T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı KAMU ALIMLARINDA SANAYİ İŞBİRLİĞİ PROGRAMI(SİP) ÇALIŞTAYI 17 Mayıs 2016- ANKARA Bilal TEK Sanayi Politikaları Daire Başkanı Sanayi Genel Müdürlüğü Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğü
Sunum Planı Sanayi Genel Müdürlüğü Sanayi İşbirliği Programının(SİP) Tanımı ve Amacı Ülke Uygulamaları SİP Yönetmeliği SİP İş Akış Şeması SİP in uygulanması Yerli Üretimin Geliştirilmesine Yönelik Yürütülen Diğer Çalışmalar
Tanım Sanayi İşbirliği Programı, kamu alımlarında yerli sanayiye iş payı verilmesi, teknolojik işbirliği, ülkemizde yatırım yapılması, ürün veya hizmet ihracatı gibi uygulamalarla yapılan kamu harcamalarının ulusal ekonomiye belli oranda geri dönüşünün sağlanması olarak tanımlanmaktadır. Sanayi İşbirliği Programı ile sanayide yenilik, yerlileşme ve teknoloji transferini sağlamak, yerli sanayi için uluslararası alanda yeni pazarlar yaratmak, istihdamı ve işgücü kalitesini artırmak, döviz girdilerini artırarak cari açığın azaltılmasını sağlamak, karşılıklı yarar ilkeleri çerçevesinde uluslararası işbirliklerini artırmak mümkündür. 3/23
Sanayi İşbirliği Programının Amacı Ülke açısından; Yenilik, yerlileşme, ve teknoloji transferinin sağlanması, Ürün ve hizmet kalitesinin geliştirilmesi, Yerli sanayinin ihracat potansiyelinin artırılması, Yeni istihdam alanlarının yaratılması, Uluslararası karşılıklı işbirliği ve yatırım imkânlarının oluşturulması Cari açığın azaltılması, Yüklenici firmalar açısından; Büyük ölçekli uluslararası ihalelerin kazanılması, Pazar paylarının arttırılması, Ürünlere uzun dönemli talep yaratılması 4/23
Ülke Uygulamaları Birçok ülkenin, kamu alımları gerçekleştirirken sanayi işbirliği, sanayi katılımı, offset, sanayi dengesi, yerli katkı gibi farklı isimler altında çeşitli uygulamalara başvurduğu görülmektedir. Örnek; Güney Kore, İsrail, Malezya, Kuveyt, Meksika, BAE, Brezilya, Avustralya vb. Güney Afrika da, 1996 yılından itibaren sanayi stratejisinin bir parçası olarak uygulanan Ulusal Sanayi Katılımı Programı (The National Industrial Participation Programme) ile ithalat miktarı 10 milyon ABD dolarını aşan tüm sivil kamu alımlarında sanayi katılımı zorunlu hale getirilmiştir. 5/23
Ülke Uygulamaları ABD de Buy Amerikan Act kapsamında yapılan kamu alımlarında; - Bayındırlık ve ulaştırma (otoyol, tren yolu) alanlarında; tedarik edilecek tüm ürünlerin ABD sınırları içerisinde üretilmesi ve Amerikan hammaddesi kullanılması, - Taşımacılık ve havacılık alanlarında; en az %60 yerli katkı ve nihai montajın ABD de tamamlanması, - Enerji alanında; en az %50 yerli katkı ve nihai montajın ABD de tamamlanması istenilmektedir. Avrupa Birliği nde ise AB sınırları dışındaki firmalara uygulanmak üzere; özel sektörler olarak adlandırılan su, enerji, ulaştırma ve posta sektörlerindeki kamu ihaleleri, ihale kapsamında teklif edilen ürünlerin AB ülkelerinin katkı oranı %50 nin altındaysa reddedilebilmektedir. 6/23
