T.C. KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU (OMBUDSMANLIK) ŞİKAYET NO : 2015/1929 KARAR TARİHİ : 28/03/2016 tarih TAVSİYE KARARI ŞİKAYETÇİ : ŞİKAYETÇİ VEKİLİ : ŞİKAYET EDİLEN İDARE ŞİKAYETİN KONUSU ŞİKAYET BAŞVURU TARİHİ : 24.3.2015 I. USUL A. Şikayet Başvuru Süreci : Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı : İntibak alacaklarının tarafına ödenmesi talebi hakkındadır. 1. 24/03/2015 tarihinde Kurumumuza gelinerek elden yapılan şikayet başvurusu ve ekleri, 3874 evrak numarası ile kayıt altına alınmıştır. Şikayet başvurusunun karara bağlanması için 28/3/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 41/1-a maddesi ve İmza Yetkileri Yönergesinin 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca, şikayetin incelenmesine ve araştırmasına geçilmiş, 02/03/2016 tarihli Tavsiye Kararı Önerisiyle Kamu Başdenetçisine sunulmuştur. B. Ön İnceleme Süreci 2. Şikayet başvurusunun ön incelemesinde; başvurucunun 23/09/2014 ve 23/12/2014 tarihlerinde Kurumumuza başvurduğu, söz konusu başvuruların diğer şartları taşıdığı ancak 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu'nun 17 nci maddesinin dördüncü fıkrası ve anılan Yönetmeliğin 12 nci maddesi uyarınca 06/01/1982 tarih ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nda öngörülen idari başvuru yolları ile özel kanunlarda yer alan zorunlu idari başvuru yollarının tüketilmemiş olduğu gerekçesiyle başvuru ve eklerinin bahsi geçen Yönetmeliğin 20 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre, sırasıyla./2014 tarihinde Ankara Valiliğine ve./2015 tarihinde Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığına gönderilmesine karar verilmiştir. Gönderme kararı üzerine idarelerce başvurucunun talebi özlük dosyalarının Karayolları Genel Müdürlüğünde bulunması ve konunun muhatabının ilgili Kurum olması gerekçesiyle değerlendirilmediğinden başvurucu 23/04/2015 tarihinde Kurumumuza tekrar başvurmuştur. 3. Yapılan ön inceleme neticesinde, şikâyet konusunun Kurumumuzun görev alanına girdiği, şikâyetçinin menfaat ihlali koşulunu taşıdığı, idari başvuru yollarının tüketildiği, şikâyetin süresinde yapıldığı ve diğer ön inceleme konularında da bir eksiklik olmadığı, bu nedenle şikâyetin inceleme ve araştırmasına engel bulunmadığı tespit edilmiştir. 1 / 14
II. OLAY VE OLGULAR A. Şikayetçinin Konu Hakkındaki Açıklamaları ve İddiaları 4. Şikayet başvurucusu;. yılından itibaren belirli süreli hizmet akdi ile Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü (KHGM) nezdinde çalışmakta iken.2001 tarihinde daimi kadroya atamasının yapıldığını, bu Kurumun 2005 yılında lağvedilmesi sonucu Ankara Hizmetleri Daire Başkanlığına bağlı olarak 2005 yılından 2011 yılına kadar kadrolu olarak çalışmaya devam ettiğini, 2011 yılında da norm kadro dolayısıyla atamasının Karayolları Genel Müdürlüğüne (KGM) yapıldığını, 4.1. Daimi kadroya alınmasına karşın belirli süreli çalıştığı dönemler dikkate alınmadan yeni işe başlamış bir işçi olarak kabul edilmesi nedeniyle bu hususu.../2011 tarihinde İş Mahkemesine taşıdığını, dava devam ederken Sendikası ile Karayolları Genel Müdürlüğü adına Sendikası ( ) arasında imzalanan.. Dönem Toplu İş Sözleşmesinin Geçici 2 nci maddesinde kendisi ve benzer durumda olan işçiler için dava açmamaları veya açılmış dava varsa feragat etmeleri kayıt ve şartıyla KHGM'den 2005 yılında il özel idarelerine devredilen işçilerin mevsimlik işçi statüsünde çalıştıkları sürelerin derece ve kademe terfiinde dikkate alınması yönündeki Şanlıurfa 2. İş Mahkemesinin 25/01/2013 tarihli ve E:2012/891 K:2013/226 sayılı gerekçeli kararı ve Yargıtay 7. Hukuk Dairesinin 18/3/2013 tarihli ve E:2013/5910 K:2013/3266 sayılı kararı emsal alınarak intibak işlemlerinin yapılacağının ifade edilmesi üzerine./2013 tarihinde davadan feragat ettiğini, 4.2../2011 tarihinde atamasının yapıldığı KGM'den mevsimlik işçi statüsünde çalıştığı sürelerin derece ve kademe terfiinde dikkate alınmasına bağlı olarak devir tarihi sonrasına ait alacaklarını tahsil etmesine karşın, KHGM nin ve bu Kurumu devralan Ankara İl Özel İdaresinin intibak işleminden doğan ve devir tarih öncesine ait alacaklarını toplu iş sözleşmesinde de açık bir şekilde belirtilmesine ve açmış olduğu davadan feragat etmesine rağmen ödemediğini belirterek, 4.3. Sorumlu kurum olan Ankara Büyükşehir Belediyesinin söz konusu intibak alacaklarını ödemesi talebinde bulunmaktadır. B. İdarenin Şikayete İlişkin Açıklamaları 5. Konu kapsamında Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığından, Karayolları Genel Müdürlüğünden,. Sendikasından,. Sendikasından (.) ve Sendikasından bilgi ve belge talebinde bulunulmuştur. 5.1. Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığından konuyla ilgili./2015 tarihli ve. sayılı yazımızla gerekli bilgi ve belgeler talep edilmiş olup,./2015 tarihli ve. sayılı cevabi yazıda özetle; başvurucuya 657 ve 4857 sayılı yasalar ile 5393 sayılı Belediye Kanununun 49 uncu maddesi gereğince sözleşmeli statüde çalışan/ayrılan personel kayıtlarında ve 6360 sayılı Kanun gereği Devir ve Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonunca İl Özel İdaresinden Belediyelerine devir olan personel kayıtları arasında rastlanmadığı, Ankara Valiliği İl Özel İdaresi Tüzel Kişiliğin devamı esnasında 2011 yılında Karayolları Genel Müdürlüğü emrine naklen atanan başvurucu ile ilgili Belediye Başkanlığında ve Valilik tahsisinde bulunan arşiv kayıtlarının da Karayolları Genel Müdürlüğüne gönderilmiş olabileceği düşünüldüğünden konunun muhatabının ilgili Kurum olduğu belirtilmiştir. 5.1.1. Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından gönderilen./2016 tarihli ve. sayılı ek bilgi ve belgelerde ise Yargıtay 22 nci Hukuk Dairesinin Emsal Kararlarına atıfta bulunularak; Davacı, Hükümetle Sendikası arasında imzalanan 26/10/2000 tarihli Protokol uyarınca sürekli işçi kadrosuna alınmış olup sözü edilen protokole göre geçici işçilerin mevcut ücretleri üzerinden sürekli 2 / 14
