EGE SERBEST BÖLGESİ KULLANICI FİRMALAR İÇİN ATIK VE ATIK SU YÖNETİMİ EL KİTABI Bu kitapçık, Ege Serbest Bölgesinde faaliyet gösteren firmaları bilgilendirmek amacıyla hazırlanmıştır. Yayın Sorumlusu: ESBAŞ Su İşleri ve Çevre Müdürlüğü Yayın Tarihi: Mart 2014
EGE SERBEST BÖLGESİNDE FAALİYET GÖSTEREN FİRMALARIN ATIKLARININ BÖLGE DIŞINA ÇIKARILMASI SÜRECİ Ege Serbest Bölgesinde imha edilmesi gereken mallar ve atıklar Serbest Bölgeler Uygulama Yönetmeliği 37. ve 38. madde hükümlerine göre işlem yapılarak bölge dışına çıkarılmaktadır. Ege Serbest Bölgesindeki tüm firmaların faaliyetleri sonucu oluşan atıklar için, Ege Serbest Bölge Müdürlüğü başkanlığında Ege Serbest Bölgesi Atık Komisyonu toplanır. Komisyon tarafından bertaraf şekli ve teslim yeri belirlenen atıklar, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği 41. madde ve Serbest Bölgeler Uygulama Yönetmeliği 37. madde ve Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Atıkların İthalat Denetimi Tebliği, Ürün Güvenliği ve Denetimi 2014/3 sayılı tebliği doğrultusunda Bölge dışına çıkarılır. Serbest Bölgeler Uygulama Yönetmeliğine göre Ege Serbest Bölgesi Atık Komisyonu aşağıdaki üyelerden oluşur: Bölge Müdürlüğü Yetkilisi Gümrük Müdürlüğü Yetkilisi Gümrük Muhafaza Birimi Yetkilisi Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Yetkilisi ESBAŞ Yetkilisi Ege Serbest Bölge Firma Yetkilisi Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Atıkların İthalat Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi 2014/3) göre Komisyona sunulan belgeler aşağıda belirtilmektedir. Atıkların Serbest Bölge içindeki bir üretim ve/veya tüketim faaliyeti sonucu ortaya çıktığına ilişkin belge Atığı oluşturan faaliyetin türü, atık türü ve miktarı Atığın özelliğine göre Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca ilgili yönetmelikler gereğince firmalara verilmiş olan toplama, ayırma, geri dönüşüm, geri kazanım, ara depolama ve bertaraf tesisi lisansı, geçici faaliyet belgesi, çevre izin ve lisans belgesi veya çevre lisansı
Ege Serbest Bölge Atık Komisyonu gerekli gördüğü takdirde atıklar ile ilgili ilave teknik bilgi ve belgeler isteyebilir. Bölgede faaliyet gösteren firmaların Ege Serbest Bölge Atık Komisyonuna müracaatı esnasında, yukarıdaki belgelere ilave olarak dilekçe ekine aşağıdaki belgeleri de eklemesi gerekmektedir. Atığın teslim edileceği Çevre ve Şehircilik Bakanlığından onaylı lisanslı kuruluşla Ege Serbest Bölgesinde faaliyet gösteren firma arasında yapılan sözleşme örneği Sözleşmeye imza atan bölgedeki firma yetkilisi ile lisanslı firma yetkilisinin imza sirküler örnekleri Atıkların geri kazanımı veya bertarafı amacıyla gönderilecek olan tesisten alınacak valilik onaylı atık kabul yazısı (Lisanslı kuruluşun Valilik atık kabul yazısını 6 ayda bir güncellemesi gerekmektedir. Bu belgenin aslı Ege Serbest Bölge Atık Komisyonuna kontrol için sunulmaktadır.) Atığı alacak olan firmanın Çevre ve Şehircilik Bakanlığından aldığı lisansı ve lisans kapsamında alacağı atık kod listesi Atığın cinsine göre gereken analiz raporu ve bilirkişi raporu örneği Ayrıca sözleşmeye imza atan kişilerin imza sirküleri ile sözleşmenin aslını Ege Serbest Bölge Atık Komisyonuna karşılaştırma ve kontrol için getirilmesi gerekmektedir. Atık komisyonu her ayın birinci ve üçüncü haftası Salı günleri toplanarak değerlendirme yapar. Değerlendirme sonucunda Bölge dışına çıkarılması uygun olan atıklar, Komisyon üyelerinin imzaladığı tutanak ile kayıt altına alınmaktadır.
