Tarihe Ev Sahipliği Yapan Beyaz Kent

SİİRT

Siirt Türkiye nin önemli sosyoekonomik gelişme alanlarından GAP Bölgesindeki 9 ilden biri 2000-2010 yılları arasında nüfusu en çok artan 18. il 2010 Nüfus Sayımına göre 30 yaş altı nüfusta Türkiye nin en genç 4. ili 2004-2009 yılları arasında yapılan kamu yatırımlarında en fazla artış gösteren 2. il. 2010 yılında en çok fıstık üretilen 3. il ve fıstık fidanı üretiminde 1. il Güneş Enerji potansiyeli en yüksek olan illerden biri Türkiye nin en büyük 2. işlenebilir bakır rezervine sahip olan il Türkiye de petrol çıkarılan 11 ilden biri Türkiye de tren hattı başlangıç istasyonu bulunan 11 ilden biri Türkiye de her gün uçak kalkan 32 ilden biri 2

Tarihe Ev Sahipliği Yapan Beyaz Kent Tarihte ilk medeniyetlere ev sahipliği yapmış olan Mezopotamya da yer alan Siirt, önemli ticaret yollarının geçiş güzergâhında yer almaktadır. Farklılıkların bir zenginlik olarak görüldüğü Siirt te Türk, Kürt, Arap ve daha birçok etnik grup barış içinde bir arada yaşamaktadır. Siirt, bu evrensel anlayışa zemin oluştururken, Veysel Karani, İsmail Fakirullah, İbrahim Hakkı Hazretleri gibi insanlığa örnek birçok değer de yetiştirmiştir. 3

Siirt te Her Mevsim Güzel Siirt, Türkiye nin en önemli sosyoekonomik gelişme alanlarından biri olan GAP Bölgesi nde yer almaktadır. Siirt in kuzeyinde Bitlis, güneyinde Şırnak, doğusunda Van ve batısında Batman bulunmaktadır. Yüzölçümü 5.473 km² olan Siirt, Türkiye nin yüzölçümünün % 0,67 sini oluşturmaktadır. Karasal iklim görüldüğü ve dört mevsimin belirgin bir şekilde yaşandığı ilde ortalama sıcaklık yaz aylarında 40 derece, kış aylarında 7 derecedir. İlin büyük bir kısmı yüksek dağ ve platolardan oluşur. Dağların eteklerinde yüksek yaylalar bulunur. 4

Siirt, Genç ve Dinamik Nüfusuyla Geleceğe Hazır Siirt te km² başına 55 kişi düşüyor. Nüfusunun yaklaşık % 40 ı kırsal alanda yaşarken kadın-erkek sayısı neredeyse eşit. Siirt in nüfusu yaklaşık 300 bin civarında ve il nüfusunu koruyor. 2023 yılında nüfusun 450 bini bulması bekleniyor. Nüfusunun % 70 i 30 yaşın altında olan Siirt te değişime açık dinamik bir gençlik bulunuyor. 5

Geleceğini Eğitimde Arayan Şehir Eğitim altyapısı gelişen Siirt te, okuryazarlık bir sorun olmaktan çıkıyor. Nicelikle birlikte eğitimdeki kalitesini de günden güne iyileştiren Siirt, Üniversite Yerleştirme Sınavlarındaki başarılarını da sürekli hale getirdi. Siirt te ilk ve ortaöğretimdeki öğrenciler ortalama 32 kişilik sınıflarda eğitim görüyor. 6

İstihdam İçin Eğitimli İnsan Altyapısı Hazır İlde bulunan Ticaret ve Sanayi Odası ile İŞKUR yetkinlik geliştirme ve meslek edindirme kursları düzenliyor. Piyasadan gelen talepleri göz önüne alarak düzenlenen kurslar işsizleri meslek sahibi çalışan adayları haline getiriyor. Siirt te ara eleman ihtiyacını karşılamaya yönelik 4 Çok Programlı Lise 2 Sağlık Meslek Lisesi 3 Kız Meslek Lisesi 1 Endüstri Meslek Lisesi 2 Güzel Sanatlar Lisesi ve 1 Ticaret Meslek Lisesi bulunuyor. Siirt te Sosyal Destek Programı kapsamında istihdamı geliştirmeye yönelik 32 proje hayata geçirildi. Bu projeler ile bir yandan sosyal bir sorun olarak işsizliğin çözümü amaçlanırken bir yandan da sektörel talepleri karşılayan işgücü oluşturulmaya çalışılmaktadır. 7

