1 Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu nun Çin Halk Cumhuriyeti ne yaptığı ziyaretin değerlendirilmesi Tarih : 21.01.2013 sağlamıştır. Genel Başkan Kılıçdaroğlu, hem gezi öncesinde, hem gezi sırasında Çin radyo ve televizyonlarına verdiği röportajlarla geniş halk kitlelerine ulaşmış, Türkiye ve CHP nin daha iyi tanınması ve anlaşılmasını CHP nin Çin e yaptığı gezide, Uluslararası durum açısından Suriye konusu gündeme gelmiştir. Partimizin Suriye krizine ilişkin görüş ve yaklaşımının Çinli muhataplarımızca paylaşıldığı ve CHP ile ÇKP nin tutumlarının büyük ölçüde örtüştüğü görülmüştür. Genel Başkan yardımcısı Faruk Loğoğlu; CHP nin dışarıya açılma sürecinin önemli bir aşaması olan Çin ziyaretimiz, CHP nin muhalefetteyken bile dış ilişkiler bağlamında ülkemiz yararına somut sonuçlar alabilen bir parti olduğunu göstermiştir dedi. Loğoğlu, Çin deki diplomatik temsilciliklerimizin takviye edilmesini, mevcut iki Başkonsolosluğumuza ilaveten yeni Başkonsolosluklar açılması gerektiğini belirtti. Uygurları ülkelerimiz arasında kaynaştırıcı ve birleştirici bir unsur olarak gördüğümüz, Uygurların iyi, çalışkan Çin vatandaşları olarak Çin in kalkınmasına önemli katkılarını sürdüreceklerine inancımız vurgulanmıştır. Çin tarafı Sincan Uygur Özerk Bölgesinin kalkınması için büyük hamleler yapılmakta olduğunu ifade etmişlerdir. diyen Genel Başkan yardımcısı Faruk Cumhuriyet Halk Partisi - 1 / 5-23.01.2013
2 Loğoğlu nun yaptığı Çin gezisi değerlendirmesi şöyle ; 1. Çin Komünist Partisi nin (ÇKP) davetlisi olarak yapılan ziyaret sırayla başkent Pekin, finans ve ticaret merkezi Şanghay ve Uygur Özerk Bölgesi nin başkenti Urumçi yi kapsamıştır. 2. Bu ziyarette bazı ilklere imza atılmıştır: bir CHP Genel Başkanının, ana muhalefet lideri olarak Çin e ilk ziyareti; ziyaretin önemli sayıda bir iş adamı kadrosuyla gerçekleştirilmesi; CHP nin ÇKP nin 18. Kongresi nden sonra yeni yönetim tarafından davet edilen ilk siyasi parti olması. 1. Ziyaretin iki temel hedefi vardı: 1. Türkiye-Çin ilişkilerinin güçlenmesine ve zenginleşmesine katkıda bulunmak; 2. CHP ile ÇKP arasındaki bağları çeşitlendirmek ve pekiştirmek. 1. Her iki hedefe de ulaşılmış ve ziyaret başarıyla tamamlanmıştır. 1. Öncelikle, ev sahiplerimizden çok yakın ve yoğun ilgi gördüğümüzü teşekkürlerimizle kaydetmek gerekir. Ziyaret boyunca üst düzey bir ÇKP yetkilisi, beraberindeki beş kişilik bir heyetle bize refakat etmiş ve kafilemizin her ihtiyacına koşmuşlardır. Konvoyumuzun trafik düzenlemelerinden başlayarak birçok noktada ev sahiplerimizin devlet ziyareti seviyesinde protokol uygulamaları, heyetimize verdikleri önemi göstermesi açısından dikkat çekmiştir. 2. Pekin, Şanghay ve Urumçi de ÇKP yetkilileriyle yaptığımız görüşmeler Parti nin en üst düzey yetkilileriyle gerçekleşmiştir. Pekin de sırasıyla, ÇKP Merkez Komitesi Dış İlişkiler Bakanı Wang Jarui, Çin Ulusal Halk Kongresi Dış İlişkiler Komitesi Başkan Yardımcısı Nan Zhenzhoıng ve geleceğin Çin lideri olarak bahsedilen ÇKP Merkez Komitesi Siyasi Büro Üyesi Li Yuanchao ya görüşülmüştür. Şanghay da ise ÇKP Şanghay Komitesi Sekreter Yardımcısı Bayan Yu Yicui, Urumçi de de Sincan Uygur Özerk Bölgesi ÇKP Merkez Komitesi Siyasi Büro üyesi Zhang Chunxian la bir araya gelinmiştir. 