Değerli Ziraat, Orman ve Su Ürünleri Programlarımızın Bulunduğu Fakültelerimizin Dekanları ve Yüksekokul Müdürleri, Değerli Katılımcılar ve Basın Mensupları, Ülkemiz ve yükseköğretim sistemimiz açısından stratejik önem taşıyan, Tarım - Ziraat Orman - Su Ürünleri odaklı lisans programlarımıza yönelik durum değerlendirmesi ve bu programlarımıza olan ilginin arttırılması kapsamında görüşmelerde bulunmak üzere gerçekleştirdiğimiz toplantımıza katılımlarınız için teşekkür ediyor, hepinizi şahsım ve Yükseköğretim Kurulumuz adına saygı ve sevgi ile selamlıyorum. Yeni YÖK olarak yükseköğretim süreçlerimizle ilgili tüm konuları sürecin sorumlu ve ilgili kurum, kuruluş ve paydaşları ile çözmeye çalışmayı öncelikli görüyoruz. Bu kapsamda da bugüne kadar ilgili Bakanlarımız ile Rektörlerimiz, Dekanlarımız ve Bölüm Başkanlarımız olarak bir araya geldik ve konularımızı ayrıntılı ama somut çözüm önerileri odaklı olarak görüştük. Bu kapsamda da sizlerle ilgili alanlarda ve sizlerin katılımları ile 16 Mart 2016 tarihinde Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanımız Sn. Faruk Çelik ve 11 Mayıs 2016 tarihinde Orman ve Su İşleri Bakanımız Sayın Prof. Dr. Veysel Eroğlu ile biraraya geldik. Bugüne kadar bu yöntemle elde etmiş olduğumuz deneyimimiz, bunun tüm kesimler açısından çok faydalı olduğunu gösterdi. Tabii ki bu toplantıların daha önemli ama daha güç olan kısmı bu toplantılarda oluşan görüşlerin takibi sürecidir. Biz Yeni YÖK olarak sadece sorunları gündeme getiren değil, aynı zamanda da buna kendi yetki ve yetkinliklerimiz ile somut çözüm üreten bir düşünce ve eylem yapısındayız. Eminim bugünde sizlerle gerçekleştiriyor olacağımız toplantımız bu kapsamda hepimize önemli katkılar sağlıyor olacaktır. 1
Ülkemizin yaşamış olduğu malum güçlüklerimizin arkasında, ülkemizin bulunduğu coğrafya ve bu coğrafyanın beraberinde getirmiş olduğu her türlü zenginliğin de büyük önem taşıdığı görüşündeyim, Ziraat, Tarım, Su ve Orman da bu kapsamdadır. Bu alanlar, ülkemizin elindeki en büyük değerleridir. Yakın gelecekteki ülkelerin kavgaları ve savaşlarının sadece petrol ve yer altı zenginlikleri odaklı değil Su, Gıda, Doğal Zenginlikler odaklı olacağı yaygın bir görüştür. Değişik vesilelerle gerçekleştirdiğimiz toplantılarımızda 2016 yılı önceliğimizin bu alanlara yönelik olacağını ilgili paydaş ve kamuoyu ile paylaşmıştık. Bu nedenle de sizlerin yöneticiliğini yaptığınız programların geleceğinin ülkemizin kalkınması noktasında çok önemli olacağı görüşündeyiz. Bu alanlara yönelik olarak bir durum analizi yaptığımızda mevcut durum şu şekildedir. Halen yükseköğretim sistemimizde, 30 Ziraat Fakültesi 5 Ziraat ve Doğa Bilimleri Fakültesi 1 Tarım ve Doğa Bilimleri Fakültesi 16 Su Ürünleri Fakültesi 12 Orman Fakültesi bulunuyor. Bunlardan bu yıl öğrenci alacak fakültelerimizin sayıları ise, 28 Ziraat Fakültesi 5 Ziraat ve Doğa Bilimleri Fakültesi 2
