Hasta bilgilendirme
Önsöz Viramune hiv enfeksiyonunu tedavi etmek için bir ilaçtır. Bu broşürle Viramune ile ilk tanışma amaçlanmıştır. Bununla, Viramune hakkında, ilacın nasıl etki yaptığı, bunu nasıl almanız gerektiği ve kullanım sırasında özel olarak nelere dikkat etmeniz gerektiği konusunda size önemli pratik bilgiler verilmektedir. Bu broşürün yanı sıra prospektüsü de dikkatlice okumanız gerekir. Yayın bilgileri: Bu, Boehringer Inhelheim bvʼnin yayınıdır. Postbus 8037, 1802 KA, Alkmaar (Hollanda) Tıbbi Bilgilendirme Servisi Tel. 0800 2255 889 (bedava) Bu broşür, Hollandaca, İngilizce, Fransızca, İspanyolca, Portekizce, Türkçe ve Amharca dillerinde de mevcuttur. İsteğe göre başka dillerden de çeviri teslim edilebilir.
Viramune nedir ve nasıl çalışır? Viramune nin bendeki etkisini nasıl bilebilirim? Viramune hangi şekillerde mevcuttur? Viramune nin dozajı nedir? Viramune, hiv enfeksiyonunu tedavi etmek için bir ilaçtır. Bu ilaç, hiv virüsünün çoğalmasını engelleyen nevirapine adlı aktif madde içermektedir. Viramune her zaman, en az iki başka hiv engelleyici ile birlikte verilir. Bu da, hiv virüsünün bağışıklığını (dayanaklığını) önlemek için gereklidir. Kanınız düzenli olarak tahlil yapılır ve bu yapılırken virüs tanecikleri (viral load) ve CD4 + hücreleri sayısı sayılır. CD4 + hücreleri, koruma sisteminizin bir parçasıdır. Kanınızda ne kadar fazla CD4 + hücresi olursa, enfeksiyon hastalıklarına karşı dayanıklılığınız o kadar iyi olur. Virüs tanecikleri sayısı azalırsa ve CD4 + hücresi sayısı artarsa, ilacın sizdeki olumlu etkisini bilebilirsiniz. Viramuneʼyi 200 mgʼlık tablet ve 10 mg/ml içeren içecek (ağız yoluyla alınan süspansiyon) olarak bulabilirsiniz. Alıştırma dozajı: İlk iki hafta, vücudunuzu bu yeni ilaca alıştırmak üzere günde bir tek tablet alırsınız. Bu şekilde cilt kızartıları riskinin azalacağı belirlenmiştir. Bakım dozajı: İki hafta sonra dozajı günde iki kez birer tablete kadar yükseltirsiniz. Viramuneʼyi içecek şeklinde kullandığınızda, doktorunuz, ağırlığınıza esasen bunun dozajını belirleyecektir. Viramuneʼyi her zaman aynı saatte almanız önemlidir. Günde tek sefer alınacaksa her 24 saatte bir, günde iki kez alınacaksa on iki saatte bir alınmalıdır. Kullandığınız tüm ilaçlar için bir zaman şeması düzenlemek iyi olur. İstenildiğinde hiv/aids uzman hemşiresi size bu konuda yardımcı olabilir. 3
Viramune yi yemekle mi yoksa yemeksiz mi almalıyım? Viramune yi ilk olarak kullandığımda nelere dikkat etmeliyim? Viramune için özel yemek talimatlar geçerli değildir. Viramuneʼyi öğün sırasında alabildiğiniz gibi öğünden bağımsız olarak da alabilirsiniz. Viramune ile tedavinin ilk sekiz haftasında vücudunuzun titizlikle gözlemlenmesi şarttır. Cilt kızartıların ortaya çıkması ve iştahsızlık, mide bulantısı, kusma veya sarılık gibi karaciğer fonksiyonu düzensizliği belirtilere daha da dikkat etmelisiniz. Bazı durumlarda, ciddi ve hatta hayati tehlikeye yaratan cilt tepkileri ve/veya ciddi karaciğer zararlarını önlemek için ani müdahale gerekebilir. Bu nedenle Cilt kızartılarına karşı ne yapılır? ve Karaciğer işlev bozukluklarına