SICAK İŞ TAKIM ÇELİKLERİNDEN DIEVAR TAKIM ÇELİĞİNİN TEL EROZYON İLE İŞLENEBİLİRLİNİĞİNİN ARAŞTIRILMASI

Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi Cilt: 9, No: 4, 2012 (31-44) Electronic Journal of Machine Technologies Vol: 9, No: 4, 2012 (31-44) TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR www.teknolojikarastirmalar.com e-issn:1304-4141 Makale (Article) SICAK İŞ TAKIM ÇELİKLERİNDEN DIEVAR TAKIM ÇELİĞİNİN TEL EROZYON İLE İŞLENEBİLİRLİNİĞİNİN ARAŞTIRILMASI İskender ÖZKUL ****, Ulvi ŞEKER ***, Berat Barış BULDUM **, Adnan AKKURT * **** Aksaray Üniversitesi, Müh. Fak., Mak. Müh. Böl., Aksaray/TÜRKİYE *** Gazi Üniversitesi Teknoloji Fak. İmalat Müh. Ankara/TÜRKİYE ** Mersin Üniversitesi İleri Teknoloji Eğitimi Araştırma ve Uygulama Merkezi Mersin/TÜRKİYE * Gazi Üniversitesi Endüstriyel Tek. Eği. Fak. Ankara/TÜRKİYE iskender@aksaray.edu.tr, useker@gazi.edu.tr, barisbuldum@mersin.edu.tr, aakkurt@gazi.edu.tr Geliş Tarihi: 16.07.2012 Kabul Tarihi: 03.01.2013 Özet Bu çalışmada tel erozyon tezgâhı kullanarak, sıcak iş takım çeliği üzerinde, farklı makine parametreleri ile delik formu işlemesi yapılmıştır. Kesme işleminde vurum süresi (puls on time), tabla ilerlemesi ve tezgâh ana güç akımı parametreleri değişken, diğer parametreler ise sabit tutularak deneyler tamamlanmıştır. Elde edilen numuneler üzerinde yüzey pürüzlülükleri, dairesellikten sapma miktarları, çaptan sapma miktarları incelenmiştir. Deneyler sonucunda parametrelerdeki %10 luk değişimin numuneler üzerinde aynı oranda etki göstermediği görülmüştür. Anahtar Kelimeler: İşlenebilirlik, Tel erozyon tekniği, Yüzey Pürüzlülüğü, Sıcak İş Takım Çeliği Dievar MACHINABILTY OF DIEVAR HOT WORK STEEL WITH WIRE ELECTRO DISCHARGE MACHINING Abstract In this study, machinability of hot work tool steel in wire EDM machines were investigated, by hole forming operation under various machine parameters. Pulse on time, table feeding, current value were set as variable parameters and other parameters fixed during the cutting progress. Surface roughness, amount of deviation from circularity and amount of deviation from diameter data, received through the samples examined, has been analyzed. The results of experiments have been observed that different results caused against to change parameters 10% rate during operation. Keywords : Machinability, WEDM, Surface roughness, Dievar, Hot work tool. 1. GİRİŞ Modern işleme tekniklerinden olan tel erozyon ile işleme tekniği yüksek sertlik dereceleri ihtiva eden karmaşık geometrilere sahip metal parçaları yüksek hassasiyetle işleyebilme kabiliyetinden dolayı günümüz işleme teknolojisinde vazgeçilmez işleme yöntemlerinden biri olmuştur. Tel erozyon, imalat sanayinde özellikle kalıpçılık sektörü başta olmak üzere hassas ve özel malzeme işlemenin ihtiyaç duyulduğu alanlarda sıklıkla kullanılmaktadır. Şekil 1 de tel erozyon ile işleme tekniği şematik olarak gösterilmiştir. Bu makaleye atıf yapmak için Özkul İ., Şeker U., Buldum B. B., Akkurt A., SICAK İŞ TAKIM ÇELİKLERİNDEN DIEVAR TAKIM ÇELİĞİNİN TEL EROZYON İLE İŞLENEBİLİRLİNİĞİNİN ARAŞTIRILMASI Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi 2012, (9) 31-44 How to cite this article Özkul İ., Şeker U., Buldum B. B., Akkurt A., MACHINABILTY OF DIEVAR HOT WORK STEEL WITH WIRE ELECTRO DISCHARGE MACHINING Electronic Journal of Machine Technologies, 2012, (9) 31-44