SİP Yönetmeliği Ülkemizde 2014 yılında yaklaşık 114 milyar TL kamu alımı yapılmıştır. 2015 yılında ise 128 milyar TL kamu alımı gerçekleşmiştir. Bu denli büyük alım gücünün Türk sanayisinin orta-yüksek ve yüksek teknolojili ürünlerde Afro-Avrasya nın tasarım ve üretim üssü olmak vizyonu ile sürdürülebilir kalkınma hedeflerimiz doğrultusunda; yenilik, yerlileşme ve teknoloji transferine imkân verecek şekilde kullanılması önemli bir araçtır. BTYK nın 2011/106 sayılı Kararı çerçevesinde, 19/2/2014 tarihli ve 6518 sayılı Kanun ile Kamu İhale Kanununda değişiklikler yapılarak u) Yenilik, yerlileşme ve teknoloji transferini sağlamaya yönelik sanayi katılımı uygulamalarını içeren mal ve hizmet alımları Kamu İhale Kanunundan istisna tutulmuştur. Bu konuda usul ve esasların belirlenmesi görevi ise Bakanlığımıza verilmiştir. Bu çerçevede, Bakanlığımız tarafından ilgili kurum/kuruluşların katkılarıyla hazırlanan «4734 Sayılı Kamu İhale Kanununun 3 üncü Maddesinin (u) Bendine Göre Yapılacak Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Sanayi İşbirliği Programı Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik» 15/2/2015 tarihli ve 29268 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. 7/23
SİP Yönetmeliği Sanayi Genel Müdürlüğü 15 Şubat 2015 PAZAR Resmî Gazete Sayı : 29268 4734 SAYILI KAMU İHALE KANUNUNUN 3 ÜNCÜ MADDESİNİN (U) BENDİNE GÖRE YAPILACAK MAL VE HİZMET ALIMLARINA İLİŞKİN SANAYİ İŞBİRLİĞİ PROGRAMI USUL VE ESASLARINA DAİR YÖNETMELİK Amaç ve kapsam MADDE 1 - (1) Bu Yönetmeliğin amacı, 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 3 üncü maddesinin (u) bendine göre yapılacak mal ve hizmet alımlarında uygulanacak genel usul ve esasları belirlemektir. (2) Bu Yönetmelik, maliyeti en az on milyon ABD Doları olan mal ve hizmet alımlarında yenilik, yerlileşme veya teknoloji transferini sağlamaya yönelik Sanayi İşbirliği Programı uygulamalarını kapsar. 8/23
SİP Yönetmeliği Sanayi Genel Müdürlüğü Yönetmelikteki önemli tanımlar ö) Mal: Yenilik, yerlileşme ve/veya teknoloji transferini sağlamaya yönelik alıma konu olan her türlü ihtiyaç maddeleri ile taşınır ve taşınmaz mal ve hakları, f) Hizmet: Yenilik, yerlileşme ve/veya teknoloji transferini sağlamaya yönelik bakım ve onarım, modernizasyon, araştırma ve geliştirme, haberleşme, danışmanlık, sigorta, eğitim, bilişim sistemlerine yönelik hizmetler ile yazılım hizmetlerini, taşınır ve taşınmaz mal ve hakların kiralanmasını ve benzeri diğer hizmetleri, bb) Yenilik: Sosyal ve ekonomik ihtiyaçlara cevap verebilen mevcut pazarlara başarı ile sunulabilecek ya da yeni pazarlar yaratabilecek; yeni bir ürün ya da mal, hizmet, uygulama, yöntem veya iş modeli fikri ile oluşturulan süreçleri ve süreçlerin neticelerini, çç) Yerlileşme: Proje kapsamında taahhüt edilen yerli katkı oranının sağlanmasını, y) Teknoloji transferi: Teknoloji, bilgi, tasarım, yöntem, üretim metotları ve sistemlerinin; yeni ürünler, hizmetler, süreçler veya uygulamalar üretilebilmesi veya geliştirilebilmesi amacıyla ilgili taraflar arasında aktarılmasını, 9/23
SİP Yönetmeliği SİP Kategorileri İhaleye katılan istekliler, SİP uygulamasıyla hedeflenen amaçlara göre Ana Tedarik Sözleşmesinde yer alan asgari SİP taahhüt oranı değerindeki yükümlülüklerini, 4 adet SİP kategorisi altında yerine getirileceğini taahhüt eder. Kategori A- Yerli Üretim Katkısı Kategori B- Yatırım Kategori C- Teknolojik İşbirliği Kategori D- İhracat 10/23
SİP Yönetmeliği SİP Kategorileri Kategori A- Yerli Üretim Katkısı Tedarik konusu mal veya hizmet kapsamında; mevcut tesislerin kullanılarak Ortak üretim, Yerli alt yüklenici yoluyla üretim gibi yöntemlerle, yüksek teknolojili bir ürünün veya parçasının, belirlenecek bir yerlilik taahhüdü ile Türkiye de üretilmesidir. 11/23
