EMLAK VERG S KANUNU NDA YAPILAN DE fi KL KLER EMLAK VERGİSİ 215
216
Daimi Muafl klar Madde : 4 (2536 say l Kanunun 1'inci maddesiyle de iflen f kra) Afla da yaz l binalar, kiraya verilmemek flart yla Bina Vergisinden daimi olarak muaft r ((a), (b) ve (s) f kralar için kiraya verilmeme flart aranmaz.) a) (1610 say l Kanunun 1'inci maddesiyle de iflen flekli) Katma bütçeli idarelere (mazbut vak flar dahil), l Özel darelerine, belediyelere, köy tüzel kiflili ine, kanunla kurulan üniversitelere ve Devlete ait binalar; b) (1610 say l Kanunun 1'inci maddesiyle de iflen flekli) l Özel dareleri, belediyeler ve köyler ile bunlar n teflkil ettikleri birlikler veya bunlara ba l müesseselere ait; aa) Su, elektrik, havagaz, mezbaha ve so uk hava iflletme binalar ; bb) Belediye s n rlar içinde yolcu tafl ma iflletme binalar ve kapal durak yerleri; c) (1610 say l Kanunun 1'inci maddesiyle de iflen flekli) Köylere ve köy birliklerine ait tar m iflletme binalar, so uk hava depolar, içmeler ve kapl calar ile bunlar taraf ndan köylünün umumi ve müflterek ihtiyaçlar n karfl lamak maksadiyle iflletilen hamam, çamafl rhane, de irmenler ve köy odalar ; Daimi Muafl klar Madde : 4 (2536 say l Kanunun 1'inci maddesiyle de iflen f kra) Afla da yaz l binalar, kiraya verilmemek flart yla Bina Vergisinden daimi olarak muaft r ((a), (b) ve (s) f kralar için kiraya verilmeme flart aranmaz.) a) (1610 say l Kanunun 1'inci maddesiyle de iflen flekli) Katma bütçeli idarelere (mazbut vak flar dahil), l Özel darelerine, belediyelere, köy tüzel kiflili ine, kanunla kurulan üniversitelere ve Devlete ait binalar; b) (1610 say l Kanunun 1'inci maddesiyle de iflen flekli) l Özel dareleri, belediyeler ve köyler ile bunlar n teflkil ettikleri birlikler veya bunlara ba l müesseselere ait; aa) Su, elektrik, havagaz, mezbaha ve so uk hava iflletme binalar ; bb) Belediye s n rlar içinde yolcu tafl ma iflletme binalar ve kapal durak yerleri; c) (1610 say l Kanunun 1'inci maddesiyle de iflen flekli) Köylere ve köy birliklerine ait tar m iflletme binalar, so uk hava depolar, içmeler ve kapl calar ile bunlar taraf ndan köylünün umumi ve müflterek ihtiyaçlar n karfl lamak maksadiyle iflletilen hamam, çamafl rhane, de irmenler ve köy odalar ; d) Ordu evleri, askeri gazino ve kantinler ile bunlar n müfltemilat ; e) Kamu menfaatlerine yararl derneklere ait binalar (Kurumlar 217
d) Ordu evleri, askeri gazino ve kantinler ile bunlar n müfltemilat ; e) Kamu menfaatlerine yararl derneklere ait binalar (Kurumlar Vergisine tabi iflletmelere ait olmamalar veya bunlara tahsis edilmifl bulunmamalar flartiyle); f) (1610 say l Kanunun 1'inci maddesiyle de iflen flekli) Kazanç gayesi olmamak flartiyle iflletilen hastane, dispanser, sa l k, rehabilitasyon, teflhis ve tedavi merkezleri, sanatoryum, prevantoryum, ö renci yurtlar, düflkünler evi, yetimhaneler, revirler, krefller, kütüphaneler ve korunmaya muhtaç çocuklar koruma birliklerine ait yurtlar ve iflyerleri ile benzerleri; g) Dini hizmetlerin ifas na mahsus ve umuma aç k bulunan ibadethaneler ve bunlar n müfltemilat ; h) Zirai istihsalde kullan lmak flartiyle makina ve alet depolar, zahire ambarlar, samanl klar, arabal klar, a llar, ah rlar, kümesler, kurutma mahalleri, böcekhaneler, serler (seralar) ve benzeri binalarla, iflçi ve bekçi bina, kulübe ve barakalar ; i) Su ürünleri müstahsillerinin istihsalde kulland klar a ve alet depolar, kay khaneler, denizlerde ve göllerdeki iflçi ve bal kç kulübe ve barakalar ; (Yukar da "h" ve "i" f kralar nda yaz l binalar n bir k sm ikamete ve bir k sm da mezkur f kralarda yaz l maksatlara tahsis edilmifl bulundu u takdirde vergi, yaln z ikamete tahsis olunan k s m için uygulan r.); Vergisine