REFLÜ Reflü özefajit; Reflü mideden yemek borusuna asit kaçması sonucu göğüste yanma ve ağrı hissi. Reflü neden olur? Yenilen gıdalar yemek borusu ile mideye gider. Yemek borusu ile mide arasında bir kapak bulunur. Bu kapağın zayıfladığı durumlarda midenin asitli içeriği yemek borusuna geri kaçar ve yemek borusunu yakarak şikayetlere neden olur. Reflü kimlerde görülür? Reflü herkes de her yaşta olabilir bebekler, çocuklar dahil her yaşta görülebilir, aşağıdaki durumlar reflü görülme şansını arttırır: Genetik yatkınlık; Ailede olması görülme şansını arttırır, Aşırı mide asidi varsa, Helicobacter pylori varlığı, Bazı ilaçlar, Antikolinerjik ilaçlar, Kalsiyum blokeri antihipertansifler, Teofilin, Ağrı kesici ilaçlar, Kinidin, Tetrasiklin antibiyotik, Demir içeren ilaçlar, Osteoporoz ilaçları, Hormon ilaçları, Yeme alışkanlığı, Obezite, Gebelik,
Mide fıtığı ( Hiatus hernisi ), Yemekten kısa süre sonra egzersiz yapmak, Sigara, Alkol, Çikolata, Kahve ve kafeinli içecekler, Gazlı içecekler, Aşırı yağlı gıdalar, Refü için önceden yapılmış cerrahi girişimler; Gastrik reflü cerrahisi, Vagotomi Astım ve astım ilaçları kullanmak, Peptik ülser, Bazı Hastalıklar; Diyabet, Kanser, Silikozis, Kistik fibrozis, Nörolojik hastalıklar, Solunum sistemi rahatsızlıkları, KOAH, Kronik bronşit, Astım, Amfizem, Sindirim sitemi hastalıkları; Gastrit Peptik ülser, Duodenal ülser, Gıda alerjilerinin varlığı reflü gelişme şansını arttırır. Reflü belirtileri nelerdir? Reflü şikayetleri özellikler aşırı yemek, yağlı yemek, yemekten sonra egzersiz yapmak yada yatmak sonucu ortaya çıkar. Küçük çocuklarda uykudan öksürükle kalkma, öğürme, kusma
şikayetleri olabilir. Şikayetler birkaç dakika yada saat sürebilir. Şikayetlerin şiddeti ve süresi yutak borusundaki asit yanığının boyuna ve derinliğine bağlıdır. Mide ile yutak borusu arasındaki kas gevşekliğinin derecesi, Mideden yemek borusuna kaçan asit miktarı, Ağızdan mideye akan ve asidi nötralize eden tükürüğün miktarı yanığın boyunu ve derinliğini belirler. Reflüde en sık görülen şikayetler: Göğüsten başlayıp boğaza doğru yayılan yanma tarzında ağrı ( kalp ağrıları ile çok karışır), Ağrı öne eğilmekle, Yatmakla, Egzersizle, Ağır kaldırmakla artar, Yemeklerin ağza gelmesi, Ağızda, boğazda acı, ekşi tat olmasıdır. Ayrıca bu ana şikayetlere ek olarak bazı hastalarda: Boğaz ağrısı, Boğukluk, seste kabalaşma, Kronik öksürük, Boğazda düğümlenme hissi, Astım, Boğulma hissi ile uyanma şikayetleri görülür. Reflü kronik şekilde devam ederse yutak borusunda ülserler oluşur ( özefagus ülserleri ). Özofagus ülserleri var ise Özefagus kanamaları, Yutma güçlüğü, Kanlı kusma, Dışkıda siyahlaşma, Yemek borusunda yanık izleri ve Baret Özefagus denilen
kanser başlangıcı, Dişlerde asit yanıkları görülür. Reflü teşhisi nasıl konur? Reflü şikayetleri kalp ağrıları ile karışır. Her atakta bu iki ağrıyı birbirinden ayırmak gerekir. Reflü teşhisinde: Baryumlu mide filmi, 24 saatlik yemek borusu asit takibi, Mide yemek borusu kapak basınç testi, Endoskopi, Biyopsi gerekebilir. Reflü tedavisi : Tedavinin amacı reflüye bağlı ağrı ataklarını ve komplikasyonları önlemektir. Bu nedenle; Mide asidinin yemek borusuna kaçmasını azaltmak, Mide asit salgısını azaltmak için tedavi planlanır. 1- Hayat tarzı değişiklikleri: a. Yemek listesi tutmak i. Hangi yemeklerin ve gıdaların sizde şikayete neden olduğunu yazmanız tedaviyi çok kolaylaştırır. b. En sık reflü sebebi gıdalardan uzak durmak i. Aşırı yağlı gıdalar, ii. Kızartmalar, iii. Baharatlı gıdalar, iv. Soğan ve sarımsak, v. Çikolata, vi. Mentol, vii. Turunçgiller, viii. Domates, ix. Biberler ( acı ve tatlı tüm biberler reflu şikayetini arttırırlar), x. Alkol,
