KAZANIMLAR, ETKİNLİK ÖRNEKLERİ VE AÇIKLAMALAR IV. VE V. DÖNEM
39 ÖĞRENME ALANI: İNANÇ DÖNEM: 4 ve 5 İNSAN VE DİN 1. İnsanın akıl sahibi ve inanan bir varlık olma özelliğiyle diğer varlıklardan ayrıldığının farkına varır. 2. İnsan doğasının maddi ve manevi yönünü tanır. 3. Tarih boyunca insanın inanma ihtiyacının nedenlerini açıklar. 4. Dinin, insan doğasının gereksinimlerini karşılayan öğelerden biri olduğunu fark eder. 5. Dinin insan hayatındaki yeri ve önemi ile ilgili hayattan örnekler verir. 6. İslam ın temel inanç esaslarını açıklar. 7. İslam ın temel inanç esaslarının kendi hayatındaki yerini ve önemini fark eder. Canlılar âlemi ve insanı konu edinen bir CD öğrencilere izletilir. İnsanın varlıklar arasındaki yeri Ahzab suresi 72. ayetle ilişkilendirerek tartışılır. Tartışmada ulaşılan sonuçlar özetlenir (1. ve 2. İnsanın diğer varlıklardan ayrılan manevi yönleri nelerdir? Dinin insan doğasının ruhsal gereksinimlerini karşılayan yönleri nelerdir ve İnanma ihtiyacının sebepleri nelerdir? gibi sorularla beyin fırtınası çalışması yapılır (1. 2. ve 4. İnsan dinden uzak kalabilir mi? İnsanın dinle ilişkisi konusunda beyin fırtınası yapılır ortaya çıkan sonuçlar listelenir (3. 4. ve 5. kazanımlar), (bk. s.52). İmanın esasları ile ilgili kavram haritaları oluşturulur. Bu kavramların birbirleriyle ilişkileri, günlük hayattaki yansımaları da göz önünde bulundurularak konu üzerinde tartışılır ve öğrencilerin düşünceleri listelenir. (6. ve 7. [!] Bu ünitede insanın evrendeki konumu, dinin insan hayatındaki önemi ve Allah ın yaratıcı, yaşatıcı, gözetici olduğu vurgulanacaktır. [!] Öncelikle verilecek değer; bilimsellik ve sorumluluk. [!]Öncelikle verilecek beceriler; araştırma, karar verme, iletişim. Bu ünitede; tartışma, açık uçlu sorular, çoktan seçmeli, boşluk doldurmalı testler ve gözlem formu kullanılarak değerlendirme yapılabilir.
40 ÖĞRENME ALANI: İBADET DÖNEM: 4 ve 5 İBADET VE TEMİZLİK 1. Niçin ibadet edildiğini fark eder. 2. İbadetlerle ilgili temel ilkeleri örneklendirir. 3. İbadetlerin yapılmasında temizliğin ön şart olduğu bilincine varır. 4. Abdestin alınışını ve guslün yapılışını anlatır. 5. Teyemmümün, ibadetlerin yapılışında kolaylık nedeni olduğunu fark eder. 6. Beden, mekân ve çevre temizliğine bir bütün olarak özen gösterir. 7. Temizliğe uyulmadığı durumlarda uyarılarda bulunarak gerekli durumlarda ihtiyacı olanlara yardım eder. 8. İslam dininde temizliğe verilen önemi fark eder. Öğrencilere niçin ibadet edilir? İbadetlere değer kazandıran ilkeler neler olabilir? soruları yöneltilerek beyin fırtınası yapılır (1.ve 2. kazanımlar), (bk. s.55). Öğrencilerin abdest, gusül ve teyemmümü karşılaştırmaları istenir (4.ve 5. Öğrencilerden sınıf ve iş ortamlarının istenilen düzeyde temiz olup olmadığının kontrol edilmesi istenir(6-8. Okul çevresi, okul bahçesi ve en yakın parkın temizliğine dikkat çekilerek öğrencilerden mekân ve çevre temizliği konusunda araştırma ve gözlem yapmaları istenir. Sonuçlar sınıfta değerlendirilir.(6-8. [!] İbadet kavramı genel olarak incelenecektir. [!] Öncelikle verilecek değerler; temizlik, samimiyet. [!] Öncelikle verilecek beceri; çevre bilinci, sağlığını koruma, katılım ve iş birliği, süreklilik, iletişim, ahlaklı ve hoşgörülü davranma. Bu ünitede; tartışma, açık uçlu sorular, çoktan seçmeli, boşluk doldurmalı testler, öz değerlendirme formu, tutum ölçekleri ve gözlem formu kullanılarak değerlendirme yapılabilir.