TEHLİKELİ ATIKLARIN BÖLGE DIŞINA ÇIKIRILMASI SÜRECİ Tehlikeli atık kapsamında olan atıklar, Ege Serbest Bölgesi Atık komisyon üyelerinin imzaladığı tutanak ile Bölge Müdürlüğü tarafından Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne onaya sunulur. Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünün onayıyla tehlikeli atık çıkış işlemleri yapmak isteyen firma, atığını yükledikten sonra ESBAŞ tan Atık Çıkış Belgesi alır. Gümrük ve Muhafaza yetkilisinin bu belgeyi imzalamasından sonra Bölge dışına atığın çıkış işlemi tamamlanır ve atık lisanslı firmaya teslim edilir. Teslimi ile ilgili olarak lisanlı firmanın onayladığı Atık Çıkış Belgesinin bir nüshası ESBAŞ a teslim edilir. KATI ATIKLARIN BÖLGE DIŞINA ÇIKARILMASI SÜRECİ Katı atık kapsamında olan atıklar, atık komisyon üyelerinin imzaladığı tutanak ile kayıt altına alınır. Kayıt altına alınan tutanaklar Bölge Müdürlüğü tarafından Komisyon üyelerine bildirildikten sonra ESBAŞ Atık Çıkış Belgesiyle atıkların bölge dışına çıkış işlemi gerçekleşir. Atıkların teslimi ile ilgili olarak onaylanan Atık Çıkış Belgesinin bir nüshası ESBAŞ a teslim edilir. İzmir Büyükşehir Belediyesi Harmandalı Atık Depolama Tesisine giden atıklar için atık yüklendikten sonra ESBAŞ tan Atık Çıkış Belgesi alınır. Gümrük ve Muhafaza yetkilisinin ESBAŞ Atık Çıkış Belgesini imzalamasından sonra çıkış işlemini gerçekleştirilir. Atıkların teslimi ile ilgili olarak onaylanan Atık Çıkış Belgesinin bir nüshası ESBAŞ a teslim edilir. Bölge dışına çıkarılması talep edilen ve firmaların faaliyetleri sonucu oluşan katı atık kapsamındaki atıklar için (metal hurdalar, plastik, karton, naylon v.b.) Ege Serbest Bölgesi Atık Komisyonundan onay alınır ve firmalar Bölge Müdürlüğünde stok kaydı açtırır. Söz konusu atıklar İthalat rejimi ile lisansı kuruluşa teslim edilir. Serbest Bölgede faaliyet gösteren firmaların oluşturdukları evsel nitelikli atıkları ve çöp olarak terk ettikleri atıkları ESBAŞ tarafından hidrolik sıkıştırmalı kamyon ile bölge dışına çıkarılarak atılmaktadır. Bölge dışına çıkarılan atıklar Çevre Mevzuatına uygun olarak atık ve temizlik
hizmetleriyle görevli kamu görevlilerine veya bu işi yapan özel kişilere teslim edilir. Atıkların Bölge dışına çıkarılmasında Bölge Kurucu İşleticisi, kullanıcıdan bu hizmet karşılığında koordinasyon hizmet bedeli alır. SERBEST BÖLGE UYGULAMA YÖNETMELİĞİNE GÖRE İMHA EDİLMESİ GEREKEN MALLARIN İMHA SÜRECİ Kullanım süresinin dolması, eskime, bozulma, çürüme vb. nedenlerle bölge dışına çıkarılması gerektiği veya diğer firmaların mallarına zarar verici olduğu ya da sağlık kurallarıyla bağdaşmadığı Bölge Müdürlüğünce tespit edilen malların, bölgede veya bölge dışında imhasına Bölge Müdürlüğü başkanlığında, Gümrük Müdürlüğü, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile İşletici veya B.K.