xi. Kahve ve kafeinli içecekler, xii. Karbonatlı, gazlı içecekler, c. Küçük porsiyonlarda yemek, d. Yemek ile yatmak arasında en az 2-3 saat olmalıdır, e. Kilo vermek, f. Sigarayı bırakmak, g. Aşırı sıkı giysiler kullanmamak, h. 2 yastıkta yatmak Reflü şikayetlerini kontrol altına almak için yapılabilecek hayat tarzı değişiklikleridir. 2- İlaçlar a. Asit salgısını azaltan ilaçlar, b. Fazla asidi nötralize eden ilaçlar, c. Mide ve yemek borusunu koruyan ilaçlar, d. Mide yemek borusu arsındaki kas sıkılığını arttıran ilaçlar, reflü tedavisinde kullanılır. 3- Cerrahi Prosedürler: hayat tarzı değişiklikleri ve ilaçların yetersiz kaldığı durumlarda cerrahi prosedürlere baş vurulabilir. a. Var ise mide fıtığının düzeltilmesi, b. Funduplikasyon ile midede kapak yapılması cerrahi olarak başvurulabilecek tedavi yöntemleridir. Reflüden korunmak için neler yapmalı? Basit hayat tarzı değişiklikleri ile reflü nün ortaya çıkışını durdurmak ve korunmak mümkündür. Aşırır yemekten kaçınmak, Yemekten sonra 2-3 saat oturur pozisyonda kalmak, Sıkı giysiler kullanmamak, 2 yastıkta yatmak, Sigara içmemek, Alkol, kafein ve gazlı içecekler içmemek,
Sizde şikayet yapan gıdalardan uzak durmak, Yemekten sonra 20 30 dakika şekersiz çiklet çiğnemek, Kilo almamak, Stresinizi azaltmak reflü gelişimini engeller. Referanslar: 1- Alan R. Causes of gastroesophageal reflux disease (GERD)/heartburn. EBSCO Health Library website. Available at: http://www.ebscohost.com/thistopic.php?marketid=15topicid=81. Updated February 2007. July 1, 2008. 2- Alan R. Gastroesophageal reflux disease (GERD)/heartburn. EBSCO Health Library website. Available at: http://www.ebscohost.com/thistopic.php?marketid=15topicid=81. Updated February 2007. July 1, 2008. 3- American Gastroenterological Association website. Available at: http://www.gastro.org. 4- Conn HF, Rakel RE. Conns Current Therapy 2001. 53rd ed. Philadelphia, PA: WB Saunders Company; 2001. 5- EsophyX receives FDA clearance for performing transoral incisionless fundoplication surgery. Medical News Today website. Available at: http://www.medicalnewstoday.com/articles/83410.php. Published September 24, 2007. August 19, 2009. 6- Gastroesophageal reflux disease (GERD). EBSCO DynaMed website. Available at: http://www.ebscohost.com/dynamed/what.php. Updated March 04, 2011. March 10, 2011. 7- Heartburn: hints on dealing with the discomfort. American Academy of Family Physicians website. Available at: http://www.familydoctor.org. Updated April 2008. July 1, 2008. 8- Heartburn, gastroesophageal reflux (GER), and gastroesophageal reflux disease (GERD). National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases website. Available at: http://digestive.niddk.nih.gov/ddiseases/pubs/gerd/.
Updated May 2007. July 1, 2008. 9- Transoral incisionless fundoplication with EsophyX. Endogastric Solutions website. Available at: http://www.endogastricsolutions.com/esophyx_for-pt.htm. August 19, 2009. 11- Understanding GERD. American College of Gastroenterology website. Available at: http://www.acg.gi.org/patients/gerd/word.asp. Published 2006. July 1, 2008. 12-9/30/2008 DynaMeds Systematic Literature Surveillance http://www.ebscohost.com/dynamed/what.php : Jacobson BC, Moy B, Colditz GA, Fuchs CS. Postmenopausal hormone use and symptoms of gastroesophageal reflux. Arch Intern Med. 2008;168:1798-1804. 13-3/1/2010 DynaMeds Systematic Literature Surveillance DynaMeds Systematic Literature Surveillance : Maalox Total Relief and Maalox liquid products: medication use errors. US Food and Drug Administration website. Available at: http://www.fda.gov/safety/medwatch/safetyinformation/safetyale rtsforhumanmedicalproducts/ucm200672.htm. Published February 17, 2010. March 2, 2010. İDRAR YOLU ENFEKSİYONU Üriner Enfeksiyon; UTİ; İdrar Yolu İltihabı; İdrar yollarının mikrobik enfeksiyon hastalığıdır. Mikroplar idrar yollarına girer, burada çoğalmaya başlar ve iltihaba neden olur. Enfeksiyon idrar yollarının her bölümünde meydana gelebilir. Hastalık genellikle idrar çıkışında yani üretra da başlar ve buradan yukarı yayılır.
