İŞVERENLER İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞI BİLDİRİMLERİNDE NELERE DİKKAT ETMELİDİR? Berna Gökçe AYAN Sosyal Güvenlik Uzmanı Giriş Küresel istatistiklere göre dünyada iş kazası ve meslek hastalıkları nedeniyle her 15 saniyede 1 çalışan hayatını kaybederken, 160 çalışan işle ilgili kazalara maruz kalmaktadır. Yıllık veriler ise, 2,3 milyondan fazla çalışanın iş kazası ve meslek hastalıkları nedeniyle hayatını kaybettiğini ve 317 milyonun üzerinde iş kazası yaşandığını göstermektedir. Ülkemizde de Sosyal Güvenlik Kurumu 2010 yılı istatistiklerine göre, 62.903 iş kazası meydana gelmiş, 533 meslek hastalığı tespit edilmiştir. 2010 yılı istatistiklerine göre; 1454 kişi hayatını kaybetmiş, 2.085 kişi sürekli iş göremez hale gelmiş ve 1.502.871 işgünü kaybedilmiştir. Bildirim ve kayıt sistemindeki eksiklikler nedeniyle, ülkemiz de dâhil olmak üzere pek çok ülke için, iş kazası ve meslek hastalığı ile ilgili gerçek verilerin, yayınlanan istatistiklerin çok üstünde olduğu söylenebilir (Kılkış, 2013:20). Bu nedenle gerçek verilerin elde edilebilmesi açısından iş kazaları, meslek hastalıklarına yönelik hem işverenler hem de tedavi için başvurulan sağlık kuruluşlarının bildirimlerini doğru olarak yapması önemlidir. 23.04.2015 tarihinde yürürlüğe giren 6645 Sayılı Kanun ile 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu nun idari para cezaları ve uygulanması başlıklı 26. maddesi ile 5510 sayılı Kanun un 5. maddesinde değişiklik yapılmış, Kanuna Geçici 63. madde eklenmiştir. Bu düzenleme ile 23.04.2015 (dâhil) tarihinden sonra meydana gelen iş kazası veya sağlık hizmet sunucuları tarafından konulan meslek hastalığı tanısı nedeniyle 6331 sayılı Kanun un 14. maddesinde belirtilen bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeyenlere uygulanacak idari para cezalarına ilişkin iş ve işlemler Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüklerince sonuçlandırılmakta iken bu tarihten itibaren buna ilişkin iş ve işlemler Sosyal Güvenlik Kurumu na devredilmiştir. Ayrıca bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeyenlere uygulanacak idari para cezalarının tebliğ, itiraz ve tahsilinde 5510 sayılı Kanun un 102. maddesi hükümlerinin uygulanacağı öngörülmüştür (http://www. sgk.gov.tr, 2015). Çalışmamızda 6645 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik sonucu 23.04.2015 tarihinden itibaren işverenler ile sağlık hizmet sunucularının iş kazası ve meslek hastalığını bildirim yükümlükleri ve uygulanacak idari para cezalarında dikkat edilmesi gereken hususlara değinilmiştir. I- İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞI KAVRAMLARI 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu nun 13. Maddesinde iş kazası tanımlanmıştır. 13. maddede; Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada, İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle, Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda, Bu Kanun un 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda, Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında, meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen engelli hâle getiren olay olarak iş kazası tanımlanmıştır. 80 dayanışma
5510 sayılı Kanun un 14. Maddesinde meslek hastalığı ise, sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal engellilik halleridir olarak tanımlanmıştır. 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu nun 3. maddesinde iş kazası; İşyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen engelli hâle getiren olay olarak tanımlanmıştır(http://www. yonetimakademi.com, 2015). 6331 sayılı Kanun da meslek hastalığı için ayrı bir tanım bulunmamaktadır. 6331 sayılı Kanun ile 5510 sayılı Kanunun iş kazası tanımlarında farklılık bulunmaktadır. 