15-29 YAŞ ARASI GENÇLERİN KİTAP OKUMA ALIŞKANLIKLARININ İNCELENMESİ: ELAZIĞ İL ÖRNEĞİ

Benzer belgeler
ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Sınıf Öğretmenliği Zonguldak Karaelmas Üniversitesi 2001

Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 19, Sayı 2, 2010, Sayfa Doç. Dr. Songül TÜMKAYA İlknur ÇAVUŞOĞLU

TÜRKÇE ÖĞRETMENİ ADAYLARININ KÜTÜPHANELERİ KULLANMA DURUMLARI

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS

EĞİTİM ÖĞRETİM YILI I. DÖNEM ORTAK SINAVI TEST VE MADDE İSTATİSTİKLERİ

DERS BİLGİ FORMU. Kitaplar Satış Elemanlığı Kırtasiye ve Kitap Satış Elemanlığı 2.yıl /4. Dönem Haftalık 4 Ders Saati

Sağlık Kurumları Yönetimi (HAS 501) Ders Detayları

Olasılık ve İstatistiğe Giriş-I (STAT 201) Ders Detayları

MATEMATİK DERSİNİN İLKÖĞRETİM PROGRAMLARI VE LİSELERE GİRİŞ SINAVLARI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ

Uzm. Elif ASLANTÜRK

Yard. Doç. Dr. Necmettin ÖZEL Abant İzzet Baysal Üniversitesi Öğr. Grv. İbrahim KARAGÖZ Abant İzzet Baysal Üniversitesi

Sağlık Psikolojisi (PSY 419) Ders Detayları

SINIF ÖĞRETMENLİĞİ ÖĞRENCİLERİNİN FEN BİLGİSİ LABORATUVARI UYGULAMALARI VE LABORATUVAR ŞARTLARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ

Çeviri II (ELIT 206) Ders Detayları

Farklı Yaş Grubu Gençlerin Gençlik Ve Spor Genel Müdürlüğü Gençlik Kamplarından Yararlanma Düzeylerinin Karşılaştırılması

Muhasebe İlkeleri I (MGMT 203) Ders Detayları

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Çocuklara Yabancı Dil Öğretimi YDA

Sağlık Politikaları ve Planlaması (HAS 502) Ders Detayları

The Study of Relationship Between the Variables Influencing The Success of the Students of Music Educational Department

Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Öğretmen Adaylarının Bilgi Okuryazarlık Öz-Yeterlik Algılarının Araştırılması

C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi Aralık 2001 Cilt : 25 No:

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Öğretmenlik Uygulaması YDA

AVRASYA ÜNİVERSİTESİ

HASAN KALYONCU ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ İLKÖĞRETİM BÖLÜMÜ SINIF ÖĞRETMENLİĞİ ANABİLİM DALI DERSİN TANIMI VE UYGULAMASI

EĞİTİM DURUMU. Derece Üniversite Mezuniyet Yılı. Tarih Yer Görev Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü Arş. Gör.

SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN FAKÜLTESİ MATEMATİK BÖLÜMÜ ÖĞRETİM DEĞERLENDİRME ANKETİ

Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem I Öğrencilerinin Başarı Durumu: Altı Yıllık Deneyim

Otomotiv Üretimi (MFGE 426) Ders Detayları

OKUMA ALIŞKANLIKLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: ANKARA ÜNİVERSİTESİ KALECİK MESLEK YÜKSEKOKULU ÖRNEĞİ

Okuma Alışkanlığının Okul Başarısına Etkisi: Ankara Keçiören Atapark İlköğretim Okulu Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma

Tablo 11 Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Temel Alanı

İLKÖĞRETİM MÜZİK DERSLERİNDE KULLANILAN REPERTUVARIN GELENEKSEL MÜZİK BOYUTU

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Özel Öğretim Yöntemleri 2 YDA

Holland ın Kariyer Teorisine Göre Müzik Öğretmeni Adaylarının Kişiliği

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Özel Öğretim Yöntemleri1 YDA

Geoteknik Mühendisliğinde Bilgisayar Uygulamaları (CE 554) Ders Detayları

Mühendislik Ekonomisi (IE 315) Ders Detayları

Okullarda bulunan kütüphanelerin fiziki koşulları nelerdir? Sorusuna tarama yöntemi kullanarak yanıt aranabilir. Araştırmacı, okul kütüphanelerindeki

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FİZİK LABORATUVARINA YÖNELİK TUTUMLARININ İNCELENMESİ

İmalat Teknolojisi Teorisi II (Kesme Yöntemleri) (MFGE 307) Ders Detayları

DEVLET KEMER TAKIYOR. Kamu Aracı Kullanan Sürücüler ve Kurum Yöneticileri için Emniyet Kemeri Kullanımı Farkındalık Projesi. Doç. Dr.

HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİNİN ELEŞTİREL DÜŞÜNME DÜZEYLERİ VE KİTAP OKUMA ALIŞKANLIKLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ *

GİRİŞ. Eğitimdir ki, bir milleti hür, bağımsız, şanlı, yüksek bir toplum halinde yaşatır veya bir milleti kölelik ve yoksulluğa terk eder.

Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi ISSN: Güz C.5 S.18( ) TEACHİNG TECHNİQUE

DOKUZUNCU SINIF ÖĞRENCİLERİNİN OKUMA ALIŞKANLIKLARININ BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Nicel veri toplama araçlarından anket, test ve ölçek kavramlarının birbiri yerine kullanıldığı görülmektedir. Bu 3ü farklı araçlardır.

İleri Trafik Mühendisliği (CE 535) Ders Detayları

Etkili Konuşma Eleştirel Düşünme (SEÇ352) Ders Detayları

Kalıp I (MOD 203) Ders Detayları

Türkçe Öğretmeni Adaylarının Okumaya ve Okuma Eğitimine İlişkin Özyeterlik Algıları

Akademik İngilizce II (ENG102) Ders Detayları

Madde 2. KTÜ de not değerlendirilmesinde bağıl değerlendirme sistemi (BDS ) ve mutlak değerlendirme sistemi (MDS ) kullanılmaktadır.

Avrupa ve Türkiye de Aktif Vatandaşlık ve İnsan Hakları Eğitimi

Çocuklarımızın etraflarındaki dünyayı keşfedebilmeleri için eğitim ortamımızı, canlı, renkli ve bütün ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde tasarladık.

Yaz Stajı - 1 (AVM399) Ders Detayları

HASAN KALYONCU ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ İLKÖĞRETİM BÖLÜMÜ SINIF ÖĞRETMENLİĞİ ANABİLİM DALI DERSİN TANIMI VE UYGULAMASI

MATEMATİK ÖĞRETMENİ ADAYLARININ BİLİMSEL ARAŞTIRMALARA YÖNELİK TUTUMLARININ İNCELENMESİ

İktisada Giriş I (ECON 101T) Ders Detayları

Anadolu Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Sistemi Modeller ve Süreçler

İLK ÖĞRETİM MÜFREDATINDA DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ

Güncel Konular (ETI106) Ders Detayları

AVRASYA ÜNİVERSİTESİ

İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku (KAM 427) Ders Detayları

EĞİTİMLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR

EĞĠTĠM FAKÜLTESĠ ÖĞRENCĠLERĠNĠNĠN OKUMA ĠLGĠ ALANLARI (Çanakkale Örneği)

MİSYONUMUZ Okulumuzun varlık nedeni, bilimsel bilgi ışığında, değişime ve gelişime açık, toplumsal duyarlılık ve sorumluluğu olan, sorun çözme yeteneğ

Cennetin Köşeleri Projesi

FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ

Çağdaş İşletmecilik (MGMT 501) Ders Detayları

Yatırım Projeleri Analizi (IE 425) Ders Detayları

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMENİ

Bilim ve Toplum Daire Başkanlığı

Tekrar

Reklam Kampanyası (PR 402) Ders Detayları

Polimer Üretimi (MFGE 432) Ders Detayları

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN YABANCI DİL DERSLERİNE İLİŞKİN TUTUMLARI. The Attitudes of University Students Concerning Foreign Language Courses

Avrupa Birliği Çalışmaları ve Çeviri (ETI412) Ders Detayları

ÖĞRETMEN ADAYLARININ YARATICILIK DÜZEYLERİ

Cinsiyet Eşitliği MALTA, PORTEKİZ VE TÜRKİYE DE İSTİHDAM ALANINDA CİNSİYET EŞİTLİĞİ İLE İLGİLİ GÖSTERGELER. Avrupa Birliği

Siyaset Bilimine Giriş (INT 110) Ders Detayları

Tablo 1 Eğitim Bilimleri Temel Alanı

AVRASYA ÜNİVERSİTESİ

Dünya Nüfus Günü, 2016

Disiplinlerarası Medya Uygulamaları (SGT 428) Ders Detayları

MASAMOT ***** PERFORMANS ÇALIŞMASI DEĞERLENDİRME ÇALIŞMASI

Siyaset Bilimine Giriş (INT 110) Ders Detayları

Duyduğunu Anlama ve Sözlü Anlatım I (ETI211) Ders Detayları

Prof. Dr. Abdüsselam ULUÇAM Armağanı

DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ ÖĞRETMENİ

Müşteri İlişkileri Yönetimi (IE 517) Ders Detayları

ANKARA ÜNİVERSİTESİ SENATO KARAR ÖRNEĞİ

Mimari Aydınlatma Teknikleri (MİM 652) Ders Detayları

BÖLÜM I - KONU VE METOD... A. ARAŞTIRMANIN KONUSU VE AMACI... B. ÇALIŞMANIN KAPSAM VE PLANI... C. ARAŞTIRMANIN VARSAYIMLARI...

