2.Uluslarası Özel Atık Zirvesi https://twitter.com/tubisad_dernek Adana/2016 Türkiye de AEEE Uygulamaları ve TÜBİSAD Yetkilendirilmiş Kuruluş Katkısı
TÜBİSAD 1979 yılında kurulmuştur. 200 den fazla kurumsal üyesi ile 35 Milyar USD lik Bilgi ve İletişim Teknolojileri sektörünün %90 nını temsil etmektedir. Bilgi teknolojileri, telekomünikasyon, yeni medya, internet ve tüketici elektroniği alanlarında faaliyet gösteren şirketlerin güçlü ortak sesi olmuş ve olmaya devam edecektir. Misyonumuz: Bilgi ve iletişim teknolojileri sektörünü ülkemizin büyümesinin temel bileşeni olarak konumlandırırken, tüm üye şirketlerimizin sürdürülebilir büyümesini evrensel değerlere bağlı kalarak artırmak ve en üst düzeyde temsil etmektir. 2
Ömrünü Tamamlamış EEE EEE AEEE 1. Büyük Ev Eşyaları 2. Küçük Ev Aletleri 3. Bilişim ve Telekomünikasyon Ekipmanları 4. Tüketici Ekipmanları 5. Aydınlatma Ekipmanları 6. Elektrikli ve Elektronik Aletler 7. Oyuncaklar, Eğlence ve Spor Aletleri 8. Tıbbi Cihazlar 9. İzleme ve Kontrol Aletleri 10. Otomatlar 1. Buzdolabı/Soğutucular/İklimlendirme Cihazları 2. Büyük Beyaz Eşyalar 3. Televizyon ve Monitörler 4. Bilişim ve Telekomünikasyon ve Tüketici Ekipmanları 5. Aydınlatma Ekipmanları 6. Küçük ev aletleri, elektrikli aletler, oyuncaklar, spor ve eğlence ekipmanları, izleme ve kontrol aletleri Kullanım ömrü dolduğu andaki bütün bileşenleri, unsurları ve içerdiği malzemeleri AEEE kapsamındadır. 3
Temsiliyet Payı ve Yetkilendirme EEE; alternatif akımla 1000 Volt u, doğru akımla da 1500 Volt u geçmeyecek şekildeki kullanımlar maksadıyla tasarlanmış olan, uygun bir biçimde çalışması için elektrik akımına veya elektromanyetik alana bağımlı olan eşyaları ve bu akım ve alanların üretimi, transferi ve ölçümüne yarayan eşyalardır. TÜBİSAD üyelerinden 31 firma Ön Protokolü ile Temsiliyet Payı sağlanmıştır. 4
Temsil Edilen AEEE Kategorileri 3. Kategori Televizyon ve Monitörler 4. Kategori Bilişim ve Telekomünikasyon ve Tüketici Ekipmanları 5
Türkiye de AEEE lerin Durumu Türkiye de Piyasaya Sürüleen EEE Miktarına Karşılık Oluşan AEEE Miktarı (ton) Kaynak: REC Türkiye, Birleşmiş Milletler Üniversitesi,(2011)
Türkiye de AEEE lerin Durumu Türkiye de Piyasaya Sürüleen EEE Miktarına Karşılık Oluşan Kişi Başı AEEE Miktarı (kişi başına/kg) Kaynak: REC Türkiye, Birleşmiş Milletler Üniversitesi,(2011)
AEEE lerin İçeriği Elektrikli ve Elektronik Eşyalarda bulunan 60 ayrı malzemeyi; Değerli Metaller (Altın, Gümüş, Paladyum vb.), Temel ve Özel Metaller (Bakır, Alüminyum, Nikel, Çinko, Demir vb.), Toksik Tehlikeli Metaller (Cıva, Berilyum, Kadmiyum vb.), Plastik, Cam ve Seramik olarak sınıflandırmak mümkündür. CRT Monitörler (Cıva) Bataryalar (Cıva Kadmiyum) PCB (Kurşun, Baryum, Fosfor) 8
AEEE lerin Zararları 9
AEEE Çevre Olumsuz Etkileri Ağır metaller ve organik kirleticilerin bilinen en büyük kaynaklarından biridir. Evsel katı atıkların %4-5 ini oluşturmaktadır. Dünya nın en büyük iki e-atık çöplüğü olan Guiyu (Çin) ve Agbogbloshie (Gana) de çocukların ortalama yaşam süresi 27 dir. Ömrünün tamamlamış bir cep telefonunu 1 yıl daha kullanmaya çalışmak, CO2 salınımını 3 kat arttırır. 10
evreci Kaynak Yönetimi İçin İşbirliği MEVCUT SİSTEM Halk Toplayıcılar Belediye Taşıma Firması Geri Dönüşüm Tesisi Bireysel Faaliyetler YK KATKISI Genişletilmiş üretici sorumluluğunun toplu güç olarak sisteme destek vermesini sağlamak. Kayıtlı toplama veriminin artması için bilinçlendirme çalışmalarını gerçekleştirmek. Sunulacak hizmet ağının geniş coğrafi alana yayılmasını sağlamak. 11
Bakanlığa Kayıtlı EEE Üreticileri Kaynak: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü 12
TÜBİSAD EEE Üreticileri 13
Türkiye de AEEE lerin Durumu AEEE ye duygusal bağlılık (Türkiye deki AEEE miktarının AB ülkelerine kıyasla daha az olması) AEEE miktarının coğrafi dağılımının eşit olmaması AEEE lerin ayrı bir merkezde toplanmasına olanak sağlayacak tesislerin bulunmaması Türkiye deki kayıt dışı toplama ve bertaraf oranının fazla olması AEEE lerin uygun yöntemlerle toplanması ve işlenebilmesi için gerekli olan teknik ve finansal kapasitenin Türkiye de halen yeterli düzeyde olmaması 14
Türkiye deki AEEE Problemleri Kaynak: GÜRCÜ Ş.,A., (2015-YTU) AEEE lerin Toplanma Altyapısının Kurulması ve Optimizasyonu 15
Türkiye İllere Göre AEEE Haritası Kaynak: REC Türkiye Çevre Alanında Kapasite Geliştirme Projesi 16
Tehlikeli Atık Beyan Sistemine Göre Atık Grafiksel Dağılımı 2013 2014 Kaynak: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü 17
B Standartlarında Yerel Uygulamalar 18
19
TÜBİSAD Yazılım Programı Belediye, Halk ve Toplama firması arasındaki koordinasyonu sağlar. Oluşan talepleri ilgililerine iletir. Sisteme girişi yapılan verileri kontrol ederek ÇŞB na raporlar. BELEDİYE Toplama firmasından gelen verileri kontrol ederek UATF onaylar ve YK nın sistemine gönderir. Yapmış olduğu çalışmaları yazılım programına kaydını yapar. Basılı evrakları sisteme yükleyerek Belediye ve YK onayına sunar. TOPLAMA VE BERTARAF FİRMASI TÜBİSAD HALK Halk oluşan AEEE lerini mobil uygulama, call center ve web arayüz aracılığıyla YK ya Belediye ye ve Toplama firmasına ulaştırır. Böylece toplama programına iş ataması yapılır. 20
Çevre Adına Kaynak Yönetimi Critical Raw Material Recovery Avrupa Komisyonu Katılımcı Ülkeler: Türkiye, İtalya, Almanya, İngiltere %5 oranında geri kazanım veriminin arttırılması için çalışmalar http://www.criticalrawmaterialrecovery.eu/ 21
Çevre Adına Kaynak Yönetimi Sorumlu EEE Tüketimi ve Akıllı AEEE Yönetimi İSTKA Proje Ortakları TÜBİSAD Yetkilendirilmiş Kuruluş Boğaziçi Üniversitesi Sürdürülebilir Kalkınma ve Temiz Üretim Merkezi Destekleyen TC Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İştirakçiler GENPA KVK 22
Teşekkürler aeee@tubisad.org.tr twitter.com/tubisad_dernek www.facebook.com/tubisad 23