6331 sayılı Kanun da, iş kazası sadece işyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen kazalar olarak sayıldığından 5510 sayılı Kanun a göre daha dar kapsamlı tutulmuştur. Ancak ortak noktaları iş kazasının işin yürütümü ile ilişkin olması ve bedenen ya da ruhen kişiyi engelli duruma getirmesidir. II- İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞININ BİLDİRİMİ 6331 Sayılı Kanun un 14.maddesinde işveren, iş kazaları ve meslek hastalıklarının kayıt altına alınması ve işyerinde meydana gelen kaza ve hastalıkların nedenleri ile önlenmesine yönelik çalışmaları yapmakla yükümlü tutulmuştur. İlgili maddeye göre; işveren, bütün iş kazalarının ve meslek hastalıklarının kaydını tutmakla, gerekli incelemeleri yapmakla ve bunlarla ilgili raporları düzenlemekle yükümlüdür. Ayrıca işveren; iş kazalarını kazadan sonraki 3 iş günü, kendisine bildirilen meslek hastalıklarını ise, öğrendiği tarihten itibaren 3 iş günü içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirmekle yükümlü kılınmıştır (Kılkış, 2013:28-29).6331 sayılı Kanun un 14. maddesinde iş kazalarının hem işverenlerce, hem de sağlık hizmeti sunucularınca İzmir SMMMO bildirilmesi öngörülmüştür. Buna göre, iş kazası bildiriminin işveren tarafından kazadan sonraki üç iş günü içinde, sağlık hizmet sunucuları tarafından da iş kazasının sağlık hizmet sunucusuna intikal tarihinden itibaren en geç on gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumu na bildirimini yapması gerekmektedir. 5510 sayılı Kanun da iş kazasının bildirim süreleri açıkça düzenlenmiştir. Buna göre; İş kazasının 4. maddenin birinci fıkrasının; ( a) bendi ile 5. madde kapsamında bulunan sigortalılar bakımından bunları çalıştıran işveren tarafından, o yer yetkili kolluk kuvvetlerine derhal ve Kuruma da en geç kazadan sonraki üç işgünü içinde, (b) bendi kapsamında bulunan sigortalı bakımından kendisi tarafından, bir ayı geçmemek şartıyla rahatsızlığının bildirim yapmaya engel olmadığı günden sonra üç işgünü içinde, iş kazası ve meslek hastalığı bildirgesi ile doğrudan ya da taahhütlü posta ile kuruma bildirilmesi zorunludur. Bu fıkranın (a) bendinde belirtilen süre, iş kazasının işverenin kontrolü dışındaki yerlerde meydana gelmesi halinde, iş kazasının öğrenildiği tarihten itibaren başlar. Hükmü amirdir. Kanunda düzenlediği üzere 4/1-a bendi kapsamında bir işverene hizmet sözleşmesi ile bağımlı şekilde çalışan sigortalıların iş kazasına uğraması halinde; kolluk kuvvetlerine derhal, Sosyal Güvenlik Kurumuna kazadan sonraki 3 iş günü içinde bildirme yükümlülüğü işverene yüklemiştir. İşverenin kontrolü dışındaki yerlerde iş kazası gerçekleşirse bu sefer bildirim, işverenin kazayı öğrenmesinden itibaren üç gün içinde yapılacaktır. Sosyal Güvenlik Kurumu nun 2015/22 sayılı Genelgesinde ise 6331 sayılı Kanun un 14. maddesinde iş kazalarının hem işverenlerce, hem de sağlık hizmeti sunucularınca bildirilmesi gerekliliğine göre düzenleme yapılmıştır. Buna göre, iş kazası bildiriminin iş- dayanışma 81
veren tarafından kazadan sonraki üç iş günü içinde, sağlık hizmet sunucuları tarafından da iş kazasının sağlık hizmet sunucusuna intikal tarihinden itibaren en geç on gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılması gerekmektedir denmiş, ancak aynı genelgede, idari para cezasına esas olan bildirim sürelerinin tespitinde; işveren için öngörülen 3 günlük sürenin başlangıcında iş kazasının meydana geldiği tarih, sağlık hizmeti sunucuları için öngörülen 10 günlük sürenin başlangıcında ise iş kazası vakasının intikal ettiği sağlık hizmet sunucusuna yapılan başvuru poliklinik tarihi dikkate alınacağı düzenlenmiştir. Bu durum bildirim sürelerinde bir karışıklığa sebep olacaktır. Genelgede; bildirim sürelerinin tespitinde, işveren için öngörülen 3 günlük sürenin başlangıcında iş kazasının meydana geldiği tarih esas alınır olarak düzenleme yapılmıştır. Ancak Genelge ile Kanun arasındaki bildirim yükümlülüğünün başlangıç sürelerinde farklılık bulunmaktadır. Bir işyerinde iş kazası olduğu zaman işverenin, kazadan sonraki üç iş günü içinde bildirimde bulunması gerekmektedir. Söz konusu durum hem sosyal güvenlik mevzuatında hem de iş sağlığı ve güvenliği mevzuatında aynı şekilde yer almakta iken(iş