Bilimin Işığında Yükselen Değer: Siirt Üniversitesi 2007 yılında kurulan Siirt Üniversitesi 2010-2011 akademik yılında 4.650 öğrenci sayısına ulaşmıştır. Bugün Mühendislik-Mimarlık, Fen- Edebiyat ve Eğitim olmak üzere üç Fakülte, bir Sağlık Yüksekokulu ve dört Meslek Yüksekokulu ile bir Araştırma ve Uygulama Merkeziyle faaliyetlerini sürdüren Üniversitenin yeni kampus inşaatı devam etmektedir. Siirt Üniversitesi başta Kimya olmak üzere Mühendislik Bilimleri üzerinde yoğunlaşmakta, bu alanda etkin çalışmalar yürütmektedir. 8

Ülkesi ile Birlikte Gelişen Bölgenin Potansiyel Şehri Siirt in de içinde bulunduğu TRC3 bölgesinde kişi başına düşen katma değer 2004-2008 yılları arasında % 100 den fazla artış gösterdi. Bu ortalama kişi başına gelirdeki iyileşmeyi gösteriyor. Türkiye Avrupa yı zorlarken, bölge de Türkiye ortalaması ile arasındaki farkı kapatıyor. Siirt te sanayi ve ticaret gelişiyor. Yeni açılan şirket ve işyerlerinin kapananlara göre fazlalığı ülkemizde oluşan güven ve istikrar ortamının Siirt te de etkilerinin görüldüğünü gösteriyor. TRC3 (Mardin-Batman-Siirt-Şırnak) $ TR (Türkiye) $ AB (Avrupa Birliği 27 Ülke) $ Kişi Başına Gayri Safi Katma Değer 2004 1.886 5.102 21.700 2005 2.516 6.185 22.500 2006 2.887 6.684 23.700 2007 3.405 8.267 2.500 2008 3.812 9.384 25.100 Dört Yıllık İyileşme % 2004-2008 2004-2008 102 84 16 2008 2009 Kurulan Şirket ve Kooperatif Sayısı Kapanan Şirket ve Kooperatif Sayısı 47 4 49 9 9

İstihdam Tarımdan Sanayiye Kayıyor, Hizmet Sektörü Güçleniyor TR Türkiye Siirt in içinde bulunduğu bölgede Tarım ve Hizmet sektörleri ön plana çıkarken, 2004 yılında 341 bin olan toplam istidam 2010 yılında 379 bine çıktı. Aynı dönemde tarımdaki istihdam azalırken, sanayi sektöründeki istihdam 38 binden, 72 bine çıktı. 25,2% 48,6% 26,2% 2010 Tarım Sanayi Hizmet 25 20 15 10 5 0 11,14 % Siirt in içinde bulunduğu bölgede sanayinin istihdamdaki payı artmaya devam ediyor. 19,46 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 52,4% 28,1% 19,5% TRC3 Mardin, Batman, Siirt, Şırnak Tarım Sanayi Hizmet Toplam İstihdam 2004 2010 155 bin 104 bin 38 bin 72 bin 148 bin 194 bin 10

İstihdam Gelişiyor, İşsizlik Avrupa Birliği Seviyesinde Siirt te işsizlik Türkiye ve AB ortalamasına yakın olmakla birlikte istihdam oranı çok düşük ve ülkemizle paralel olarak artma eğiliminde. Siirt in içinde bulunduğu TRC3 bölgesinde işsizlik azalırken istihdam gelişiyor. Siirt TRC3 Bölgesi (Mardin, Batman, Siirt, Şırnak) TR (Türkiye) AB (Avrupa Birliği 27 Ülke) İşsizlik Oranları İstihdam Oranları 2008 2009 2010 2008 2009 2010 17,9 17,4 11 14,8 15,1 14 8,9 11,8 11,9 9,6 22,3 25,4 41,7 65,9 25,9 26,8 41,2 64,6 31,8 43 64,2 11

Tarımsal Üretim ve Verimlilik Artıyor Siirt te meyveciliğin gelişmesi ile tarımda bitkisel üretim de artıyor. 300.000 250.000 200.000 150.000 Siirt Türkiye Bitkisel Üretim (TL) 2001 2009 48.744 269.422 20.017.457 68.280.195 İyileşme Düzeyi (%) 2001-2009 453 241 269.422 100.000 50.000 0 48.744 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 12 2009 yılında Türkiye deki Burçak üretiminin % 23,3 ü Fiğ üretiminin %4 ü Korunga üretiminin %2,1 i Mercimek üretiminin %1,9 u Dane Fiğ üretiminin %1,2 si Buğday üretiminin %0,8 i Fıstık üretiminin %14 ü Acur üretiminin %15 i Nar üretiminin %0,99 u Dut üretiminin %0,9 u Sofralık üzüm üretiminin %0,87 si Kavun üretiminin %0,5 i Siirt te gerçekleşti.

