ANKOS ONLINE İŞLEMLER (ERM) Ayhan Tuğlu, FSM Vakıf Üniversitesi Sami Çukadar, İstanbul Bilgi Üniversitesi Derya Soğuksu, Koç Üniversitesi İsmail Çetinkaya, Yüzüncü Yıl Üniversitesi
Sunum Planı ERM'den istatistiki bilgiler Üye Sayısı Yıllara Göre Toplam Abonelik Sayısı Yıllara Göre Veritabanı Sayısı Ortalama Veritabanı Sayısı Toplam Kullanım Toplam Kullanım Detay Üniversitelerin FTE Aralıkları ERM'nin Katkıları Bütçe Oluşturmada İstatistiki Veriler Veritabanı Aboneliği Yenileme Kararında İstatistiki Veriler Kıyaslama Çalışmalarında İstatistiki Veriler Kütüphane Tanıtımında İstatistiki Veriler Kullanıcı Eğitiminde İstatistiki Veriler
ERM'den İstatistiki Bilgiler
Yıllara Göre Toplam Abonelik Sayısı
Yıllara Göre Veritabanı Sayısı
2014 Ortalama Veritabanı Sayısı 62 33 15 18 9 10 11 4 1-5 Veritabanı 6-10 Veritabanı 11-15 Veritabanı 16-20 Veritabanı 21-25 Veritabanı 26-30 Veritabanı 31-40 Veritabanı 41-60 Veritabanı
Toplam Kullanım Tam Metin 13227845 10559835 11323495 7649509 7635294 8282379 5966999 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Toplam Kullanım Detay Kullanım Türü 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Toplam arama- Bibliyografik 1,947,528 2,156,029 3902812 4918134 10056340 2139939 Toplam görüntüleme - ekitap 4,541,587 5,240,857 3591585 3274056 6879636 3270210 Toplam tam metin kaydetme 7,649,509 5,966,999 7635294 8282379 10559835 11323495 Genel Toplam 14,138,624 13,363,885 15,129,691 15,129,691 27,495,811 16,733,644
En Fazla Kullanılan Veritabanları 2500000 2000000 1500000 1000000 500000 0
FTE Metodolojisi Öğretim Üyesi Yüksek Lisans ve Doktora Öğrenci Ön lisans ve Lisans Öğrenci Sayıları Genel FTE Lisans, Lisans üstü ve Öğretim üyeleri Devlet Konservatuarları lisans olarak kabul edilmiştir. Lisans öğrenci toplamında Ön lisans ve Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakülteleri dahil edilmemiştir.
FTE Metodolojisi Hukuk FTE Hukuk fakültesi öğretim üyeleri ve lisans öğrencileri lisansüstü öğrencileri Mühendislik FTE Mühendislik Fakültesi Lisans Öğrencileri Öğretim Üyesi sayısında Mühendislik Fakülteleri ve ilgili enstitüler Tıp FTE Tıp Fakültesi Lisans Öğrencileri Sağlık Bilimleri Fakültesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Tıp Fakültesi Diş Hekimliği Fakültesi YL ve Doktora için Sağlık Bilimleri Enstitüleri, Eczacılık Fakültesi FTE'ye dahil edilmemiştir.
Üniversitelerin FTE Aralıkları 95 96 2008 2009 2010 2011 2012 2013 74 70 58 26 20 17 18 19 18 21 17 24 26 26 27 24 19 11 10 11 11 11 6 11 7 4 5 5 6 2 3 3 4 4 1-5.000 5.000.-10.000 10.000-20.000 20.000-30.000 30.000-40.000 40.000-70.000
Türkiye nin toplam bütçesi, Yükseköğretim Kurumları toplam bütçesi, Sermaye bütçesi ve Kütüphane bütçelerinin Üniversite bütçelerine oranı ve yıllara göre dağılımını inceleyeceğiz.
Yıllara Göre Yükseköğretim Kurumları Bütçesinin Türkiye nin Genel Bütçeli İdareler, Özel Bütçeli İdareler ve Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar Bütçesi Toplamına Oranı Yıllar Türkiye Bütçesi (Toplam) Yükseköğretim Kurumları Bütçesi (Toplam) Oranı (%) 2008 233.956.370.463 TL 7.290.795.650 TL 3,12 2009 276.088.760.474 TL 8.729.104.225 TL 3,16 2010 301.656.587.292 TL 9.337.141.600 TL 3,10 2011 335.149.875.830 TL 11.484.800.500 TL 3,43 2012 385.485.625.921 TL 12.743.603.000 TL 3,31 2013 444.070.912.450 TL 15.227.760.500 TL 3,43 2014 479.947.818.000 TL 16.939.010.000 TL 3,53
Yıllara Göre Kütüphane Bütçelerinin Üniversite Bütçelerine Oranı (Devlet Üniversiteleri : Toplam Kütüphane Bütçeleri Üzerinden) Yıllar Yükseköğretim Kurumları Bütçeleri (Toplam) Yükseköğretim Kurumları Kütüphane Bütçeleri (Toplam) Oranı (%) 2008 7.290.795.650 TL 72.244.293 TL 0,99 2009 8.729.104.225 TL 80.415.511 TL 0,92 2010 9.337.141.600 TL 82.996.196 TL 0,89 2011 11.484.800.500 TL 82.742.300 TL 0,72 2012 12.743.603.000 TL 101.924.400 TL 0,80 2013 15.227.760.500 TL 120.077.500 TL 0,79