T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI Yılı Sunulan Hizmeti Değerlendirme Anket Raporu

AVRASYA ÜNİVERSİTESİ

Nezahat hamiden KARACA Afyon Kocatepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi. Gürbüz OCAK Afyon Kocatepe Üniversitesi

Yabancı Dil Öğretiminde Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı,

Hacettepe Üniversitesi ve Bilkent Üniversitesi Öğrencilerinin Okuma Alışkanlıkları Üzerine Bir Araştırma

İLKÖĞRETİM II. KADEME MÜZİK ÖĞRETMENLERİNİN GELENEKSEL MÜZİKLERİMİZİN ÖĞRETİMİNDE KARŞILAŞTIKLARI SORUNLAR

Transkript:

15-29 YAŞ ARASI GENÇLERİN KİTAP OKUMA ALIŞKANLIKLARININ İNCELENMESİ: ELAZIĞ İL ÖRNEĞİ Doç. Dr. Cemal Gündoğdu İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu cmlgundogdu@hotmail.com Begüm Barata Fırat Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi adasu85@hotmail.com Yrd. Doç. Dr. Evrim Çelebi Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi ecelebi_5@hotmail.com Özet Araştırma Elazığ il merkezinde örgün eğitim kurumlarında eğitim gören 15-29 yaş arasındaki gençlerin kitap okuma alışkanlıklarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma toplamda 1002 öğrenci ile yürütülmüş, veri toplama aracı olarak anket formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde Ki-kare testi kullanılmıştır. Gençlerin %83.7 si kitap okuduğunu belirtmiştir. Kitap okuma alışkanlığı yaş gruplarına göre benzer dağılım göstermiştir. Kitap okuma sıklığı açısından yaş grupları arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Haftada 1 kitap okuduğunu belirten öğrencilerin 15-19 yaş grubundaki oranı %30.7 iken bu oran 20-29 yaş grubunda %12.3 tür. Öğrencilerin %59.2 si kendine ait bir kitaplığı olduğunu belirtmiştir. Kendine ait kitaplığının olma durumu yaş gruplarına göre anlamlı bir farklılık göstermiştir. Bu öğrencilerin 15-19 yaş grubu arasındaki oranı %66.2 iken, 20-29 yaş grubundaki oranı %43.1 dir. Öğrencilerin kitap okuma amacı yaş gruplarına göre anlamlı bulunmuştur. Öğrencilerin en çok okuduğu kitap türü sırasıyla %30.5 ile bilim kurgu, %21.1 i edebiyat, %19.3 i kişisel gelişim kitapları olmuştur. Okunan kitap türü yaş gruplarına göre anlamlı farklılık göstermiştir. Anahtar sözcükler: Genç, Örgün Eğitim, kitap okuma alışkanlığı. INVESTIGATION OF THE BOOK-READING HABITS OF YOUNG PEOPLE AGED 15-29: THE CASE OF THE PROVINCE OF ELAZIĞ Abstract The study aims to determine the book-reading habits of the young people aged 15-29 years, who receive education in formal educational institutions in the province of Elazığ, Turkey. The study was conducted with a total of 1002 students, and the data were collected using a questionnaire. Chi-square test was used in analysis of the data. Of the young people, 83.7% stated that they read books. The habit of reading books showed similar distributions according to the age groups. A significant difference was found between age groups in terms of the frequency of book-reading. The rate of students who stated that they read 1 book a week was 30.7% in the 15-19 age group, whereas this rate was 12.3% in the 20-29 age group. Of the students, 59.2% stated that they have a bookcase of their own. There was a significant difference in owning a bookcase according to the age groups. This rate was 66.2% in the 15-19 age group, whereas the rate in the 20-29 age group was 43.1%. A significant difference was also found in the reading purpose of students, according to the age groups. The genre most read by the students was science fiction by 30.5%, followed by literature by 21.1% and personal 36