1 Tarım ve Doğa Bilimleri Fakültesi 11 Su Ürünleri Fakültesi 10 Orman Fakültesi şeklindedir. Bu fakültelerimizde ve bu alanların yer aldığı 4 yıllık yüksekokullarımızda; Bahçe Bitkileri, Bitki Koruma, Bitkisel Üretim ve Teknolojileri, Biyosistem Mühendisliği, Gıda Teknolojisi, Hayvansal Üretim ve Teknolojileri, Kanatlı Hayvan Yetiştiriciliği, Organik Tarım İşletmeciliği, Süt Teknolojisi, Tarım Ekonomisi, Tarım Makineleri ve Teknolojileri Mühendisliği, Tarımsal Biyoteknoloji, Tarımsal Genetik Mühendisliği, Tarımsal Yapılar ve Sulama, Tarla Bitkileri, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme, Zootekni Balıkçılık Teknolojisi, Balıkçılık Teknolojisi Mühendisliği, Su Ürünleri Mühendisliği Orman Endüstrisi Mühendisliği, Orman Mühendisliği, Yaban Hayatı Ekolojisi ve Yönetimi programları öğrenci almaktadır. 3
Bu programlarımızdan, Ziraat ve Tarım Programlarımızda toplam 24827 öğrencimiz Su Ürünleri Programlarımızda 1825 öğrencimiz ve Orman Programlarında 4753 öğrencimiz bulunmaktır. Aynı Programlarımızdaki, öğretim elemanı sayılarımız ise Ziraat ve Tarım Programlarımızda 1885 Su Ürünleri Programlarımızda 551 Orman Programlarında 427 dir. Bu veriler kapsamında öğretim elemanı başına öğrenci sayılarımız ise şu şekildedir. Tarım ve Ziraat Programlarında 13.2 Su Ürünleri Programlarında 3.3 Orman Programlarında 11.1 Bu verileri değerlendirdiğimizde açık ve net bir şekilde öğretim üyesi ve öğretim elemanı başına öğrenci sayılarının oldukça düşük olduğu görülmektedir. Bu normalde nitelik açısından istediğimiz bir şeydir. Ama bir de bu programlarımız için son yıllardaki öğrenci sayılarındaki değişimlere bir bakalım 4
Gördüğünüz gibi bu programlara öğrenci sayılarımızda çok hızlı bir düşüş vardır Ülkemiz ve geleceğimiz açısından bu kadar stratejik ve kritik olan bu alanlara ilginin azalıyor olması gerçekten tehdit edicidir. Yakın zamana kadar ne yazık ki YÖK olarak biz süreci sayılarla yönetmeye çalıştık. Yani talep varsa kontenjan artır, talep yoksa kontenjan azalt. Bu belki bazı programlarımız için hala uygun olabilir. Ama bu öncelikli ve stratejik alanlarımız için, kesinlikle başka yeni ve yenilikçi çözümler üretebilmeliyiz. Bunun için yakın zamanda kamuoyu ile şu şekilde bir bilgi paylaşımımız olmuştu. Tarım ve gıda, ülkemiz için stratejik bir alan. Üç tarafı denizlerle çevrili ülkemizde su ürünleri ihmal edilirse bu zenginliğimiz yok olma, daha sonra da bu alanların başkaca ülkelerin ilgisine açılma tehlikesi var. Bu alanlar bilimsel ele alınıp, geliştirilmeli. Nitelikli öğrenci talebinin yükselmesi için bazı sıradışı kararlar alacağız. Değerli Katılımcılar, Değerli Basın Mensupları, Bugün sizlerle bunun için biraraya gelmiş bulunuyoruz. Ancak bugüne gelmeden yaklaşık 1 yıla yakın zamandır bu konuda YÖK de yoğun olarak çalıştık. Bununla ilgili mevzuatsal düzenlemeler gerçekleştirdik. Bu konuda da hem kendi Dairelerimize ve hem de Maliye Bakanlığımıza çok teşekkür ediyoruz. Bugün sizlerle çok önemli ve heyecan verici bir gelişmeyi açıklamak istiyorum. Bu yıl, biraz önce isimlerini belirtmiş olduğum ziraat, orman ve su ürünleri odaklı programlarımızı tercih ederek yerleştirilecek ilk üç sıradaki öğrencilerimize eğitim süreleri boyunca burs verilecektir. Konunun doğru 5
