Bina Bilgisi I KONUT Y. Doç. Dr. Gaye BİROL
T ÜRK İY E DEN T A NINMI Ş MİMA RL A RIN K ONUT ÖRNEK LER İNİN İNCELENMES İ (K azmao ğ lu, A rolat, K arabey, Sayın, vb.). K ONUT -BA RINMA İŞ L EV LER İNİN İNCELENMES İ K onut un barındırdı ğ ı i ş levler K onut un bölümleri K onut t a mekanların i ş levsel açılımı-eylem sist emi K ONUT T A Y ER A L A N EY LEMLER Y a ş ama mek anı Y a ş ama mek anının donatım elemanları Y a ş ama mek anının özellik leri ve i ş levsel açılımı Y a ş ama mek anının düzenleme ilkeleri
40 Villalık Konut ve Sosyal Tesis Yerleşmesi Projesi, (Profilo A.Ş.) Bodrum, Muğla 2004, Adnan Kazmaoğlu
40 Villalık Konut ve Sosyal Tesis Yerleşmesi Projesi, (Profilo A.Ş.) Bodrum, Muğla 2004, Adnan Kazmaoğlu
Gebze de yaz evi, Arolat
Ömerli de ev, Arolat
Konut örnekleri, Haydar Karabey
Arıoğlu evi, Nevzat Sayın
Beyaz Ev, Nevzat Sayın
Yeniköy de Ev, Nevzat Sayın
Yeniköy de Ev, kat planları, Nevzat Sayın
Dikili de Ev, kat planları, Nevzat Sayın
Dikili de Senan Evi, Nevzat Sayın
K ONUT -BA RINMA İŞ LEV LER İNİN İNCELENMESİ İnsanın ya ş amındaki ilk ve en önemli gereksinmeleri korunma, barınma ve güvenlik tir. K onut, insanların barınma gerek sinimini kar ş ılayan, onları dı ş et menlerden koruyan ve güvenlik içinde ya ş amlarını sürdürmelerini sa ğ layan ilk yapı t ürüdür. K onut, insan t opluluklarında o t opluma mal olmuş günlük ya ş ant ılarındaki t eknik, k ült ür ve refah düzeylerini göst eren en önemli yapı t ürüdür.
K onut un barındırdı ğ ı i ş levler K onut t asarımında mekanı kullanacak olan insanların yerine getirece ğ i olan et kinlikler olan eylemler, konut içindek i i ş levleri belirler. K onut un bölümlerini oluş t uran mekanlar arasındaki ili ş kiler de k onut un içinde yer alan i ş levlerin ili ş kisini belirler. Bir konut t a yer alabilecek eylemlere göre düzenlenmi ş bir i ş lev ş eması. K onut t a alt bölümler ve bölümleri oluş t uran mekanlar düzenlenirken i ş levsel açıdan en uygun ili ş kide olabilecek durumda düzenlenmelidir.
K onut, insanın t emel gereksinmelerini gidermek için yapt ı ğ ı belirli bir dizi eyleme göre t asarlanır. Bu eylemler insana dayalıdır ve eylemler için gerekli mekanlar insan ölçüt alınarak t asarlanır. K onut içindeki her bir eylemin yapılı ş biçimi ve gerek tirdi ğ i eylem alanı de ğ i ş memekle birlikt e, konut t ak i kullanıcı sayısına ba ğ lı olarak eylem alanlarının büyüklüğ ü de ğ i ş ir. Bu nedenle konutların planlanmasında aile büyüklüğ ü ya da kullanıcı sayısı önemli bir t asarım krit eridir. T asarlanacak konut t ürü ne olursa olsun, konutun i ş levsel açıdan ort ak yönlerinin yani ort ak gereklerinin bilinmesi gerekmekt edir.
K onut un bina gereksinim programı yapılırk en, aile büyüklüğ ü esas alınmakt adır. I. PR OGRA M: A nne-baba 3 çocuk 1 aile büyüğ ü, II. PROGR A M: A nne-baba 2 çocuk gibi. K ullanıcı sayılarına göre yapılan program, k onut t aki mekanların büyüklüklerini belirlemede yardımcı olur.
