Küresel kredi derecelendirmelerini veren analist ekipleri ile yurtiçi kredi derecelendirmelerini veren analist ekipleri arasında fark var mıdır? Hayır, yoktur. Her iki durumda da analist ekibi S&P'nin dünya genelindeki ağında görev yapan analistlerden oluşmaktadır. Standard & Poor's, ihraççı tarafından verilen bilgileri denetler mi? Hayır, denetlemez. Standard & Poor's, derecelendirdiği kuruluşları denetimden geçirmemektedir. Standard & Poor's, ihraççı tarafından verilen bilgiler ile birlikte başka kaynaklardan aldığı bilgilere dayanarak hareket edebilir. Derecelendirmeler hakkındaki bilgiler nasıl yayınlanmaktadır? Yurtiçi kredi derecelendirmelerinin yayınlanması, küresel kredi derecelendirmelerine benzemekle beraber, Türkiye piyasasına çok daha fazla odaklanılmaktadır. Standard & Poor's yurtiçi ölçütlü derecelendirmeleri, Standard & Poor's küresel haber bülteninde yer almakta ve önde gelen uluslararası medyaya hemen iletilmektedir. Bilgiler, RatingsDirect gibi, Standard & Poor's küresel bilgi kaynaklarında da yer almaktadır.
Standard & Poor's Yurtiçi Ölçekli Türkiye Kredi Derecelendirmeleri: Derecelendirme Özetleri DERECELENDİRME traaa traa UZUN VADELİ İHRAÇÇI KREDİ DERECELENDİRMESİNİN AÇIKLAMASI traaa' derecelendirmesi almış bir borçlunun, diğer Türk borçlularla karşılaştırıldığında mali yükümlülüklerini karşılamak için ÇOK KUVVETLİ kapasitesi vardır. Standard & Poor's yurtiçi ölçekli Türkiye derecelendirmelerinde verilmesi mümkün olan en yüksek ihraççı kredi derecelendirmesi 'traaa'dır. 'traa' derecelendirmesi almış bir borçlu ile en yüksek derecelendirmeyi almış borçlular arasındaki fark küçüktür. 'traa' derecelendirmesi almış bir borçlunun, diğer Türk borçlularla karşılaştırıldığında mali yükümlülüklerini karşılamak için KUVVETLİ kapasitesi vardır. tra trbbb 'tra' derecelendirmesi almış bir borçlunun, daha yüksek derecelendirme almış borçlularla karşılaştırıldığında şartlarda ve ekonomik koşullardaki değişikliklerin olumsuz etkilerine karşı bir şekilde daha fazla hassasiyeti vardır. Gene de, borçlunun, diğer Türk borçlularla karşılaştırıldığında mali yükümlülüklerini karşılamak için ORTA DERECEDE KUVVETLİ kapasitesi vardır. 'trbbb' derecelendirmesi almış bir borçlunun, diğer Türk borçlularla karşılaştırıldığında mali yükümlülüklerini karşılamak için MAKUL ORANDA YETERLİ kapasitesi vardır. Ancak, uygunsuz ekonomik koşulların ve şartlardaki değişikliklerin borçlunun mali yükümlülüklerini karşılama kapasitesini zayıflatma ihtimali daha yüksektir. trbb Daha düşük derecelendirme almış Türk borçlulardan daha az hassasiyet göstermesine rağmen, 'trbb' derecelendirmesi almış bir borçlunun mali yükümlülüklerini karşılamak için kapasitesi KISMEN ZAYIFtır. Ancak, bilinmezlikler ve uygunsuz iş koşulları, finansal ve ekonomik koşullar ile karşı karşıya olma durumu vardır, bunların sonucu olarak da borçlunun mali yükümlülüklerini karşılama kapasitesi yetersiz hale gelebilir. trb trccc 'trb' derecelendirmesi almış bir borçlu, 'trbb' derecelendirmesi almış bir borçludan daha fazla hassasiyet göstermektedir. Bu borçlunun, diğer Türk borçlularla karşılaştırıldığında mali yükümlülüklerini karşılamak için ZAYIF kapasitesi vardır. Uygunsuz iş koşulları, finansal ve ekonomik koşullar, borçlunun mali yükümlülüklerini yerine getirme kapasitesini ve istekliliğini muhtemelen zayıflatacaktır. Diğer Türk borçlularla karşılaştırıldığında 'trccc' derecelendirmesi almış bir borçlunun HÂLİHAZIRDA HASSASİYETi mevcuttur ve mali yükümlülüklerini yerine getirebilmesi için uygun iş koşulları, finansal ve ekonomik koşullara bağlıdır. trcc trc SD veya D Diğer Türk borçlularla karşılaştırıldığında 'trcc' derecelendirmesi almış bir borçlunun mali yükümlülüklerini yerine getirebilmesi konusunda HÂLİHAZIRDA YÜKSEK ÖLÇÜDE HASSASİYETi mevcuttur. 'trc' derecelendirmesi almış bir borçlu, mali durumu nedeniyle DÜZENLEYİCİ MAKAMLARIN DENETİMİ altındadır. Bu denetim sürerken, düzenleyici makamlar bir borç sınıfına diğerlerinden daha olumlu yaklaşma veya bazı borçları ödeyip, diğerlerini ödememe yetkisine sahip olabilirler. Lütfen düzenleyici makamların denetiminin belirli konular veya borç sınıfları üzerinde olan etkileri hakkındaz daha detaylı bilgi için Standard & Poor's borç kredi derecelendirmelerine bakınız. 'SD' (seçmeli temerrüt) veya 'D' derecelendirmesi almış bir borçlu, vakti geldiğinde bir veya daha fazla mali yükümlülüğünü (derecelendirilmiş olsun veya olmasın) yerine getirmemiştir.
Türkiye yurtiçi kredi derecelendirme ölçütü hakkında daha fazla bilgi edinmek için bizimle irtibat kurabilirsiniz: Zeynep Holmes Standard & Poor's Doğu Avrupa, Orta Doğu ve Afrika Bölge Müdürü zeynep.holmes@standardandpoors.com Istanbul: +90 (0)212 386 32 54 London: +44 (0)20 7176 3703 William Mills Türkiye Müşteri İlişkileri Direktörü William.Mills@standardandpoors.com +44-20-7176-7017 Türkiye hakkındaki tüm diğer sorularınızı +90 (0)212 386 32 53 telefon numarasına iletebilirsiniz. Daha fazla bilgi edinmek için, lütfen www.spratings.com/turkey adresimizi ziyaret edin.
Arjantin Avustralya Brezilya Kanada Çin Fransa Almanya Hong Kong İtalya İsrail Japonya Kore Meksika Rusya Singapur İspanya İsveç Güney Afrika Tayvan Türkiye Birleşik Arap Emirlikleri İngiltere Amerika Birleşik Devletleri İştirakler Şili Hindistan Endonezya Malezya Filipinler www.standardandpoors.com