anlaşılması için açıklık getirmek istiyorum. 2016 LYS sistemimizde Tarım, Ziraat, Orman ve Su Ürünleri alanında devlet üniversitelerimizde toplam 210 programımız bulunmaktadır. Bunların her birisine ilk üç sırada yerleşecek öğrencilerimizin hepsi, yani toplam 630 öğrencimiz bu burs imkanından faydalanabilecektir. Bu şekilde sadece belirli üniversitelerimiz için değil, tüm üniversitelerimize yerleşen başarılı öğrencilerimizi desteklemiş olacağız. Bu öğrencilerimize ödenecek burs miktarı ise aylık 600 TL olup, bu burs 12 ay boyunca ödenecektir. Sürecin ayrıntıları konusunda toplantımızın ilerleyen kısmında sizleri bilgilendiriyor olacağız. Bunun YÖK olarak gerçekleştirebileceğimiz önemli bir girişim olduğu görüşündeyiz. Tabii ki süreç sadece bununla, bu tedbirle de sınırlı kalmayacak. Bu kararımız bu alanlara yönelik iyileştirici bir tedbirdir. Bu kararımızın bir kısmı ilgili bakanlık ve diğer kurumlarca alınacak bir dizi başkaca karar ve uygulamalarla desteklenirse ülkemiz için hayati önem taşıyan bu alanlar önemine uygun değeri kazanacaktır. Bu kapsamda yakın zamanda başlatmış olduğumuz stratejik bir girişimimizden de daha bahsetmek istiyorum. 9 Haziran tarihinde 2006 yılından sonra kurulan 55 Üniversitemizin Rektörleri ve Kalkınma Bakanımız Sn. Lütfi Elvan ın katılımları ile Üniversitelerimizin Bölgesel Kalkınma Odaklı Misyon Farklılaşması ve İhtisaslaşması toplantımızı gerçekleştirdik. Bu çalışmamız kapsamında 5 pilot üniversitemizi ve ihtisaslaşacakları alanları Ekim ayına kadar belirleyeceğiz ve bu üniversitelerimiz için hem YÖK, hem de Kalkınma Bakanlığımız olarak özel destek ve teşviklerimiz olacak. Daha sonra da bu sürece diğer üniversitelerimiz dahil olacaklardır. Özellikle bu üniversitelerimiz için bölgesel gelişimimiz için önemli olan Gıda, Su, Orman alanlarının da odak olmasını bekliyoruz. Bu kapsamda üniversitelerimizin kurumsal 6
değerlendirmeleri ise yine yakın zamanda oluşturduğumuz Kalite Kurulumuz tarafından gerçekleştirilecektir. Diğer bir girişimimiz ise Proje Tabanlı Mevlana Programımız. Biliyorsunuz bu yıl ilk kez başlattık. Bu programımız sadece belli ülkeler değil, Erasmus Programı kapsamında değişim yapılan ülkeler de dahil tüm ülkelere açık. Ancak her alanda değil, ülkemiz için belirlemiş olduğumuz öncelikli alanlara yönelik. Bugün sizlerin temsil ettiğiniz alanlar da, bu kapsamda değerlendirilebilecektir. Bu şekilde de programlarınızın kalite odaklı faaliyetleri sadece ulusal düzeye değil, uluslararası düzeye de taşınabilecektir. Bunlar bizim Yeni YÖK olarak Tarım, Ziraat, Orman ve Su Ürünleri alanları ile sizlerin gündemine getirdiğimiz girişim ve faaliyetlerimiz. Tabii ki bunları yeterli görmüyoruz. Özellikle sürdürülebilirlik açısından daha kalıcı girişimlerimiz olmalı. Bu kapsamda da sizlerin görüş ve önerilerine ihtiyaç duyuyoruz. Ama beklentimizi açık ve net bir şekilde bir kez daha belirtmek istiyorum, somut, niteliği ve kaliteyi arttırıcı görüş ve öneriler; bunlara hepimiz sonuna kadar açığız. Değerli Katılımcılar, Değerli Basın Mensupları, Paylaşmış olduğum bu stratejik bakış kapsamında, önümüze iddialı ama gayretle ve birlikte çalışıldığında erişilebileceğimiz hedeflerimiz var. Geldiğimiz noktada, önemli mesafeler aldığımızı söyleyebilirim ve bu kapsamda da elde ettiğimiz sonuçların, daha sonrası için de hepimizi umutlandırdığı ve yükseköğretim sistemimizi küresel rekabet ortamında daha da güçlendiriyor olacağı görüşündeyim. 7
Tekrar bugünkü Toplantımızın verimli geçmesini, tarım, ziraat, orman ve su ürünleri programlarına ilk üç sırada yerleşecek öğrencilerimize eğitim sürelerince burs verilmesine yönelik aldığımız kararın yükseköğretim sistemimize ve ülkemizin yükseköğretim odaklı kalkınmasına katkılar sağlamasını ve hayırlara vesile olmasını dilerim. 8