T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU İzmir İli Güney Bölgesi Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI ACİL DURUM PLANI PARAF
İZMİR İLİ GÜNEY BÖLGESİ KAMU HASTANELERİ BİRLİĞİ GENEL SEKRETERLİĞİ ACİL DURUM PLANI Kod İGB-PL-01 Yayın Tarihi 15.10.2014 Rev. No/Tarihi 00 Sayfa 1 / 92 REVİZYON İZLEME SAYFASI Sayfa No Revizyon No-Tarih Revizyon Nedeni Hazırlayan Birim Sorumlusu Kontrol Eden Kalite ve Akreditasyon Temsilcisi Onaylayan İdari Hizmetler Başkanı PARAF/2014 Sayfa 1
İŞYERİNİN BİLGİLERİ ADRESİ ÜNVANI İZMİR İLİ GÜNEY BÖLGESİ KAMU HASTANELERİ BİRLİĞİ GENEL SEKRETERLİĞİ 123/11 Sokak NO:6 Poligon Mah. Karabağlar /İZMİR İŞVEREN VEYA VEKİLİ Prof. Dr. Behzat ÖZKAN TEHLİKE SINIFI Az Tehlikeli HAZIRLAMA TARİHİ 12/ 08/ 2014 GEÇERLİLİK SÜRESİ 12/ 08/ 2014-12/ 08/ 2020 GÜNCELLEME TARİHİ 12/ 08/ 2020 PARAF/2014 Sayfa 2
İÇİNDEKİLER 1 AMAÇ 2 KAPSAM 3 TANIMLAR 4 GENEL DURUM 4.1- Rüzgar ve İklim 4.2-Deprem Durumu 5 İÇ VE DIŞ KAYNAKLAR 6 ATIKLAR 7 UYARI VE LEVHALAR 8 ACİL DURUM YÖNETİMİ 8.1 EKİPLER VE GÖREVLERİ 8.1.1 Acil Durum Koordinatörünün Görevleri 8.1.2 Yangınla Mücadele Ekibi 8.1.3 Arama-Kurtarma ve Tahliye Ekibi 8.1.4 İlk Yardım Ekibi 9 YANGIN 9.1.YANGINLARIN SEBEPLERİ VE SINIFLANDIRILMASI : 9.2 YANGIN TİPLERİNE GÖRE YANGINA MÜDAHELE 9.3-YANGIN SÖNDÜRME ARAÇLARI 9.4-YANGINA MÜDAHALE 9.5 MALZEMELER VE DONANIM YANGINLARA KARŞI KORUNMA TEDBİRLERİ YANGINA MÜDAHALE: 10 ACİL DURUM ÖNCESİ YAPILACAK İŞLER VE TANIMLANAN ACİL DURUMLAR 10.1 İşaretlemeler 10.2 Alarm Sistemi Kurulması 10.3 Periyodik Bakım Programları 10.4 Risk Analizleri 10.5 Diğer Hususlar 11 YETKİ DAĞILIMI 12 ACİL DURUM UYGULAMALARI 12.1 Kurum İçi Küçük Risklerde ACİL DURUM Uygulamaları 12.2 Kurum İçi Büyük Risklerde Acil Durumlar PARAF/2014 Sayfa 3
12.3KURUM DIŞI KÜÇÜK RISKLERDE ACİL DURUMLAR 12.4 Kurum Dışı Büyük Risklerde Acil Durumlar 1.ENERJİ KESİLMESİ 2.DEPREM VE DOĞAL AFETLER 3. SABOTAJ 13 TATBİKAT VE ACİL DURUM PLANININ YENİLENMESİ 14 EĞİTİMLER 15 ALT İŞVEREN VE GEÇİCİ İŞ İLİŞKİSİ KURULAN İŞVERENİN ÇALIŞANLARI İLE MÜŞTERİ VE ZİYARETÇİLERİN BİLGİLENDİRİLMESİ 16 YASAL DAYANAKLAR 17 EKLER HAZIRLAYANLAR KAYNAKÇA PARAF/2014 Sayfa 4
ACİL DURUM YÖNETİM PLANI 1-AMAÇ Gerek kurum içinde, gerekse kurum dışında gelişip kurum çalışanlarını, işyerini, çevreyi ve üretimi olumsuz yönde etkileyebilecek acil durum planlarının hazırlanması, önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda yapılması gereken çalışmalar ile bu durumların güvenli olarak yönetilmesi ve bu konularda görevlendirilecek çalışanların belirlenmesi ile bilinçli, doğru ve çabuk hareket edebilme kültürünü sistematik olarak öğretmektir. Acil durum planlanmasında; -Acil Durum Öncesi -Acil Durum Sırasında -Acil Durum Sonrasında Olmak üzere, -kurum içi kaynakların kullanılması ve yönetilmesi -Topluluk içi kaynakların kullanılması ve yönetilmesi -Topluluk dışı kaynakların kullanılması ve yönetilmesi İçin uygulamaların doğru şekilde yapılmasına yol göstermektir. 2-KAPSAMİ. İzmir İli Güney Bölgesi Genel Sekreterliği çalışanları, yüklenici şirket çalışanları, her ne nedenle olursa olsun Acil Durumda işyerinde bulunanlar ile protokollerle işbirliği yapılması karar altına alınan; 1-Özel Veya Tüzel Kişiliği Olan Kamu Kurum Ve Kuruluşlari 2-Özel Şirket veya Kuruluşlar Doküman da İzmir İli Güney Bölgesi Genel Sekreterliği olarak veya kurum, kurum sahibi ise işveren olarak ifade edilecektir. Prosedürün uygulanmasından İşveren sorumludur. 3- TANIMLAR 3.1 Acil durum: İşyerinin tamamında veya bir kısmında meydana gelebilecek yangın, patlama, tehlikeli kimyasal maddelerden kaynaklanan yayılım, doğal afet gibi acil müdahale, mücadele, ilkyardım veya tahliye gerektiren olayları, 3.2 Acil durum planı: İşyerlerinde meydana gelebilecek acil durumlarda yapılacak iş veişlemler dahil bilgilerin ve uygulamaya yönelik eylemlerin yer aldığı planı, 3.3 Güvenli yer: Acil durumların olumsuz sonuçlarından çalışanların etkilenmeyeceği mesafede veya korunakta belirlenmiş yeri, PARAF/2014 Sayfa 5