Teknolojik Araştırmalar: MTED 2012 (9) 31-44 Sıcak İş Takım Çeliklerinden Dievar Şekil 1.Tel erozyon ile işleme tekniği [1, 2] Tel erozyon, dielektrik sıvısının içerisine tespit edilen iş parçası üzerinde temassız olarak akış halinde olan genellikle pirinç esaslı telin elektriksel boşalım sayesinde parça üzerinden talaş uzaklaştırma prensibi ile çalışmaktadır. Telin sürekli olarak akışı esnasında dielektrik sıvısının içerisinden ark yoluyla malzeme üzerine boşalım olur. Her boşalım işleminin sonunda boşalım enerjisinin yoğunluğuna göre boşalım noktasında malzemeden parçacık kopmaları oluşur. Elektriksel boşalım sonrası dielektrik sıvı içerisinde meydana gelen basınç farklılığı nedeniyle oluşan darbe basıncı erimiş materyali uzaklaştırırken iş parçası üzerindeki tahliye edilmesi gereken çoğu parçacıkları uzaklaştırır [3]. İş parçası üzerine gönderilen enerji seviyesine bağlı olarak talaş kaldırma oranı ve hassasiyet değişiklik göstermektedir. Ayrıca, üst nozulun alt nozuldan bağımsız olarak hareket edebilmesi parça üzerinde eğimli formlar oluşturabilmesini sağlamaktadır. Şekil 2 de tel erozyonun açılı kesme şematiği bulunmaktadır. Şekil 2.Tel erozyon ile açılı kesme [4] 32

Özkul İ., Şeker U., Buldum B. B., Akkurt A. Teknolojik Araştırmalar: MTED 2012 (9) 31-44 Genellikle kalıpçılık sektöründe kullanılan takım çelikleri giderek çeşitlilik kazanmakta ve yapılacak işin niteliğine göre özelleşmektedir. Çalışma sıcaklığı 200 o C ve üstü olan metal enjeksiyon, ekstrüsyon yapılarda ve dövme kalıplarında sıcak iş takım çelikleri kullanılmaktadır. Bu çelik türü yüksek tokluk ve yüksek meneviş direncine sahip özel çeliklerdir. Tel erozyonla işleme sonrasında iş parçası yüzeyinde ısıl etkilenmiş bir bölge oluşacak ve buna bağlı olarak özellikle yüzeyde mikro çatlaklar meydana gelecektir. Üretimi yapılan parçanın çalışma sırasında maruz kalacağı kuvvet, darbe ve yorulma gibi olumsuz etkiler sonrasında çatlakların büyüyerek ilerlemesi parçanın ömrünü olumsuz bir şekilde etkileyecektir. Tel erozyon ile işlemeden dolayı çatlaklar dışında ayrıca yüzeyde çok sert bir tabaka ve hemen altında yumuşak bir tabaka oluşumu söz konusudur.bu tabakanın kalınlığı ve yüzey pürüzlülüğü öncelikle uygulanan akıma daha sonra vurum süresine bağlıdır [5]. Takım çeliğinin tel erozyon tekniği ile işlenmesi üzerine yapılan çalışmaların [6-27] incelenmesi sonucunda bu çalışmada sıcak iş takım çeliklerinden Dievar sıcak iş takım çeliğinin tel erozyon tezgâhı ile farklı parametreler kullanılarak işlenebilirliği araştırılmıştır. Deneyler sonucunda elde edilen kesme kuvvetleri, yüzey pürüzlülükleri, ölçü tamlığı ve dairesellikten sapma miktarlarının değerleri ölçülmüş, mikro yapı fotoğrafları çekilmiş ve değerlendirmesi yapılmıştır. 