işçi kadrosuna geçirilecekleri açıkça ve özel olarak belirtilmiştir. Davacı işçi bu şartlar altında sürekli işçi kadrosuna geçirilmiş olup sürekli işçi kadrosuna geçmenin şartlarını bildiği halde aradan on yıldan fazla süre geçtikten sonra protokol hükümlerini göz önünde bulundurmaksızın ücretin eksik belirlendiğini ileri sürerek fark ücret ve buna bağlı diğer işçilik alacakları isteğinde bulunması yerinde değildir. Davanın reddi yerine kabulü hatalıdır. şeklinde hüküm kurduğuna vurgu yapıldığı ve söz konusu davalar hakkında Yargıtay tarafından bozma kararları verildiği ifade edilmiştir. 5.2. Karayolları Genel Müdürlüğünden konuyla ilgili /2015 tarihli ve sayılı yazımızla gerekli bilgi ve belgeler talep edilmiş olup,./2015 tarihli ve. sayılı cevabi yazıda özetle; başvurucunun 6111 sayılı Kanun ile./2011 tarihinde Karayolları.. Bölge Müdürlüğüne 76,53 TL yevmiye ile düz işçi pozisyonunda 6/13 derece ve kademe ile devredildiği, il özel idaresinde kadroya geçmeden önceki hizmetlerinin 6 yıl 5 gün olduğu ve bu hizmetinin... İşletme Toplu İş sözleşmesinin 49 uncu ve 51 inci maddeleri gereğince 2 yıl için 1 derece her yıl için 1 kademe olmak üzere hesaplandığında 3 derece ve 6 kademe ilerlemesine hak kazandığı, devredildiği tarihteki derece ve kademesine ilave edilerek 9/19 derece ve kademe gündelikle çalıştırılması gerekmekte ise de bulunduğu pozisyonun (düz işçi) tavan derecesi 8 olduğundan tavana kadar ilerletilerek 8/19 derece ve kademe karşılığı 81,88 TL yevmiyeye intibak ettirildiği ve davasından feragat etmesi nedeniyle kendisine 6.030,81 TL ödeme yapıldığı,... dönem Toplu İş Sözleşmesi gereğince Genel Müdürlüklerine geldiği tarih itibari ile intibakının yapıldığı, devredildikten sonraki tarihler için ödeme yapılmadığı belirtilmiştir. 5.2.1. Karayolları Genel Müdürlüğünden konuyla ilgili./2015 tarihli ve. sayılı yazımızla ek bilgi ve belgeler talep edilmiş olup,./2015 tarihli ve. sayılı cevabi yazıda özetle; 6111 Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun Mahalli İdarelerin İhtiyaç Fazlası İşçilerine İlişkin Hükümleri başlıklı 166 ncı maddesinin altıncı fıkrasında; devre konu işçiler bakımından devir tarihinden önce doğmuş ve devir tarihinde ödenmesi gereken borçlardan devralan kurumun sorumlu tutulamayacağı hükmüne, Şanlıurfa 2. İş Mahkemesinin 25/01/2013 tarihli ve E:2012/891 K:2013/226 sayılı gerekçeli kararı ve Yargıtay 7. Hukuk Dairesinin 18/03/2013 tarihli ve E:2013/5910 K:2013/3266 sayılı kararı çerçevesinde, 23/07/2013 tarihinde imzalanan 2013 yılı Kamu Toplu İş Sözleşmelerinin Anlaşma Protokolünün 5 inci maddesinde Mülga Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünden 2005 yılında Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile İl Özel İdarelerine devredilen işçilerden dava açmamaları kayıt ve şartıyla Köy Hizmetlerinde Mevsimlik İşçi statüsünde çalıştıkları sürelerin derece ve kademe terfiinde dikkate alınması yönündeki Yargıtay 7 nci Hukuk Dairesinin 18/03/2013 tarih ve E:2013/5910, K:2013/3266 sayılı kararı emsal alınarak gerekli intibak işlemleri ilgili kuruluşların toplu iş sözleşmelerinde yapılacaktır. düzenlemesine yer verildiği 5.2.2. Söz konusu düzenlemeye istinaden. Sendikası ile Karayolları Genel Müdürlüğü adına.-. Sendikası arasında İşletme Düzeyinde İmzalanan 15. Dönem Toplu İş Sözleşmesinin Geçici 2 nci maddesinde Mülga Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünden 2005 yılında İl Özel İdarelerine devredilen işçilerden Karayolları Genel Müdürlüğüne geçen işçilerin dava açmamaları veya açılmış dava varsa bu davadan feragat etmeleri kayıt ve şartıyla Karayolları Genel Müdürlüğüne devredildikleri tarihten itibaren geçerli olmak üzere, Köy Hizmetlerinde Mevsimlik İşçi statüsünde çalıştıkları sürelerin derece ve kademe terfiinde dikkate alınması yönündeki Şanlıurfa 2. İş Mahkemesinin 25/01/2013 tarihli ve E:2012/891, K:2013/226 sayılı gerekçeli kararı ve Yargıtay 7. Hukuk Dairesinin 18/03/2013 tarih ve E:2013/5910, K:2013/3266 sayılı kararı emsal alınarak gerekli intibak işlemleri yapılır şeklinde düzenleme yapıldığı, 3 / 14
5.2.3. Diğer taraftan; bir başka şahsın Genel Müdürlükleri ile. İl Özel İdaresine açmış olduğu intibak ve yıllık izin ücreti alacağı hakkında; Belirttiğimiz nedenle davalı Karayolları Genel Müdürlüğünün davacının 2011 yılı Kasım ayından önceki döneme ilişkin hak ve alacak taleplerinden dolayı 6111 sayılı yasanın 166/6 bendi gereğince sorumlu olmadığı, davacının 2011 yılı Kasım ayından önceki çalışmalarına ilişkin hak ve alacaklarından davalı İl Özel İdaresinin sorumlu olduğu değerlendirilmektedir denildiği, idarelerince temyiz yoluna müracaat edilen 1. İş Mahkemesinin 12/06/2014 tarihli ve E:2013/293, K:2014/369 sayılı kararı ile devir öncesi ve sonrası olmak üzere ayrın yapılarak ücret farkı, ilave tediye farkı, yasal ilave tediye farkı, yıpranma primi farkı alacaklarında Genel Müdürlükleri ile İl Özel İdarelerinin ayrı ayrı sorumlu olduğu miktarlara hükmedildiği, bazı mahkeme kararlarında ise fark ücreti ve buna bağlı işçilik alacaklarına ilişkin taleplerin reddedildiği, bu nedenle başvurucunun Kuruma devredildiği 22/11/2011 tarihinden önceki dönemlere ilişkin taleplerinin muhatabının Karayolları Genel Müdürlüğü olmadığı belirtilmiştir. 5.3.. Sendikasından (.) konuyla ilgili./2015 tarihli ve sayılı yazımızla gerekli bilgi ve belgeler talep edilmiş olup,./2015 tarihli ve sayılı cevabi yazıda özetle; Toplu İş Sözleşmesinin Geçici 2 nci maddesinde zikredilen mahkeme hükmü çerçevesinde Karayolları Genel Müdürlüğünün anılan yargı kararında belirlenen alacaklardan devir tarihinden itibaren sorumlu olduğu ve bu madde hükmüne göre gereğini yerine getirdiği belirtilmiştir. 