Guatr, İç Guatr ve Dış Guatr Tanımları İç guatr: Halk arasında sıkça kullanılan bu deyim, dışarıdan bakıldığında guatrın büyüdüğünün görülmemesine rağmen, guatr bezinin fazla çalışması nedeniyle gelişmiş olan hastalığı anlatmak için kullanılır. Yani burada söz konusu olan fazla çalışan bir tiroid bezinin varlığıdır. Fazla hormon salgılayarak kişinin zayıflamasına ve terlemesine, sinirli olmasına neden olur. Bu durum aynı zamanda zehirli guatr olarak da tarif edilir. Dış guatr: Kişilerin boynunda normal bir bakış ile tiroid bezinin büyüdüğünün görülmesini anlatmak için kullanılır. Böyle hastalarda guatr bezinin çalışması genellikle normaldir. Bu kişiler özellikle yutkunma esnasında boynun ön bölgesinde nefes borusunun üzerinde bir kitlenin yukarı-aşağı hareket ettiğini fark ederler ya da çevreleri böyle bir nedenle onları uyarır. Guatr: Ülkemizde olduğu gibi özellikle iyot maddesinin yeteri kadar alınamaması sonucu ortaya çıkan tiroid bezinin büyümesi ve bunun da dışarıdan fark edilmesi 1 / 5
durumudur. Tiroid bezinin iltihaplanması Çok nadir olmakla birlikte tiroid bezi de iltihaplanır. Bu durumda bez üzerinde ağrı vardır. Hastada ateş ve yutkunma sırasında ağrı olur. Bazen iltihaplanmanın şiddetine göre dışarıdan boyunda bir kızarma da görülebilir. Bu iltihaplanma mikroplara bağlı olabileceği gibi, daha hafif seyreden ve mikrop saptanamayan bazı hastalıklara da bağlı olabilir. Bu durum ancak inceleme sonuçları ile aydınlatılabilir. Tiroid bezi kanseri Tiroid bezinden gelişen kanserlerin en iyi yanı hızlı ilerlemeye neden olmamalarıdır. Erken devrede tesbit edilirse tam olarak tedavi etmek de mümkündür. Ancak sinsi ve yavaş büyüdükleri için kişilerin duyarsız 2 / 5
davranmalarına neden olur. Bu nedenle aksi ispat edilinceye kadar boyunda saptanan bir şişlik mutlaka çok iyi bir şekilde incelenmelidir. Tiroid bezinde hastalık olup olmadığı nasıl anlaşılır? Öncelikle guatr bölgelerinde yaşayanlar, yakınlarında guatr hastalığı bulunanlar, kilo kaybı nedeni bilinmeyenler, tüm vücudu çok fazla terleyenler, sürekli çarpıntısı olanlar, tüm vücutları titreyenler, çok unutkan olan ve giderek aktivitesi azalanlar vb. şikayeti olan kişiler doktora gitmelidir. Doktor gerekli muayeneyi yaptıktan sonra araştırmaya gerek duyabilir. Araştırırken hastanın şikayetlerini ve muayenede saptadığı bozuklukları göz önüne alarak tetkiklerini ister. Önemli bir hastalığı olduğu düşünülen hastalarda 1-Tiroid hormon düzeyleri, 2-Tiroid ultrasonografisi ve 3-Tiroid bezinin çalışma fonksiyonunu gösteren sintigrafi 3 / 5
tetkiklerinin yapılmasını ister. Şayet kişilerde Nodül ya da Tiroid Kanseri'nden şüphe varsa hemen şüphelendiği bölgeden ince bir iğne yardımıyla hücre alarak (biyopsi) tahlilini yaptırır. Guatr olmamak için ne yapılmalıdır? Yapılabilecek en basit ve kolay yol iyottan zengin gıdalar almak ve iyottan zengin su içmektir. Bu sağlanamıyorsa iyotlu tuz kullanmak en doğru yoldur. Şayet oturduğu bölgede iyot eksikliğinin olduğu biliniyor ise bu durumda yine ya iyotlu tuz ile ya da suya iyot ilavesi gibi yöntemlerle kişinin günlük alması gerekli iyodu alması sağlanmalıdır. Bunların hiçbiri yapılamıyorsa depo iyot iğneleri kullanılabilir. Ancak özellikle çocukluk yaşlarında iyot eksikliğinin önlenmesi çok önemlidir. Çocuklara mutlaka ilave iyot verilmelidir. 4 / 5
İyot eksikliği sırasında başarısız olan öğrenciler iyot almaya başladıktan sonra başarılarında da artma olur. Buna rağmen guatr gelişen hastalar için gerekli ilaç tedavisi yöntemleri vardır. Bu ilaçlar mutlaka doktor kontrolünde kullanılmalıdır. İlaç tedavileri ile küçülmeyen bazı nodüller, kanser düşünülen hastalar, nodülü hızla büyüyen hastalar iseameliyat edilirler. 5 / 5