tabi iflletmelere ait olmamalar veya bunlara tahsis edilmifl bulunmamalar flartiyle); f) (1610 say l Kanunun 1'inci maddesiyle de iflen flekli) Kazanç gayesi olmamak flartiyle iflletilen hastane, dispanser, sa l k, rehabilitasyon, teflhis ve tedavi merkezleri, sanatoryum, prevantoryum, ö renci yurtlar, düflkünler evi, yetimhaneler, revirler, krefller, kütüphaneler ve korunmaya muhtaç çocuklar koruma birliklerine ait yurtlar ve iflyerleri ile benzerleri; g) Dini hizmetlerin ifas na mahsus ve umuma aç k bulunan ibadethaneler ve bunlar n müfltemilat ; h) Zirai istihsalde kullan lmak flartiyle makina ve alet depolar, zahire ambarlar, samanl klar, arabal klar, a llar, ah rlar, kümesler, kurutma mahalleri, böcekhaneler, serler(seralar) ve benzeri binalarla, iflçi ve bekçi bina, kulübe ve barakalar ; i) Su ürünleri müstahsillerinin istihsalde kulland klar a ve alet depolar, kay khaneler, denizlerde ve göllerdeki iflçi ve bal kç kulübe ve barakalar ; (Yukar da "h" ve "i" f kralar nda yaz l binalar n bir k sm ikamete ve bir k sm da mezkur f kralarda yaz l maksatlara tahsis edilmifl bulundu u takdirde vergi, yaln z ikamete tahsis olunan k s m için uygulan r.); j) (3239 say l Kanunun 100'üncü maddesiyle de iflen f kra) 218
j) (3239 say l Kanunun 100'üncü maddesiyle de iflen f kra) Umuma tahsis edildi i Maliye ve Gümrük Bakanl nca kabul edilen r ht m, iskele, dalgak ran ve bunlar n mütemmimleri ile, demiryollar ve köprü, rampa ve tünel, yeralt ve yerüstü geçitleri, peron, alimantasyon tesisleri, iskele ve istasyon binalar ile yolcu salonlar, cer ve malzeme depolar gibi demiryolu mütemmimleri, Devlet Hava Meydanlar flletmesi Genel Müdürlü üne ait hava liman ve meydanlar ndaki terminal binalar, teknik blok, hangar, sistemlere ait depo; elektronik, elektrik ve mekanik sistemlere ait laboratuvar ve bak m tesisleri, pist taksirut ve apron sahas ile s ve enerji santrallar, hidrofor tesisleri, gerek hava liman ve meydanlarda ve gerekse uçufl yollar üzerindeki seyrüsefer yard mc (radar, ILS, VOR, DME, NDB gibi) tesisleri ile hava yer ve yer yer muhabere sistemleri (VHF, UHF, HF) ve yukar da belirtilen sistem ve tesislerin mütemmimleri, (Di er depolar, antrepolar,müstakil lojman ve müstakil idarehane binalar mütemmim say lmaz) k) Her nevi su bentleri, baraj, sulama ve kurutma tesisleri; l) Yabanc devletlere ait olup elçilik ve konsolusluk olarak kullan lan binalar ile elçilerin ikametine mahsus binalar ve bunlar n müfltemilat (Karfl l kl olmak flartiyle) ve Merkezi Türkiye'de bulunan milletleraras kurulufllara, milletleraras kurulufllar n Türkiye'deki temsilciliklerine ait binalar; Umuma tahsis edildi i Maliye ve Gümrük Bakanl nca kabul edilen r ht m, iskele, dalgak ran ve bunlar n mütemmimleri ile, demiryollar ve köprü, rampa ve tünel, yeralt ve yerüstü geçitleri, peron, alimantasyon tesisleri, iskele ve istasyon binalar ile yolcu salonlar, cer ve malzeme depolar gibi demiryolu mütemmimleri, Devlet Hava Meydanlar flletmesi Genel Müdürlü üne ait hava liman ve meydanlar ndaki terminal binalar, teknik blok, hangar, sistemlere ait depo; elektronik, elektrik ve mekanik sistemlere ait laboratuvar ve bak m tesisleri, pist taksirut ve apron sahas ile s ve enerji santrallar, hidrofor tesisleri, gerek hava liman ve meydanlarda ve gerekse uçufl yollar üzerindeki seyrüsefer yard mc (radar, ILS, VOR, DME, NDB gibi) tesisleri ile hava yer ve yer yer muhabere sistemleri (VHF, UHF, HF) ve yukar da belirtilen sistem ve tesislerin mütemmimleri, (Di er depolar, antrepolar,müstakil lojman ve müstakil idarehane binalar mütemmim say lmaz) k) Her nevi su bentleri, baraj, sulama ve kurutma tesisleri; l) Yabanc devletlere ait olup elçilik ve konsolusluk olarak kullan lan binalar ile elçilerin ikametine mahsus binalar ve bunlar n müfltemilat (Karfl l kl olmak flartiyle) ve Merkezi Türkiye'de bulunan milletleraras kurulufllara, milletleraras kurulufllar n Türkiye'deki temsilciliklerine ait binalar; m) (2350 say l Kanunun 1'inci maddesiyle de iflen f kra) Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tan nan vak flara ait binalar (Vak f 219