2. DENEYSEL ÇALIŞMALAR 2.1. Malzeme ve Numune Hazırlama Deneysel çalışmada kullanılan 160 HB sertlik değerine sahipsıcak iş takım çeliği Dievar malzemenin kimyasal kompozisyonu ve fiziksel özellikleri Çizelge 1 ve 2 de verilmiştir. Dievar takım çeliği endüstride yüksek tokluk, süneklik, yüksek ısıl yorulma, yüksek sıcak sertlik, yüksek sıcaklık mukavemeti ile yüksek meneviş direnci gerektiren işlemlerde kullanılmakta ve özellikle metal enjeksiyon kalıplarında çok iyi sonuçlar vermektedir. Çizelge 1. Dievar Sıcak iş takım çeliğinin kimyasal kompozisyonu (% oranı)[28] C Mn Cr Mo V 0,35 0,5 5,0 2,3 0,5 Çizelge 2. Dievar sıcak iş takım çeliği fiziksel özellikleri [29] Sıcaklık C 20 400 600 Yoğunluk (kg/m 3 ) 7800 7700 7600 Isıl genleşme Katsayısı - 12,7*10-6 13,3*10-6 Isıl iletkenlik (W/m C) - 31 32 Elastiklik Modülü (MPa) 210500 180000 145000 Deneylerde kullanılan iş parçası numunleri 60x240x24 mm ön delikli olarak hazırlanmıştır (Şekil 3.). 33

Sıcak İş Takım Çeliklerinden Dievar Teknolojik Araştırmalar: MTED 2012 (9) 31-44 Şekil 3.Ön delikli numune işleme 2.2. Delik Delme İşlemleri Deneyler Makino marka tel erozyon tezgahında yapılmıştır. Deneylerde değişken parametreler olarak kullanılan vurum süresi, akım ve tabla ilerlemesi için 4 farklı değer seçilmiştir (Çizelge 3.). Bu değerler genel olarak takım çeliklerini işlemeye yönelik kullanılan tezgah parametreinin %10 oranında değiştirilmesi ile elde edilmiştir. Diğer işleme parametreleri sabit olarak kullanılmıştır [30]. Deneylerde kullanılan işleme parameterelerine ait deney setleri Çizelge 4 de verilmiştir. Çizelge 3. Tel erozyon tezgâhında kullanılan parametreler İşleme parametreleri Vurum süresi (µs) Tabla ilerleme hızı (mm/dak) Akım değeri (A) 1. Seviye 2. Seviye 3. Seviye 4. Seviye 12,39 13,77 15,3 17 4 4,45 4,95 5,5 28,43 31,59 35,10 39 Çizelge 4. Deney setleri Deney seti Akım (A) Vurum süresi (µs) Tabla ilerleme hızı(mm/dak) 1 35,1 15,3 4-4,45-4,95-5,5 2 28,43-31,59-35,1-39 15,3 4,95 3 35,1 12,39-13,77-15,3-17 4,95 34

Özkul İ., Şeker U., Buldum B. B., Akkurt A. Teknolojik Araştırmalar: MTED 2012 (9) 31-44 Çizelge 5. Deneyler parametrelerine bağlı olarak elde edilen sonuçlar Deney Kodu Tabla ilerleme (mm/dak) Akım (A) Puls Süresi (µs) Çap tan Sapma (mm) Dairesellikten Sapma (mm) Ortalama Yüzey Pürüzlülüğü (µm) DENEY 1-1 0,077 0,066 2,964 DENEY 1-2 4,95 35,1 15,3 0,067 0,052 2,920 DENEY 1-3 0,043 0,040 2,954 DENEY 2-1 0,019 0,001 2,676 DENEY 2-2 4,45 35,1 15,3 0,018 0,040 2,733 DENEY 2-3 0,032 0,011 2,735 DENEY 3-1 0,086 0,057 2,963 DENEY 3-2 5,5 35,1 15,3 0,078 0,064 2,854 DENEY 3-3 0,095 0,078 3,010 DENEY 4-1 0,002 0,004 2,595 DENEY 4-2 4,95 31,59 15,3 0,005 0,007 2,913 DENEY 4-3 0,006 0,009 2,877 DENEY 5-1 0,086 0,052 3,021 DENEY 5-2 4,95 39 15,3 0,091 0,069 3,023 DENEY 5-3 0,125 0,094 3,059 DENEY 6-1 0,045 0,019 2,861 DENEY 6-2 4,95 35,1 13,77 0,038 0,012 2,721 DENEY 6-3 0,024 0,015 2,777 DENEY 7-1 0,095 0,076 3,025 DENEY 7-2 4,95 35,1 17 0,085 0,064 3,165 DENEY 7-3 0,089 0,085 