İ. yetkilileri ve gerektiğinde Bölge Müdürlüğünce tayin edilecek ve mallar üzerinde ihtisası olan bir eksperin de bulunduğu komisyon tarafından karar verilir. Komisyon tarafından imhasına karar verilen bu malların imhası Bölge Müdürlüğünce kullanıcı firmadan yazılı olarak talep edilir. Bu talebin, tebliğ edildiği tarihten itibaren 24 saat içinde yerine getirilmeye başlanması esastır. Malların imha işlemine kullanıcı tarafından başlanılmaması halinde, imha işlemi İşletici veya B.K.İ. tarafından yürütülür. Yapılan tüm masraflar kullanıcıya rüc u edilir, yapılan masrafların kullanıcı tarafından ödenmemesi halinde Yönetmeliğin 14/a maddesine göre kullanıcının ticari işlemleri durdurulur. Bölge içerisinde imha yeri bulunmaması durumunda bu mallar imha edilmek üzere İşletici veya B.K.İ.nce, veya kullanıcı tarafından Gümrük İdaresi görevlilerinin gözetimi altında ayniyat kontrolü yapılmak suretiyle bölge dışındaki temizlik hizmetiyle ilgili kamu görevlilerine veya bu işi yapan özel kişilere imha edilmek üzere teslim edilir. İmha edilen mallar kullanıcının envanter kayıtlarından silinir.
KANAL BAĞLANTI VE KALİTE KONTROL VE RUHSATI (DEŞARJ İZNİ) Bölgede faaliyet gösteren firmalar Çevre Mevzuatı kapsamındaki kanun ve yönetmeliklere tabidir. Firmaların Çevre İzni ile Çevresel Etki Değerlendirilmesi Yönetmeliği kapsamında gerekli izinleri almak üzere Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne çevresel açıdan değerlendirilmesinin yapılması için talepte bulunması gerekmektedir. Çevre İzni için gerekli olan ve tüm firmaların alması gereken Deşarj İzni ESBAŞ tarafından verilir. ESBAŞ a müracaat eden firma ESBAŞ tarafından verilen formaları doldurur. Doldurulan bu formlarla birlikte İZSU Atık suların Kanalizasyon Yönetmeliğindeki Kirletici parametrelerine göre analizi yapılmış atık su ölçüm raporunu da ilave edilerek, ESBAŞ a müracaat eder. Atık suyu prosesi gereği standardı sağlayamayacağı bilinen firmalar, kendi parselleri içinde İZSU standardını sağlayacak şekilde arıtma tesisi/önlem tesisi yapmaları gerekmektedir. Atık su yönünden değerlendirilmesi yapılan ve standart değerleri sağlayan firmalara Kanal Bağlantı ve Kalite Kontrol Ruhsatı verilir. Standart değeri sağlamayan firmaların standardı sağlayacak şekilde önlem almaları gereklidir. Önlem sonrası standart değerleri sağlamaları durumunda Kanal Bağlantı ve Kalite Kontrol Ruhsatı verilir. Deşarj İzni alan firmaların periyodik kontrolleri kirletici parametrelerin durumuna göre 1 ila 6 aylık süreler arasında ESBAŞ tarafından yapılır. Yapılan kontrollerde atık suları standart değeri sağlamayan firmalara İZSU Atık Suların Kanalizasyon Deşarj Yönetmeliğine göre Atık Su Önlem Bedeli tahakkuk edilir. Deşarj İzin Belgeleri firmalara bir yıl geçerli olmak üzere verilir ve her yılın başında yenilenir.