3.4 Tehlike : Zarar, hasar veya yaralanma yaratabilme potansiyelidir. Risk: Tehlikenin açığa çıkma olasılığı ve verebileceği zarar, hasar veya yaralanmanın şiddetini önceden görebilmektir. İşyerinde yapılan risk analizleri sonucu kurum için değişik riskler ortaya çıkmıştır. Bunlar; 3.5-Kurum İçi Risk: Kurum içindeki çalışmalardan, çalışanlardan, ekipman veya diğer malzemelerden doğan risklerdir. Bunlar büyük veya küçük riskler olabilir. Unutulmamalıdır ki küçük riskler her zaman büyük risklere dönüşebilir. Kurum İçi Küçük Risk: Lokal olarak, kurum içinde sınırlı bir birim veya bölgede ortaya çıkan ve etkisi kurum içinde sınırlı olarak kalan Acil durum Enerji kesilmesi Küçük İş Kazası Kimyasal madde kazaları (sızıntı, dökülme ve parlama) Trafik kazaları Yangın (lokalize) Kurum İçi Büyük Risk: Kurum içinde lokal veya genel olarak ortaya çıkan ve etkisi kurum içinde veya kurum dışında geniş bir alanı etkileyen acil durum Büyük iş kazaları Yüksekten düşme Sabotaj veya bomba ihbarı Yangın Elektrik kazaları Can ve mal kayıplı trafik kazaları 3.6 Kurum Dışı Risk: Kurum dışındaki tesislerden veya doğadan gelen risklerdir. Kurum Dışı Küçük Riskler: Fırtına Hava veya su kirliliği Trafik kazaları Kurum Dışı Büyük Riskler: Deprem Enerji kesilmesi PARAF/2014 Sayfa 6
Savaş ve genel seferberlik hali Dış kaynaklı yangınlar 4-GENEL DURUM 123/11 Sokak No:6 Poligon Mah. yerleşim olarak Karabağlar/İZMİR de yer almaktadır. Yerleşim Bölgelerine Olan Uzaklıklar; Konak ilçe 5Km/12 dak. Balçova ilçe 5km/11dak. Sağlık Tesislerine Uzaklıklar İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Atatürk Eğitim Ve Araştırma Hastanesi 2.2 Km/6dak. İzmir Bozyaka Eğitim Ve Araştırma Hastanesi 4.7km/11dak. Havaalanlarına Uzaklık İzmir Adnan Menderes Hava Alanı 20Km/ 26Dak İtfaiye Teşkilatlarına Uzaklık ve Ulaşım Süreler Konak itfaiyesi 3.3 km/9dak. Karabağlar itfaiyesi 5.7Km/13dak. PARAF/2014 Sayfa 7
İZMİR İLİ GÜNEY BÖLGESİ KAMU HASTANELER BİRLİĞİ GENEL SEKRETERLİĞİ MÜESSESEYE GELİŞ PLANI PARAF/2014 Sayfa 8
KURUM ADI: Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu İzmir İli Güney Bölgesi Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreterliği; ADRESİ: 123/11 sok. Poligon Mah. KARABAĞLAR/İZMİR SINIFI: Kamu Hizmeti VARSA ÜNİTELERİN ADLARI ADRESLERİ Ek- 3 de sunulmuştur. BULUNDUĞU ŞEHİR VE HASSASİYET DERECESİ: İzmir Hassas Şehir (A-2 Hassasiyet) KILAVUZUN 8.MAD.GÖRE SORUMLU TEMSİL ORGANI AMİR VEYA SAHİBİ: Genel Sekreter BAĞLI DENETLENMESİNE TABİ BAKANLIK VEYA TÜZEL KİŞİLİĞE HAİZ GENEL MÜDÜRLÜK : Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneler Kurumu KURUMUN HASSAS BÖLGELER İCİNDEKİ YERİ VE DURUMU a)kurumumuz Şehir Tahlil Planına göre tam tahrip sahası içindedir. b) Şehir Acil Eylem Planına göre Poligon Mahallesi Muhtarlığı Kılavuzluk bölgesi.basın Sitesi Karakolu Baş kılavuzluk, Karabağlar ilçe Emniyet Müdürlüğü Şef Kılavuzluk Bölgesi içindedir. KURUM BİNA VE TESİSLERİ YAPI TARZI: a) İşgal ettiği saha: b)sağlık Bakanlığı Kamu Hastaneleri Kurumu İzmir İli Kamu Hastaneleri Birliği Güney Bölgesi Genel Sekreterliği 3900m2 alan üzerine kurulmuştur. Kapalı alan 7626 m2.dir. c) Açık Alan: Otopark, Park ve Bahçe Kapalı Alan: İdari Bölümler, Depolar, Yemekhane, WC. v.s KURUM BÖLGESİ VE CİVAR DURUMU: Ek-2 de gösterilmiştir KURUM İŞTİGAL KONUSU TESİSLERİ VE KAPASİTESİ: İştigal Konusu: Genel idari Hizmetler. ÇALIŞMA DEVRESİ VE ŞEKLİ: Gündüz mesai saatleri,08: 00-17: 00 17: 00-08:00 saatleri arası güvenlik personelleri tarafından nöbet hizmeti yerine getirilmektedir. ÇALIŞTIRDIĞI PERSONEL(Bknz.Ek-4) PARAF/2014 Sayfa 9
