T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü SAYI : B100THG0120000/133/ KONU: Hizmet İçi Eğitim... VALİLİĞİNE GENELGE 2001 / 7 04.01.2001/165 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu ve Bakanlığımızca hazırlanan 1986 gün ve 422 sayılı Hizmet İçi Eğitim Yönetmeliği gereği Bakanlığımız bünyesinde çalışan personelin hizmet içi eğitim programlarına katılması zorunlu kılınmıştır. Ulusal Sağlık Reformu hedef, ilke ve stratejileri doğrultusunda hemşirelik hizmetlerinde güvenilirlik, kalite ve verimliliğin artırılması, performans yükselterek çalışanların motive edilmesi amacıyla Genel Müdürlüğümüzce 1992 yılından beri Bakanlığımıza bağlı tüm yataklı tedavi kurumlarında hemşire, ebe ve sağlık memurlarına yönelik hizmet içi eğitim programları yürütülmekte ve bu programların kurumsallaştırılmasına çalışılmaktadır. Bu programların düzenli olarak yürütülmesi için, muhtelif zamanlarda genelgeler gönderilerek il sağlık müdürlükleri bünyesinde hizmet içi eğitimleri koordine edecek hizmet içi eğitim il koordinatörü ile yataklı tedavi kurumlarında başhemşireliğe bağlı olarak hizmet içi eğitim hemşiresi görevlendirilmesi istenmişti. Hastanelerin hizmet içi eğitim hemşirelerince doldurularak üçer aylık dönemler halinde Genel Müdürlüğümüze gönderilen Hizmet İçi Eğitim Formlarının incelenmesinde ve illere yapılan gezilerdeki değerlendirmelerden anlaşıldığı üzere, hizmet içi eğitim faaliyetlerinin yürütülmesinde ve rapor edilmesinde önemli bazı sorunlar yaşandığı görülmekte ve bu sorunlar nedeniyle hizmet içi eğitimlerin amacına uygun olarak yürütülemediği anlaşılmaktadır. Bu sorunların çözümlenmesi ve hizmet içi eğitimlerin etkili olarak yürütülmesinin sağlanması amacıyla aşağıda belirtilen hususların ivedilikle uygulamaya konulması gerekmektedir. - İl Sağlık Müdürü tarafından Sağlık Müdürlüğü Eğitim Şubesinde; il genelinde hemşire, ebe ve sağlık memurlarına yönelik hizmet içi eğitim faaliyetlerini planlamak, yürütmek, denetim ve değerlendirmek, sorunların çözümünde gerekli desteği vermek ve hizmet içi eğitim hemşirelerinin koordinasyonunu sağlamak üzere hemşirelik bakımı, uygulamaları ve teknikleri hakkında geniş bilgiye sahip, tercihen hemşirelik yüksek okulu mezunu, en az beş yıl mesleki deneyimi olan, eğitim sertifikası bulunan bir hemşirenin (Hemşirelikte bilim uzmanlığı veya doktora derecesi olanlar tercih sebebidir.) Hemşirelik Hizmetleri Hizmet İçi Eğitim İl Koordinatörü olarak görevlendirilmesi, - Hizmet içi eğitim il koordinatörünün koordinatörlük görevinden geçici ya da sürekli olarak ayrılması durumunda hizmetin devamının sağlanması için gerekli önlemlerin alınması, - İl genelindeki tüm yataklı tedavi kurumlarında çalışan hemşire, ebe ve sağlık memurlarının gelişimini sağlamak ve hizmette verimliliklerini artırmak üzere kurum başhemşiresinin teklifi ve başhekiminde onayı ile tüm devlet hastanelerinde; tercihen hemşirelik yüksek okulu mezunu, en az beş yıl mesleki deneyimi olan, eğitim sertifikası bulunan hemşireler arasından (Hemşirelikte bilim uzmanlığı veya doktora derecesi olanlar tercih sebebidir.) Kurum Hizmet İçi Eğitim Hemşiresi olarak görevlendirilmesi,
