Guisaugo Çamur Seli Filipiler Derleyeler Nilay Ergeç, O.Meti İlkışık ve Murat Türel Türk İstabul Büyükşehir Belediyesi Afet Koordiasyo Merkezi, AKOM Ketsel Risk ve Deprem İzleme Birimi 1 Çamur Seli/Akıtısı Nedir? Çamur,taş ve diğer kalıtıları bir ehir gibi (20(20-80 km/saat hızla) akmasıdır. Şiddetli yağışlar veya hızlı kar erimesi soucu birike suyu hızla harekete geçmesi ile çamur akıtıları oluşmaktadır. Bu akıtılar yamaçlarda veya rastladıkları kaallarda aşağıya doğru hızla hareket ederler. 2 1
Türkiye de Çamur Seli 13 Temmuz 1995 Seirket Çamur Seli Olay: Temmuz ayı toplamıı 88.8 mm yi bulduğu, Beşparmak Dağıı kuzey eteğide kurulu ola Seirket te beş ayrı kolda çamur akıtısı meydaa gelmiştir. Sebep: Olay güü şiddetli yağışlarla özellikle yamaçlardaki kayalıkları öüde yer ala bol miktarda kil, dökütü malzeme, Seirket koisii malzemesi ve zirve kesimlerideki more depolarıı harekete geçmesi ile yamaçları sahip olduğu kuvvetli eğim (60-65 ) ve kısa mesafede yükselti değerlerii artışı, ayrıca var ola Karaağaçları kesilmiş olması gibi bitki örtüsüü zayıflığı bu selleme hareketi ile çamur akıtısıda etkili olmuştur. Kayıp: 74 kişi hayatıı kaybetmiştir. İyileştirme Süreci: Düya Bakası'ı desteğiyle 1997'de başlatıla projeyle sel yatağıa 80 koruyucu beto bet, 1.5 kilometrelik derivasyo kaalı ve 3 kilometrelik boşaltım kaalı yapılmıştır. 2.5 yılda tamamlaa proje içi Düya Bakası toplam 18 milyo dolar kredi vermiştir. Kredii 9 milyo doları, Kapı Dağı'ı öüe bet çekilmesi ve kaallar içi, geri kala 9 milyo dolar ise Seirket'i altyapı çalışmaları içi harcamıştır. 3 Ş ubat 2006 Doğal Afetler Haritası Filipiler Filipiler, Tayfu ve Selleme ile mücadele etmektedir. 4 2
Guisaugo Çamur Seli 17 Şubat 2006 Yer: Guisaugo Köyü, Leyte Adası, FİLİPİNLER Yerel Saat: 9.00-10.00 Suları Olayı sebebi: Yoğu yağmur yağışı ile oluşa çamur akıtısı Heyela alaı 5 Bölgede Daha Öce Oluşmuş Diğer Çamur Selleri 1991 yılıda bu yaa Filipiler de meydaa gele 4 heyala soucu bilerce kişi hayatıı kaybetmiştir. Aralık 2003 yılıda Leyte Adası a bağlı Sa Frasisco da 200 kişii ölümüe ede ola bir başka heyela meydaa gelmiştir. 6 3
Olayı Nedeleri Fiziksel Faktörleri 10 gü içide 200 cm yağmur düşmüştür. La Nia Tayfuuda kayaklaabilir. Zemi yağa suyu tamamıı alamamaktadır Eğimi dik oluşu hızı arttırmıştır Bölge jeolojik bir fay zou üzeride bulumaktadır Heyelada öce 2.5 büyüklüğüde bir deprem meydaa gelmiştir İsa Faktörleri Bölgede yasal olmaya kazılar yapılmıştır Tarım alaı yaratmak içi ağaçlar kesilmiştir Sığ köke sahip hidista ağaçları geiş bir alaa dikilmiştir. 7 İlk Saatler 09:00 Heyela oluşmuştur. 10:30 Yetkililer olay yerie ulaşmış ve ilk etapta yaklaşık 200 kişii ölmüş, 1500 kişii ise kayıp olabileceğii bildirmiştir. - Heyela sorası köyde yaşaya 375 haede sadece 3 ev ayakta kalabilmiştir. - Sivil Savuma 2 helikopter ve gemi ile 200 kişilik bir kurtarma ekibi gödermiştir. İlk etapta 33 ceset bulumuş 53 kişiye ise calı ulaşılmıştır. - Yollarda ulaşım güçlüğü yaşamaktadır. - Olayı takibe Kızılhac ekipleri köye ulaşmışlardır. Kargo ile battaiye, ceset torbası, yiyecek, içecek ve tıbbi malzemeler göderilmiştir. - Kızıl Haç yardım (ilaç,yiyecek,akit para) çağrısıda bulumuştur. - Yağışlı hava devam etmektedir. 8 4
