DIŞ TİCARET, ŞİRKET VE ESNAF GEÇİCİ İDARİ VERİLERİ Bakanlığımız idari kayıtlarından derlenen resmi olmayan geçici dış ticaret verilerine göre, ayı ihracatımız 12.314 milyon dolar, ithalatımız ise 16.747 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. TİM tarafından, 2 Şubat 2015 tarihinde kamuoyuna açıklanan birlik onay koduna tabi ihracatımız ayında 10.804 milyon dolar olarak açıklanmış olup, geriye kalan ihracat verileri ise birlik onay koduna tabi olmayan (İşlenmemiş kıymetli maden ihracatı, bedelsiz ihracat, deniz ve hava taşıtlarına yapılacak teslimat kapsamında ihracat vb.) kayıtları kapsamaktadır. 2013 ve 2014 yıllarına ilişkin dış ticaret verileri Bakanlığımız ve TÜİK ile ortaklaşa hazırlanarak TÜİK tarafından kamuoyu ile paylaşılan resmi dış ticaret verilerinden, aylarına ait veriler ise Bakanlığımız idari kayıtlarından derlenerek hazırlanmıştır. Diğer taraftan, Resmi Dış Ticaret İstatistikleri, her ayın son iş günü TÜİK in resmi internet sayfasından kamuoyuna duyurulmaktadır. 1 A. DIŞ TİCARET VERİLERİ I. Genel İhracat ve İthalat ayında ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre % 0,15 oranında, ithalat ise % 13,17 oranında azalmıştır. 2015 yılının ayında geçen yılın aynı ayına göre; İhracat, % 0,15 azalarak 12.314 milyon dolar, İthalat, % 13,17 azalarak 16.747 milyon dolar, Dış ticaret hacmi, % 8,09 azalarak 29.060 milyon dolar, Dış ticaret açığı, % 36,27 azalarak 4.433 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. ayında ihracatın ithalatı karşılama oranı % 73,5 olmuştur. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2014 yılının ayında % 63,9 iken, 2015 yılının ayında % 73,5 olarak gerçekleşmiştir.
Tablo 1: Dış Ticaret Verileri, 2014-2015 (Milyon Dolar) Dış Ticaret 2013 2014 İhracat 151.803 157.715 3,89 12.332 12.314-0,15 İthalat 251.661 242.224-3,75 19.287 16.747-13,17 Dış Ticaret Hacmi 403.464 399.939-0,87 31.619 29.060-8,09 Dış Ticaret Dengesi -99.859-84.509-15,37-6.955-4.433-36,27 İhr./ İth. Karşılama Oranı 60,3 65,1 63,9 73,5 Grafik 1: Aylara Göre Dış Ticaret Verileri 2 Son 12 aylık dönemde, İhracat bir önceki yılın aynı dönemine göre % 3,21 oranında artış ile 152.721 milyon dolardan 157.629 milyon dolara yükselirken, ithalat % 4,94 oranındaki azalış ile 252.145 milyon dolardan 239.684 milyon dolara gerilemiştir. Bir önceki yılın aynı döneminde ise dış ticaret hacmi % 1,87 oranında azalarak 397.313 milyon dolar, dış ticaret açığı ise % 17,47 oranında azalarak 82.055 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise %65,7 ye yükselmiştir.
II. Fasıllara Göre İhracat ve İthalat En fazla ihracat yapılan fasıl Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar olmuştur. 2015 yılı ayında en çok ihraç edilen Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar faslını (1.670 milyon dolar), Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı (1.418 milyon dolar) ve Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları (938 milyon dolar) ihracatı takip etmiştir. Fasıllar düzeyinde en büyük 5 ihracat kalemi; Tablo 2: Fasıl Verilerine Göre İhracat (Milyon Dolar) Sıra No Fasıl Açıklaması 2013 2014 1 Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler 6.999 7.717 534 1.670 2 Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler 17.000 18.065 1.201 1.418 3 Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler 12.989 13.599 1.026 938 4 Demir ve çelik 9.919 9.261 859 720 5 Örme giyim eşyası ve aksesuarı 9.245 10.034 815 719 Diğer 95.651 99.039 7.897 6.850 Toplam 151.803 157.715 12.332 12.314 3 En fazla ithalat yapılan fasıl Mineral yakıtlar olmuştur. 2015 yılı ayında en çok ithal edilen Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve müstahzarları faslını (3.791 milyon dolar), Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları (1.916 milyon dolar) ve Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazları, aksam-parça-aksesuarı (1.501 milyon dolar) ithalatı takip etmiştir.