TOPLANMA YERİ Güvenli yer: Kurumumuz binasının bahçesi güvenli yer olarak belirlenmiştir. Kurumumuzda acil bir durum meydana geldiğinde acil çıkış kapılarından toplanma yeri olarak belirlediğimiz bina bahçesine çıkılacaktır. şu kurumlarla irtibat kurulacaktır.(ek -9) Olağanüstü durumlarda sivil savunma ile ilgili kanun gereğince yapılan prtokol anlaşması doğrultusunda hareket edilecektir. Komşu müesseselere yapılacak veya müesseselerden alınacak yardım şekilleri a)sığınaklar: Kurumumuz binası bodrum katı olağanüstü halde sığınak olarak kullanılacaktır. Kurumumuzda özel olarak yapılmış bir sığınak bulunmamaktadır. Sığınak yeri ancak personelimiz için yeterlidir. Komşu müesseselere bu konuda yardımda bulunulmayacak, yardımda alınmayacaktır. b) Makine Malzeme Malların Korunması ve Yedeklenmesi: Genel Sekreterlik hizmetleri için olanaklar ölçüsünde malzeme stoku yapılacaktır. Enkaz kaldırma, bina onarım ve yangınlarla mücadele konularında Valilikten yardım alınacaktır. c) Gizleme Yedekleme ve Gömme: Müesseseler gizleme ve karartma konularında birbirlerinin faaliyetlerini destekleyeceklerdir. d) İkaz-Alarm: Müesseselerin Sivil Savunma Amirleri herhangi bir tehlikede telefonla veya diğer haberleşme cihazlarıyla birbirlerine haber vereceklerdir. e) Sağlık ve Sosyal Yardım: Kurumumuzun olanaklarının yetmediği konularda (Yedirme, barındırma vs) Kurumumuza bağlı hastanelerden, Sağlık müdürlüğünden ve Valilikten yardım istenecektir. Herhangi bir Taarruzdan sonra meydana gelecek durum ve İhtiyaca göre İzmir İli Kuzey Bölgesi Kamu Hastaneler birliği Genel Sekreterliği ile karşılıklı yardım ve işbirliği yapılarak temin edilecektir. Bununla ilgili protokol: PARAF/2014 Sayfa 10
PROTOKOL 7126 sayılı kanun ve bu kanuna ilişkin çıkarılan 6/3150 sayılı Sivil Savunma ile ilgili Şahsi Mükellefiyet, Tahliye ve Seyrekleştirme, Planlama ve Diğer Hizmetler Tüzük gereğince; İzmir İli Güney Bölgesi Kamu Hastaneler birliği Genel Sekreterliği, Barışta ve olağanüstü hallerde talep karşılığında, savaş halinde talepsiz, aşağıda maddeler, açıklanan Sivil Savunma hizmetleri hususunda İzmir İli Kuzey Bölgesi Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreterliği ile karşılıklı olarak birbirlerine yardımda ve işbirliğinde bulunmayı taahhüt eder. 1. İkaz ve Alarmı ilk duyan müessese her türlü vasıtaya başvurarak bu gibi halleri diğer müesseseye duyurur. 2. Sivil Savunma hizmetleri konusunda meydana gelecek hadiselere eleman ve malzemeleriyle beraber yardım yapmak üzere servis amirlerine gönderirler. 3. Bir alarm vukuunda birbirlerinde vazifeli personelin sığınaklarda kendi personeli gibi korurlar. 4. Gizleme ve karartma konularında gündüz ve gece yapacakları dış kontrollerde birbirlerinin faaliyetleri desteklerler. 5. Mevcut durum her iki kuruluşu aynı bölgede seyrekleştirmeye tabi tuttuğu takdirde muhabere, ulaşım ve mümkün olduğu hallerde iskan bakımlarından eldeki imkan nispetinde birbirlerine yardım ederler. 6. Mahalli Mülki İdare Amirlerinden gelecek yardım ve karşılıklı işbirliği isteklerini de aynen uygulamayı taahhüt ederler. 7. Kılavuzlarla irtibat konusunda birbirlerine yardım ederler. KURUM AMİRİ KURUM AMİRİ Prof.Dr. Behzat ÖZKAN Güney Bölgesi Genel Sekreter Prof..Dr. Osman Nuri DİLEK Kuzey Bölgesi Genel Sekreter PARAF/2014 Sayfa 11
4.1- Rüzgar ve İklim PARAF Sayfa 12
PARAF Sayfa 13
4.2-Deprem Durumu İzmir İli Güney Bölgesi Genel Sekreterliği 1.dereceden deprem kuşağı üzerinde yer almaktadır. PARAF Sayfa 14
5 İÇ VE DIŞ KAYNAKLAR 5.1 Dış Kaynak: Kurum içinden sağlanamayan malzeme, donanım ve personeldir. Gerekli iletişim bilgileri için bakınız Dış Kaynaklar İletişim Bilgisi 5.2 Topluluk Dışı Kaynaklar: Topluluk dışı kaynaklar ve iletişim bilgileri için bakınız. Dış Kaynaklar İletişim Bilgisi 6 ATIKLAR 6.1 Atık: Her türlü operasyonel faaliyet sonucunda ortaya çıkan, fiziksel, kimyasal ve biyolojik özellikleri nedeniyle karıştıkları alıcı ortamların doğal bileşim ve özelliklerini değiştirerek zararlara yol açan ve o ortamın kullanım potansiyelini etkileyen katı, sıvı ve gaz halindeki maddedir. 6.2Tehlikeli Atık Tehlikeli Atıkların Kontrol Yönetmeliğindeki Ek-1 e göre atık kapsamında olan ve Ek-5 ve Ek-6 da yer alan ve/veya Ek-7 de belirtilen özelliklerden birkaçını taşıyan atıklar ile bu atıklarla kirlenmiş olan maddedir. 