SİP Yönetmeliği SİP Kategorileri Kategori B- Yatırım Tedarik konusu mal veya hizmet kapsamında; Yeni bir üretim tesisi kurulması, Ortak girişim şeklinde yeni bir üretim tesisi kurulması gibi yöntemlerle yüksek teknolojili bir ürünün veya parçasının belirlenecek bir yerlilik taahhüdü ile Türkiye de üretilmesidir. 12/23
SİP Yönetmeliği Sanayi Genel Müdürlüğü SİP Kategorileri Kategori C- Teknolojik İşbirliği İdare tarafından belirlenecek alanlarda gerçekleştirilecek taahhütlerle yerli sanayiye teknolojik yeterlik kazandırılmasıdır. Ar-Ge veya teknoloji merkezi kurulması, Tasarım, yazılım, danışmanlık veya eğitim desteği vb. Kategori D- İhracat Ülkemizden proje kapsamında ihracat yapılmasının sağlanmasıdır. Kategori C, Kategori D; ancak Kategori A ve/veya Kategori B ile birlikte verilebilir. 13/23
SİP Yönetmeliği İş Akış Şeması Yönetmeliğin akış şemasını 5 adımda özetleyebiliriz: 1) Projenin Hazırlık Süreci : İlgili idare tarafından SİP Yönetmeliği kapsamında alım yapılmasına karar verilmesiyle idare bünyesinde Bakan onayı en az beş üyeden (üst düzey yöneticilerden) oluşturulan Sanayi Geliştirme Komisyonunun (SGK) kurulmasıyla başlar. Bütçeleşen yatırım projesinin Resmi Gazete de yayımlanmasıyla son bulur. 2) Projenin Başlatılması: Ödeneği ayrılan projenin, İhale Makamının yazılı talebinin Sanayi Geliştirme Komisyonu tarafından onaylanması ile proje başlatılır. 3) İhalenin Hazırlık Süreci :Projenin Ana Tedarik sürecinin yürütülmesi amacıyla, projenin başlatılmasını takiben İhale Makamı bünyesinde Ana Tedarik Grubunun; Projenin SİP sürecine ilişkin faaliyetlerinin yürütülebilmesi amacıyla, projenin başlatılmasını takiben Daire Başkanlığı bünyesinde SİP Proje Grubunun kurulmasıyla başlar ihale makamının tarafları ihaleye daveti ile son bulur. 14/23
SİP Yönetmeliği İş Akış Şeması 4) Tekliflerin Alınması ve Değerlendirilmesi: Teklif Değerlendirme Komisyonu tarafından; Ana Tedarik ve SİP kapsamındaki teklif değerlendirme kriterleri, değerlendirme takvimi ve iş akışı, tekliflerin açılması ve puanlanması gibi hususları içeren Teklif Değerlendirme Planının hazırlanması ve ihale yetkilisinin onayına sunulmasıyla başlar. Gerek görülmesi durumunda SGK nin müzakere kararı almasıyla son bulur. 5) Yüklenici Seçimi : İhale sonucunda, ihale üzerine bırakılan istekli ile İhale Makamı arasında Ana Tedarik Sözleşmesinin ve Daire Başkanlığının bağlı bulunduğu Genel Müdürlük/Başkanlık ile SİP Sözleşmesinin imzalanmasıyla başlar. 15/23
SİP Yönetmeliği İş Akış Şeması Projenin Hazırlık Süreci Sanayi Geliştirme Komisyonunun (SGK) Kurulması Genel Müdürlük Bünyesindeki Daire Başkanlığına (DB) görev verilmesi İhtiyaç Makamı İhtiyaç Listesinin Hazırlanması ve DB'ye Sunulması İhtiyaç Makamı + DB Yenilik, Yerlilik ve Teknoloji Transferi İçeren İhtiyaç Li s tesinin SGK'ya Sunulması Kalkınma Bak. + Maliye Bak. Bütçeleşen Yatırım Projesinin Resmi Gazete'de Ya yıml anması İhtiyaç Makamı Yatırım Projesinin Teklifinin SGB Aracılığıyla Kalkınma Ba kanlığına Sunulması İhtiyaç Makamı + DB Yatırım Projesi Teklifinin Ha zırlanması - Fizibilite Raporu - SİP Ön Bilgi EVET SGK Karar HAYIR Proje İptal 3 (u) ka psamında ya pılmaz. Projenin Başlatılması SGK Projenin Başlatılması Onayı İhale Makamı SGK'dan Projenin Ba şlatılması Talebi 16/23