Siirt Fıstığı ile Fıstık Üretimi Siirt e Kayıyor Son 9 yılda fıstık üretiminde en çok üretim artışı gösteren il olan Siirt verimde de 1. sırada. Siirt e Modern Fıstık İşleme Tesisi 2009 yılında Türkiye deki toplam fıstık üretiminin % 14 ünü üreten Siirt kendi fıstığını işleyecek yıllık 15.000 ton kapasiteli modern bir tesise kavuşuyor. IPA kapsamında desteklenecek tesisin 2-3 yıl içinde Organize Sanayi Bölgesinde 25 dönüm alan üzerinde kurulması öngörülüyor. Türkiye Gaziantep Şanlıurfa Siirt Üretim (Ton) Üretim Artışı Ortalama Verim 2000-2001 2008-2009 00-01-08-09 2008-2009 105.000 41.679 32.016 4.048 201.908 88.703 59.047 16.718 92 113 84 313 3,6 4,5 3,3 6,0 13

Siirt Modern Hayvancılığın Merkezi Haline Geliyor Siirt te modern hayvancılık gelişiyor. GAP Eylem Planı kapsamında 2010 yılında 1 adet 100 başlık süt sığırcılığı tesisi yapıldı. Aynı Plan kapsamında bu yıl yaklaşık toplam 10000 başlık en az 11 adet süt sığırcılığı tesisi yapılacak. 314.600 (baş) Küçükbaş hayvan sayısı arttı. 436.467 (baş) Büyükbaş hayvan sayısı arttı. 25.919 (baş) 21.230 (baş) Süt üretimi arttı. 28.026 (ton) 21.335 (baş) 2000 2001 2000 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 14

Artık Ürettiği Balını İşleyebilen Bir Siirt Var Sağlıklı Yaşam İçin Pervari Balı: Siirt in dünyaca ünlü balı Pervari de doğal ve organik koşullarda üretilip Siirt te bulunan iki adet işleme tesisinde paketlenerek hizmete sunuluyor. Kovan sayısındaki artışa paralel olarak bal üretimi de artıyor. Siirt ürettiği balı artık kendisi işleyip pazara sunabiliyor. Bal Üretimi 377 (ton) 119 (ton) 17.810 (kovan) 31.925 (kovan) 2000 2001 2000 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Eski kovan Yeni kovan 2000 2009 4.610 3.029 13.200 28.829 Siirt te modern fenni kovan kullanımı artıyor. 15

Siirt te Gıda ve İnşaat Malzemeleri Üretimi Ağırlıkta Siirt te Öne Çıkan Önemli Alt Sektörler: Hidro Elektrik Üretimi Kum, Beton, Çimento Süt ve Et Entegre Bal işleme Nar işleme Metal işleme Kapı imalatı Madencilik Parke İmalatı Kuruyemiş %5 %5 %10 Siirt te bulunan firmalar %23 %5 %52 GAP Sanayi Envanteri Araştırması 2009 Gıda, İçki ve Tütün Sanayi Taş ve Toprağa Dayalı Sanayi Metal Eşya ve Makine Teçhizat Sanayi Tekstil Giyim ve Deri Sanayi Kimya, Pet., Kauçuk ve Plastik Ürünler Orman ve Kağıt Ürünleri Sanayi %19 %4 %5 %1 İstihdam Dağılımı %34 %37 16

Yüksek Enerji Potansiyeli, HES lerle Değerlendirilmeye Başladı Siirt, Botan nehri üzerinde yapılacak HES ler ile barajlar şehri olacak. Siirt, güneşlenme süresi ve global radyasyon değerleri ile Türkiye nin güneş enerji potansiyeli en yüksek olan alanlarından biri. Toplam Güneş Radyasyonu Üretim Tesisi Alkumru HES Kirazlık HES Çetin HES Tarihler HES Pervari Reg ve HES Pervari HES Şirvan HES İncir HES Durumu Üretime Geçti İnşa Halinde İnşa Halinde İnşa Halinde İnşa Halinde İnşa Halinde İnşa Halinde İnşa Halinde Kurulu Güç (MW) 240 38 500 48 221 217 18 122 KWh/m 2 - yıl 1400-1450 1450-1500 1500-1550 1550-1600 1600-1650 1650-1700 1700-1750 1750-1800 1800-2000 17

Türkiye nin En Büyük 2. Bakır Rezervi Siirt Şirvan da Yıllık bakır ihtiyacının sadece % 20 sini üretebilen Türkiye nin önemli bakır sahalarından biri de Şirvan Madenköy dedir. 1981 yılından beri sondaj arama çalışması yapılmayan sahada 435.450 ton metal bakırın bulunduğu tahmin edilmektedir. Sahadan çıkarılan bakır özel bir firma tarafından %20 konsantre seviyesine getirilerek ihraç edilmektedir. Siirt ili çevresi ile Baykan Büzügan mevkiinde önemli krom rezervleri bulunmaktadır. Siirt te çeşitli sahalardan açılan kuyulardan petrol çıkarılmaktadır. Siirt te yüksek kalitede önemli alçıtaşı yatakları, kil, jibs ve çimento hammaddeleri bulunmaktadır. 18

Siirt in İhracatı Yeniden Çıkışta Siirt Ortadoğu pazarına yakınlık, komşu ülkelerle gelişen ilişkiler, İskenderun ve Mersin gibi önemli limanlara uzanan demiryolu altyapısı, gelişen karayolları ve sanayi altyapısını ile ihracat için önemli bir potansiyel barındırıyor. İhracat son iki yılda yeniden çıkışa geçti. 5 milyon 785 bin $ 4 milyon 9 bin $ İhracat Miktarı 351 bin $ İhracatçı Firma Sayısı 5 5 6 9 8 6 8 1 milyon 279 bin $ 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 4 6 6 Siirt önemli tarımsal ürünlerinden Siirt fıstığı, Zivzik narı, Pervari balı ile et ve süt ürünlerini işleyip markalaştırarak ihracatını arttırmaya devam edecektir. 2001 yılından beri ihracatçı firma sayısı pek az değişiklik gösteren Siirt in ihracatının 5,8 milyon $ a kadar çıkabildiği görülüyor. 19

Siirt e Gelen Turist Sayısı Her Geçen Gün Artıyor 2002 yılına göre turist sayısı % 54 artan Siirt te turizm altyapısını geliştirmeye yönelik projeler hayata geçtikçe ziyaretçi sayısının katlanması bekleniyor. İnanç turizmi açısından Tillo ve Veysel Karani gibi önemli çekim merkezlerinin rekreasyon çalışmalarının yakın bir zamanda hayata geçmesi bekleniyor. 2002 2010 12.330 kişi 18.998 kişi Eşsiz Doğası ve Kültür Mirasıyla Kutlu Belde Botan nehri boyunca uzanan derin vadi ve kanyonlarla Siirt eşsiz bir doğa şehridir. Sahip olduğu tarihi değerleri ile yurt içinden ve yurt dışından her yıl binlerce ziyaretçi çeken Siirt yapılan restorasyonlar ve konaklama yatırımları ile geçmişini geleceğe taşıyor. 20

Ulaşım Yatırımları İle Siirt in Erişim İmkanları Gelişiyor Siirt-Batman: Kurtalan a kadarki 30 km yolun 20 km si duble yol Siirt-Bitlis: Ziyaret e kadarki kısmı duble yol, sonrasında yol çalışması devam ediyor. Siirt-Van: Pervari yolu yatırım programında, Pervari-Hizan yol çalışması devam ediyor. Siirt-Şırnak: Siirt Eruh yeni yol çalışmaları devam ediyor. Siirt Çevreyolu: Programa alındı, kademeli olarak gerçekleştirilecek. Siirt ten her gün Ankara ya ve oradan dünyanın her tarafına uçakla gitmek mümkün. Siirt ten Çeşitli Noktalara Karayolu Mesafesi Siirt - Batman Siirt - Diyarbakır Siirt - Şanlıurfa Siirt - Gaziantep Siirt - Adana Siirt - Mersin Siirt - Van Siirt - İskenderun Limanı Siirt - Habur Sınır Kapısı - IRAK Siirt - Nusaybin Sınır Kapısı - SURİYE Siirt - Kapıköy Sınır Kapısı - İRAN 80 km 183 km 361 km 499 km 714 km 793 km 260 km 702 km 193 km 220 km 350 km Kurtalan dan İstanbul a uzanan demiryolu Siirt e 30 km mesafede başlıyor. Güney Ekspresi yolcu ve yük taşımacılığında önemli bir araç. 21

GAP Eylem Planı ile Siirt Geleceğe Hazırlanıyor Özel sektör yatırımlarını çekmek amacıyla geliştirilen teşvik sistemi bölgesel ve sektörel özellikler dikkate alınarak yeniden düzenleniyor. İhracatın arttırılması için özel nitelikli programlar uygulanıyor. İşletmeler arası işbirliği destekleniyor. KOBİ lerin özel finansman kaynaklarına erişimi kolaylaşıyor. Rekabet güçlerinin arttırılması amacıyla yatırım projeleri destekleniyor. Kredi kullanımında bölgeye (GAP) özel önem veriliyor. GAP Bölgesindeki firmalara yönelik ticari kredi kullanımı arttırılıyor, tarımsal amaçlı sübvansiyonlu krediler yaygınlaştırılıyor. Kültür varlıkları korunarak geliştiriliyor. Orman varlığı korunarak, ağaçlandırma faaliyetleri sürdürülüyor. Yenilenebilir enerji kaynaklarının üretim ve kullanımı yaygınlaştırılıyor. Tarımsal üretimde verimlilik arttırılarak tarıma dayalı sanayi altyapısı geliştiriliyor. Özel nitelikli bölgesel kalkınma projeler kapsamında Şirvan da 300 tonluk soğuk hava deposu yapılıyor. 22

GAP Eylem Planı ile Siirt te Güzel Şeyler Oluyor Ortaöğretimde okullaşma oranı % 90 a çıkarılıyor. Bölge üniversitelerinin ihtiyaçlarına uygun yeni eğitim birimleri açılıyor. Siirt Üniversitesi nin fiziki ve beşeri altyapısı geliştiriliyor. 750 kişilik öğrenci yurdu tamamlanıyor. İşgücü yetiştirme programları başta olmak üzere kendi işini kurmak isteyenlerle kadın ve gençler başta olmak üzere mesleki eğitim ve danışmanlık hizmeti veriliyor. Siirt Valiliği koordinasyonunda meslek edindirme faaliyetlerine önemli destekler veriliyor. Sosyal hizmet ve yardımlar etkin hale getiriliyor. Sağlık alanındaki fiziki ve beşeri altyapı ihtiyaçları giderilmesi kapsamında yeni hastaneler yapılıyor, sağlık araçları temin ediliyor. Sosyal yardımlarda gelir getirici, kendi işini kurmaya yönelik projelere ağırlık veriliyor. 2 adet Sevgi Evleri, Bakım-Sosyal Rehabilitasyon Merkezi kuruluyor. Özürlülerin istihdam edilebilirliğini arttıracak faaliyetler yürütülüyor. Yaşlı dayanışma merkezi kuruluyor. Kadınların toplumsal konumunu güçlendirmeye yönelik 4 adet ÇATOM güçlendiriliyor. Gençlerin ekonomik ve sosyal hayata aktif katılımı sağlanıyor. Siirt Kültür Merkezi güçlendiriliyor. Kurtalan da Kültür Merkezi açılıyor. Aydınlar, Baykan, Kurtalan ve Pervari ilçelerine 250 kapasiteli spor salonu yapılıyor. 23

Siirt te Yatırıma Geniş Teşvik Var Hazine Müsteşarlığı tarafından belirlenen alanlarda minimum tutarın altında kalmamak kaydıyla yatırım yapan yararlanıcılara bölgesel teşvik imkânları sunulmaktadır. Türkiye deki bölgeler gelişmişlik durumlarına göre dört kategoriye ayrılarak teşvikler de daha az gelişmiş bölgeleri daha cazip kılmak amacıyla bu sınıflandırmaya göre tasarlanmıştır. Siirt bu anlamda en geniş teşviklerin olduğu 4. Bölge sınıflandırması içinde yer almaktadır. Siirt Teşvik Kapsamındaki Bütün Desteklerden Yararlanıyor Kurumlar Vergisi İndirimi Muafiyeti KDV İstisnası Faiz Desteği Sigorta Primi İşveren Hissesinin Karşılanması Gümrük Vergisi Muafiyeti Taşınma Desteği Bölgesel Teşvik Kapsamında Siirt te Desteklenen Yatırım Konuları ve Asgari Yatırım Tutarları Madencilik ve taşocakçılığı yatırımları (1. grup madenler, mıcır, rödovanslı hariç) Gıda ürünleri ve içecek imalatı Süt inekçiliği entegre tesisleri Entegre hayvancılık yatırımları (Entegre damızlık hayvancılık yatırımları dâhil) Büyükbaş besicilik entegre tesisleri Entegre damızlık büyükbaş yetiştiriciliği Entegre damızlık küçükbaş yetiştiriciliği Kanatlı entegre tesisleri 500 bin TL 1 milyon TL 300 büyükbaş 500 büyükbaş/dönem 300 büyükbaş/dönem 1.000 küçükbaş/döne 200.000 adet/dönem 24

Yatırımın % 55 i Tutarında Kurumlar Vergisi veya Gelir Vergisi İndirimi Siirt te yatırım teşvik belgesi alınarak yapılan yatırımlarda her yıl ödenmesi gereken verginin % 90 ı ödenmeyerek belgeye esas yatırım tutarının % 55 ini buluncaya kadar muafiyet hakkı verilir. Büyük Ölçekli Yatırımlarda bu oran % 60 dır. Bölgesel Uygulama Büyük Ölçekli Yatırımlar Yatırıma Katkı Oranı Kurumlar Vergisi veya Gelir Vergisi İndirimi % % 55 65 90 90 Bölgesel Teşvik Kapsamında Siirt te Desteklenen Yatırım Konuları ve Asgari Yatırım Tutarları Seracılık Su ürünleri yetiştiriciliği Tekstil ürünleri ve giyim eşyası imalatı ve Akıllı çok fonksiyonlu teknik tekstil Tekstilin aprelenmesi Ağaç ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç), hasır vb.maddelerin imalatı Plastik ve kauçuk ürünleri imalatı (iç ve dış lastik imalatı hariç) Kâğıt ve kâğıt ürünleri imalatı (Kağıt hamurundan başlamak kaydıyla) 10 dekar 500 bin TL 500 bin TL 500 bin TL 15 milyon TL 2 milyon TL 2 milyon TL 10 milyon TL 25

Sigorta Primi İşveren Hissesi Hazineden Siirt te yatırım teşvik belgesi alınarak 2011 sonuna kadar yapılan yatırımlarda 5 yıl boyunca, 2012 itibariyle başlayan yatırımlarda 7 yıl boyunca sigorta primi işveren payı devlet tarafından karşılanır. Ancak bu muafiyet belgeye esas yatırım tutarının % 14 ünü aşamaz. Bu oran % 5 kadar arttırılabilir. Bölgesel Uygulama Büyük Ölçekli Yatırımlar 31/10/2011 tarihine kadar başlanılan yatırımlarda 1/1/2012 tarihinden itibaren başlanılan yatırımlarda yıl yıl 7 5 7 5 Bölgesel Teşvik Kapsamında Siirt te Desteklenen Yatırım Konuları ve Asgari Yatırım Tutarları Makine ve teçhizat imalatı Elektrikli makine ve cihazları imalatı Metal eşya imalatı Tıbbi aletler ve optik aletler imalatı (saat hariç) Oteller Öğrenci yurtları Metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı (Çok katlı yalıtım camları, kiremit, briket, tuğla, çimento, hazır beton ve harç hariç) 2 milyon TL 2 milyon TL 2 milyon TL 2 milyon TL 3 yıldız ve üzeri 100 öğrenci 500 bin TL 26

Makine Ekipmanların KDV ya da Gümrük Vergilerinden Muafiyet Yatırım teşvik belgesi kapsamında satın alınacak makine ekipmanların yurt içinden temin edilmesi halinde KDV leri ödenmez. Makine ekipmanların yurt dışından alınması durumunda da gümrük vergisinden muaf tutulur. Bölgesel teşvik kapsamındaki konularda asgari yatırım tutarının 500 bin TL den fazla olduğu yatırım alanlarında 500 bin TL yatırım yapılması durumunda sadece KDV ya da Gümrük Vergisi muafiyetinden yararlanılabilir. Diğer olanaklardan faydalanılamaz. Bölgesel Teşvik Kapsamında Siirt te Desteklenen Yatırım Konuları ve Asgari Yatırım Tutarları Soğuk hava deposu hizmetleri Lisanslı depoculuk Çağrı merkezleri Eğitim hizmetleri (Yetişkinlerin eğitilmesi ve diğer eğitim faaliyetleri hariç) Hastane yatırımı, huzurevi Derinin tabaklanması ve işlenmesi Mobilya imalatı Tehlikeli atık geri kazanım tesisleri 500 metrekare 1 milyon TL 1 milyon TL 500 bin TL 100 kişi 500 bin TL 2 milyon TL Şart yok 27

Kredinin 5 Puanlık Faizi Hazineden Kredi İsteyene Faiz Desteği Siirt te yatırım teşvik belgesi alınarak yapılan yatırımlarda kredi kullanılması istendiğinde sabit yatırım tutarının % 70 ine kadarki tutarın faizinin 5 puanlık kısmı Hazine tarafından karşılanır. Bu oran döviz üzerinden alınan kredilerde % 2 dir. Yatırım Yeri Tahsisi de Mümkün Şartları Uyan Yararlanıcıya Yatırım Yeri Tahsisi Bölgesel ya da büyük ölçekli yatırım konularında yatırımın yapılacağı ilçede bulunan organize sanayi veya endüstri bölgelerinde tahsis edilebilecek boş parsel bulunmaması halinde yatırım yeri tahsisi yapılabilir. Yatırım Yeri Tahsisi Yapılabilecek Alanlar Hazine arazileri Özel bütçeli idarelere ait araziler İl özel idareleri ve belediyelere ait araziler Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler dâhildir. 28

Büyük Ölçekli Yatırımlar da Hazine Teşviği Kapsamında Küçük ve orta ölçekli yatırımların yanı sıra aşağıdaki konularda yapılacak büyük ölçekli yatırımlar da Hazine teşvikleri kapsamında değerlendirilmektedir. Bölgesel Teşvik Kapsamında Siirt te Desteklenen Yatırım Konuları ve Asgari Yatırım Tutarları Kimyasal madde ürünleri imalatı Rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı Transit boru hattıyla taşımacılık hizmetleri yatırımları Motorlu kara taşıtların imalatı yatırımları Demiryolu ve tramvay lokomotifleri ve/veya vagon imalatı yatırımları Liman ve liman hizmetleri yatırımları Elektronik sanayi yatırımları Çağrı merkezleri Tıbbi alet, hassas ve optik aletler imalatı İlaç üretimi yatırımları Hava ve uzay taşıtları ve/veya parçaları imalatı yatırımları Makine (Elektrikli makine ve cihazlar dâhil) imalatı yatırımları Madencilik yatırımları 29

DİKA Destekleri: Siirt te Daha Rekabetçi KOBİ ler İçin Birebir KOBİ leri bölgesel kalkınma stratejilerinin gerçekleştirilmesinde en önemli aktörler olarak gören Dicle Kalkınma Ajansı her yıl proje teklif çağrısı yöntemi ile yararlanıcılara belirlenen alanlarda mali destek imkânları sunmaktadır. Yararlanıcıların mali destek çağrısı kapsamında destek almaya hak kazanan yatırımları belli bir oranda desteklenir. Bu oran en çok %50 olabilmektedir. Dicle Kalkınma Ajansından destek almaya hak kazanan projelere verilen destek hibe olup, her yıl bu hibe için azami bir tutar belirlenir. Ajans bu azami tutarın üzerinde yatırıma katkı sunamaz. (2010 yılı destek çağrısı için bu tutar 400.000 TL olarak belirlenmişti.) Yararlanıcılar destek çağrısına projeleri ve destekleyici dokümanları ile başvururlar. Projelerin teslimi için bir tarih aralığı belirlenir. Belirlenen son tarihten itibaren başvuru kabul edilmez. DİKA Desteği İle Siirt te Projelerini Gerçekleştirdiler. Hayallerine Bir Adım Daha Yaklaştılar Taş Kırma, Eleme ve Yıkama Tesisi Projesi Bal Üretim Kapasitesini ve Kalitesini Arttırma Projesi Beton Santrali Kapasite Arttırma ve İstihdam Projesi Tavuk Paketleme ve Üretici Olma Projesi 30

Çalışıyorum, Güçlenmek İstiyorum Diyenler İçin KOSGEB Var İşletmelerin kendine özgü sorunlarını çözmeye yönelik projeleri KOBİ Proje Desteği 150.000 TL ye kadar % 60 Sektörel ihtiyaçları gidermeye yönelik projeler için Tematik Proje Desteği 150.000 TL ye kadar % 60 hibe İşletmeler arası işbirliğini geliştirmeye yönelik projeler için İşbirliği Güçbirliği Desteği 500.000 TL ye kadar % 60 hibe ARGE ye yönelik projelerini gerçekleştirmek isteyenlere ARGE İnnovasyon Desteği 200.000 TL ye kadar % 75 hibe Verim ve kalite artışı ile kapasitelerini geliştirmek isteyenlere Genel Destek 30.000 TL ye kadar % 60 hibe Yatırım fikri olup kendi işini kurmak isteyenlere Yeni Girişimci Desteği 27.000 TL ye kadar % 60 hibe KOSGEB hibe desteklerinin yanı sıra dönemsel olarak işletme sermayesi ve makine ekipman alımına yönelik kredi faiz desteği vermektedir. 31

Ben İhracatçıyım Diyenlere En Güçlü Destek İGEME den AR-GE Desteği Uluslararası Rekabetçilik Desteği İstihdam Yardımı Teknik Müşavirlik Firmalarının Yurt Dışındaki Faaliyetlerine Yardım Yurt dışı Birim Marka ve Tanıtım Faaliyetleri Desteği Tasarım Desteği İGEME, ihracata yönelik olarak firmaların bütün taleplerini içerecek şekilde faaliyetlerine mali destekler sunmaktadır. Sunulan mali destekler için hazırlanacak proje başvuruları Siirt Ticaret ve Sanayi Odası bünyesinde bulunan İGEME nin Siirt temsilciliğine yapılabilmektedir. İGEME mali desteklerin yanı sıra sektör ve alt sektörlere yönelik araştırma faaliyetleri ile yararlanıcılara teknik destek sağlamaktadır. Pazar Araştırması ve Pazarlama Desteği Çevre Maliyetlerinin Desteklenmesi Uluslararası Nitelikteki Yurtiçi İhtisas Fuarlarına Katılım Desteği Yurtdışı Fuarlara Katılım Desteği Yurtdışında Markalaşma ve Türk Malı İmajının Yerleştirilmesi Desteği Tarımsal Ürünlerde İhracat İadesi 32

