Diyarbakır Ticaret Borsası
Ticaret Borsası Tarımsal ürünlerin ticaretinin gelişmesinde iki unsur önemli bir etkiye sahiptir. Birincisi, bu piyasaları etkileyen başta tarım politikaları olmak üzere, yapılan vergi, bankacılık ve diğer yürütme organlarınca yapılan uygulama ve düzenlemeler, ikincisi ise piyasaların işleyişinde önemli bir enstrüman olan gelişmiş bir borsanın varlığıdır.
Ticaret Borsası Ülkemizde tarımsal ürünlerin ticareti (alım-satımı) denildiği zaman akla ticaret borsaları gelmektedir. Zira, ticaret borsaları; "borsaya dahil maddelerin alım ve satımı ve fiyatlarının tespit ve ilanı işleriyle meşgul olmak üzere kurulan tüzel kişiliği haiz kamu kurumlarıdır" şeklinde tarif edilmektedir.(5174 sayılı kanun)
Ticaret Borsası Borsaların sağladığı ana işlevler şöyle özetlenebilir; Ticari işlemlerin gerçekleşmesi için ortak bir mekanı, İşlemlerle ilgili kuralların ve standartların (kalite vb.) belirlenmesini ve bunların uygulanmasını, Sözleşmelerin kurallara uygun düzenlenmelerini, Üyeler veya alıcı-satıcılar arasında ya da diğer konularda çıkan anlaşmazlıkların çözülmesini, Piyasa ile ilgili bilgilerin sağlıklı olarak toplanarak kamuoyunun kullanımına en kısa sürede iletilmesini sağlarlar.
Ülkemizde İlk Borsa 2 Aralık 1873 tarihli mizamname ile kurulan Dersaadet Thavilat Borsası dır. Bundan 13 yıl sonra 15 Nisan 1886 tarihinde yayımlanan Umum Borsalar Nizamnamesi ile ticaret Borsalarının kurulması imkan dahiline girmiş ve ilk ticaret Borası 1892 yılında İzmir de İzmir Ticaret Sanayi Borsası adı altında kurulmuştur. Daha Sonraları 22 Nisan 1925 tarih ve 655 sayılı kanun buna dayanarak 27 eylül 1925 tarihli Ticaret ve Sanayi Odaları Nizamnamesi 11.01.1943 ve 8.3.1950 de 5590 sayılı kanunu 01.06.2004 tarihinde de 5174 sayılı kanunlar çıkarılmış ihtiyaçlara ve icablara göre Borsaların hukuki bünyelerinde çeşitli değişiklikler yapılmıştır.
Bu kanunlarla 1892 den 1965 kadar 38 borsa 1990 yılına kadar 60 çıkan borsa sayısı Ticaret Borsalarının 1990 yılında Maliye Bakanlığınca çıkarılmış olan 164 sayılı Gelir Vergisi Genelgesi ile müstahsilin gelir vergisinin toplanması veya verginin yatırıldığının kontrolü konusunda borsaları görevlendirmiştir. Bu ek görevler dolayısıyla borsaların sayısında artış kaydedilmiş ve sayıları günümüzde 107 ye ulaşmıştır. İlimizde bulunan Diyarbakır Ticaret Borsası tüccarlarından Direkçizade Tahir Çelebi, Süleyman Ziyaretli, Mehmet Neccar, Ethem Tüfekçi ve Pirinçcizade Sıtkı Tarancının teşebbüsleriyle 03 Mart 1931 Encümen seçimi yapılarak faaliyete geçmiştir.
Ticaret Borsası Borsaların aktivitelerini artırmak, tescil kaybını önlenmesi ve müstahsile katkı sağlanması için Maliye akanlığınca 164,175,185,190,nolu Gelir Vergisi Genel Tebliğleri ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığının yayınladığı genelgelerde zirai ve hayvansal ürünlerin (bunların işlenmiş olanı da dahil) alımsatımlarının borsalarda tescili halinde % 50 stopaj indiriminden faydalanılmaktadır.
Süreç içerisinde ihale salonu ile müstecir mallarının muhafaza edildiği sundurmalar, 2.500 m 2 ardiye alanı ve yağ eritme ünitesi bulunan eski hizmet binasındaki 81 adet işyeri ile borsa içerisindeki 20 adet sundurması bulunan eski hizmet binasından, Diyarbakır Şanlıurfa karayolunun 8. kilometresinde, 9.300 m 2 alan üzerine kurulan, 5 katlı 3.720 m 2 kapalı alandan oluşan modern kompleks, hizmet binasına Kasım 2000 de geçmiştir.
Hizmet Binamızda Konferans Salonu İhale Salonu Meclis Toplantı Salonu Hububat ve Ürünleri Laboratuarı Pamuk Lif Test Laboratuarı Yem Analiz Laboratuarı Yemekhane Kantar 15 Çalışma Ofisinden oluşmaktadır.