41 ÖĞRENME ALANI: Hz. MUHAMMED DÖNEM: 4 ve 5 KUR AN A GÖRE HZ. MUHAMMED Bu ünitenin sonunda öğrenciler; 1. Hz. Muhammed in bizler gibi bir insan ve aynı zamanda son Peygamber olduğunu fark eder ve bu konuya Kur an dan örnekler verir. 2. Hz. Muhammed in görevlerinden birinin de Kur an ı açıklamak olduğunu vurgular. 3. Hz. Muhammed in insanları baskı ve zor kullanmadan uyarmak ve aydınlatmak görevinin olduğunu fark eder. 4. Hz. Muhammed in insanlık için bir rahmet olmasının nedenlerini örneklerden hareketle açıklar. Onlar şöyle dediler: Bu ne biçim peygamber? Yemek yiyor, çarşıda dolaşıyor. Ona bir melek indirilmeli kendisi ile birlikte o da uyarıcı olmalı idi. (Furkan 25/7) ve De ki; ben yalnızca sizin gibi bir insanım. Bana ilahınızın tek bir ilah olduğu vahyolunuyor. (Fussilet 41/6) ayetleri çerçevesinde Hz. Muhammed in elçilik ve beşerî yönü değerlendirilir (1-4. İnsanlara, kendilerine indirileni açıklaman için ve düşünüp anlasınlar diye sana da bu Kur'an'ı indirdik. ( Nahl 16 /44) O halde (Resûlüm), öğüt ver. Çünkü sen ancak öğüt vericisin. Onların üzerinde bir zorba değilsin. (Ğaşiye 88/21-22) Bu ayetler üzerindeki temel vurgular belirlenir (2-3. kazanımlar), (bk. s.57). Hz. Muhammed in bütün insanlık için müjdeleyici, uyarıcı ve rahmet olması (Sebe 34/28) (Enbiya 21/107) vb. ayetler çerçevesinde sınıfta değerlendirilir (3.ve 4. [!] Bu ünitede Hz. Muhammed in de bizim gibi bir insan olduğu ancak Allah tarafından kendisinin Kur an ı açıklamak ve insanî değerleri yerleştirmek için gönderilmiş bir peygamber olduğu vurgulanır. [!] Bu ünitede Hz. Muhammed i diğer insanlardan ayıran en önemli özelliğin Allah tan vahiy alışı olduğu vurgulanır. [!] Öncelikle verilecek değerler; bilimsellik, güven, hoşgörü, sevgisaygı. [!] Öncelikle verilecek beceriler; eleştirel düşünme, iletişim, farklılıklara saygı. Bu ünitede; tartışma, açık uçlu sorular, çoktan seçmeli, boşluk doldurmalı testler, kavram haritaları, kullanılarak değerlendirme yapılabilir.