5.4.. Sendikasından konuyla ilgili./2015 tarihli ve. sayılı yazımızla gerekli bilgi ve belgeler talep edilmiş olup,./2016 tarihli ve. sayılı cevabi yazıda özetle; her ne kadar, devri düzenleyen 6360 sayılı Kanunun Geçici 1 inci maddesinin dokuzuncu fıkrasının (d) bendinde fıkra kapsamında nakledilen personel bakımından nakil tarihinden önce doğmuş ve nakil tarihinde ödenmesi gereken borçlardan nakledilen kurum sorumlu tutulamaz denilmekte ise de, başvurucunun talebine ilişkin uyuşmazlığın bu madde kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceğinin ortaya konulmasının gerektiği, başvurucunun ödenmesini talep ettiği alacakların Ankara. İdaresi (Köy Hizmetleri) nezdinde geçen çalışmaları sırasında ücretlerinin eksik/hatalı ödenmesinden kaynaklandığı gibi, alacağın diğer bir kaynağının da... Dönem Toplu İş Sözleşmesinin Geçici 2 nci maddesi olduğu, Toplu İş Sözleşmesinin Geçici 2 nci maddesi karşısında başvurucunun alacaklarının nakil tarihinden önce doğmuş ve nakil tarihinde ödenmesi gereken borç olarak değerlendirilmesinin mümkün olmadığı, zira Toplu İş Sözleşmesi hükmünün başvurucunun atamasının yapıldığı./2011 tarihinden sonra getirildiği için devralan kurum olan Karayolları Genel Müdürlüğünün sorumluluktan kurtulmasının olanaklı olmadığı, 5.4.1. Başvurucunun Ankara İl Özel İdaresinden sırasıyla Ankara Büyükşehir Belediyesine ve Karayolları Genel Müdürlüğüne atamasının gerçekleştirilmesinin İş Hukuku yönünden iş sözleşmesinin devri niteliğinde olduğu yerleşik Yargıtay uygulamasına göre iş sözleşmesinin devri halinde tarafların hak ve yükümlülüklerine ilişkin olarak 4857 sayılı İş Kanununun 6 ncı maddesinde düzenlenen işyerinin devri hükümlerinin kıyasen uygulanmasının gerektiği, anılan düzenlemede İşyeri veya işyerinin bir bölümü hukuki bir işleme dayalı olarak başka birine devredildiğinde, devir tarihinde işyerinde veya bir bölümünde mevcut olan iş sözleşmeleri bütün hak ve borçları ile birlikte devralana geçer... devir halinde, devirden önce doğmuş olan ve devir tarihinde ödenmesi gereken borçlardan devreden ve devralan işveren birlikte sorumludurlar. Ancak bu yükümlülüklerden devreden işverenin sorumluluğu devir tarihinden itibaren iki yıl ile sınırlıdır. hükmüne yer verildiği, bu nedenle başvurucunun alacak talebinden Ankara Büyükşehir Belediyesinin ve Karayolları Genel Müdürlüğünün müteselsil sorumlu oldukları belirtilmiştir. 4 / 14
5.5. Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünden./2016 tarihli e-posta ile Ankara. İdaresinin Devir Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonu Kararları talep edilmiş olup,./2016 tarihli cevabi e-posta ile benzer konuda Hukuk Müşavirliğine görüş sorulduğu belirtilerek e-posta ekinde gönderilen İçişleri Bakanlığı Hukuk Müşavirliğinin Bakanlık Makamına hitaben yazılmış./2014 tarihli ve. sayılı görüşünün tetkikinden; Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün..2014 tarih ve. sayılı yazısı ile Valiliğinin Mahalli İdareler Genel Müdürlüğüne hitaben yazdığı./2014 tarih ve. sayılı yazısında, 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun Geçici 1 inci maddesinin beşinci fıkrasına göre tüzel kişiliği kaldırılan İl Özel İdaresinin devir tarihinden önce emekli olmuş mülga köy hizmetleri ve özel idare personelinin özlük dosyaları ile kıdem tazminatı alacaklarının hangi kuruma devredileceği hususunda görüş sorulduğu, Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün konuya ilişkin olarak; 6360 sayılı Kanunun uygulanması ile ilgili tereddütleri gidermeye, düzenleyici ve yönlendirici işlemler yapmaya İçişleri Bakanlığının yetkili olduğu,. İl Özel İdaresinin Tüzel kişiliğinin 6360 sayılı Kanunu göre 30 Mart 2014 tarihinde yapılan Mahalli İdareler Genel Seçimi neticesinde sona erdiği, 6360 sayılı Kanunun Geçici 1 inci maddesine göre tüzel kişiliği sona eren İl Özel İdarelerinin her türlü taşınır ve taşınmaz mallarının, hak, alacak ve borçlarının, devir tasfiye ve paylaştırma komisyonu kararıyla ilgisine göre bakanlıklara, bakanlıkların bağlı veya ilgili kuruluşları ile bunların taşra teşkilatına, valiliklere, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığına, büyükşehir belediyesine ve bağlı kuruluşuna veya ilçe belediyesine devredilmesine karar verileceği, yine, tüzel kişilikleri kaldırılan il özel idarelerinin personelinin, komisyon kararıyla ilgisine göre yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığına, büyükşehir belediyesi, bağlı kuruluşu veya ilçe belediyesine devredileceği, tüzel kişiliği kaldırılan İl Özel İdarelerinin her türlü borçlarının komisyon kararıyla ilgisine göre Bakanlıklara, bakanlıkların bağlı veya ilgili kuruluşları ile bunların taşra teşkilatına, valiliklere, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığına, büyükşehir belediyesine ve bağlı kuruluşuna veya ilçe belediyesine devredebileceği, borcun devredileceği kurumu ilgisine göre tespit etmek yetkisinin komisyonda olduğu, netice olarak, tüzel kişiliği sona eren İl Özel İdaresinin devir tarihinden önce emekli olmuş mülga köy hizmetleri ve özel idare personelinin özlük dosyaları ile kıdem tazminatı alacaklarının hangi kuruma devredileceğine karar verme yetkisinin Kanunun Geçici 1 inci maddesi hükümleri çerçevesinde devir, tasfiye ve paylaştırma komisyonunun uhdesinde olmakla birlikte, ilgisi nedeniyle bu devrin Büyükşehir Belediyesine yapılmasının daha uygun olacağı değerlendirilmektedir. şeklinde olduğu anlaşılmaktadır. C. Olaylar 6. Şikayet başvurucusu tarafından şikayet başvurusuna eklenen belgeler ile ilgili idarelerle yapılan yazışmalar sonucunda elde edilen bilgi ve belgeler birlikte değerlendirildiğinde; 6.1. Başvurucunun Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü (KHGM) nezdinde çalışmakta iken./2001 tarihinde daimi kadroya atamasının yapıldığı, 6.2. Bu Kurumun 2005 yılında lağvedilmesi sonucu Ankara. Hizmetleri Daire Başkanlığına bağlı olarak 2005 yılından 2011 yılına kadar kadrolu olarak çalışmaya devam ettiği, 6.3../2011 tarihinde norm kadro dolayısıyla atamasının Karayolları.. Bölge Müdürlüğüne yapıldığı ve /2011 tarihinde yeni Kurumunda işe başladığı, 6.4. Daimi kadroya atamasından önce belirli süreli hizmet sözleşmesi ile 2001 yılı öncesinde çalıştığı sürelerin derece ve kademe intibakında dikkate alınması için Ankara İl Özel İdaresine karşı İş Mahkemesinde./2011 tarihinde dava açtığı, 5 / 14