3,479 DENEY 8-1 0,003 0,006 2,651 DENEY 8-2 4,95 28,43 15,3 0,005 0,005 2,723 DENEY 8-3 0,002 0,008 2,679 DENEY 9-1 0,021 0,015 2,764 DENEY 9-2 4 35,1 15,3 0,008 0,019 2,641 DENEY 9-3 0,012 0,012 2,705 DENEY 10-1 0,021 0,014 2,574 DENEY 10-2 4,95 35,1 12,39 0,018 0,014 2,497 DENEY 10-3 0,026 0,018 2,631 Çalışmada Çizelge 4 de verilen her bir deney parametresi için 3 er adet deney yapılmış ve elde edilen tutarlı sonuçların aritmetik ortalaması alınmıştır.yüzey pürüzlülük değerleri farklı noktalardan ölçülen değerlerin aritmetik ortalaması alınarak hesaplanmıştır. Dairesellikten sapma ve ölçü tamlığı değerleri CMM (Coordinate Measuring Machine) ile ölçülmüştür (Çizelge 5.). 3. DENEYSEL SONUÇLAR 3.1. Deney ve İstatiksel Analiz Elde edilen sonuçlara ait grafikler MS Excel programı ile oluşturulmuş ve aynı program kullanılarak bu eğrilere ait en uygun fonksiyon olan polinom tipi fonksiyon ile regresyon sayıları tespit edilmiştir(şekil 4-12). Eğrilerin vermiş olduğu eşitlikler kesme işleminin sıfır olmadığı hallerde geçerlidir. 35

Teknolojik Araştırmalar: MTED 2012 (9) 31-44 Sıcak İş Takım Çeliklerinden Dievar 3.2. Yüzey Kalitesinin Analizi Şekil 4. Tezgâh tabla ilerlemesinin ortalama yüzey pürüzlülük değerine etkisi Şekil 4 de Tabla ilerlemesinin %10 artışı ile yüzey pürüzlülüğünün sırası ile %4, %0,8 ve %0,1 oranında artış daha sonra %0,1 gibi çok küçük bir oranda düşüşü görülmüştür. Tezgâh tabla ilerlemesinin 4mm/dak ile 4,5mm/dak arasındaki değerlerinde elde edilen sonuçlar diğer ilerleme hızlarına göre daha iyi çıkmıştır. Genel olarak tabla ilerleme hızının artışı, tezgâhın, talaş kaldırma yüzeyi ile etkileşim süresini düşürdüğünden dolayı yüzey pürüzlülüğü değerini artırdığı anlaşılmaktadır. Grafik üzerinde oluşturulan polinom eğri eşitliği Yp = -0,0477Vc 2 + 0,6424Vc + 0,8707 şeklinde R 2 anlamlılık sayısı ise %81,81 çıkmıştır. Anlamlılık sayısı genel itibari ile grafik üzerinde elde edilen eğrinin eşitlik sonucunun hemen hemen iyi düzeylerde çıktığı belirlenmiştir. Şekil 5 de Tabla ana güç akımının %10 artışı ile yüzey pürüzlülüğünün sırası ile %4, %5 ve %3 oranın da düzenli artışı görülmüştür. Tel erozyonda boşalım akımının artışı boşalım enerjisini arttırdığından dolayı iş parçası yüzeyinde oluşan kraterlerin boyutları da buna bağlı olarak artmaktadır. Şekil 5. Tezgâh ana güç akımının ortalama yüzey pürüzlülük değerine etkisi 36

Özkul İ., Şeker U., Buldum B. B., Akkurt A. Teknolojik Araştırmalar: MTED 2012 (9) 31-44 Grafik üzerinde oluşturulan polinom eğri eşitliği Yp = -0,001Vc 2 + 0,103Vc + 0,5772 şeklinde R 2 anlamlılık sayısı ise %99,36 çıkmıştır. Anlamlılık sayısı genel itibari ile grafik üzerinde elde edilen eğrinin eşitlik sonucunun oldukça iyi düzeylerde çıktığı belirlenmiştir. Şekil 6. Vurum süresinin ortalama yüzey pürüzlülük değerine etkisi Şekil 6 de vurum süresinin %10 artışı ile yüzey pürüzlülüğünün sırası ile %9, %6 ve %9 oranında düzenli bir artış gözlemlenmiştir. Vurum süresi, kıvılcımın malzeme üzerine uygulanma zamanını ayarladığından dolayı, artışı ile etkilemiş olduğu bölgenin talaş uzaklaştırma esnasındaki yüzey tahribatını artırmaktadır. Düşük değerlerde daha az yüzey pürüzlülüğüne neden olduğu grafiklerden de anlaşılmaktadır. Grafik üzerinde ki oluşturulan polinom eğri eşitliği Yp = 0,002Vc 2 + 0,0791Vc + 1,2872 şeklinde R 2 anlamlılık sayısı ise %99,36 çıkmıştır. Anlamlılık sayısı genel itibari ile grafik üzerinde elde edilen eğrinin eşitlik sonucunun oldukça iyi düzeyde çıktığı belirlenmiştir. 