Fasıllar düzeyinde en büyük 5 ithalat kalemi; Tablo 3: Fasıl Verilerine Göre İthalat (Milyon Dolar) Sıra No Fasıl Açıklaması 2013 2014 1 Mineral yakıtlar, mineral yağlar 55.917 54.906 4.887 3.791 2 Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler 30.157 28.104 2.200 1.916 3 Elektrikli makina ve cihazlar 17.759 17.950 1.458 1.501 4 Demir ve çelik 18.691 17.606 1.650 1.233 5 Plastikler ve mamulleri 13.881 14.151 1.217 966 Diğer 115.257 109.507 7.874 7.338 Toplam 251.661 242.224 19.287 16.747 III. Ülkelere Göre İhracat ve İthalat En fazla ihracat yapılan ülkeler sırasıyla Almanya, İsviçre ve İngiltere olmuştur. 2015 yılı ayında en fazla ihracat yapılan ülke Almanya (1.100 milyon dolar) olurken, bu ülkeyi sırasıyla İsviçre (1.025 milyon dolar) ve İngiltere (938 milyon dolar) izlemektedir. 4 En fazla ihracat yapılan ülkeler; Tablo 4: Ülkelere Göre İhracat (Milyon Dolar) Sıra No Ülke Adı 2013 2014 1 Almanya 13.703 15.156 10,61 1.235 1.100-10,91 2 İsviçre 1.015 3.208 216,19 220 1.025 366,86 3 İngiltere 8.785 9.914 12,85 763 938 22,91 4 Irak 11.949 10.896-8,81 1.020 833-18,41 5 İtalya 6.718 7.145 6,35 589 578-1,88 Diğer 109.633 111.396 1,61 8.505 7.840-7,81 Toplam 151.803 157.715 3,89 12.332 12.314-0,15
Grafik 2: İhracatta İlk 3 Ülkenin Genel İçindeki Payları En fazla ithalat yapılan ülkeler sırasıyla Çin, Rusya ve Almanya olmuştur. 2015 yılı ayında en fazla ithalat yapılan ülke Çin Halk Cumhuriyeti (2.117 milyon dolar) olurken, bu ülkeyi sırasıyla Rusya Federasyonu (1.934 milyon dolar) ve Almanya (1.317 milyon dolar) izlemektedir. En fazla ithalat yapılan ülkeler; 5 Tablo 5: Ülkelere Göre İthalat (Milyon Dolar) Sıra No Ülke Adı 2013 2014 1 Çin 24.686 24.918 0,94 2.078 2.117 1,91 2 Rusya Federasyonu 25.064 25.293 0,91 2.449 1.934-21,04 3 Almanya 24.182 22.369-7,50 1.552 1.317-15,12 4 İtalya 12.885 12.056-6,43 872 780-10,55 5 A.B.D. 12.596 12.727 1,04 1.034 758-26,75 Diğer 152.248 144.860-4,85 11.301 9.840-12,93 Toplam 251.661 242.224-3,75 19.287 16.747-13,17
Grafik 3: İthalatta İlk 3 Ülkenin Genel İçindeki Payları IV. Taşıma Şekillerine Göre İhracat ve İthalat 2015 ayında dış ticarette en çok kullanılan taşıma şekli deniz yolu taşımacılığı olmuştur. 2015 yılı ayında gerçekleştirilen ihracatın taşıma şekillerine bakıldığında en çok ihracat Deniz Yolu (6.199 milyon dolar) ile yapılırken, bu taşıma şeklini sırasıyla Kara Yolu (3.952 milyon dolar) ve Hava Yolu ulaşımı (2.029 milyon dolar) izlemektedir. 6 Grafik 4: Taşıma Şekillerine Göre İhracat (Milyon Dolar) Not: Diğer taşıma şekli, kendinden hareketli araçlar ve postayla göndermeyi içermektedir.