6.5. Ancak başvurucuyla aynı durumdaki başka bir kişinin açtığı davanın kesinleşmesi ve ilgiliye geçmişe yönelik 5 yıllık intibakına karşılık gelen ücret ödenmesine hükmedilmesine ilişkin; Şanlıurfa 2. İş Mahkemesinin 25/01/2013 tarihli ve E:2012/891, K:2013/226 sayılı gerekçeli kararı ve Yargıtay 7. Hukuk Dairesinin 18/03/2013 tarihli ve E:2013/5910, K:2013/3266 sayılı kararına binaen. in Ankara İl Özel İdaresi ve Karayolları Genel Müdürlüğü adına. Sendikası ile imzaladığı /2013 tarihli Toplu İş Sözleşmelerinde davadan feragat edenlere zikredilen mahkeme kararı çerçevesinde intibak işlemlerinin gerçekleştirileceğine ilişkin eklenen hükümler çerçevesinde./2013 tarihinde davasından feragat ettiği, 6.6. Buna istinaden Karayolları.. Bölge Müdürlüğünce./2011- /2013 tarihleri arasındaki dönemler için gerekli intibak işlemlerinin gerçekleştirildiği ve buna bağlı ücret farklarının başvurucuya ödendiği, 6.7. Toplu İş Sözleşmesi hükümleri çerçevesinde./2011 öncesindeki sürelere yönelik intibak ödemesi için Kurumumuza iki kez başvurduğu ve başvurularının idari başvuru yolları tüketilmediği gerekçesiyle sırasıyla Ankara Valiliği ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlıklarına gönderildiği, 6.8. Ankara Valiliği Yatırım ve İzleme Koordinasyon Başkanlığının başvurucuya hitaben düzenlediği yazıda; Ankara. İdaresinin 30/03/2014 tarihinde 6360 sayılı Kanun ile tüzel kişiliğinin sona erdiği ve personelinin Kanunun Geçici 6 ncı maddesinde zikredildiği üzere; Yatırım İzleme Koordinasyon Başkanlığı Büyükşehir Belediyesi, bağlı kuruluşu veya ilçe belediyesine devredilir hükmü gereğince 25/03/2014 tarihli ve 80 sayılı Karar ile mülga Ankara İdaresinde görevli 391 adet işçinin Büyükşehir Belediyesi, bağlı kuruluşu veya İlçe Belediyelerine devredildiği, başvurucunun Karayolları Genel Müdürlüğünde./2011 tarihinde göreve başlaması nedeniyle dosyasının mezkur idareden sorulması gerektiğinin belirtildiği, ayrıca şikayetçinin feragat ettiği, 2011/. no lu dava dosyasının Ankara Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı tarafından Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığına teslim edildiğinin ifade edildiği, 6.9. Ankara Büyükşehir Belediyesince verilen cevap yazısında ise mezkur Toplu İş Sözleşmesi hükümlerinin 01/03/2013 tarihinden önce 6111 sayılı Kanun gereği Karayolları Genel Müdürlüğüne devredilen personel için uygulanmadığı, bu nedenle intibak işlemlerinin başvurucunun nakil olduğu Kurum olan Karayolları.. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması gerektiği belirtilerek talebinin reddedildiği, 6.10. Başvurucunun eksik yapıldığını iddia ettiği intibak işlemi ve ücret farklarının tarafına ödenmesi için Kurumumuza yeniden başvuru yaptığı, 6.11. Başvurunun çözüme kavuşturulması için ilgili idareler ve sendikalar ile görüşmeler yapılmış olup, Sendikasının konuyu Merkezi İşbirliği Kuruluna götüreceğinin tarafımıza bildirildiği ancak yapılan görüşmelerden sonuç alınamadığı anlaşılmıştır. D. Kamu Denetçisi Abdullah Cengiz MAKAS ın İnceleme ve Araştırma Bulguları 7. Şikayet konusuna ilişkin olarak idareden bilgi ve belgeler talep edilmiş, ilgili idarece kararın 5 numaralı paragrafında açıklanan bilgi ve belgeler gönderilmiştir. III. HUKUKİ DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE A. İlgili Mevzuat 6 / 14
8. Anayasamızın Ücrette Adalet Sağlanması başlıklı 55 inci maddesinde; Ücret emeğin karşılığıdır. Devlet, çalışanların yaptıkları işe uygun adaletli bir ücret elde etmeleri ve diğer sosyal yardımlardan yararlanmaları için gerekli tedbirleri alır. hükmüne, 9. Yine Anayasamızın Sosyal Güvenlik Hakkı başlıklı 60 ıncı maddesinde; herkesin, sosyal güvenlik hakkına sahip olduğuna değinilerek, Devletin İktisadi ve Sosyal Ödevlerinin Sınırları başlıklı 65 inci maddesinde; Devletin, sosyal ve ekonomik alanlarda Anayasa ile belirlenen görevlerini, bu görevlerin amaçlarına uygun öncelikleri gözeterek mali kaynaklarının yeterliliği ölçüsünde yerine getireceği hükmüne, 10. 25/02/2011 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun Mahalli İdarelerin İhtiyaç Fazlası İşçilerine İlişkin Hükümler başlıklı 166 ncı maddesinin birinci fıkrasında; İl özel idarelerinin sürekli işçi kadrolarında çalışan ihtiyaç fazlası işçiler, Karayolları Genel Müdürlüğünün taşra teşkilatındaki sürekli işçi kadrolarına, belediyelerin (bağlı kuruluşları hariç) sürekli işçi kadrolarında çalışan ihtiyaç fazlası işçiler, Milli Eğitim Bakanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğünün taşra teşkilatındaki sürekli işçi kadroları ile sürekli işçi norm kadro dahilinde olmak üzere ihtiyacı bulunan mahalli idarelere atanır. hükmüne, altıncı fıkrasında; Devredilen işçilerin ücret ile diğer mali ve sosyal hakları; toplu iş sözleşmesi bulunan işçiler bakımından yenileri düzenleninceye kadar devir işleminden önce tabi oldukları toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre, toplu iş sözleşmesi olmayan işçiler bakımından 2010 yılı Kasım ayında geçerli olan bireysel iş sözleşmesi hükümlerine göre belirlenir. Devre konu işçiler bakımından devir tarihinden önce doğmuş ve devir tarihinde ödenmesi gereken borçlardan devralan kurum sorumlu tutulamaz. Kıdem tazminatına ilişkin hükümler saklıdır. hükmüne, 11. 06/12/2012 tarihli ve 28489 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6360 sayılı On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 1 inci maddesinin beşinci fıkrasında birinci, ikinci ve dördüncü fıkralara atıf yapılarak bu fıkralarda sayılan illerdeki (Ankara İl Özel İdaresi dahil) İl Özel İdarelerinin tüzel kişiliklerinin kaldırıldığı ifade edilmiştir. 12. Aynı Kanunun Çeşitli hükümler başlıklı 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasında; Mevzuatla il özel idarelerine yapılan atıflar bu Kanun kapsamında tüzel kişiliği kaldırılan il özel idareleri için ilgisine göre bakanlıklara, bakanlıkların bağlı veya ilgili kuruluşları ile bunların taşra teşkilatına, Hazineye, valiliklere, büyükşehir belediyelerine ve bağlı kuruluşlarına veya ilçe belediyelerine yapılmış sayılır. Tüzel kişiliği kaldırılan il özel idarelerine 22/02/2005 tarihli ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu ve diğer mevzuatla verilmiş olan yetki, görev ve sorumluluklar ilgisine göre bu kurum ve kuruluşlar tarafından kullanılır ve yerine getirilir. Söz konusu il özel idarelerinin mahkemelerde süren davaları ile il özel idaresi olarak faaliyet gösterdikleri dönem ve yapılan işlemlere ilişkin olarak açılacak davalarda muhatap, devir işleminin yapıldığı ilgili kurum ve kuruluştur. hükmüne, onuncu fıkrasında Bu Kanunun uygulanması ile ilgili tereddütleri gidermeye, düzenleyici ve yönlendirici işlemler yapmaya İçişleri Bakanlığı yetkilidir. hükmüne, 13. Yine aynı Kanunun Geçici 1 inci maddesinin birinci fıkrasında; Bu Kanundaki devir, tasfiye ve paylaştırma işlemlerini yürütmek üzere vali tarafından, bir vali yardımcısının başkanlığında, valinin uygun göreceği kurum ve kuruluş temsilcilerinin ve ilgili belediye başkanlarının katılımıyla devir, 7 / 14