3. Belirlenen program dâhilinde uzay, uçak, yüksek teknoloji ve benzer tesisler ziyaret edilmiş, Çin Uluslararası İlişkiler Enstitüsüyle bir araya gelinmiş, tarihi ve kültürel yerler gezilmiştir. 4. Genel Başkan Kılıçdaroğlu, hem gezi öncesinde, hem gezi sırasında Çin radyo ve televizyonlarına verdiği röportajlarla geniş halk kitlelerine ulaşmış, Türkiye ve CHP nin daha iyi tanınması ve anlaşılmasını sağlamıştır. Türkiye-Çin ilişkileri bakımından sonuçlar: 1. Öncelikli amacı ülkemiz yararına sonuçlar elde etmek olan bu ziyarette, parti mülahazaları ön plana çıkarılmamıştır. Diğer bir deyişle, Çin e Türkiye nin çıkarlarına hizmet etmek için gittiğimizden temaslarımız hep bu doğrultuda biçimlendirilmiştir. 10. Geçen yıl Türkiye de kutlanan Çin yılını takiben 2013 de de Çin de kutlanacak olan Türkiye yılını bu ziyaretle bir bakıma CHP ateşlemiştir. Ülkemizin Çin de başarıyla tanıtılması için, 2013 de kutlanacak Türkiye yılı boyunca CHP olarak üzerimize düşeni yapmaya hazırız. 11. Heyetimizde önemli sayıda önde gelen işadamlarımızın bulunması ziyaretin başarısının belki de en önemli nedeni olmuştur. CHP nin yurt dışına ilk defa iş Cumhuriyet Halk Partisi - 2 / 5-23.01.2013
3 adamlarıyla birlikte yaptığı bu ziyarette elde edilen olumlu sonuçlar ileride yapılacak ziyaretlerde de uygulanabilecektir. 12. Ticari ve ekonomik konular neredeyse tüm görüşmelerin ağırlık noktasını oluşturmuştur. 13. İşadamlarımızın varlığı Çin tarafınca çok olumlu karşılanmış, karşılıklı temaslar için forum ve düzenlemeler yapılmıştır. 14. İşadamlarımızın bazı ön bağlantılar gerçekleştirmiş olmaları CHP için özellikle memnuniyet verici olmuştur. 15. Ekonomik ve ticari konularda Çin tarafına verilen mesajlar şunlardır: a) Türkiye-Çin ticari ve ekonomik ilişkilerinde son yıllardaki hızlı ilerlemenin yeterli ve dengeli olmadığı, çok daha fazla gelişmesi gerektiği vurgulanmıştır. b) Çin tarafının Türkiye de daha fazla yatırım yapması istenmiştir. c) Türkiye nin çevresindeki ülke ve bölgelerde Çin le ortak girişim ve işbirliğinde bulunulması önerilmiştir. d) İkili ticaretteki Türkiye aleyhine tecelli eden dengesizliği gidermek için Çin tarafının Türkiye ye yaptığı ihracatın % 20 si oranında Türkiye de yatırım yapmasının yaratıcı ve her iki tarafa yarar sağlayacak bir yöntem olacağı ifade edilmiştir (offset). 16. Ziyaret sırasında Çin de faaliyetleri bulunan ve Çin de yatırım yapmayı düşünen işadamlarımızın arzu ve beklentileri de dinlenmiştir. Hükümet ve parlamento nezdinde bunların karşılanması için CHP tarafından uygun girişimler yapılacaktır. 17. Çin tarafının Türkiye yle ilişkilere büyük önem ve öncelik verdiği tarafımızdan memnuniyetle görülmüştür. 18. Türkiye ile Çin in ilişki ve işbirliklerini hem ikili, hem bölgesel ve küresel planda hızla ve geniş bir kapsamda geliştirebilecekleri yolunda güçlü bir ortak irade ve arzunun bulunduğu gözlemlenmiştir. 19. Yakında Pekin de bir Türk Ticaret Odası nın kurulmasıyla ekonomik ve ticari ilişkilerin daha hızlı gelişmesi ümit edilmektedir. Bu husus CHP tarafından izlenecektir. 