SİP Yönetmeliği İş Akış Şeması İhalenin Hazırlık Süreci İhale Makamı Ana Tedarik Grubunun Kurulması DB Proje Grubunun Kurulması Ana Tedarik Grubu Ana Tedarike İlişkin Süreçler - Yaklaşık Maliyet - Ön Yeterlik Dokümanı - İhale Dokümanı - Ana Tedarik Sözleşmesi Proje Grubu SİP'e İlişkin Süreçler - SİP Şartnamesi - SİP Sözleşmesi İhale Dokümanının Nihai Hale Getirilmesi İhale Yetkilisi İhale Onayı İhale Makamı Teklif Değerlendirme Komisyonunun Kurulması (TDK) İhale Makamı Ön Yeterlik İlanı TDK İsteklilerin Belirlenmesi İhale Makamı İhaleye Davet Tekliflerin Alınması Ve Değerlendirilmesi TDK Teklif Değerlendirme Planının Hazırlanması - Kriter Ağacı -... İhale Makamı Tekliflerin Alınması Ana Tedarike İlişkin Teklif - Ekonomik Teklif - Teknik Teklif SİP'e İlişkin Teklif - SİP Sözleşmesi - SİP Planı TDK Tekliflerin Değerlendirilmesi TDK Toplam Puanın Hesaplanması - Teknik Puan - Ekonomik Puan - SİP Puanı TDK Teklif Değerlendirme Raporunun Hazırlanması TDK Teklif Değerlendirme Raporunun İhale Yetkilisince Onayını Takiben SGK'ya SGK Müzakere Kararının Alınması 17/23
SİP Yönetmeliği İş Akış Şeması Yüklenici Seçimi TDK Yüklenici Seçimi ve İhale Yetkilisinin Onayına Sunulması DB SİP Sözleşmenin İmzalanması SİP Sözleşmesinin Uygulanması Ön Onay SİP Taahhüt Süresi ve Faaliyet Raporu SİP Faaliyetlerinin Kredilendirilmesi Takip ve Denetim Yetkisi Cezai Şart SİP Eskalasyonu Geçici Kredilendirme Ön Kredilendirme Fazla SİP Kredisi Aktarımları İş Deneyim Belgesinin Düzenlenmesi İhale Makamı Ana Tedarik Sözleşmenin İmzalanması Ana Tedarik Sözleşmesinin Uygulanması 4735 Sayılı Kanun Kapsamında Sözleşmenin Uygulanması Ana Tedarik Sürecinin Tamamlanması 18/23
SİP Yönetmeliğindeki Mekanizmalar İhtiyaç listesinin belirlenmesi (SİP kapsamına girecek), Belli bir yerlilik taahhüdü(sip taahhüt oranı) ile üretimin yapılması, Sanayi Geliştirme Komisyonunun Kurulması ve bu Komisyonca SİP e onay verilmesi, SİP Sözleşmesinin (Ana Tedarik Sözleşmesi ile birlikte) imzalanması, SİP Proje Grubunu Kurulması ve SİP taahhüdünün denetime tabi tutulması. Belli istekliler arasında ihale usulü uygulanması (en az üç aday veya istekli olması esastır.) İhalede Müzakere ve Puanlama Sisteminin (ekonomik, teknik ve SİP uygulanması, puanı) 19/23
SİP Yönetmeliği Bu Yönetmelik kapsamında mal veya hizmet alımı yapmaya karar veren idareler, bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak SİP uygulanmasını sağlayacak şekilde organizasyon yapılarını oluşturur, alt düzenlemeler hazırlar. 10 milyon doları aşan bir mal veya hizmet alım ihalesinde SİP uygulanıp uygulanmayacağına ve tedarik bedeli üzerinden hangi oranda SİP taahhüdü isteneceğine alım yapan idare karar verir. Yönetmelik, mahalli idareler ve bağlı kuruluşları ile belediyelere ait şirketleri de kapsar. Sonuç olarak, SİP Yönetmeliği ile başta ulaştırma, enerji ve sağlık sektörlerinde olmak üzere kamunun büyük maliyet gerektiren, yüksek teknoloji içeren alımlarında ülkemizin üretim ve teknoloji yeteneklerinin geliştirilmesi ve dışa bağımlılığımızın azaltılması mümkün olacaktır. 20/23