6.3Tehlikeli Kimyasal Parlayıcı, oksitleyici, alevlendirici, toksik, üreme için toksik, zararlı, aşındırıcı, tahriş edici, alerjik, kanserojen, mutajen ve çevre için tehlikeli özelliklerden bir veya birkaçına sahip olan maddedir. 6.4Tıbbi Atık Bölümlerden kaynaklanan patolojik veya patolojik olmayan, enfekte, kimyasal ve farmasötik atıklar ile kesicidelici malzemeler ve sıkıştırılmış kaplardır.kurumda tıbbi atık bulunmamaktadır. 6.5 Deşarj Arıtılmış veya arıtılmamış atık suların, doğrudan veya dolaylı olarak alıcı ortamlara veya yeraltına boşaltılması işlemidir. 6.6 Emisyon Yakıt ve türevlerinin yanmasıyla; sentez, ayrışma, buharlaşma ve benzeri işlemlerle; maddelerin ayrılması, taşınması gibi mekanik işlemlerle bir tesisten atmosfere yayılan hava kirleticileridir. 6.7Malzeme Güvenlik Bilgi Formları Malzeme Güvenlik Bilgi Formları (MSDS), MSDS (Material Safety Data Sheet ) olarak da adlandırılırlar. Kimyasal maddelerin insan ve çevre sağlığı üzerindeki muhtemel etkilerine ilişkin ayrıntılı bilgi içerirler. Bu formlar, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ, WHO),Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) ortak faaliyeti olan Uluslararası Kimyasal Güvenlik Programı (IPCS) tarafından veya kimyasal madde üreticileri tarafından hazırlanmakta ve kullanıma sunulmaktadır. Bir MSDS in ihtiva etmesi gereken bilgiler ve alt başlıklar, Çevre Bakanlığı nın 24692 Resmi Gazete Sayılı ve 11.03.2002 Resmi Gazete tarihli tebliği ile belirlenmiş durumdadır. Kurumda kullanılan her türlü kimyasal maddeye ilişkin MSDS leri PARAF Sayfa 15
işyerinde hazır bulundurulur. Alınması düşünülen kimyasal maddeye ait MSDS i, satın alma aşamasından önce Satın alma Birimi tarafından temin edilir. MAK Değerleri Çeşitli kimyasal maddelerin çalışma ortamında bulunması ile ilgili olarak aşağıdaki tanımlamalar kullanılmaktadır. Ülkelere göre her madde için bir değer söz konusudur. Kanserojen (kanser yapan) maddelerin MAK değeri yoktur. MAC (Maximum Allovable Consantration) = MAK (Müsade edilen Azami Konsantrasyon) Günde 8 saat ve haftada 40 saatlik çalışma süresi için ortamda bulunmasına izin verilen ve çalışanların sağlıklarını bozmayacak maksimum konsantrasyondur. Hacim birimi ppm (cm3/m3), ağırlık birimi mg/m3 ve parçacık birimi ppm/m3 tür. TLV (Thresold Limit Value)=ESD (Eşik Sınır Değer) Kimyasalların havada bulunmasına izin verilen ve uzun süreli,yinelenen maruziyetlerde herhangi bir işçide olumsuz etkiye yol açmadığına inanılan sınır değerdir. TLV-TWA (Thresold Limit Value-Time Weighted Average)=ESD-ZAOD (Eşik Değer Sınır-zaman Ağırlıklı Ortalama) Günde 8,haftada 40 saat çalışan işçinin bir kimyasala uzun süreli, tekrarlanan bir biçimde maruz kalması durumunda sağlığının zarar görmeyeceği düşünülen zaman ağırlıklı ortalama konsantrasyondur. TLV-STEL (Thresold Limit Value Short time Exposure Limit) ESD-DMMS (Eşik Sınır Değer-Kısa Süreli Maruziyet Sınırı) Bu değer, çalışma günü boyunca asla aşılmaması gereken ve 15 dakikalık maruziyet temelinde belirlenmiş zaman ağırlıklı ortalama sınır değerdir. Bu konsantrasyonlara maruziyet 15 dakikayı aşmamalı, günde 4 defadan fazla yinelenmemeli ve 2 maruziyet arası süre 60 dakikadan kısa olmamalıdır. TLV-C (Thresold Limit Value Ceiling)=ESD-TD (Eşik Sınır Değer-Tavan Değer) İşgünü boyunca hiçbir şekilde aşılmaması gereken değerdir. PARAF Sayfa 16
7 UYARI VE LEVHALAR 7.1 İşaretleme ve Renkler Gerek çalışma ortamında ve gerekse koruyucu malzemelerde değişik renkler kullanılmaktadır. Artık bu renkler uluslararası standart gibi işlev kazanmıştır. Kırmızı renk tehlike işaretidir. Çeşitli tehlikeli maddeyi tanımlarken kullanılır. Ayrıca Yangın sistemlerinde bilgilendirme amacıyla da kullanılır. Yasak işareti olarak kullanılır. Sarı renk genelde Uyarı ve dikkat çekmek içindir. Korkuluklar, üzerinde yürünebilen küçük köprüler sallanan, düşebilecek çeşitli bölümler sarı renge boyanır. yol sınırları, merdivenler, yön vb işaretler için kullanılır. Yeşil iş güvenliği ve sağlık bilgilendirme işaretleri ve Acil Çıkış işareti olarak kullanılır Mavi renk bilgilendirme, dikkat ve daire şeklinde ise emredici işaretler için kullanılır Sarı-Siyah radyasyon tehlikesini bildirir. 