karşı ne yapılır? sorularındaki bilgiyi dikkatlice okuyunuz. Yan etkileri nelerdir? Ortaya çıkabilen en önemli yan etkiler cilt kızartısı ve karaciğer işlev bozukluklarıdır.tedavi zamanında uyarlanmadığında hayati tehlike yarattığından dolayı, her iki yan etki de özel ilgi ister. Bu nedenle Cilt kızartılarına karşı ne yapılır? ve Karaciğer işlev bozukluklarına karşı ne yapılır? sorularındaki bilgiyi dikkatlice okuyunuz. Ortaya çıkabilen başka yan etkileri, yorgunluk, baş ağrısı, ishal, mide bulantısı, kusma ve karın ağrısıdır. Bu ilacı kullanmadan önce sizde hiç olmayan bu tür veya başka belirtiler ortaya çıkarsa, her zaman sizi tedavi eden doktora veya hiv/aids uzman hemşirenize danışınız. 4
Cilt kızartılarına neler yapılır? Cilt kızartısı ortaya çıktığında bu genellikle Viramune ile tedavinin ilk altı haftasında olur. İlk haftalar sırasında cilt kızartısı olduğunda, hemen sizi tedavi eden doktorla veya hiv/aids uzman hemşirenizle kontak kurmanız gerekir. Onlar sizin Viramune kullanımını devam edip etmeyeceğinizi veya ciddi komplikasyonları önlemek için ilacı durdurmanın daha iyi olduğunu belirleyeceklerdir. Viramuneʼyi daha uzun bir müddet kullandığınızda da cilt kızartısı ortaya çıktığında, doktorunuza haber vermeniz gerekir. Cilt kızartısı durumu ciddi olduğunda, veya bunun yanı sıra, ateş, ciltte su toplanması, ağızda yarıklar, göz iltihabı, yüzde şişme, genel şişmeler, kas ve eklem ağrısı olduğunda veya genel olarak kendinizi rahatsız hissettiğinizde hemen doktora haber veriniz. Alıştırma döneminde cilt kızartınız olduğunda-yani günde bir tek tablet kullandığınız dönem-dozaj ancak cilt kızartısının kaybolmasından sonra günde iki kez birer tablet Viramune olarak arttırabilir. Karaciğer işlev bozuklukları şüphesi olduğunda neler yapılır? Viramune almayı unuttuğumda neler yapmalıyım? Olası karaciğer işlev bozuklukları da genellikle ilk altı ile sekiz haftalık dönemde ortaya çıkar. Bu nedenle tedavinin başlangıcında özellikle karaciğerinizin iyi çalışıp çalışmadığı düzenli olarak kontrol edilecektir. Karaciğerde hasar olduğunu gösteren, örneğin; iştahın azalması, mide bulantısı, kusma veya sarılık gibi belirtileriniz olduğunda, ciddi komplikasyonları önlemek üzere hemen tedavi eden doktoru haberdar edeceksiniz. Aynısı, Viramuneʼyi uzun süre kullandığınızda da geçerlidir. Almayı unuttuğunuz tableti mümkün olabildiğince en kısa zamanda alınız. Unutulan tablet ancak bir sonraki tableti alma zamanında aklınıza gelirse, bir tek Viramune kullanırsınız, Yazılandan daha fazla tablet almayınız. Her zaman düzensizlikten kaçınınız. Çünkü düzensiz ilaç alma ve/veya bir tabletin atlatılması zamanla virüste bağışıklığa neden olabilir. Bu durumda artık ilacın faydası olmaz! 5