- Görevlendirilen hemşirelerin kurumunda uzun süre çalışacaklar arasından seçilmesi, bu hemşireye hizmet içi eğitim hizmetleri dışında zorunlu olmadıkça ek bir görev ve nöbet hizmeti verilmemesinin sağlanması, - Hizmet içi eğitim hemşirelerinin kurum içinde rahat çalışabilecekleri bir oda ile hizmet içi eğitim için gerekli araç-gereç ve eğitim materyalinin temininde gerekli kolaylığın sağlanması, - Kurum başhemşirelerinin 1983 tarih ve 499 sayılı Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği nin başhemşirelerin görevlerini tanımlayan 129. Maddesinin (d) bendi gereği, hizmet içi eğitim programlarının oluşturulmasında hizmet içi eğitim hemşiresine destek olmaları ve personelinin hizmet içi eğitim programlarına katılımlarını sağlamaları, - Hizmet İçi Eğitim Formlarının (Form I, II, III, IV) açıklamalar dikkate alınarak doldurulması ve her üç ayda bir Hizmet İçi Eğitim İl Koordinatörü tarafından da değerlendirilerek sağlık müdürlüğünce Bakanlığa gönderilmesi gerekmektedir. Genelgenin çoğaltılarak tüm yataklı tedavi kurumların başhekim ve başhemşirelerine tebliğ edilmesi hususunda gereğini bilgilerinize rica ederim. Doç. Dr. Osman DURMUŞ Bakan EKLER: Hizmet İçi Eğitim İzleme Formu ( 8 Sayfa ) DAĞITIM: 81 İl Valiliğine
FORM :1 HİZMET İÇİ EĞİTİM İZLEME FORMU Ait olduğu dönem :... İLİ : Yılı :... KURUM ADI : Aylar.../.../... A B C D E F Eğitimin Eğitim Programına Katılan Program Eğiticinin Programda Karşılaşılan Yapıldığı Personel Sayısı Sonunda Verilen Adı-Soyadı Eğitim Konuları Sağ.. Çözüm/Önerile Unvanı Hem. Ebe Toplam Sorunlar Ödüller/Cezalar Tarih/Süre/Yer M. r Hizmet İçi Eğitim Hemşiresi Başhemşire Adı Soyadı : Adı Soyadı : Tarih ve İmza : Tarih ve İmza :
FORM-1 Hizmet içi eğitim programının uygulandığı, geçen üç aylık dönem için doldurulacaktır. Ait olduğu dönem kısmına yıl ve eğitimin yapıldığı aylar yazılacaktır. A Sütunu: Üç aylık dönem boyunca programda ele alınan konular başlıklar halinde yazılacaktır. B Sütunu: Her konu için; konuların anlatıldığı tarih, teori ve uygulama dahil konunun işlenmesi için harcanan saat olarak belirtilecektir. Ayrıca konunun anlatıldığı yer (toplantı salonu vb.) yazılacaktır. C Sütunu: Her konu için; o konuyu aktaran eğiticinin adı, soyadı ve unvanı yazılacaktır. D Sütunu: Her konu için ayrı ayrı olmak üzere eğitim programına katılan hemşire, ebe ve sağlık memuru sayısı belirtilecektir. E Sütunu: Üç aylık dönem boyunca ele alınan eğitim konularının aktarılmasında karşılaşılan sorunlar ve bunların çözümlenmesinde izlenen yollar ya da çözüm önerilerinin neler olabileceği yazılacaktır. F Sütunu: Üç aylık dönem boyunca hizmet içi eğitim programına katılımı sağlamak vb. amaçlarla uygulanan ödül ya da ceza yöntemlerinin neler olduğu belirtilecektir. Herhangi bir ödül-ceza söz konusu değilse bu da belirtilecektir.
FORM: 2 HİZMET İÇİ EĞİTİM İZLEME FORMU Ait olduğu dönem :... İLİ : Yılı :... KURUM ADI : Aylar.../.../... A B C D E F Değerlendirme Yöntemi Araç, Konu Alt Başlıkları Öğretim Hedef Davranışlar Süre Gereç ve Diğer Yöntemleri Uygulamal Sözlü Ön Test / Kaynaklar (Açıklayını ı Sınav Sınav Son Test z) Hizmet İçi Eğitim Hemşiresi Başhemşire Adı Soyadı : Adı Soyadı : Tarih ve İmza : Tarih ve İmza :
