Türkiye de Sorumlu Amatör Balıkçılığı Birlikte Geliştireceğiz Yasadışı trol ve gırgır avcılığının yanı sıra bilinçsiz amatör balık avı da denizlerdeki canlı çeşitliliğini azalmasında etkiye sahip. Sualtı Araştırmaları Derneği (SAD) hiç bir kitleyi hedef almadan son yıllarda geniş tartışmalara neden olan amatör balıkçılığa odaklandı. Elbette balıkçılıkla ilgili camia, yasadışı icra edilen dip sürütme ve çevirme yöntemleri ile dinamitçiliğin büyük ölçüde zararlarının farkında. Bu konuda bazı projeler yürütüldü ve ilgili resmi kurumlarla görüşmelere başlandı. Ancak ülkemizde sorumlu amatör balıkçılığın geliştirilmesi ve bu sektörün sorunlarıyla ilgili daha önce bir çalışma gerçekleşmedi. Sualtı Araştırmaları Derneği, deniz ekosistemindeki olumsuz etkisi her geçen gün biraz daha artan yasadışı ve aşırı balıkçılığın artık ciddi şekilde ele alınması gerektiğinden yola çıkarak balıkçılık ve azalan balık faunası üzerine yeni bir proje tasarladı; proje Türkiye de Sorumlu Amatör Balıkçılığın Geliştirilmesi. Projede her zaman olduğu gibi konusunda ihtisaslaşmış bilim adamları ve uzmanlarla birlikte çalışılıyor. Balıkçılık Ekonomisi üzerine Doç. Dr. Vahdet Ünal, balıklar üzerine Dr. Baki Yokeş ve amatör balıkçılığın farklı konularında SAD bünyesinde ve dışarda birçok uzman görev alıyor. Projede ilgili resmi kurumlar, avcı kulüpleri, avcılık dernekleri, dalış kulüpleri, ticari dalış firmaları, rehber dalgıçlar ve denetlemeden sorumlu Sahil Güvenlik Komutanlığı, TSSF, amatör balıkçı forum siteleri ile tüm coğrafyamıza sahip çıkan doğa korumacılar ve sorumluluk duyan amatör balıkçılar ilgili paydaşlar olarak rol alacak. Bu çerçevede bütüncül bir yaklaşımla proje balık avcılığının ekosisteme olan etkilerini yumuşatmayı ve ekonomiye olan katkılarını bilinçli balıkçılık prensipleri ve uygulamalarıyla desteklemeyi hedefliyor. Proje alanda önceden benzer çalışmalar yapmış olan WWF Tr ve Kaş Sualtı Derneği KASAD ile İstanbul dan GelBalDer tarafından destek gördü, Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü tarafından resmi destek aldı. Üç tarafı denizlerle çevrili Türkiye de her türlü yasadışı su ürünleri avcılığının kontrolsüz ve korkutucu bir hale geldiğini belirten, Sualtı Araştırmaları Derneği Çevre Bilimleri Uzmanı, Sorumlu Amatör Balıkçılık Projesi Yürütücüsü Nesimi Ozan Veryeri, şunları söyledi: 8.500 km.den uzun kıyıları ile Türkiye de, amatör balıkçılığın gelişimini inceleyen diğer ülkelerde göz önünde bulundurulan kriterlere temkinli yaklaşırsak 4 milyon civarındaki amatör balıkçı bulunuyor. Av malzemesi, tekne imalatı ve satışı, lojistik hizmetler, amatör balıkçının tuttuğu balığı tüketen kesim de düşünüldüğünde amatör balıkçılık konusu 10 milyonu bulan bir camiayı kapsıyor. Avrupa da amatör balıkçılık hızla gelişiyor ve denizci ülkelerde nüfusun 10 da biri amatör avcılık yapıyor. Türkiye de konu hızla gelişiyor. Öyle ki balıkçılık malzemesi satan tek bir mağazadan yılda 5 tona kadar olta kurşunu satışı olurken, 1000-1500 arasında sualtı tüfeği satılabiliyor. Trol ve gırgırlardan kaçarak üremek için kıyılara yaklaşan 1