tasfiye ve paylaştırma komisyonu kurulur. Bu komisyona yardımcı olmak üzere valinin görevlendirmesi ile alt komisyonlar da kurulabilir. hükmüne, beşinci fıkrasında; Bu Kanun ile tüzel kişilikleri kaldırılan il özel idarelerinin her türlü taşınır ve taşınmaz malları, hak, alacak ve borçları, komisyon kararıyla ilgisine göre bakanlıklara, bakanlıkların bağlı veya ilgili kuruluşları ile bunların taşra teşkilatına, valiliklere, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığına, büyükşehir belediyesine ve bağlı kuruluşuna veya ilçe belediyesine devredilmesine karar verilir. hükmüne, altıncı fıkrasında; Bu Kanuna göre tüzel kişilikleri kaldırılan il özel idarelerinin personeli, komisyon kararıyla ilgisine göre yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığı, büyükşehir belediyesi, bağlı kuruluşu veya ilçe belediyesine devredilir. hükmüne, 14. 4857 sayılı İş Kanununun İşyerinin veya Bir Bölümünün Devri başlıklı 6 ncı maddesinde; İşyeri veya işyerinin bir bölümü hukuki bir işleme dayalı olarak başka birine devredildiğinde, devir tarihinde işyerinde veya bir bölümünde mevcut olan iş sözleşmeleri bütün hak ve borçları ile birlikte devralana geçer. Devralan işveren, işçinin hizmet süresinin esas alındığı haklarda, işçinin devreden işveren yanında işe başladığı tarihe göre işlem yapmakla yükümlüdür. Yukarıdaki hükümlere göre devir halinde, devirden önce doğmuş olan ve devir tarihinde ödenmesi gereken borçlardan devreden ve devralan işveren birlikte sorumludurlar. Ancak bu yükümlülüklerden devreden işverenin sorumluluğu devir tarihinden itibaren iki yıl ile sınırlıdır. Tüzel kişiliğin birleşme veya katılma ya da türünün değişmesiyle sona erme halinde birlikte sorumluluk hükümleri uygulanmaz. Devreden veya devralan işveren iş sözleşmesini sırf işyerinin veya işyerinin bir bölümünün devrinden dolayı feshedemez ve devir işçi yönünden fesih için haklı sebep oluşturmaz. Devreden veya devralan işverenin ekonomik ve teknolojik sebeplerin yahut iş organizasyonu değişikliğinin gerekli kıldığı fesih hakları veya işçi ve işverenlerin haklı sebeplerden derhal fesih hakları saklıdır. hükmüne yer verilmiştir. 15. 23/01/2013 tarihli 2013 Yılı Toplu İş Sözleşmeleri Çerçeve Anlaşma Protokolünde; Mülga Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünden 2005 yılında Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile İl Özel İdarelerine devredilen işçilerden dava açmamaları kayıt ve şartıyla Köy Hizmetlerinde Mevsimlik İşçilik statüsünde çalıştıkları sürelerin derece ve kademe terfiinde dikkate alınması yönündeki Yargıtay 7. Hukuk Dairesinin 18/03/2013 tarihli ve E:2013/5910, K:2013/3266 sayılı kararı emsal alınarak gerekli intibak işlemleri ilgili kuruluşların toplu iş sözleşmelerinde yapılacaktır. ifadelerine, 16. Türkiye. Sendikası ile. Üyesi Büyükşehirler İl Özel İdareleri adına. arasında imzalanan 17/09/2013 tarihli 4. Dönem Grup Toplu İş Sözleşmesinin Geçici 2 nci maddesinde; Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünden 2005 yılında İl Özel İdarelerine devredilen işçilerden dava açmamaları veya açılmış dava varsa bu davadan feragat etmeleri kayıt ve şartıyla Köy Hizmetlerinde Mevsimlik İşçi Statüsünde çalıştıkları sürelerin derece ve kademe terfiinde dikkate alınması yönündeki Şanlıurfa 2. İş Mahkemesinin 25/01/2013 tarihli ve E:2012/891, K:2013/226 sayılı gerekçeli kararı ve Yargıtay 7. Hukuk Dairesinin 18/03/2013 tarihli ve E:2013/5910, K:2013/3266 sayılı kararı emsal alınarak gerekli intibak işlemleri yapılır. ifadelerine, 17. Türkiye. Sendikası ile Karayolları Genel Müdürlüğü adına. arasında İşletme Düzeyinde 17/09/2013 tarihinde imzalanan 15. Dönem Toplu İş Sözleşmesinin Geçici 2 nci maddesinde; Mülga Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünden 2005 yılında İl Özel İdarelerine devredilen işçilerden Karayolları Genel Müdürlüğüne geçen işçilerin dava açmamaları veya açılmış dava varsa bu davadan feragat etmeleri kayıt ve şartıyla Karayolları Genel Müdürlüğüne devredildikleri tarihten itibaren geçerli olmak üzere, Köy Hizmetlerinde Mevsimlik İşçi Statüsünde çalıştıkları sürelerin derece ve 8 / 14
kademe terfiinde dikkate alınması yönündeki Şanlıurfa 2. İş Mahkemesinin 25/01/2013 tarihli ve E:2012/891 ve K:2013/226 sayılı gerekçeli kararı ve Yargıtay 7. Hukuk Dairesinin 18/03/2013 tarihli ve E:2013/5910, K:2013/3266 sayılı kararı emsal alınarak gerekli intibak işlemleri yapılır. ifadelerine yer verilmiştir. B. Şikayet Konusuna İlişkin Uygulamalar 18. Yargıtay 22. Hukuk Dairesinin 16/02/2015 tarihli ve E:2015/2816, K:2015/4908 sayılı kararında; mevsimlik işçilerin yıllık izin ücretlerinden hangi idarenin sorumlu olduğuna ilişkin olarak; Dava konusu olayda davacı işçi devirden önce emekli olup iş ilişkisini sona erdirdiğinden talep ettiği yıllık izin ücretinden kimin sorumlu olduğunun belirlenmesi gerekecektir. Öncelikle devir, tasfiye ve paylaştırma komisyon kararının getirtilerek tüzel kişiliği kaldırılan il özel idaresinin devir öncesi borçlarının hangi kuruma devredildiğinin belirlendiği durumda davalı taraf sıfatının borcu devralan bu kurum veya kuruluş olduğu, borçların devri konusunda alınmış bir karar yok ise anılan il özel idaresinin aktiflerini ve alacaklarını devralanın borçlardan da sorumlu tutulması gerekeceği, tüm bu araştırmalarla borçtan sorumlu tutulacak davada taraf ehliyetine sahip bir kurum veya kuruluş tespit edilemediği hallerde borcun mahalli idare birimi olan il özel idaresindeki çalışmalardan doğan bir borç olması dikkate alındığında davanın İçişleri Bakanlığına yönetilerek sonuçlandırılması gerekir. şeklinde hüküm verildiği görülmüştür. 