7.2 Uyarı Levhaları Çalışılan bölgedeki riskler veya tehlikeler konusunda, üzerinde gerekli uyarıların yer aldığı levhalardır. 7.3 Bilgi Levhaları Çalışılan bölgedeki riskler veya tehlikeler konusunda, üzerinde gerekli bilgilerin yer aldığı levhalardır. Ayrıca iş ve güvenlik malzemeleri konusunda bilgi içerir. 1.4 Piktogramlar: Çeşitli konularda, herkesin anlayabileceği tarzda çizilmiş resim ve şekiller. ULUSLARARASI STANDART TEHLİKE İŞARETLERİ A sınıfı :Sıkıştırılmış gaz B sınıfı: Alevlenebilir ve Tutuşabilir Madde Sıkıştırılmış gazlar Katı Sıvı Gaz Çözünmüş gazlar Olası yangında yanma tehlikesi Sıvılaştırılmış gazlar Düşük ısılarda bile yanabilir PATLAMA TEHLİKESİ Su ile temasta patlayabilir KABI ISININCA VE DÜŞÜRÜLÜNCE PATLAR Beyaz fosfor, aseton, bütan Ör. Asetilen, Su silindirleri PARAF Sayfa 17
C sınıfı : Oksidan Madde Yanabilir, tutuşabilir madde ile temasta yangın, patlama riski (oksijen üreterek) Deri ve gözle temasta yanık D sınıfı, Bölüm1: Zehirli ve Enfeksiyöz Madde Ani ve ciddi toksik etki Küçük miktarda maruziyet ile ölüm Solunum, yutma, deri teması ile kalıcı hasar, Göz ve ciltte yanma Ör.:Hidrojen sülfit, Na-Siyanid Ör.: Na-hipoklorit, Perklorik asit İnorganik peroksitler D Sınıfı,Bölüm 2:Zehirli ve Enfeksiyoz madde İrritan, kanserojen, mutajen Göze, deriye irritan etki Sürekli maruziyette kalıcı hasar veya ölüm Kimyasal alerji Kanser, kısırlık, oğumsal etki Ani etki göstermezler E Sınıfı: koroziv Madde Deri, yutma sonucu hasar yapan asit ya da kostik madde,uzun süreli temasta ciddi doku hasarı Ör: Muriatik asit Örnek:Aseton, toluen, diizosiyanat, asbest Avrupa Birliği Ülkelerinde Kullanılan Semboller O (Oksitleyici) F (Yüksek alevlenebilir) C (Koroziv) T (Toksik) Xn (zararlı) Xi (tahriş edici) N (Çevre için zararlı) Kavuniçi renkli,siyah yazılı olmak üzere (90x90 mm için 30mm yüksek ve 5 mm geniş) PARAF Sayfa 18
7.5 Kişisel Koruyucu Ekipmanlar Ortamdaki risk veya tehlikelere karşı, çalışanı, çevreyi ve kurumu koruyan veya korumak üzere kullanılan malzemelerdir. bunlar riski veya tehlikeyi tamamen ortadan kaldırmazlar ancak minimize ederler. TS, EN standardı ve CE onayı olmayan malzemeler işyerlerinde kullanılmamalıdır. 7.6 Toplanma Bölgesi: Alarm sonrası, personelin toplanması gereken güvenli bölgedir. Krokide acil toplanma yeri levhası ile belirtilen yer toplanma bölgesidir. Alarmdan sonra çalışan bütün çalışanlar burada toplanır. Toplanma Bölgesi Personel Sayısı Tahliye sonrası, işyeri dâhilinde kalmış olabilecek çalışanların ve ziyaretçilerin belirlenmesi için sayım Hüseyin ALBAŞ tarafından yapılır. Sayım sonuçlarına göre gerekli arama kurtarma çalışmaları başlatılır. 7.7 Güvenlik Önlemleri : Olay bölgesine yetkisiz veya ilgisiz kişilerin girmesini önlemek üzere, aramakurtarma-tahliye ekibi tarafından emniyet şeritleri, uyarı işaretleri veya bariyerler yerleştirilir. Gereksiz veya yetkisiz kişilerin olay bölgesine doluşması yanıt/baş edebilme uğraşını engelleyebilir. emniyet ekiplerinin uyarılarına rağmen dağılmayanlar hakkında disiplin cezaları uygulanır. Gerekli durumlarda yerel güvenlik güçlerinden de takviye alınabilir. 8 ACİL DURUM YÖNETİMİ Acil durum ortaya çıktığında, personel, malzeme-donanım ile Acil Durum plan ve uygulamalarının yönetimidir. Arama: Acil durum oluştuktan sonra, kayıp olan personelin ölü, yaralı veya sağ olarak bulunması için yapılan çalışmalardır. Kurtarma: Yaralı veya sağ olan personelin felaket bölgesinden kurtarılmasıdır. İlk Yardım :Yaralı veya sağ olarak kurtarılan personele felaket bölgesinde veya dışında, hayati fonksiyonları korumak ve sağlamak için yapılan tıbbi çalışmalar. Yangın :Kontrolden çıkmış ateş. Güvenlik :Acil durum öncesinde, acil durum sırasında ve sonrasında işyerine ait malzeme ve donanımın yağmalama, hırsızlık ve sabotaja karşı korunması. Arama-Kurtarma-Tahliye: Malzeme, donanım ve personelin risk veya afet bölgesinde bulunup kurtarılıp güvenli olarak uzaklaştırılması. Alarm: Acil durum haber vermek amacıyla yapılan her türlü görsel ve işitsel iletişim şekli. Halkla İletişim: Acil durum ve sonuçları hakkında kamuoyuna bilgi aktarımı. İç Kaynak: Acil durum öncesinde, acil durum sırasında ve sonrasında acil durumla ile baş edebilme ve yanıt verme gücünü ortaya koyan, tamamen kurum içinden sağlanan malzeme-donanım ve personel gücü. 8.1 EKİPLER VE GÖREVLERİ PARAF Sayfa 19