development books by 19.3%. There was a significant difference in the genre of books read, according to the age groups. Keywords: Young, formal education, book-reding habits. GİRİŞ Bilişsel davranışlarla psiko-motor becerilerin ortak çalışmasıyla yazılı sembollerden anlam çıkarma etkinliği olan okuma, bireyin gerek okul yaşamı süresince, gerekse okul yaşamı sonrasında kendi kendini eğitmesini, olayları doğru ve anlamlı bir biçimde analiz edip, sentezlemesini ve yorumlamasını sağlayan önemli bir beceridir (Gömleksiz, 2004). Okuma alışkanlığı ise kişinin bir gereksinim olarak algılaması sonucu okuma eylemini, yaşam boyu sürekli ve düzenli biçimde gerçekleştirmesidir. Bireyin kişiliğini geliştiren, düşünce dağarcığını zenginleştiren ve dolayısıyla onun toplumda daha iyi bir yer edinmesini sağlayan en önemli araç okuma alışkanlığıdır. Okuma alışkanlığının, temeli aile içinde atılmakta ve devamı eğitim sisteminde öğrenciye kazandırılmaktadır (Yılmaz, 2006, MEB 2015). Okuma, dil becerilerinin temel yapı taşlarından biridir. Bilgilerin, düşüncelerin, duyguların, hayallerin vb. pek çok durumun girdisi okuma eylemi ile gerçekleşmektedir. Bu dil becerisi, aynı zamanda zihinsel becerilerle de yakından ilgilidir. Çünkü okuma, etkin bir işlem gerektirir (Edizer, 2015). Okuma becerisi, eğitimin özellikle ilk yıllarında ele alınan en önemli ve en temel beceri olarak kabul edilmektedir. İlk yıllarda ele alınan bu beceri, bireyin sonraki yıllardaki başarısına doğrudan etkide bulunmaktadır (Çakıroğlu ve Palancı, 2015). Okul ortamında kazanılan bu bilgi ve becerilerin mesleki yaşantıyı da olumlu yönde etkilediği bilinmektedir. ( Gündoğdu ve ark., 2010). Bu nedenle okuma ilgisinin çocukluk döneminde kazanılması ve ergenlik döneminde desteklenerek alışkanlık haline dönüştürülmesi gerekmektedir (Aksaçlıoğlu ve Yılmaz 2007). Okuma, yalnızca öğrencilerin değil, herkesin geniş bir bilgi evrenine açılması, düşünce ve duyarlılığını geliştirmesi, toplumla sağlıklı bir iletişime girmesi için başvurması gereken etkili bir öğrenme aracıdır. Okumak, insanda olumlu ilgilerin ve etkilerin uyanıp gelişmesine yardım etmekte ve kendi kendini eğitmesine katkıda bulunmaktadır. Ayrıca okuduğunu tam ve doğru olarak anlama, okuyucunun okunanları yaşantı ile değerlendirme, onları dil ve düşünce yönünden eleştirel yargılama gibi bazı alışkanlıkların kazandırılmasını da gerektirmektedir (Arı ve Demir 2013). Okuma alışkanlığı toplumların gelişmişlik düzeyinin önemli göstergelerindendir. (Arslan ve ark., 2009). Çağdaş, yaratıcı, yapıcı ve özgür düşünceye sahip, üretken, eleştirel bakan bireylerden oluşan bir toplum olmak ancak okuma bilinci aşılanmış bireylerle mümkündür. Çünkü toplumun gelişmeler ve değişmelere uyum sağlaması, okuma bilincinin oluşturulması ile söz konusudur (Kurulgan ve Çekerol, 2008). Araştırma Elazığ il merkezinde örgün eğitim kurumlarında eğitim gören 15-29 yaş arasındaki gençlerin kitap okuma alışkanlıklarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. YÖNTEM Tanımlayıcı türdeki araştırmanın evrenini Elazığ il merkezindeki liselerde okuyan öğrencilerle (32.314) Fırat Üniversitesi nde eğitim gören (14.519) 15-29 yaş arası 46.833 öğrenci oluşturmuştur. Örneklem büyüklüğü α=0.05 yanılma düzeyinde d= ± 0.03 sapma düzeyi esas alınarak 1002 kişi olarak belirlenmiştir. Örneklem grubuna ulaşmak için Elazığ il merkezinde bulunan liseler belirlenmiştir. Söz konusu liselere numara verilerek bir liste oluşturulmuş, rastgele sayılar tablosu kullanılarak tesadüfi örneklemle üç lise seçilmiştir. Liselerin 9-10-11 ve 12. sınıflarına ulaşmak için sınıfların listesi hazırlanmış, tesadüfü yolla anket uygulanacak sınıflar belirlenmiş, bu sınıflarda araştırmaya katılmayı kabul eden öğrencilere anket uygulanmıştır. Benzer uygulama Fırat Üniversitesi için de yapılmıştır. Üniversite bünyesinde bulunan fakülteler ve yüksekokullara 37