İdrar yolu enfeksiyonu neden olur? İdrar yolu enfeksiyonları genellikle bakterinin anüs etrafından idrar yolu çıkışına gelmesi ile başlar. İdrar yolu çıkışında bakteri çoğalır ve burada enfeksiyon yapar buna üretrit denir. İdrar yaparken yanma ve sızlamaya neden olur. Tedavi edilmez ise buradan yukarı yayılarak mesaneye gelir burada çoğalan bakteri mesane iltihabına neden olur buna sistit denir. Hastada idrar yaparken yanma, sızlama şikayetleri yanında idrar tutmakta zorluk, sık idrara gitme, gece idrara kalkma, ateş, idrar kaçırma şikayetleri de başlar. Tedavi edilmez ise mikroplar üreter kanallarından yukarı yayılarak böbreklerde iltihaplanmaya neden olur. Buna piyelonefrit denir ve çok ciddi bir durumdur. Hastada yüksek ateş vardır ve idrarda bol iltihap hücresi görülür. İdrar yolu enfeksiyonlarının en büyük sebebi E. Coli adında bakteridir. E. Coli bakterisi normalde herkesin bağırsağında bulunan bir bakteridir. Kadınlarda anüs ile idrar çıkışının birbirine yakın olması ve idrar yolunun kısa olması idrar yolu iltihaplarını kolaylaştırır. Kadınlarda idrar yolu enfeksiyonu bu nedenle daha sık görülür. İdrar yolu enfeksiyonu kimlerde görülür? İdrar yolu enfeksiyonu herkesde ve her yaşta görülebilir ancak aşağıdaki durumlar idrar yolu enfeksiyonu şansını arttırır: Menopoz, Diyabet, Böbrek taşı, Prostat, İmmün sistemi zayıf kişiler, İdrar yolu anormallikleri Reflü, (Vesikulourethral reflü), Polkistik böbrek, Atnalı böbrek,
Çift üretra, Cinsel aktif bayan, Felç, Böbrek nakli, İdrar kateteri, Gebelik idrar yolu enfeksiyonu şansını arttıran faktörlerdir. İdrar yolu enfeksiyonu belirtileri nelerdir? İdrar yolu enfeksiyonu hastalığın yeri ve şiddetine bağlı olarak aşağıdaki şikayetlere neden olur. Sık idrara gitme, Sık sık ve azar azar idrara gitme, İdrar tutmakta zorluk, İdrar kaçırma, Gece idrara kalkma, Karın ve pelviste ağrı, İdrar yaparken yanma, sızlama, Koyu, bulanık ve kokulu idrar yapma, İdrarda kan, Yan ağrısı ( piyelonefritte ), Ateş, üşüme, titreme, Bulantı, kusma, İştahsızlık. Kanlı idrar, yan ağrısı, yüksek ateş, üşüme, titreme atakları bulantı böbrek iltihabı (piyelonefrit) bulgusudur. Bu şikayetlerin varlığında doktora başvurmak gerekir. İdrar yolu enfeksiyonu nasıl teşhis edilir? İdrar yolu iltihaplarında hastanın şikayetleri ve fizik muayene teşhise yardımcı olur. Kesin teşhis laboratuar testler ile konur. İdrar yolu enfeksiyonlarında aşağıdaki testler yapılmalıdır. İdrar tahlili,
İdrar kültürü, Hemogram, CRP, Tekrarlayan idrar yolu iltihaplarında ultrason ve ilaçlı grafiler ile altta yatan problem araştırılmalıdır. İdrar yolu enfeksiyonu tedavisi: İdrar yolu enfeksiyonlarının tedavisinde antibiyotikler kullanılır. Antibiyotiklerin dozu ve süresi ile oynanmamalıdır. Antibiyotik tedavisi sonrası doktorunuz idrar tahlilinin tekrarını isteyebilir. Tedavi sırasında hemogram ve CRP testleri tedaviye cevabı ölçmek amacıyla istenebilir. Piyelonefrit tedavisi için hastanede yatmak gerekebilir. İdrar yolu antiseptikleri: Tekrarlayan idrar yolu iltihaplarını engellemek amacı ile idrar yolu antiseptiği kullanılabilir. İdrar yolu antiseptikleri sadece idrarda konsantre olabilen, vücudun diğer bölgelerinde bakteri öldüremeyen ancak idrarda