Yerli Üretimin Geliştirilmesine Yönelik Yürütülen Çalışmalar Yerli, yenilikçi ve yeşil üretim temel eksen alınarak Bakanlığımızca hazırlanan Türkiye Sanayi Stratejisi Belgesi(2015-2018), 2015 yılında uygulamaya konulmuştur. Uygulama, izleme ve değerlendirme faaliyetlerine devam edilmektedir. Onuncu Kalkınma Planı Öncelikli Dönüşüm Programı 1.12 Kamu Alımları Yoluyla Teknoloji Geliştirme ve Yerli Üretim Programı» Bakanlığımızın koordinatörlüğünde yürütülmektedir. 64. Hükümet 2016 Yılı Eylem Planındaki 159 No lu Eylemin «orta-yüksek ve yüksek teknolojili ürünlerde kamu alım garantisine dayalı yerli tedarik modelleri hayata geçirilecek» Bakanlığımız sorumluluğunda olup, bu kapsamdaki çalışmalar devam etmektedir. Yerli Malı Tebliği ile kamu mal alımlarında %15 oranına kadar fiyat avantajı uygulaması hayata geçirilmiştir. Tebliğ kapsamında, 31 Nisan 2016 tarihi itibariyle 5552 adet Yerli Malı Belgesi düzenlenmiştir. Ülkemizdeki tüm sanayi işletmeleri ve ürünlerinin yurtiçinde ve yurtdışında tanınması ve pazar bulmaları için http://www.lonca.gov.tr 2015 yılında devre alınmıştır. D-8 üyesi ülkeler arasında işbirliğinin artırılması amacıyla http://www.d8coop.com hizmete açılmıştır. 21/23
Yerli Üretimin Geliştirilmesine Yönelik Yürütülen Çalışmalar Yerli, yenilikçi ve yeşil üretim temel eksen alınarak Bakanlığımızca hazırlanan Türkiye Sanayi Stratejisi Belgesi(2015-2018), 2015 yılında uygulamaya konulmuştur. Uygulama, izleme ve değerlendirme faaliyetlerine devam edilmektedir. Onuncu Kalkınma Planı Öncelikli Dönüşüm Programı 1.12 Kamu Alımları Yoluyla Teknoloji Geliştirme ve Yerli Üretim Programı» Bakanlığımızın koordinatörlüğünde yürütülmektedir. 64. Hükümet 2016 Yılı Eylem Planındaki 159 No lu Eylemin «orta-yüksek ve yüksek teknolojili ürünlerde kamu alım garantisine dayalı yerli tedarik modelleri hayata geçirilecek» Bakanlığımız sorumluluğunda olup, bu kapsamdaki çalışmalar devam etmektedir. Yerli Malı Tebliği ile kamu mal alımlarında %15 oranına kadar fiyat avantajı uygulaması hayata geçirilmiştir. Tebliğ kapsamında, 31 Nisan 2016 tarihi itibariyle 5552 adet Yerli Malı Belgesi düzenlenmiştir. Ülkemizdeki tüm sanayi işletmeleri ve ürünlerinin yurtiçinde ve yurtdışında tanınması ve pazar bulmaları için http://www.lonca.gov.tr 2015 yılında devre alınmıştır. D-8 üyesi ülkeler arasında işbirliğinin artırılması amacıyla http://www.d8coop.com hizmete açılmıştır. 22/23
Yerli Üretimin Geliştirilmesine Yönelik Yürütülen Çalışmalar Yerli, yenilikçi ve yeşil üretim temel eksen alınarak Bakanlığımızca hazırlanan Türkiye Sanayi Stratejisi Belgesi(2015-2018), 2015 yılında uygulamaya konulmuştur. Uygulama, izleme ve değerlendirme faaliyetlerine devam edilmektedir. Onuncu Kalkınma Planı Öncelikli Dönüşüm Programı 1.12 Kamu Alımları Yoluyla Teknoloji Geliştirme ve Yerli Üretim Programı» Bakanlığımızın koordinatörlüğünde yürütülmektedir. 64. Hükümet 2016 Yılı Eylem Planındaki 159 No lu Eylemin «orta-yüksek ve yüksek teknolojili ürünlerde kamu alım garantisine dayalı yerli tedarik modelleri hayata geçirilecek» Bakanlığımız sorumluluğunda olup, bu kapsamdaki çalışmalar devam etmektedir. Yerli Malı Tebliği ile kamu mal alımlarında %15 oranına kadar fiyat avantajı uygulaması hayata geçirilmiştir. Tebliğ kapsamında, 31 Nisan 2016 tarihi itibariyle 5552 adet Yerli Malı Belgesi düzenlenmiştir. Ülkemizdeki tüm sanayi işletmeleri ve ürünlerinin yurtiçinde ve yurtdışında tanınması ve pazar bulmaları için http://www.lonca.gov.tr 2015 yılında devre alınmıştır. D-8 üyesi ülkeler arasında işbirliğinin artırılması amacıyla http://www.d8coop.com hizmete açılmıştır. 23/23
T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı TEŞEKKÜRLER bilal.tek@sanayi.gov.tr