Ekiplerin her biri için uygun donanıma sahip ve özel eğitimli en az birer çalışanı destek elemanı (ekip üyesi) olarak görevlendirir. İşyerinde bunları aşan sayılarda çalışanın bulunması halinde, tehlike sınıfına göre her 30, 40 ve 50 ye kadar çalışan için birer destek elemanı daha görevlendirir. 8.1.1 Acil Durum Koordinatörünün Görevleri 1.Kurtarma ile ilgili mücadeleyi sevk ve idare eder, paniğe mani olur. 2.Kurtarma bölgesinde mücadeleye başlamış olan ekip personelinin çalışmalarını izler. Olayın yeri; şekli ve şartlarına göre gerekli tertip, tedbir ve düzenlemeler veya takviyeler için emirler verir. 3.Kurtarma personelinin güvenli çalışmasını temin eder. 4.Olay yerine gelen itfaiye ekibine bilgi aktararak yangın yeri amirliği görevini itfaiye Müdürü veya adına yetkili itfaiye Ekip Şefine devreder. 5.Ekipleri ve gelen itfaiyenin uyumlu ve koordineli çalışmasını sağlar. 8.1.2 Yangınla Mücadele Ekibi: Kuruluşu: Her vardiyada çalışan personel arasından kurumun büyüklüğü ve yangın riskine uygun olarak yönetmelikte belirtilen sayıda kişiden meydana gelen söndürme ekip/ekipleri kurulur. Ekip şefliğini bir teknisyen veya usta başının yaptığı söndürme ekibinin görevi; yangın çıkmasını önleyici tedbir almalarına ilaveten ekip olarak çıkabilecek yangınlara ilk müdahaleyi yaparak söndürmek veya itfaiye teşkilatı gelinceye kadar büyümesini önleyecek tedbir ve tertipleri almaktır. Bu ekiplerde görev alan personele kurum yetkililerince uygun zamanlarda yangın ve söndürme yöntemleri hususunda eğitim verilir/yaptırılır. Kurum içindeki yangın söndürme işleri ile ilgilenir. Görev yerleri İç Kaynaklar :Tüm alan :Ek:2,3,4,5 deki malzemeler ve ekipte tanımlanan elemanlar Dış Kaynaklar :İç kaynaklar, protokolle bağlanmış ve devamında tanımlanan kaynaklar Sorumlulukları :Kurum içindeki yangınlarda koordinasyon ve kaynakların yönetiminden sorumludur. Ayrıca Acil durum sonrasında hasarlı/enkaz bölgesinde olası yangına karşı önlem alır. -Yangın Amirinin Görevleri 1.Yangınla mücadeleyi sevk ve idare eder, paniğe mani olur. 2.Yangın alarmını duyar duymaz yangın mahalline gider; yangın yerini keşfe çalışır ve uygun söndürme sistemini belirler. 3.Yangın bölgesinde mücadeleye başlamış olan yangın söndürme personelinin çalışmalarını izler. Yangın yeri; şekli ve şartlarına göre gerekli tertip, tedbir ve düzenlemeler veya takviyeler için emirler verir. PARAF Sayfa 20
4.Yangının biran evvel kontrol altına alınarak söndürülmesine çalışır. 5.Yangınla mücadele personelinin güvenli çalışmasını temin eder. 6.Yangına gelen itfaiye ekibine bilgi aktararak yangın yeri amirliği görevini itfaiye yetkilisine devreder. 7.Ekipleri ve gelen itfaiyenin uyumlu ve koordineli çalışmasını sağlar. -Yangın Amir yardımcılarının (Ekibin Görevleri) 1.İkaz ve alarm haberleriyle birlikte yangınla mücadele plan ve talimatları uygulamaya konulur. 2.Yangınla mücadelede yangın amirine yardım eder, yangının başka bölgelere atlamasına mani olur 3.Yangına müdahale ederken önce can emniyeti göz önünde bulundurulmalıdır. 4.Ekip Amiri nin talimatı ile yangın mahalline sevk edilen ekip tarafından yangına hemen müdahale edilir. 5.Yangına mücadele civardaki yangın söndürme cihazları ile yapılır. 6.Su ile yangın mahalline yakın olan binaların çatı ve duvarlarını diğer eşyaları ıslattırarak soğutur, alevlere karşı su ile sis perdesi yaptırır. 