19. Yargıtay 7. Hukuk Dairesinin 06/11/2014 tarihli ve E:2014/12176, K:2014/20366 sayılı kararında; 4857 sayılı İş Kanununun 59.maddesinde, iş sözleşmesinin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçiye kullandırılmayan yıllık izin sürelerine ait ücretlerinin son ücret üzerinden ödeneceği hükme bağlanmıştır. Yıllık izin hakkının ücrete dönüşmesi için iş sözleşmesinin feshi şarttır. Bu noktada sözleşmenin sona erme şeklinin ve haklı nedene dayanıp dayanmadığının önemi bulunmamaktadır. Somut olayda, davacı Özel İdare Müdürlüğü bünyesinde çalışırken 6111 sayılı Kanun uyarınca Karayolları Genel Müdürlüğü nezdindeki işyerine atanmış ve anılan kurum bünyesinde çalışırken 06.01.2012 tarihinde emekli olmuştur. Bu haliyle davalı Konya Büyükşehir Belediye Başkanlığı (Özel İdare Müdürlüğü) bünyesinde çalışırken iş sözleşmesi sona ermediğinden yıllık izin hakkı henüz ücrete dönüşmemiştir. Şu durumda davacının Özel İdare Müdürlüğü'ne yönelttiği yıllık izin ücreti isteğinin reddine karar verilmesi gerekirken kabulüne karar verilmiş olması bozma nedenidir. denilerek temyiz olunan Konya 1. İş Mahkemesinin 12/06/2014 tarihli ve E:2013/293, K:2014/369 sayılı kararının bozulmasına karar verilmiştir. 20. Konya 1. İş Mahkemesinin 12/06/2014 tarihli ve E:2013/293, K:2014/369 sayılı kararında; Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünde 2001 yılından önce kadroya geçirilmeden önceki döneme ilişkin çalışmaların kademe ve derecesine yansıtılması ve ücret intibakı yapılarak buna ilişkin alacaklar ile yıllık izin ücretine ilişkin tutarların tarafına ödenmesine ilişkin başka bir şahıs tarafından Konya Büyükşehir Belediyesi ile Karayolları Genel Müdürlüğü aleyhine açıdan davada; davacının 6111 sayılı Kanuna binaen 2011 yılı Kasım ayında İl Özel İdaresinden Karayolları Genel Müdürlüğüne devredildiği, 6111 sayılı Yasanın 166/6 maddesinin 4857 sayılı Yasaya göre özel bir hüküm niteliğinde olması sebebiyle davacının devir tarihinden önce doğmuş ve devir tarihinde ödenmesi gereken alacaklardan devralan idarenin sorumlu tutulmayacağından 2011 yılı Kasım ayından önceki hakedişlerden davalı İl Özel İdaresinin sorumlu olacağı, 6360 sayılı Kanunla İl Özel İdaresinin tüzel kişiliği sonlandırılarak Konya Büyükşehir Belediyesine devredildiğinden taraf değişikliği yapılmak suretiyle Konya Büyükşehir Belediye Başkanlığının taraf olarak eklenmesine ve ücret fark ve alacaklarının Konya Büyükşehir Belediye Başkanlığınca ödenmesine hükmedilmiştir. 9 / 14
21. Şanlıurfa 2. İş Mahkemesinin 25/01/2013 tarihli ve E:2012/891 K:2013/226 sayılı kararında; Köy Hizmetleri Müdürlüğünde geçici mevsimlik işçi olarak işe başladığı tarihten daimi kadrolu statüye geçtiği tarihe kadarki hizmet süresinin hesaplanarak belirlenecek derece ve kademeye intibakının yapılması ve dava tarihinden geriye dönük 5 yıllık süre içerisinde ödenen ve ödenmesi gereken ücretlerin hesaplanması talebine ilişkin olarak, Davacının 2001 yılına kadar geçici işçi statüsünde çalışmış olup, 2001 yılında Şanlıurfa Köy Hizmetleri Müdürlüğüne (şimdiki adıyla Şanlıurfa İl Özel İdaresi) daimi/kadrolu işçi statüsünde tüm hak ve alacaklarıyla birlikte geçirilmesi sırasında yapılan intibakın yanlış olduğuna yapılan bilirkişi incelemesi sonucunda 22/10/2007-22/10/2012 dönemi için dava tarihinden geriye dönük ücret farkı, yıpranma prim farkı ve akdi ilave tediye alacağının davalı kurumdan alınarak davacıya verilmesine şeklinde hüküm verildiği ve kararın Yargıtay 7. Hukuk Dairesince onanarak kesinleştiği görülmüştür. C. Kamu Denetçisi Abdullah Cengiz MAKAS ın Kamu Başdenetçisine Önerisi 22. Kamu Denetçisi tarafından yapılan inceleme ve araştırma neticesinde; başvurucunun devir sonrasına ait intibaklarının (./2011- /2013) Karayolları Genel Müdürlüğünce ödenmiş olmasından hareketle Ankara İdaresinden Karayollarına naklen atandığı tarih öncesine ait (./2009- /2011) intibak alacaklarının başvurucuya ödenmesi hususunda Ankara Büyükşehir Belediyesine tavsiyede bulunulması gerektiğine ilişkin şikayetin kabulü yönündeki öneri Kamu Başdenetçisi ne sunulmuştur. D. Hukuka ve Hakkaniyete Uygunluk Yönünden Değerlendirme ve Gerekçe 23. Şikayet başvurucusu 4 numaralı paragrafta açıklandığı üzere; /2011 tarihinde atamasının yapıldığı Karayolları Genel Müdürlüğünden mevsimlik işçi statüsünde çalıştığı sürelerin derece ve kademe terfiinde dikkate alınmasına bağlı olarak devir tarihi sonrasına ait alacaklarını tahsil etmesine karşın, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünün ve bu Kurumu devralan Ankara. İdaresinin intibak işleminden doğan ve devir tarih öncesine ait alacaklarını toplu iş sözleşmesinde de açık bir şekilde belirtilmesine ve açmış olduğu davadan feragat etmesine rağmen ödemediğini belirterek, sorumlu kurum olan Ankara Büyükşehir Belediyesinin söz konusu intibak alacaklarını ödemesi talebinde bulunmaktadır. 24. Dosya kapsamında başvurucunun; KHGM de belirli süreli hizmet akdiyle çalışmakta iken /2001 tarihinde daimi kadroya atandığı, bu Kurumun 2005 yılında lağvedilmesi sonucu Ankara. Hizmetleri Daire Başkanlığına bağlı olarak 2005 yılından 2011 yılına kadar kadrolu olarak çalışmaya devam ettiği,./2011 tarihinde norm kadro dolayısıyla atamasının Karayolları.. Bölge Müdürlüğüne yapıldığı, daimi kadroya atanmasından önce belirli süreli hizmet sözleşmesi ile 2001 öncesinde çalıştığı sürelerin derece ve kademe intibakında dikkate alınması için Ankara İl Özel İdaresine karşı... İş Mahkemesinde./2011 tarihinde dava açtığı, ancak başvurucuyla aynı durumdaki başka bir kişinin açtığı davanın kesinleşmesi ve ilgiliye geçmişe yönelik 5 yıllık intibakına karşılık gelen ücret ödenmesine hükmedilmesine ilişkin mahkeme kararlarına binaen. in Ankara İl Özel İdaresi ve Karayolları Genel Müdürlüğü adına. ile imzaladığı./2013 tarihli Toplu İş Sözleşmelerinde davadan feragat edenlere zikredilen mahkeme kararı çerçevesinde intibak işlemlerinin gerçekleştirileceğine ilişkin eklenen hükümler çerçevesinde /2013 tarihinde davasından feragat ettiği, buna istinaden Karayolları.. Bölge Müdürlüğünde göreve başladığı /2011 tarihi ile./2013 tarihi arasındaki dönemler için gerekli intibak işlemlerinin gerçekleştirildiği ve buna bağlı ücret farklarının başvurucuya ödendiği, ancak 5 yıllık süreden arta kalan süre olan./2009 ile./2011 tarihleri arasına ilişkin alacaklarının ödenmediği anlaşılmıştır. 10 / 14