Viramune yi bir kaç gün kullanmadığımda neler yapmalıyım? Viramuneʼyi bir kaç gün kullanmamışsanız, tedaviye yeniden başlamadan önce doktorunuzla kontak kurmanız gerekir. Şayet yedi günden daha fazla bir müddet Viramune kullanmamışsanız, doktorunuz sizi yeniden alıştırma dozajıyla tedaviye başlatacaktır. Yani önce iki hafta boyunca günde bir tek tablet ve sonra günde iki kez tek bit tablet almanız gerekir. Her zaman düzensizlikten kaçınız. Çünkü düzensiz ilaç alma ve/veya bir tabletin atlatılması zamanla virüste bağışıklığa neden olabilir. Bu durumda artık ilacın faydası olmaz! Viramune yi başka ilaçlarla birlikte kullanabilir miyim? Başka ilaç kullandığınızda doktorunuzu ve eczacınızı her zaman haberdar ediniz. Reçetesiz alabileceğiniz ilaç kullansanız bile bunu yapınız. Viramuneʼyi kullandığınızda, bazı proteaz engelleyicilerinin etkisi (hiv virüsü engellemek için de kullanılan bir ilaç grubu) azalabilir. Viramuneʼyi bir proteaz engelleyiciyle birlikte kullandığınızda, doktorunuz bu nedenle, düzenli olarak proteaz engelliyicinin dozajının uyarlanmasını gerekli olup olmadığını kontrol edecektir. Methadon kullandığınızda, bunun dozajını artırmak gerekebilir. Rifampicine (bir nevi antibiyotik) Viramune ile birlikte kullanılamaz. Çünkü rifampicine Viramuneʼnin etkisi azaltır. Aynısı mayasıl/yara otu içeren ilaçlar için de geçerlidir (Dikkat! Mayasıl/yara otu içeren ilaçlar reçetesiz olarak ruhsal durumu iyileştiren ilaç olarak temin edilebilir) Ketoconazol adlı mantara karşı kullanılan ilaç Viramune ile birlikte kullanılamaz, çünkü Viramune bunun etkisini azaltır. Viramune ayrıca ağızdan alınan doğum kontrol hapının (günlük hap) etkisini de azaltabilir. Bu nedenle Viramune kullandığınız sürece, günlük hapın yanı sıra başka bir koruma aracı da kullanacaksınız. 6
Sevişirken dikkat etmem gerekir mi? Viramune ile kombinasyon tedavisinin, cinsel ilişki yolu üzeri hivʼin geçmesinin önlemesi ispatlanmamıştır. Sevişirken kondom kullanmanız, hiv enfeksiyonunun başkasına geçmesini önler. Viramune ayrıca ağızdan alınan doğum kontrol hapının (günlük hap) etkisini de azaltabilir. Bu nedenle Viramuneʼyi kullandığınız sürece, günlük hapın yanı sıra başka bir koruma aracı da kullanacaksınız. Doktorunuzla veya hiv/aids uzman hemşirenizle sizin için en iyi çözümün ne olduğunu görüşünüz. Viramune ile araba sürebilir miyim? Viramune yi nasıl ve ne kadar saklamalıyım? Viramune, araba sürme kabiliyetinizi etkilemez. Tabletleri en iyisi orijinal ambalajda oda ısısında saklayabilirsiniz. Bunları çocukların ve ev hayvanların ulaşamayacakları bir yere koyunuz. Son kullanım tarihinde sonra tabletleri kullanmayınız. Son kullanım tarihi ambalajda yazılıdır. Saklama müddeti geçmiş ilaçları her zaman eczaneye geri götürünüz. Başka soracaklarınız var mı? Bu broşürü ve prospektüsü okuduktan sonra hala soracaklarınız varsa, kendi hastanenizdeki doktorunuzla ve/veya hiv/aids uzman hemşirenizle temasa geçiniz. 7
Faydalı adresler: Hiv Vereniging Nederlandʼın servis merkezi Tel: 020-689 2577 Pazartesi gününden Cuma gününe kadar saat 14:00 ile 22:00 arasında ulaşılır. Aids SOA bilgi hattı Tel 0900-2042040 (dakikası 10 euro kuruşu) Bu numaraya bilgi için günde 24 saat ulaşılır. Şahsi görüşme için Pazartesi gününden Cuma gününe kadar saat 14:00-22:00 arası. Viramune hakkındaki sorular için şuraya başvurabilirsiniz: Boehringer Ingelheim bv Tıbbi Bilgilendirme Servisi Tel. 0800 2255 889 (bedava) Hiv/aids uzman hemşiresinin şahsi notları: