HALK BANDI (CB) TELSIZ CIHAZLARNIN PERFORMANS STANDARTLARI VE ÖLÇME YÖNTEMLERI HAKKINDA YÖNETMELIK (TGM-ST-002) Bakanlar Kurulu Kararinin Tarihi : 29/1/1993 No: 93/4075 Dayandigi Kanunun Tarihi : 5/4/1983 No: 2813 Yayimlandigi R.Gazetenin Tarihi : 24/2/1993 No: 21506 Yayimlandigi Düsturun Tertibi : 5 Cildi:32 S: BIRINCI KISIM Genel Hükümler BIRINCI BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Terimler Amaç Madde 1 - Bu Yönetmeligin amaci, 26.960-27.410 MHz frekans bandinda çalisan 10 khz kanal aralikli analog ses haberlesmesinde kullanilan açisal ve/veya genlik modülasyonlu halk bandi (CB) telsiz cihazlarinin performans standartlarini ve ölçme yöntemlerini belirlemek, imalat ve ithalatta bu standartlara uygunlugun ülke düzeyinde yürütülmesini saglamaktir. Kapsam Madde 2 - Bu Yönetmelik 2813 sayili Telsiz Kanununa göre kamu kurum ve kuruluslari ile gerçek ve tüzel kisiler tarafindan yurtiçinde imal veya yurtdisindan ithal edilen halk bandi (CB) telsiz cihazlarini kapsar. Hukuki Dayanak Madde 3 - Bu Yönetmelik 2813 sayili Telsiz Kanununun 4 üncü maddesinin (e) bendi ve 9 uncu maddesinin son fikrasi ile 29 uncu maddesinin birinci fikrasi hükmüne dayanilarak hazirlanmistir. Terimler Madde 4 - Bu Yönetmelikde geçen terimlerden; a) "CCIR" :Uluslararasi Telsiz Danisma Komitesini, b) "CCITT" :Uluslararasi Telgraf ve Telefon Danisma Komitesini, c) "ETSI " :Avrupa Telekomunikasyon Standartlari Enstitüsünü, d) "SINAD" :Standart sinyal/gürültü oranini, e) "emf" :Elektromotiv kuvveti, f) "Idare" :Telsiz Genel Müdürlügünü, g) "Offset":Alici veya vericinin merkez frekansinin herhangi bir frekansa olan uzakligini, h) "Halk Bandi CB Telsizi" : 26.960-27.410 MHz frekans bandi içinde enterferanslara karsi korunmayan, belirli kanal frekanslarina ayarli olarak sinirlanmis güçlerde kullanilan sabit, mobil ve el telsizlerini, Ifade eder.
IKINCI KISIM Basvuru Esaslari, Test Güç Kaynagi, Çevresel ve Elektriksel Test Sartlari BIRINCI BÖLÜM Test ve Ölçüm Basvuru Esaslari Basvuru Esaslari Madde 5 - Bu Yönetmelik kapsaminda yer alan CB telsiz cihazlarinin ilk defa imal veya ithalinden önce bir adet numune cihaz ile Telsiz Genel Müdürlügüne müracaat edilerek, standartlara uygunluk test ve ölçümlerinin yaptirilmasi ve uygunluk belgesi alinmasi zorunludur. Standartlara uygunluk belgesinin alinmasindan sonra imalat ve ithalata izin verilir.imalat ve ithalati müteakip Idarece belirlenecek miktarda numune alinarak ayrica teste tabi tutulur. Yapilan imalat ve gerçeklestirilen ithalatta, cihazin tip, model veya teknik özelliklerinde degisiklik yapilmasi halinde de ayni islem uygulanir. Tip onayi için yapilacak test ve ölçümlerde ETSI'nin usul ve uygulamalari esas alinir. Standartlara uygunluk test ve ölçümleri için yapilacak müracaatlarda asagidaki hususlar aranir. a) Test ve Ölçüm basvurulari "Test Basvuru Formu" ile yapilacaktir. b) Test ve Ölçümleri yapilacak telsiz cihazlarina ait her türlü teknik bilgiyi, kullanma açiklamalarini ve devre semalarini içeren dokümanlar cihazla birlikte teslim edilecektir. c) Test ve Ölçümler için gereken her çesit özel aksesuarlar testi müteakip iade edilmek üzere cihazla birlikte teslim edilecektir. d) Test ve ölçüm için teslim edilecek cihazlarin üzerinde üretici firma tarafindan verilmis marka, model ve seri numaralarini gösteren orjinal etiketler bulunacaktir. IKINCI BÖLÜM Test Güç Kaynagi ve Ölçüm Noktalari Test Güç Kaynagi Madde 6 - Standartlara uygunluk test ve ölçümleri süresince test edilecek cihaz, 8 inci madde ile 9 uncu maddenin (c) bendinde belirtilen voltaj degerlerini saglayan bir test güç kaynagi ile beslenecek ve test güç kaynaginin iç empedansinin ölçüm sonuçlarina etkisi ihmal edilebilir düzeyde olacaktir. Ölçüm Noktalari Madde 7 - Test güç kaynagindan saglanacak nominal çalisma voltaji, test edilecek cihazin giris terminalinde ölçülecektir. Normal Test Sartlari ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Çevresel Test Sartlari
Madde 8 - Normal test sartlari altinda sicaklik, bagil nem ve test güç kaynagi voltajlari asagida belirtilen degerleri saglayacaktir. a) Sicaklik : + 15 C ile + 35 C arasinda b) Bagil Nem : % 20 ile % 75 arasinda c) Test Güç Kaynagi Voltajlari, 1 - Sehir sebekesinden beslenen cihazlar için normal test voltaji, sebekenin nominal voltajina esit ve sebeke frekans degisimi de maksimum ± 1 Hz olacaktir. 2 - Araçlarda kullanilan akü tipi bataryalar ile beslenen cihazlar için normal test voltaji, batarya nominal voltajinin 1.1 kati olacaktir. 3 - Diger güç kaynaklari ve bataryalar ile beslenen cihazlar için normal test voltaji, üreticinin belirttigi nominal voltaj degeri olacaktir. 4 - Test ve ölçümler süresince test güç kaynagi voltaji sürekli kontrol edilecek ve her teste baslamadan önce ölçülen nominal voltaj degerinin ±% 3 tolerans araliginda olmasi saglanacaktir. Özel Test Sartlari Madde 9 - Özel test sartlari altinda sicaklik, bagil nem ve test güç kaynagi voltajlari asagida belirtilen degerleri saglayacaktir. a) Sicaklik : - 10 C ile + 55 C arasinda b) Bagil Nem : + 55 C de % 75 c) Test Güç Kaynagi Voltaji, 1 - Sehir sebekesinden beslenen cihazlar için özel test voltaji, nominal sebeke voltajinin ±% 10'u degerinde olacaktir. 2 - Araçlarda kullanilan akü tipi bataryalar ile beslenen cihazlar için özel test voltajlari, batarya nominal voltajinin 1.3 ve 0.9 katlari olacaktir. 3 - Leclanche veya lithium tipi bataryalar ile beslenen cihazlar için özel test voltaji batarya nominal voltajinin 0.85 kati olacaktir. 4 - Mercury veya nickel cadmium tipi bataryalar ile beslenen cihazlar için özel test voltaji batarya nominal voltajinin 0.9 kati olacaktir. 5 - Diger güç kaynaklari ve bataryalar ile beslenen cihazlar için özel test voltaji üreticinin belirttigi, cihazin çalisabilecegi minimum voltaj degeri olacaktir. 6 - Test ve ölçümler süresince test güç kaynagi voltaji sürekli kontrol edilecek ve her teste baslamadan önce ölçülen nominal voltaj degerinin ±% 3 tolerans araliginda olmasi saglanacaktir. Özel Sartlarda Test Yöntemi Madde 10 - Özel sartlarda test ve ölçümü yapilacak cihazlara uygulanacak test yöntemi asagida belirtilmistir. a) Test edilecek cihaz çevre sartlari test dolabina yerlestirilecek, isi ve nem dengesi elde edilmeden ölçümlere baslanilmayacak ve bu süre zarfinda cihaz kapali konumda tutulacaktir. b) Bagil nem, asiri yogunlasmaya neden olmamak için test süresince sürekli kontrol edilecektir. c) Üst sicaklik degeri için cihaz 1 dakika verici konumunda ve 4 dakika alici konumunda çalistirilarak özel test sartlari altinda yapilmasi gereken ölçümler mevcut sartlar degistirilmeden yapilacaktir.
d) Alt sicaklik degeri için cihaz 1 dakika alici durumunda çalistirilacak ve özel test sartlari altinda yapilmasi gereken ölçümler mevcut sartlar degistirilmeden yapilacaktir. e) Özel test sartlari altinda yapilmasi gerekli ölçümler 9 uncu maddede belirtilen voltaj degerleri için ayri ayri yapilacaktir. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Elektriksel Test Sartlari Test Sinyal Kaynaklari Madde 11 - Aliciya uygulanacak olan sinyal kaynaklari, alici terminaline 50 ohm'luk empedans gösterecek sekilde baglanacak alici girisindeki test sinyallerinin seviyesi emf olarak ifade edilecek ve içmodülasyon ve gürültü seviyelerinin ölçüm sonuçlarina etkisi ihmal edilebilir düzeyde olacaktir. Vericiye uygulanacak ses frekans sinyal kaynagi, aksi belirtilmedikçe vericinin mikrofon giris terminaline uygulanacaktir. Alici Gürültü Kesme Fonksiyonu (squelch) Madde 12 - Test edilecek cihazin gürültü kesme fonksiyonu, test ve ölçümler süresince kapali konumda tutulacaktir. Alici Maksimum Ses Çikis Gücü Madde 13 - Alici maksimum ses çikis gücü, cihazin imalatçisi tarafindan belirtilen ve bu Yönetmelikde yer alan tüm sartlari karsilayabilecek maksimum ses çikis gücü olacaktir. Bu deger belirtilmemisse alici maksimum ses çikis gücü ölçümü, alicinin normal sartlarda çalistigi hoparlörün empedansina esit rezistif bir yük üzerinden yapilacaktir. Hoparlör empedansi cihazin üreticisi tarafindan belirtilecektir. Standart Test Modülasyonu Madde 14 - Modülasyon çesidine bagli olarak standart test modülasyonu asagida belirtilen sekilde seçilecektir. a) Açisal modülasyonlu cihazlar için modülasyon frekansi 1 khz ve frekans sapmasi ± 1.2 khz olacaktir. b) Genlik Modülasyonlu cihazlar için modülasyon frekansi 1 khz ve modülasyon derinligi de % 30 olacaktir. Standart Giris Sinyali Madde 15 - Alici ölçümlerinde uygulanacak standart giris test sinyali test edilecek cihazin nominal kanal frekansinda ve 14 üncü maddede belirtilen standart test modülasyonlu olacaktir. Ön Vurgu/Ard Vurgu (Pre-emphasis/De-emphasis) Madde 16 - Açisal modülasyonlu cihazlarda ön vurgu/ard vurgu özelligi mevcut ise, verici ölçümleri uygun ard vurgu degerine set edilmis bir test alicisi ile yapilacaktir. Alici ölçümleri süresince test edilecek cihazin ard vurgu özelligi devrede olacaktir. Suni Anten
Madde 17 - Verici test ve ölçümleri, cihazin anten terminaline 50 ohm'luk reaktif olmayan ve yayin özelligi bulunmayan bir suni yük baglanarak yapilacaktir. Sofometrik Filtre (Psophometric Filter) Madde 18 - Açisal modülasyonlu cihazlarin alici parametrelerinin ölçümleri CCITT'nin 0.41 numarali tavsiye kararinda (Redbook 1984) açiklanan sartlari saglayan sofometrik filtre (Telephone Psophometric Weighting Network) üzerinden yapilacaktir. Ses Ayari Madde 19 - Aksi belirtilmedikçe alici ölçümlerinde test edilecek cihazin ses ayari 13 üncü maddede belirtilen alici maksimum ses çikis gücünün yaklasik % 50'si elde edilecek sekilde yapilacaktir. Cihazin ses ayari kademeli ise, ilk kademe seçilecektir. ÜÇÜNCÜ KISIM Halk Bandi Telsiz Cihazlarinin Ortak Karakteristikleri BIRINCI BÖLÜM Çalisma Frekanslari, Kanal Adedi, Modülasyon Tipleri ve Kullanima iliskin özellikler Frekans Bandi ve Kanal Araligi Madde 20- Maksimum çalisma frekans bandi 26.960-27.410 MHz arasinda ve kanal araligi 10 khz olacaktir. Tasiyici Frekanslari Madde 21- Kanal numaralarina karsilik gelen tasiyici frekanslari Tablo- 1'de gösterilen degerlerin disinda olmayacak ve gönderme ve alma ayni kanal üzerinden yapilacaktir (tek frekansli simpleks haberlesme). Kanal No Tasiyici Frekanslar Kanal No Tasiyici Frekanslar 1 26.965 MHz 21 27.215 MHz 2 26.975 MHz 22 27.225 MHz 3 26.985 MHz 23 27.235 MHz 4 27.005 MHz 24 27.245 MHz 5 27.015 MHz 25 27.255 MHz 6 27.025 MHz 26 27.265 MHz 7 27.035 MHz 27 27.275 MHz 8 27.055 MHz 28 27.285 MHz 9 27.065 MHz 29 27.295 MHz 10 27.075 MHz 30 27.305 MHz 11 27.085 MHz 31 27.315 MHz 12 27.105 MHz 32 27.325 MHz 13 27.115 MHz 33 27.335 MHz 14 27.125 MHz 34 27.345 MHz
15 27.135 MHz 35 27.355 MHz 16 27.155 MHz 36 27.365 MHz 17 27.165 MHz 37 27.375 MHz 18 27.175 MHz 38 27.385 MHz 19 27.185 MHz 39 27.395 MHz 20 27.205 MHz 40 27.405 MHz Tablo 1 : Kanal numaralari ve tasiyici frekanslari Kanal Adedi Madde 22 - Cihazlarda Tablo-1'de belirtilen frekanslara uymak kaydi ile izin verilen her modülasyon türü için maksimum 40 kanal bulunacaktir. Modülasyon Tipi Madde 23 - Cihazlarda açisal modülasyon (frekans veya faz modülasyonu, FM/PM) veya genlik (çift yan band AM) modülasyonu veya bir modülasyon seçme anahtari ile ayrilmak suretiyle her iki modülasyon türü birlikte kullanilabilir. Alma-Gönderme Seçme Düzeni Madde 24 - Alma ve gönderme durumlarinin seçilmesi, basili tutuldukça cihazi gönderme durumuna, birakildiginda alma durumuna geçiren bas-konus anahtari ve/veya konusuldugu sürece cihazi gönderme durumuna, konusma kesildiginde alma durumuna geçiren ses uyarmali anahtar yardimiyla saglanacaktir. Eger ses uyarmali anahtar teknigi, kullaniliyor ise; anahtarlama islemi çevredeki akustik gürültülerden etkilenmeyecektir. Akustik gürültü esik seviyesi cihazin kullanicisi tarafindan degistirilemeyecektir. Diger Cihazlara Baglanabilirlik Madde 25 - Halk bandi telsiz cihazlari, hiçbir sekilde herhangi bir alici veya verici cihaza baglanarak müstereken kullanilamayacaktir. Cihazda, harici veya dahili mikrofon veya seçmeli çagri modül girisi disinda herhangi bir modülasyon kaynagina baglanabilme imkani saglayan dahili veya harici giris terminali veya baglanti noktasi bulunmayacaktir. 32 nci maddede belirtilen standart degerleri saglamak kaydiyla seçmeli çagri imkani bulunabilir. Çok Kanalli Cihazlar Madde 26 - Çok kanalli cihazlar için asagidaki hususlar saglanacaktir. a) Cihazin frekans bandinin kullanicisi tarafindan fiziki veya elektriksel sekilde genisletilmesi veya kanal adedinin arttirilmasi mümkün olamayacaktir. b) Verici frekans üretimi PLL ve/veya sentezleyici sistem kullanilarak yapiliyor ise giris kodlari sadece Tablo-1'de verilen frekanslari seçecek sekilde belirlenecek, ayrica senkronizasyon saglanamadigi sürece cihazin verici konumuna geçisi otomatik olarak engellenecektir. DÖRDÜNCÜ KISIM Açisal Modülasyonlu Halk Bandi Telsiz Cihazlarinin Verici ve Alici Test ve Ölçümleri BIRINCI BÖLÜM
Verici Parametreleri, Ölçme Yöntemleri ve Standart Degerleri Frekans Hatasi (Frequency Error), Ölçme Yöntemi ve Standart Degerleri Madde 27 - Frekans hatasi, vericinin modülasyonsuz durumda ölçülen tasiyici frekans degeri ile nominal frekansi arasindaki farktir. a) Ölçme Yöntemi: Verici suni antene baglanacak ve modülasyonsuz durumda tasiyici frekansi bir frekans sayici kullanilarak ölçülecektir. Ölçümler ayrica, 9 uncu maddede belirtilen özel test sartlari altinda da 10 uncu maddede belirtilen test yöntemine göre tekrar edilecektir. b) Standart Degerler: Normal ve özel test sartlari altinda frekans hatasi maksimum ± 0.6 khz olacaktir. RF Çikis Gücü(Transmitter Carrier Power), Ölçme Yöntemi ve Standart Degerleri Madde 28 - RF çikis gücü, modülasyonsuz durumdaki RF tasiyicinin bir periyodu süresince 17 nci maddede belirtilen suni antene aktarilan ortalama güç degeridir. a) Ölçme Yöntemi : Verici suni antene baglanacak ve bu antene aktarilan ortalama güç degeri ölçülecektir. Ölçümler ayrica, 9 uncu maddede belirtilen özel test sartlari altinda da 10 uncu maddede belirtilen test yöntemine göre tekrar edilecektir. b) Standart Degerler : Normal ve özel test sartlari altinda RF çikis gücü maksimum 4 W olacaktir. Cihaz, kullanicisi tarafindan bu güç limitinin üzerindeki bir çikis gücü degerine ayarlanamayacak sekilde dizayn edilmis olacaktir. Frekans Sapmasi (Frequency Deviation), Ölçme Yöntemi ve Standart Degerleri Madde 29 - Frekans sapmasi, vericinin modülasyonlu RF sinyalinin anlik frekansi ile modülasyonsuz tasiyici frekansi arasindaki maksimum farktir. a) Ölçme Yöntemi : Frekans sapmasi ölçümü, 8 nci maddede belirtilen normal test sartlari altinda asagidaki yöntemle yapilacaktir. 1 - Verici çikis terminali 50 ohm'luk uygun bir zayiflatici üzerinden, vericiden kaynaklanabilecek içmodülasyon ürünleri ve harmoniklerden dolayi olusacak sapma ile birlikte maksimum frekans sapmasini ölçebilme kabiliyetine sahip sapmametreye (deviation meter) baglanacaktir. 2 - Vericinin ses giris terminaline frekansi 1250 Hz ve seviyesi standart sapma seviyesinin 20 db üzerinde olan bir test modülasyon sinyali uygulanacaktir. 3 - Ölçümler 300Hz - 10kHz modülasyon frekansi araliginda degisik kademelerde tekrarlanacaktir. 4 - Her modülasyon frekansi için ölçülen en yüksek sapma seviyesi maksimum frekans sapmasi olarak kaydedilecektir. b) Standart Deger : Maksimum frekans sapmasi ± 2 khz'den fazla olmayacaktir.
Istenmeyen Genlik Modülasyonu (Unwanted Amplitude Modulation), Ölçme Yöntemi ve Standart Degerleri Madde 30 - Modülasyonlu RF sinyali üzerindeki istenmeyen genlik modülasyonu etkileridir. a) Ölçme Yöntemi : Istenmeyen genlik modülasyonu ölçümü, maksimum sapma ile modüle edilmis vericide 8 inci maddede belirtilen normal test sartlari altinda asagidaki yöntemle yapilacaktir. 1 - Verici çikis terminali 50 ohm'luk uygun bir zayiflatici üzerinden, vericiden kaynaklanabilecek iç modülasyon ürünleri ve harmoniklerden dolayi olusacak genlik modülasyonu ile birlikte maksimum genlik modülasyonunu ölçebilme kabiliyetine sahip bir genlik modülasyonu ölçüm cihazina (Amplitude Modulation Meter) baglanacaktir. 2 - Vericinin ses giris terminaline frekansi 1250 Hz ve seviyesi standart sapma seviyesinin 20 db üzerinde olan bir test modülasyon sinyali uygulanacaktir. 3 - Ölçümler 300Hz - 10kHz araliginda degisik kademelerde tekrarlanacaktir. b) Standart Deger : Maksimum istenmeyen genlik modülasyonu % 5'den fazla olmayacaktir. Yan Kanal Gücü (Adjacent Channel Power), Ölçme Yöntemi ve Standart Degerler Madde 31 - Yan kanal gücü, nominal kanalda çalisan modülasyonlu bir vericinin toplam çikis gücünün, alt ve üst yan kanallarin band genisligi içerisinde kalan kismidir. I - Yan kanal gücü ölçümünde kullanilacak güç ölçüm alicisinin karakteristikleri : Yan kanal gücü ölçümü, karistirici (mixer), IF filtresi, osilatör, yükselteç, degistirilebilir zayiflatici ve rms deger göstergesinden olusan ve asagidaki karakteristikleri saglayan bir güç ölçüm alicisi kullanilarak yapilacaktir. Rms deger göstergeli degistirilebilir zayiflatici yerine db olarak kalibre edilmis bir rms voltmetre de rms deger göstergesi olarak kullanilabilir. a) IF Filtresi : IF filtresi sekil - 1'de belirtilen seçicilik karakteristiklerinin limitleri içerisinde olacak ve Tablo-2'de gösterilen degerleri karsilayacaktir. db D4 90 D4 Tasiyiciya Tasiyicidan yakin D3 26 D3 uzak D2 6 D2 2
Sekil 1: IF filtre karakteristigi D1 0 D1 khz Zayiflatma Noktalari Frekans Ayrimlari Tasiyiciya Yakin Toleranslar Tasiyicidan Uzak Toleranslar D1 (2 db) 3 khz + 1.35 khz ± 2 khz D2 (6 db) 4.25 khz + - 0.1 khz ± 2 khz D3 (26 db) 5.5 khz - 1.35 khz ± 2 khz D4 (90 db) 9.5 khz - 5.35 khz + 2 khz, - 6kHz Tablo 2: Güç ölçüm alicisinin seçicilik karakteristikleri Filtrenin 90 db zayiflatma noktalari disindaki minimum zayiflatmasi 90 db ve daha fazla olacaktir. b) Degistirilebilir zayiflatici : Degistirilebilir zayiflatici 1 db'lik çözümleme ile minimum 80 db'lik zayiflatma araligina sahip olacaktir. c) Rms Deger Göstergesi : Güç ölçüm alicisinin rms deger göstergesi, sinüsoidal olmayan isaretlerin tepe degerleri ile rms degeri arasindaki orani 10:1'e kadar gösterilebilecektir. d) Osilatör ve Yükselteç : Osilatör ve yükselteç düsük gürültülü modülasyonsuz bir vericinin yan kanal gücü ölçümünde, iç gürültüsünün ölçüm sonuçlarina etkisi ihmal edilmek kaydiyla, osilatörün tasiyicisinin seviyesine nazaran -80 db ve daha düsük seviyeleri ölçebilecek sekilde dizayn edilmis olacaktir. II- Ölçme Yöntemi : Yan Kanal Gücü ölçümü 8 inci maddede belirtilen normal test sartlari altinda asagida belirtilen yöntemle yapilacaktir. a) Verici, 28 inci maddede ölçülen RF çikis gücünde çalistirilacak ve güç ölçüm alicisi girisine 50 ohm'luk empedans gösterecek sekilde baglanacaktir. b) Verici ses giris terminaline frekansi 1250 Hz ve seviyesi standart sapmanin elde edildigi seviyenin 20 db üzerinde olan bir test modülasyon sinyali uygulanacaktir. c) Güç ölçüm alicisinin frekansi vericinin nominal frekansindan ± 5.75 KHz offset'li frekanslara ayarlanacak ve bu frekanslardaki güç seviyeleri ölçülecek ve ölçülen degerler yan kanal gücü olarak kaydedilecektir. d) Cihazin ayrica harici mikrofon baglanti girisi mevcut ise yukaridaki islemler bu mikrofon girisine modülasyon frekansi 1250 Hz ve seviyesi 1.5 Volt olan test modülasyon sinyali uygulanarak da tekrar edilecektir. III - Standart Deger : Yan kanal gücü maksimum 20 µw olacaktir. Istenmeyen Yayinlar (SpuriousEmissions), Ölçme Yöntemi ve Standart Degerleri Madde 32 - Istenmeyen yayinlar, vericinin tasiyici frekansinin modülasyonu sonucunda olusan emisyon band genisliginin disindaki frekanslarda olusan yayinlardir.
a) Ölçme Yöntemi : Istenmeyen yayinlar ölçümü 8 inci maddede belirtilen normal test sartlari altinda asagidaki yöntemle yapilacaktir. 1 - Vericinin çikisi 50 ohm'luk uygun bir zayiflatici üzerinden test alicisina veya amaca uygun bir spektrum analizöre baglanacaktir. 2 - Verici modülasyonsuz durumda iken ölçümler vericinin nominal tasiyici frekansi ve modülasyondan kaynaklanan yan band frekanslari hariç tutulmak kaydiyla 9kHz - 2GHz araliginda yapilacaktir. Bu araliklarda vericiden kaynaklandigi tesbit edilen istenmeyen yayin seviye ve frekanslari ölçülecek, bu seviyeler içerisinden en yüksek degere sahip yayin seviyesi istenmeyen yayin seviyesi olarak kaydedilecektir. 3 - Istenmeyen yayin ölçümleri verici bekleme (stand-by) durumunda iken de tekrar edilecektir. Standart Degerler : Istenmeyen yayin gücü Tablo-3'de belirtilen frekans araliklari için karsilarinda gösterilen degerlerden fazla olmayacaktir. Frekans Istenmeyen Yayin Gücü (max) Araligi Verici Bekleme 47-68 MHz 4 nw 2 nw 87.5-118 MHz 4 nw 2 nw 174-230 MHz 4 nw 2 nw 470-862 MHz 4 nw 2 nw Tablo 3: Istenmeyen yayin gücü standart degerleri Tablo - 3'de belirtilen frekans bandlari disindaki frekanslarda olusabilecek istenmeyen yayinlarin gücü frekans araliklarina bagli olarak Tablo-4'de verilen degerlerden fazla olmayacaktir. Frekans Araligi Verici Durumunda (max) Bekleme Durumunda (max) 9 khz - 1 GHz 0.25 µw (-36 DBm) 2 nw (-57 dbm) 1 GHz - 2 GHz 1µW (-30 dbm) 20 nw (-47 dbm) Tablo 4: Istenmeyen yayin gücü standart degerleri. AF Harmonik Distorsiyonu (AF Harmonic Distortion), Ölçme Yöntemi ve Standart Degeri Madde 33 - AF harmonik distorsiyonu, modülasyon sinyalinin vericinin "AF" ve "RF" devrelerinden geçerken harmoniklerinde olusan degisimdir. a) Ölçme Yöntemi : AF harmonik distorsiyonu ölçümü 8 inci maddede belirtilen normal test sartlari altinda asagidaki yöntemle yapilacaktir. 1 - Verici ses giris terminaline frekansi 1 khz ve seviyesi standart sapma elde edilecek seviyede olan bir test modülasyon sinyali uygulanacaktir. 2 - Ölçüm, verici çikis terminali, test alicisina veya distorsiyon metreye baglanarak yapilacak ve kaydedilecektir. b) Standart Deger : AF harmonik distorsiyonu maksimum % 10 olacaktir.
IKINCI BÖLÜM Alici Parametreleri, Ölçme yöntemleri ve Standart Degerleri Maksimum Kullanilabilir Hassasiyet (Maximum Usable Sensitivity), Ölçme Yöntemi ve Standart Degerleri Madde 34 - Maksimum kullanilabilir hassasiyet, alici çikisinda 13 üncü maddede belirtilen maksimum ses çikis gücünün en az % 50 'sini ve 20 db'lik SINAD oranini olusturan standart test modülasyonlu RF sinyalinin alici girisinde ölçülen minimum seviyesidir. a) Ölçme Yöntemi : Maksimum kullanilabilir hassasiyet ölçümü 8 inci maddede belirtilen normal test sartlari altinda asagida belirtilen yöntemle yapilacaktir. 1- Alici giris terminaline 15 inci maddede belirtilen standart giris sinyali maksimum kullanilabilir hassasiyet limit degeri olan 6dBµV (emf) seviyesinde uygulanacaktir. 2- Alici çikis terminali uygun bir AF çikis yükü ve 18 inci maddede özellikleri belirtilen sofometrik filtre üzerinden SINAD Metreye baglanacaktir. 3- Alici ses ayari 19 uncu maddede belirtilen sekilde yapilacaktir. 4- Giris sinyali seviyesi alici çikisinda 20 db SINAD orani elde edilecek sekilde ayarlanacak ve bu deger maksimum kullanilabilir hassasiyet olarak kaydedilecektir. b) Standart Deger : Maksimum kullanilabilir hassasiyet 6dBµV emf (2.0µV) den fazla olmayacaktir. Yan Kanal Seçiciligi (Adjacent Channel Selectivity), Ölçme Yöntemi ve Standart Degeri Madde 35- Alicinin,nominal çalisma frekansindaki modülasyonlu bir RF sinyalini yan kanalinda mevcut modülasyonlu RF sinyalinden belirli bir seviyeden daha fazla etkilenmeksizin alabilme özelligidir. a) Ölçme Yöntemi : Yan kanal seçiciligi ölçümü,8 inci maddede belirtilen normal test sartlari altinda asagida belirtilen yöntemle yapilacaktir. 1- Bu ölçümde iki adet sinyal jeneratörü,bir adet üç girisli baglanti elemani ve SINAD metre kullanilacaktir. 2- Baglanti elemaninin uçlarina test edilecek alici nominal kanal frekansina ayarli sinyal jeneratörü ve suni anten baglanacaktir.alici çikis terminali de uygun rezistif yük ve sofometrik filtre üzerinden SINAD metreye baglanacaktir. 3- Baglantilarda uygun empedansli ve esit uzunluklu koaksiyel kablolar kullanilacaktir. 4- Bu sartlar altinda 34 üncü maddede belirtilen yöntemle 20 db SINAD orani için maksimum kullanilabilir hassasiyet ölçümü yapilacak ve kaydedilecektir. 5- Suni anten çikarilarak yerine alicinin yan kanal frekanslarini üretecek ikinci sinyal jeneratörü baglanacaktir. 6- Ikinci sinyal jeneratörü alicinin üst yan kanal frekansina ayarlanacak ve standart sapmada 400 Hz ile modüle edilecektir. Bu sinyal jeneratörünün
RF seviyesi alici çikisinda 14 db SINAD orani elde edilecek sekilde ayarlanacak ve bu seviye kaydedilecektir. 7- Ayni islem ikinci sinyal jeneratörü alicinin alt yan kanal frekansina ayarlanarak tekrar edilecek ve sinyal jeneratörünün RF seviyesi kaydedilecektir. 8-14 db SINAD oraninin elde edildigi seviyeler ile 20 db SINAD oraninin elde edildigi seviye arasindaki db olarak tespit edilen fark degerlerinden küçük olani yan kanal seçiciligi olarak kaydedilecektir. b) Standart Deger : Yan kanal seçiciligi minimum 60 db olacaktir. Iç Modülasyon Bastirmasi (Intermodulation Response Rejection), Ölçme Yöntemi ve Standart Degeri Madde 36 - Iç modülasyon bastirmasi, nominal kanal frekansi ile aralarinda özel frekans iliskisi bulunan iki veya daha fazla sayida istenmeyen sinyal mevcut iken alicinin, nominal frekansli istenen modülasyonlu sinyali belirli bir seviyeden daha fazla performans kaybina ugramaksizin alabilme özelligidir. a) Ölçme Yöntemi : Iç modülasyon bastirmasi ölçümü 8 inci maddede belirtilen normal test sartlari altinda asagidaki yöntemle yapilacaktir. 1 - Bu ölçümde üç adet sinyal jeneratörü, bir adet dört girisli baglanti elemani ve SINAD metre kullanilacaktir. 2 - Baglanti elemaninin uçlarina test edilecek alici, nominal kanal frekansina ayarli sinyal jeneratörü ve suni antenler (iki adet) baglanacaktir. Alici çikis terminali de uygun rezistif yük ve sofometrik filtre üzerinden SINAD metreye baglanacaktir. 3 - Bu sartlar altinda 34 üncü maddede belirtilen yöntemle 20 db SINAD orani için maksimum kullanilabilir hassasiyet ölçümü yapilacak ve kaydedilecektir. 4 - Suni antenler çikarilarak yerine ikinci ve üçüncü sinyal jeneratörleri baglanacaktir. 5 - Ikinci sinyal jeneratörü modülasyonsuz durumda olacak. RF seviyesi birinci sinyal jeneratörünün RF seviyesinin 54 db üzerinde ve frekansi da alicinin nominal kanal frekansinin 20 khz üzerinde ayarlanacaktir. 6 - Üçüncü sinyal jeneratörünün RF seviyesi, birinci sinyal jeneratörünün RF seviyesinin 54 db üzerinde ve frekansi alicinin nominal kanal frekansinin 40 khz üzerinde ayarlanacak ve standart sapmada 400 Hz ile modüle edilecektir. 7 - Ikinci ve üçüncü sinyal jeneratörlerinin RF seviyeleri alici çikisinda 14 db SINAD orani elde edilecek sekilde esit kademelerle ayarlanacak ve kaydedilecektir. 8 - Iç modülasyon bastirmasi 14 db SINAD oraninin elde edildigi seviyeler ile 20 db SINAD oraninin elde edildigi seviye arasindaki db olarak farktir. 9 - Ölçüm, ikinci sinyal jeneratörünün frekansi alicinin nominal kanal frekansinin 40 khz üzerinde ve üçüncü sinyal jeneratörü de 80 khz üzerinde ayarlanarak yukaridaki yöntemle tekrar edilecektir.
10 - Ayni islemler, ikinci ve üçüncü sinyal jeneratörleri alici nominal kanal frekansinin sirasiyla 20/40 khz ile 40/80 khz altindaki frekanslara ayarlanarak da tekrar edilecektir. b) Standart Deger : Iç modülasyon bastirmasi minimum 54 db olacaktir. Alicinin Istenmeyen Yayinlari (Spurious Radiations), Ölçme Yöntemi ve Standart Degerleri Madde 37 - Alici tarafindan üretilen veya yükseltilen, alici ve anteni araciligi ile ortama yayilan istenmeyen yayinlardir. a) Ölçme Yöntemi : 8 inci maddede belirtilen normal test sartlari altinda alici anten terminali 50 Ohm'luk bir zayiflatici üzerinden spektrum analizöre veya güç ölçüm alicisina baglanacak ve 9 khz - 2GHz frekans araliginda alicidan kaynaklanan bütün istenmeyen yayin seviye ve frekanslari ölçülecek ve kaydedilecektir. b) Standart Degerler : Alici istenmeyen yayin gücü seviyeleri Tablo- 5'de verilen degerlerden fazla olmayacaktir. Frekans Araligi Alici Istenmeyen Yayin Gücü (max) 9 khz - 1 GHz 2 nw (- 57 dbm) 1 GHz - 2 GHz 20 nw (- 47 dbm) Tablo 5 : Istenmeyen yayin gücü standart degerleri. BESINCI KISIM Genlik Modülasyonu CB Telsiz Cihazlarinin Verici ve Alici Test ve Ölçümleri BIRINCI BÖLÜM Verici Parametreleri, Ölçme Yöntemleri ve Standart Degerleri Frekans Hatasi (Frequency Error), Ölçme Yöntemi ve Standart Degerleri Madde 38- Frekans hatasi, vericinin modülasyonsuz durumda ölçülen tasiyici frekans degeri ile nominal frekansi arasindaki farktir. a) Ölçme Yöntemi : Verici suni antene baglanacak ve modülasyonsuz durumda tasiyici frekansi bir frekans sayici kullanilarak ölçülecektir. Ölçümler ayrica, 9 uncu maddede belirtilen özel test sartlari altinda da 10 uncu maddede belirtilen test yöntemine göre tekrar edilecektir. b) Standart Degerler : Normal ve özel test sartlari altinda frekans hatasi maksimum ± 0.6 khz olacaktir. RF Çikis Gücü (Carrier Output Power), Ölçme Yöntemi ve Standart Degeri Madde 39-28inci maddede belirtilen ölçme yöntemi uygulanacak ve belirtilen standart deger esas alinacaktir.
Istenmeyen Yayinlar (Conducted Spurious Emissions), Ölçme Yöntemi ve Standart Degeri Madde 40- Vericinin ayarlandigi herhangi bir çalisma kanali frekansi disindaki frekans veya frekanslarda olusabilen istenmeyen yayin etkileridir. a) Ölçme Yöntemi : Istenmeyen yayinlar ölçümü 8 inci maddede belirtilen normal test sartlari altinda asagidaki yöntemle yapilacaktir. 1- Verici çikis terminali uygun bir zayiflatici üzerinden spektrum analizöre baglanacak ve 28 inci maddede ölçülen RF çikis gücü seviyesinde çalistirilacaktir. 2- Vericinin ses giris terminaline frekansi 2500 Hz ve seviyesi % 85 modülasyon derinligi saglayacak seviyede olan test modülasyon sinyali uygulanacaktir. 3- Ölçümler 9 khz-1ghz araliginda yapilacak ve bu aralikta vericiden kaynaklandigi tesbit edilen bütün istenmeyen yayin seviye ve frekanslari kaydedilecektir. b) Standart Deger : Istenmeyen yayinlar verici RF çikis gücünün minimum 50 db altinda olacaktir. AF Harmonik Distorisyonu (AF Harmonic Distortion),Ölçme Yöntemi ve Standart Degeri Madde 41- Verici AF harmonik distorsiyonu modülasyon sinyalinin vericinin "AF" ve "RF" devrelerinden geçerken harmoniklerinde olusan degisimdir. a) Ölçme Yöntemi : 8 inci maddede belirtilen normal test sartlari altinda, verici mikrofon giris terminaline % 1'den daha az distorsiyonlu 1 khz'lik modülasyon sinyali % 80 modülasyon derinligi saglanacak seviyede uygulanacak ve test alicisi çikisindaki distorsiyon ölçülecektir. b) Standart Deger : AF harmonik distorsiyonu maksimum % 10 olacaktir. Gürültü Seviyesi (Hum and Noise Level), Ölçme Yöntemi ve Standart Degeri Madde 42- Dahili veya harici kaynakli gürültü seviyesi,standart test modülasyon sinyali seviyesi ile artik modülasyon (Residual Modulation) sinyali seviyesi arasindaki db olarak farktir. a) Ölçme Yöntemi : Gürültü seviyesi ölçümü 8 inci maddede belirtilen normal test sartlari altinda asagidaki yöntemle yapilacaktir. 1- Verici çikis terminali test alicisina baglanacak ve ses giris terminaline frekansi 1 khz ve seviyesi % 50 modülasyon elde edilecek seviyede olan bir test modülasyon sinyali uygulanacaktir. 2- Bu sartlar altinda standart test alicisi ile demodüle edilen AF sinyalinin seviyesi kaydedilecektir. 3- Verici modülasyonsuz duruma alinacak ve standart test alicisi çikisindaki AF seviyesi ölçülecek ve kaydedilecektir. 4- Modülasyonlu ve modülasyonsuz durumda ölçülen AF sinyal seviyeleri arasindaki db olarak fark gürültü seviyesi olarak kaydedilecektir. b)standart Deger : Gürültü Seviyesi 1 khz 'lik ses frekans sinyalinin % 50 db altinda olacaktir.
IKINCI BÖLÜM Alici Parametreleri,Ölçme Yöntemleri ve Standart Degerleri Maksimum Kullanilabilir Hassasiyet (Maximum Usable Sensivity),Ölçme Yöntemi ve Standart degeri Madde 43-Maksimum kullanilabilir hassasiyet; 15inci maddede belirtilen Standart giris sinyalinin alici çikisinda 10 db SINAD orani olusturacak minimum RF seviyesidir. a) Ölçme Yöntemi : Maksimum kullanilabilir hassasiyet ölçümü,8 inci maddede belirtilen normal test sartlari altinda asagida belirtilen yöntemle yapilacaktir. 1- Alici giris terminaline 15 inci maddede belirtilen standart giris sinyali 1 µv seviyesinde uygulanacaktir. 2- Alici çikis terminali uygun bir AF çikis yükü üzerinden SINAD Metreye baglanacaktir. 3- Alici ses ayari 19 uncu maddede belirtilen sekilde yapilacaktir. 4- Giris sinyali seviyesi alici çikisinda 10 db SINAD orani elde edilecek sekilde ayarlanacak ve bu deger maksimium kullanilabilir hassasiyet olarak kaydedilecektir. b)standart Deger : Alici hassasiyeti maksimum 1 µv olacaktir. Yan Kanal Seçiciligi (Adjacent Channel Selectivity), Ölçme Yöntemi ve Standart Degeri Madde 44- Yan kanal seçiciligi; alicinin,üst ve altyan kanallarinda es zamanli olarak istenmeyen sinyaller mevcut iken istenen sinyali alabilme özelligidir. a)ölçme Yöntemi : Yan kanal seçiciligi ölçümü 8 inci maddede belirtilen normal test sartlari altinda asagidaki yöntemle yapilacaktir. 1- Üçlü baglanti elemaninin uçlarina alici giris terminali,alicinin nominal kanal frekansina ayarli birinci sinyal jeneratörü ve suni anten baglanacaktir. Alici çikis terminali de uygun rezistif yük üzerinden SINAD metreye baglanacaktir. 2 - Bu sartlar altinda 43 üncü maddede belirtilen yöntemle 10 db SINAD orani için hassasiyet ölçümü yapilacak ve kaydedilecektir. 3 - Suni anten çikarilarak yerine alicinin alt yan kanal frekansina ayarlanmis ve standart modülasyon derinliginde 400 Hz ile modüle edilmis ikinci sinyal jeneratörü baglanacaktir. 4 - Ikinci sinyal jeneratörünün RF seviyesi alici çikisinda 10 db SINAD orani elde edilecek sekilde ayarlanacak ve kaydedilecektir. 5 - Ayni islem üst yan kanal için de tekrar edilecektir. 6 - Birinci sinyal jeneratörünün RF seviyesi ile ikinci sinyal jeneratörünün RF seviyeleri arasinda her iki yan kanal için db olarak tespit edilen fark degerlerinden küçük olani yan kanal seçiciligi olarak kaydedilecektir. b) Standart Deger : Yan kanal seçiciligi minimum 30 db olacaktir. Istenmeyen Yayin Bastirmasi (Spurious Response Attenuation), Ölçme Yöntemi ve Standart Degeri
Madde 45 - Istenmeyen yayin bastirmasi; alicinin etkilenecegi diger frekanslar arasindan ayarli oldugu istenen sinyali alabilme özelligidir. a) Ölçme Yöntemi : Istenmeyen yayin bastirmasi ölçümü 8 inci maddede belirtilen normal test sartlari altinda asagida belirtilen yöntemle yapilacaktir. 1 - Alici giris terminaline 15 inci maddede belirtilen standart giris sinyali 1 µv seviyesinde uygulanacaktir. 2 - Alici çikis terminaline hoparlör empedansina esit bir çikis yükü baglanacak ve ses seviyesi 19 uncu maddede belirtilen maksimum ses çikis gücünün % 50'si elde edilecek sekilde ayarlanacaktir. 3 - Sinyal jeneratörünün RF seviyesi 25 db arttirilacak ve frekansi 9 khz - 500 MHz araliginda degistirilerek alici çikisinda degismelere neden olan bütün frekanslar tesbit edilecek ve RF seviyeleri ayni ses çikis gücü elde edilecek sekilde ayarlanacak ve kaydedilecektir. 4 - Tespit edilen RF seviyelerinden en düsük degerli olani istenmeyen yayin bastirmasi olarak kaydedilecektir. b) Standart Deger : Alicinin hayal frekansdaki bastirmasi minimum 10 db, ara frekanslari da içeren diger frekanslardaki bastirmasi minimum 25 db olacaktir. DÖRDÜNCÜ KISIM Çesitli Hükümler Toleranslar Madde 46 - Bu Yönetmeligin dördüncü kisminda yer alan açisal modülasyonlu CB cihazlarinin ölçülen bazi parametrelerine Tablo-6'da verilen tolerans degerleri uygulanir. Ölçülen Parametre RF Frekans Hatasi RF Çikis Gücü Max.Frekans Sapmasi Yan kanal Gücü Verici Istenmeyen Yayinlari Hassasiyet Alici Istenmeyen Yayinlari Uygulanacak max. Tolerans. < ± RFx10-7 < ± 0.75 db < ± % 5 < ± 5 db < ± 4 db < ± 3 db < ± 3 db Tablo 6: Tolerans uygulanacak parametreler ve maksimum tolerans degerleri. Yönetmelikte Yer Almayan Hususlar Madde 47 - Bu Yönetmelikte yer almayan test ve ölçüm yöntemleri ile standart degerlerde, ETSI Standartlari ile CCIR'in tavsiyeleri esas alinir. Yürürlükten Kaldirma Madde 48-8/8/1984 tarihli ve 84/8389 sayili Bakanlar Kurulu karari ile yürürlüge konulan Telsiz Çagri Cihazlari, Halk Bandi ve VHF Deniz Telsiz
Cihazlarinin Temel Standartlari Yönetmeligi'nin 8 inci ve 9 uncu maddeleri yürürlükten kaldirilmistir. Yürürlük Madde 49 - Bu Yönetmelik yayimi tarihinde yürürlüge girer. Yürütme Madde 50 - Bu Yönetmelik hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.