3.3. Çaptan Sapma Analizi Şekil 7. Tezgâh tabla ilerlemesinin çap tan sapma değerine etkisi 37

Teknolojik Araştırmalar: MTED 2012 (9) 31-44 Sıcak İş Takım Çeliklerinden Dievar Şekil 7. de tabla hızı artışı ile çaptan sapmada sırası ile %68, %171 ve %39 oranında, oranlarında artma görülmüştür. Grafik üzerinde genel olarak tabla ilerlemesi ile ölçüden sapma miktarının da doğru orantılı olarak arttığı görüntülenmektedir. Grafik üzerinde oluşturulan eğrinin polinom regresyon eşitliği Cs = 0,0081Vc 2-0,0258Vc - 0,0161 R 2 anlamlılık sayısı %96,86 çıkmıştır. Anlamlılık değerinin oldukça iyi bir değer almıştır. Şekil 8. Tezgâh ana güç akımının çap tan sapma değerine etkisi Şekil 8. da Tezgâh ana güç akımının artışı ile çaptan sapma değerlerinde %30, %1338 ve %61 oranında çok farklı şekilde artma görülmüştür. 31,59 A değerinden 35 A değerine geçişte çok farklı şekilde ölçü sapması yaşanmıştır. Grafik üzerinde polinom regresyon eşitliği ise Cs = 0,0006Vc 2-0,0274Vc + 0,329 şeklinde R 2 anlamlılık sayısı %95,08 gibi oldukça yüksek çıkmıştır. Şekil 9. Vurum süresinin çap tan sapma değerine etkisi Şekil 9. de Tezgâh vurum süresinin artışı ile çaptan sapma değerlerinde %65, %75 ve %44 oranında, artma görülmüştür. Vurum süresinin artması ile çaptan sapma miktarının da arttığı gözlemlenmiştir. 38

Özkul İ., Şeker U., Buldum B. B., Akkurt A. Teknolojik Araştırmalar: MTED 2012 (9) 31-44 Grafik üzerinde polinom regresyon eşitliği ise Cs = 0,0009Vc 2-0,0103Vc + 0,0158 şeklinde oluşmuş, R 2 anlamlılık sayısı %99,66 gibi %100 e çok yakın biçimde çıkmıştır. 3.4. Dairesellikten Sapma Analizi Şekil 10. Tezgâh tabla ilerlemesinin dairesellikten sapma değerine etkisi Şekil 10. de Tabla ilerlemesinin artışı ile %13, %204 ve %26 oranında artış görülmüştür.4,45 mm/dak hızından 4,95mm/dak hızına geçişi esnasında diğer artış oranlarına nispeten daha çok artış göstermiştir. Grafik üzerinde polinom regresyon eşitliği ise Ds = 0,0062Vc 2-0,0215Vc- 0,0018 şeklinde R 2 anlamlılık sayısı ise %91,98 gibi yüksek bir rakam çıkmıştır. Şekil 11. Tezgâh ana güç akımının dairesellikten sapma değerine etkisi Şekil 11. da Tezgâh ana güç akımının artışı numune üzerinde %5, %690 ve %36 oranında artış göstermiştir. %690 gibi yüksek bir dairesellikten sapma göstermesi 31,59 A den 35,9 A e geçişin kritik bölge olduğunu işaret etmektedir. Grafik üzerinde oluşturulan polinom regresyon eşitliği ise 39