yeterli miktara erişebilen ve bakterilerin üremesini durduran ilaçlardır. Kullanıldıkları sürece idrarda bakteri üremesine engel olur ve idrar yollarını enfeksiyondan korurlar. İdrar yolu antiseptikleri uzun süre alınabilirler. İdrar yolu enfeksiyonundan korunma: İdrar yolu enfeksiyonları ciddi boyutlara ulaşabilen tehlikeli enfeksiyonlardır. İdrar yolu enfeksiyonlarından korunmak için: Bol su içmek, Gerekiyor ise idrar yolu antiseptikleri kullanmak, İdrar tutmaya çalışmamak, Ayakta idrar yapmamak ve idrar kesesini tam olarak boşaltmak, Genital bölgeyi temiz tutmak ancak aşırı temizlik ve tahrişten kaçınmak, Genital bölgeye parfüm, vb şeyler sıkmamak,
Sıkı, dar ve sentetik iç çamaşırları giymemek gerekir. Referanslar: 1. American Urological Association Foundation http://www.urologyhealth.org/ 2. National Kidney and Urologic Diseases Information Clearinghouse http://kidney.niddk.nih.gov/ 3. Canadian Urological Association http://www.cua.org/ 4. Womens Health Matters http://www.womenshealthmatters.ca/ 5. Car J. Urinary tract infections in women: diagnosis and management in primary care. BMJ. 2006;14;332. 6. Jepson RG, Craig JC. Cranberries for preventing urinary tract infections. Cochrane Database Syst Rev. 2008 Jan 23;(1):CD001321. 7. Sheffield JS, Cunningham FG. Urinary tract infection in women. Obstet Gynecol. 2005;106:1085-1092. 8. Urinary Tract Infections in Adults. American Urological Association Foundation website. http://www.urologyhealth.org/adult/index.cfm?cat=07&topic=147. July 31, 2010. 9. Urinary tract infections in adults. National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases website. at: http://kidney.niddk.nih.gov/kudiseases/pubs/utiadult/. Published December 2005. July 31, 2010. 10. 12/5/2007 DynaMeds Systematic Literature Surveillance DynaMeds Systematic Literature Surveillance : Pohl A. Modes of administration of antibiotics for symptomatic severe urinary tract infections [review]. Cochrane Database of Systematic Reviews. 2007(4). DOI: 10.1002/14651858.CD003237
ÇOCUKLARDA İDRAR YOLU ENFEKSİYONU Üriner enfeksiyon, İdrar yolu iltihabı, Sistit, UTİ, İYE; İdrar yollarının mikrobik hastalığıdır. İdrar yolları: ürethra, mesane, üreter ve böbreklerden oluşur. İdrar yolu iltihaplarının tedavisinde antibiyotikler kullanılır. Tedavi edilmeyen idrar yolu enfeksiyonları ciddi komplikasyonlara yol açar. Enfeksiyon sadece mesanede ise buna sistit denir. Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu neden olur? İdrar yolu enfeksiyonu bakterilerin idrar yollarına girmesi ile meydana gelir. Çocuklarda: İdrarı uzun süre tutumak, Mesanenin tam boşalmaması, Özellikle kız çocuklarda perine temizliğinin arkadan öne doğru yapılması idrar yollarına mikrop bulaşmasına ve enfeksiyona yol açar. Ayrıca aşağıdaki durumlar idrar yolları infeksiyonu riskini arttırır: İdrar yollarındaki anormallikler Veziko ureteral reflu ( idrarın mesaneden böbreklere geri kaçması) idrar yolu enfeksiyonu riskini çok arttırır, İdrar yollarında darlık ve tıkanmalar, Tuvalet alışkanlığı ve hijyen eğitiminin kötü olması, Ailede sık idrar yolu iltihabı olması, Erkek çocukların sünnetsiz olması idrar yollarında enfeksiyon riskini arttıran sebeplerdir.