K onut un bölümleri K onut t a yer alan bölümler, konut içindeki eylemlerin i ş levlere göre gruplandırılmasıyla belirlenmekt edir. K onut t aki ana eylem grupları ya ş ama ve yatma eylemleridir. Ort ak eylemler ise bölümler, mekanlar arasındaki dola ş ım ve di ğ er i ş levlerdir. K onut, içinde yer alan i ş levler do ğ rult usunda incelendi ğ inde, konut un bölümlerden, bölümlerin mekanlardan, mekanların eylem alanlarından ve eylem alanlarının da t ek eylemlerden oluş t uğ u görülür.
K onut t a mekanların i ş levsel açılımı-eylem sist emi K onut u oluş turan i ş levler, bir eylemler sist emidir.
K onut t a fark lı bölümler arasındak i ba ğ lant ılar, konut dı ş ından gelen ki ş ilerin girebildi ğ i mekanlar (dı ş a açık eylem alanları) ile yalnızca aile bireylerinin kullandı ğ ı mekanlara (özel eylem alanları) do ğ ru gizlilik derecesine göre sıralanmalı ve ona göre düzenlenmelidir.
Konutta yer alan çeş itli eylemler
Konutta yer alan çeş itli eylemler
K ONUT T A Y ER A LA N EY LEMLER Y a ş ama mekanı K onut içinde insanların günlük ya ş amda gerçekle ş t irdi ğ i eylemlerin gerçekle ş t irildi ğ i mekana ya ş ama mek anı adı verilir.
Y a ş ama mek anı konut içinde ya ş ayan bireylerin sosyal gerek sinmeleri için düzenlenmi ş bir mekandır. K onut içinde ya ş ayan bireylerin birlik te ot urdukları, sohbet ett ikleri, müzik dinledik leri, T V ve radyo gibi araçlar aracılı ğ ı ile dı ş dünya ile ilgilendik leri bir hacimdir. Gerekt i ğ inde yemek yeme eylemi de bu mekan içinde yer alabilmekt edir. Bireyler konuk a ğ ırlama gibi konut dı ş ı dünyayla ili ş kili sosyal i ş levlerini de bu mek anda gerçekle ş t irirler. Y a ş ama mek anlarında yer alan balkon ve t eras aracılı ğ ıyla k onut dı ş dünyaya bu hacimlerden açılır.
Y a ş ama mekanının donat ım elemanları Y a ş ama mek anında; bir ot urma grubu, ist enildi ğ inde içine televizyon da yerle ş t irilebilen bir büfe-kit aplık, kolt uk tak ımını t amamlayan gerekli yer ve sayıda sehpalar, üç-dört kolt ukt an oluş an bir sohbet kö ş esi bulunabilir. Mekan büyüdükçe çok çe ş itli donat ım elemanları kullanılarak ya ş ama mekanı zenginle ş t irilebilir ve mekanın kullanım olanakları art tırılabilir. Çe ş it li amaçlarla kullanılan sehpalar, içk i barı, çe ş it li dekorasyon elemanları, sallanır koltuk müzik seti gibi. Mekanın aydınlatılmasında çe ş it li aydınlat ma elemanları kullanılabilir. Endirekt aydınlat ma t ercih edilir. BaÜ mi
Y a ş ama mekanının özellikleri ve i ş levsel açılımı Y a ş ama mek anı konut un en önemli mek anlarından biridir. Genellikle konut un manzaraya açılan ön tarafında yer alacak ve di ğ er mekanlarla ili ş kili olacak biçimde düzenlenir. Y a ş ama mekanı, konutun gündüz bölümünü oluş t urur. Y a ş ama mek anının büyüklüğ ü, A lman st andart larına göre kullanıcı sayısına ve k onut t aki di ğ er odaların sayısına ba ğ lı olarak belirlenmi ş tir. Buna göre ya ş ama mekanının; 2, 3 ve 4 odalı konut t a en az 20 m2, 5 odalı konut t a en az 22 m2 büyüklükt e olması gerekt i ğ i belirtilmek t edir. Mekanın alanı gibi, en dar k enarının boyut landırılması da önemlidir. A lman standart larına göre ya ş ama mekanının en dar kenarının 3.80 m.nin altında olmaması gerekt i ğ i belirtilmek t edir. A ncak k ullanı ş lı bir iç mek an BaÜ mi için ya ş ama mekanında en dar kenarın en 200düzenlemesi 5