Teknolojik Araştırmalar: MTED 2012 (9) 31-44 Sıcak İş Takım Çeliklerinden Dievar Ds=0,0002Vc² - 0,0084Vc + 0,0575 şeklinde oluşmuş R 2 anlamlılık sayısı %91,45 gibi iyi bir sayı çıkmıştır. Şekil 12. Vurum süresinin dairesellikten sapma değerine etkisi Şekil 12. da Tezgâh vurum süresinin artması numune üzerinde %0, %243 ve %42 önce durgunluk sonra artma göstermiştir. 12,39 µs ile 13,77 µs vurum süresi etkileşiminde aynı ortalama değerler görülmüştür. Grafik üzerinde polinom regresyon eşitliği ise Dc = 0,0017Vc² - 0,0361Vc + 0,1971 şeklinde oluşmuş R 2 anlamlılık sayısı %94,13 çıkmıştır. 3.5. Mikroyapı İncelenmesi Resim 1. Dievar sıcak iş takım çeliğinin metalografik görüntüsü x 50µm Tel erozyon tezgâhında yapılan Deneyler sonucunda incelenen numune yüzey metalografik yapısında parça kopmalarının sıklıkla görüldüğü bölgeler incelenmiştir. Genel olarak faz sınırlarında bir değişiklik görülmemiş ve sınır boylarında beyaz tabaka diye tabir edilen yapıya rastlanmıştır. Kullanılan parametreler doğrultusunda oluşan yüzey, resimlerde de görüldüğü gibi aşırı deformasyona uğramıştır. Ve yapılan yorum sadece Resim 1 üzerinden değil benzer onlarca çekilmiş resim göz önüne alındığında; Kesme bölgesinde ısıdan kaynaklı yapısal değişimler mevcut, aşırı ısınma ve hızlı soğumadan dolayı kesme bölgesinde ferrit fazı oluşmuş. İçe doğru iğnemsi yapının ısının etkisinin azalması ile kalınlaşmıştır. Bütün bunlardan dolayı yapının sertleşip kırılganlaştığı görülmekte olup, bu yapı kesme yüzeyine yakın bir bölge ile sınırlı kalmıştır. Dikkatle incelendiğinde kesme bölgesinde kılcal çatlaklar izlenmektedir. 40

Özkul İ., Şeker U., Buldum B. B., Akkurt A. Teknolojik Araştırmalar: MTED 2012 (9) 31-44 3.6. Mikro Sertlik İncelemesi Şekil 13. Dievar sıcak iş takım çeliğinin mikro yüzey sertlik yapısı İş parçası üzerinde yapılan sertlik ölçümlerinde Dievar sıcak iş takım çeliğinin işlem gören yüzeylerine yakın bölgelerde sertliğin arttığı fakat 0,2 mm den sonra açık bir biçimde sertlikte düşüş gözlemlenmektedir. Tel erozyon ile talaş uzaklaştırma esnasında yüzeyin maruz bırakıldığı termal işlem oluşmuş, fakat Şekil 13 de görüldüğü üzere aşırı biçimde parçaya nüfus etmemiştir. 4. SONUÇLAR Tabla ilerlemesinin 4 mm/dak ve 4,45 mm/dak arasındaki işlemelerde yüzey pürüzlülüğü, çaptan sapma miktarı ve dairesellikten sapma değerlerinin iyi çıktığı ilerleme oranın artması ile Dievar malzemesi üzerinde göstermiş olduğu etkileşimin olumsuz şekilde sonuçlar doğurduğu analiz edilmiştir. Tezgâh ana güç akımının 28,43 A değerinde diğer akım değeri parametrelerine göre en iyi sonuçları almıştır. Vurum süresinin en başarılı sonuçları diğer incelenen parametrelerde olduğu gibi incelenen en küçük değer olan 12,39 µs değerinde alınmıştır. Genel itibari ile tel erozyon tezgâhında Dievar sıcak iş takım çeliği üzerinde deneyde incelenen parametreler artışı karşısında yüzey kalitesinin, ölçü ve şekilsel sapmaların artışına neden olduğu görülmüştür. Mikro yapılar incelendiğinde seçilmiş olan en düşük akım ve en yüksek vurum süresi yapısal değişimin ve yüzey sertliklerinin de kenardan merkeze olumlu sonuçlar vermekte olduğu gözlenmiştir. 41