İdrar yolu enfeksiyonu ne şikayete neden olur? İdrar yollarında enfeksiyon özellikle küçük çocuklarda zor fark edilir. Özellikle küçük çocuklar ve bebeklerde huzursuzluk, sık ağlama, beslenme bozukluğu, idrarda kötü koku, ateş, biraz daha büyüdükçe idrar yaparken ağlama en sık görülen şikayetlerdir. Büyük çocuklarda ise en sık görülen şikayetler: Sık idrar etme isteği, Az idrar yapma, İdrar yaparken yanma, sızlama, ağlama, Ateş, Kötü kokulu idrar, Huzursuzluk, İdrar kaçırma ( tuvalet eğitimi almış çocuklarda idrar kaçırma idrar yolu iltihaplarının ilk belirtisi olabilir), İdrar yolu iltihabı sırasında nadiren görülen şikayetler: İshal, Karın ağrısı, Bulantı, kusma, Uykuya meyil, Kanlı idrar, Çocuklarda nadir olarak idrar yolu enfeksiyonu sırasında görülebilir. İdrar yolu iltihabı nasıl teşhis edilir? Hastanın şikayetleri ve muayene bulguları teşhise yardımcıdır. Kesin teşhis laboratuvar testleri ile konur. İdrar yolu enfeksiyonu düşünüldüğünde aşağıdaki testler yapılmalıdır: İdrar tahlili ve idrar kültürü, Kan sayımı, CRP, Sedimentasyon.
İdrar yolu enfeksiyonlarının tedavisi: İdrar yolu enfeksiyonu antibiyotikler ile tedavi edilir. Ciddi idrar yolu enfeksiyonları ve komplikasyona neden olmuş idrar yolu enfeksiyonlarının tedavisi için hastaneye yatmak ve antibiyotikleri damar yolu ile vermek gerekebilir. Tedavi sırasında bol su içmek tedaviyi hızlandırır. İdrar yolu enfeksiyonu tehlikeli midir? İdrar yolu enfeksiyonları birçok komplikasyona yol açabilir. Yukarı doğru ilerleyen enfeksiyon böbreklerin iltihaplanmasına ( Pyleonefrit ) ve enfeksiyonun tüm vücuda yayılmasına yol açabilir ( Sepsis). Sık idrar yolu enfeksiyonu geçiren çocukların mutlaka incelenmeleri gerekir. Altta yatan bir taş, tıkanıklılık veya reflu var ise bu tespit edilmelidir. İdrar yolu enfeksiyonlarından korunma: Çocukları idrar yolu enfeksiyonlarından korumak için; Sık idrar yolu enfeksiyonu geçiren çocuklar mutlaka araştırılmalı, Altta yatan anatomik problem var ise cerrahi olarak düzeltilebilir, Kız çocukların perine temizliği arkadan öne değil önden arkaya doğru yapılmalıdır, Çocuklara perine temizliği ve hijyen kuralları öğretilmelidir, Çocuklar günde birkaç kez tuvalete girmeye alıştırılmalıdır. Referanslar: 1. Family Doctor http://familydoctor.org/ 2. National Kidney and Urologic Diseases Information Clearinghouse http://kidney.niddk.nih.gov/ 3. About Kids Health
http://www.aboutkidshealth.ca/ 4. Health Canada http://www.hc-sc.gc.ca/index-eng.php/ 5. Ahmed S, Swedlund S. Evaluation and treatment of urinary tract infections in children. Am Fam Physician. 1998;57:7. 6. Evidence-based care guideline for medical management of first UTI in children < 12 years old. National Guideline Clearinghouse website. Available at: http://www.guideline.gov/summary/summary.aspx?doc_id=10163&nbr =005348&string=UTI. 7. Hellerstein S. Urinary tract infections in children: why they occur and how to prevent them. Am Fam Physician. 1998;57:10. American Academy of Family Physicians website. Available at: http://www.aafp.org/afp/980515ap/heller.html. 8. Urinary tract infection (UTI) in children. Cincinnati Childrens Hospital Medical Center website. Available at: http://www.cincinnatichildrens.org/. 9. Urinary tract infections in children. The Cleveland Clinic Health Information Center website. Available at: http://www.clevelandclinic.org/health/health-info/docs/0800/08 67.asp?index=5472. 10. 12/5/2007 DynaMeds Systematic Literature Surveillance DynaMeds Systematic Literature Surveillance : Pohl A. Modes of administration of antibiotics for symptomatic severe urinary tract infections [review]. Cochrane Database of Systematic Reviews. 2007(4). DOI: 10.1002/14651858.CD003237. 11. 11/6/2009 DynaMeds Systematic Literature Surveillance DynaMeds Systematic Literature Surveillance : Craig JC, Simpson JM, Williams GJ, et al. Antibiotic prophylaxis and recurrent urinary tract infection in children. N Engl J Med. 2009;361(18):1748-1759