2015 yılı ayında gerçekleştirilen ithalatın taşıma şekillerine bakıldığında ise, en çok ithalat Deniz Yolu (10.776 milyon dolar) ile yapılırken, bu taşıma şeklini sırasıyla Kara Yolu (2.478 milyon dolar) ve Boru Hattı ulaşımı (1.727 milyon dolar) izlemektedir. Grafik 5: Taşıma Şekillerine Göre İthalat (Milyon Dolar) Not: Diğer taşıma şekli, kendinden hareketli araçlar ve postayla göndermeyi içermektedir. 7 V. Ödeme Şekillerine Göre İhracat ve İthalat 2015 yılı ayında ihracatta tercih edilen ödeme şekillerine bakıldığında; en çok ihracat Mal Mukabili Ödeme (7.863 milyon dolar) ile yapılırken, bu ödeme şeklini Vesaik Mukabili Ödeme (1.822 milyon dolar) ve Peşin Ödeme (1.347 milyon dolar) takip etmiştir. 2015 yılı ayında ithalatta tercih edilen ödeme şekillerine bakıldığında; en çok ithalat Peşin Ödeme (9.878 milyon dolar) ile yapılırken, bu ödeme şeklini Mal Mukabili Ödeme (3.342 milyon dolar) ve Akreditif Ödeme (1.317 milyon dolar) takip etmektedir.
Tablo 6: Ödeme Şekillerine Göre İhracat ve İthalat (Milyon Dolar) İHRACAT İTHALAT Ödeme Şekli 2013 2014 2013 2014 Mal Mukabili Ödeme 93.796 102.865 8.150 7.863 77.764 71.545 3.792 3.342 Peşin Ödeme 15.136 14.961 1.003 1.347 117.640 119.326 10.155 9.878 Vesaik Mukabili Ödeme 25.878 24.240 1.909 1.822 15.523 14.920 1.259 1.048 Vadeli Akreditif 2.420 2.458 223 186 12.206 10.573 867 809 Bedelsiz 1.369 1.602 99 125 5.200 6.243 444 281 Özel Takas 620 19 1 0 850 33 2 2 Akreditif 12.281 11.260 924 954 21.271 18.442 2.680 1.317 Diğer* 303 310 21 16 1.207 1.141 87 70 TOPLAM 151.803 157.715 12.332 12.314 251.661 242.224 19.287 16.747 *"Diğer": Bağlı Muamele, Kabul Kredili Akreditif, Kabul Kredili Vesaik Mukabili, Kabul Kredili Mal Mukabili ve Özel Hesap ödeme şekillerini içermektedir. B. GÜMRÜK VERGİLERİNE İLİŞKİN VERİLER 2015 yılı ayında 5,9 Milyar TL vergi Gümrük İdarelerince tahsil edildi. 8 Gümrük İdareleri tarafından 2014 yılı Aralık ayında 7.099 Milyon TL, 2015 yılı ayında 5.956 Milyon TL vergi tahsil edildi. 2015 yılı ayında Gümrük İdarelerince tahsil edilen vergiler bir önceki aya göre % 16,1 azalış göstermiştir. Aralık ayında tahsil edilen vergilerin toplam vergi gelirleri içerisindeki payı % 23,07 olarak gerçekleşmiştir. 2014 yılında Gümrük İdarelerince toplam 75.951 Milyon TL vergi tahsil edilmiştir. C. ŞİRKET VERİLERİ Tablo 7: 2015 Yılı Ayında Kurulan Şirket Sayıları Türü Sayısı Ticari İşletme 4.819 Limited Şirket 5.638 Şube 1.672 Anonim Şirket 1.102 Kooperatif 93 Kollektif Şirket 2 TOPLAM 13.326
2015 yılı ayında 4.819 Ticari İşletme, 5.638 Limited Şirket, 1.672 Şube, 1.102 Anonim Şirket, 93 Kooperatif ve 2 Kollektif Şirket kurulmuştur. Tablo 8: 2015 Yılı Ayında Kurulan Tek Kişilik Şirketlerin Sayısı Alt Türü Sayısı Tek Kişilik Limited Şirket 3.003 Tek Kişilik Anonim Şirket 582 TOPLAM 3.585 2015 yılı ayında 3.003 tek kişilik Limited Şirket, 582 tek kişilik Anonim Şirket kurulmuştur. Grafik 6: 2015 Yılı Ayında Terkin Olan ve Tasfiyeye Giren Firma Sayıları 9 D. ESNAF VE SANATKÂR VERİLERİ Tablo 9: Esnaf ve Sanatkâr Sayıları Esnaf ve Sanatkarlar Sayı Kadın 216.468 Erkek 1.361.493 Toplam 1.577.961 Esnaf ve Sanatkâr İşyeri Sayısı 1.699.607 Türkiye genelinde toplam 1.577.961 esnaf ve sanatkâr bulunmaktadır. Bu esnaf ve sanatkârların işletmekte olduğu toplam işyeri sayısı 1.699.607 dir.