kazasının bildirim süresi başlangıcı kazadan sonraki iş günüdür) genelgede idari para cezasının tespiti için belirlenecek sürede farklı bir durumun başlangıç kabul edilmesi işverenlerin karşılaşacağı idari para cezalarının tespiti açısından ve itirazları açısından önemlidir. Bu nedenle bu durumun yeniden değerlendirilmesi kaçınılmazdır. Hem 5510 sayılı Kanun hem de 6331 sayılı Kanun a göre eğer kaza salı günü olmuşsa bildirim süresi çarşamba günü başlar ve cuma akşamı biter. Ancak genelgede bildirim süresi kısaltılmış buna göre bildirim süresinin bitim tarihi perşembe olacaktır. Meslek hastalıklarının bildiriminde ise 6331 sayılı Kanun un 14. maddesine göre işveren, sağlık hizmeti sunucuları veya işyeri hekimi tarafından kendisine bildirilen meslek hastalıklarını, öğrendiği günden itibaren üç işgünü içinde, meslek hastalığı tanısı koymakla yetkilendirilen sağlık hizmet sunucuları ise tanı koydukları vakaları en geç on içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirecektir. 82 dayanışma İş kazası bildirimi, İş Kazası ve Meslek Hastalığı Bildirim Formu ile yapılacaktır. İlgili form Sosyal Güvenlik Kurumu nun 2015/22 sayılı Genelge ekinde düzenlenmiştir. Bildirim formu elektronik ortamda gönderilebileceği gibi, kâğıt ortamında da doğrudan ya da posta yoluyla işverenin bağlı bulunduğu Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü/ Merkezinin ilgili ünitesine gönderilebilecektir. Adi posta ile yapılan bildirimlerde SGK kayıtlarına intikal tarihi, taahhütlü, iadeli taahhütlü veya acele posta ile yapılan bildirimlerde postaya veriliş tarihi esas alınacaktır. Bu nedenle internet yoluyla işverenler veya sağlık hizmet sunucuları başvuru yapamaz ise ya elden bildirge ile ya da bildirgeyi iadeli taahhütlü/aps li olarak göndererek bildirimin zamanında yapılmasını sağlayabilir. III- BİLDİRİMLERİN ZAMANINDA YAPILMAMASI DURUMUNDA İDARİ PARA CEZASI 6331 sayılı Kanun un 14. maddesinde; İşveren, iş kazalarını kazadan sonraki üç iş günü, sağlık hizmeti sunucuları veya işyeri hekimi tarafından kendisine bildirilen meslek hastalıklarını ise öğrendiği tarihten itibaren üç iş günü, Sağlık hizmet sunucuları kendilerine intikal eden iş kazalarını, yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucuları ise meslek hastalığı tanısı koydukları vakaları en geç on gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumunun ilgili ünitelerine bildirmekle yükümlü kılınmıştır. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu nun 26. Maddesinde işverene getirilen yükümlülüklerin ihlali halinde söz konusu olacak idari para cezası miktarları ve bu idari para cezalarının nasıl uygulanacağı düzenlenmiştir (http://www.turkhukuksitesi.com,2015). İlgili maddede kanunda belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmeyenlere idari para cezası uygulanacağı öngörülmüş, uygulanacak idari para cezası miktarı da işyerinde çalışan sigortalı sayısına ve işyerinin tehlike sınıfına göre farklılaştırılacağı hüküm altına alınmıştır. Sağlık hizmet sunucularına uygulanacak idari para cezalarında ise bu durum söz konusu değildir. 6331 sayılı Kanun un 26. maddesinde yapılan ve 23.04.2015 tarihi itibariyle yürürlüğe giren değişiklikle kanunda belirtilen bildirim yükümlülüğünü yerine
getirmeyenlere uygulanacak idari para cezaları bu tarihten önceki durumlara ilişkin iş ve işlemler Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüklerince sonuçlandırılacak bu tarihten sonraki işlemler Sosyal Güvenlik Kurumunca takip edilecektir. İşverenlerin bu tarihleri dikkate alarak bildirimlerini yapması önemlidir. Ayrıca 6645 sayılı Kanun da bu tarihten itibaren bildirimlerinin zamanında yapılmaması nedeniyle oluşacak idari para cezalarının tebliğ, itiraz ve tahsilinde 5510 sayılı Kanun un 102. maddesi hükümlerinin uygulanacağı öngörülmüştür (http://www.turmob.org.tr, 2015). İş kazalarının, işveren tarafından her bir sigortalı için ayrı ayrı bildirim formu düzenlenerek Sosyal Güvenlik Kurumu na bildirilmesi gerekmektedir. 