FORM-2 Hizmet içi eğitim programında, geçen üç aylık dönem içinde ele alınan her konu için ayrı ayrı doldurulacaktır. A Sütunu: Ele alınan her konu için konuların alt başlıkları detaylı olarak yazılacaktır. B Sütunu: Her konu için konunun aktarılmasının sonunda eğitimi alan grupta beklenen davranış değişikliğini içeren hedefler yazılacaktır (hedeflerin yazılmasında gönderilen kılavuz kaynak kitaplardan yararlanılabilir). Eğitimde hedef, eğitim programı sonunda ulaşılmak istenen durumu ifade eder. Davranışlar ise bu hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığının göstergeleridir. Örnek 1: Hedef : Sıvı elektrolitlerin ve plazma proteinlerinin dağılımı ve işlevlerinin bilgisi. Davranışlar : a: Sıvı elektrolit ve plazma proteinlerinin dağılımını söyleme Örnek 2 : b: Sıvı bileşimini söyleme c: Sıvı elektrolit ve plazma proteinlerinin işlevlerini sayma d: Bunların vücuttaki oranlarını belirleyip söyleme Hedef : Enfeksiyonu önlemede uygun olan teknikleri çevreye uygulama becerisi. Davranışlar : a: Enfeksiyondan arındırılmış çevrenin özelliklerini saptama b: Çevrede yerleşmiş enfeksiyon türüne uygun teknikleri listeleme c: Listelenen tekniklerden en uygun olanı seçme d: Seçilen tekniği uygulama e: Uygulama sonuçlarının ne denli başarılı olduğunu saptama C Sütunu: Belirlenen konu içeriği ve hedefler doğrultusunda o konu için eğitim programında ayrılan süre (teori ve uygulama dahil) saat olarak yazılacaktır. D Sütunu: Konunun aktarılmasında kullanılan öğretim yöntemleri (örneğin; takrir, tartışma, demonstrasyon gibi) yazılacaktır. E Sütunu: Konunun içeriğinin hazırlanmasında kullanılan kaynakların (kitap, dergi vb.) isimleri ve konunun aktarılmasında yararlanılan araç-gereçler (tahta, tepegöz, slayt makinesi vb.) yazılacaktır. F Sütunu: Aktarılan konu sonunda eğitimin yapıldığı grupta beklenilen davranış değişikliğinin meydana gelip gelmediğini belirlemek amacıyla herhangi bir değerlendirme yönteminin kullanılıp kullanılmadığı ve kullanıldı ise yöntemin ne olduğu yazılacaktır.
FORM:3 HİZMET İÇİ EĞİTİM İZLEME FORMU Ait olduğu dönem :... İLİ : Yılı :... KURUM ADI : Aylar.../.../... A B C D E Planlanan Hizmet İçi Eğitim Eğitim için Eğitim için Eğitim Verilecek Personel Sayısı Konuları Hedef Davranışlar Planlanan Planlanan (Ana Başlıkları ) Tarih Süre / Saat Hem. Ebe Sağ.M. Toplam Hizmet İçi Eğitim Hemşiresi Başhemşire Adı Soyadı : Adı Soyadı : Tarihve İmza : Tarih ve İmza :
FORM-3 Gelecek üç aylık dönemler için planlanan konulara yönelik olarak doldurulacaktır. Bu nedenle ait olduğu dönem kısmına gelecek dönem ayları yazılacaktır. A Sütunu: Gelecek üç aylık dönem içinde eğitim programına alınacak konular başlıklar halinde yazılacaktır. B Sütunu: Her konu için belirlenen hedefler yazılacaktır. C ve D Sütunu: Her konu için konunun aktarılacağı tarih ve gerekli olan süre saat olarak ifade edilecektir. E Sütunu: Her konu için eğitime alınacak hemşire, ebe, sağlık memuru sayısı belirtilecektir.
FORM-4 HİZMET İÇİ EĞİTİM DEĞERLENDİRME FORMU (Başhemşire ve Hizmet İçi Eğitim İl Koordinatörü Tarafından Doldurulacaktır.) A- Kuruma İlişkin Tanıtıcı Bilgiler: İLİ : Değerlendirmenin Yapıldığı Dönem:... KURUMUN ADI : Yıl :... YATAK SAYISI : Aylar :.../.../... ÇALIŞAN PERSONEL Hemşire Ebe Sağlık Memuru Başhemşire Başhemşire Muv. Supervayzır Hizmet İçi Eğitim Hemşiresi TOPLAM EĞİTİM DURUMLARI HYO SHMYO AÖF SML TOPLAM Kurumda Kütüphane : Var ( ) Yok ( ) Eğitim Salonu : Var ( ) Yok ( ) B-Başhemşirenin Hizmet İçi Eğitimlerin Değerlendirilmesine İlişkin Görüşleri: Başhemşire Adı Soyadı : Tarih ve İmza : C - İl Koordinatörünün Hastane Hizmet İçi Eğitim Çalışmalarına İlişkin Görüşleri: *Gerekirse sayfanın arkasına devam edilebilir. FORM-4 İl Koordinatörü Adı Soyadı : Mezun Olduğu Okul : Tarih ve İmza :
Hizmet içi eğitim programında geçen üç aylık dönem için A ve B bölümü başhemşire, C bölümü hizmet içi eğitim il koordinatörü tarafından doldurulacaktır.