7.Bölge İtfaiyesi yangın mahalline intikal edinceye kadar yangının çevreye sirayeti ve genişlenmesinin önlenmesine çalışılmalıdır 8.Yangına henüz maruz kalmamış fakat yangın sıcaklığından etkilenebilecek stok tanklarını ve tüpleri soğutur. Çevre kontrolünü sağlar. 9.Can kurtarma faaliyetleri ve enkaz kaldırmasına yardımcı olacaktır. -Ünitelerdeki Yangın Söndürme Elemanları Listede belirtilen unvan ve sayıdaki elemanını yedekleri ile beraber ismen belirlenir. Listeler, personel değişiminde (izin, istirahat, işten ayrılma vb) güncellenerek ilgili birimlere gönderilir. Operasyon ekipleri İK tarafından organize edilen yangın mücadele eğitimlerine katılırlar. Kritik noktalara yerleştirilmiş olan özel yangın donanımını kullanırlar. Bazı şefliklerin personel sayısı kendi bölümlerindeki yangınlarla baş etme kapasitesi altındadır. Buralarda oluşabilecek yangınlarda, diğer yangın operasyon ekip elemanlarını yardıma çağırır. 8.1.3 Arama, Kurtarma ve Tahliye Ekibi Kuruluşu: Her vardiyada çalışan personel arasından kurumun büyüklüğüne uygun olarak 4-8 kişiden kurulan bir ekiptir. Görevi; Yangın, deprem, su baskını vs. olağan üstü durumlarda can ve malzeme kurtarılmasını temin etmektir. (Mal tahliyesinde malzeme vs. paketlemek/taşımak üzere emre mevcut personelden istifade edilir.) Bu maksatla kurtarma ekibinde görev alan personel özellikle yangından can ve mal kurtarılması, depremden kurtarma ve tahliye konularında eğitilmelidir. Afet, olay, yangın bölgesinde, enkaz içinde ölü, yaralı veya sağ personelin olup olmadığını arayarak saptar ve kurtarır. Ayrıca PC, dosya, vb yüksek öncelikli malzemelerin kurtarılmasını sağlar. Görev yerleri : Bütün kurum sahasındaki enkazlar. Dış Kaynaklar : İç kaynaklar, protokolle bağlanmış ve devamında tanımlanan kaynaklar Sorumlulukları :Afet bölgesinde, enkaz içinde ölü, yaralı veya sağ personelin olup olmadığını arayarak saptar. Kurtarma işlemine başlamadan önce ilk yardım ekiplerine haber verir. PARAF Sayfa 21
Bölümlerde tahliye ekibi: başka bir ekipte görevli olmayan, o bölümün en yetkili elemanı ekip lideridir.o anda kendine, çalışanlardan bir yardımcı belirler. Her ekip kendi bölümü bünyesindeki tahliyeden sorumludur. Personelin afet bölgesinden güven içinde uzaklaştırır. Bölgede canlı, yaralı ve ölü personel olup olmadığını kontrol eder. Bölgesini en son bu ekip terk eder. Arama, Kurtarma Ve Tahliye Ekibinin Görevleri 1.Arama ekibi toplanma alanında bulunmayan personelin çalışma alanlarına giderek arama çalışmaları başlatır. Kurtarma ekibi bu alanda çalışan personelin kurtarılması ve tahliyesinin güvenli bir şekilde yapılmasını sağlar ve sistemin kapatılması görevini yürütür. 2.Kurtarma personeli ana binada bulunan kurtarma ekipmanları alınır. 3.İkaz ve alarm haberiyle birlikte tesisin toplanma bölgesinde toplanacaktır. Olaya müdahale ederken önce can emniyeti göz önünde bulundurulmalıdır. 4.Olay mahallinde açılacak / kapatılacak valf - kapı vs. varsa verilen talimata göre gerekeni yapar. 5.Talimatlar ışığında yangın veya olay mahallinde kurtarılacak can ve mal varsa kurtarır. Kurtarılacak malzeme ve eşyayı öncelik sırasına göre toplama / paketleme yapar 6.Deprem, su baskını vs. olağan üstü durumlarda can ve malzeme kurtarılmasını temin eder. Bu maksatla kurtarma ekibinde görev alan personel özellikle yangından can ve mal kurtarılması, depremden kurtarma konularında eğitilmelidir. Enkaz altında kalanların kurtarılmasında diğer personele kılavuzluk yapar. (Göçükten parça çekilmemeli, depremden sonra artçı şokların olabileceği unutulmamalı vs.) 7.Bölge İtfaiyesi olay mahalline intikal edinceye kadar can ve mal kaybının minimuma düşürülmesi için önlem alır. 8. Söndürme, Koruma ve Trafik / Kılavuzluk ve ilk yardım ekipleri ile koordineli olarak görev yapar. 9.İtfaiyesi gelince tesisin kurtarma ekibi İtfaiye yetkilisinin talimatına göre görevine devam eder. Can kurtarma faaliyetleri ve enkaz kaldırmasına yardımcı olur. 10.Koruma ekibi hasta ve çalışanların eşyalarının korunmasını sağlar. PARAF Sayfa 22