numara verilerek bir liste oluşturulmuş, rastgele sayılar tablosu kullanılarak iki fakülte belirlenmiştir. Bu fakültelere gidilerek araştırmaya katılmayı kabul eden 19-29 yaş grubu üniversite öğrencisine anket uygulanmıştır. Araştırmanın saha çalışması Nisan-Mayıs 2014 tarihleri arasında bir aylık bir süreçte tamamlanmıştır Veri toplama aracı olarak Örteş (2010) tarafından geliştirilen anket formu kullanılmıştır. Veriler araştırmacı tarafından okullara ve fakültelere gidilerek yüz yüze anket yöntemiyle elde edilimiştir. Okullarda veri toplanırken öncelikle araştırmanın amacı uygulama yapılacak sınıfa anlatılmış, anketi doldurmak isteyen öğrencilere anketler dağıtılmış ve gözetim altında doldurmaları sağlanmıştır. Benzer şekilde üniversite öğrencilerinden araştırmaya katılmayı kabul eden gençlere anket verilmiş, soruları cevaplamaları sağlanmıştır. Anketimizdeki soruların Cronbach güvenlik katsayısı değeri 0.99 olarak belirlenmiştir Araştırmadan elde edilen veriler bilgisayar ortamına aktarılarak ve SPSS paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Veriler sayı, yüzde olarak ifade edilmiş, analizde ki-kare testi kullanılmış, anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak belirlenmiştir. BULGULAR Bu bölümde araştırma verilerinden elde edilen bulgular sunulmuştur. Tablo 1: Gençlerin Kitap Okuma Alışkanlıklarının Dağılımı Özellikler Sayı % Haftada 1 kitap 210 21.0 Kitap okuma alışkanlığı Ayda 2-3 kitap 250 25.0 Ayda 1 kitap 223 22.3 Yılda 3-5 kitap 156 15.6 Kitap okumam 163 16.3 Tarih 58 6.9 Mizah 52 6.2 Edebiyat 177 21.1 Okudukları kitap* türü Şiir 77 9.2 Kişisel gelişim 162 19.3 Felsefe 37 4.4 Biyografi 20 2.4 Bilim kurgu 256 30.5 Kendisine at kitaplığı Evet var 593 59.2 Kitap okumaktaki öncelikli amaçları Hayır yok 409 40.8 Öğrenmek 267 26.6 Alışkanlık 170 17.0 Serbest zaman değerlendirmesi 364 36.3 Kişisel gelişim 201 20.1 * Kitap okumadığını belirtenler değerlendirme dışı bırakılmıştır. Gençlerin %83.7 si kitap okuduğunu belirtmiştir, %16.3 ü ise kitap okumamaktadır. Öğrencilere ne kadar sıklıkla kitap okudukları sorulduğunda %25.0 ı ayda 2-3 kitap okuduğunu, %22.3 ü ayda 1 kitap okuduğunu, %21.0 ı haftada 1 kitap okuduğunu ifade etmiştir. En çok okunan kitap türü arasında ilk üç sırada %30.5 ile bilim kurgu, %21.1 ile edebiyat ve %19.3 ile kişisel gelişim kitapları yer almıştır. Bunları %9.2 ile şiir, %6.9 ile tarih, %6.2 ile mizah %4.4 ile felsefe ve %2.4 ile biyografi türü kitaplar izlemiştir. Öğrencilerin %59.2 si kendilerine ait kitaplığı olduğunu belirtmiştir. Öğrencilere kitap okumaktaki öncelikli amaçları sorulmuş, %36.3 serbest zamanı değerlendirmek, %26.6 öğrenmek, %20.1 kişisel gelişim amacıyla ve %17.0 si ise alışkanlık cevabını vermiştir (Tablo 1). 38