Tablo 10: 2015 Yılı Ayında Esnaf ve Sanatkâr İşletmeleri Tescil-Terkin Sayıları İşlem 2014 () 2015 () Tescil (Açılış) 25.040 21.764-13,08 Terkin (Kapanış) 11.425 13.076 14,45 2015 yılı ayında Türkiye genelinde toplam 21.764 tane esnaf ve sanatkâr işletmesi kurulmuş, 13.076 esnaf ve sanatkâr işletmesi ise kapanmıştır. 2015 yılı ayındaki tescil ve terkin durumları incelendiğinde 2014 e göre daha az tescil ve daha fazla terkin yapıldığı görülmektedir. 2015 de bir önceki yılın aynı dönemine göre daha az esnaf işletmesi açılmış, daha fazla esnaf işletmesi kapanmıştır. 2014 de Türkiye genelinde toplam 25.040 esnaf ve sanatkâr işletmesi açılmış, 11.425 esnaf ve sanatkâr işletmesi ise kapanmıştır. Tablo 11: En Fazla Artış Gösteren 5 Meslek (Artış Sayıları) Meslek Bakkallık, Bayilik, Büfecilik 1192 903 Kadın ve Erkek Kuaförlüğü 471 437 Servis Aracı İşletmeciliği 672 436 Lokantacılık 443 302 Kahvecilik, Kıraathanecilik ve İnternet Kafe İşletmeciliği 506 231 10 2015 yılı ayında sayısı en fazla artan meslekler (tescil-terkin farkına göre) ve geçmiş dönemle kıyaslaması yukarıdaki tabloda verilmiştir. Buna göre en fazla artış gösteren meslek Bakkallık, Bayilik, Büfecilik mesleğidir. Tablo 12: En Fazla Azalış Gösteren 5 Meslek (Azalış Sayıları) Meslek Şoförlük -123-124 Kamyonculuk, Kamyonetçilik 86-61 Marangozluk ve Dülgerlik 7-61 Yorgancılık ve Hallaçlık -2-17 Hızarcılık ve Bıçkıcılık -3-16 2015 yılı ayında sayısı en çok azalan meslekler (tescil-terkin farkına göre) ve geçmiş dönemle kıyaslaması yukarıdaki tabloda verilmiştir. Buna göre 2015 de en fazla azalış gösteren meslek Şoförlüktür.
YASAL UYARI Bültende yer verilen görüş ve değerlendirmeler, hiçbir kişi, kurum veya kuruluşa herhangi bir taahhüt içermemekte olup, sadece bilgi amaçlıdır. Bültende yer alan bilgiler, kaynak gösterilmek suretiyle yayımlanabilir; ancak bu bilgiler ticari amaçlarla kullanılamaz. Bültendeki bilgilerin telif ve diğer her türlü hakkı Gümrük ve Ticaret Bakanlığına aittir. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Bültende yer alan bilgi, görüş ve değerlendirmelerin doğru, değişmez ve eksiksiz olması konusunda hiçbir taahhüt ve sorumluluk kabul etmez. Bültendeki bilgilerin yanlış veya eksik kullanımı veya yorumlanması sonucunda Gümrük ve Ticaret Bakanlığına hiçbir kusur veya sorumluluk yüklenemez. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Bültende yer alan bütün bilgileri ve tasarımı önceden bildirimde bulunmaksızın değiştirebilir veya Bültenden kaldırabilir. 11