2015/22 sayılı Genelge de hem Sosyal Güvenlik Kurumu na hem de Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüklerine bildirilmesi belirtilmiştir. Ancak kanunda böyle bir düzenleme bulunmamaktadır. Her iki kuruma da bildirim yapma yükümlülüğü işverene verilmesi işverene yük getirmektedir. 23.04.2015 tarihinden itibaren Sosyal Güvenlik Kurumu na yapılan bildirim yeterli sayılmalıdır. Ayrıca iş kazası olduğu zaman durumun kazanın olduğu yerdeki kolluk kuvvetlerine derhal bildirilmesi işverenin yükümlülüğüdür. İşverenlerce yapılan bildirimlere idari para cezası uygulanması aşamasında aynı vakadan dolayı iş kazasına uğrayan birden fazla sigortalı olması durumunda, her bir sigortalı için yapılması gereken bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeyen işverene, sigortalı başına idari para cezası uygulanmayacak, iş kazası vaka bazında değerlendirilerek tek ceza uygulanacaktır. Sağlık hizmet sunucuları kendilerine intikal eden iş kazalarını poliklinik tarihi itibariyle sigortalı bazında 10 gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirmeleri gerekmektedir. Söz konusu bildirimin süresi içerisinde yapılmaması halinde idari para cezası uygulanırken vaka sayısı esas alınacaktır. Ancak bir işyerinde meydana gelen iş kazasından birden fazla kişinin etkilenmesi ve farklı sağlık hizmet sunucularına müracaat etmeleri halinde kendilerine intikal eden iş kazası hakkında süresinde bildirimde bulunmayan her İzmir SMMMO bir sağlık hizmet sunucusuna idari para cezası uygulanacaktır. İş kazasına uğrayan sigortalının, ilk müracaat edilen sağlık hizmet sunucusu tarafından başka bir sağlık hizmet sunucusuna sevk edilmesi halinde, iş kazası bildirimini müracaat edilen ilk sağlık hizmet sunucusu yapacaktır. Sevk edilen hastane tarafından iş kazası bildirimi yapılmasına gerek bulunmamakta olup, anılan bildirimin yapılmaması halinde idari para cezası ilk müracaat edilen sağlık hizmet sunucusuna uygulanacaktır. İşyeri hekimi veya sağlık hizmeti sunucuları; meslek hastalığı ön tanısı koydukları vakaları, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından belirlenen sağlık hizmet sunucularına sevk edecektir. Yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucuları ise meslek hastalığı tanısı koydukları vakaları en geç on gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirmekle yükümlüdür. Sağlık hizmet sunucularınca süresinde bildirim yapılmayan her meslek hastalığı için sigortalılar bazında ayrı ayrı idari para cezası uygulanacaktır. IV- UYGULANACAK İDARİ PARA CEZASI MİKTARI 6331 sayılı Kanun un 26. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde, 14. maddenin ikinci fıkrasında belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen işverene 2.000 Türk Lirası, dördüncü fıkrasında belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen sağlık hizmet sunucuları veya yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularına 2.000 Türk Lirası tutarında idari para cezası uygulanacağı öngörülmüştür. Anılan maddenin üçüncü fıkrasında ise söz konusu idari para cezaları, işyerinde çalışan sigortalı sayısı ve işyerinin az tehlikeli, tehlikeli, çok tehlikeli sınıfta yer alması durumuna göre farklılaştırılmıştır. Ancak 5326 sayılı Kabahatler Kanunu nun 17. maddesinin yedinci fıkrasında, idarî para cezalarının her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl için 04.01.1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu nun mükerrer 29. maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilân edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanacağı, bu suretle idarî para cezasının hesabında 1 Türk Lirasının küsurunun dikkate alınmayacağı öngörülmüştür. Bu düzenlemeye dayanışma 83