m) (2350 say l Kanunun 1'inci maddesiyle de iflen f kra) Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tan nan vak flara ait binalar (Vak f senedindeki cihete tahsis edilmek flartiyle); n) Enerji nakil hatlar ve direkleri; o) (1610 say l Kanunun 1'inci maddesiyle eklenmifltir) Gençlik ve Spor Bakanl Beden Terbiyesi Genel Müdürlü üne tescil edilmifl amatör spor kulüplerine ait binalar (Gelir veya Kurumlar Vergisine tabi iflletmelere ait olmamalar veya bunlara tahsis edilmemeleri flartiyle); p) (1610 say l Kanunun 1'inci maddesiyle eklenmifltir) Tar m kredi, tar m sat fl kooperatifleri, 1163 say l Kanuna uygun olarak teflekkül eden kooperatifler ve bu kooperatiflerin kuraca kooperatif birlikleri, kooperatif merkez birlikleri ve Türkiye Milli Kooperatifler Birli inin ve Türk Kooperatifçilik Kurumunun sahip olduklar kendi hizmet binalar ; r) (2350 say l Kanunun 1'inci maddesiyle eklenen f kra) Karfl l kl olmak flartiyle Uluslararas Andlaflmalar hükümlerine göre az nl k say lan cemaatlara ait özel okul binalar. s) (2536 say l Kanunun 1'inci maddesiyle eklenen f kra) Türk Silahl Kuvvetlerini (Jandarma Genel Komutanl dahil) güçlendirmek amac yla kurulmufl vak flara ait binalar. senedindeki cihete tahsis edilmek flartiyle); n) Enerji nakil hatlar ve direkleri; o) (1610 say l Kanunun 1'inci maddesiyle eklenmifltir) Gençlik ve Spor Bakanl Beden Terbiyesi Genel Müdürlü üne tescil edilmifl amatör spor kulüplerine ait binalar (Gelir veya Kurumlar Vergisine tabi iflletmelere ait olmamalar veya bunlara tahsis edilmemeleri flartiyle); p) (1610 say l Kanunun 1'inci maddesiyle eklenmifltir) Tar m kredi, tar m sat fl kooperatifleri, 1163 say l Kanuna uygun olarak teflekkül eden kooperatifler ve bu kooperatiflerin kuraca kooperatif birlikleri, kooperatif merkez birlikleri ve Türkiye Milli Kooperatifler Birli inin ve Türk Kooperatifçilik Kurumunun sahip olduklar kendi hizmet binalar ; r) (2350 say l Kanunun 1'inci maddesiyle eklenen f kra) Karfl l kl olmak flartiyle Uluslararas Andlaflmalar hükümlerine göre az nl k say lan cemaatlara ait özel okul binalar. s) (2536 say l Kanunun 1'inci maddesiyle eklenen f kra) Türk Silahl Kuvvetlerini (Jandarma Genel Komutanl dahil) güçlendirmek amac yla kurulmufl vak flara ait binalar. t) (2587 say l Kanunun 1'inci maddesiyle eklenen f kra) Tersane binalar (müstakil büro ve müstakil lojman binalar hariç.) u) (4369 say l Kanunun 81/M-1 maddesiyle de iflen f kra) 220
t) (2587 say l Kanunun 1'inci maddesiyle eklenen f kra) Tersane binalar (müstakil büro ve müstakil lojman binalar hariç.) u) (4369 say l Kanunun 81/M-1 maddesiyle de iflen f kra Yürürlük; 01.01.1999) Belediye ve mücavir alan s n rlar d fl nda bulunan binalar (Gelir Vergisinden muaf esnaf ile basit usulde Gelir Vergisine tabi mükellefler taraf ndan bizzat iflyeri olarak kullan lan binalar hariç olmak üzere, ticarî s naî ve turistik faaliyetlerde kullan lan binalar ile muayyen zamanlarda dinlenme amac yla kullan lan binalar için bu muafiyet uygulanmaz.) Yürürlük; 1.1.1999) Belediye ve mücavir alan s n rlar d fl nda bulunan binalar (Gelir Vergisinden muaf esnaf ile basit usulde Gelir Vergisine tabi mükellefler taraf ndan bizzat iflyeri olarak kullan lan binalar hariç olmak üzere, ticarî s naî ve turistik faaliyetlerde kullan lan binalar ile muayyen zamanlarda dinlenme