25. Buna göre; başvurucuya söz konusu döneme ilişkin intibak alacaklarının ödenmesi gerektiği 15, 16 ve 17 nci paragraflarda belirtildiği üzere açık olmakla birlikte, bu alacağın ödenmesinden hangi Kurumun sorumlu olacağının çözümlenmesi gerekmektedir. 26. 10 uncu paragrafta belirtildiği üzere 6111 sayılı Kanunun 166 ncı maddesinin altıncı fıkrasında devre konu işçiler bakımından devir tarihinden önce doğmuş ve devir tarihinde ödenmesi gereken borçlardan devralan kurumun sorumlu tutulamayacağı, 17 nci paragrafta belirtilen Sendikası ile Karayolları Genel Müdürlüğü adına. arasında İşletme Düzeyinde /2013 tarihinde imzalanan.. Dönem Toplu İş Sözleşmesinin Geçici 2 nci maddesinde Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünden 2005 yılında İl Özel İdarelerine devredilen işçilerin Karayolları Genel Müdürlüğüne devredildikleri tarihten itibaren geçerli olmak üzere gerekli intibak işlemlerinin yapılacağı belirtilmiştir. Karayolları Genel Müdürlüğünce başvurucunun göreve başladığı /2011 tarihi ile /2013 tarihi arasındaki dönemler için gerekli intibak işlemlerinin gerçekleştirildiği ve buna bağlı ücret farklarının ödendiği ve böylece Karayolları Genel Müdürlüğünün sorumluluğunu yerine getirdiği, öncesine ait ödemelerden ise sorumlu tutulamayacağı söz konusu düzenlemelerden açıkça anlaşılmaktadır. 27. 18 inci paragrafta belirtilen mevsimlik işçilerin yıllık izin ücretlerinden hangi idarenin sorumlu olduğuna ilişkin olarak Yargıtay 22. Hukuk Dairesi tarafından verilmiş olan kararda davalı taraf sıfatının borcu devralan bu kurum veya kuruluş olduğu, borçların devri konusunda alınmış bir karar yok ise anılan il özel idaresinin aktiflerini ve alacaklarını devralanın borçlardan da sorumlu tutulması gerekeceği, tüm bu araştırmalarla borçtan sorumlu tutulacak davada taraf ehliyetine sahip bir kurum veya kuruluş tespit edilemediği hallerde borcun mahalli idare birimi olan il özel idaresindeki çalışmalardan doğan bir borç olması dikkate alındığında davanın İçişleri Bakanlığına yönetilerek sonuçlandırılması gerektiğine hükmedilmiştir. 28. 12 nci paragrafta belirtildiği gibi 6360 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasında tüzel kişiliği kaldırılan il özel idarelerine verilmiş olan yetki, görev ve sorumlulukların ilgisine göre devrin yapıldığı kurum ve kuruluşlar tarafından kullanılacağı ve yerine getirileceği, il özel idarelerinin mahkemelerde süren davaları ile il özel idaresi olarak faaliyet gösterdikleri dönem ve yapılan işlemlere ilişkin olarak açılacak davalarda muhatabın devir işleminin yapıldığı ilgili kurum ve kuruluş olduğu belirtilmiştir. 29. Tüzel kişiliği kaldırılan Ankara İl Özel İdaresinin devir öncesi borçlarının hangi kuruma devredildiğine ilişkin devir, tasfiye ve paylaştırma komisyon kararının tetkikinden; borçlarının önemli bir kısmının Ankara Büyükşehir Belediyesi, İçişleri Bakanlığı Merkez Saymanlığı, Ankara Valiliği (Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı) ve Milli Eğitim Bakanlığına devredildiğinin görüldüğü, bu anlamda borçların tek bir kamu kuruma devrine ilişkin bir kanaate varılamadığı, hizmet sözleşmesinin devri bakımından ise İl Özel İdaresinde çalışan işçilerin % 87 sinin Ankara Büyükşehir Belediyesine, diğerlerinin ise ilçe belediyelerine ve Ankara su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğüne (ASKİ) devredildiği anlaşılmıştır. 30. 20 nci paragrafta belirtilen Konya 1. İş Mahkemesi kararında davacının 6111 sayılı Kanuna binaen 2011 yılı Kasım ayında İl Özel İdaresinden Karayolları Genel Müdürlüğüne devredildiği, 6111 sayılı Yasanın 166/6 maddesinin 4857 sayılı Yasaya göre özel bir hüküm niteliğinde olması sebebiyle davacının devir tarihinden önce doğmuş ve devir tarihinde ödenmesi gereken alacaklardan devralan idarenin sorumlu tutulmayacağından 2011 yılı Kasım ayından önceki hakedişlerden davalı İl Özel İdaresinin sorumlu olacağı, 6360 sayılı Kanunla İl Özel İdaresinin tüzel kişiliği sonlandırılarak. 11 / 14
Büyükşehir Belediyesine devredildiğinden taraf değişikliği yapılmak suretiyle Konya Büyükşehir Belediye Başkanlığının taraf olarak eklenmesine ve ücret fark ve alacaklarının Konya Büyükşehir Belediye Başkanlığınca ödenmesine hükmedildiği, temyiz olunan bu kararın bozulmasına hükmeden 19 uncu paragrafta belirtilen Yargıtay 7. Hukuk Dairesinin kararında ise. 1. İş Mahkemesi tarafından Büyükşehir Belediyesinin taraf olmasına ilişkin yukarıda yapılan değerlendirmeye karşı çıkılmadan konunun iş sözleşmesinin feshi açısından ele alındığı ve bozma nedeninin buna dayandırıldığı anlaşılmıştır. 31. 12 nci paragrafta belirtilen 6360 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin onuncu fıkrasında bu Kanunun uygulanması ile ilgili tereddütleri gidermeye, düzenleyici ve yönlendirici işlemler yapmaya İçişleri Bakanlığının yetkili olduğu belirtilmiştir. 5.5 inci paragrafta belirtilen İçişleri Bakanlığı Hukuk Müşavirliğinin görüşüne göre ise; tüzel kişiliği sona eren İl Özel İdaresinin devir tarihinden önce emekli olmuş mülga köy hizmetleri ve özel idare personelinin özlük dosyaları ile kıdem tazminatı alacaklarının hangi kuruma devredileceğine karar verme yetkisinin Kanunun Geçici 1 inci maddesi hükümleri çerçevesinde devir, tasfiye ve paylaştırma komisyonunun uhdesinde olmakla birlikte, ilgisi nedeniyle bu devrin Büyükşehir Belediyesine yapılmasının daha uygun olacağı değerlendirilmektedir. denilmiştir. 