göre; 6331 sayılı Kanun un 14. maddesinde öngörülen iş kazası ve meslek hastalığı bildirimlerinin süresi içinde yapılmaması durumunda 26. maddenin ikinci fıkrasının (e) bendinde öngörülen 2.000 Türk Lirası tutarındaki idari para cezası her yıl Kabahatler Kanunu nda öngörülen yeniden değerleme oranı kadar artırılarak uygulanmaktadır (http://www.resmigazete.gov. tr, 2015). 2015 yılı için 2.466 TL olarak hesaplanan idari para cezası tutarı; Ondan az çalışanı bulunan işyerlerinden; a) Az tehlikeli sınıfta yer alanlar için aynı miktarda, b) Tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde yirmi beş oranında c) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde elli oranında On ila kırk dokuz çalışanı bulunan işyerlerinden; a) Az tehlikeli sınıfta yer alanlar için aynı miktarda, b) Tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde elli oranında c) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde yüz oranında Elli ve daha fazla çalışanı bulunan işyerlerinden; a) Az tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde elli oranında b) Tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde yüz oranında c) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde iki yüz oranında artırılarak uygulanacaktır (http:// www.csgb.gov.tr/, 2015). İdari para cezasının miktarının tespitinde; işverenler için işyerinde çalışan sayısı ve işyerinin tehlike sınıfı esas alınacak, iş kazası bildirimi yapmakla yükümlü olan sağlık hizmeti sunucuları ile meslek hastalığı bil- 84 dayanışma dirimi yapmakla yükümlü olan yetkilendirilen sağlık hizmet sunucuları için çalışan sayısı ve işyerinin tehlike sınıfı dikkate alınmayacaktır. Sonuç İşverenler ile özel veya kamu kurumu niteliğindeki sağlık kuruluşlarının kendilerine intikal eden iş kazası ve meslek hastalığı vakalarını Sosyal Güvenlik Kurumu na bildirme zorunluluğunun getirilmesi iş kazalarının ve meslek hastalığının istatistiki bilgilerinin tespiti için önemli bir düzenlemedir. 6645 sayılı Kanun ile 23.04.2015 tarihi itibariyle 6331 sayılı Kanun da belirtilen bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeyenlere uygulanacak idari para cezaları bu tarihten önceki durumlara ilişkin iş ve işlemler Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüklerince sonuçlandırılmakta iken bu tarihten sonraki işlemler Sosyal Güvenlik Kurumunca takip edileceği düzenlenmiştir. Sosyal Güvenlik Kurumu da 6645 sayılı Kanun ile getirilen kısa vadeli uygulamalara ilişkin değişiklileri içeren düzenlemeleri yayımladığı 2015/22 sayılı Genelgede açıklamıştır. Ancak Genelge ile Kanun arasındaki bildirim yükümlülüğünün başlangıç sürelerinde farklılık bulunmaktadır. Bir işyerinde iş kazası olduğu zaman işverenin, kazadan sonraki üç iş günü içinde bildirimde bulunması gerekmektedir. Söz konusu durumun hem sosyal güvenlik mevzuatında hem de iş sağlığı ve güvenliği mevzuatında aynı şekilde yer almakta iken(iş kazasının bildirim süresi başlangıcı kazadan sonraki iş günüdür) genelgede idari para cezasının tespiti için belirlenecek sürenin tespitinde farklı bir durumun başlangıç kabul edilmesi işverenlerin karşılaşacağı idari para cezalarının tespiti ve itirazları açısından önemlidir. Ayrıca, sağlık hizmet sunucuları kendilerine intikal eden iş kazalarını poliklinik tarihi itibariyle sigortalı bazında 10 gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumu na bildirmeleri gerekmektedir. Söz konusu bildirimin süresi içerisinde yapılmaması halinde idari para cezası uygulanacaktır. İşverenlere uygulanacak idari para cezası miktarı işyerinde çalışan sigortalı sayısına ve işyerinin tehlike sınıfına göre farklılaşmakta iken, sağlık
hizmet sunucularına uygulanacak idari para cezalarında ise bu durum söz konusu olmayacaktır. Kaynakça Kılkış, İlknur (2013), İş Sağlığı ve Güvenliğinde Yeni Dönem: 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, Ocak/ 2013, Vol: 15, Sayı: 1, s.17-41. http://www.yonetimakademi.com/makale-detay. php?id=129&mid=188, 2015 http://www.turkhukuksitesi.com/makale_1487.htm, 2015 http://www.sgk.gov.tr, 2015 http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/06/20120630-1.htm, 2015 http://www.turmob.org.tr, 2015 http://www.csgb.gov.tr/csgbportal/showproperty/.../isggm/.../idariparacezalari, 2015 dayanışma 85