42 ÖĞRENME ALANI: AHLAK VE DEĞERLER DÖNEM: 4 ve 5 İŞ VE MESLEK AHLAKI 1. Dürüst çalışmanın ve üretmenin ibadet olduğunun fark eder. 2. Doğru ve güvenilir olmanın iş ahlakı açısından önemini yorumlar. 3. İslam dininde kul hakkını gözetmenin önemini açıklar. 4. Kul hakkı ihlâlinin toplumda doğuracağı sonuçları kestirir. 5. Kul hakkına saygı göstermenin bilincine varır. 6. Başkalarının emeğine saygı duyar. 7. İnsan sevgisi, saygı ve hoşgörü gibi değerlerin iş ahlakının ilkelerinden olduğunu fark eder. 8. Çevreyi koruma bilincini geliştirmede dinin katkısını fark eder. 9. Ürün ve hizmet üretiminde sorumluluk bilicinin farkında olur. 10. Görev ve hizmetlerin gereğini yapmanın iş ahlakının gerektirdiği davranışlardan biri olduğunu fark eder. 11. Görev bilincinin ve doğru sözlü olmanın dinin gereği olduğunu açıklar. 12. Verimli ve üretici olmanın insanı maddi ve manevi yönden mutlu ettiğini fark eder. 13. Verimli ve üretici olmanın kişiye ve topluma olan faydalarını açıklar. 14. Kusursuz hizmet ve ürün üretiminin ahlaki değerlerle bağlantısını kurar. 15. İnsanlara hizmette eşit davranmanın meslek ahlakı ile ilişkisini kurar. 16. Mesleki dayanışma ve işbirliğinin yararlarının farkında olur. 17. Geleneklerimizde iş ve ticaret ahlakını örneklerle açıklar. 18. Ahi teşkilatında iş ve ticaret ahlakının dayandığı temel prensipleri yorumlar. 19. Çırak, kalfa, usta ve işveren ilişkilerinin önemini yorumlar. 20. İslam dininde çalışmaya verilen önemin farkında olur. 21. Çalışan ve Allah a güvenen insanın başarabileceğine inanır. 22. Sanatkârlığın İslam dinindeki önemini fark eder. 23. Atatürk'ün çalışma ile ilgili görüşlerini açıklar. Ahlaki değerlere sahip olmak iş ve ticaret hayatını nasıl etkiler? sorusu ile beyin fırtınası çalışması yapılması sağlanır. (1 16. kazanımlar) Çalışma ve meslek ahlakı ile ilgili ayetler, hadisler hakkında konuşulur. Öğrencilerden bunlardan meslek ahlakı ilkeleri ile ilgili çıkarımlarda bulunmaları istenir (1 16. Nelerin kul hakkı olduğu ile ilgili bir liste oluşturulur. Bu listedeki maddelerden hangisinin günümüzde çok yaşandığı ve neler yapılması gerektiği konuşulur.( 2 5. Bir esnaf örgütü olan Ahi teşkilatı ve ahilikte iş ve ticaret ahlakının dayandığı ilkelerle ilgili araştırma yapılır. Toplanan bilgiler sınıfta değerlendirilir (17 ve 18. kazanımlar), (bk. s.58). İslam dininin çalışmaya verdiği önemi dile getiren ayet ve hadislerden sunu hazırlanır ( 20-22. Atatürk'ün çalışma ile ilgili sözleri derlenerek sunu hazırlanır (23. kazanım). Bu ünite de yeri geldikçe İslam da ibadetler ünitesinin 5. kazanımıyla ilişkilendirilir. [!] Geleneklerimizde iş ve ticaret ahlakı konusu işlenirken Ahilik ve Esnaf ahlakına vurgu yapılır. Bu ünite işlenirken İşletme Bilgisi ve Toplam Kalite Yönetimi dersinin iş hukuku ünitesinin 4. kazanımı ile ilişkilendirilir. [!] Öncelikle verilecek değerler; adil olma, çalışkanlık, dayanışma, güvenilir olmak, sözünde durmak, doğruluk, dürüstlük, hoşgörü, duyarlılık, saygı, sevgi, sorumluluk, paylaşımcı olmak, ölçülülük, kanaat, alçakgönüllülük. [!] Öncelikle verilecek beceriler; ahlaklı ve hoşgörülü davranma, sorumlu bir şekilde davranma, katılım ve iş birliği, araştırma. Bu ünitede; tartışma, açık uçlu sorular, çoktan seçmeli, boşluk doldurmalı testler, yazılı raporlar kullanılarak değerlendirme yapılabilir.