Yıllara Göre Kütüphane Bütçelerinin Üniversite Bütçelerine Oranı (Devlet Üniversiteleri : Kütüphane Yayın Alım Bütçeleri Üzerinden Yıllar Yükseköğretim Kurumları Bütçeleri (Toplam) Yükseköğretim Kurumları Kütüphane Bütçeleri (Yayın Alımları) Oranı (%) 2008 7.290.795.650 TL 45.154.455 TL 0,62 2009 8.729.104.225 TL 48.020.561 TL 0,55 2010 9.337.141.600 TL 47.901.152 TL 0,51 2011 11.484.800.500 TL 49.000.500 TL 0,43 2012 12.743.603.000 TL 58.200.500 TL 0,46 2013 15.227.760.500 TL 67.604.000 TL 0,44
Üniversite Kütüphane Bütçelerinin Bütçe Büyüklüğüne Göre Dağılımı (2013 Yılı Yayın Alımı Bütçesine Göre) Bütçe Büyüklüğü Üniversite Sayısı 20.000-100.000 11 101.000-200.000 17 201.000-300.000 19 301.000-400.000 12 401.000-500.000 7 501.000-1.000.000 22 1.000.001-2.000.000 9 2.000.001 3.000.000 3 4.000.001 6.000.000 3
ANKOS ERM nin Kütüphane Yönetimine Katkıları ANKOS İstatistik Sisteminin sağladığı veriler ışığında, Türkiye nin makro düzeyde veritabanı kullanımları, toplam üyeler, toplam ödenen tutar gibi birçok analiz yapılabilmektedir. Bu veriler ANKOS ve üniversite kütüphanelerinin daha etkin stratejik plan oluşturulmasına katkı sağlamaktadır. Ayrıca, bu veriler ışığında yapılan akademik çalışmalar bilim dünyası ve diğer konsorsiyumlara da kaynak oluşturmaktadır.
Bütçe Oluşturmada İstatistiki Veriler Kütüphaneler kullanım istatistikleri kapsamında Ödenen paranın karşılığını alma ve kütüphane harcamalarını düzenleme açısından kullanım istatistikleri ne göstermektedir? Farklı konu alanlarında harcama ve kullanım dengesi nedir? gibi soruların cevabını almada istatistiki verilerden yararlanılması gerekir. ANKOS İstatistik Sistemi kurumların bir veritabanına yıllara göre ödedikleri tutarları, kullanıcı başına indirilen makaleleri, arama, görüntüleme gibi sonuçları grafiksel ve tablo halinde elde etmelerini sağlayabilmektedir.
Veritabanı Aboneliği Yenileme Kararında İstatistiki Veriler ERM sistemin yaptığı sayısal hesaplamalar kapsamında veritabanlarının ne kadar kullanıldığı, veritabanına ödenen tutar ile ortalama maliyetinin ne olduğu kurum bazında elde edilebilmektedir. Bu bağlamda veritabanından erişilen bir makale maliyeti, aynı makalenin kaynak paylaşımı kapsamında sağlanması durumunda oluşacak maliyetten daha az olması durumunda veritabanı aboneliği yenilebilir, ancak kullanılan makalenin birim maliyeti $10 dan fazla ise veritabanı aboneliğinin yenilemesinin gözden geçirilmesi gerekir.
Kıyaslama Çalışmalarında İstatistiki Veriler ANKOS, kıyaslama çalışmalarında en iyi sonuçları elde edebilmek için çalışmalar yapmaktadır. 2010 yılı itibarı ile genel FTE ye ek olarak sisteme, kurumların relevant FTE (hukuk, tıp, mühendislik gibi) sayılarını da dahil edilmiştir. Eğer veritabanı spesifik bir veritabanı ise, sistem ilgili relevant FTE sayısını, veritabanına ödenen tutarı ve kullanım sayıları dikkate alınarak raporlama yapmaktadır. Ayrıca benzer türdeki kurumları kendi içerisinde değerlendirmek de mümkün hale gelmiştir.
Kütüphane Tanıtımında İstatistiki Veriler Gelişen teknoloji ile birlikte e-kaynaklar hızla artmakta ve kütüphanenin tanıtımında önemli bir yer tutmaktadır. Basılı kaynaklara göre e- kaynakların kullanımını ölçmek daha kolaydır. Bu bağlamda kütüphaneler ANKOS kapsamında abone oldukları veritabanlarının istatistiki verilerini tanıtımda kullanılabilirler. Kullanımı az olan veritabanları için eğitim seminerleri düzenleyebilirler. Bu tür uygulamalar kütüphanelerin görünürlüğünü arttırır.
Kullanıcı Eğitiminde İstatistiki Veriler Beklenildiği kadar kullanılmayan kaynaklar var mı?; Tanıtıma daha fazla önem verilmesi gerekiyor mu?; Erişim için en popüler yollar hangileri? (Google, Google Scholar, doğrudan yayın evinden, A Z kütüphane sayfaları, kütüphane kataloğu üzerinden, link çözümleyici vb.) sorularını yanıtlamak için veri tabanlarının kullanım istatistiklerine de gereksinim duyulmaktadır. ANKOS İstatistik Sisteminde her bir veritabanı ile ilgili sorunlar, öneriler, yapılan kullanıcı eğitimlerinin yazılabildiği bir alan bulunmaktadır. Bu bilgiler tüm üyeler ile paylaşılarak kullanıcı desteği sağlanmaktadır.
TEŞEKKÜRLER http://online.ankos.gen.tr icg@ankos.gen.tr