balıkların, bilinçsiz avcılık nedeniyle neredeyse değil üremek, hayatta kalmak için bile hiç şansı kalmıyor. Öyle ki, eskiden hiç bakılmayan kaya balıkları gibi ticari değeri olmayan balıklar bile artık aranır hale geldi. Dünyada birçok ülkenin benzer sorunlarla karşılaştıktan ve durumun ciddiyetini anladıktan sonra hızla çeşitli önlem ve uygulamaları devreye soktuğunu kaydeden Veryeri, Türkiye de denizlerin korunması amacıyla sorumlu balıkçılık anlayışını geliştirmek üzere öncü olacak paydaş kitlenin en başta yine bilinçli amatör balıkçılar olacağını tespit ediyoruz. Bu konuda katkı koyabilecek organize bir çok sivil toplum örgütü artık mevcut. Amatör avcılık standartların geliştirilmesinin, ayrıca uzun vadede profesyonel balıkçılıktaki beklenilen değişim sürecine birçok etapta çok olumlu örnek olacağı inancındayız... Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ilgili yetkilileri projenin desteklendiğini resmi olarak belirttiler. dedi. Sualtı Araştırmaları Derneği olarak Türkiye de ilk defa ve sorunun yoğunlaştığı bölgelerde yürütülecek Sorumlu Amatör Balıkçılık Projesi nin temel hedeflerinden birinin de bireylerin bu konudaki sorumluluğuna dikkat çekmek olduğunu söyleyen Nesimi Ozan Veryeri, Bugüne kadar birey olarak bizler balık stoklarındaki azalmada veya korunmasında topu çoğu zaman sadece profesyonel balıkçıya attık. Artık bu sorumluluğu bilinçli avlanan, bilinçsiz avlanan, az avlanan, çok avlanan; velhasıl tüm kesimler ve bireyler olarak da hissetmeliyiz. Birçoğumuz sorumlu ve doğa dostu avcıyız ama öyle olmayanlar da var ve her an örneklerini görebiliyoruz. İşte bu noktada etrafımızda bu işi yasadışı yapan kitleleri eğitici ve bilgilendirici bireyler haline dönüştürme yolunda da bilinçli avcıların, malzeme satıcılarının, sivil ve resmi kurumların görev ve sorumlulukları olduğunu düşünüyoruz. Zira sorunun tek çaresinin denetleme ve cezalandırma olmadığını biliyoruz. Denizlerimizi ve içindeki zenginliği, bireysel sorumluluklarımızın farkında olarak birlikte hareket edersek koruyabiliriz diye konuştu. Veryeri, konusunda uzmanlaşmış bilim insanları ile amatör balıkçıları buluşturacak proje kapsamında, geniş kitlelere yönelik, eğitimler, seminerler ve tartışma platformları düzenleneceğini ve amatör balıkçılara yönelik bir eğitim seti üretileceği bilgisini verdi. Proje ayni ve nakdi destek olarak SAD öz kaynakları, Küresel Çevre Fonu Küçük Ölçekli Hibeler Programı (UNDP GEF-SGP, Ankara) ve Akdeniz Deniz Koruma Alanları Yönetimi Ağı (MedPAN, Fransa) tarafından desteklenmektedir. Detaylı bilgi için: Nesimi Ozan Veryeri Sorumlu Amatör Balıkçılık Projesi Yürütücüsü Tel:0312 230 3520 faks: 0312 230 3523 e-posta : sorumlubalikcilik@sad.org.tr web : http://www.sad.org.tr facebook : Sorumlu Balıkçılık / Responsible Fishing 2
SUALTI ARAŞTIRMALARI DERNEĞİ Proje logosu Proje maskotu 3
4
5