Tablo 2: Gençlerin Kitap Okuma Durumlarının Yaş Gruplarına Göre Dağılımı Kitap okuyor 579 83.2 260 85.0 839 83.7 Kitap okumuyor 117 16.8 46 15.0 163 16.3 P=0.483 X²=0.493 SD=1 Kitap okuyan öğrencilerin yaş gruplarına göre dağılımına bakıldığında, kitap okuyan öğrencilerin 15-19 yaş grubu içindeki oranı %83.2 iken, bu oran 20-29 yaş grubunda %85 tir. 15-19 yaş grubundaki öğrencilerin %16.8 i kitap okumamakta, 20-29 yaş grubundaki öğrencilerin %15.0 ı kitap okumamaktadır. Kitap okuma alışkanlığı yaş gruplarına göre benzer dağılım göstermektedir (p>0.05, Tablo 2). Tablo 3: Gençlerin Kitap Okuma Sıklığının Yaş Gruplarına Göre Dağılımı Haftada 1 kitap 178 30.7 32 12.3 210 25.0 Ayda 2-3 kitap 146 25.2 104 40.0 250 29.8 Ayda 1 kitap 154 26.6 69 26.5 223 26.6 Yılda 3-5 kitap 101 17.4 55 21.2 156 18.6 P=0.000 X²=38.852 SD=3 Araştırma kapsamına alınan öğrencilerin kitap okuma sıklıkları yaş gruplarına göre incelendiğinde anlamlı bir farklılık olduğu belirlenmiştir (p<0.05). Buna göre haftada 1 kitap okuduğunu belirten öğrencilerin 15-19 yaş grubundaki oranı %30.7 iken bu oran 20-29 yaş grubunda %12.3 tür (Tablo 3). Tablo 4: Gençlerin Kendine Ait Kitaplığının Olma Durumlarının Yaş Gruplarına Göre Dağılımı Evet var 461 66.2 132 43.1 593 59.2 Hayır yok 235 33.8 174 56.9 409 40.8 P=0.000 X²=46.944 SD=1 Araştırmada kendisine ait kitaplığı olduğunu belirten öğrencilerin 15-19 yaş grubu içindeki oranı %66.2 iken, bu oran 20-29 yaş grubunda %43.1 dir. Kendine ait kitaplığının olma durumu yaş gruplarına göre anlamlı bir farklılık gösterdiği görülmektedir (p<0.05, Tablo 4). 39

Tablo 5: Gençlerin kitap okuma amaçlarının yaş gruplarına göre dağılımları Öğrenme 202 29.2 64 20.9 267 26.6 Alışkanlık 132 19.0 38 12.4 170 17.0 Serbest zamanı değerle 223 32.0 141 46.1 364 36.3 Kişisel gelişim 138 19.8 63 20.6 201 20.1 P=0.000 X²=22.393 SD=3 Araştırma katılan öğrencilerin kitap okuma nedenleri yaş gruplarına göre incelendiğinde öğrenme amacıyla kitap okuduğunu belirten öğrencilerin oranı 15-19 yaş grubunda %29.2 iken 20-29 yaş grubunda 20.9 dur. Alışkanlık olduğu için kitap okuyan öğrencilerin 15-19 yaş grubundaki oranı %19.0, 20-29 yaş grubunda %12.4 tür. 15-19 yaş grubunda yer alan öğrencilerin %32.0 ı serbest zamanı değerlendirmek için kitap okuduğunu belirtirken, 20-29 yaş grubunda bu oran %46.1 dir. Kişisel gelişim amacıyla kitap okuduğunu belirten öğrenci oranı 15-19 yaş grubunda %19.8, 20-29 yaş grubunda 20.6 dır. Kitap okuma amacı yaş gruplarına göre anlamlı farklılık göstermiştir (p<0.05, Tablo 5). Tablo 6: Gençlerin Okudukları Kitap Türlerinin Yaş Gruplarına Göre Dağılımı Tarih 48 8.3 10 3.8 58 6.9 Mizah 28 4.8 24 9.2 52 6.2 Edebiyat 112 19.3 65 25.0 177 21.1 Şiir 54 9.3 23 8.8 77 9.2 Kişisel gelişim 102 17.6 60 23.1 162 19.3 Felsefe 18 3.1 19 7.3 37 4.4 Biyografi 6 1.0 14 5.4 20 2.4 Bilim kurgu 211 36.4 45 17.3 256 30.5 P=0.000 X²=59.190 SD=7 Araştırma kapsamına alınan öğrencilerin yaş gruplarına göre okudukları kitap türü incelendiğinde bilim kurgu kitabı okuyan öğrencilerin 15-19 yaş grubundaki oranı %36.4 iken 20-29 yaş grubunda bu oran %17.3 tür. Edebiyat kitapları ise en çok 20-29 yaş grubunda (%25.0) okunmaktadır. 15-19 yaş grubundaki öğrencilerin %19.3 ü edebiyat kitabı okumaktadır. Kişisel gelişim kitabı okuyanların 20-29 yaş grubundaki oranı %23.1, 15-19 yaş grubundaki oranı %17.6 dır. Okunan kitap türü yaş gruplarına göre anlamlı farklılık göstermiştir (p<0.05, Tablo 6). TARTIŞMA VE SONUÇ Bireyin kendisini, çevresini ve dünyayı doğru biçimde algılayıp, içinde bulunduğu sosyal çevreye uyumunun sağlanması açısından okuma alışkanlığının kazanılmış olması önemlidir (Gömleksiz, 2003). Araştırmada gençlerin %83.7 si kitap okuduğunu belirtmiştir, %16.3 ü ise kitap okumamaktadır. Yapılan araştırmalar, erken dönemde okuma alışkanlığı kazanan çocukların kelime hazinesi ve düşünme yeteneğinin arttığını, buna bağlı olarak yaratıcı zeka, dinleme, konuşma yeteneğinin geliştiği belirtilmektedir (Örteş, 2010). Kitap okuyan öğrencilerin yaş gruplarına göre dağılımına bakıldığında, 15-19 yaş grubu içindeki oranı %83.2 iken, bu oran 20-29 yaş grubunda %85 tir. Diğer bir ifadeyle 15-19 yaş grubundaki öğrencilerin %16.8 i kitap okumamakta, 20-29 yaş grubundaki öğrencilerin %15.0 ı kitap okumamaktadır. 40