Siirt Organize Sanayi Bölgesi Yatırımcısını Bekliyor Siirt il merkezine 8 km uzaklıkta bulunan Organize Sanayi bölgesinde 81 parsel bulunuyor. Kurulu elektrik gücü 16 mw olan bölgede tahsis edilebilecek durumda 69 parsel bulunuyor. Başvurulması halinde üretim amaçlı tesisini kurup işletmeye alanlardan istenen şartları taşıyanlara bedelsiz yer tahsisi yapılabiliyor. Siirt Organize Sanayi Bölgesinde su dağıtım şebekesi, kanalizasyon, elektrik şebekesi, telekomünikasyon alt yapısı ve yol parke çalışması tamamlanmış durumdadır. 33

Siirt Yatırım Destek Ofisi Her Zaman Yanınızda Yatırım Destek Ofisi, Dicle Kalkınma Ajansının bölgesel kalkınmaya yönelik ana faaliyetlerinin yanı sıra, yatırımcılarla bire bir ilgilenmek, onların taleplerini birinci elden takip ve koordine etmek ve yatırıma yönelik teşviklere yönlendirmek amacıyla oluşturulmuş özel amaçlı bir destek birimidir. Yatırım yapmak istediğiniz alanda mevcut destek ve teşviklerle ilgili sizi bilgilendiriyor, başvurular başladığında size haber veriyoruz. Destek programlarının şartlarına göre başvurularınızda size ücretsiz rehberlik hizmeti veriyoruz. Yatırımlarınızda bürokratik engellerle karşılaştığınızda size birebir yardım hizmeti sunuyoruz. Potansiyel alanlarda yatırım yapmak istiyorsanız fizibilite desteği veriyoruz. Yatırımlarınızda kamu kurum ve kuruluşların görev ve yetki alanına giren izin ve ruhsat işlemleri ile diğer idarî iş ve işlemlerinizi ivedilikle sonuçlandırmak üzere tek elden takip ve koordine ediyoruz. İşlemlerinizi hızlandırmak üzere kamu kurum ve kuruluşlarından bilgi taleplerinizi sizin yerinize biz yapıyoruz. Sadece siz yatırımcılar için çalışıyoruz. 34

Dicle Kalkınma Ajansı Kalkınma Ajansı, ulusal ihtiyaçları ve kalkınma amaçlı yerel örgütlenme taleplerini dikkate alarak; ülkemizin siyasi, idari, sosyal ve ekonomik koşulları ile dünya tecrübesi ve AB üyeliği perspektifini de gözeten, ülkemize özgü olarak oluşturulmuş bir modeldir. Mardin, Batman, Siirt ve Şırnak illerinden oluşan bölgemizin yerel kalkınma stratejisinin oluşturulması ve mevcut potansiyelinin harekete geçirilmesi rollerini üstlenen Dicle Kalkınma Ajansı, girişimciliğin geliştirilmesi, sosyoekonomik kalkınma faaliyetlerinin desteklenmesi ve kamu, özel kesim ile STK lar arasındaki işbirliğinin etkinleştirilmesi yoluyla hem bölge içi hem de bölgenin ülkemizle olan gelişmişlik farklarını azaltmayı amaçlamaktadır. Bölgemizin ekonomik potansiyelini ortaya çıkarmak ve yatırım ortamını iyileştirmek amacıyla illerimizin iş olanaklarının tanıtımını gerçekleştirmek, gelişmeye açık alanlarda fizibilite çalışmaları yapmak, yatırımcıların her türlü devlet destek ve teşvikleri ile uluslararası fonlardan yararlanabilmeleri için gerekli araştırma ve bilgilendirme faaliyetlerini etkin bir şekilde yürütebilmek amacıyla dört ilimizde de Yatırım Destek Ofisleri oluşturulmuştur. Siirt te Değişim Hep Birlikte Mümkün! Sürdürülebilir kalkınmada yerel işbirliğinin önemine inanan Dicle Kalkınma Ajansı aynı yaklaşımı Yatırım Destek Ofisleri için de benimsemektedir. Gerek yatırımcılara yönelik teşviklerde gerekse de kamu kurumları ile STK lara hitap eden programlarda etkin işbirliği olanakları sürekli olarak gözetilmektedir. 35

Dicle Kalkınma Ajansı Savurkapı Mah. Nusaybin Cad. No:31 Meydanbaşı Mevkii - MARDİN Tel: +90 482 212 11 07 Faks: +90 482 213 14 95 www.dika.org.tr info@dika.org.tr Siirt Yatırım Destek Ofisi Bahçelievler Mah. Gaffar Okan Cad. No: 2/1 Emniyet Müdürlüğü Karşısı SİİRT Tel: +90 484 223 39 09 Faks: +90 484 223 39 09 www.dicleyeyatirim.com siirt_ydo@dika.org.tr