amac yla kullan lan binalar için bu muafiyet uygulanmaz.) v) (4962 say l Kanunun 14' üncü maddesiyle eklenen bent Yürürlük; 07.08.2003) Do algaz, ham petrol ve bunlar n ürünlerinin nakli ve da t m amac yla kullan lan boru hatlar ile bunlar n ayr lmaz parças olan istasyonlar (Pompa, kompresör, bas nç düflürme ve ölçüm, hat vana gruplar, haberleflme, pik, katodik koruma gibi), AÇIKLAMA Do algaz, ham petrol ve bunlar n ürünlerinin nakli ve da t m amac yla kullan lan boru hatlar ile bunlar n ayr lmaz parças olan istasyonlar emlak vergisinden muaft r. 221
Nispet Madde : 8 (4736 say l Kanunun 4/A maddesiyle de iflen f kra,geçerlilik; 01.01.2002 Yürürlük; 19.01.2002) Bina vergisinin oran meskenlerde binde bir, di er binalarda ise binde ikidir. Bu oranlar, 3030 say l Kanunun uyguland büyük flehir belediye s n rlar ve mücavir alanlar içinde % 100 art r ml uygulan r. Bakanlar Kurulu, vergi oranlar n yar s na kadar indirmeye veya üç kat na kadar art rmaya yetkilidir. Bakanlar Kurulu, Türkiye s n rlar içinde tek meskeni olup, gelirleri münhas ran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlar ndan ald klar ayl klardan ibaret bulunanlar n veya bunlardan kendileri üzerine kay tl meskeni olmayanlar n an lan kurumlardan ayl k almayan ve herhangi bir geliri de bulunmayan efllerinin ayn nitelikteki meskenlerine ait vergi oranlar n s f ra kadar indirmeye yetkilidir. Bu hüküm, yukar da belirtilenlerin tek meskene hisseyle sahip olmalar halinde hisselerine ait k s m ile flehitlerin dul ve yetimlerine ve gazilere ait tek meskenleri hakk nda da uygulan r. Muayyen zamanlarda dinlenme amac yla kullan lan meskenler hakk nda bu hüküm uygulanmaz. Yeni infla edilen bina veya binalar n vergisi, arsas n n (veya arsa pay n n) vergisinden az olamaz Nispet Madde : 8 4736 say l Kanunun 4/A maddesiyle de iflen f kra,geçerlilik; 01.01.2002 Yürürlük; 19.01.2002) Bina vergisinin oran meskenlerde binde bir, di er binalarda ise binde ikidir. Bu oranlar, 3030 say l Kanunun uyguland büyük flehir belediye s n rlar ve mücavir alanlar içinde % 100 art r ml uygulan r. Bakanlar Kurulu, vergi oranlar n yar s na kadar indirmeye veya üç kat na kadar art rmaya yetkilidir. (4962 say l Kanunun 15' inci maddesiyle de iflen f kra Yürürlük; 07.08.2003) Bakanlar Kurulu, kendisine bakmakla mükellef kimsesi olup onsekiz yafl n doldurmam fl olanlar hariç olmak üzere hiçbir geliri olmad n belgeleyenlerin, gelirleri münhas ran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlar ndan ald klar ayl ktan ibaret bulunanlar n, gazilerin, flehitlerin dul ve yetimlerinin Türkiye s n rlar içinde brüt 200 m 2 yi geçmeyen tek meskeni olmas (intifa hakk na sahip olunmas hali dahil) halinde, bu meskenlerine ait vergi oranlar n s f ra kadar indirmeye yetkilidir. Bu hüküm, yukar da belirtilenlerin tek meskene hisse ile sahip olmalar halinde hisselerine ait k s m hakk nda da uygulan r. Muayyen zamanda dinlenme amac yla kullan lan meskenler hakk nda bu hüküm uygulanmaz. Geliri olmad n belgelemenin usul ve esaslar n belirlemeye Maliye Bakanl yetkilidir. 222
Yeni infla edilen bina veya binalar n vergisi, arsas n n (veya arsa pay n n) vergisinden az olamaz. (4962 say l Kanunun 15' inci maddesiyle eklenen cümle Yürürlük; 07.08.2003) Bu hüküm binalar n inflalar n n sona erdi i y l takip eden bütçe y l ndan itibaren dört y l uygulan r. AÇIKLAMA Muayyen zamanlarda,dinlenmek amac yla kullan lan meskenler hariç olmak üzere hiçbir geliri olmad n belgeleyenler,geliri sosyal güvenlik kurumlar ndan ald klar ayl ktan ibaret olanlar, gazilerin, flehitlerin dul ve yetimlerinin brüt 200 m2 i geçmeyen tek meskeni olanlar n vergilerin bakanlar kuruluna s f ra kadar indirme yetkisi verilmifltir. 223
224