Okuma alışkanlığı düzeyini Amerika Kütüphane Derneği (ALA, 1978) kişinin bir yılda okuduğu toplam kitap sayısına göre belirlemektedir. Bu standarda göre yılda 21 kitaptan fazla okuyan okurlar, çok okuyan okur tipi olarak kabul edilmektedir. Öğrencilere ne kadar sıklıkla kitap okudukları sorulduğunda %25.0 ı ayda 2-3 kitap okuduğunu, %22.3 ü ayda 1 kitap okuduğunu, %21.0 ı haftada 1 kitap okuduğunu ifade etmiştir. Buna göre araştırmaya katılan öğrencilerin dörtte biri iyi düzeyde okuma alışkanlığına sahiptir. Yılmaz ın (2006) yaptığı bir çalışmada araştırmaya katılan öğrencilerin büyük bir kısmının (%64.1) yılda 6-20 kitap okuduğu belirlenmiştir. Araştırma kapsamına alınan öğrencilerin en çok okuduğu kitap türü arasında ilk üç sırada %30.5 ile bilim kurgu, %21.1 ile edebiyat ve %19.3 ile kişisel gelişim kitapları yer almıştır. Arı ve Demir in (2013) çalışmasında öğrenciler tarafından en çok okunan kitap türü sırasıyla aşk-sevgi konulu kitaplar, macera-bilim kurgu ve kişisel gelişim kitaplarıdır. Durualp ve arkadaşlarının (2013) çalışmasında öğrencilerin en çok okuduğu kitap türü hikaye ve romandır. Araştırma kapsamına alınan öğrencilerin yaş gruplarına göre okudukları kitap türü incelendiğinde, bilim kurgu kitabı okuyan öğrencilerin 15-19 yaş grubundaki oranı %36.4 iken 20-29 yaş grubunda bu oran %17.3 tür. Edebiyat kitapları ise en çok 20-29 yaş grubunda (%25.0) okunmaktadır. 15-19 yaş grubundaki öğrencilerin %19.3 ü edebiyat kitabı okumaktadır. Kişisel gelişim kitabı okuyanların 20-29 yaş grubundaki oranı %23.1, 15-19 yaş grubundaki oranı %17.6 dır. Okunan kitap türü yaş gruplarına göre anlamlı farklılık göstermiştir (p<0.05). Araştırmaya katılan öğrencilerin %59.2 si kendilerine ait kitaplığı olduğunu belirtmiştir. Durualp ve arkadaşlarının (2013) çalışmasında öğrencilerin üçte ikisinden fazlasının evde kitaplığı olduğu belirlenmiştir ve araştırma bulgumuzdan yüksektir. Araştırmamızda kendisine ait kitaplığı olduğunu belirten öğrencilerin 15-19 yaş grubu içindeki oranı % 66.2 iken, bu oran 20-29 yaş grubunda %43.1 dir. Kendine ait kitaplığının olma durumu yaş gruplarına göre anlamlı bir farklılık gösterdiği görülmektedir (p<0.05). Öğrencilere kitap okumaktaki öncelikli amaçları sorulmuş, %36.3 serbest zamanı değerlendirmek, %26.6 öğrenmek, %20.1 kişisel gelişim amacıyla ve %17.0 ile alışkanlık cevabını vermiştir. Durualp ve arkadaşlarının (2013) çalışmasında öğrencilerin yaklaşık dörtte biri boş zamanı değerlendirmek, eğlenmek amacıyla kitap okuduğunu ifade etmiştir. Araştırmamızda kitap okuma nedenleri yaş gruplarına göre incelendiğinde öğrenme amacıyla kitap okuduğunu belirten öğrencilerin oranı 15-19 yaş grubunda %29.2 iken 20-29 yaş grubunda 20.9 dur. Kitap okuma alışkanlığı olduğu için kitap okuyan öğrencilerin 15-19 yaş grubundaki oranı %19.0, 20-29 yaş grubunda %12.4 tür. 15-19 yaş grubunda yer alan öğrencilerin %32.0 ı serbest zamanı değerlendirmek için kitap okuduğunu belirtirken, 20-29 yaş grubunda bu oran %46.1 dir. Kişisel gelişim amacıyla kitap okuduğunu belirten öğrenci oranı 15-19 yaş grubunda %19.8, 20-29 yaş grubunda 20.6 dır. Kitap okuma amacı yaş gruplarına göre anlamlı farklılık göstermiştir (p<0.05). Sonuç olarak, okumaya karşı ilgi ve sevginin biçimlendiği, okuma alışkanlığının temelinin atıldığı kritik dönemlerden olan aile ve okul kurumlarında farkındalığı artırıcı etkinliklerin yapılması, öğrencilerin kitaplara kolay ulaşmalarının sağlanması, bu amaçla okullarda ve fakültelerde bölüm kütüphanelerinin oluşturulması önerilebilir. Not: Bu çalışma 05-07 Kasım 2015 tarihlerinde Antalya da 16 Ülkenin katılımıyla düzenlenen 4 th Conference on Educational and Instructional Studies- WCEIS 2015 de sözlü bildiri olarak sunulmuştur. World KAYNAKÇA Aksaçlıoğlu, A. G., ve Yılmaz, B. (2007). Öğrencilerin Televizyon İzlemeleri ve Bilgisayar Kullanmalarının Okuma Alışkanlıkları Üzerine Etkisi. Türk Kütüphaneciliği, 21(1): 3-28. ALA (1978). Book reading and library usage: A study of habits and perceptions. New Jersey: Gallup. Arı, E., Demir, M.K.. (2013). İlköğretim bölümü öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlıklarının değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi 1(1): 116-128. 41