8.1.4 İlk Yardım Ekibi Kuruluşu: Her vardiyada çalışanlar arasından seçilen ve İlk Yardım Yönetmenliği gereği istihdam edilen personelden oluşan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta her 10 kişi için 1 personel, az tehlikeli sınıf için her 20 kişi için 1 personel İlk Yardımcı olarak görevlendirilir. Görevi; Yangın, deprem, su baskını vs. olağanüstü durumlarda meydana gelebilecek yaralanma ve kaza olaylarında yaralıları doktora ulaşıncaya kadar, o anki durumun daha kötüye gitmesini önlemek için mevcut malzemelerle ilk müdahaleyi yaparak en yakın sağlık kuruluşuna sevk etmektir. Bu maksatla ilk yardım ekibinde görev alan personel kırıklar, kanamalar, elektrik çarpmaları, boğulmalar, yanma ürünleri ve yanıklara yapılacak ilk yardımlar konusunda eğitilmelidir. Unutulmamalıdır ki; ilk yardımı yapan kimse doktorun yerini alamaz/tutamaz. Yaralanan personele kurtarma sırasında veya kurtarma işleminden sonra ilk yardım yapar. Malzemeleri :İlk Yardım Çantasındaki malzemeler. Görev yerleri: Afet bölgesi, enkazlar. Dış Kaynaklar : İç kaynaklar, protokolle bağlanmış ve devamında tanımlanan kaynaklar Sorumlulukları : Yaralanan personelin ilk yardımını yapmak, gerekiyorsa Ek12 de tanımlanan hastanelerden birine sevk etmek. -İlk Yardım Personelinin Görevleri 1.Yangın alarmının duyulması ile birlikte Sağlık ilkyardım malzemeleri ve sedyeleri ile derhal tesisin toplanma bölgesine gider ve ilkyardıma hazır olur. 2.Yaralı var ise ilkyardım personeli 112 ye haber verilir. 3.İlkyardımı yaparken seri, dikkatli ve kaidelere uygun hareket eder. 4. Kazazede açık alana çıkarılabilme durumuna uygunsa Kurtarma ekibi dışarı çıkarır. Yaralılar taşınırken sarsmamaya dikkat edilir. 5. Yaralanan ve hastalananlara aldığı eğitim gereğince gerekli ilk yardımı yapar gerekenleri hastaneye sevk eder. 6.Gerekirse mevcut araçlardan istifade ile yaralıyı en yakın ilkyardım merkezine nakleder. 7.Yangın amirine bağlı olarak diğer ekiplerle koordine içerisinde görevini yürütür. PARAF Sayfa 23
9 YANGIN 9.1.YANGINLARIN SEBEPLERİ VE SINIFLANDIRILMASI : Sebepler; Yangın emniyeti ile ilgili emir ve talimatlara uymamak, Yangından korunma ve söndürme hususlarında bilgisizlik, Dikkatsizlik ve ihmal, Kasıt ve sabotaj, Herhangi bir kaza veya yayılma, Doğal afetler, Tesislerdeki elektrik, havagazı, ısıtma ve su tesisatlarının yangına karşı emniyetli olmaması ve mevcut yönerge/yönetmeliklere uygun kullanılmaması, Yangın Durumunda Genel Uygulamalar Görgü tanığı, kendisine en yakın Yangın İhbar Düğmesine basarak yangın alarmını başlatır. Alarm ile birlikte; Yangın Mücadele Ekibi olay yerine gelir. Ekipler yangına müdahale etmeye başlarlar. Çalışması gerekli görülen ekipler aşama aşama devreye girerler. -Genel İlkeler -Yangınla Mücadele Prosedürüne ve Planlarına göre hareket edilir. Ancak yine de aşağıdaki kurallara uyulması gereklidir. Hakim rüzgar yönüne göre yangının genişleme yönü belirlenir. Yangına neden olan kaynak saptanmaya çalışılır (gaz, akaryakıt, katı madde, kimyasal madde A,B,C sınıfı vb) ve buna göre söndürme çalışması yapılır. Rüzgar arkaya alınarak müdahale edilmelidir. Özellikle kapalı alan yangınlarında ortaya çıkabilecek gazlar öldürücü olur. Bu nedenle yetkisiz ve donanımsız personel yangın alanından uzaklaştırılmalıdır. Yangını kontrol altına alabilmek ve söndürebilmek için gerekli görülen bütün ünitelerde çalışmalar durdurulur ve elemanlar oradan tahliye edilir. 9.2 YANGIN TİPLERİNE GÖRE YANGINA MÜDAHELE Genel Olarak Yangın, yanıcı özellik gösteren, katı, sıvı ve/veya gaz maddelerinin kontrol dışı yanmasıdır. Yangınlar 4 sınıfta incelenebilir; A Türü: Metallar dışındaki katı maddelerin yangınlarını kapsar. Korlu yanan maddelerdir (örneğin, odun, kömür, kağıt, ot, dokumalar vb. yangını). B Türü: Yanıcı sıvı maddeler yangınıdır (örneğin, benzin, benzol, makina yağları, laklar, yağlı boyalar, katran, asfalt vb. yangını). C Türü: Yanıcı gaz maddeler yangınıdır (örneğin, metan, porpan, bütan, LPG, asetilen, havagazı, hidrojen vb. yangını). PARAF Sayfa 24