20. Siyasi planda, taraflar Türkiye-Çin ilişkilerinin stratejik işbirliği düzeyine çıkartılmış olmasından duydukları memnuniyeti vurgulamışlardır. 21. Uygurlar ve Sincan bölgesine ilişkin olarak, Uygurları ülkelerimiz arasında kaynaştırıcı ve birleştirici bir unsur olarak gördüğümüz, Uygurların iyi, çalışkan Çin vatandaşları olarak Çin in kalkınmasına önemli katkılarını sürdüreceklerine inancımız vurgulanmıştır. Çin tarafı Sincan Uygur Özerk Bölgesinin kalkınması için büyük hamleler yapılmakta olduğunu ifade etmişlerdir. 22. Sincan Üniversitesi tarafından Genel Başkan Sayın Kılıçdaroğlu na fahri doktora verilmesi ise Çin tarafınca CHP ye verilen önemin en anlamlı simgesi olmuş ve doğru Cumhuriyet Halk Partisi - 3 / 5-23.01.2013
4 politikalar izlendiği takdirde, Uygur Özerk Bölgesi ile Türkiye arasında çok olumlu ilişkiler geliştirilmesinin yolunun açık olduğu mesajı verilmiştir. 23. ÇKP, Pekin de, heyetimizi Uygur Türkleri tarafından tasarlanmış bir salonda kabul ederek Sincan a sahip çıktıklarını ve bu konuda açık bir politika izledikleri mesajını vermeye çalışmıştır. 24. Uluslararası durum açısından Suriye konusu gündeme gelmiştir. Partimizin Suriye krizine ilişkin görüş ve yaklaşımının Çinli muhataplarımızca paylaşıldığı ve CHP ile ÇKP nin tutumlarının büyük ölçüde örtüştüğü görülmüştür. Çin tarafının ABD yle ilişkileri bakımından bazı rahatsızlıkları olduğu, ancak karşılıklı derin bağlılığın da farkında oldukları gözlemlenmiştir. 25. Ayrıca 2020 Olimpiyatları için İstanbul, 2020 Expo Fuarı için de İzmir e destek vermeleri istenmiştir. Partiler arası ilişkiler bakımından ziyaretin sonuçları: 26. Ziyaretimiz bu açıdan da verimli geçmiş ve somut sonuçlar doğurmuştur. ÇKP nin CHP ye ciddi sempati duyduğu, Sosyalist Enternasyonal de iki kardeş parti olmayı önemli buldukları, CHP nin tarihçesini iyi bildikleri ve sıkça ve kuvvetli ifadelerle dile getirilen bir Atatürk hayranlığı besledikleri gözlemlenmiştir. Heyetimizde Gençlik Kolları başkanımızın bulunmasını muhataplarımız ilgiyle karşılamışlardır. CHP ile ÇKP, iki parti yönetimlerinin yanı sıra kadın ve gençlik kolları arasında da sürekli temas kurulması ve işbirliği yapılması hususlarında mutabık kalmışlardır. Karşılıklı olarak davetler yapılmış ve bunların uygun ilk fırsatta gerçekleştirilmesi kararlaştırılmıştır. GENEL İZLENİMLER: 1. Çin çok büyük potansiyeli olan bir ülkedir ve Türkiye Çin le ilişkilerini geliştirmeye öncelik ve ağırlık vermelidir. 28. Çin deki diplomatik temsilciliklerimiz takviye edilmeli, mevcut iki Başkonsolosluğumuza ilaveten yeni Başkonsolosluklar açılmalıdır. 29. CHP nin dışarıya açılma sürecinin önemli bir aşaması olan Çin ziyaretimiz, CHP nin muhalefetteyken bile dış ilişkiler bağlamında ülkemiz yararına somut sonuçlar alabilen bir parti olduğunu göstermiştir. 30. İktidar partisinin bu ziyaretimizin amaç ve sonuçlarını doğru okuması, Çin Halk Cumhuriyeti nin Türkiye ye yönelik ilgisini ve yatırım isteklerini güçlendirecektir. Cumhuriyet Halk Partisi - 4 / 5-23.01.2013
Cumhuriyet Halk Partisi - 5 / 5-23.01.2013 5