Teknolojik Araştırmalar: MTED 2012 (9) 31-44 Sıcak İş Takım Çeliklerinden Dievar 5. KAYNAKLAR 1. http://www.likest.com/taiwan_cnc_wire_cut_edm/wire_cut_machine.jpg (Erişim: Temmuz 2012) 2. Hsieh S.F., Chen S.L., Lin H.C., Lin M.H., Chiou S.Y.,2009, The Machining Characteristics and Shape Recovery Ability of Ti Ni X (X=Zr, Cr) Ternary Shape Memory Alloys Using the Wire Electro-Discharge Machining, International Journal of Machine Tools and Manufacture, 49,6, 509 514 3. M. Boujelbene, E. Bayraktar, W. Tebni, S. Ben Salem,2009, Influence of Machining Parameters on the Surface İntegrity in Electrical Discharge Machining, Archives of Materials Science and Engineering 37, 110-116 4. http://www.wire-tech.org/images/img11.gif (Erişim: Temmuz 2012) 5. Chen H.C., Lin J. C., Yang Y. K., Tsai C. H., Optimization of Wire Electrical Discharge Machining for Pure Tungsten Using a Neural Network Integrated Simulated Annealing Approach, Expert Systems with Applications, 37, 10, 7147-7153 6. Krumphals R., Wlanis t., Sievert R., Wieser V, Sommitsch C. 2011 Damage Analysis of Extrusion Tools Made from the Austenitic Hot Work Tool Steel Böhler W750, Computational Materials Science, 50, 4,1250-1255 7. Klobčar, D.; Muhıč, M.; Možına, J.; Tušek, J., 2011 Laser Grooving of Surface Cracks on Hot Work Tool Steel Metalurgija, 50, 4, 235-238 8. Lukaszkowicz K., Czyzniewski A., Kwasny W., Pancielejko M. 2012 "Structure and Mechanical Properties of PVD Coatings Deposited onto the X40crmov5-1 Hot Work Tool Steel Substrate." Vacuum 86.8: 1186-1194 9. Shin, H., Yoo, Y. 2008 "Microstructural and Hardness Investigation of Hot-Work Tool Steels by Laser Surface Treatment." Journal of Materials Processing Technology 201.1-3: 342-347 10. Jurči P., Hudáková M. 2011"Diffusion Boronizing of H11 Hot Work Tool Steel." Journal Of Materials Engineering & Performance 20.7 : 1180-1187 11. Köklü, U. 2012 "Optimization of Kerf and Surface Roughness of Al 7 475-T7 351 Alloy Machined with Wedm Process Using the Grey-Based Taguchi Method." Metalurgija 51.1: 47-50 12. Çaydaş U., Hasçalık A., 2004 "Tel Erozyon Yönteminde Işleme Parametrelerinin Alüminyum Alaşımının Yüzey Yapısına Etkisi." Politeknik Dergisi 7.1: 31 13. Ozan S., Guleryuz L., Kasman Ş., İpek R. 2012 "An Investigation of WEDM Process Parameters on the Surface Roughness of Al/B4cp Metal Matrix Composites." AIP Conference Proceedings 1476.1: 317-320 14. Sadeghi M., Razavi H., Esmaeilzadeh A., Kolahan, F. 2011 "Optimization of Cutting Conditions in WEDM Process Using Regression Modelling and Tabu-Search Algorithm." Proceedings of the Institution of Mechanical Engineers Part B-Journal of Engineering Manufacture 225.B10 : 1825-1834 42

