Sosyal Güvenlik Kurumunun kapasitesinin arttırılması Ankara, 21 25 Haziran 2010 Seçilmiş AB Ülkelerinde Kamu Emeklilik Sistemleri Prof. dr. Grega Strban Ljubljana Üniversitesi, Hukuk Fakültesi
Anayasal Garantiler Devletin sosyal doğasının beyanı Sosyal güvenliğin ve parçalarının doğrulanması Temel sosyal haklar Diğer hükümler
Sosyal güvenliğin diğer alanlarıyla ilişkiler Yaşlıların sağlık sigortası İşsizlik sigortası Bakmakla yükümlü olunan kişiler (uzun süreli hizmet)
Yaşlılık ile alakalı sosyal risk Artık malullük varsayımı yok Belirli bir yaşa erişmiş olan kişinin hayatını kazanmak için çalışmasının mümkün ve uygun olmadığı varsayımı Aşağıdaki şekillerde gelir telafisi yaşlılık aylığı emeklilik aylığı kıdem tazminatı
Yaşlılıkta gelir güvenliğinin üç temeli İlk temel, kamu, yasal aylıkları Emeklilik sigortası veya Devlet emekliliği Sabit emeklilik maaşı, malullük sigortası ve ayrı emeklilik sigortası Çeşitli aktif kişi grupları için özel emeklilik sigortaları Ek emeklilik düzenlemeleri Bireysel ve tamamen özel emeklilik sigortası Kategorik ve genel sosyal destek
Yaşlılıkta gelir güvenliğinin üç temeli Almanya daki üç temelli yapı İngiltere örneği Ulusal emeklilikten anında öde yöntemli emeklilik sigortasına geçişi sağlayan İsveç reformu
Yaşlılıkta gelir güvenliğinin üç temeli Slovenya da emeklilik sigortasının üç temeli Üç temelle neredeyse aynı öneme sahip İsviçre örneği
Emeklilik aylığına erişim Emeklilik yaşı Kadınlar ve erkekler için aynı mı olmalı? Farklı emeklilik yaşlarının sebepleri Emeklilik yaşlarını eşitlemenin sebepleri
Emeklilik aylığına erişim Emeklilik yaşı 60, 65, 67, 68 veya başka bir yaşa mı ayarlanmalı? Norveç ve İzlanda 67 Almanya 67 e yükseltiyor (2012 den 2029 a) Belçika da 65 (2009 dan itibaren) Avusturya 65 e çekiyor (2024 ve 2033) İngiltere 65 te eşitliyor (2010 ve 2020 arası) ama daha sonra 68 (2024 ten 2046 ya) Türkiye 2036 dan 2048 e kadar 65 te eşitleyecek
Emeklilik aylığına erişim Emeklilik yaşını yükseltmek için argümanlar daha uzun sigorta/emeklilik dönemleri olanlar için erken emeklilik olasılığı Emeklilik yaşını yükseltmeye karşı argümanlar
Life Expectancy in Germany Sourcee: Statistisches Bundesamt and Prof. dr. Ulrich Becker, Max-Planck-Institut für ausländisches und internationales Sozialrecht 85 80 79 81,2 81,6 81,8 82,1 82,3 75 Women 72,4 73,8 76,9 75,4 75,9 76,2 76,6 76,9 70 68,4 70,2 72,5 65 60 58,8 62,8 59,9 64,6 66,9 67,4 Men 55 50 48,3 56 45 44,8 40 1901/10 1924/26 1931/34 1949/51 1960/62 1970/72 1980/82 1991/93 2000/02 2002/04 2003/2005 2004/2006 2005/2007
Almanya da fiili emeklilik yaşının gelişimi Kaynak: Deutsche Rentenversicherung Bund and Prof. dr. Ulrich Becker, Max-Planck-Institut für ausländisches und internationales Sozialrecht 61,5 61,3 61 60,5 60,6 60,4 60,7 60,8 60,8 60,7 60 60,1 60,1 60,2 60,2 59,5 59,7 59,6 59,7 59,2 59 58,8 58,5 58 57,5 1960 1970 1980 1990 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2007
Development of average duration of old age pensions (until 1990 West Germany) Source: VDR-Statistik and Prof. dr. Ulrich Becker, Max-Planck-Institut für ausländisches und internationales Sozialrecht 19 17 15 15,4 15,8 16,3 16,9 years 13 11 12,1 11,1 9 9,9 7 1960 1970 1980 1990 1995 2001 2004
Emeklilik aylığına erişim Asgari sigorta/emeklilik süresi Türkiye 20 veya 25 yıl Bosna Hersek 20 yıl İspanya, Portekiz, Slovenya 15 yıl Almanya, İtalya 5 yıl Düşük sigorta/emeklilik sürelerinin olası avantajları
Emeklilik maaşının hesaplanması Emeklilik hesabının temeli Bireysel eşitlik ilkesine vurgu Uzun sigorta sürelerini hesaba katmak ile ilgili zorluklar Kısıtlı katkı/prim temeli ile alakalı olası sorunlar
Emeklilik maaşının hesaplanması Emeklilik tespiti formülleri Sabit oranlı emekliliğin tespiti Emekliliğin yüzdesinin hesaplanması Puanlama sistemi Bonus malus sistemi
Emeklilik maaşının hesaplanması Asgari ve azami emeklilik maaşları Bağımlı yaşayan kişiler için ilaveler Ayırıcı emeklilik düzenleme formülleri Ortalama maaş endeksleme Geçim masraflarını endeksleme Her ikisi (İsviçre formülü) Sigortalı ve emekli kişiler arasındaki oranın dikkate alınması
Alman Tespit Formülü, 68 SGB VI Kaynak: Prof. dr. Ulrich Becker, Max-Planck-Institute für ausländisches und internationales Sozialrecht DBE DBE t 1 t 2 NQ NQ t 1 t 2 RNQ RNQ t 2 t 1 1992-1999 DBE DBE t 1 t 2 100 100 RVB RVB t 1 t 2 AVA AVA 2010 t 1 2010 t 2 2001-2004 DBE DBE 100 RVB x 100 RVB x 1 t 2 x t 1 t 1 2010 t 1 t 1 α 1 t 2 t 2 AVA AVA 2010 t 2 RQ RQ DBE = ortalama brüt maaş miktarı NQ = maaşın net kotparı RNQ = emeklilik maaşının net kotparı RVB = emeklilik sigortasına katkı oranı AVA = özel emeklilik düzenlemeleri için pay RQ = emeklilerin oranı +
Kısmi emeklilik Kısmi emekliliğin avantajları Kısmi emekliliğin sorunları Esneklik Serbest meslek sahibi kişiler
Dul ve Yetim Aylıkları Çağdışı kalmış bir durum mu? Ölen sigortalı kişi açısından koşullar
Dul ve Yetim Aylıkları Hak kazanmış kişi eş (diğer ilişki formları?) yaş (gizli işsizlik yardımı?) bağımlı durumda yaşayan çocuklar İş göremezlik çocuklar diğerleri? Yardımlar