32. Yukarıdan bu yana yapılan açıklamalar, anılan mevzuat hükümleri, idarenin cevabi yazıları, yargı kararları ve tüm dosya birlikte değerlendirildiğinde; başvuruya konu intibak alacağını devir tarihinden itibaren hesaplayarak başvurucuya ödeyen Karayolları Genel Müdürlüğünün sorumluluğunu yerine getirdiği, Ankara İl Özel İdaresinin devir öncesi borçlarının birden çok Kuruma devrolunması nedeniyle başvurucunun Toplu İş Sözleşmesi hükmünden önce naklen atandığı ve nakil öncesi görev yaptığı Ankara İl Özel İdaresinin başvurucunun nakli sonrasında kaldırılması ile işçilerinin önemli bir kısmının (%87) Ankara Büyükşehir Belediyesine devredildiği, konu hakkında İçişleri Bakanlığı Hukuk Müşavirliğinin görüşünün de Büyükşehir Belediyelerinin muhatap alınması yönünde olduğu, emsal yargı kararlarında da husumetin tüzel kişiliği kaldırılan il özel idareleri yerine Büyükşehir Belediyelerine yöneltildiği, bu nedenle /2009 ile /2011 tarihleri arasına ilişkin intibak alacaklarının Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından ödenmesi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır. E. İnsan Hakları Yönünden Değerlendirme 33. Anayasamızın "Kanun Önünde Eşitlik" başlıklı 10 uncu maddesinde ifadesini bulan kanun önünde eşitlik ilkesinin, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 13 üncü maddesindeki etkili başvuru hakkının ve 17 inci maddesindeki hakları kötüye kullanma yasağının ihlal edildiğine dair herhangi bir bulgu ve bilgiye rastlanmadığı gibi şikâyete konu olayda, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ile İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesinde yazılı ve güvence altına alınmış olan başkaca bir insan hakkı ihlalinin tespit edilemediği sonuç ve kanaatine varılmıştır. F. İyi Yönetişim İlkeleri Yönünden Değerlendirme 34. Günümüzde demokratik, modern ve katılımcı yönetim anlayışında idarelerden sadece hukuka uygun hareket etmeleri değil, aynı zamanda iyi yönetim ilkelerine de uygun işlem tesis etmeleri beklenmektedir. 35. 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "İyi Yönetim 12 / 14
İlkeleri" başlıklı 6 ncı maddesinde; Kurumun, inceleme ve araştırma yaparken insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde; kanunlara uygunluk, ayrımcılığın önlenmesi, ölçülülük, yetkinin kötüye kullanılmaması; eşitlik, tarafsızlık, dürüstlük, nezaket, şeffaflık, hesap verilebilirlik, haklı beklentiye uygunluk, kazanılmış hakların korunması, dinlenilme hakkı, savunma hakkı, bilgi edinme hakkı, makul sürede karar verme, kararların gerekçeli olması, karara karşı başvuru yollarının gösterilmesi, kararın geciktirilmeksizin bildirilmesi, kişisel verilerin korunması gibi iyi yönetim ilkelerine uygun işlem ve eylem ile tutum veya davranışta bulunup bulunmadığını gözeteceği düzenlenmiştir. Söz konusu Yönetmelik hükmünde yer alan ilkelerin kaynağını teşkil eden Avrupa Birliği Temel Haklar Şartının 41 inci maddesinde de iyi yönetim hakkından bahsedilmekte olup, benzer ilkelere Avrupa Parlamentosu tarafından kabul edilen Avrupa Doğru İdari Davranış Yasası nda da yer verilmiştir. 36. Söz konusu ilkeler yönünden yapılan değerlendirme neticesinde; şikâyet başvurusu kapsamında Kurumumuzca istenilen bilgi ve belgelerin idareler tarafından süresi içerisinde ve gerekçeli olarak Kurumumuza gönderildiği, başvurucunun şikâyet konusuyla ilgili olarak idarelere yaptığı başvurulara da idareler tarafından süresi içinde gerekçeli olarak cevap verildiği böylece idarelerin makul sürede karar verme, hesap verilebilirlik ve kararların gerekçeli olması ilkelerine uygun hareket ettiği, dolayısıyla idarelerin bu yönlerden iyi yönetişim ilkelerine uygun davrandığı anlaşılmıştır. Ancak şikâyet sahibine gönderme kararlarımız üzerine verilen cevaplarda bu karara karşı hangi sürede hangi mercilere başvurulabileceğinin gösterilmediği belirlenmiştir. Bu nedenle iyi yönetişim ilkelerinde vurgulanan karara karşı başvuru yollarının gösterilmesi ilkesine uymadığı anlaşılmış olup, idarelerin bundan böyle bu ilkeye de uyması beklenmektedir. IV. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN YASAL MEVZUAT A. Dava Açma Süresinin Yeniden Başlaması 37. 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu nun Dava açma süresinin yeniden işlemeye başlaması başlıklı 21 inci maddesinde, Kamu Denetçiliği Kurumunun inceleme ve araştırmasını, başvuru tarihinden itibaren altı ay içinde sonuçlandıramaması halinde durmuş olan dava açma süresinin kaldığı yerden işlemeye başlayacağı belirtilmiş; Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 38 inci maddesinin dördüncü fıkrasında da Kurumun inceleme ve araştırmasını, şikayet başvuru tarihinden itibaren, altı ay içinde sonuçlandıramaması halinde durumun gerekçesiyle birlikte başvurucuya tebliğ edileceği ve durmuş olan dava açma süresinin tebliğden itibaren kaldığı yerden işlemeye başlayacağı belirtilmiştir. Bu kapsamda incelemenin altı ayda bitirilememe gerekçesi ve dava açma süresinin kaldığı yerden yeniden işlemeye başlayacağı hususu 17/09/2015 tarihli ve 7227 sayılı yazı ile başvurucuya bildirilmiştir. B. Yargı Yolu 38. Anayasamızın Temel Hak ve Hürriyetlerin Korunması Başlıklı 40 ıncı maddesinin ikinci fıkrasında, Devlet, işlemlerinde, ilgili kişilerin hangi kanun yolları ve mercilere başvuracağını ve sürelerini belirtmek zorundadır. hükmü yer almakta olup, 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun 20 nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, ilgili idarenin işlemine karşı dava açma süresinden arta kalan süre içinde Ankara İş Mahkemesinde dava açmak üzere yargı yolu açıktır. V. KARAR Yukarıda açıklanan gerekçeler ve dosya kapsamına göre, ŞİKAYETİN KABULÜNE; Şikayet başvurucusunun Karayolları Genel Müdürlüğünden daha önce çalıştığı /2009 ile /2011 tarihleri arasına ilişkin intibak alacaklarının makul sürede ödenmesi, mağduriyetinin giderilmesi ve bu 13 / 14
yönde yeniden bir işlem tesisi hususunda ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI NA TAVSİYEDE BULUNULMASINA, 6328 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, merciince (Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı) bu karar üzerine tesis edilecek işlem ya da tavsiye edilen çözümün uygulanabilir nitelikte görülmediği takdirde gerekçesinin otuz gün içinde Kurumumuza bildirilmesinin zorunlu olduğuna, Bu kararın gereği için şikayet başvurucusuna ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı na tebliğine, Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisi nce karar verildi. M.Nihat ÖMEROĞLU Kamu Başdenetçisi 14 / 14