Özkul İ., Şeker U., Buldum B. B., Akkurt A. Teknolojik Araştırmalar: MTED 2012 (9) 31-44 15. Tosun, N., Çoğun C., İnan A. 2002 "Tel Erozyonda Işleme Parametrelerinin Teldeki Aşınma Krater Boyutlarına Etkisinin Istatistiksel Incelenmesi." Makina Tasarım ve İmalat Dergisi 4.3 (2002): 127 16. Dönmez S., Kentli A. 2011 "Optimization of WEDM Process Parameters of Y-Tiai Alloy Using SVM Method." TTEM- Technics Technologies Education Management 6.4 (2011): 1224-1234 17. Guven O., Esme U., Kaya I., Kazancoglu, Y., Kulekci M., Boga C. 2010 "Comparative Modeling of Wire Electrical Discharge Machining (Wedm) Process Using Back Propagation (Bpn) and General Regression Neural Networks (Grnn)." Materiali In Tehnologije 44.3 : 147-152 18. Sarkar, S. S., Ghosh, K. K., Mitra, S. S., Bhattacharyya B. B. 2010 "An Integrated Approach to Optimization of WEDM Combining Single-Pass and Multipass Cutting Operation." Materials & Manufacturing Processes 25.8: 799-807 19. Mahapatra S. S., Patnaik A. 2007 "Optimization of Wire Electrical Discharge Machining (WEDM) Process Parameters Using Taguchi Method." International Journal of Advanced Manufacturing Technology 34.9/10 : 911-925 20. Atul, K., Dr.D.K.Singh. 2012 "Strategic Optimization and Investigation Effect of Process Parameters on Performance of Wire Electric Discharge Machine (WEDM)." International Journal of Engineering Science and Technology 6 : 2766 21. Jangra, K., Grover, S., Aggarwal, A. 2011 "Simultaneous Optimization of Material Removal Rate and Surface Roughness for WEDM Of WC-Co Composite Using Grey Relational Analysis Along With Taguchi Method." International Journal of Industrial Engineering Computations 2.3 : 479-490 22. Kuang-Yuan, K., Ko-Ta, C. 2008 "Modeling and Analysis of Machinability Evaluation in The Wire Electrical Discharge Machining (WEDM) Process of Aluminum Oxide-Based Ceramic." Materials & Manufacturing Processes 23.3 : 241-250 23. Donmez S., Kentli A. 2011"Optimization of WEDM Process Parameters of Gamma-TiAl Alloy Using SVM Method." Technics Technologies Education Management-Ttem 6.4 : 1225-1234 24. Mehdi J., GholamHosein D., Abbas V. 2009. "Investigation of Machining Parameters in Wire Electrical Discharge Machining (WEDM) on The Surface Roughness & Cutting Speed of Tungsten Carbide." Majlesi Journal of Mechanical Engineering 2 : 11 25. Hsieh S., Chen S., Lin H., Lin M., Chiou S. 2009 "The Machining Characteristics and Shape Recovery Ability of Ti-Ni-X (X = Zr, Cr) Ternary Shape Memory Alloys Using the Wire Electro- Discharge Machining." International Journal of Machine Tools & Manufacture 49.6 : 509-514 26. Boujelbene M., Bayraktar E., Tebni W., Ben Salem S. 2009 "Influence of Machining Parameters on the Surface Integrity in Electrical Discharge Machining." Archives of Materials Science and Engineering 2 : 110 27. Chen H., Lin J., Yang Y., Tsai, C. 2010"Optimization of Wire Electrical Discharge Machining for Pure Tungsten Using a Neural Network Integrated Simulated Annealing Approach." Expert Systems With Applications 37.10 : 7147-7153 28. http://www.assab.com.tr/turkish/1152_trk_html.htm (Erişim: Temmuz 2012) 29. http://www.assab.com.tr/dievar_tr.pdf (Erişim: Temmuz 2012) 43

Teknolojik Araştırmalar: MTED 2012 (9) 31-44 Sıcak İş Takım Çeliklerinden Dievar 30. Özkul, İ., 2012 Takım Çeliği Malzemelerinin Geleneksel ve Modern İşleme Yöntemleri ile İşlenebilirliklerinin Araştırılması Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara 44