Organizasyon Yapısı Meclis Yönetim Kurulu Disiplin Kurulu Genel Sekreter Genel Sekreter Yrd Genel Sekreter Yrd Danışman Proje Koordinasyon ve Ar-Ge Yazı İşleri Basın ve Halkla İlişkiler Tescil ve Tahsilat Müdürlüğü Muhasebe Müdürlüğü Laboratuar Tescil ve Tahsil Şefliği Muhasebe Şefliği
Borsacılık İşlemleri
İşlem Hacmi 3.500.000.000,00 Yıllara Göre İşlem Hacmi 3.317.921.251,22 3.000.000.000,00 2.500.000.000,00 2.661.156.960,57 2.275.388.774,23 2.000.000.000,00 1.500.000.000,00 1.583.578.509,43 1.678.041.842,51 1.432.807.032,37 1.633.552.754,02 1.000.000.000,00 1.013.778.169,51 1.009.099.585,09 500.000.000,00 0,00 613.675.561,53 435.740.843,29 121.614.851,15 279.499.465,25 68.015.530,19 110.257.493,27 805.777.859,51 622.823.420,13 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Borsamız Şu an Türkiye nin işlem hacmi bakımından 11. borsasıdır.
İlkokul Projesi Gömme taş köyünde ilköğretim okulu 2002 yılında yapımına başlanılan ve 2004 te faaliyete geçen ilk okul Borsamızca yapılmıştır.
İpek Böcekçiliği Projesi İlimizin geleneksel üretimi olan yaş koza üretimi, 1990 lı yıllarda bitme noktasına gelmişti, Borsamızca Uygulanan AB Kaynaklı Kırsal Kalkınma Projesi Kapsamında Kulp İlçesi ipek böcekçiliği projesi ile rekolte şimdilerde 53 tonu görmüş olup Türkiye nin en çok üretim yapan merkezi haline gelmiştir.
Süt İnekçiliği Projesi Kırsal Kalkınma Kapsamında Entegre Süt inekçiliği projesi(ekinciler ve Çakmak köyü Ergani İlçesi) Eğitimler: 934 kişi Yem bitkiler ekimi:96 üretici, 1670 Da Suni tohumlama: 338 BB Hayvan sağlık kontrolleri:494 BB, 370 KB Barınak düzenleme:72 Koruyucu aşı:285 BB, 350 KB Süt Toplama Merkezi İki Kooperatif Kurulmuş
Tarıma Dayalı İhitsas Organize Hayvancılık Projesi 2006 yılında başlayan projemiz kuruluş ve çalışmalarını bitirdikten sonra 2007 de tüzel kişiliğini oluşturmuş ve Bölge Müdürlüğü olarak faaliyetlerine başlamıştır. Proje Ortakları: Proje Ortakları: Diyarbakır Ticaret Borsası Ticaret ve Sanayi Odası Esnaf Sanatkarlar Birliği
Tarıma Dayalı İhtisas Organize Hayvancılık Bölgesi Ahır Cinsi Toplam Sayıları Ahır Toplam Sayıları 100 Başlık 53 5.300 250 Başlık 15 3.750 200 Başlık 30 6.000 TOPLAM 98 15.050 Hayvan Toplamda 3 Firma Proje aşamasında olup 11 Firma İnşaat aşamasında 27 firma besiciliğe başlamıştır.
Ekonomik Tarımsal Yatırımları Araştırma ve Geliştirme Projesi Kapsamında Karacadağ Kalkınma ajansından alınan ekonomik destek ile AB fonları ve kamu desteği ile, işletme kuran ve geliştiren ilimizdeki 210 işletme ile işletme kuran ve geliştiren ilimizdeki 210 işletme ile yüz yüze görüşülerek, İşletme durumları, Karşılaştıkları sorunlar ve sürdürülebilirlik konularında bilgi alınarak rapor hazırlanmış ve yayınlanmıştır.
Hububat Laboratuarının geliştirilmesi Projesi Farinograf E Extensograf Glutograph E HE 50 nem tayin cihazı SD Matik nişasta zedeleme tayin cihazı Otomatik Soxhlet Yağ Tayin Sistemleri Protein tayin sistemi Çift baslı Değirmen Saf su sistemi Kül tayin Cihazı FT-NIR Master sistemi Analitik terazi Düşme sayısı Selüloz tayin Cihazı
Lisanslı Depoculuk Diyarbakır İli Lisanslı Depoculuk iş kümesi kapsamında 1,772,985.50 TL yapım işi, 8,452,584.30 TL makine-ekipman, 177,298.55 TL genel harcama (etüt ve proje hizmeti), 15.000,00 TL görünürlük harcamaları, 2.000.000,00 TL arsa bedeli, 298.519,48 TL işletme sermayesi değişimi olmak üzere, Toplam 12.716.387,83 TL (4.541.567,08 Euro) olarak hesaplanmıştır.
İhtisas Borsası
ISO 9001:2008 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ Belgelendirmesi ve uygulamaları hizmetlerinizin bölge halkının daha geniş çaplı memnuniyetine ve hizmet kalitenizi geliştirmesine fırsat sağlayacaktır. Belgemizi 2014 yılı içerisinde aldık. Akredite Borsa çalışmalarına Başlamış durumdayız.
Teşekkürler