12:00 Ulusal Afet Koordiasyo Koseyi 84 ölü, 19 yaralı ve 415 afetzede ile 253 öğreciöğreci-öğretme dahil 1023 kişii kayıp olduğuu açıklamıştır. - Hükümet daha sora olayı meydaa geldiği saatte çoğu kişii evleride bulumamasıda dolayı kayıp sayısıı 300 civarıda olabileceğii açıklamıştır. - Heyelala birlikte derei betlerii zarar görmeside dolayı selleme riski olduğu bildirilmiştir. - 2100 kişi içi 6 tahliye merkezi kurulmuştur. 9 4.gü - Okulu çatısı okulu buluduğu yeri 300 m ileriside bulumuştur. 50 kişi sağ olarak kurtarılmıştır. Okulu 35m derilikte olduğu bildirilmiştir. Ölü sayısı 128 e çıkmıştır. Heyelada etkilee 3 köyde dahil olmak üzere toplam; 7240 kişi bireysel yardım sağlamıştır 128 kişi hayatıı kaybetmiştir 1023 kişi kayıptır 18 i yaralı 410 kişi kurtulmuştur. 1 hafta sora - Kurtarma çalışmaları soa erer. 154 kişi hayatıı kaybetmiş, 978 Kişi ise kayıptır!.!. 4000 kişi evsiz kalmıştır. 10 5
Olay Sorası İlk Görütüler 11 Olay Sorası İlk Görütüler 12 6
13 Olay Sorası İlk Görütüler 14 7
Uydu Görütüsü Muhtemel Heyela Alaı Hasarlı Ala 15 Uydu Görütüsü 16 8
Hasar Durumu Etkilee Ala Etkileebilecek Ala Yei Yerleşim Alaları 17 Kurtarma Çalışmaları 18 9
Kurtarma Çalışmaları Yağış devam etmektedir Bölgeye ulaşım yollarla sağlaamamaktadır Heyela riski devam etmektedir Çamur çalışmaları zorlaştırmaktadır Helikopterler heyelaı tetiklememek içi yakı bölgelere iememektedir. Çamuru altıda kala bialar kaymaı etkisiyle sürüklemiştir. 19 Kurtarma Çalışmaları 20 10
Koordiasyo ve Destek Hizmetleri 21 Alıa Dersler Arazii jeolojik özellikleri, zemii çok yumuşak malzemelerde oluştuğuu göstermektedir. Bölgede kullaım amaçlı arazi açmak içi ağaç kesimi yaygılaşıca yoğu yağmur döemide zemie hızla işleye sular çamur selii oluşmasıa ede olmuştur. 22 11
Kayaklar http://eglish.aljazeera.et/nr/exeres/af2807d4-81c4 http://eglish.aljazeera.et/nr/exeres/af2807d481c4--46b1 46B1--82FB 82FB--3051A1D3CD0F.htm http://e.wikipedia.org/wiki/2006_souther_leyte_mudslide http://www.adrc.or.jp/latestifo/view_c.php?lag=e&key=ms-2006 http://www.adrc.or.jp/latestifo/view_c.php?lag=e&key=ms2006--000026 000026--PHL http://www.paf.mil.ph/hq/pio/ews%20archive/february2006.htm http://ews.balita.ph/html/idex.php?topic=leytedisaster&page=2 http://www.tec.army.mil/leyte%20ladslides/phillippies%20mudslide%20ifo.htm http://www.tec.army.mil/leyte%20ladslides/phillippies%20mudslide%20ifo.htm http://www.coe--dmha.org/leyte/phil022306.htm http://www.coe http://www.iq7.et/specialfeatures/leyteladslide/archive.php http://ews.bbc.co.uk/1/hi/i_pictures/4731266.stm http://www.cbsews.com/stories/2006/02/17/world/mai1325862.shtmll http://www.cbsews.com/stories/2006/02/17/world/mai1325862.shtm http://www.guardia.co.uk/gall/0,,1712213,00.html http://www.guardia.co.uk/aturaldisasters/0,,422669,00.html http://arsiv..hurriyetim http://arsiv hurriyetim.com..com.tr tr/hur/ /hur/turk turk/99/07/10/ /99/07/10/gudem gudem/43gu. /43gu.htm htm http://pdmi.coe--dmha.org/apdr/idex.cfm?actio=process3&sub_id=168&ews=19133 http://pdmi.coe http://www.timesofoma.com/ewsdetails.asp?ewsid=25955 http://www.alertet.org/thefacts/satelliteimages/unosat/91cf59b1509ad9d04950b69edeb4c10b.htm http://www.alertet.org/thefacts/satelliteimages/unosat/91cf59b1 509ad9d04950b69edeb4c10b.htm 23 12