43 ÖĞRENME ALANI: DİN VE LAİKLİK DÖNEM: 4 ve 5 LAİKLİK VE DİN 1. Laikliğin din ve devlet işlerini birbirinden ayırdığını, Laik devletin toplumun tüm kesimlerine inanç ve davranış özgürlüğü tanıdığını vurgular. 2. Din ve vicdan özgürlüğünün güvencelerinden birinin de laik devlet olduğunun farkına varır. 3. Atatürk ün laiklik anlayışını, bu konudaki sözleriyle ve yaptıklarıyla örneklendirir. Laiklik kavramı ve Atatürk ün laiklik anlayışı ile ilgili sözleri araştırılarak sunu hazırlanır (1. ve 3. kazanımlar), (bk. s.63). Laik devletin birey ve toplumun din ve vicdan özgürlüğünün korunmasındaki rolünü ifade eden bir zihin haritası oluşturulur (1. ve 2. [!] Bu ünitede laikliğin din ve vicdan özgürlüğünün garantisi olduğu vurgulanır. [!] Öncelikle verilecek değerler; bağımsızlık, bilimsellik, sorumluluk duygusu. [!] Öncelikle verilecek beceriler; eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, araştırmasorgulama, karar verme, ahlaklı ve hoşgörülü davranma, farklılıklara saygı. Bu ünitede; tartışma, açık uçlu sorular, çoktan seçmeli, boşluk doldurmalı testler, kavram haritaları, yazılı raporlar, grup değerlendirme formu kullanılarak değerlendirme yapılabilir.
44 ÖĞRENME ALANI: DİN, KÜLTÜR VE MEDENİYET DÖNEM: 4 ve 5 YAŞAYAN DİNLER 1. Günümüzdeki başlıca dinleri tanır ve yaygın olarak bulundukları ülkeleri haritada gösterir. 2. İlahî dinlerin genel özelliklerini açıklar. 3. İlahî dinlerdeki inanç ve ibadet esaslarını karşılaştırır. 4. Hint dinleri olarak nitelenen Hinduizm, Budizm, Caynizm ve Sihizmin genel özelliklerini belirtir. 5. Çin ve Japon dinleri olarak nitelenen Taoizm, Konfüçyanizm ve Şintoizmin genel özelliklerini belirtir. 6. Çevresinde bulunan farklı inançlara sahip insanların düşüncelerine saygı gösterir. 7. Dinlerin toplumsal barış ve huzura katkı sağladığını fark eder. 8. İstismarcı misyonerlik faaliyetlerini fark eder. Dinler, kaynağına göre şematik olarak gösterilir (1 4 Dinleri tanıtıcı resim, fotoğraf ve bilgi toplanarak sınıfta paylaşılır (1 5. İlahî dinlerin inanç ve ibadet özelliklerini gösteren tablo oluşturulur (2. ve 3. kazanım), (bk. s.64). Kutsal kitaplardan ortak ahlaki ilkeleri içeren metinler bulunarak sınıfta değerlendirilir (6.ve 7. 5. kazanımla Laiklik ve Din ünitesinin 2. kazanımı ilişkilendirilir. [!] Bu ünitede, yaşayan dinlerin benzer özellikleri ile farklı yönleri vurgulanacaktır. [!] Öncelikle verilecek değerler; hoşgörü, saygı. [!] Öncelikle verilecek beceriler; eleştirel düşünme, farklılıklara saygı, katılım, işbirliği ve takım çalışması. Bu ünitede tartışma, açık uçlu sorular, çoktan seçmeli, boşluk doldurmalı testler, kavram haritaları, yazılı raporlar, grup değerlendirme formu kullanılarak değerlendirme yapılacaktır.