Arslan, Y., Çelik, Z., ve Çelik, E. (2009). Üniversite Öğrencilerinin Okuma Alışkanlığına Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26:113-124. Çakıroğlu, O., ve Palancı, M. (2015). Okuma Tutum Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. International Journal of Human Science. 12(1):1143-1156. Durualp, E., Çiçekoğlu, P., ve Durualp, E (2013). Sekizinci sınıf öğrencilerinin kitap okumaya yönelik tutumlarının internet ve kitap okuma alışkanlıkları açısından incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2(1): 115-132. Edizer, Z. Ç. (2015). Türkçe Öğretmen Adaylarının Kitap Okuma Alışkanlığına İlişkin Tutumları İle Üst Bilişsel Okuma Stratejilerini Kullanım Düzeyleri Arasındaki İlişki. K. Ü. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23 (2), 645-658. Gömleksiz, M. N. (2003). Geleceğin Öğretmenlerinin Kitap Okumaya İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi (Fırat Üniversitesi Eğitim Fakültesi Örneği). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1): 1-21. Gündoğdu, C., Çoban, B. ve Ağırbaş Ö. (2010). Formasyon Derslerinin Yeterliğine İlişkin Beden Eğitimi ve Spor Öğretmen Adayı ve Öğretmenlerin Görüşleri. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2): 97-114. Kurulgan, M., ve Çekerol, S.G. (2008). Öğrencilerin Okuma ve Kütüphane Kullanma Alışkanlıkları Üzerine Bir Araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2):237-258. Örteş, G. (2010). Gençlik ve Spor İl Müdürlüklerine Bağlı Gençlik Merkezlerinin 15-26 Yaş Arasındaki Gençler Tarafından Bilinirlik Düzeyi. Yüksek lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Yılmaz, Z.A. (2006). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Okuma Alışkanlığı. İlköğretim Online 5(1):1-6. http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/34/35/727037/dosyalar/2015_04/01033857_ocuakitapokumaalk anlkazandrmak.pdf (Erişim tarihi: 23.10.2015). 42